میناب
میناب یکی از شهرستانهای استان هرمزگان میباشد که در شرق آن قرار گرفته است. این شهرستان از شمال و شرق به شهرستان کهنوج در استان کرمان، از جنوب شرقی و جنوب به شهرستان بشاگرد و از غرب به شهرستان سیریک، بندرعباس و تنگه هرمز محدود میگردد. آب هوای شهرستان میناب در مناطق کوهستانی گرم و خشک و در مناطق جلگه ای گرم و مرطوب میباشد. جمعیت این شهرستان طبق سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۵، برابر با ۲۵۹٬۲۲۱ نفر بودهاست.
مزیت های منطقه
مزیت ها و اولویتبندی مشاغل در شهرستان میناب بر پایه تحقیق صورت میگیرد. در این روش، یک شناسنامه برای هر شهرستان و یک شناسنامه برای هر کسبوکار تدوین میشود. این شناسنامهها به عنوان ورودی به نرمافزار دادهشده و خروجی نرمافزار همپوشانی این دو شناسنامه و تعیین مشاغل مزیتدار شهرستان میباشد. این اولویتبندیها توسط کارشناسان و افرادخبره هر شهرستان بازبینی و اصلاح میگردند. لیست مزیتسنجی اصلاحشده، مصاحبه با کارشناسان و متخصصین حوزه اشتغال هر شهرستان از منابع تحلیل هستند. در هر شهرستان با حداقل 3 نفر از این افراد مصاحبه شده و این مصاحبهها پیادهسازی و ارزیابی میشوند. در صورت وجود تناقض و ابهام بین این 3 مصاحبه و لیست مزیتسنجی، مصاحبههای تکمیلی و حتی مصاحبه بیشتر هم انجام میشود تا تیم تحلیل به نتیجه نهایی مطلوب دستیابد.
تعیین کسبوکارهای مزیتدار شهرستان
همانطور که گفته شد، مبنای تحلیل، مصاحبهها و لیست مزیتسنجی است. مبنای اولویتبندی انجام شده، فراوانی و میزان اشاره افراد کارشناس به مشاغل رایج در هر شهرستان و اولویتی که این مشاغل در لیست مزیتسنجی دارند، میباشد. در تحلیل به مشاغل موجود، مشاغل قابل توسعه و مشاغلی که هنوز در شهرستان راهاندازی نشده و پتانسیل راهاندازی آنها در شهرستان وجوددارد، اشاره شدهاست. در زیر مزیتهای کسب و کار به ترتیب اولویت در ادامه ارائه می شود.
- صنایع غذایی
فراوری محصولات کشاورزی خود جز روشهای اشتغالزایی و کاهش وابستگی به درآمد های نفتی و عاملی مهم در توسعه پایدار امنیت غذایی کشور محسوب میگردد. ارتقای سطح درآمد ارزی، کاهش هدررفت محصولات کشاورزی و ایجاد ارزش افزوده از منابع، از دیگر مزایای راهاندازی صنایع غذایی میباشد.
* انبه در داخل شهرستان پرورش می دهند، میزان تولید این میوه بسیار بالا است به طوری که میتوان واحدی برای فرآوری آن ایجاد کرد. محصولات بسیاری از تبدیل و فرآوری میوه انبه تولید می شود؛ از جمله ی این محصولات می توان به ترشی انبه، چاشنی انبه، پودر انبه، پوره انبه، کنسـرو قطعات انبه، نوشـیدنی انبه و شـکلات نواری انبه اشاره کرد. همچنین درصورت گسترش این فعالیت و کمبود مواد اولیه، میتوان نسبت به خریداری انبه از سایر شهرستانها اقدام کرد.
* فرآوری خرما با دو هدف اصلی، یعنی تبدیل کردن خرما به یک محصول با ارزش بیشتر و افزایش عمر ماندگاری آن انجام میشود. همچنین در این فعالیت میتوان با تنوع بخشیدن و افزایش عمر ماندگاری، باعث گسترش بازار مصرفی این محصول شد. در میناب واحد فرآوری خرما وجود دارد، ولی با توجه به حجم تولیدات، احداث واحد های دیگر نیز توجیه اقتصادی دارد.
* تولید لیمو ترش در میناب به میزانی است که امکان راهاندازی واحدی برای فرآوری آن و تولید آبلیمو فراهم شدهاست البته در این شهرستان واحد آبلیمو گیری دایر بوده است که به دلیل به وجود مشکلات مالی با تعطیلی مواجه شدهاست، احداث مجدد یا احیای همان واحد تولیدی دارای مزیت خواهد بود.
* پرورش شیلات نظیر ماهی و میگو در شهرستان میناب با قابلیت خیلی خوبی در حال انجام و پیشرفت است و تولید محصولاتی همچون میگو سوخاری، فیله ماهی، ماهی شور و کنسرو ماهی امکانپذیر بوده و برای شهرستان مزیت دارد، در واقع ایجاد این واحد می تواند علاوه بر سوآوری برای منطقه، برای جوانان نیز اشتغال زایی کند.
* تولید گوجه فرنگی، خیار و انواع صیفی جات در شهرستان بسیار زیاد است و این محصولات معمولا به صورت خانگی فرآوری می شوند، در نتیجه احداث واحدی برای تولید رب و پودر گوجه فرنگی، خیار شور و ترشی و شور دارای توجیه اقتصادی است؛ البته تولید رب گوجه فرنگی به دلیل بازار مصرف گستردهتر، مزیت بیشتری نسبت به دو مورد دیگر دارد.
1- پودر گوجهفرنگی با وجود اینکه زمان زیادی از تولید آن در کشور نمیگذرد، اما در همین مدت کوتاه توانسته جایگاه خوبی در مصرف کنندگان پیدا کند. وزن و حجم کمتر این پودر نسبت به سایر فراوردههای گوجهفرنگی، باعث سهولت و صرفهجویی در حملونقل و بستهبندی شده است. با توجه به از بین رفتن برخی آنتی اکسیدانهای موجود در گوجهفرنگی طی فرایند تولید رب، در پودر گوجه حفظ می شوند به همین دلیل بسیاری از افراد به آن جذب شده اند. از جمله کاربردهای گسترده این محصول میتوان به کاربرد آن در مواد غذایی منجمد شده و نیمه آماده، سوپهای آماده، اسنکها (مثل پفک و چیپس) و... اشاره کرد.
2- دو واحد تولید ترشی و خیار شور به نام های آنام و کاملیا در شهرستان میناب فعال هستند. با وجود تولید مواد اولیه بالا در میناب می توان به فکر احداث واحد های صنعتی و سنتی بیشتر بود. تولید ترشی و شور یکی از فرآیندهای نگهداری طولانی مدت صیفی و سبزیجات است. امروزه به دلیل افزایش شاغل بودن از افراد از جمله بانوان، خانوادهها تمایل دارند ترشی و شور مورد نیاز خود را بهصورت آماده تهیه کنند؛ بنابراین تهیه ترشی و شور میتواند کسب و کاری برای پاسخ به نیاز عمده افراد جامعه باشد. لازم به ذکر است راهاندازی خطوط تولیدی به نسبت خطوط تولیدی دیگر، به سرمایه نسبتا کمی نیاز دارد.
* بادمجان در میناب به میزان بسیاری در حال تولید است به طوری که می توان تولیدی خوراک بادمجان احداث کرد. با توجه به شرایط جامعه، مصرف غذاهای کنسروی افزایش پیدا کرده است. همانطور که می دانید غذاهای کنسروی به دلیل طبیعی ماندن حالت غذا، قیمت مناسب، نگهداری طولانی و آسان می تواند در بازار فروش بهتری داشته باشد.
* تولید میوه خشک و چیپس میوه به صورت خانگی در این شهرستان صورت می گیرد و وجود بازار فروش، توسعه تولید آنها مزیت دارد. خشک کردن میوهجات، یکی از شیوههای جلوگیری از فساد میکروبی آنها است. خشک کردن روی محصولات اثر محافظتی می گذارد و همچنین وزرن و حجم را نیز کاهش می دهد به همین دلیل هزینه حمل و نقل کاهش میابد.
* از دیگر فعالیتهایی که در شهرستان میناب انجام می شود تولید کلوچه های سنتی خرمایی و شیرینی رنگینگ است. این محصولات غذایی در استان ها و کشور های اطراف بازار فروش خوبی دارند؛ بنابراین گسترش این تولیدات به صورت خانگی یا کارگاهی مزیت اقتصادی دارد.
* از دیگر کسب و کارهایی که قابلیت راه اندازی در این شهرستان را دارد، تولید نان های صنعتی و فانتزی است. میزان استقبال مردم از نان جزء فعالیت های سودده بشمار می آید. در تولید نان به روش صنعتی، نان با استفاده از ماشینآلات مدرن، به صورت مکانیزه (تمام اتوماتیک) و در مقیاس بالا تولید می شود. ارتقاء کیفیت نان، ارزش غذایی بیشتر، ضایعات کمتر، تنوع محصول و استفاده بهینه از انرژی از مزایای تولید نان به روش صنعتی است. امروزه شغل نانوایی یکی از مشاغل پایهای و پر رونق است که در طول سال همیشه درآمدزا می باشد. نانها فقط به صورت نان های ساده و معمول مانند لواش، سنگک و ...نیستند بلکه نان های فانتزی نیز تولید می گردند که مشتریان خاص خود را دارند. در جامعه امروز، کسب و کار تولید نان فانتزی بازاری رو به رشد دارد. این فعالیت با تولید نان هایی با اندازه و طعم های متفاوت با استقبال مردم مواجه شدهاست و ایجاد واحدی جهت تولید آن در شهرستان میناب می تواند از توجیه اقتصادی مناسبی برخوردار باشد.
