خراسان رضوی
استان خراسان رضوی یکی از استانهای خراسان در شمال شرقی ایران به مرکزیت مشهد است.
مساحت این استان ۱۱۸۸۵۴ کیلومتر مربع بوده که از این نظر چهارمین استان بزرگ کشور است. خراسان رضوی از ۲۸ شهرستان، ۷۰ بخش و ۱۶۴ دهستان تشکیل شدهاست. این استان به سبب وسعت زیاد ازنظر شرایط طبیعی بسیار متنوع و هر یک از نواحی مختلف آن دارای ویژگیهای خاصی است. همچنین خراسان رضوی از شمال و شمال شرق به طول تقریبی ۶/۵۳۱ کیلومتر دارای مرز مشترک با کشور ترکمنستان و از شرق به طول حدود ۳۰۲ کیلومتر مرز مشترک با کشور افغانستان دارد.
ارتفاعات استان را می توان به ارتفاعات شمالی و جنوبی تفکیک کرد. ارتفاعات شمال خراسان عموماً شرقی– غربی هستند حال آنکه ارتفاعات جنوب استان، امتداد شمالی– جنوبی دارند. بلندترین نقطه استان قله بینالود در ۳۶۱۵ متری و پستترین نقطه استان در دشت سرخس با ارتفاع ۲۹۹ متر از سطح دریا واقع شدهاست.
این استان از نظر بارندگی و رطوبت دارای بارندگی نسبی و متوسط میباشد. در سال ۱۳۸۹ شهرستان قوچان با ۲۹۶ میلیمتر بالاترین میزان بارندگی سالیانه و شهرستان گناباد با ۷۱ میلیمتر کمترین میزان بارندگی سالیانه را در بین مراکز شهرستان های دارای ایستگاه هواشناسی دارا بودهاست.
این استان از شمال و شمال شرق بطول 531 کیلومتر با کشور ترکمنستان، از غرب با استان های خراسان شمالی و سمنان، از جنوب با استان های خراسان جنوبی، یزد و از شرق بطول 302 کیلومتر با کشور افغانستان مرز مشترک دارد.
به دلیل قرار داشتن بارگاه مقدس امام رضا (ع) و همچنین به دلیل مجاورت با کشورهای ترکمنستان و افغانستان و رواج گردشگری دینی باعث رونق فعالیت های بازرگانی و گسترش مسائل سوق الجیشی شده است. این استان به دلیل وابستگی های دیرین با استان های خراسان شمالی و جنوبی، هنوز هم مرکزیت اقتصادی و اجتماعی خود را نسبت به این دو استان حفظ کرده است و متناسب با مزیت های طبیعی و منطقه ای خود دارای کسب وکارهای فعالی بوده که بخش قابل توجهی از اشتغال منطقه را در خود جای داده است.
مزیت های منطقه
مزیت های استان خراسان رضوی با در نظرگرفتن شرایط و اوضاع اقلیمی و جغرافیایی در 3 بخش صنعت و معدن، کشاورزی و خدمات به شرح زیر می باشد:
- صنعت و معدن:
-
مزیت در توسعه فعالیت های معدنی در بخش فلزات آهنی وغیرآهنی و مواد معدنی شیمیایی (سنگ آهن- سنگ فیروزه)
برای مثال می توان به واحد های تولید و طراحی صنایع تزئینی، ساخت انگشتر و ... اشاره نمود که در برخی از این سنگ های معدنی تزئینی زبانزد هستند. -
مزیت در ایجاد واحد های صنایع تبدیلی و تکمیلی لبنی و وابسته به دامداری
با توجه به جمعیت این استان به عنوان یک کلان شهر، تهیه لبنیات محلی و عرضه آنها می تواند پیشنهاد خوبی باشد. -
مزیت در ایجاد واحد های صنایع تبدیلی و تکمیلی مرتبط بامحصول زعفران (بسته بندی و ...).
باتوجه به کشت زعفران در این استان، با ایجاد واحد های بسته بندی می توان بازار عرضه صادراتی محصول را حتی آماده سازی نمود. -
مزیت نسبی در ایجاد واحد های فرآوری کرم ابریشم و صنایع تبدیلی وابسته آن.
تولید کرم ابریشم توسط واحد های کوچک خانگی امکان پذیر است و پیشنهادی برای بانوان خانه دار چه در محیط روستا و حتی شهری می باشد.
