بشاگرد

مزیت‌سنجی و اولویت‌بندی کسب‌ وکارهای موجود در هر شهرستان برمبنای یک روش تحقیق انجام می‌شود. در این روش تحقیق، یک شناسنامه برای هر شهرستان و یک شناسنامه برای هر کسب ‌وکار تدوین می‌شود. این شناسنامه‌ها به عنوان ورودی به نرم‌افزار داده ‌می‌شود و خروجی نرم‌افزار هم‌پوشانی این دو شناسنامه و تعیین مشاغل مزیت‌دار شهرستان می‌باشد. این اولویت‌بندی‌ها توسط کارشناسان و افراد خبره هر شهرستان بازبینی و اصلاح می‌گردند. مصاحبه با کارشناسان و متخصصین حوزه اشتغال هر شهرستان و لیست مزیت‌سنجی اصلاح شده از منابع تحلیل هستند. در هر شهرستان با حداقل 3 نفر از این افراد مصاحبه صورت می‌گیرد و این مصاحبه‌ها پیاده‌سازی و ارزیابی می‌شوند. در صورت وجود تناقض و ابهام بین این 3 مصاحبه و لیست مزیت‌سنجی، مصاحبه‌های تکمیلی و حتی مصاحبه بیشتر هم انجام می‌شود تا تیم تحلیل به نتیجه نهایی مطلوب دست ‌پیدا کند. در ادامه تحلیل شهرستان بشاگرد ارائه ‌شده ‌است.

تعیین کسب‌وکارهای مزیت‌دار شهرستان

همان‌طورکه در قسمت قبل اشاره‌ شد، مبنای تحلیل، مصاحبه‌ها و لیست مزیت‌سنجی است. از بررسی این منابع رسته‌های رایج و اولویت‌دار شهرستان تعیین گردیده است. مبنای اولویت‌بندی مشاغل، فراوانی و میزان اشاره افراد کارشناس به کسب ‌وکارهای رایج در هر شهرستان و اولویتی که این مشاغل در لیست مزیت‌سنجی دارند، می‌باشد.  در هر رسته کسب ‌وکارهای رایج به ترتیب اولویت مشخص شده ‌اند. در تحلیل به کسب و کارهای موجود، کسب و کارهای قابل توسعه و فعالیت‌هایی که هنوز در شهرستان راه‌اندازی نشده اند ولی پتانسیل ایجاد آن‌ها در شهرستان وجوددارد، اشاره شده ‌است. مزیت‌های شغلی به ترتیب اولویت در ادامه ذکر شده ‌است.

1. زراعت

2. باغداری

3. دامداری

4. صنایع تبدیلی و تکمیلی

5. صنعت

6. صنایع دستی

7. شیلات

8. خدمات

9. طیور

10. صنایع غذایی

• زراعت

بخش زراعت نقش‌های گوناگونی در روند رشد و توسعه اقتصادی دارد که تامین مواد اولیه مورد نیاز صنایع بالادستی، تامین نهاده‎‌‌هایی همچون نیروی کار، مصرف تولیدات سایر بخش‏های صنعتی از قبیل کودها و سموم شیمیایی و ماشین‌آلات کشاورزی از جمله مهمترین آن‌هاست. با توجه به نظر کارشناسان و داده های آمارنامه سازمان جهاد کشاورزی، کشت سیر در شهرستان بشاگرد رواج بسیاری داشته و پیاز، گندم و باقلا اولویت‌های بعدی را از لحاظ سطح زیر کشت دارند. در ادامه می توان به کشت جو، یونجه و گیاهان دارویی در این شهرستان اشاره کرد که در ادامه توضیحاتی راجع به آن ها داده می شود.

* مردم شهرستان بشاگرد به دلیل آفات کمتر و بازار فروش خوب سیر، تمایل زیادی به تولید این گیاه دارند؛ به گونه‌ای که سطح زیر کشت آن در این شهرستان، بیش از 170 هکتار است. سالاری، روستا‌های تیدر، شهرشیب کلاه، خمینی شهر، ملکن، کاهکن، شه بابک وگوهران از مناطق مهم کشت سیر در این شهرستان هستند. سیر نسبت به سایر محصولات کشاورزی آفت و بیماری کمتری دارد؛ بنابراین می توان آن را با دردسر کمتر و به صورت کاملا ارگانیک تولید کرد. سیر از جمله محصولاتی است که تمام مراحل کاشت، داشت، برداشت و انبارداری آن را می‌توان مکانیزه نمود. آب مورد نیاز برای رشد گیاه سیر از نزولات جوی تأمین می‌گردد. این گیاه با آب و هوا و خاک شهرستان بشاگرد سازگاری بسیار خوبی دارد و عملکرد مناسبی از کشت آن در شهرستان گزارش شده است؛ از این رو توسعه تولید سیر می تواند سوددهی مناسبی داشته‌ باشد.

* با توجه به عملکرد خوب کشت پیاز در این شهرستان، توسعه سطح زیر کشت آن گزینه مناسبی برای اشتغالزایی و سوددهی خواهد بود؛ البته مدیریت منابع آبی در خصوص تولید این محصول اهمیت دارد. در شهرستان بشاگرد مناطق و زمین های کشاورزی بسیار مناسبی برای کشت این گیاه وجود دارد و تولید آن با استقبال بسیار خوبی از جانب کشاورزان مواجه شده است. با توجه به نیاز شهرستان و امکان ارسال این محصول به استان های دیگر، مشکلی در زمینه بازار فروش پیاز وجود نخواهد داشت.