* همچنین در اولویت های پایین تر احداث واحدی برای تولید لبنیات نیز دارای مزیت خواهد بود؛ درحال حاضر تولید لبنیات در شهرستان میناب به صورت خانگی و سنتی انجام میشود. شایان ذکر است برای موفقیت در زمینه تولید لبنیات باید به افزایش توانایی در زمینه رقابت با نشانهای تجاری معروف در منطقه نیز فکر کرد.
-
باغداری
باغداری از جمله حوزههای شغلی است که می تواند اشتغالزایی زیادی در شهرستان داشته باشد و در اقتصاد و رونق کسب و کارهای وابسته مؤثر واقع شود. کشاورزی و باغداری در توسعه ملی و افزایش رفاه عمومی، فقرزدایی، توزیع درآمد و عدالت اجتماعی تاثیر مهمی دارند. میناب به دلیل دارا بودن دلیل آب و هوای مطلوب، خاک حاصلخیز و تمایل کشاورزان به این فعالیت، با عملکرد خوبی رو به رو بوده است و با توجه به در دسترس بودن زمین های کافی، همچنان جای کار در سطح کمی و کیفی برای شهرستان وجود دارد. نکته مهم در زمینه باغداری، توجه به مدیریت منابع آبی و استفاده از روش هایی همچون آبیاری قطره ای است تا از هدر رفت آب جلوگیری شود و میزان عملکرد در واحد سطح افزایش یابد. بیشترین محصولاتی که در میناب پرورش میابد انبه و خرما است.
* در شهرستان میناب بجز انواع خرماها مانند هلیله و مضافتی، تولید خرمای آلمهتری و پیارم بسیار زیاد است و این نوع خرماهای تولید شده به کشور های اطراف و اروپایی صادر میشوند؛ بنابراین احداث نخلستان و تولید خرما به دلیل بازار فروش مناسب و قیمت بالا در داخل و خارج از کشور توجیه اقتصادی دارد. شیره، شهد، شکلات خرما و... از جمله محصولات خوراکی حاصل از خرما میباشند. از ضایعات خرما در ترکیب خوراک دام و طیور، از برگ آن در ساخت انواع ظروف بافتنی، حصیر و از تنه و چوب این محصول در کارخانجات نئوپان سازی، ساخت کاغذ و پوشش پلها و ساختمانها استفاده میشود.
* انبهی تولید شده در این شهرستان، کیفیت بالایی دارد ومعمولا به کشور های اطراف و حوزه ی خلیج فارس ارسال می گردد. بعضی از گونه های درخت انبه در مناطق جنوبی کشورمان به دلیل داشتن شرایط مناسب، به خوبی رشد کرده و عملکرد بسیار بالایی دارد.
* از دیگر تولیدات این شهرستان می توان به گوجه فرنگی، بادمجان، لوبیا سبز، فلفل دلمه ای، هویج و خیار در فضای آزاد و باغات اشاره کرد. با اینکه میناب جزو مناطق با سطح آب متوسط محسوب می شود؛ اما برای این محصولات بازار فروش خوبی وجود دارد و کشاورزان به کاشت آن تمایل دارند؛ به همین دلیل تولید گوجه فرنگی و خیار دارای توجیه اقتصادی است. لازم به ذکر است به دلیل مشکلات کم آبی، بهتر است الگو های آبیاری تغییر کند و آبیاری به صورت مکانیزه صورت گیرد.
* این شهرستان، مرکبات به میزان زیادی تولید می شود. شهرستان میناب دارای عرض جغرافیایی 23 درجه و فاقد زمستان های سرد است؛ از این رو برای تولید بسیاری از مرکبات مناسب است. مرکبات تولید شده در این شهرستان شامل لیمو ترش، لیمو شیرین، نارنگی و پرتقال میشود و امکان افزایش تولید آنها وجود دارد؛ البته فعالیت در زمینه تولید لیموترش و پرتقال به دلیل بازار فروش خوب آنها در داخل کشور و کشورهای اطراف، اولویت بالاتری نسبت به دو مورد دیگر دارد. ذکر این نکته ضروری است که باغات مرکبات معمولا دچار آفت می شوند و باید از این حیث رسیدگی های لازم صورت بگیرد.
* با توجه به آب و هوای گرمسیری شهرستان میناب، تولیدات باغی این شهرستان در حوزه ی میوه های گرمسیری مانند گواوا (زیتون محلی) و کنار موفقیت آمیز بوده است. به دلیل سازگاری این میوه ها با شرایط اقلیمی شهرستان میناب و بازار فروش خوب در داخل استان و کشور های اطراف، فعالیت در زمینه تولید این میوه ها و گسترش باغات آنها دارای توجیه اقتصادی است.
* تولیدات گلخانه ای این شهرستان در دوبخش گل های زینتی و صیفی جات تقسیم می گردد. گلایل و رز از جمله گل های زینتی پرورش داده شده در این شهرستان هستند. با توجه به استقبال صورت گرفته از این گل ها در کشور های اطراف و بازار داخلی گل و گیاه کشور، تولید بیشتر و احداث گلخانه های بزرگتر در جهت تولید گل های زینتی مزیت اقتصادی دارد.
* در شهرستان میناب تولید صیفی جات نظیر خیار، گوجه فرنگی، بادمجان و فلفل دلمه ای انجام می شود و با توجه به اینکه در فصل های سرد سال بیشتر نیاز کشور به صیفی جات از بخش های جنوبی کشور تامین می گردد، انجام فعالیت های گلخانه ای برای این شهرستان دارای مزیت است. گلخانه محیطی است که به راحتی می توان در داخل آن شرایط محیطی را کنترل کرد و به سمت رشد مطلوب گیاه سوق داد. گلخانهها از نظر اندازه متغیرند و از گیاهان در مقابل سرمای بیش از حد زمستان یا گرمای بیش از حد تابستان محافظت میکنند.
* توتفرنگی از دیگر محصولاتی است که قابلیت تولید در گلخانهها را دارد. رشد این گیاه در مناطقی از شهرستان با آب و هوای معتدل، گرم و در بستر غنی از گیاخاک و خاک اسیدی بسیار خوب است. گلهای توتفرنگی نسبت به سرما به شدت حساس هستند.
* میوه های جالیزی میناب شامل هندوانه و خربزه میباشند که به میزان زیادی در این شهرستان تولید میشوند؛ این محصولات از بازار مصرف مناسبی برخوردارند و کشاورزان نیز نسبت به تولید بیشتر آنها تمایل دارند؛ بنابراین در صورتی که شرایط آبی شهرستان بهتر شود یا از روش آبیاری قطره ای و مکانیزه استفاده گردد، می توان این محصولات را بسیار بیشتر تولید کرد؛ چرا که بخشی از نیاز هندوانه و خربزه در فصل هایی از سال که در کل کشور امکان تولید آنها نیست، از میناب تامین می شود.
* در شهرستان میناب، تولید میوه های گرمسیری به میزان کمی صورت میگیرد؛ اما به دلیل همخوانی باغات این میوه ها با اقلیم آب و هوایی شهرستان و بازار فروش خوب برای آنها، احداث باغات آناناس، تمر هندی، موز، چیکو، نارگیل و پسته دارای مزیت اقتصادی است، البته تولید موز، تمر هندی و پسته به دلیل بازار فروش گستردهتر در کشور های اطراف، اولویت بالاتری نسبت به سایرین دارد.
1- آناناس نوعی میوه چندگانه است که در علم باغبانی به آن سینکارپ گفته می شود. دمای مطلوب برای رشد این میوه بین ۱۵٫۵ الی ۳۰ درجه سانتیگراد است. دمای کمتر یا بیشتر از آن موجب کندی یا توقف رشد گیاه خواهد شد. آناناس به دمای پایینتر از ۶ درجه سانتیگراد به شدت حساس بوده و در صورت طولانی شدن دوره سرما، مرگ گیاه اتفاق میافتد. شرایط آب و هوایی شهرستان میناب، برای کاشت این محصول مناسب است؛ بنابراین میتوان نسبت به تولید آن اقدام کرد. میوه این گیاه دارای ویتامین A، ویتامینC، ویتامینهای گروه B، کلسیم، فسفر، آهن و... میباشد.
2- چیکو درختی همیشه سبز است که ارتفاع آن بین ۵-۲۰ متر میباشد. این درخت هم اکنون در سطح وسیعی از نوار ساحلی هند و سریلانکا و در ایران نیز در برخی منازل و باغهای سیستان و بلوچستان و هرمزگان کاشته میشود. سازگاری بسیار خوب این درخت با شرایط آب و هوایی و خاکهای جنوب کشور و از جمله شهرستان میناب و عملکرد مطلوب آن موجب گردیده تا توسعه تولید آن روندی رو به رشد داشته باشد و در برنامه سوم توسعه مدنظر قرار گیرد؛ از این رو کاشت این درخت در شهرستان پیشنهاد می شود.
