حاجی آباد

مزیت‌سنجی و اولویت‌بندی کسب‌وکارهای موجود در هر شهرستان براساس یک روش تحقیق صورت می‌گیرد. اولویت‌بندی‌ انجام‌شده، توسط کارشناسان و افراد خبره هر شهرستان بازبینی و اصلاح می‌شوند. لیست مزیت‌سنجی اصلاح‌شده‌ و مصاحبه با کارشناسان و متخصصین حوزه اشتغال هر شهرستان منابع تحلیل را تشکیل می‌دهند. در هر شهرستان با حداقل 3 نفر از این افراد مصاحبه انجام شده و این مصاحبه‌ها پیاده‌سازی و ارزیابی می‌شوند. در صورت وجود تناقض و ابهام بین این 3 مصاحبه و لیست مزیت‌سنجی، مصاحبه‌های تکمیلی و حتی مصاحبه بیشتر هم صورت می‌گیرد تا تیم تحلیل به نتیجه نهایی دست‌ پیدا کند. در ادامه به تحلیل شهرستان حاجی آباد پرداخته شده‌است.

تعیین کسب‌وکارهای مزیت‌دار شهرستان

مبنای اولویت‌بندی، فراوانی و میزان اشاره افراد کارشناس به فعالیت‌های رایج در هر شهرستان و اولویتی که این فعالیت‌ها در لیست مزیت‌سنجی دارند، می‌باشد. در هر رسته مشاغلی که رواج دارند، به ترتیب اولویت مشخص شده‌اند. در تحلیل به کسب و کارهای موجود، کسب و کارهای قابل توسعه و کسب و کارهایی که هنوز در شهرستان راه‌اندازی نشده‌اند ولی پتانسیل ایجاد آن‌ها وجوددارد، اشاره شده‌است. مزیت‌های شغلی حاجی‌آباد به ترتیب اولویت در ادامه آورده شده‌است.

1. صنایع غذایی

2. باغداری

3. شیلات

4. صنایع تبدیلی و تکمیلی

5. زراعت

6. دامداری

7. طیور

8. صنعت

9. خدمات

10. صنایع دستی

• صنایع غذایی

راه‌اندازی کسب و کار فرآوری محصولات کشاورزی یکی از مهم ترین روش‌های اشتغالزایی است و عاملی مهم در توسعه پایدار و امنیت غذایی محسوب می‌گردد. ایجاد صنایع غذایی، علاوه بر اشتغالزایی در شهرستان حاجی آباد، باعث ارتقای سطح درآمد مردم شهرستان نیز می‌شود و کاهش هدررفت محصولات کشاورزی و ایجاد ارزش افزوده از منابع را تا حد زیادی ممکن می‌کند.

* تولید محصولات مشتقی از انبه نظیر ترشی انبه به میزان زیادی در شهرستان به صورت خانگی انجام می شود، انبه در داخل شهرستان تولید نمی شود، ولی از سایر شهرستان‌ها مواد اولیه برای تولید محصولات فراوری آن تامین می‌شود؛ بررسی‌های انجام شده نشان می‌دهد قابلیت احداث واحدی برای فراوری این میوه در شهرستان وجود دارد. ترشی انبه، چاشنی انبه، پودر انبه، پوره انبه، کنسـرو قطعات انبه، نوشـیدنی انبه و شـکلات نواری انبه از جمله فراورده‌های حاصل از میوه انبه هستند.

* با توجه به میزان تولید زیاد خرما در شهرستان حاجی آباد، فرآوری روی آن با دو هدف عمده شامل؛ تبدیل کردن خرما به یک محصول با ارزش بیشتر و افزایش عمر ماندگاری آن در شهرستان انجام می‌شود. همچنین در این روش با تنوع بخشیدن و افزایش عمر ماندگاری، می‌توان بازار مصرف این محصول را گسترده‌تر کرد. فراوری های متداول از خرما نظیر تولید شیره ی خرما، شهد خرما، سرکه ی خرما نسبت به سایر محصولات فرآوری شده نظیر چیپس خرما، قند مایع خرما، قهوه خرما، شکلات، نان و لواشک خرمایی مزیت بیشتری دارند، البته فرآوری خرما در همه ی موارد برای شهرستان قابلیت فعالیت دارد.

* تولید کلوچه های سنتی خرمایی و رنگینگ از دیگر فعالیت‌هایی است که در این شهرستان انجام می شود. این محصولات در استان ها و کشور های اطراف از بازار فروش خوبی برخوردارند و همین موضوع باعث می شود تا برای این تولیدات به صورت خانگی یا کارگاهی توجیه اقتصادی مناسبی وجود داشته باشد.

* گوجه فرنگی، خیار و انواع صیفی جات به میزان بسیار زیادی در شهرستان حاجی‌آباد تولید می‌شوند و معمولا این محصولات به صورت خانگی فرآوری می گردند؛ لذا ایجاد واحدی جهت تولید رب و پودر گوجه فرنگی، خیار شور و ترشی و شور از پیشنهادهای شغلی این منطقه است. رب گوجه فرنگی دارای کاربردهای بسیاری از قبیل چاشنی و بهبود دهنده رنگ و طعم انواع غذا، ماده اولیه سس‌ها و کنسروها است.

* پودر گوجه‌فرنگی به عنوان محصولی که زمان زیادی از تولید آن در کشور نمی‌گذرد، جایگاه مناسبی در بازار مصرف پیدا کرده‌است. این پودر نسبت به سایر فراورده‌های گوجه‌فرنگی، ماندگاری و عمر مفید بیشتری دارد. از جمله مزایای این محصول نداشتن مواد نگهدارنده در ترکیبات آن نسبت به رب است. از طرفی برخی از آنتی ‌اکسیدان‌های موجود در گوجه‌فرنگی طی فرایند تولید رب از بین می رود، اما این مواد در پودر گوجه حفظ می‌شود. 

* تولید ترشی و شور یکی از فرآیندهای نگهداری طولانی‌ مدت صیفی‌ و سبزیجات است. در جوامع امروزی به دلیل افزایش مشغله افراد و نداشتن فرصت کافی برای تهیه این محصولات در منزل، اکثر خانواده‌ها تمایل دارند ترشی و شور موردنیاز خود را به‌صورت آماده تهیه کنند؛ به همین دلیل شروع کسب‌ وکار تهیه ترشی و شور یکی از راهکارهای مناسب برای پاسخ به این نیاز افراد جامعه و همچنین کسب درآمد می باشد. راه‌اندازی خط تولید خیار شور در مقایسه با دیگر خطوط به سرمایه نسبتا کمی نیاز دارد، همچنین مواد اولیه تولید شده در داخل شهرستان، فرصت مناسبی را برای سرمایه گذاری در این زمینه مهیا کرده‌است. 

* میزان تولید انجیر در شهرستان حاجی آباد به اندازه‌ایست که قابلیت احداث واحدی برای فرآوری آن وجود دارد. انجیر تولیدی در این منطقه کیفیت خوبی دارد؛ اما چون ماندگاری این میوه بسیار کم است و صنایع تبدیلی وجود ندارد، سالانه مقداری از آن به ضایعات تبدیل می‌گردد؛ بنابراین ایجاد صنایع فراوری در این زمینه سوددهی خوبی برای باغدار و سرمایه گذار خواهد داشت. انجیر خشک از جمله فراورده‌های انجیر است که مصرف آن به‌صورت مخلوط با دیگر میوه‌های خشکباری مرسوم است. میوه انجیر را می‌توان به‌صورت فرآورده‌های مختلف دیگری نیز مصرف کرد به طور مثال: نوشیدنی آب انجیر و شیره انجیر، شربت انجیر (متفاوت با آب‌انجیر)، مسقطی انجیر، مربای انجیر و مارمالاد آن، ترشی، کمپوت، سوپ و پوره انجیر از دیگر محصولات فراوری‌شده این میوه هستند. 

* در این شهرستان هندوانه به میزان زیادی تولید می‌شود و گاها فروش آن برای کشاورزان با توجه به پایین بودن قیمت این میوه، مقرون به صرفه نیست، در صورتیکه احداث واحدی برای تولید محصولات فراوری شده نظیر آب و کنسانتره ی هندوانه، اسانس هندوانه، مربا، مارمالاد و پکتین هندوانه (فیبر های موجود در داخل هندوانه که خشک شده و در خوراک دام و طیور مصرف می شود) موجب می‌شود تا سوددهی برای شهرستان بیشترباشد و تولید آن نیز برای کشاورز توجیه اقتصادی داشته باشد.

* به توجه به مقدار تولید زیاد انواع میوه در حاجی آباد، میوه خشک و چیپس میوه از محصولاتی هستند که به صورت خانگی در این شهرستان تولید می‌شوند و با توجه به بازار فروش مناسب، توسعه تولید آنها مزیت دارد. خشک کردن میوه‌جات، یکی از روش‌های جلوگیری از فساد میکروبی آن‌ها می‌باشد. در این روش، در اثر کاهش میزان رطوبت، امکان فساد میکروبی بسیار کم شده و از سرعت دیگر واکنش‌های مضر نیز، به مقدار قابل توجهی کاسته می‌شود. خشک کردن، علاوه بر اثر حفاظتی روی محصول، وزن و حجم آن را نیز به میزان چشمگیری کاهش می‌دهد و در نتیجه هزینه‌های حمل و نقل و ذخیره‌سازی نیز کم می‌شود.