* کشت گندم نسبت به سایر محصولات کشاورزی ریسک کمتری دارد. گندم در مدت زمان حدودا هشت ماهه به ثمر نشسته و به مرحله سوددهی می رسد. این گیاه در دو نوع بهاره و پاییزه کشت می شود که محصول دهی پاییزه آن بیشتر است. علاوه بر خود گندم، کاه آن نیز مشتری خاص خود را دارد. بعد از برداشت محصول، زمین آن نیز چراگاه گوسفندان می‌شود. لازم به ذکر است تولید این محصول مورد حمایت های دولت نیز واقع شده و کود شیمیایی و بذر به شکل یارانه ای در اختیار کشاورزان قرار می گیرد. طبق توضیحات داده شده، می‌توان گفت که توسعه سطح زیر کشت گندم توجیه اقتصادی مناسبی را به دنبال خواهد داشت.

* تولید باقلا نیز طبق نظر کارشناسان و داده‌های آمارنامه جهاد کشاورزی در این شهرستان مزیت دارد. باقلا محصول فصل خنک است و دمای 4- درجه سانتی گراد را نیز می‌تواند تحمل کند، ولی در دمای 7- درجه سانتی گراد بوته آن خشک شده و از بین می رود. با توجه به سازگاری این محصول با آب و هوای شهرستان بشاگرد، مزیت قابل توجهی برای کشت آن ایجاد شده است. باقلا به علت داشتن دوره نمو طولانی و شاخ و برگ زیاد نیاز زیادی به آب دارد؛ هنگام خشکی خاک، رشد ریشه های فرعی کم شده و گیاه خیلی زود پژمرده می گردد؛ بنابراین رطوبت کافی زمین از شرایط اولیه کشت موفقیت آمیز این گیاه بوده که در برخی از مناطق شهرستان بشاگرد این رطوبت به راحتی قابل تامین است.

* جو از گذشته در سبد تغذیه دام جایگاه ویژه‌ای داشته و به صورت دانه و علوفه سبز مورد استفاده قرار می‌گیرد. جو علاوه بر استفاده در تهیه نان و برخی از غذاها، کاربرد دارویی نیز دارد. کشت این گیاه زراعی در کنار گندم، در شهرستان رواج دارد و با توجه به سازگاری مناسب برخی از ارقام این گیاه با شرایط اقلیمی شهرستان، امکان استفاده از اراضی دیم وجود دارد. در کشت جو به دلیل داشتن بازار فروش مطمئن همچنین دارا بودن امکان کاشت، داشت و برداشت مکانیزه و با توجه به تولید پایین این محصول نسبت به مقدار مورد نیاز در کشور، گسترش سطح زیر کشت آن توصیه می شود.

* یونجه از جمله علوفه‌های دامی است که بشاگرد در زمینه کشت آن وضعیت خوبی دارد وامکان افزایش تولید آن فراهم است. دربین گیاهان علوفه ای، این گیاه به دلیل ارزش غذایی بالا و عملکرد خوب از اهمیت خاصی برخوردار است. یونجه گیاهی چندساله است و تا چند سال می توان آن را برداشت کرد؛ بنابراین توسعه کشت یونجه توجیه اقتصادی دارد و علاوه بر ایجاد اشتغال و درآمدزایی مناسب برای کشاورزان، در استفاده بهینه از ظرفیت های پرورش دام نیز موثر است و نیاز شهرستان را برای وارد کردن نهاده های مورد نیاز دام از سایر مناطق برطرف خواهد کرد. با توجه به رونق دامداری در این شهرستان، بازار فروش بسیار خوبی برای این محصول وجود دارد و اکثر مواقع یونجه پس از برداشت در محل خریداری می شود.

* بیشتر از 80 نوع گیاه دارویی در شهرستان بشاگرد می روید و در یکی از روستاهای این شهرستان درحال آماده کردن زمینی به مساحت 35 هکتار جهت کشت گیاهان دارویی هستند. داشتن آستانه تحمل بالا در برابر تنش های محیطی و نیاز کم به منابع آبی از مزایای قابل توجه این گیاهان است که باعث گردیده تا توسعه تولید آن‌ها حرکتی هوشمندانه و در خور توجه باشد. روی گردانی از داروهای شیمیایی و یا حتی استفاده برخی از این محصولات در تولیدات کارخانه‌های بزرگ دارویی موجب افزایش تقاضای این گیاهان شده است. همین امر مزیت خوبی را برای کشت گیاهان دارویی در شهرستان به ارمغان آورده است.

• باغداری

باغداری از فعالیت‌های کشاورزی رایج در شهرستان بشاگرد می‌باشد. اشتغالزایی توسط حوزه باغداری بسیار زیاد است و به اقتصاد شهرستان و فضای کسب و کاری رونق می‌بخشد. همانطور که قبلا هم اشاره شد، به دلیل پایین بودن سطح آب های زیرزمینی در این شهرستان، کاشت درختان مقاوم به کم آبی رایج تر است که در ادامه به برخی از آن‌ها اشاره می شود.