3- نارگیل نیز در آب و هوای گرمسیری شهرستان میتواند بهخوبی رشد کند. انواع مختلفی از این میوه مانند نارگیل سبز، قهوه ای و زرد وجود دارد، اما به طور کلی نارگیلی که در تمام دنیا معروف و مورد استفاده میباشد، میوه ای با پوست سخت و قهوه ای رنگ است که شامل قسمتهای مختلفی مثل گوشت نارگیل یا همان میوه سفید و چرب است که داخل پوسته قرار دارد. شیره نارگیل یا آب نارگیل که شیرین و مقوی است و همچنین روغن نارگیل از دیگر محصولات یک باغ نارگیل می باشند.
-
شیلات
صیادی در سرتاسر استان هرمزگان از جمله شهرستان میناب مزیت قابل توجهی دارد و می توان گفت تنها منبع درآمد برای مردم محسوب می شود.
* پرورش میگو از اوایل دهه ۷۰ در هرمزگان آغاز شد و گسترش پیدا کرد؛ این فعالیت در دهه هشتاد با مشکلاتی روبهرو شد و پس از یک دوره رکود به ثبات رسید و از سال ۹۴ روند رو به رشدی پیدا کرد. درصد بسیار کمی از تولیدات فراوانی که در حوزه پرورش میگو انجام میشود، در داخل کشور استفاده میگردد و بیشتر این محصولات به خارج از کشور صادر میشود. در شهرستان میناب میگو تیاب پرورش داده می شود. با توجه به صادرات بسیار زیاد این محصول و با توجه به اینکه از خاک ساحل استفاده کشاورزی صورت نمیگیرد، می توان حوضچه های پرورش این گونه را در سواحل احداث نمود و میزان صادرات آن را افزایش داد.
* در این شهرستان علاوه بر صیادی از دریا و پرورش میگو تیاب، پرورش ماهی در حوضچه ها و همچنین پرورش ماهیهای خاویاری، هامور، سی بس و سوکلا به روش پرورش ماهی در قفس انجام میشود؛ ماهی های نامبرده شده گرمابی هستند و پرورش همه ی انواع این ماهیها و بخصوص ماهیان خاویاری که برای خاویار و همچنین گوشت مصرف می شود و در کشور های سراسر دنیا بازار مصرف خوبی دارد، در شهرستان از مزیت بالاتری نسبت به سایرین برخوردار است.
* خاویار نوعی ماهی با گونه ها، مصارف و محصولات مختلف میباشد که از جمله محصولات آن می توان به گوشت و خاویار اشاره نمود. عمده ی خاویار ایران به خارج از کشور صادر می شود؛ البته در سال های گذشته به دلیل برنامه ریزی نامناسب این میزان کاهش پیدا کرده است. بازدهی محصول مذکور پس از 3 سال با فروش گوشت ماهیان نر شروع میشود که سود سرشاری عاید تولید کننده می گردد. ماهی های خاویاری جزو پر سود ترین ماهیان است؛ این نوع ماهی در بخش های جنوبی در 14 ماه 6 کیلو گرم وزن می گیرد، در صورتی که در مناطق شمالی کشور در 30 ماه 6 کیلو گرم وزن گیری دارد، بنابراین در بخش های جنوبی از جمله شهرستان میناب، سوددهی در بازهی زمانی کوتاهتری صورت میگیرد.
* هامور نوعی ماهی است که اندازه متوسط آن ۴۵ سانتیمتر و حداکثر طول آن ۱۵۰ سانتیمتر میباشد؛ در فارسی آن را هامور سیاه نیز می گویند. در حالت طبیعی، این ماهی روی بسترهای سخت و مناطق سنگی و صخرهای مرجانی از عمق ۳ تا ۶۰ متر زندگی و از ماهیان کوچک و سختپوستان تغذیه میکند. ماهی هامور در شهرستان میناب نیز بطور طبیعی یافت میشود. مصرف این ماهی در بخش های جنوبی کشور و کشور های حوزه ی خلیج فارس بیشتر از سایر مناطق است. با توجه به سازگاری ماهی هامور با شرایط شهرستان میناب و بازار فروش مناسب آن در مناطق جنوبی، پرورش آن توجیه اقتصادی داشته و پیشنهاد می شود.
* ماهی سی بس آسیایی از ماهیان مهم پرورشی در کشورهای آسیایی جنوب شرقی است. این ماهی جزء پرطرفدارترین و گرانترین ماهیان در کشورهای استرالیا، تایلند، مالزی و تایوان میباشد. ماهی سی بس در خلیج فارس و دریای عمان بخصوص سواحل جنوب شرقی ایران نیزموجود بوده و مورد تقاضا در بازارهای داخلی و خارجی است. کلسیم، فسفر، آهن و پتاسیم از جمله مواد معدنی موجود در گوشت ماهی هستند، ویتامین های گروه ب نیز در گوشت ماهی سی بس آسیایی تازه موجود است.
* لارو میگو و همچنین بچه ماهی نیز در این شهرستان پرورش داده می شود و توسعه فعالیت در این زمینهها دارای مزیت است؛ حتی می توان از استخر های دو یا چند منظوره استفاده کرد و در باغات شهرستان علاوه بر تولید محصولات باغی و آبیاری اراضی با آب حوضچه، به پرورش ماهی و میگو نیز پرداخت.
* ماهیهای کپور از دیگر ماهیانی هستند که قابلیت پرورش در این منطقه را دارند و از بازار مصرف خوبی نیز برخوردارند. این گونه از ماهیان، بزرگترین خانواده ماهیان آب شیرین هستند که در مقایسه با سایر گونههای پرورشی در آبهای گرم و معتدل، ارزشمندترین ماهی از لحاظ اقتصادی محسوب میشوند و ارزشهای تغذیهای فراوانی دارند؛ بنابراین آموزش توسعه پرورش این ماهی در راستای تأمین غذای جمعیت کشور و همچنین ارتقاء سطح معیشتی مردم شهرستان مؤثر خواهد بود.
-
صنایع تبدیلی و تکمیلی
بررسیهای انجام شده نشان میدهد که سالانه مقداری از محصولات کشاورزی تولید شده در شهرستان میناب در مراحل کاشت، داشت و برداشت تبدیل به ضایعات میگردند. همچنین برداشت و یا تولید بسیاری از محصولات کشاورزی در مدت زمان مشخصی رخ میدهد؛ اما مصرف آنها در طی سال صورت میگیرد؛ بنابراین راهاندازی صنایع تبدیلی در این شهرستان میتواند زمان استفاده از محصولات کشاورزی را افزایش دهد و از مقدار ضایعات بکاهد؛ ضمن اینکه ایجاد این صنایع، اشتغالزایی و درآمدزایی در شهرستان را نیز به دنبال دارد.
* در شهرستان میناب، علاوه بر اینکه ماهی و میگو صید میشود، پرورش آنها نیز صورت میگیرد؛ بنابراین تولید ماهی و میگو به میزانی است که واحدی برای بسته بندی این محصول در شهرستان راهاندازی شود و به صورت فروشگاهی بسته بندی را انجام دهد؛ در واقع این فعالیت علاوه بر سودآوری، بخشی از معضل بیکاری را نیز رفع می کند.
* یکی دیگر از تولیداتی که در شهرستان به دلیل وجود میزان زیاد ماهی قابلیت انجام دارد، تولید پودر گوشت ماهی است؛ این محصول در صنعت دامداری، مرغداری و پرورش شیلات، کاربرد دارد. پودر گوشت ماهی تا 5 درصد از دان مرغهای گوشتی را تشکیل میدهد، همچنین در دامپروری، میزان مصرف این محصول بهطور متوسط 5 تا 7 درصد و حداکثر 10 درصد میباشد و در خوراک آبزیان میزان استفاده از آن به 20 درصد نیز میرسد. با توجه به اینکه فعالیت در حوزه ی شیلات درشهرستان میناب رونق خوبی دارد، احداث واحدی برای این تولیدات دارای مزیت است.
* میزان میوه های تولید شده در شهرستان میناب زیاد است و معمولا به صورت فله ای به فروش می رسد، در صورتیکه می توان آنها را سورت و بستهبندی کرد. هدف از سورتینگ میوه، دسته بندی و درجه بندی انواع میوه بر اساس سایز و کیفیت است؛ به گونهای که بتوان محصول نهایی را به صورت یک دست و یک اندازه در بسته بندی های مختلف به بازار عرضه کرد. بسته بندی نهایی میوه و سبزی پس از عملیات سورتینگ به منظور جابجایی آسان و حفاظت از محصول نهایی صورت می گیرد. سهولت فریز کردن و نگهداری در سردخانه، عدم استفاده از مواد مضر و شیمیایی در ساختار بسته بندی، قابلیت حمل و نقل مناسب و پاسخگویی به نیازهای نهایی بازار از جمله ویژگیهای بستهبندی مناسب میوه میباشد.
* مراتع مهمترین بخش از منابع تجدید شوندۀ کشور است که برای تغذیه دام و طیور مورد استفاده قرار میگیرد و با توجه به افزایش دامپروری و مرغداریها و پایین بودن ظرفیت تولیدی مراتع، فشار زیادی بر آنها وارد میشود؛ بنابراین برای جلوگیری از تخریب مراتع باید به فکر منابع غذایی غیر مرتعی آنها باشیم. با اجرای پروژه های صنعتی که از ضایعات کشاورزی و… خوراک دام، طیور و آبزیان با ارزش غذایی تولید شود، هم غذای مورد نیاز دامها تأمین میگردد و کشور به سوی خودکفایی سوق پیدا میکند و هم استفاده از مواد اولیه ارزانتر در تولید این محصول باعث میشود تا قیمت تمام شده آن پایین تر و در نتیجه قیمت فروش آن نیز پایین باشد. تولید خوراک دام و طیور می تواند زمینه اشتغال را به طور مستقیم و غیر مستقیم برای افراد ایجاد کند. باتوجه به جمعیت دامی در شهرستان میناب و شهرستان های اطراف و همچنین نیاز این دام ها به استفاده از خوراک صنعتی، می توان در جهت احداث واحد تولید خوراک سرمایهگذاری کرد.