* قیمت پایین خرید سیب زمینی و استفاده از محصولات فرآوری شده ی آن مانند نشاسته در صنایع مختلف، فرآوری این محصول را به فعالیتی سودده تبدیل کرده‌است؛ میزان سیب زمینی تولید شده دراین شهرستان به قدری است که امکان راه‌اندازی چنین واحدی فراهم است. نشاسته ترکیب پیچیده‌ای از کربوهیدرات‌های نامحلول در آب است که علاوه بر استفاده در صنایع غذایی، برای تولید چسب و کاغذ و در صنایع بافندگی نیز کاربرد دارد.

* با اولویت بندی پایین احداث واحدی در زمینه تولید لبنیات نیز پیشنهاد می‌شود؛ در حال حاضر تولید لبنیات در این شهرستان به صورت خانگی صورت می‌گیرد. شیر و فرآورده های آن از مهمترین اجزای تشکیل دهنده جیره غذایی انسان است که از لحاظ ارزش غذایی غنی می‌باشد و همیشه با استقبال بسیار خوبی روبه روست. البته ذکر این نکته ضروری است که برای موفقیت در زمینه تولید لبنیات باید به بالابردن توانایی در زمینه رقابت با نشان‌های تجاری معروف توجه کرد.

* پرورش ماهی در شهرستان حاجی آباد به صورت گسترده‌ای انجام می‌شود. در شرایط کنونی، بازارمصرف غذاهای کنسرو شده بسیار پر رونق است و این قبیل غذاها به دلیل داشتن مزایایی همچون حفظ حالت طبیعی مواد غذایی، قیمت مناسب، نگهداری طولانی و آسان، در دسترس بودن، تنوع و صرفه‌جویی در زمان بسیار مورد توجه هستند. ماهی منبع بسیار خوبی از پروتئین، مواد معدنی نظیر سلنیوم، منیزیم و پتاسیم و همچنین ویتامین هایB1،B3 و B6 است. البته نکته ای که در خصوص تولید این محصول باید در نظر گرفته شود این است که بازار فروش مناسب در شهرستان و حتی سراسر کشور ایجاد گردد و همچنین سرمایه گذاری هنگفتی نیز باید صورت گیرد.

• باغداری

باغداری از جمله رسته های شغلی است که می تواند اشتغالزایی بالایی در این شهرستان ایجاد کند و در اقتصاد و رونق کسب و کارهای وابسته مؤثر واقع شود. کشاورزی و ازجمله باغبانی در توسعه ملی و افزایش رفاه عمومی، فقرزدایی، تنوع بخشیدن و پایدار کردن الگوی توسعه شهری، توزیع درآمد و عدالت اجتماعی نقش به‌سزایی دارد. شهرستان حاجی آباد نیز یکی از شهرستان هایی است که باغداری در آن به دلیل برخورداری از آب و هوای مطلوب و خاک حاصلخیز عملکرد خوبی داشته است. جای کار در سطح کمی و کیفی در این شهرستان باتوجه به در دسترس بودن زمین های کافی وجود دارد.

* عمده ترین محصول تولیدی در شهرستان حاجی آباد، خرما می باشد؛ به جز تولید انواع خرماها نظیر هلیله و مضافتی، تولید خرمای پیارم بسیار بالا می باشد و این شهرستان در کل استان هرمزگان قطب اصلی تولید خرما به شمار می آید و می‌توان گفت خرمای پیارم کل کشور را نیز به نوعی تامین می‌کند؛ از این رو احداث نخلستان و تولید خرما به دلیل بازار فروش مناسب و قیمت بالا در داخل و خارج از کشور، توجیه اقتصادی دارد. خرما از آن دسته محصولات باغی است که با آب و هوای گرم و اقلیم جغرافیایی کویری سازگاری دارد و میوه ای است با ارزش غذائی بالا که به دلیل داشتن مواد قندی قابل توجه، علاوه بر مصرف غذایی، در صنعت نیز موارد استفاده فراوان دارد. فراورده‌های خرما شامل مواردی مانند شیره، شهد، شکلات خرما و... می‌شود، ضایعات آن در ترکیب خوراک دام و طیور، برگ خرما در تولید انواع ظروف بافتنی و حصیر، تنه و چوب خرما در کارخانجات نئوپان سازی و کاغذ سازی و همین طور پوشش ساختمان‌ها و پل‌ها کاربرد دارد.

* در این شهرستان تولید صیفی جات نظیر خیار، گوجه فرنگی، بادمجان و فلفل دلمه ای انجام می شود و با توجه به اینکه در فصول سرد سال بیشتر صیفی‌جات مورد نیاز را از شهرستان های جنوبی کشور تامین می شود، انجام فعالیت های گلخانه ای برای این شهرستان مناسب است و پیشنهاد می‌شود. گلخانه فضایی است که به آسانی می توان در داخل آن شرایط محیطی را کنترل کرد و به سمت رشد مطلوب گیاه سوق داد. گلخانه‌ها از نظر اندازه متغیر هستند و از گیاهان درمقابل سرمای بیش از حد زمستان یا گرمای بیش از حد تابستان محافظت می‌کنند. با توجه به شرایط گرم آب و هوایی در شهرستان حاجی آباد، تولید صیفی جات به صورت گلخانه ای در فصول سرد سال مزیت دارد؛ چراکه هزینه کنترل دمای گلخانه نسبت به مناطق سردسیر، بسیار پایین‌تر است.

* توت فرنگی از محصولات دیگری است که قابلیت تولید آن در گلخانه وجود دارد. رشد این گیاه علفی در آب و هوای معتدل و گرم حاجی آباد و در مناطقی از شهرستان با بستر غنی از گیاخاک و خاک اسیدی بسیار مناسب است؛ گل‌های توت‌فرنگی به شدت به سرما حساس هستند. در رابطه با خواص توت فرنگی می‌توان گفت این میوه به‌ دلیل دارا بودن فیتو کمیکال، اثرات مثبت بسیاری بر روی مغز می‌گذارد و می‌تواند اثرات نامطلوب پیری بر مغز را کاهش دهد.

* در شهرستان حاجی آباد، باغات زیتون و انجیر وجود دارند، البته درچند سال اخیر در این حوزه فعالیت شده‌است و مقدار تولید زیادی وجود ندارد. با توجه به سازگاری این محصولات با شرایط محیطی و بازار فروش خوب، قابلیت فعالیت بیشتر در حوزه ی احداث باغات بیشتر وجود دارد.

1- زیتون با توجه به ویژگی های مقاومتی نسبت به کم‌آبی، سازگاری با خاک‌های فقیر و کم بازده و تولید محصول ارزشمند، به لحاظ اقتصادی حائز اهمیت می باشد و به محصول ثروتمند خاک‌های فقیر مشهور می‌باشد؛ لذا درخت زیتون نسبت به دیگر درختان برتری دارد تا جایی که علاوه بر کشت در باغات و اراضی کشاورزی در توسعه فضای سبز شهری نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد. کمک به معیشت کشاورزان با زیر کشت بردن اراضی کم بازده فقیر و شور، اشتغال‌زایی (جذب قابل‌ملاحظه‌ای از جمعیت جویای کار)، جلوگیری از مهاجرت و کاربرد در تولید فرآورده‌های همچون روغن زیتون، کنسرو زیتون و... از دیگر مزایای اقتصادی این محصول است.

2- نیاز آبی بسیار کم، استقامت در برابر گرما و خشک‌سالی و به صورت کلی سازگاری با محیط از امتیازات گیاه انجیر محسوب می‌گردد. انجیر در دامنه‌های شیب‌دار کاشته و پرورش داده می‌شوند؛ فعالیت در این زمینه علاوه بر ایجاد اشتغال و پوشش گیاهی مناسب برای منطقه و بیابان‌زدایی، می‌تواند به کنترل سیلاب، جلوگیری از فرسایش خاک و استفاده بهینه از آب باران کمک نماید.

* تولید آلوئه ورا طی چند سال اخیر در شهرستان حاجی آباد صورت گرفته است. گونه های مختلف آلوئه ورا گیاهانی مقاوم نسبت به گرما، خشکی، بیماری‌ها، آفات و حتی شوری هستند. بذر آلوئه‌ورا در شرایط اقلیمی مناسب و در دمای 21 درجه سانتی گراد سبز می شود. این گیاه نسبت به سرما بسیار حساس می باشد به طوری که اگر در دمای زیر 10 درجه قرار گیرد، رشد آن متوقف می شود. همچنین آلوئه ورا نسبت به رطوبت بالا، آب ایستایی و آبیاری زیاد نیز حساس است؛ از این رو آبیاری گیاهان باید زمانی انجام شود که خاک آن ها کاملا خشک است. چنانچه این گیاه در مناطق گرم و خشک شهرستان کاشته شود، باید تحت آبیاری به موقع قرار گیرد. آلوئه ورا نوعی گیاهی است که می توان در هر نوع خاکی کاشت، اما بهترین خاک، خاک سبکی زهکش برای کاشت این گیاه توصیه می شوند. گیاه آلوئه‌ورا از اندک گیاهان دارویی است که علاوه بر مصرف دارویی در حوزه های آرایشی (تولید مایع، ژل، کرم، لوسیون) و تغذیه ای (تولید عصاره و نوشیدنی) نیز کاربرد دارد.