* در شهرستان بشاگرد بیش از 700 هکتار نخلستان وجود دارد. خرما از محصولاتی است که با آب و هوای گرم و همچنین با اقلیم جغرافیایی شهرستان سازگاری بالایی دارد. خرما میوه ای با ارزش غذایی بالا است که به علت داشتن مواد قندی قابل توجه علاوه بر مصرف غذایی، در صنعت نیز کاربرد فراوان دارد. فرآوری خرما به صورت شیره، شهد و شکلات می باشد. از ضایعات این محصول در تهیه خوراک دام و طیور، از برگ آن در ساخت انواع ظروف بافتنی و حصیری و از تنه و چوب آن در کارخانجات نئوپان سازی و کاغذ سازی و همین طور پوشش ساختمان ها و پل ها استفاده می شود. با توجه به موارد مذکور، احداث نخلستان در شهرستان می تواند صرفه اقتصادی بالایی داشته باشد.

* طبق نظر کارشناسان، با احداث گلخانه سبزیجات و صیفی‌جات در این شهرستان می توان میوه های خارج از فصل را برای بازار میناب و بندرعباس تهیه کرد. هر چند کاشت محصولات مذکور در فضای آزاد نیز امکان‌پذیر است، اما مصرف زیاد آب در  در روش فضای آزاد و کمبود آب در شهرستان یک مشکل اساسی در این زمینه بوده و گلخانه های تولید صیفی جات می توانند راه حلی مناسب برای تولید این محصولات باشند. گلخانه محیطی است که به راحتی می توان در داخل آن شرایط محیطی را تحت کنترل درآورد و به‌ گونه‌ای آن را تغییر داد که گیاه رشد مطلوبی داشته باشد. گلخانه‌ها از نظر اندازه متغیر بوده و از گیاهان در مقابل سرمای بیش از حد زمستان یا گرمای بیش از حد تابستان محافظت می‌کنند.

* کاشت درخت سیب در برخی از مناطق شهرستان بشاگرد که دارای آب و هوای خنک می‌باشند با موفقیت بیشتری همراه بوده است. درختان سیب در دامنه گسترده‌ای از مقادیر pH و سطوح حاصلخیزی رشد می کنند و تقریبا نسبت به شرایط خاک شهرستان بی‌تفاوت هستند. این درختان حتماً باید در مقابل باد مراقبت شوند و نباید در مناطق پست که در معرض آخرین سرماهای بهاری می باشند، کاشته شوند. سرمای دیررس بهاره در این شهرستان تقریبا وجود ندارد و همین امر یک مزیت عالی برای کاشت سیب در این شهرستان ایجاد کرده است و توسعه تولید آن را می توان در دستور کار قرار داد.

* انار از دیگر محصولات باغی تولید شده در شهرستان بشاگرد است. سازگاری انار با شرایط آب و هوایی این شهرستان، تولید آن را با موفقیت همراه کرده است و امکان توسعه سطح زیر کشت این میوه باارزش نیز فراهم است. باردهی درخت انار پس از 4 سال می باشد. درخت انار بیشتر از 40 سال عمر مفید دارد و در مقابل کم آبی مقاوم می‌باشد؛ البته میزان و نوع آب در کیفیت و کمیت میوه آن تاثیر به سزایی دارد. مصرف انار در سال های اخیر روند رو به رشدی داشته است که خواص این میوه و ابعاد مختلف محصولی آن می‌تواند از دلایل افزایش مصرف باشد. این محصول علاوه بر مصرف خوراکی  در تولید داروهای تقویتی و صنایع آرایشی و بهداشتی نیز کاربرد دارد. کاشت انار فعالیتی درآمدزا است که با ارزیابی نیاز بازار، به روزرسانی فرآیند بسته بندی و جابجایی می توان درآمد حاصل از آن را افزایش داد.

* سازگاری با محیط و استقامت در برابر گرما و خشک‌سالی و نیاز آبی بسیار کم از مزایای قابل توجه گیاه انجیر محسوب می‌شود. با توجه به اینکه باغ‌های انجیر در شهرستان بشاگرد معمولاً در دامنه‌های شیب‌دار احداث می‌شوند، احداث این باغ‌ها علاوه بر ایجاد اشتغال و پوشش گیاهی مناسب برای منطقه، باعث کنترل سیلاب، جلوگیری از فرسایش خاک و استفاده بهینه از آب باران نیز می‌شود؛ بنابراین احداث باغات انجیر در شهرستان مزیت داشته و می توان در این زمینه سرمایه گذاری کرد.

* انگور یکی از مهم‌ترین محصولات باغی است که با توجه به ارزش اقتصادی و تغذیه‌ای آن، مورد توجه کشاورزان و کارآفرینان قرار گرفته است. طعم و مزه، ارزش غذایی، خواص دارویی و وجود فرآورده‌‌های تبدیلی مانند کشمش، سرکه و شیره انگور، روغن هسته انگور، کنسانتره، آب انگور، آبغوره و همچنین توصیه‌‌های دینی و مذهبی این میوه را با استقبال بسیار خوبی مواجه کرده است؛ طبق توضیحات داده شده بازار مصرف این محصول به صورت محصولات فراوری شده و تازه خوری فراهم است. سازگاری خوب این میوه با شرایط شهرستان باعث شده است تا توسعه باغات انگور در این منطقه توجیه اقتصادی داشته باشد.