* در حال حاضر واحد های کوچک بسته بندی خرما در شهرستان دایر است؛ اما با توجه به اینکه این محصول در داخل شهرستان تولید می شود و از شهرستانها و استان های دیگر نیز واردات صورت میگیرد، می توان واحد های دیگری برای این فعالیت در شهرستان راهاندازی کرد.
* پرورش شتر مرغ در شهرستان به میزان زیادی انجام میشود اما هیچ گونه فراوری روی این پرنده صورت نمیگیرد، در صورتیکه احداث واحدهای فرآوری محصولات شتر مرغ دارای توجیه اقتصادی است. شترمرغ از معدود پرنده هایی است که علاوه بر گوشت میتوان از پوست، روغن، پر، قرنیه چشم، ناخن و به عبارتی از تمام اجزای بدن آن استفاده کرد. همچنین این پرنده با تغذیه مناسب سریع وزن میگیرد و سود زیادی را نصیب پرورشدهندگان مینماید؛ با توجه به توضیحات داده شده فعالیت در حوزه ی فرآوری شتر مرغ دارای مزیت است و می توان با سرمایهگذاری در این حیطه برای شهرستان سودآوری به همراه داشت.
* پرورش شتر در شهرستان میناب در حال افزایش است و با توجه به اینکه صنایع تبدیلی و تکمیلی مربوط به این دام سوددهی مناسبی دارد، ایجاد واحدی برای فراوری پوست و پشم شتر و تولید محصولاتی همچون روکش صندلی، زانوبند و همچنین نمد مالی دارای مزیت اقتصادی است.
* تولید و بسته بندی کمپوست هم از جمله کسب و کار هایی است که قابلیت سرمایه گذاری را دارد؛ زیرا در این شهرستان کشاورزی و دامداری به حد مطلوبی انجام میشود و مشکلی در خصوص تولید و بازار مصرف این مورد وجود ندارد. کود حیوانی علاوه بر تأمین قسمتی از نیاز غذایی محصول، ساختمان فیزیکی خاک را نیز بهبود میبخشد تا ریشه محصول بهتر بتواند تنفس کند و فضای بهتری را برای رشد و گسترش ریشه در اختیار داشته باشد؛ بنابراین با استقبال زیادی مخصوصا از جانب باغداران مواجه شدهاست.
* جلوگیری از فساد محصول از مهمترین مزایای استفاده از سردخانه میوه و سبزی میباشد. روند انواع فسادها از قبیل فساد فیزیکی، فساد شیمیایی و... با نگهداری در سردخانه ها به شدت کند شده و حفظ کیفیت محصول در زمان طولانی تر حاصل می شود. از دیگر مزایای احداث سردخانه میوه، کنترل قیمت بازار است؛ ذخیره کردن میوه در سردخانه باعث می شود در زمانهایی که مصرف میوه بسیار است ولی فصل برداشت آن محصول خاص نیست، بازار با کمبود مواجه نشود و حباب قیمت ایجاد نگردد. در واقع با ساخت سردخانه میوه، در عرضه و تقاضا تعادل ایجاد شده و از افزایش بی رویه قیمت که به ضرر مصرف کننده است و از کاهش بیش از حد آن که به ضرر باغداران است جلوگیری میشود؛ بنابراین نقش سردخانه های میوه جات به عنوان حد واسط بازار و باغداران، بسیار پر رنگ و حیاتی است. در شهرستان میناب، سردخانه برای محصولات به صورت کوچک ومحدود وجود دارد؛ ولی احداث تعداد واحد های بیشتر با توجه به تولید زیاد میوه، سبزیجات و شیلات همچنان مزیت دارد.
* احداث واحد های پرواربندی گوساله و تولید گوشت بیشتر از نیاز شهرستان باعث شده تا بسته بندی این مورد برای شهرستان میناب دارای مزیت باشد. مصرف گوشت های قطعه بندی شدهای که در ظروف یکبار مصرف ارائه می گردند و حاوی برچسبهایی هستند که نشان دهنده رعایت شرایط بهداشتی و نظارت دامپزشکی است، توصیه می شود. بستهبندی مناسب یکی از روشهای تازه ماندن گوشت است؛ بسته بندی باید به گونهای باشد که خواص حسی و ظاهری و سایر ویژگیهای گوشت را حفظ و همچنین آن را درمقابل آلودگی های میکروبی و سایر آلودگی ها نگهداری کند.
شایان ذکر است در صورت عدم دقت به بازارفروش و ظرفیت شهرستان، کسب و کارهای نامبرده شده در این حوزه با مشکل اشباع روبه رو میشوند؛ بنابراین در نظر گرفتن نیاز و ظرفیت شهرستان و همچنین بازار مصرف در شهرستان های اطراف در زمینه راه انداری این مشاغل، مهم است.
-
دامداری
دامداری یکی از حوزه های شغلی بخش کشاورزی است که در سطح وسیعی در کشور انجام می شود و در نتیجه ی انجام این حرفه، سود اقتصادی مناسبی نیز کسب شده است. توجه به حوزه دامداری که با یکی از مهم ترین نیازهای انسان، یعنی نیاز به منابع غذایی و به ویژه منابع پروتئینی مرتبط میباشد، حائز اهمیت بسیاری است. فعالیت در این حوزه شغلی و افزایش بهره وری در آن، یکی از راهکارهای کاهش وابستگی به درآمد نفتی و عاملی برای توسعه صنایع غذایی، تبدیلی و تکمیلی شهرستان است.
در شهرستان میناب فعالیت کمی در حوزه ی دامداری انجام میشود؛ در واقع دام های کمی هستند که بتوانند در شرایط آب و هوایی میناب دوام بیاورند و پرورش گاو و گوسفند بیشتر در حد تامین نیاز مردم صورت میگیرد. علیرغم اینکه مردم به دامداری سنتی تمایل دارند؛ ولی راهاندازی واحد های صنعتی پرورش دام سبک و سنگین برای توسعه فعالیت در این حیطه مزیت دارد.
* پرورش شتر در سال های اخیر در میناب رو به گسترش بوده است، در واقع در استان هرمزگان مصرف این گوشت در حال جا افتادن است و در کشور های حوزه ی خلیج فارس نیز به میزان زیادی از گوشت شتر بهره می گیرند؛ بنابراین شترداری از مزیت های کسب و کاری این شهرستان محسوب میگردد. پوست، گوشت، شیر، کرک و کوهان شتر را میتوان مورد استفاده قرار داد و استفاده از هرکدام از این موارد میتواند پرورش شتر را به صنعتی سودآور تبدیل کند. این دام به دلیل دستگاه گوارشی منحصر به فرد، بی ارزشترین گیاهان را از لحاظ تغذیه ای تبدیل به سلولز و انرژی می کند و در شرایط کم آبی نیز تا مدتها هیچ نیازی به آب ندارد؛ این خصوصیات شتر را به سرمایه ای سرگردان در کویر تبدیل کرده است. شتر در استفاده از مراتع با هیچ دام دیگری رقابت ندارد و از علوفه ای استفاده می کند که توسط سایر دام ها استفاده نمی شود. تمام ویژگیهای نامبرده شده، هزینه نگهداری از این حیوان را به کمترین میزان ممکن تقلیل میدهد.
* فعالیت در حوزه ی دام های سبک شامل گوسفند و بز بومی و در حوزه ی دام های سنگین شامل گاو بومی می شود و پرورش این دامها قابلیت گسترش دارد.
* رشد جمعیت کشور و نیاز روز افزون جامعه به گوشت و مواد گوشتی و نقش مهم این محصولات در تامین پروتئین و غذای افراد جامعه موجب شده تا پرورش دام های پر بازده به منظور افزایش تولید و خودکفایی غذایی کشور، امری لازم و ضروری باشد. گاوهای بومی از لحاظ تنوع و اختلاف ژنتیکی، ویژگی های خاص نژادی و مقاومت های طبیعی ایجاد شده در آن ها طی قرن ها زیست در شرایط سخت محیطی به عنوان یک منبع مهم تولید شیر و گوشت می تواند نقشی موثر در تامین مواد پروتئینی حیوانی ایفا نماید. همچنین پوست گاو به عنوان یک محصول با ارزش دامی در صنعت چرمسازی استفاده میگردد، حتی شاخ، سم و فضولات حیوان نیز ارزش اقتصادی داشته و به شیوههای گوناگون مورد استفاده قرار می گیرند.
* در اولویت های پایین تر، پرورش گاو هلشتاین به منظور تولید شیر بیشتر، مزیت دارد، البته این دام ها باید به صورت دورگ گیری با گاو های بومی، پرورش داده شوند، تا با شرایط اقلیمی شهرستان سازگاری داشته باشند.