* شهرستان حاجی آباد، دارای عرض جغرافیایی 23 درجه می باشد که فاقد زمستان های سرد و تابستان های بسیار گرم است. از این رو برای کاشت انواع مرکبات مناسب است. مرکبات تولید شده در این شهرستان می تواند لیمو ترش، نارنگی و پرتقال باشد؛ با توجه به بازار فروش مناسب تمام مرکبات نامبرده شده در داخل کشور و همچنین کشور های اطراف، توسعه تولید آن‌ها مزیت دارد. لازم به ذکر است باغات مرکبات معمولا دچار آفت می شوند و باید از این نظر رسیدگی های لازم انجام شود.

* با توجه به بررسی‌های انجام شده و تمایل بیشتر کشاورزان این منطقه برای انجام فعالیت‌های باغی در مقایسه با فعالیت‌های زراعی، احداث باغات انار، پسته و عناب با توجه به بازار مصرف مناسب در داخل شهرستان و استان هرمزگان، پیشنهاد می‌گردد.

* درخت پسته پس از گذشت ۷ الی ۹ سال بعد از کاشت نهال و پیوند، شروع به دادن محصول می‌کند. افرادی که قصد احداث باغ پسته را دارند برای رسیدن به سود اقتصادی باید صبور باشند. خاک مناسب برای کاشت درخت پسته، خاک رسی یا شنی می باشد. کیفیت آب مصرفی برای آبیاری درخت پسته به گونه ای است که  کاشت سایر محصولات کشاورزی با آن آب غیر ممکن یا غیر اقتصادی است. پسته در شرایط مناسب آب و هوایی گرم و خشک در تابستان (گرمای سوزان نباشد) و زمستان سرد و معتدل می توان پرورش داد، که چنین شرایطی در شهرستان حاجی آباد مهیاست.

* با افزایش آگاهی نسبت به خواص انار، مصرف این میوه در سال های اخیر روند رو به رشدی داشته‌است. انار در تولید داروهای تقویتی و صنایع آرایشی و بهداشتی کاربرد دارد. مصرف فراورده‌هایی همچون رب و آب انار نیز از گذشته رواج داشته است. نهال انار حداقل سه سال نیاز به رشد دارد و از سال چهارم به بعد آغاز به باردهی می کند. درخت انار با عمر بالای 40 سال در مقابل کم آبی مقاوم است به همین دلیل در مناطق کم آب شهرستان قابلیت پرورش دارد.

* عناب میوه‌ای درختی است که درخت آن ظاهری شبیه به سنجد دارد و در مناطق کوهستانی شهرستان یافت می‌گردد. کاشت عناب در زمین‌های شور و کم آب شهرستان و همچنین در زمین‌هایی که شرایط دیم دارند، امکان‌پذیر است. این درخت در نواحی گرم و خشک این منطقه قابلیت رشد دارد ولی به دمای پایین حساس است؛ بهترین دما برای رشد عناب دمای بین 20 تا 25 درجه است که در این شرایط، میوه تولیدشده بهترین کیفیت را دارد.

* میوه های جالیزی شهرستان حاجی آباد شامل هندوانه، خربزه و گرمک می‌شود که مقدار تولید بسیار زیادی دارد. با توجه به بازار فروش خوب این محصولات و تمایل کشاورزان به تولید بیشترآن‌ها، در صورتی که شرایط آبی شهرستان بهتر شود یا از روش آبیاری قطره ای و مکانیزه استفاده گردد، می توان نسبت به توسعه تولید این میوه‌ها اقدام کرد.

* در شهرستان حاجی آباد، تولید میوه های گرمسیری تاکنون صورت نگرفته است؛ اما به دلیل سازگاری درختان میوه گرمسیری با اقلیم آب و هوایی شهرستان و وجود بازار فروش مناسب برای آن‌ها، احداث باغات تمر هندی، آناناس، چیکو، کنار، فالسا، گواوا و جمبو توجیه اقتصادی دارد، البته تولید آناناس، تمر هندی و کنار به دلیل بازار فروش بهتر در کشور های اطراف، دارای اولویت بالاتری نسبت به سایرین است.

• شیلات

 صیادی در شهرستان حاجی آباد و کل استان هرمزگان یک شغل رایج است و می توان گفت منبع درآمد مهمی برای مردم می‌باشد. علاوه بر صیادی از دریا، پرورش ماهی در حوضچه ها و همچنین پرورش ماهی در قفس برای ماهی های کپور، هامور و خاویاری انجام می‌شود. ماهی های مذکور سردابی و گرمابی هستند و پرورش همه ی انواع این ماهی در شهرستان پیشنهاد می‌شود، ولی با توجه به اینکه ماهی های خاویاری در کشور های سراسر دنیا از بازار فروش خوبی برخوردار است بنابراین پرورش این ماهی در حاجی آباد از توجیه اقتصادی بالایی نسبت به سایرین برخوردار است.

* ماهی خاویار در گونه های مختلف صید و مصارف مختلف مورد استفاده قرار می گیرد. از مهمترین محصولات این ماهی می توان به گوشت و خاویار آن اشاره کرد. از پوست این ماهی در صنایع چرم برای تولید محصولاتی همچون کیف، کفش، لباس شنا و... استفاده می گردد. بیشترین خاویار این ماهی صادر می شود که در سال های پیش به دلیل عدم برنامه ریزی مناسب، میزان صادرات کاهش یافته است. پرورش این ماهی با حداقل یک نفر قابلیت انجام دارد که درصورت بالا رفتن فضای تولید تعداد افراد مورد نیاز افزایش می یابد. لازم به ذکر است که پرورش ماهی خاویاری به سرمایه اولیه بالایی نیاز دارد، اما جزو پر سود ترین ماهیان است. این ماهی ها در بخش‌های شمالی کشور در 30 ماه 6 کیلوگرم وزن می‌گیرند، در صورتی که این مقدار در بخش‌های جنوبی، 6 کیلوگرم در 14 ماه می‌باشد؛ لذا پرورش آن‌ها در این شهرستان، سوددهی خوبی در بازه‌ی زمانی کوتاهتری دارد.

* کپور ماهیان بزرگ‌ترین خانواده ماهیان آب شیرین هستند. این نوع ماهی در مقایسه با سایر جزء ارزشمندترین ماهی ازلحاظ اقتصادی و تغذیه‌ای به شمار می آید. ماهی کپور با شرایط آبی و آب و هوایی شهرستان حاجی آباد سازگار است و از این رو احداث واحدی جهت پرورش این نوع ماهی توجیه اقتصادی مناسبی خواهد داشت.

* هامور یا هامور سیاه نوعی ماهی است که اندازه متوسط آن ۴۵ سانتیمتر و حداکثر طول آن ۱۵۰ سانتیمتر است. این ماهی در حالت طبیعی روی بسترهای سخت و مناطق سنگی و صخره‌ای مرجانی از عمق ۳ تا ۶۰ متر زیست کرده و از ماهیان کوچک و سخت‌پوستان تغذیه می‌کند.

* پرورش میگو از دیگر فعالیت های آبزی پروری دارای مزیت برای شهرستان حاجی آباد است. از میزان تولید بسیار زیادی که در حوزه ی پرورش میگو صورت می‌گیرد، درصد کمی در داخل کشور استفاده شده و بیشتر این محصول به خارج از کشور صادر می گردد. با توجه به صادرات بسیار زیاد این محصول می توان نسبت به توسعه تولید میگو اقدام کرد و همچنین در حوضچه های پرورش ماهی کپور به صورت توام نیز پرورش داد و به سوددهی بالایی دست یافت.

• صنایع تبدیلی و تکمیلی

در شهرستان حاجی‌آباد سالانه مقداری از محصولات کشاورزی تولید شده طی مراحل کاشت، داشت و برداشت به ضایعات تبدیل می‌شوند، از طرفی برداشت و یا تولید بسیاری از محصولات کشاورزی در یک بازه زمانی مشخص انجام می‌شود، اما مصرف آن‌ها در طی سال صورت می‌گیرد؛ لذا راه‌اندازی سردخانه در این شهرستان زمان استفاده از محصولات کشاورزی را افزایش می‌دهد و از میزان ضایعات آن می‌کاهد. همچنین ایجاد و گسترش این صنایع، اشتغال‌زایی و درآمدزایی مناسبی را نیز به همراه دارد.