• دامداری

دامداری یکی از فعالیت‌های رایج در شهرستان بشاگرد است. این حوزه شغلی با یکی از مهم ترین نیازهای انسان، یعنی نیاز به منابع غذایی و خصوصا منابع پروتئینی ارتباط دارد. فعالیت در حوزه دامداری و افزایش بهره وری در آن، می تواند یکی از راهکارهای توسعه اقتصادی و همچنین عاملی جهت توسعه صنایع غذایی، تبدیلی و تکمیلی محسوب شود. تعداد بسیاری از مردم این شهرستان به دامداری مشغول هستند. این حرفه در این شهرستان به هر دو صورت سنتی و صنعتی انجام می شود. بز، گوسفند، شتر و گاو از جمله دام هایی هستند که در حال حاضر در این شهرستان پرورش داده می شوند، همچنین به فعالیت زنبورداری نیز پرداخته می‌شود.

* طبق بررسی‌های صورت‌گرفته، پرورش بز در شهرستان بشاگرد مزیت بیشتری نسبت به سایر دام ها دارد. بزهای پرورش یافته در این شهرستان بیشتر از نوع بومی می‌باشند و امکان توسعه پرورش آن‌ها وجود دارد. به صورت کلی بز یک حیوان اهلی نشخوارکننده است که جهت تولید شیر و گوشت در مناطق مختلف شهرستان پرورش داده می‌شود. بز با توجه به داشتن جثه کوچک و مقاوم در برابر بیماری ها و شرایط سخت محیطی جز محبوب ترین دام در شهرستان به شمار می آید. 

* پرورش گوسفند بومی نیز با استقبال خوبی در این شهرستان روبه رو شده است؛ زیرا توان گوسفند بومی برای تحمل اقلیم های متفاوت شهرستان بیشتر است و جیره غذایی کمتر و در نتیجه هزینه کمتری نیز دارد. همچنین تمامی فرآورده های دامی مانند شیر، گوشت، ماست، کره، پشم و پوست دام پرکاربرد هستند و از بازار فروش خوبی در تمام ایام سال برخوردارند. گوشت گوسفند قیمت بالایی دارد، ضمن اینکه اجزای گوسفند مانند دل، قلوه، جگر، سیرابی، کله پاچه و خوش گوشت نیز قابل فروش هستند. با توجه به موارد ذکر شده، گسترش پرورش گوسفند از سوددهی خوبی برخوردار خواهد بود.

* پرورش شتر از دیگر فعالیت هایی است که به میزان کم در این شهرستان انجام می شود، اما توسعه آن امکان‌پذیر بوده و از سوددهی مناسبی برخوردار است. قابلیت سازگاری با شرایط سخت محیطی، تحمل گرما، کم آبی و کیفیت پایین علوفه و مقاومت نسبی در مقابل عوامل بیماری زا از جمله مزایای پرورش شتر می‌باشد. همچنین شتر در مقایسه با سایر دام های اهلی علوفه را با قابلیت هضم بالا و بازدهی بیشتر استفاده می‌کند و می‌تواند از انواع خاص گیاهان مرتعی به میزانی استفاده نماید که سایر دام ها قادر به استفاده از آن نیستند. در شهرستان بشاگرد در طی فصل تابستان علوفه های خشک زیادی در مراتع باقی می ماند که برای تغذیه این دام بسیار مناسب است.

* پرورش گاو با هدف تامین گوشت و شیر می تواند کسب و کار موفقی در این منطقه باشد. مقدار زیادی از گوشت قرمز شهرستان توسط گاوهای پروار شده تأمین می‌گردد؛ از این رو این بخش از دامپروری و دامداری دارای ظرفیت زیادی برای توسعه و پیشرفت می‌باشد. به صورت کلی ورود به عرصه‌ی پرواربندی گوساله مزیت‌های مختلفی دارد. از یک سو، از پوست گاو گوشتی در چرم‌سازی استفاده می‌شود؛ از سوی دیگر گوشت آن جهت استفاده در تغذیه انسان اهمیت دارد؛ ضمن اینکه تولید گوشت گاو در کشور از واردات آن نیز جلوگیری می‌نماید. در پرواربندی علمی و صنعتی از دام‌های نر و جوان نژادهای گوشتی استفاده می‌گردد. استفاده از ظرفیت ژنتیکی دام‌های گوشتی و کاهش کشتار دام‌های شیری و مولد از دیگر محاسن پرواربندی توسط روش‌های نوین است. پرواربندی گوساله با روش‌های علمی و نوین باعث کاهش دوره پرواربندی، کاهش هزینه تولید گوشت و جلوگیری از تخریب مراتع می‌شود.

* فعالیت در حوزه زنبورداری نیز با توجه به آب و هوای شهرستان، منابع طبیعی فراوان و مزایای حاصل از این فعالیت توجیه اقتصادی دارد. در طی فرآیند پرورش و نگهداری زنبورعسل، با ازدیاد کندوها می توان به فروش کندو نیز فکر کرد و سودآوری مناسبی داشت. همچنین محصول مزرعه پرورش زنبور عسل صرفاً کندو و عسل نیست، بلکه موم، زهر و ژل آن نیز قابلیت عرضه و فروش دارد. 

• صنایع تبدیلی و تکمیلی

 طبق بررسی‌های انجام شده، سالانه مقداری از محصولات کشاورزی تولید شده در شهرستان بشاگرد در مراحل کاشت، داشت و برداشت به ضایعات تبدیل می‌شوند. از طرف دیگر برداشت و یا تولید بسیاری از محصولات کشاورزی در یک بازه زمانی مشخص رخ می‌دهد؛ اما مصرف آن‌ها در طی سال صورت می‌گیرد؛ لذا توسعه صنایع تبدیلی در این شهرستان می‌تواند مدت زمان استفاده از محصولات را افزایش دهد و از میزان ضایعات آن بکاهد. همچنین گسترش این صنایع اشتغال‌زایی و درآمدزایی مناسبی را نیز به همراه خواهد داشت؛ البته مطابق با نظر کارشناسان، فعالیت در زمینه صنایع تکمیلی در شهرستان مذکور برای بسیاری از مشاغل به حد اشباع رسیده و یا  توجیه اقتصادی مناسبی ندارد؛ اما در رابطه با برخی از فعالیت‌ها امکان سرمایه‌گذاری وجود دارد که در ادامه به آنها پرداخته می شود.