- کشاورزی:
-
مزیت نسبی در تولید محصولات باغی به ترتیب شامل پسته، بادام دیم و انگور آبی.
آب وهوای نسبتا خشک در این استان امکان رشد درختان مناطق کویری مانند پسته را فراهم نموده است. از طرفی در بعضی مناطق، آب و هوای معتدل و خنک موجب رشد و نمو درختان گیلاس، انگور و ... را فراهم آورده است. -
مزیت نسبی در تولید محصول زعفران.
زعفران این استان زبانزد و مشهور در کشور و حتی در صادرات است. -
مزیت نسبی در دامداری و دامپروری.
-
مزیت در توسعه و کشت گلخانه ای.
امروزه کشاورزی در مناطق گوناگون آب و هوایی به صورت صنعتی و علمی در حال گسترش است تا گونه های بهتر را در شرایطی مطلوب تر پرورش داد. فضای گلخانه فضایی است مناسب برای تولید طیف وسیعی از محصولات کشاورزی در محیطی قابل کنترل و برنامه ریزی. -
مزیت نسبی در آبزی پروری.
اقلیم مناسب و آبخیز منطقه شرایط بسیار مساعدی را برای این فعالیت مهیا می کند.
- خدمات:
-
مزیت نسبی در ظرفیت جذب گردشگری مذهبی و توسعه هتلداری و خدمات مرتبط با گردشگری.
مرقد مطهر حضرت امام رضا(ع)، جاذبه های تاریخی همچون آرامگاه نادرشاه افشار، جاذبه های تفریحی و گردشگری همچون مراکز خرید تجاری و طبیعی چون شاندیز و طرقبه از مهمترین عوامل جذب توریست های داخلی و خارجی برای این استان می باشد. -
وجود پتانسیل و مزیت نسبی در ارائه خدمات مرزی و بازرگانی با کشور افغانستان و ترکمنستان.
هم مرزی با این دو کشور همسایه امکان تبادلات مرزی در قالب بازارچه های مرزی، ایجاد واحد های عرضه خدمات مرزی مانند رستوران و ...فراهم آورده است. -
مزیت در ارائه خدمات حمل و نقل ریلی.
این خدمات هم شامل ایجاد فضای اقامتی و رفاهی برای مسافران، کارکنان و رانندگان ترانزیت و هم شامل ایجاد واحد های حمل و نقلی می باشد.
اولویت سرمایه گذاری صنعتی در بخش صنایع کوچک تبدیلی در استان
-
تبدیل ضایعات کشتارگاهی
-
بسته بندی یا فرآوری تخم مرغ (پودر، مایع پاستوریزه و ...)
-
کشتارگاه صنعتی دام
-
انواع فرآورده های لبنی نوین یا بسته بندی های جدید با نگاه صادرات
-
تولید غذاهای آماده و نیمه آماده وساندویج سرد
-
بسته بندی و فرآوری انواع گوشت (دام و طیور و آبزیان)
-
درجه بندی و بسته بندی و فرآوری انواع میوه، سبزی، صیفی و محصولات گلخانه ای
-
احداث سردخانه کنترل اتمسفریک C.A و زیر صفر
-
درجه بندی و بسته بندی گل و گیاهان زینتی
-
درجه بندی و بسته بندی و فرآوری زعفران
-
تبدیل ضایعات کشاورزی زراعی و باغی
-
انبار های سرد نگهداری میوه و سیب زمینی
-
فرآوری و بسته بندی پسته
-
فرآوری و بسته بندی گیاهان داروئی
-
فرآوری و بسته بندی قارچ خوراکی
-
طرح های روغن کشی از کنجد تحت عنوان روغن خام کنجد
-
در خصوص کود زیستی (بیولوژیک) استعلام و هماهنگی با دفتر امور صنایع کشاورزی ضروری می باشد.
-
در خصوص کود های آلی (بجز ورمی کمپوست) بر اساس نیاز استان و با در نظر گرفتن واحدهای در دست احداث و میزان مواد اولیه در استان جزء اولویت ها است.
-
طرح های صنایع تبدیلی در مناطق ویژه اقتصادی با تاکید بر صادرات (در صورت فعال بودن منطقه ویژه سبزوار، سرخس، دوغارون، قوچان، کاشمر)
-
طرح های صنایع تبدیلی در شهرستان هایی که بیش از 60% پیشرفت فیزیکی دارند.
-
توسعه و تکمیل زنجیره های تولید صنعت طیور با هماهنگی کار گروه زنجیره مذکور