* در حال حاضر واحد های بسته بندی کوچک خرما در حاجی‌آباد درحال فعالیت است؛ اما با توجه به مصرف واردات از شهرستان و استان های اطراف صورت می گیرد به همین دلیل می توان به فکر احداث واحدهای بیشتری بود.

* در شهرستان حاجی آباد، علاوه بر صید ماهی، پرورش ماهی نیز انجام می شود، در واقع میزان تولید ماهی به حدی است که می‌توان واحدی برای بسته بندی این محصول در شهرستان ایجاد کرد و فیله ماهی های تولید شده را به صورت فروشگاهی بسته بندی کرد، در واقع این فعالیت علاوه بر سودآوری برای شهرستان، بخشی از معضل بیکاری منطقه را نیز حل می کند.

* به دلیل تولید زیاد بوقلمون و مرغ، بسته بندی این محصولات نیز در اولویت‌های پایین‌تر قابلیت انجام دارد؛ با توجه به اینکه امروزه استفاده از گوشت های بسته‌بندی شده بین مردم شهرستان و کشور باب شده است، فعالیت در این زمینه دارای توجیه اقتصادی است. بسته بندی باید به گونه‌ای باشد که گوشت را در مقابل نفوذ طعم، بو، رنگ و سایر عوامل خارجی محافظت و از خشک شدن و تبخیر سطحی جلوگیری کند. همچنین بسته بندی باید به طوری باشد که خواص، ویژگی ظاهری و در برابر آلودگی گوشت را حفظ نماید.

* از ویژگی‌های مهم عسل این است که در صورت دوری از رطوبت و در مدت طولانی فاسد نمی‌شود در صورتی ارزش غذایی خود را از دست می‌دهد که بیش از ۶۰ درجه حرارت ببیند. نگهداری محصولات در ظروف فلزی برای مدت طولانی مناسب نیست، به همین دلیل امروزه بسته بندی عسل به شکل های جذاب و مناسب جهت نگهداری طولانی می‌باشد. در شهرستان حاجی آباد این فعالیت انجام نمی شود و با توجه به میزان عسل تولیدی، سرمایه‌گذاری در این حوزه پیشنهاد می‌شود و می توان واحدی صنعتی برای این کار ایجاد کرد.

* در این شهرستان به مقدار زیادی میوه تولید می‌شود و این میوه‌ها معمولا به صورت فله ای به فروش می رسند، در صورتیکه می توان آن‌ها را سورت و درجه بندی کرد. سورتینگ میوه به منظور دسته بندی و درجه بندی انواع میوه بر اساس سایز و کیفیت صورت می‌گیرد؛ به طوری که بتوان محصول نهایی را به صورت یک دست و یک اندازه در بسته بندی های مختلف به بازار عرضه کرد. بسته بندی نهایی میوه و سبزی پس از سورتینگ آن‌ها به منظور جابجایی آسان و حفاظت از محصول نهایی سورتینگ شده انجام می‌شود.

* مهمترین بخش از منابع تجدید شوندۀ منطقه مراتع هستند که به دلیل پایین بودن هزینه تأمین علوفه در مقایسه با هزینه تولید علوفه، فشار زیادی بر آن وارد می شود. توجه کنید که با افزایش تعداد دامپروری و مرغداری‌ها و پایین بودن ظرفیت تولیدی مراتع در شهرستان حاجی آباد، این فشار بیشتر شده و جهت جلوگیری از تخریب مراتع باید به منابع غذایی غیر مرتعی توجه کرد. با توجه به افزایش پرورش روز به روز دام دام، علوفه و خوراک دام مورد نیاز هر سال نسبت به سال گذشته مقدار بیشتری است. با اجرای پروژه های صنعتی که بتواند از ضایعات کشاورزی و... خوراک دام، طیور و آبزیان با ارزش غذایی تولید کند، هم غذای مورد نیاز دام‌های شهرستان تأمین می شود و هم استفاده از مواد اولیه ارزانتر در تولید این محصول سبب خواهد شد تا قیمت تمام شده آن پایین تر و در نتیجه قیمت فروش آن نیز پایین باشد. در تولید خوراک دام و طیور می توان کسب و کارهایی بسیاری به طور مستقیم و غیر مستقیم برای افراد شهرستان ایجاد کند. باتوجه به جمعیت دامی در شهرستان حاجی آباد و نیاز این دام ها به استفاده از خوراک صنعتی، می توان در جهت احداث واحدی در زمینه تولید خوراک فعالیت نمود.

* از جمله تولیداتی که در شهرستان قابلیت دارند، کود ارگانیک و کمپوست است. تولید و بسته بندی کمپوست (افزودن کود شیمیایی به کود حیوانی) هم از کسب و کار های خوبی است که قابلیت سرمایه گذاری را در شهرستان دارد؛ زیرا در این شهرستان کشاورزی و دامداری در حد مطلوبی انجام می‌شود؛ لذا مشکلی در خصوص تولید و بازار مصرف این مورد وجود ندارد. کود حیوانی وظیفه دارد قسمتی از نیاز غذایی محصول را تامین کند همچنین ساختمان فیزیکی خاک را بهبود می بخشد تا ریشه محصول بتواند بهتر تنفس کند؛ بنابراین طرفداران زیادی مخصوصا در بین باغداران دارد.

* سلامت خاک، انسان و هزینه‌های اقتصادی سه فاکتور مهم در فعالیت‌های کشاورزی هستند و در این بین مسأله تولید و استفاده از محصولات ارگانیک همواره اهمیت داشته است. کود ارگانیک یا آلی متشکل از مواد آلی بر پایه کربن است که از مواد زنده و یا سابقا زنده بدست می‌آید؛ این کود شامل فضولات حیوانی، پسماندهای گیاهی و دیگر فرآورده‌های گوناگون ارگانیسم‌های زنده موجود در طبیعت می‌شود. با استفاده از این کودها هم  بهره‌وری محصول افزایش میابد هم هزینه نهایی نیز کاهش پیدا می کند. با در نظر گرفتن سطح باغات، مزارع شهرستان، استقبال کشاورزان حرفه ای از این محصول، ایجاد این نوع از کسب و کار می تواند از توجیه اقتصادی مناسبی برخوردار باشد.

* فراوری پشم و پوست در شهرستان صورت نمی‌گیرد و این محصولات به مرکز استان یا استان های اطراف جهت فرآوری ارسال می گردند. فراوری پوست دام شامل استفاده از پوست گاو در صنعت چرم دوزی  و همچنین استفاده از پشم و کرک گوسفند و بز در صنعت ریسندگی می‌شود و سوددهی مناسبی را برای سرمایه‌گذار و همچنین دامدار به همراه دارد. قالی بافی و چرم دوزی از صنایع دستی اصلی شهرستان حاجی‌آباد و همچنین کل کشور است و تامین مواد اولیه یعنی نخ و چرم برای این حرفه سرمایه ی بالایی نمی خواهد؛ لذا ایجاد واحدهای تولید چرم و همچنین ریسندگی می تواند شهرستان را به خودکفایی برساند و برای جوانان منطقه اشتغالزایی کند.

* بوجاری غلات یکی از دیگر مشاغل پیشنهادی برای شهرستان می باشد؛ در حین این فعالیت، دانه از ساقه و پوسته جدا می‌شود، همچنین اگر تخم حشرات و یا آفتی هم در غلات باشد به‌وسیله بوجاری جدا می‌گردد. اگر برای انجام بوجاری و ضد عفونی کردن بذر هزینه ای را پرداخت کنیم، در واقع سود خود را چندین برابر و از بروز خسارت های سنگین جلوگیری کرده‌ایم. با توجه به میزان غلات تولید شده در شهرستان، راه‌اندازی این واحد برای ارائه ی محصولی تمیزتر و با کیفیت تر، دارای مزیت است.

* در شهرستان حاجی آباد، سردخانه برای نگهداری محصولات کشاورزی وجود دارد؛ اما با توجه به تنوع و میزان محصولات تولید شده در حوزه زراعت و باغداری و میزان تقاضای موجود، کافی نیست؛ بنابراین ایجاد چنین واحدی از جمله پیشنهادات خوب در حوزه صنایع تبدیلی و تکمیلی برای این منطقه است. با استفاده از سردخانه محصولات کشاورزی (میوه و سبزی) می توان از هدر رفتن بخش قابل توجهی از تولیدات شهرستان حفاظت کرد.

شایان ذکر است در صورت دقت نکردن به بازار فروش و ظرفیت شهرستان، مشاغلی که در این حوزه نام برده شد، با مسئله اشباع روبه رو خواهند شد؛ از این رو در نظر گرفتن نیاز و ظرفیت شهرستان و همچنین بازار فروش در مناطق اطراف در رابطه با راه‌اندازی این مشاغل مهم است.

• زراعت

در این شهرستان فعالیت زراعی نسبت به فعالیت باغداری، دامداری و طیور کمرنگ‌تر است. از جمله محصولات عمده ی تولید شده در حاجی آباد می توان به گندم، جو و کلزا اشاره کرد.