* سیر و خرما به میزان بسیار زیادی در این شهرستان تولید می شوند و کشاورزان محصول خود را در باغات به فروش می رسانند که در این روش به سود بسیار کمی دست پیدا می‌کنند. از طرفی بسته بندی صنعتی سیر و خرما در شهرستان وجود ندارد؛ درصورتی که اگراین فعالیت انجام شود، فروش این محصولات بازدهی بسیار بیشتری خواهد داشت؛ بنابراین احداث واحدی برای بسته بندی سیر و خرما در شهرستان بشاگرد از مزیت خوبی برخوردار است و قابلیت سرمایه‌گذاری دارد. البته فعالیت سورتینگ و بسته بندی سیر و خرما به صورت سنتی در شهرستان در حال انجام است که می‌توان آن را به صورت صنعتی انجام داد.  هدف از سورتینگ محصولات، دسته بندی و درجه بندی انواع محصول بر اساس سایز و کیفیت است؛ به گونه‌ای که بتوان محصول نهایی را به صورت یک دست و یک اندازه در بسته بندی های مختلف به بازار عرضه کرد و مشتری نهایی در طول زمان از یکنواختی خرید خود با برند مورد نظر مطمئن باشد.

* طبق نظر کارشناسان، در این شهرستان یک سردخانه درحال احداث بوده و پیشرفت 70 درصدی داشته است، اما با توجه به محصولات تولیدی، لزوم وجود دو سردخانه دیگر نیز در شهرستان احساس می‌شود. جلوگیری از فساد محصول را می‌توان از مهمترین مزایای استفاده از سردخانه میوه و سبزی دانست. کنترل قیمت بازار نیز از دیگر مزایای قابل توجه احداث سردخانه میوه است. در واقع با ایجاد سردخانه میوه تعادلی در عرضه و تقاضا ایجاد می شود که این موضوع از افزایش بی رویه قیمت که به ضرر مصرف کننده است و از کاهش بیش از حد آن که به ضرر باغداران است جلوگیری می‌نماید؛ بنابراین نقش سردخانه های میوه جات به عنوان حد واسط بازار و باغداران در این بین بسیار پر رنگ و حیاتی است. 

* فرآوری پوست دام که شامل استفاده از پوست دام در صنعت چرم دوزی می‌شود، ضمن درآمدزایی مناسب برای سرمایه گذار، سود خوبی را نیز نصیب دامدار می‌کند. با توجه به اطلاعات به دست آمده، پوست دام در این شهرستان دور انداخته می شود؛ بنابراین ظرفیت خوبی برای احداث واحد فرآوری پوست دام در شهرستان وجود دارد.

شایان ذکر است که در صورت عدم توجه به بازار فروش و ظرفیت شهرستان، کسب و کارهایی که در این حوزه به آن‌ها اشاره شد، با مسئله اشباع رو به رو می‌شوند. از این رو در نظر گرفتن نیاز و ظرفیت شهرستان و همچنین بازارفروش در شهرستان های اطراف در زمینه راه اندازی این مشاغل امری ضروری است.

• صنعت

کسب و کارهای صنعتی از مهم ترین عوامل توسعه اقتصادی هستند؛ ولی در شهرستان بشاگرد آن گونه که باید، مورد توجه قرار نگرفته‌اند؛ البته  تعدادی واحد صنعتی در زمینه های مختلف وجود دارد که با توجه به پتانسیل این شهرستان، ظرفیت برای ایجاد واحد صنعتی نیز، اما پتانسیل های شهرستان نشان دهنده این موضوع است که همچنان ظرفیت برای ایجاد واحدهای صنعتی جدید فراهم است. در این قسمت با توجه به نظر کارشناسان، فرآوری معادن مختلف سودده مورد بررسی قرار می گیرد.

در شهرستان بشاگرد معادنی همچون معادن کروم، منگنز، آهن، گوگرد و آزبست وجود دارند که اکثر آن‌ها در حد شناسایی هستند و مورد بهره‌برداری قرار نمی‌گیرند. با توجه به قیمت جهانی این فلزات، ثروت عظیمی در دل طبیعت شهرستان نهفته است و لازم است سرمایه گذاران بزرگ به آن‌ها توجه ویژه‌ای داشته باشند. در صورت بهره برداری از معادن ذکر شده و همچنین فرآوری آن‌ها، سود قابل توجهی عاید سرمایه گذار خواهد شد. البته در بین معادن نام برده شده، استخراج کروم و منگنز در اولویت می‌باشد.

• صنایع دستی

صنایع دستی نماد فرهنگ اصیل، تاریخ کهن و هنر بی‌مثال مردم این سرزمین اسطوره‌ای است، اما نکته ای که در رابطه با این صنایع وجود دارد این است که متاسفانه به دلیل عدم وجود حمایت و بازار فروش داخلی و خارجی، تمایل به سمت فعالیت در این زمینه کاهش یافته است و بسیاری از هنرهای دستی به همین دلیل فراموش شده‌اند. در زیر به تعدادی از صنایع های دستی شهرستان می پردازیم. 