* پرواربندی گوساله از جمله فعالیت های صنعتی شهرستان میناب است که در چند سال اخیر صورت گرفته و قابلیت گسترش دارد. حدود نیمی از گوشت قرمز کشور توسط گاوهای پروار شده تأمین میشود؛ لذا این بخش از دامپروری و دامداری ظرفیت زیادی برای توسعه و پیشرفت دارد. مزایای ورود به عرصهی پرورش گوساله دارای جنبه های مختلفی است؛ از یک طرف، از پوست گاو گوشتی در چرمسازی استفاده میشود و از طرف دیگر از گوشت آن جهت استفاده در تغذیه انسان بهره برداری میگردد؛ همچنین به لحاظ اقتصادی، در درآمد زایی افراد تاثیر گذار است. علاوه بر موارد مذکور، فعالیت در این زمینه جهت جلوگیری از واردات گوشت گوساله از کشورهای دیگر نیز اهمیت دارد. در پرواربندی علمی و صنعتی از دامهای نر جوان نژادهای گوشتی استفاده میشود. استفاده از ظرفیت ژنتیکی دامهای گوشتی و کاهش کشتار دامهای شیری و مولد، کاهش دوره پرواربندی، کاهش هزینه تولید گوشت و جلوگیری از تخریب مراتع از جمله مزایای پرواربندی با روشهای علمی و نوین است.
* درحالت سنتی، درشهرستان میناب پرورش گوسفند نسبت به سایر حیوانات، بیشتر مورد توجه دامداران قرار گرفته است؛ چرا که توانایی گوسفند برای تحمل اقلیم های متفاوت بیشتر است، جیره غذایی کمتر و در نتیجه هزینه کمتری نیاز دارد، تمام فرآورده های دامی مانند گوشت، شیر، ماست، کره، و حتی پشم و پوست دام کاربرد زیادی دارند و در تمام روزهای سال از بازار فروش خوبی برخوردارند. گوشت گوسفند قیمت بالایی دارد، همچنین سایر اجزای گوسفند نیز مانند دل، قلوه، جگر، سیرابی، کله پاچه، خوش گوشت و… قابلیت فروش دارند. خرید دام برای قربانی کردن در ایام مذهبی مانند عید قربان و… موجب رونق بیشتر این کسب و کار شدهاست؛ بنابراین توسعه پرورش گوسفند سوددهی مناسبی را در شهرستان خواهد داشت.
* بز جهت تولید شیر و گوشت در مناطق مختلف شهرستان پرورش داده میشود؛ جثه کوچک، کم توقع بودن و مقاومت در برابر بیماریها و شرایط سخت محیطی، باعث محبوبیت این حیوان در بین دامداران شدهاست. همچنین علاوه بر تولید شیر و گوشت، جهت تولید پوست و الیاف مویی نیز از این دام استفاده میشود.
* پرورش بز سانن به صورت صنعتی از دیگر فعالیت های پیشنهاد شده توسط کارشناسان در حوزه ی دامداری است. بز سانن یک نژاد شیری پرتولید است و میتواند بخشی از نیاز کشور به شیر و پروتئین حیوانی را تأمین نماید؛ هر کیلوگرم شیر بز با قیمت بیشتری نسبت به شیر گاو فروخته میشود و در نقاط مختلف استان و کشور طرفداران خاص خود را دارد. نرخ تبدیل مواد خوراکی به شیر در بزهای سانن بالاتر است و این امر موجب افزایش بازدهی بز سانن از خوراک مصرف شده توسط آن میگردد. کسب و کار پرورش بز سانن باعث اشتغالزایی و تمایل بیشتر جوانان به امر دامپروری میشود.
* زنبورداری در شهرستان میناب به دلیل گرمای هوا، به صورت کوچرو صورت میگیرد و در فصل های بسیار گرم به استان های سردسیر مانند کهگیلویه و بویر احمد یا لرستان کوچ می کنند، فعالیت در این زمینه در شهرستان قابلیت افزایش را دارد؛ ولی نمی توان به آن به عنوان یک شغل دائمی نگاه کرد.
-
طیور
پرورش طیور از جمله مشاغلی است که به دلیل نیاز جامعه به منابع غذایی، بسیار حائز اهمیت است و سود بالایی برای پرورش دهنده دارد. عمده فعالیت پرورش طیور در این شهرستان به مرغ های گوشتی اختصاص دارد و واحد های صنعتی و نیمه صنعتی زیادی در این حوزه احداث شدهاند؛ اما با توجه به گرمای زیاد هوا، اکثر این واحد ها با تعطیلی مواجه گردیدهاند و در چند سال اخیر پرورش مرغ های بومی به دلیل سازگاری بیشتر با شرایط محیطی روند رو به رشدی داشته و جایگزین مرغ های گوشتی صنعتی شده اند و همچنان مزیت افزایش فعالیت را دارند. سوددهی بسیارخوب پرورش مرغ بومی یا محلی از دلایل استقبال از پرورش مرغ بومی میباشد. مرغ بومی، نوعی نژاد بسیار مقاوم به شمار می آید که در مقابل بیماری ها، گرما و سرما تحمل بالایی دارد و این مزیت موجب میشود که ایجاد واحدهای تولیدی مرغ بومی برای تولید کنندگان سوددهی مناسبی داشته باشد. از دیگر مزیت های پرورش مرغ بومی عدم نیاز به تجهیزات است؛ البته اگر در پرورش مرغ بومی یا همان مرغ محلی از تجهیزات مدرن استفاده گردد، سود بیشتری نصیب پرورش دهنده می شود.
* همچنین پرورش مرغ های تخم گذار به دلیل استفاده ی زیاد از تخم مرغ در شهرستان میناب مزیت دارد. پرورش مرغ تخمگذار علاوه براینکه به تامین منابع غذایی طبیعی کمک می کند نقش بهسزایی در امر اشتغالزایی، بهبود وضع اقتصادی و خودکفایی در تولید محصول ارگانیک ایفا مینماید. در صورتی که شخص بخواهد به پرورش مرغ تخمگذار به صورت محدود بپردازد، به تکنولوژی پرهزینهای نیاز ندارد و با بهره گیری از امکانات کم و موجود در محل زندگی خود می تواند شرایط اجرای طرح را فراهم کند. پرورش مرغ تخمگذار حتی به صورت صنعتی و با تمام تجهیزات مدرن میتواند در صورت بازایابی مناسب، سالانه حدود 20 تا 30 درصد سودآوری داشته باشد که رقم مناسبی است. همچنین پیدا کردن بازار فروش با حاشیه سود بالا از موارد مهم در رابطه با این کسب و کار است که با تبلیغات مناسب به ویژه در فضای مجازی امکان پذیر است.
* پرورش شتر مرغ در این شهرستان به صورت صنعتی و نیمه صنعتی صورت میگیرد و شرایط اقلیمی مناسب و بازار فروش خوب برای این پرنده باعث شده تا متقاضیان بیشتری برای پرورش این پرنده در شهرستان وجود داشته باشد و پرورش آن دارای مزیت اقتصادی باشد. کسب و کار پرورش شترمرغ پرواری در شهرستان میناب قابلیت و استعداد پیشرفت فراوانی دارد؛ زیرا شرایط طبیعی پرورش شترمرغ در بسیاری از مناطق شهرستان فراهم است. گوشت شترمرغ جزء گوشتهای قرمز محسوب میشود که نسبت به دیگر گوشتهای قرمز کم چربتر و سالمتر است به طوری که ۹۰ درصد آن قابلیت هضم دارد و بعد از گوشت ماهی در رتبه دوم قرار میگیرد.
* پرورش بوقلمون، کبک و بلدرچین از دیگر مشاغلی است که در شهرستان قابلیت انجام دارد، اما بوقلمون به دلیل داشتن بازار فروش بهتر، مزیت بالاتری نسبت به کبک وبلدرچین برای پرورش دارد.
1- در طی چندسال گذشته توجه به بوقلمون و محصولات آن باعث شده تا پرورش آن به صورت صنعتی در ایران و جهان آغاز گردد و میزان تولید آن به مرز قابل قبولی برسد تا جائیکه امروزه شاهد افزایش روز افزون مصرف گوشت و سایر فرآورده های آن در سراسر جهان هستیم. گوشت بوقلمون دارای خواص غذائی ویژه ای بوده و محدودیت مصرف خاصی ندارد؛ بنابراین می تواند جایگزین مناسبی برای گوشت قرمز علی الخصوص در بیمارانی که مصرف گوشت قرمز برای آنها با محدودیت هایی همراه است، باشد. از دیگر مزایای گوشت بوقلمون وجود هر دو نوع گوشت سفید و قرمز در یک لاشه است. در دسترس بودن نهادههای مصرفی بوقلمون، نیاز بازار داخلی و نیز امکان انجام صادرات به کشورهای منطقه از جمله امتیازاتی است که تولید بوقلمون گوشتی در شهرستان را حائز اهمیت ساخته است.
2- بلدرچین جثه کوچکی دارد و در برابر بسیاری از بیماری ها مقاوم است. هزینه های جاری پایین، اشباع نبودن بازار فروش و کوتاه بودن دوره پرورش (40 روز) از جمله امتیازات پرورش این پرنده میباشد. گوشت و تخم این پرنده ارزش غذایی و دارویی دارد و سرشار از پروتئین است.