* کاشت گندم نسبت به سایر محصولات کشاورزی کم دردسرتر و کم آفت تر است. گندم در بازه زمانی حدودا هشت ماهه به مرحله ثمردهی می‌رسد. کود شیمیایی و بذر نیز به شکل یارانه‌ای در اختیار کشاورزان قرار می گیرد؛ لذا افزایش سطح زیر کشت گندم ارزش افزوده مناسبی را به دنبال دارد.

* جو از دیگر محصولات زراعی تولیدی شهرستان حاجی‌آباد است. در این منطقه اراضی وسیعی وجود دارد که بدلیل شوری و عمق کم خاک و شور بودن آب زراعی، صرفا برای تولید جو مناسب هستند. جو از دیرباز در سبد تغذیه دام جایگاه ویژه داشته و به صورت دانه و علوفه سبز استفاده می‌شود.

* کشت کلزا موجب از بین رفتن چرخه زندگی آفات، بیماری ها و علف های هرز می‌شود و با کاهش جمعیت آن‌ها باعث صرفه جویی در مصرف سموم و کاهش آلودگی های زیست محیطی می گردد. با توجه به اینکه زمان کشت کلزا در فصل پاییز است، نیاز گیاه به آب کم بوده و با استفاده از نزولات جوی می توان نسبت به کشت آن اقدام کرد. کلزا می تواند در تغذیه دام های منطقه با تولید مقادیر قابل توجهی علوفه، نقش موثری داشته باشد. همچنین برگردان بقایای کلزا به خاک باعث افزایش حاصلخیزی خاک و بهبود ساختمان خاک خواهد شد. کلزا یک دانه روغنی بسیار مهم است که در تولید محصولات حوزه صنایع غذایی و یا تولید انواع نهاده‌های خوراکی دام و طیور کاربرد دارد و کشت آن در بسیاری از کشورهای دنیا متداول است. با توجه به بررسی‌های صورت گرفته و ظرفیت های موجود، زراعت این گیاه در شهرستان حاجی آباد پیشنهاد می‌شود.

* کاشت کنجد نیز در اولویت‌های پایین‌تر دارای مزیت است. تولید کنجد به دلیل سازگاری با آب و هوای شهرستان، بازدهی بالا، مفید بودن برای خاک، نیاز به سرمایه اولیه کم و بازاریابی آسان، گزینه شغلی مناسبی می‌باشد. کنجد از جمله گیاهانی است که با هر بار کاشت و پرورش، محصول و بار قابل توجهی را به ارمغان می آورد. از دیگر مزایای کاشت کنجد، صرفه جویی در منابع آبی شهرستان است. این گیاه قادر است تا با جذب رطوبت باقیمانده در خاک رشد کند و همین امر موجب سازگاری آن با آب و هوای گرم می گردد. ریشه های کنجد به عنوان یکی از گیاهان مناسب برای تناوب‌های زراعی در نظر گرفته می شود که در بهبود ساختمان خاک و افزایش نفوذ پذیری آن نقش موثری دارد. عمده مشکل فعالان این حوزه، عدم وجود ماشین‌آلات کاشت و برداشت دانه های روغنی بوده ودرصورت تامین این ماشین آلات، تولید کمی وکیفی محصول درسطح منطقه از رشد قابل توجهی برخوردار خواهد شد.

* در شهرستان گیاهان دارویی به صورت خودرو به میزان زیادی وجود دارند، البته منابع طبیعی شهرستان، اجازه ی بهره برداری بیش از حد از این گیاهان را نمی دهد. در چند سال اخیر کشت برخی از گیاهان دارویی مانند مرزنجوش و کاسنی در شهرستان انجام شده است و امکان تولید بیشتر به دلیل بازار فروش کافی، وجود دارد.

1- کاسنی گیاهی علفی است که ارتفاع ساقه‌ی آن در حالت وحشی به 50 تا 150 سانتی متر می رسد، ولی اگر پرورش یابد از 2 متر نیز تجاوز می کند. بهترین و مناسب ترین زمین برای کشت این گیاه، مناطقی با خاک‌های لیمونی سبک که دارای مقدار زیادی مواد آلی است، می باشد. در خاک های هوموسی نیز محصول فراوانی به دست می‌آید. گیاه کاسنی نیاز کمی به نور خورشید دارد و در زمین های نسبتا مرطوب می روید. کاسنی محصول آب و هوای خنک و فصل نسبتا سرد است و نسبت به سرما و یخ بندان مقاوم است. کاسنی برای بیماری های کبدی، خارش بدن، نفخ، تصفیه خون و... مفید است.

2- یکی دیگر از گیاهان دارویی مناسب جهت کاشتن در شهرستان حاجی آباد، گیاه مرزنگوش یا مرزنجوش می باشد، که گیاهی علفی، یکساله و در بعضی مواقع دوساله با ساقه‌ای راست و شاخه و برگ‌های متقابل بیضی شکل است. برای مصرف طبی سرشاخه‌های آن را زمانی که گیاه کاملاً گل کرده در هوای آزاد می‌چینند، سرشاخه‌های چیده شده را به صورت دسته‌ای درمی‌آورند و در محلی که هوا جریان داشته باشد یا با دستگاه خشک کن، خشک می‌کنند.

* کشت زعفران چند سالی است که در شهرستان حاجی آباد انجام می شود و محصول تولیدی کیفیت مناسبی دارد. این محصول معمولا در داخل کشور و کشور های اطراف بازار فروش خوبی دارد؛ لذا فعالیت در این حوزه سودده خواهد بود. این گیاه در برابر گرما مقاوم است و به آب کمی نیاز دارد. زعفران با توجه به داشتن رنگ زیبا، عطر و طعم بسیار مطبوع، در صنایع غذایی کاربرد دارد. ایران اولین کشور تولیدکننده زعفران بوده که نزدیک به 90 درصد از زعفران جهان را تأمین می کند، ضمن اینکه این محصول در داخل کشور نیز مصرف بالایی دارد.

* ذرت علوفه‌ای و یونجه از دیگر گیاهانی هستند که در شهرستان کشت می شوند. فعالیت در حوزه ی تولید محصولات علوفه ای به دلیل مصرف بالای آب نیازمند استفاده از روش های آبیاری مکانیزه می باشد.

* در شهرستان سیب زمینی مرغوبی تولید می شود، البته در سال های اخیر به دلیل کشت این محصول در اکثر مناطق کشور، قیمت خرید آن از کشاورزان بسیار پایین آمده است. تولید بیشتر در این زمینه امکان‌پذیر است اما لازم است بازار فروش مناسب ایجاد شود. سیب‌زمینی در ایـران بعـد از گنـدم از پر اهمیت ترین منابع غذایی به شمار می آید. بـرای تولید پایـدار محصول سـیب زمینی، آب مهم تریـن عامـل اسـت کـه بـا توجـه بـه مشکل کم آبـی در شهرستان، تـلاش در جهـت اسـتفاده بهینه از آبهای اسـتحصالی و کاهش برداشـت از منابع آب زیرزمینی، اجتناب ناپذیر اسـت و باید از شیوه‌های آبیاری نوین برای این محصول بهره برد.

* کشت پیاز از دیگر فعالیت‌های زراعی است که در این شهرستان مزیت دارد. این ماده ی غذایی در چند سال اخیر به میزان بیشتری تولید شده است و با توجه به مصرف بالای آن توسط مردم شهرستان و کشور، قابلیت گسترش کشت دارد. پیاز محصولی است که به صورت یک‌ساله کشت می‌گردد؛ بهترین دما برای جوانه زدن بذر آن 18 درجه سانتی‌گراد و حداقل و حداکثر دما برای این مرحله از رشد به ترتیب 7 و 29 درجه سانتی‌گراد می‌باشد. پیاز از مهم‌ترین محصولاتی است که در سطح وسیعی در تمام دنیا کشت شده و به‌عنوان چاشنی و طعم‌دهنده در اکثر غذاها استفاده می‌شود و دارای مصارف پزشکی و دارویی متعددی است.

* از دیگر محصولات زراعی قابل کشت با توجیه مناسب در شهرستان حاجی‌آباد، انواع آفتابگردان است. گل آفتابگردان گیاهی یک ساله است که پرورش آن تقریبا در هر شرایطی ممکن است و فرآورده های حاصل از آن مزیت اقتصادی فراوانی دارد. آفتابگردان در دو نوع آجیلی و روغنی تولید می‌شود. این گیاه به عنوان یکی از نباتات روغنی مهم جهان، از نظر تولید روغن، بعد از سویا رتبه دوم را دارد و بیشتر از 14% کل روغن نباتی جهان از آن تولید می‌شود. آفتاب گردان های آجیلی از بازار فروش خوبی برخوردارند. همچنین، فراورده های جانبی آفتاب گردان خصوصا کنجاله آن نیز کاربرد دارد.