* قالی بافی و حصیربافی در این شهرستان رواج بسیاری دارد و برخی نیز به تولید پوشاک سنتی در شهرستان مشغول هستند. اتحادیه فرش یزد در شهرستان بشاگرد حضور دارد و با ارائه مواد اولیه و دستمزد، بافندگی انواع قالی را در شهرستان راه اندازی کرده است. قالی بافی که به صورت بافت فرش و تابلوفرش در این شهرستان انجام می شود، از جمله فعالیت‌هایی است که قابلیت گسترش دارد. بافت فرش با سرمایه کم و بدون نیاز به مدرک، یک حرفه امن در محیطی سالم برای تمام افراد به ویژه بانوان ایجاد می کند. از طرفی، قالیبافی از جمله مشاغل خانگی پردرآمدی است که تسهیلات خوبی به آن تعلق می گیرد.

* در شهرستان بشاگرد، حصیر در مقیاس زیادی تولید می‌شود و از بازار فروش بسیار خوبی نیز برخوردار است.  کارهای مرتبط با حصیر بافی این شهرستان، به کشور آلمان، کشورهای حاشیه خلیج فارس و سایر شهرستان ها صادر می شوند. یکی از علل تولید زیاد این محصول، زندگی مردم در کپر است که با حصیر ساخته می شود. به دلیل وجود تالاب، ماده اولیه این کالا به راحتی در دسترس حصیربافان قرار می گیرد، همچنین وجود نخلستان های فراوان در بشاگرد نیز بستر را برای تولید این صنعت دستی که از برگ خرما تهیه می شود، مهیا می کند. با استفاده از حصیر وسایل دیگری مانند سبد، گلدان و وسایل تزئینی دیگر تولید می شود. با توجه به تجربه مردم شهرستان در انجام این فعالیت و وجود مواد اولیه لازم در منطقه، فعالیت گسترده تر در این زمینه در صورت بازاریابی صحیح، امکان‌پذیر بوده و پیشنهاد می گردد.

* تولید پوشاک سنتی نیز در اولویت‌های پایین‌تر برای سرمایه‌گذاری در این شهرستان پیشنهاد می شود. این نوع از پوشاک بازار فروش خوبی در شهرستان دارد؛ چرا که با استقبال خوبی از جانب مردم روبه رو شده است. ﭘﻮﺷﺎﮎ ﻣﺮﺩﺍﻥ ﻭ ﺯﻧﺎﻥ شهرستان بشاگرد در قدیم ﺷﺎﻣﻞ ﺗﻦ ﭘﻮﺵ، ﺳﺮﭘﻮﺵ ﻭ ﭘﺎﯼ ﺍﻓﺰﺍﺭ ﺑﻮﺩﻩ  ﮐﻪ ﻫﺮﮐﺪﺍﻡ ﺍﺯ ﺍﯾﻦ ﺍﺟﺰﺍﺀ بسته ﺑﻪ ﻧﻮﻉ ﻓﺼﻞ ﺳﺎﻝ، ﻧﻮﻉ ﮐﺎﺭ ﺍﻓﺮﺍﺩ و ﻭﺿﻌﯿﺖ ﻣﻌﯿﺸﺘﯽ آن ها ﻭ همچنین ﻣﻮﺍﻗﻊ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﻟﺒﺎﺱ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﺮﺍﺳﻤﺎﺕ ﻭ ﺟﺸﻦ ﻫﺎ ﺑﺎ ﺳﺎﯾﺮ ﻣﻮﺍﻗﻊ ﺗﻔﺎﻭﺕ ﺩﺍشته است.

• شیلات

شیلات از حوزه های شغلی سودآوری است که ظرفیت بسیار خوبی برای آن وجود دارد و استفاده از این ظرفیت های شیلاتی، ارزآوری بسیار مناسبی را به همراه خواهد داشت. در شهرستان بشاگرد به دلیل وقوع خشکسالی های اخیر و کاهش نزولات جوی، سطح آب‌های زیرزمینی و سطحی کاهش پیدا کرده‌ و به همین دلیل فعالیت در این حوزه به صورت کاملا محدود صورت گرفته است؛ اما در صورت تامین منابع آبی و یا استفاده از استخرهای دو منظوره کشاورزی، امکان سرمایه‌گذاری در زمینه پرورش ماهیان گرمابی در شهرستان وجود دارد.

امروزه در برخی از مناطق شهرستان، پرورش ماهیان گرمابی مانند کپور رواج پیدا کرده و سوددهی مناسبی را به همراه داشته است. ماهیان گرمابی در محدوده دمایی 27-20 درجه سانتی‌گراد بهترین رشد را دارند و در شهرستان بشاگرد نیز این شرایط فراهم است. کپورماهیان، بزرگ‌ترین ماهیان خانواده آب شیرین هستند که دارای 200 جنس می‌باشند. این نوع ماهی در مقایسه با سایر گونه‌های پرورشی در آب‌های گرم و معتدل، ارزشمندترین ماهی از لحاظ اقتصادی است و از ارزش‌های تغذیه‌ای فراوانی نیز برخوردار است؛ بنابراین آموزش توسعه پرورش ماهی گرمابی می‌تواند در راستای تأمین غذا و درآمدزایی مردم شهرستان نقش موثری داشته باشد.