3- کبک پرندهای وحشی است که در کوهستانها زندگی میکند و در دنیا گونههای متعددی از آن وجود دارد. محصولات کبک نسبت به سایر طیور قیمت بالاتری داشته و مشتریان خاص خود را دارد و ازطرف دیگر مقاومت نسبتاً بالای این پرنده در مقابل بیماریها، تلفات آن را نسبت به دیگر پرندگان کمتر کرده است. همچنین میتوان به بازار جوجه و تخم کبک اشاره کرد که دارای قابلیت تولید و عرضه بیشتر میباشد و از نظر صادرات در برخی از استان ها (مانند خراسان جنوبی) در وضعیت مناسبی قرار دارد. پرورش کبک بهصورت صنعتی نقش موثری در تامین بخشی از نیاز کشور در حوزه گوشت و کاهش واردات آن به داخل کشور دارد.
* پرورش پرندگان زینتی به صورت محدود در شهرستان انجام می شود و باتوجه به بازار فروش مناسب این پرندگان در کشور های اطراف، برای این فعالیت در شهرستان مزیت وجود دارد. پرورش پرندگان زینتی به دلیل امتیازاتی نظیر درآمدزایی بالا، بازار عرضه و تقاضای مناسب، کم دردسر بودن پرورش در مقایسه با سایر ماکیان و نیاز به سرمایه و تجهیزات کم با مقبولیت گستردهای در بین افراد جامعه رو به رو شدهاست. این دسته از کسبوکارها توانستهاند زمینهساز ظهور فرصتهای شغلی درآمدزا و زودبازده در مناطق مختلف کشور باشند. در همین راستا فعالان این حوزه با اجرای طرح پرورش پرندگان زینتی میتوانند در کنار اشتغالزایی و به حرکت درآوردن چرخهای اقتصادی کشور به سود دلخواه خود نیز دست یابند.
-
خدمات
میناب یا هرمز کهنه، بازمانده شهری است که بنای آن را به اردشیر بابکان نسبت می دهند. این شهرستان دارای جاذبه های طبیعی و تاریخی فراوانی مانند قلعه های سیریک و هزاره ی میناب، جنگل های حرا و چندل خور آذینی، ساحل کوهستک و... می باشد. میناب در مسیر رفت و آمد به بندرعباس و بندرخمیر قرار دارد و معمولا مسافران زیادی از این شهرستان عبور می کنند؛ با این وجود از لحاظ امکانات رفاهی، تفریحی و اقامتی ضعیف عمل شدهاست.
* احداث رستوران بومی، مجتمع های رفاهی-خدماتی، قایقرانی، بازارچه محلی، تفریحی-سرگرمی، فروشگاه های زنجیره ای، اقامتگاه بومگردی و شهربازی می تواند در جهت رشد کیفیت صنعت گردشگری و اشتغالزایی برای جوانان منطقه موثر باشد.
1- رستورانهای بومی، مکانهایی با فضای سنتی و متناسب با آداب و رسوم هر منطقه است که می تواند در خانه های قدیمی موجود راهاندازی شود. بسیاری از توریست های غذایی برای امتحان کردن غذاهای مختلف به سفر می روند و این مسئله برای مناطق مختلف ایران قابل استفاده و بهره برداری است؛ از این رو احداث رستوران بومی از کسب و کار های زود بازده است؛ زیرا هم تمایل مردم به سمت سرو غذا های محلی بیشتر شده و هم معاملات این کسب و کار به صورت نقدی انجام میشود.
2- احداث مجتمع های خدماتی رفاهی بین راهی در جهت ساماندهی خدمات بین راهی و افزایش رفاه رهگذران، از چند سال گذشته مورد توجه قرار گرفته است؛ قابلیت های بالقوه بسیاری در این مجتمع ها نهفته است که می توان از آنها در راستای رسیدن به اهداف بزرگتری نظیر توسعه و توازن منطقه ای بهره برد. از طرف دیگر در نظر گرفتن نقش های جدید برای این مجتمع ها، علاوه بر اینکه می تواند گام مهمی در جهت توسعه پایدار مناطق تلقی گردد، موجب میشود که ادامه فعالیت مجتمع های خدماتی–رفاهی بین راهی و گسترش دامنه فعالیت آنها از لحاظ اقتصادی توجیه داشته باشد. مزایای خاص احداث این مجتمع ها، به ویژه جنبه های گردشگری همراه با تاثیرات متقابل آنها بر مردم منطقه و رهگذران جاده ها، گاهی ایجاب می کند که نهاد های اجرایی جهت احداث این مجتمع ها و کمک به استقرار فعالیت آنها پیشقدم گردند.
3- میناب به تنگه ی هرمز دسترسی دارد و با توجه به اینکه سالانه گردشگران زیادی برای بازدید از تنگه مذکور به این شهرستان سفر می کنند، فعالیت در حوزه ی قایقرانی مزیت مناسبی به همراه خواهد داشت، این طرح با توجیه اقتصادی بالا و به علت موقعیت ویژه طبیعی و جغرافیایی می تواند به طرحی نمونه در کشور و حتی بخش های جنوبی خاورمیانه تبدیل شود.
4- مجتمع تفریحی-سرگرمی تاسیساتی است که امکاناتی همچون فروشگاه ها، رستوران ها، اغذیه فروشی ها، تسهیلات ورزشی، فضای بازی و تفریحی، اقامتگاه ها، مراکز توریست گردانی و ... ارائه میدهد.
5- اقامتگاه های بوم گردی نیز فرصت مناسبی فراهم کردهاست تا مسافران ضمن گردشگری در هر منطقه و بازدید از جاذبه های توریستی، حس ایرانی زیستن به سبک سنتی را تجربه کنند. همچنین طبخ غذاهای محلی دراین اقامتگاه ها، مصداقی از مهمان نوازی ایرانی است.
-
صنایع دستی
صنایع دستی ثمره ذوق هنرمندانی است که با دستان پرتوانشان روح و جان فرهنگ و هنر به یادگار مانده از نیاکان خود را جاودانه میسازند. این صنایع نماد فرهنگ اصیل، تاریخ کهن و هنر بینظیر مردم سرزمینمان میباشد. فعالیت های این حوزه شغلی در شهرستان میناب شامل حصیر بافی، خوسف بافی، زری بافی و دوخت های سنتی دیگر همچون کمه زنی، گلابتون دوزی، سمیره بافی، تیلک بافی، بادیل بافی و سُوار بافی می شود.
از میان موارد نامبرده شده حصیربافی، خوسف بافی و زری بافی به ترتیبی که بیان شدند، مزیت تولید بیشتری نسبت به سایرین دارند؛ زیرا بازار فروش برای آنها در داخل شهرستان، استان و کشور های اطراف زیاد است، البته فعالیت های صنایع دستی در میناب به دلیل استقبال جوانان و بانوان برای یادگیری و اجرای کلاس های آموزشی صنایع دستی، از رونق خوبی برخوردار است و با توان بالایی انجام می شود.
-
زراعت
در شهرستان میناب به دلیل فعالیت بیشتر در حوزه ی باغداری، دامداری و طیور به میزان کمتری به فعالیتهای زراعی پرداخته شده است. گندم، جو و کلزا از جمله محصولات عمده ی تولید شده در این شهرستان هستند.
* در بین محصولات کشاورزی، کشت گندم نسبت به سایرین کم دردسرتر و کم آفت ترمیباشد. گندم در مدت زمان حدودا هشت ماهه به ثمر نشسته و به مرحله سود دهی می رسد. در این فعالیت کود شیمیایی و بذر به شکل یارانهای به کشاورزان تخصیص داده میشود؛ لذا گسترش تولید گندم ارزش افزوده مناسبی را به دنبال دارد.
* جو بعد از گندم بیشترین سطح زیر کشت را در شهرستان میناب به خود اختصاص داده است. در این شهرستان اراضی وسیعی وجود دارد که با توجه به شوری و عمق کم خاک و شور بودن آب زراعی، صرفا برای تولید جو مناسب است. جو از گذشته در سبد تغذیه دام جایگاه ویژهای داشته و به صورت دانه و علوفه سبز مورد استفاده قرار میگیرد.
* کشت کلزا موجب از بین رفتن چرخه زندگی آفات، بیماری ها و علف های هرز میشود و با کاهش جمعیت آنها، صرفه جویی در مصرف سموم و کاهش آلودگی های زیست محیطی را به دنبال دارد. زمان کشت کلزا در فصل پاییز است؛ بنابراین نیاز گیاه به آب کم بوده و با استفاده از نزولات جوی می توان نسبت به کشت آن اقدام کرد. این محصول با تولید مقادیر قابل توجهی علوفه می تواند در تغذیه دام های شهرستان نقش موثری داشته باشد. ضمن اینکه بازگرداندن بقایای کلزا به خاک افزایش حاصلخیزی و بهبود ساختمان خاک را به همراه خواهد داشت. کلزا به عنوان یک دانه روغنی بسیار مهم در تولید محصولات حوزه صنایع غذایی و یا تولید انواع نهادههای خوراکی دام و طیور در بسیاری از کشورهای دنیا کاربرد دارد. روغن کلزا ازجمله مشتقات این گیاه است که در جامعه امروز به دلیل سالم بودن و با داشتن کمترین کلسترول و اسیدهای چرب اشباع شده مورد استقبال قرارگرفته است. تحقیقات صورت گرفته نشان می دهد که دانه کلزا 40-30 درصد روغن و کنجالهاش 50-40 درصد پروتئین دارد.