• دامداری

 دامداری یکی از حوزه های بخش کشاورزی است که در سطح گسترده ای در کشور انجام می شود و پرداختن به آن، سود اقتصادی خوبی را به همراه دارد. با توجه به اینکه حوزه دامداری با یکی از مهم ترین نیازهای انسان، یعنی نیاز به منابع غذایی مرتبط است، توجه به آن ضرورت دارد. فعالیت در این حوزه شغلی و افزایش بهره وری در آن، از راهکارهای کاهش وابستگی به درآمد نفتی می‌باشد و عاملی برای توسعه صنایع غذایی، تبدیلی و تکمیلی کشور محسوب می‌گردد.

* در شهرستان حاجی آباد در حوزه ی دامداری فعالیت ضعیفی صورت می گیرد، در واقع دام های کمی هستند که بتوانند در شرایط آب و هوایی حاجی آباد دوام بیاورند و پرورش گاو و گوسفند بیشتر در حد تامین نیاز مردم انجام می شود. با اینکه اکثر مردم به دامداری سنتی تمایل دارند؛ اما احداث واحد های صنعتی پرورش دام سبک و سنگین برای گسترش فعالیت در این زمینه مزیت دارد؛ فعالیت در حوزه ی دام های سبک شامل پرورش گوسفند و بز بومی و در حوزه ی دام های سنگین شامل پرورش گاو بومی می شود.

1- پرورش گوسفند نسبت به سایر دام‌ها، بیشتر مورد توجه دامداران قرار گرفته؛ چراکه توان گوسفند برای تحمل اقلیم های متفاوت بیشتر است، جیره غذایی کمتر و در نتیجه هزینه کمتری نیاز دارد. تمام فرآورده های دامی حاصل از آن مانند گوشت، شیر، ماست، کره، و حتی پشم و پوست دام کاربرد زیادی دارند و در تمامی روزهای سال در داخل شهرستان و استان های مجاور از بازارفروش خوبی برخوردارند. گوشت گوسفند قیمت بالایی دارد و علاوه بر آن، دیگر اجزای گوسفند مانند دل، قلوه، جگر، سیرابی، کله پاچه، خوش گوشت و... نیز قابلیت عرضه دارند. خرید دام برای قربانی کردن در ایام مذهبی مانند عید قربان و... نیز موجب رونق این کسب و کار می‌شود؛ بنابراین توسعه پرورش گوسفند با سودآوری مناسبی همراه است.

 2- بز حیوانی اهلی نشخوارکننده جهت تولید شیر و گوشت در مناطق مختلف شهرستان پرورش داده می‌شود. جثه کوچک، کم توقع بودن و مقاومت در برابر بیماری‌ها و شرایط سخت محیطی از ویژگی‌هایی است که موجب استقبال از پرورش این دام شده است. علاوه بر تولید شیر و گوشت از این حیوان جهت تولید پوست و الیاف مویی نیز استفاده می‌شود.

 3- رشد جمعیت کشور و نیاز روز افزون جامعه به گوشت، مواد گوشتی و نقش مهم این محصولات در تامین پروتئین و غذای افراد جامعه، پرورش دام های پر بازده با هدف افزایش تولید و خودکفایی غذایی کشور را به امری لازم و ضروری تبدیل کرده‌است. گاوهای بومی به لحاظ تنوع و اختلاف ژنتیکی، ویژگی های خاص نژادی و مقاومت های طبیعی نهادینه شده در آن ها طی قرن ها زیست در شرایط سخت محیطی و آب و هوایی مختلف، به عنوان یک منبع مهم تولید شیر و گوشت می توانند نقش موثری در تامین مواد پروتئین حیوانی و همچنین رونق اقتصادی منطقه ایفا کنند. پوست گاو نیز به عنوان یک محصول با ارزش دامی در صنعت چرم‌سازی مورد استفاده قرار می‌گیرد، حتی شاخ و سم و فضولات حیوان نیز کاربرد دارد و از ارزش اقتصادی برخوردار است؛ لذا می توان پرورش این دام را به متقاضیان طرح های کسب و کاری پیشنهاد داد.

 4- در اولویت های پایین تر، پرورش گاو هلشتاین نیز جهت تولید شیر بیشتر، مزیت دارد، البته این دام ها باید به صورت دورگ گیری با گاو های بومی، پرورش داده شوند، تا با شرایط اقلیمی شهرستان سازگاری داشته باشند.

 5- زنبورداری در حاجی آباد به دلیل گرمای هوا، به صورت کوچرو انجام می‌شود و در فصل های بسیار گرم به استان های سردسیر مانند کهگیلویه و بویر احمد یا لرستان کوچ می کنند؛ قابلیت گسترش این فعالیت در این شهرستان وجود دارد، ولی نمی توان آن را به عنوان یک شغل دائمی درنظر گرفت.

 6- شترداری منافع زیادی را برای پرورش دهندگان این حیوان به ارمغان می‌آورد؛ از پوست، گوشت، شیر، کرک، و کوهان شتر می‌توان استفاده کرد و استفاده از هرکدام از این موارد می‌تواند صنعت پرورش شتر را به صنعتی سودده تبدیل کند. شتر کمترین هزینه ممکن را برای نگهداری دارد؛ این حیوان به دلیل داشتن دستگاه گوارشی منحصر به فرد، بی ارزشترین گیاهان شهرستان را از لحاظ تغذیه ای تبدیل به سلولز و انرژی می کند و در شرایط کم آبی شهرستان نیز تا مدت‌ها هیچ نیازی به آب ندارد؛ خصوصیات ذکر شده، این دام را به سرمایه ای ارزشمند در نقاط کم آب و علف شهرستان تبدیل کرده است. شتر در استفاده از مراتع با هیچ دام دیگری رقابت ندارد و از علوفه ای استفاده می کند که توسط سایر دام ها مورد استفاده قرار نمی‌گیرد. در شهرستان حاجی آباد شترداری در چند سال اخیر روند رو به رشدی داشته‌است و همخوانی این دام با شرایط اقلیمی و آب و هوایی منطقه و استقبال از گوشت آن در داخل شهرستان و کشور های اطراف موجب شده تا زمینه فعالیت بیشتر در این حوزه فراهم گردد.

• طیور

پرورش طیور از جمله مشاغلی است که به دلیل نیاز جامعه به منابع غذایی، بسیار حائز اهمیت بوده و سودآوری بالایی دارد. عمده فعالیت در زمینه پرورش طیور در این شهرستان به مرغ های گوشتی اختصاص دارد. با توجه به مصرف بالای گوشت سفید و طبخ آن به طرق مختلف، فعالیت بیشتر در زمینه تولید گوشت سفید و پرورش مرغ گوشتی توجیه اقتصادی دارد. ارزش غذایی بالای گوشت، کم بودن افت پس از کشتار، قابلیت هضم و جذب بالا، سرعت رشد سریع، صرفه جویی در جایگاه و زمین و برگشت سریع سرمایه از امتیازات پرورش مرغ گوشتی است. گوشت مرغ به سبب مزیت‌های فراوانی که دارد به عنوان منبع تامین پروتئین می تواند در کشور مطرح و نیاز عمومی را در این زمینه رفع نماید. ضریب تبدیل جیره غذائی به گوشت در مرغ نسبت به سایر دام ها بالا بوده به گونه‌ای که در مرغ های اصلاح شده این ضریب 2 تا 2/2 و در گوساله و گاو بین 6 تا 9 % متغیر است. لازم به ذکر است بازاریابی در این حوزه از اهمیت بالایی برخوردار بوده و باید به آن توجه کرد. 

* پرورش مرغ بومی نیز از جمله فعالیت‌هایی است که می‌توان برای تامین نیاز مردم شهرستان به آن پرداخت؛ این فعالیت را می توان به صورت خانگی یا در واحد های نیمه صنعتی کوچک انجام داد. مرغ‌های بومی یا همان مرغ های محلی شهرستان، نوعی نژاد بسیار مقاوم هستند که در مقابل بیماری ها، گرما و سرما تحمل بالایی دارند و این مزیت موجب می شود که ایجاد واحدهای تولیدی مرغ بومی برای تولید کنندگان سوددهی خوبی به همراه داشته باشد. یکی دیگر از مزایای پرورش مرغ بومی عدم نیاز به تجهیزات خاص و پیچیده‌ای می باشد؛ البته  در نظر داشته باشید اگر در پرورش مرغ بومی نیز از تجهیزات مدرن استفاده شود، سود بیشتری نصیب پرورش دهنده می شود.

* پرورش کبک، بلدرچین و بوقلمون از جمله مواردی است که در شهرستان قابلیت انجام دارد، اما با توجه به بازار فروش بهتر بوقلمون، پرورش این پرنده از مزیت بالاتری نسبت به کبک و بلدرچین برخوردار است.