• خدمات

 مشاغل خدماتی تنوع بسیار زیادی دارد و شامل حرفه های گوناگونی می‌شود که میزان سودآوری آن‌ها با یکدیگر تفاوت هایی دارد. در حوزه گردشگری، این شهرستان دارای چندین اثر تاریخی است که در فهرست آثار ملی تاریخی ایران ثبت‌ شده‌اند. قلعه الله وردی خان در شهر گوهران قرار دارد؛ قدمت این قلعه به زمان قاجار برمی گردد. این قلعه تاریخی  در سال ۱۳۸۶ در فهرست آثار ملی ثبت گردیده و یکی از ده‌ها آثار باستانی شهرستان است. برخی از آثار باستانی این منطقه قدمت چند صد ساله دارند. در شهرستان بشاگرد اکثر مردم کپرنشین هستند و همین موضوع سبب گردیده است تا زمینه خوبی برای احداث اقامتگاه بومگردی فراهم شود. موارد باستانی و گردشگری موجود، باعث شده تا همه ساله گردشگران زیادی از شهرها و کشورهای مختلف جذب شهرستان بشاگرد شوند و مزیت قابل توجهی برای ایجاد اقامتگاه بومگردی بوجود آید. البته در این شهرستان، اقامتگاه بومگردی وجود دارد، اما استقبال گسترده از این طرح و توجیه اقتصادی مناسب آن، امکان احداث موارد جدید را فراهم کرده‌است. اقامتگاه بوم‌گردی فرصتی مناسب است تا مسافران علاوه بر گردشگری در هر منطقه و بازدید از جاذبه های توریستی، حس ایرانی زیستن به سبک سنتی را نیز تجربه نمایند.

• طیور

یکی از معیارهای پیشرفت جوامع، وضعیت تغذیه به ویژه تغذیه پروتئین توسط مردم آن جامعه است. مهمترین منابع پروتئینی، فراورده های طیور هستند که مصرف و تولید آن در تمام کشور در حال افزایش است. طبق تحقیقات انجام‌ شده، برای پرورش بسیاری از طیور شرایط مساعدی در شهرستان بشاگرد وجود دارد، اما نکته قابل توجه، بازاریابی جهت فروش محصولات تولید شده است؛ درواقع وجود بازار فروش دائمی و مطمئن، زمینه را برای گسترش طرح های پرورش طیور چه به صورت سنتی و چه صنعتی فراهم می‌کند. در ادامه به طیوری که پرورش آن‌ها در شهرستان مزیت دارد، پرداخته می شود.

* مرغ از جمله طیوری است که پرورش آن در شهرستان مورد استقبال قرار گرفته است و توسعه پرورش آن توجیه اقتصادی دارد. یکی از علل استقبال از پرورش مرغ بومی، سوددهی بسیار خوب حاصل از پرداختن به این فعالیت است. مرغ بومی یا همان مرغ محلی، نوعی نژاد بسیار مقاوم است که در مقابل بیماری ها، گرما و سرما تحمل بالایی دارد و این ویژگی باعث می شود که احداث واحدهای تولیدی این پرنده برای تولیدکنندگان دارای مزیت باشد. از دیگر محاسن پرورش مرغ بومی این است که این کار به تجهیزات کمی نیاز دارد؛ البته اگر در این حرفه از تجهیزات مدرن استفاده شود، سود بیشتری نصیب پرورش دهنده خواهد شد. 

* در مرغداری های موجود در شهرستان بشاگرد، علاوه بر پرورش مرغ بومی، به پرورش مرغ گوشتی نیز پرداخته می‌شود و می توان در زمینه توسعه پرورش آن‌ سرمایه‌گذاری کرد. ارزش غذایی بالا، سالم و بهداشتی بودن گوشت، کم بودن افت پس از کشتار، قابلیت هضم و جذب بالا، سرعت رشد سریع، صرفه جویی در جایگاه و زمین و دوره بازگشت سرمایه سریع از فواید پرورش مرغ گوشتی است.

* بوقلمون از دیگر طیور سازگار با شرایط آب و هوایی شهرستان است که درحال حاضر پرورش داده می شود و ظرفیت لازم برای توسعه پرورش آن نیز وجود دارد. گوشت بوقلمون دارای خواص غذایی ویژه ای می‌باشد و مصرف آن محدودیت خاصی ندارد؛ از این رو می تواند جایگزین مناسبی برای گوشت قرمز به خصوص در بیمارانی که مصرف گوشت قرمز برای آنها با محدودیت هایی همراه است، مطرح شود. از دیگر ویژگی‌های گوشت بوقلمون وجود هر دو نوع گوشت سفید و قرمز در یک لاشه است. از مزایای پرورش بوقلمون می توان به به صرفه بودن تولید، در دسترس بودن خوراک این حیوان، امکان صادرات به کشورهای همسایه و... .

* بلدرچین و کبک از دیگر طیوری هستند که پرورش آن‌ها در شهرستان رواج دارد و توسعه تولید آن‌ها نیز مزیت دارد. طبق بررسی‌های انجام شده، بازار مصرف خوبی برای گوشت این طیور در داخل و خارج از کشور ایجاد شده است.  

1- بلدرچین پرنده ای است که جثه کوچکی دارد و در برابر بسیاری از بیماری ها مقاوم است. پرورش بلدرچین به دلیل هزینه های جاری پایین، اشباع نبودن بازار فروش، کوتاه بودن دوره پرورش و عدم پرورش انحصاری توسط شرکت های بزرگ دارای توجیه اقتصادی است. گوشت و تخم این پرنده ارزش غذایی و دارویی بالایی دارد و سرشار از پروتئین است.