* در اولویت های پایین تر، کاشت کنجد و آفتابگردان روغنی نیز در این شهرستان توجیه اقتصادی دارد. تولید کنجد به دلیل سازگاری محیطی، بازدهی بالا، مفید بودن برای خاک، نیاز به سرمایه اولیه کم و بازاریابی آسان، گزینه شغلی مناسبی میباشد. کنجد از جمله گیاهانی است که با هر بار کاشت آن، محصول قابل توجهی تولید میشود. از دیگر امتیازات کاشت کنجد، صرفه جویی در منابع آبی است. این گیاه میتواند با جذب رطوبت باقیمانده در خاک رشد کند و همین موضوع موجب سازگاری این محصول با آب و هوای گرم می شود. ریشه های کنجد در بهبود ساختمان خاک و افزایش نفوذ پذیری آن نقش موثری دارد و به عنوان یکی از گیاهان مناسب برای تناوبهای زراعی در نظر گرفته می شود. همچنین در بعضی از مناطق، این گیاه به عنوان کود سبز کاشته می شود. کنجد در روغن کشی، نانوایی و آجیل فروشی ها، تهیه عطرها، به عنوان حلال در داروسازی و... کاربرد دارد. عمده مشکل فعالان در حوزه کاشت کنجد، عدم وجود ماشینآلات کاشت و برداشت دانه های روغنی میباشد و درصورت تامین اینگونه ماشین آلات، تولید کمی و کیفی محصول درسطح منطقه از رشد قابل توجهی برخوردار خواهد شد.
* گل آفتابگردان گیاهی است یک ساله است که پرورش آن در شهرستان میناب امکانپذیر است و فرآورده های حاصل از آن مزیت اقتصادی فراوانی دارد. این گیاه، یکی از نباتات روغنی است که بیش از 14% کل روغن نباتی جهان را تولید می کند.
* در سالهای اخیر کشت سیر و پیاز نیز در شهرستان انجام شده است و با توجه به اینکه این محصولات به میزان زیادی توسط مردم منطقه مورد استفاده قرار میگیرند، گسترش سطح زیر کشت آنها دارای مزیت است.
1- پیاز محصولی است که به صورت یکساله کشت میگردد؛ این گیاه در فصل خنک رشد میکند و بهترین دما برای جوانه زدن بذر آن، 18 درجه سانتیگراد و حداقل و حداکثر دما برای این مرحله از رشد به ترتیب 7 و 29 درجه سانتیگراد میباشد. پیاز از مهمترین محصولاتی است که در سطح وسیعی در تمام دنیا کشت میشود و علاوه براینکه در اکثر غذاها مورد استفاده قرار میگیرد، دارای مصارف پزشکی و دارویی متعددی است؛ بنابراین از بازار مصرف خوبی برخوردار بوده و توسعه تولید آن توجیه اقتصادی دارد.
2- سیر از جمله گیاهانی است که نیاز کمی به آبیاری دارد و در طول زمستان آب مورد نیاز آن از نزولات جوی تأمین می شود. این گیاه نسبت به سایر محصولات آفت و بیماری کمتری دارد و از جمله محصولاتی است که میتوان آن را راحتتر و مدت زمان طولانی تری انبار کرد.
* کشت زعفران به صورت آزمایشی در شهرستان صورت گرفته و با موفقیت همراه بوده است، در نتیجه برای تولید آن در شهرستان میناب پتانسیل وجود دارد. زعفران مقاومت بالایی در مقابل سرما داشته و به آب کمی نیاز دارد. این گیاه با توجه به داشتن رنگ زیبا، عطر و طعم بسیار مطبوع، در صنایع غذایی کاربرد دارد. ایران اولین کشور تولیدکننده زعفران بوده که بیش از 90 درصد از زعفران جهان را تأمین می کند، ضمن اینکه این محصول در ایران نیز مصرف بالایی دارد؛ بنابراین کسب و کار کشت زعفران بسیار حائز اهمیت است.
* ذرت علوفهای و یونجه از دیگر گیاهان زراعی کشت شده در این شهرستان میباشند. کشت محصولات علوفه ای درصورتی قابلیت دارد که بتوان از روش های آبیاری مکانیزه استفاده کرد، زیرا این محصولات به آب زیادی نیاز دارند.
1- کاشت ذرت علوفه ای در مناطقی از شهرستان که خاک های با عمق کافی، نرم و قابل نفوذ دارند، ممکن است، همچنین باید تهویه در خاک به خوبی انجام شود و خاک از نظر آهک و هوموس غنی باشد و حرارت کافی داشته باشد. اراضی خیلی سبک و خیلی سنگین شهرستان برای تولید ذرت مناسب نیستند. این محصول بر خلاف گندم و جو به گرما و حرارت زیاد خورشید احتیاج دارد؛ مناطقی که دارای تابستان گرم و تابش نور خورشید کافی و پاییز خشک هستند، بهترین عملکرد را ازجهت تولید دانه دارند. در صورتیکه حداقل درجه حرارت زمین به 10-6 درجه سانتیگراد برسد، ذرت جوانه می زند و بهترین رشد را در حرارت هوای طبیعی 30-20 درجه دارد. بنابراین با توجه به موارد بیان شده، کشت این محصول در شهرستان میناب مزیت دارد.
2- یونجه به دلیل ارزش غذایی بالا و عملکرد مناسب از اهمیت خاصی در بین گیاهان علوفهای برخوردار است. این گیاه به دلیل وجود باکتری ریزوبیوم در ریشههایش، قادر به تثبیت ازت خاک بوده و این ازت برای کشت بعدی قابل استفاده است. یونجه به علت دارا بودن انواع ویتامینها، مواد معدنی و پروتئینها سلطان گیاهان نامیده میشود. امروزه این محصول علاوه بر اینکه به عنوان تغذیه دام مورد استفاده قرار میگیرد، کاربردهای فراوانی دارد؛ این گیاه در درمان ضعف عمومی، ضعف بنیه، کمخونی و اعصاب مفید بوده و مغز و ستون فقرات را قوت می بخشد.
-
صنعت
در شهرستان میناب به دلیل فعالیت گسترده در حوزه ی شیلات و باغداری از لحاظ صنعتی رشد چشمگیری اتفاق نیفتاده است. در این شهرستان شهرک صنعتی دایر است، ولی بیشتر واحد های فعال آن در حوزه ی محصولات فراوری شده مانند ترشی آنام و کاملیا تولید دارند. واحد های بسته بندی و فرآوری خرما نیز از دیگر واحد های فعال این شهرستان محسوب می گردند.
در این شهرستان، معادن شن و ماسه وجود دارد، اما این محصولات خام فروشی می شوند، در صورتی که با انجام بستهبندی علاوه بر سودآوری، میتوان برای جوانان شهرستان اشتغالزایی کرد.
با توجه به اینکه می توان برای فعالیت در زمینه تولید نئوپان، از ضایعات حاصل از خرما و چوب درخت نخل استفاده کرد، راهاندازی واحدی در این حوزه در شهرستان توجیه اقتصادی دارد؛ نئوپان در بیشتر صنایع چوبی استفاده می شود و از این جهت، بازار فروش تضمین شده ای دارد.
* تولید ظروف یکبار مصرف گیاهی، تولید دستمال کاغذی، لنج سازی، تولید مواد شوینده و تولید پوشاک از جمله فعالیت های پیشنهاد شده توسط کارشناسان و اداره ی صنعت، معدن و تجارت این شهرستان است.
* کار روی پلیمرهای گیاهی از سال 1970 و در زمان بحران نفت شروع شد. این پلیمرهای هیدروکربنی خواص ضعیف پلیمری دارند و با اصلاح آنها میتوان به شرایط پلیمرهای نفتی رسید. ظروف یک بار مصرف گیاهی، قدمت زیادی ندارند اما استفاده از آنها به سرعت در حال گسترش است. تولید پلاستیکها با استفاده از منابع طبیعی مختلف، موجب سهولت تجزیه آنها میگردد. به همین منظور و با هدف داشتن صنعتی در خدمت توسعه پایدار و حفظ زیستبومهای طبیعی، تولید نسل جدیدی از مواد اولیه مورد نیاز صنعت بر پایه فرآیندهای طبیعی در دستورکار بسیاری از کشورهای پیشرفته قرار گرفته است. لازم به ذکر است در صورت سرمایهگذاری در این زمینه، بازاریابی در خارج از استان به سودآوری بیشتر کمک می نماید.
* صنایع سلولزی و بهداشتی از اساسیترین صنایع هر کشوری محسوب میگردد؛ زیرا مورد استفاده تمام اقشار جامعه قرار گرفته و به طور مستقیم با سلامت افراد و در نتیجه بقای جامعه سر و کار دارد. یکی از تولیدات سلولزی، دستمال کاغذی میباشد. این کالا به علت یک بار مصرف بودن و در نتیجه رعایت بهداشت، طرفداران زیادی دارد. طبق بررسیهای انجام شده، احداث واحدی برای تولید دستمال کاغذی در این شهرستان مزیت دارد، البته باید شرایط تامین مواد اولیه نیز مدنظر قرار گیرد.
* اکثر کارگاه های لنج سازی سنتی چوبی از ابزارهای سادهای همچون اره های بـرش چـوب عمودی یا افقی، ابزار بالا بر و میخ و اتصالات استفاده میکنند و بـه سـادگی بـا یـک اسـتاد کـار و چنـد کارگر فعالیت خود را شروع میکنند. اساس کار این واحدها بصورت سنتی و بدون نقشههای طراحی مـی باشـد و تـاکنون نیز بـا همین شیوهها نیاز کشور مرتفع شده است، اما با پیشرفتهای صورت گرفته و اینکـه لازم است شـناورها از نظر استاندارد به استانداردهای جهانی نزدیک باشند، باید بـا همکـاری سـازمان شـیلات –بنادر کشتیرانی و موسسات رده بندی به این امر مهم پرداخته شود. علاوه بر این این کارگاه هـا، کارگاههای ساخت لنج فایبرگلاس نیز موجود می باشند که همه آنها در حال ساخت شـناورهایی بـا نقـشه هـای طراحی و روی اصول هستند و تمامی استانداردها در آنها رعایت می شود، اما این واحدهـا نـسبت به کل کارگاه ها تعداد کمی دارند.