1- طی چند سال اخیر پرورش بوقلمون به صورت صنعتی  به مرز قابل قبولی رسیده‌است تا جائیکه شاهد افزایش روز افزون مصرف گوشت و سایر فرآورده های آن هستیم. از آنجایی که گوشت بوقلمون دارای خواص غذائی ویژه ای می‌باشد و محدودیت مصرفی خاصی نیز ندارد؛ می تواند به عنوان جایگزین مناسبی برای بیمارانی که مصرف گوشت قرمز برای آن‌ها محدودیت دارد، مطرح می شود. از ویژگی‌های گوشت بوقلمون وجود هر دو نوع گوشت سفید و قرمز در یک لاشه است. تولید بوقلمون گوشتی به علت مقرون به صرفه بودن تولید، در دسترس بودن نهاده‌های مصرفی، نیاز بازار داخلی و همچنین امکان انجام صادرات به کشورهای منطقه حائز اهمیت است.

2- پرورش بلدرچین به دلیل هزینه های جاری پایین، اشباع نبودن بازار فروش، کوتاه بودن دوره پرورش (40 روز) و مقاومت بالا در برابر بسیاری از بیماری ها دارای مزیت است. محصولات این پرنده شامل گوشت، تخم بلدرچین و کود است. گوشت و تخم این پرنده دارای ارزش غذایی و دارویی و همچنین سرشار از پروتئین می‌باشد.

3- کبک پرنده‌ای وحشی است که در کوهستان‌ها زندگی می‌کند و در دنیا گونه‌های متعددی از آن وجود دارد. محصولات کبک به دلیل طعم و کیفیت مناسب نسبت به دیگر طیور قیمتی بیشتر و مشتریان خاص خود را دارند و از جهت دیگر به دلیل مقاومت نسبتاً بالای این پرنده در برابر بیماری‌ها، تلفات آن نسبت به دیگر پرندگان کمتر است. همچنین می‌توان به بازار جوجه و تخم کبک اشاره کرد که قابلیت تولید و عرضه بیشتر را دارد و به لحاظ صادرات در برخی از استان ها (مانند خراسان جنوبی) در وضعیت مناسبی قرار دارد. با پرورش کبک به‌ روش صنعتی می‌توان بخشی از نیاز شهرستان در حوزه گوشت را تأمین نمود.

• صنعت

شهرستان حاجی اباد از جمله شهرستان های استان است، که مستعد سرمایه گذاری صنعتی می باشد و خوشبختانه استقبال خوبی در این شهرستان صورت گرفته است. درحال حاضر تعدادی از طرح معدنی و صنعتی در این شهرستان اجرا شده اند، ولی با توجه به مشکلات مالی و عدم مدیریت صحیح، بخشی از این کارگاه ها و کارخانه ها غیرفعال می باشند. در این شهرستان معادن مختلفی از جمله، آهن، کروم و دولومیت وجود دارند، که استخراج از این معادن صورت می گیرد و به صورت خام به استانهایی نظیر اصفهان ارسال می شود. فعالیت در حوزه ی فرآوری مواد معدنی نامبرده شده دارای مزیت خواهد بود و علاوه بر سودآوری برای شهرستان، نیاز جوانان بیکار این شهرستان به کار و فعالیت را نیز رفع می کند. فرآوری آهن شامل کنسانتره ی آهن و گنداله، فراوری کروم شامل استفاده در صنایع مختلف شیمیایی نظیر رنگ و فرآوری دولومیت شامل تولید مواد کلسینه برای کاشی، سرامیک و... می شود.

* از جمله موارد پیشنهادی برای شهرستان با توجه به تولید زیاد خرما، احداث واحد تولید ظروف یکبار مصرف گیاهی و تولید کارتن است. پلیمرهای گیاهی با ترکیباتی چون سیب زمینی، ذرت و گندم دارای خواص ضعیف پلیمری هستند که با تغییر و اصلاح آنها می‌توان به شرایط پلیمرهای نفتی رسید. ظروف یک بار مصرف بیوپلیمری با پایه گیاهی، قدمت زیادی ندارند اما امروزه استفاده از آنها به سرعت در حال افزایش است. تولید پلاستیک‌ها با استفاده از منابع ‌طبیعی مختلف، باعث سهولت تجزیه آنها توسط تجزیه کنندگان طبیعی می‌گردد. لازم به ذکر است که بازاریابی در خارج از استان نیز جهت افزایش سوددهی باید مورد توجه قرار گیرد. 

* در شهرستان واحد های آهنگری و ساخت قطعات فلزی خودرو دایر هستند، در نتیجه فعالیت در حوزه ی ساخت ادوات کشاورزی در شهرستان مزیت دارد؛ زیرا مواد اولیه برای این صنعت علاوه بر شهرستان حاجی آباد و استان هرمزگان از استان های دیگر تامین می شود و مشکلی از این حیث وجود ندارد.

* از ضایعات حاصل از خرما و چوب درخت نخل می‌توان برای فعالیت در حوزه ی تولید نئوپان استفاده کرد؛ لذا ایجاد واحدی جهت انجام این کار برای شهرستان قابل پیشنهاد است.

• خدمات

 حاجی‌آباد از شهرهای تاریخی است و بعضی از آثار تاریخی‌اش از دوره ایلخانان به یادگار مانده است. سفر به شهر حاجی‌آباد و آشنایی با فرهنگ و رسوم مردم این دیار خالی از لطف نیست، آثار باستانی این شهرستان شامل قلعه ی حاجی آباد می شود و علاوه بر آثار باستانی این شهرستان، وجود جاذبه های طبیعی نظیر آبشار تزرج، چشمه ی سبز پوشان و... نیز باعث می شود تا این شهرستان از لحاظ گردشگری دارای رونق باشد. حاجی آباد در مسیر رفت و آمد به بندرعباس قرار دارد و با توجه به این موضوع معمولا مسافران زیادی از این شهرستان عبور می کنند. با این وجود از لحاظ امکانات رفاهی، تفریحی و اقامتی دارای ضعف است. احداث مجتمع های رفاهی-خدماتی، تفریحی-سرگرمی، رستوران بومی، فروشگاه های زنجیره ای، بازارچه محلی و اقامتگاه بومگردی می تواند در جهت رشد کیفیت صنعت گردشگری و همچنین ایجاد شغل برای جوانان این شهرستان کمک کند. موارد نامبرده شده طبق اولویت بیان شده اند.

* چند سالی است که احداث مجتمع های خدماتی رفاهی بین راهی در جاده های کشور به منظور ساماندهی خدمات بین راهی و افزایش رفاه رهگذران جاده ها مورد توجه قرار گرفته است. لیکن قابلیت های بالقوه بسیاری در این مجتمع ها نهفته است که می توان از آنها در جهت نیل به اهداف بزرگتری همچون توسعه و توازن منطقه ای بهره برد. از سوی دیگر در نظر گرفتن نقش های جدید برای این مجتمع ها، ضمن آنکه می تواند گام های مهمی در جهت توسعه پایدار مناطق تلقی گردد و باعث آن می شود که ادامه فعالیت مجتمع های خدماتی–رفاهی بین راهی و گسترش دامنه فعالیت آنها از نظر اقتصادی توجیه پذیر باشد. در این زمینه تبعات مثبت احداث این مجتمع ها، به ویژه جنبه های گردشگری همراه با تاثیرات متقابل آنها بر مردم شهرستان و رهگذران جاده ها تا حدی است که بعضا این الزام را ایجاب می کند که نهاد های اجرایی برای احداث این مجتمع ها و کمک به استقرار فعالیت آنها پیشقدم شوند؛ بنابراین ایجاد چنین مکانهایی قابلیت سرمایه گذاری را دارد.

* مجتمع تفریحی-سرگرمی به تاسیساتی گفته می‌شود که مجموعه ای از واحد های گردشگری ساخته شده و هر کدام به صورت خود پذیرایی کار می‌کنند. فروشگاه ها، رستوران ها، اغذیه فروشی ها، تسهیلات ورزشی، فضای بازی و تفریحی، اقامتگاه ها، مراکز توریست گردانی و... از جمله امکاناتی است که این مجتمع ها ارائه می‌دهند.

* رستوران‌های بومی، مکان‌هایی با فضای سنتی و متناسب با آداب ‌و ‌رسوم هر منطقه است که در آنها بیشتر به‌جای استفاده از میز و صندلی‌های مدرن از تخت یا سایر وسایل سنتی استفاده می‌شود و علاوه بر سرو غذاهای محلی، ترشیجات خانگی، نوشیدنی‌هایی مانند چای و قهوه نیز داده می‌شود. رستوران‌ها جزء مهم‌ترین نمادهای فرهنگی برای هر شهرستانی محسوب می‌شوند و می تواند در خانه های قدیمی موجود در هر منطقه اجرا شود. بسیاری از گردشگران و توریست های غذایی برای امتحان کردن غذاهای مختلف به سفر می روند و این مسئله برای مناطق مختلف ایران قابل استفاده و بهره برداری است؛ بنابراین ایجاد رستوران بومی نیز از کسب و کار های زود بازده است؛ زیرا هم تمایل مردم به سمت سرو غذا های محلی بیشتر شده و هم معاملات این کسب و کار به صورت نقدی انجام می‌شود.