2- محصولات کبک مشتریان خاص خود را دارد؛ این محصولات از طعم و کیفیت مناسبی برخوردار بوده و نسبت به سایر طیور قیمت بالاتری دارد. همچنین میزان تلفات این پرنده به دلیل مقاومت نسبتا بالا در مقابل بیماری‌ها نسبت به دیگر پرندگان کمتر است. با پرورش کبک به ‌صورت صنعتی می‌توان بخشی از نیاز شهرستان در حوزه گوشت را تأمین کرد، همچنین می‌توان به بازار جوجه و تخم کبک نیز اشاره نمود که قابلیت تولید و عرضه را دارند.

• صنایع غذایی

 یکی از راهکارهای مهم جهت ایجاد اشتغال پایدار و توسعه پایدار امنیت غذایی، راه‌اندازی کسب و کار فرآوری محصولات کشاورزی می‌باشد. ایجاد صنایع غذایی، علاوه بر اشتغالزایی، موجب ارتقای سطح درآمد ارزی، کاهش هدررفت محصولات کشاورزی و ایجاد ارزش افزوده از منابع می‌گردد. این شهرستان ظرفیت های بسیار خوبی در زمینه احداث صنایع غذایی گوناگون دارد اما طبق نظر کارشناسان، شرایط لازم برای ایجاد چنین واحدهایی فراهم نیست و به نظر می رسد که سرمایه گذاری در این زمینه صرفه اقتصادی نداشته نباشد.  

در ادامه تحلیل، مشاغل در 9 رسته، ذیل سه حوزه کشاورزی، صنعت و خدماتی دسته‌بندی شده ‌است. در هریک از این رسته‌ها عناوین شغلی، بر اساس مزیت راه‌اندازی، از شماره 1 تا 3 اولویت‌بندی شده‌اند (مزیت‌ها بر اساس اهمیت رسته‌ها و تعداد مشاغل پیشنهادی در هر رسته، شماره گذاری شده اند).

کشاورزی

صنایع

خدمات

ردیف

زراعت

باغداری

دامداری

شیلات

طیور

صنایع تبدیلی و تکمیلی

صنعت

صنایع دستی

صنایع غذایی

خدمات

1

کشت سیر (1)

احداث نخلستان خرما (1)

پرورش بز (1)

پرورش ماهی گرمابی (1)

پرورش مرغ بومی (1)

بسته بندی خرما (1)

فرآوری معادن کروم (1)

قالی بافی (1)

-

احداث اقامتگاه بومگردی (1)

2

کشت پیاز (2)

احداث گلخانه سبزیجات و صیفی‌جات (1)

پرورش گوسفند (2)

پرورش مرغ گوشتی (2)

بسته بندی سیر (2)

فرآوری معادن منگنز (1)

حصیر بافی (1)

3

کشت گندم (2)

احداث باغ سیب (2)

پرورش شتر (2)

پرورش بوقلمون (3)

احداث سردخانه (2)

فرآوری معادن آهن (2)

تولید پوشاک سنتی (2)

4

کشت باقلا (2)

احداث باغ انار (3)

پرورش گاو (3)

پرورش کبک (3)

فرآوری پوست دام (3)

فرآوری معادن گوگرد (2)

5

کشت جو (3)

احداث باغ انجیر (3)

پرواربندی گوساله (3)

پرورش بلدرچین (3)

فرآوری معادن آزبست (2)

6

کشت یونجه (3)

احداث باغ انگور (3)

پرورش زنبور عسل (3)

7

کشت گیاهان دارویی (3)

راهنما: (1): مزیت‌هایی که در اولویت اول قرار دارند. (2): مزیت‌هایی که در اولویت دوم قرار دارند. (3): مزیت‌هایی که در اولویت سوم قرار دارند. در انتهای تحلیل یک لیست مزیت‌سنجی 38 تایی در جدول زیر ارائه‌ شده‌ است. این جدول مشاغل فوق را در کنار هم نشان می‌دهد.

مشاغل	مزیت
کشت سیر	1
احداث نخلستان خرما	2
احداث گلخانه سبزیجات و صیفی جات	3
پرورش بز	4
بسته بندی خرما	5
فراوری معادن کروم	6
فرآوری معادن منگنز	7
کشت پیاز	8
کشت گندم	9
کشت باقلا	10
احداث باغ سیب	11
پرورش گوسفند	12
پرورش شتر	13
بسته بندی سیر	14
احداث سردخانه	15
فرآوری معادن آهن	16
فرآوری معادن گوگرد	17
فرآوری معادن آزبست	18
قالی بافی	19
حصیر بافی	20
پرورش ماهی گرمابی	21
احداث اقامتگاه بومگردی	22
پرورش مرغ بومی	23
کشت جو	24
کشت یونجه	25
کشت گیاهان دارویی	26
احداث باغ انار	27
احداث باغ انجیر	28
احداث باغ انگور	29
پرورش گاو	30
پرواربندی گوساله	31
پرورش زنبور عسل	32
فرآوری پوست دام	33
تولید پوشاک سنتی	34
پرورش مرغ گوشتی	35
پرورش بوقلمون	36
پرورش کبک	37
پرورش بلدرچین	38

* این فایل با همکاری کمیته امداد امام خمینی(ره)تهیه و تدوین شده است.