* مواد شوینده در انواع گوناگونی از جمله مایع ظرفشویی، مایع دستشویی، جوهر نمک، سفید کننده ها و انواع شامپوها و … تولید میشوند. بررسیهای صورت گرفته نشان میدهد پتانسیل لازم برای راه اندازی این کسب و کار در شهرستان وجود دارد، البته باید سرمایه گذاری کلان و بازار فروش مناسب ایجاد گردد تا سودآوری خوبی به همراه داشتهباشد.
* احداث واحد تولید پوشاک نیز از توجیه اقتصادی مناسبی در شهرستان میناب برخوردار است. البته باید مواردی مانند سرمایهگذاری کلان، بازاریابی صحیح، میزان تقاضا و سلایق افراد جامعه مورد توجه قرار گیرند تا این طرح سوددهی مناسبی داشته باشد.
در ادامه تحلیل، مشاغل در 10 رسته، ذیل سه حوزه کشاورزی، صنعت و خدماتی دستهبندی شدهاست. در هریک از این رستهها عناوین شغلی، بر اساس مزیت راهاندازی، از شماره 1 تا 6 اولویتبندی شدهاند (مزیتها براساس اهمیت رستهها و تعداد مشاغل پیشنهادی در هر رسته، شماره گذاری شده اند).
کشاورزی |
صنایع |
خدمات |
||||||||||
ردیف |
باغداری |
شیلات |
دامداری |
طیور |
زراعت |
صنایع غذایی |
صنایع تبدیلی و تکمیلی |
صنایع دستی |
صنعت |
خدمات |
||
1 |
احداث باغ خرما (1) |
پرورش میگو تیاب (1) |
پرورش شتر (1) |
پرورش مرغ بومی (1) |
کشت گندم (1) |
فرآوری خرما (1) |
بسته بندی ماهی (1) |
حصیر بافی (1) |
بسته بندی شن و ماسه (1) |
احداث رستوران بومی (1) |
||
2 |
احداث باغ انبه (1) |
پرورش ماهی خاویاری (1) |
پرورش گاو بومی (1) |
پرورش مرغ تخم گذار (1) |
کشت جو (1) |
فراوری انبه (1) |
بسته بندی میگو (1) |
خوسف بافی (1) |
تولید نئوپان (1) |
احداث مجتمع رفاهی-خدماتی (1) |
||
3 |
تولید گوجه و خیار در مزارع (1) |
پرورش ماهی هامور (2) |
پرورش گاو هلشتاین دو رگ (2) |
پرورش شتر مرغ (2) |
کشت کلزا (1) |
تولید آبلیمو (1) |
تولید پودر گوشت ماهی (1) |
زری بافی (1) |
تولید ظروف یکبار مصرف (2) |
ارائه خدمات قایقرانی (2) |
||
4 |
تولید بادمجان، لوبیاسبز، هویج و فلفل دلمه ای (2) |
پرورش ماهی سی بس (2) |
پرواربندی گوساله (3) |
پرورش بوقلمون (3) |
کشت کنجد (2) |
تولید کنسرو ماهی (2) |
سورت و بستهبندی میوه (2) |
سایر دوخت های سنتی (2) |
تولید دستمال کاغذی (3) |
احداث بازار چه سنتی (2) |
||
5 |
احداث باغ مرکبات نظیر لیمو ترش و پرتقال (2) |
پرورش ماهی سوکلا (2) |
پرورش گوسفند بومی (4) |
پرورش کبک (4) |
کشت آفتابگردان روغنی (2) |
تولید ماهی شور (2) |
تولید خوراک دام و طیور (2) |
لنج سازی (4) |
احداث مجتمع تفریحی-سرگرمی (3) |
|||
6 |
احداث باغ مرکبات نظیرنارنگی و لیمو شیرین (3) |
پرورش بچه ماهی (3) |
پرورش بز بومی (4) |
پرورش بلدرچین (4) |
کشت پیاز (3) |
تولید فیله ماهی (2) |
بسته بندی خرما (3) |
تولید مواد شوینده (5) |
احداث فروشگاه زنجیره ای (4) |
|||
7 |
احداث باغ کنار (3) |
پرورش لارو میگو (3) |
پرورش بز سانن (5) |
پرورش پرنده ی زینتی (5) |
کشت سیر (3) |
تولید میگو سوخاری (2) |
فرآوری شتر مرغ (3) |
تولید پوشاک (6) |
احداث اقامتگاه بومگردی (5) |
|||
8 |
احداث باغ گواوا (3) |
پرورش ماهی کپور (4) |
زنبورداری (6) |
کشت زعفران (4) |
تولید رب و پودر گوجه فرنگی (3) |
فرآوری شتر (3) |
احداث شهربازی (6) |
|||||
9 |
احداث گلخانه ی تولید گل های گلایل و رز (4) |
کشت ذرت علوفه ای (5) |
تولید ترشی و شور (3) |
تولید کمپوست (4) |
||||||||
10 |
احداث گلخانه ی تولید صیفی جات (4) |
کشت یونجه (5) |
تولید خیار شور (3) |
احداث سردخانه (5) |
||||||||
11 |
احداث گلخانه ی تولید توت فرنگی (4) |
تولید خوراک بادمجان (4) |
بسته بندی گوشت قرمز (5) |
|||||||||
12 |
تولید میوه های جالیزی نظیرهندوانه و خربزه (5) |
تولید میوه خشک و چیپس میوه (4) |
||||||||||
13 |
احداث باغ موز (5) |
تولید شیرینی رنگینک (5) |
||||||||||
14 |
احداث باغ تمرهندی (5) |
تولید کلوچه سنتی خرمایی (5) |
||||||||||
15 |
احداث باغ پسته (5) |
تولید نان صنعتی (5) |
||||||||||
16 |
احداث باغ آناناس (6) |
تواید نان فانتزی (5) |
||||||||||
17 |
احداث باغ چیکو (6) |
تولید لبنیات (6) |
||||||||||
18 |
احداث باغ نارگیل (6) |
راهنما: (1): مزیتهایی که در اولویت اول قرار دارند. (2): مزیتهایی که در اولویت دوم قرار دارند. (3): مزیتهایی که در اولویت سوم قرار دارند. (4): مزیتهایی که در اولویت چهارم قرار دارند. (5): مزیتهایی که در اولویت پنجم قرار دارند. (6): مزیتهایی که در اولویت ششم قرار دارند. در انتهای تحلیل یک لیست مزیتسنجی 50 تایی در جدول زیر ارائهشدهاست. این جدول مشاغل فوق را در کنارهم نشان میدهد.
مشاغل |
مزیت |
فرآوری خرما |
1 |
فرآوری انبه |
2 |
تولید آبلیمو |
3 |
احداث باغ خرما |
4 |
احداث باغ انبه |
5 |
کاشت گوجه و خیار در فضای آزاد |
6 |
پرورش میگو تیاب |
7 |
پرورش ماهی خاویاری |
8 |
بسته بندی ماهی |
9 |
بسته بندی میگو |
10 |
تولید پودر گوشت ماهی |
11 |
پرورش شتر |
12 |
پرورش گاو بومی |
13 |
پرورش مرغ بومی |
14 |
پرورش مرغ تخم گذار |
15 |
احداث رستوران بومی |
16 |
احداث مجتمع رفاهی-خدماتی |
17 |
حصیر بافی |
18 |
خوسف بافی |
19 |
زری بافی |
20 |
کشت گندم |
21 |
کشت جو |
22 |
کشت کلزا |
23 |
بسته بندی شن و ماسه |
24 |
تولید نئوپان |
25 |
تولید کنسرو ماهی |
26 |
تولید ماهی شور |
27 |
تولید فیله ماهی |
28 |
تولید میگو سوخاری |
29 |
کاشت سایر صیفی جات در مزارع به صورت آزاد |
30 |
احداث باغ مرکبات لیمو ترش و پرتقال |
31 |
پرورش ماهی هامور |
32 |
پرورش ماهی سی بس |
33 |
پرورش ماهی سوکلا |
34 |
سورت و بستهبندی میوه |
35 |
تولید خوراک دام و طیور |
36 |
پرورش گاو هلشتاین |
37 |
پرورش شتر مرغ |
38 |
ارائه خدمات قایقرانی |
39 |
احداث بازارچه محلی |
40 |
سایر دوخت های سنتی |
41 |
کشت کنجد |
42 |
کشت آفتابگردان روغنی |
43 |
تولید ظروف یکبار مصرف گیاهی |
44 |
تولید رب و پودر گوجه فرنگی |
45 |
تولید ترشی و شور |
46 |
تولید خیار شور |
47 |
احداث باغ مرکبات نظیر لیمو شیرین و نارنگی |
48 |
احداث باغ کنار |
49 |
احداث باغ گواوا |
50 |
* این فایل با همکاری کیمته امداد امام خمینی(ره) تهیه و تدوین شده است.