• صنایع دستی

فعالیت های صنایع دستی در شهرستان حاجی‌آباد شامل قالی بافی، گلیم بافی، حصیر بافی و دوخت های سنتی نظیر خوس بافی، کمه زنی و سوزن دوزی می شود. از بین موارد گفته شده گلیم بافی و قالی بافی با توجه به بازارفروش مناسب در داخل شهرستان و استان مزیت تولید بیشتری نسبت به سایرین دارند، البته فعالیت های صنایع دستی در شهرستان رونق زیادی ندارد؛ زیرا جوانان به این نوع فعالیت‌ها تمایلی ندارند و آموزش های لازم نیز به آن‌ها داده نشده است.

* قالی بافی از جمله هنرهایی است که از دیرباز نزد جهانیان جایگاه ویژه ای داشته و ایران را به این هنر می‌شناسند. طبق آمارهای موجود، فرش ایرانی از کیفیت خوبی برخوردار بوده و قابلیت رقابت با کشورهای دیگر را دارد. بسیاری از زنان خانه دار قالیبافی را یک فرصت شغلی مناسب می دانند زیرا در کنار کارهای روزمره می توانند به این کار بپردازند و درآمد خوبی کسب نمایند. قالی انواع مختلفی دارد و می توان با آموختن دانش آن، محصولات متنوع و متناسب با سلیقه افراد تولید و به بازار عرضه کرد، همچنین با تولید فرش با کیفیت می توان به صادرات در این زمینه پرداخت. این کسب و کار  را می توان در فضای کوچک و با سرمایه اولیه کم راه‌اندازی کرد و با فروش محصول و افزایش مشتری، این کار را گسترش داد و برای بسیاری از جوانان اشتغالزایی کرد.

* گلیم یا پَلاس از ابریشم، موی بز، پشم گوسفند یا دیگر چهارپایان اهلی بافته می‌شود. گلیم به شکل سنتی‌اش، معمولاً برای پوشاندن زمین، دیوار یا رواندازی برای حیوانات باربر مورد استفاده قرار می‌گیرد ولی امروزه به عنوان یک پوشش مدرن برای خانه‌های شهری نیز خریداری می‌شود. رنگ‌های استفاده شده در گلیم سنتی گیاهی هستند. عشایر و بافندگان گلیم محدودیتی در اندازه گلیم نداشته‌اند و با توجه به نیاز خود گلیم را در اندازه کوچک برای واگیره یا بزرگتر برای تزئین (گلیمچه) یا فرش بافته‌اند.

در ادامه تحلیل، مشاغل در 10 رسته، ذیل سه حوزه کشاورزی، صنعت و خدماتی دسته‌بندی شده‌است. در هریک از این رسته‌ها عناوین شغلی، بر اساس مزیت راه‌اندازی، از شماره 1 تا 6 اولویت‌بندی شده‌اند (مزیت‌ها براساس اهمیت رسته‌ها و تعداد مشاغل پیشنهادی در هر رسته، شماره گذاری شده اند).

 

کشاورزی

صنایع

خدمات

ردیف

باغداری

شیلات

زراعت

دامداری

طیور

صنایع غذایی

صنایع تبدیلی و تکمیلی

صنعت

صنایع دستی

خدمات

1

احداث باغات خرما (1)

پرورش ماهی خاویاری (1)

کشت گندم (1)

پرورش گوسفند بومی (1)

پرورش مرغ گوشتی (1)

فرآوری انبه (1)

بسته بندی خرما (1)

فرآوری آهن (1)

قالی بافی (1)

احداث مجتمع رفاهی-خدماتی (1)

2

تولید صیفی جات نظر گوجه و خیار در مزارع (1)

پرورش ماهی کپور (2)

کشت جو (1)

پرورش بز بومی (1)

پرورش مرغ بومی (1)

فرآوری خرما (1)

بسته بندی ماهی (1)

فراوری کروم (1)

گلیم بافی (1)

احداث مجتمع تفریحی-سرگرمی (2)

3

احداث گلخانه ی تولید صیفی جات نظیر گوجه، خیار، بادمجان و فلفل (1)

پرورش ماهی هامور (2)

کشت کلزا (1)

پرورش گاو بومی (1)

پرورش بوقلمون (2)

تولید کلوچه سنتی خرمایی (2)

بسته بندی گوشت بوقلمون (2)

فراوری دولومیت (1)

حصیر بافی (2)

احداث رستوران بومی (3)

4

گلخانه ی تولید توت فرنگی (2)

پرورش میگو (3)

کشت مرزنجوش (2)

پرورش گاو هلشتاین دورگ (2)

پرورش بلدرچین (3)

تولید شیرینی رنگینک (2)

بسته بندی مرغ (2)

تولید کارتن (2)

انجام دوخت های سنتی (3)

احداث فروشگاه زنجیره ای (4)

5

احداث باغات زیتون (2)

کشت کاسنی (2)

زنبورداری (3)

پرورش کبک (3)

تولید رب و پورد گوجه فرنگی (3)

بسته بندی عسل (3)

تولید ظروف یکبار مصرف گیاهی (2)

احداث بازارچه محلی (5)

6

احداث باغات انجیر (2)

کشت زعفران (3)

پرورش شتر (4)

تولید ترشی و شور (3)

سورت و درجه بندی میوه (3)

ساخت ادوات کشاورزی (3)

احداث اقامتگاه بومگردی (6)

7

کاشت آلوئه ورا (3)

کشت ذرت علوفه ای (3)

تولید خیار شور (3)

تولید خوراک دام و طیور (4)

تولید نئوپان (4)

8

احداث باغات مرکبات نظیر نارنگی، پرتقال و لیموترش (3)

کشت یونجه (3)

فرآوری انجیر (4)

تولید کود ارگانیک (4)

9

احداث باغات انار (4)

کشت سیب زمینی (4)

فرآوری هندوانه (4)

تولید کمپوست (4)

10

احداث باغات پسته (4)

کشت پیاز (5)

تولید میوه خشک و چیپس میوه (5)

فرآوری پشم و پوست (5)

11

احداث باغات عناب (4)

کشت آفتابگردان (6)

تولید نشاسته (5)

نخ ریسی (5)

12

تولید میوه های جالیزی نظیر هندوانه، خربزه و گرمک (5)

تولید لبنیات (6)

بوجاری (6)

13

احداث باغات آناناس (5)

تولید کنسرو ماهی (6)

احداث سردخانه (6)

14

احداث باغات تمرهندی (5)

15

احداث باغات کنار (5)

16

احداث باغات چیکو (6)

17

احداث باغات گواوا (6)

18

احداث باغات فالسا (6)

19

احداث باغات جمبو (6)

راهنما: (1): مزیت‌هایی که در اولویت اول قرار دارند. (2): مزیت‌هایی که در اولویت دوم قرار دارند. (3): مزیت‌هایی که در اولویت سوم قرار دارند. (4): مزیت‌هایی که در اولویت چهارم قرار دارند. (5): مزیت‌هایی که در اولویت پنجم قرار دارند. (6): مزیت‌هایی که در اولویت ششم قرار دارند. در انتهای تحلیل یک لیست مزیت‌سنجی 50 تایی در جدول زیر ارائه‌شده‌است. این جدول مشاغل فوق را در کنارهم نشان می‌دهد.

مشاغل	مزیت
فراوری انبه	1
فراوری خرما	2
احداث باغات خرما	3
تولید گوجه و خیار در مزارع	4
احداث گلخانه ی تولید صیفی جات	5
پرورش ماهی خاویاری	6
بسته بندی خرما	7
بسته بندی ماهی	8
کشت گندم	9
کشت جو	10
کشت کلزا	11
پرورش گوسفند بومی	12
پرورش بز بومی	13
پرورش گاو بومی	14
پرورش مرغ گوشتی	15
پرورش مرغ بومی	16
فراوری آهن	17
فرآوری کروم	18
فراوری دولومیت	19
احداث مجتمع رفاهی-خدماتی	20
قالی بافی	21
گلیم بافی	22
تولید کلوچه سنتی خرمایی	23
تولید شیرینی رنگینک	24
گلخانه ی تولید توت فرنگی	25
احداث باغات زیتون	26
احداث باغات انجیر	27
پرورش ماهی کپور	28
پرورش ماهی هامور	29
بسته بندی گوشت بوقلمون	30
بسته بندی مرغ	31
کشت کنجد	32
کشت مرزنجوش	33
کشت کاسنی	34
پرورش گاو هلشتاین دورگ	35
پرورش بوقلمون	36
تولید کارتن	37
توید ظروف یکبار مصرف گیاهی	38
احداث مجتمع تفریحی-سرگرمی	39
حصیر بافی	40
تولید رب و پودر گوجه فرنگی	41
تولید ترشی و شور	42
تولید خیار شور	43
کاشت آلوئه ورا	44
احداث باغات مرکبات	45
پرورش میگو	46
بسته بندی عسل	47
سورت و درجه بندی میوه	48
تولید خوراک دام و طیور	49
کشت زعفران	50

* این فایل با همکاری کمیته امداد امام خمینی(ره) تهیه و تدوین شده است.