دوره آموزش متنی تولید خوراک دام از ضایعات کشاورزی

بر طبق آمار محصولات فرعی و پس مانده های محصولات زراعی 12 میلیون تن و محصولات فرعی باغی 5/2 میلیون تن در سال برآورد شده است. این پس مانده های زراعی و باغی معمولا 50 % انرژی و 30-25 در صد پروتئین گیاهان را دارا می باشند که ما را به استفاده از این منابع بالقوه بر طبق شرایط منطقه ای و اقتصادی نمودن روشهای جمع آوری ، عمل آوری و ذخیره سازی جهت تولید خوراک دام، ترغیب و تشویق می نمایند. انسان به دلیل محدودیت دستگاه گوارش خود نمی تواند از غذاهای حاوی فیبر زیاد و مواد مغذی موجود در همه غذاها به صورت مناسب استفاده نماید ولی نشخوار کنندگان به کمک میکرو ارگانیسم های موجود در دستگاه گوارش خود می توانند از این غذا ها جهت تولیدات دامی نظیر گوشت ، شیر و تولید انرژی و پروتئین برای انسان استفاده نمایند.

عمدتأ شامل مواد خشبی ( الیافی ) گیاهان زراعی بعد از برداشت ( گندم ، ذرت ، برنج ، جو و ... ) و شاخه های هرس شده باغات میوه و غیره می باشند . کاه و پوشال و كلش و ساقه گیاهان با مواد الیافی بیش از 18% فیبر خام یا 35% دیواره سلولی نظیر چوب ذرت ، پوسته ها ، باگاس نیشکر ، پوست تخم پنبه و ... نیز به عنوان محصولات فرعی شناخته می شوند. این مواد خوراکی عمدتأ به تنهایی قابلیت مصرف ، قابلیت هضم و جذب در دستگاه گوارش به خوبی مواد معمولی را ندارند ولی به صورت بالقوه دارای مواد مغذی می باشند که می توانند به عنوان مواد کمکی در فرموله کردن جیره های غذایی و کاهش هزینه های خوراک دام به کار روند . محصولات فرعی زراعی و باغی در منطقه بر اساس شرایط آب و هوایی و نوع خاک و ... دارای ترکیبات مغذی مختلف بوده و شناختن نوع و مقدار ترکیبات شیمیایی موجود در این مواد از اصول اولیه کار جیره نویسی و تهیه فرمول غذایی مناسب برای خوراک دام می باشد .

طرح استفاده بهینه از زائدات، پسماندها و متفرعات محصولات کشاورزی مانند گندم ،گردو ،مرکبات و خرما و....

ضايعات مواد غذايي در كشوربه مراتب از ميزان متعارف ان در كشورهاي در حال توسعه بيشتر است با اينكه رقم دقيقي در سطح كشور در دسترس نيست برسيهاي موردي و نمونه اي نشان ميدهد ضايعات مواد غذايي در مراحل انبارداري-توزيع و نگهداري - اماده كردن و پخت در منزل و مصرف غذا در خانه حدود 30-25درصد است و در مورد بعضي محصولات مانند سبزي و صيفي به حدود 50 درصد نيز ميرسد . به عبارتي غذاي حدود 15-10 مليون نفر در كشور از طريق ضايعات از چرخه مصرف خارج مي شود . و اين به معني اتلاف منابع اب و خاك و هدر رفتن نهادههاي توليد و ارز مصرفي است مطالعات انجام شده نشان ميدهد كه بر اساس ضرايب متعارف فائو و برسيهاي نمونه اي در ايران به طور متوسط حدود 10 درصد از عرضه انرژي (حدود 300كالري ) بر اثر ضايعات خارج مي شود و در نتيجه پروتئين - انواع ويتامينها و املاح به هدر مي رود .

در این گام انواع خوراک دام مورد بررسی قرار می گیرد.

تعاریف، ترکیبات و آنالیز علوفه های تهیه شده از ضایعات کشاورزی مانند باگاس و کاه و ملاس