خلیل آباد

مزيت‌سنجي و اولويت‌بندي كسب ‌وكارهاي موجود در هر شهرستان بر مبناي يک روش تحقيق انجام مي‌شود. در اين روش تحقيق، يک شناسنامه براي هر شهرستان و يک شناسنامه براي هر كسب‌ وكار تدوين مي‌شود. اين شناسنامه‌ها به عنوان ورودي به نرم‌افزار داده‌ شده و خروجي نرم‌افزار هم‌پوشاني اين دو شناسنامه و تعيين مشاغل مزيت‌دار شهرستان است. اين اولويت‌بندي‌ها توسط كارشناسان و افراد خبره هر شهرستان بازبيني و اصلاح مي‌شوند. يكي از منابع تحليل همين ليست مزيت‌سنجي اصلاح ‌شده ‌است. يكي ديگر از منابع تحليل، مصاحبه با كارشناسان و متخصصين حوزه اشتغال هر شهرستان است. در هر شهرستان با حداقل 3 نفر از اين افراد مصاحبه انجام مي‌شود. اين مصاحبه‌ها پياده‌سازي و ارزيابي مي‌گردد. در صورت وجود تناقض و ابهام بين اين 3 مصاحبه و ليست مزيت‌سنجي، مصاحبه‌هاي تكميلي و حتي مصاحبه بيشتر هم صورت مي‌گيرد تا تيم تحليل به نتيجه نهايي مطلوب دست ‌يابد. بنابراين خروجي هر شهرستان از تجميع مصاحبه‌ها و ليست مزيت‌سنجي حاصل مي‌شود. در ادامه تحليل شهرستان خلیل آباد ارائه ‌شده‌ است.

 

تعیین کسب‌وکارهای مزیت‌دار شهرستان

همان‌طوري‌كه در قسمت قبل اشاره ‌شد مبناي تحليل، مصاحبه‌ها و ليست مزيت‌سنجي است. از بررسي اين دو منبع رسته‌هاي رايج و اولويت‌دار شهرستان تعيين شده ‌است. مبناي اين اولويت‌بندي، فراواني و ميزان اشاره افراد كارشناس به كسب‌ وكارهاي رايج در هر شهرستان و اولويتي كه اين مشاغل در ليست مزيت‌سنجي دارند، است. در هر رسته كسب ‌وكارهاي رايج به ترتيب اولويت مشخص شده‌ است. در تحليل به مشاغل موجود، مشاغل قابل توسعه و مشاغلي كه هنوز در شهرستان راه‌اندازي نشده و پتانسيل ايجاد آن‌ها در شهرستان وجود دارد، اشاره شده ‌است. مزيت‌هاي شغلي به ترتيب اولويت در ادامه آورده شده ‌است.

 

باغداری
صنایع غذایی
دامداری
صنایع تبدیلی و تکمیلی
زراعت
طیور
شیلات
صنایع دستی
صنعت
خدمات

 

· باغداری

در شهرستان خلیل آباد فعالیت‌های باغی در سطح گسترده‌ای انجام می‌شود. در واقع وجود منابع آب کافی و خاک حاصلخیز باعث شده تا فعالیت‌های اقتصادی در حوزه باغداری نسبت به سایر بخش‌های کشاورزی، رونق بیشتری داشته باشد. البته بهتر است، برای صرفه جویی و استفاده بهینه از آب شهرستان، از روش های آبیاری مکانیزه استفاده شود.[1]

عمده ترین محصولات باغی این شهرستان پسته، انار و انگور است. این محصولات بازار فروش خوبی دارند و علاوه بر استفاده در داخل استان، به استان ها و کشورهای اطراف و همچنین کشورهای اروپایی نیز ارسال می شوند، در نتیجه همچنان برای احداث باغات این میوه ها مزیت وجود دارد.[2] اصولاً درخت پسته از ۷ تا ۹ سال پس از کاشت نهال آن، شروع به باردهی می کند. کسانی که قصد احداث باغ پسته را دارند برای داشتن سود اقتصادی باید صبور باشند. بهترین خاک برای کاشت درخت پسته، خاک رسی یا شنی است و آبیاری پسته با آبهای شور و باکیفیت پایین نیز ممکن می باشد. آگاهی از اقلیم و آب و هوای مناسب برای درخت پسته یک امر حیاتی قبل از احداث باغ است. شرایط مناسب آب و هوایی برای کاشت نهال پسته اقلیم گرم و خشک در تابستان (گرمای خیلی شدید نباشد) و زمستان سرد و معتدل است. مصرف انار در سال های اخیر روندی رو به رشد داشته است. خواص این میوه و استفاده های مختلفی که از آن می شود، عامل اصلی افزایش مصرف می باشد. نهال انار حداقل سه سال نیاز به رشد دارد و از سال چهارم به بعد شروع به باردهی می کند. درخت انار بیش از 40 سال عمر مفید دارد و با آب و هوای شهرستان سازگاری دارد. علی رغم اینکه انار در اکثر نقاط کشور قابل کشت است ولی در برخی از مناطق انار مرغوب تری به دست می آید.

انگور یکی از محصولات باغی این شهرستان است که هم به لحاظ سطح زیر کشت و هم ارزش اقتصادی و تغذیه‌ای، مورد توجه کشاورزان و کارآفرینان قرار گرفته است. تنوع رنگ، طعم، ارزش غذایی و خواص دارویی، انگور را به یک محصول منحصر به فرد تبدیل کرده است. پرورش این محصول علاوه بر اشتغال‌زایی در شهرستان، قابلیت صادرات و ارزآوری را نیز دارد.

در این شهرستان گلخانه‌های تولید صیفی جاتی نظیر خیار، گوجه‌فرنگی، بادمجان و فلفل دلمه‌ای وجود دارند که علاوه بر تامین نیاز استان، در استان های اطراف نیز بازار فروش مناسبی دارند؛ بنابراین افزایش فعالیت در زمینه احداث گلخانه‌های بیشتر پیشنهاد می‌شود. همچنین گلخانه هایی در این شهرستان وجود دارند که در زمینه پرورش گل های زینتی نظیر گل رز  فعال هستند. در واقع گلخانه محیطی است که به راحتی می توان در داخل آن شرایط محیطی را تحت کنترل درآورد و به سمت رشد مطلوب گیاه سوق داد. گلخانه‌ها که از نظر اندازه متغیرند گیاهان را از سرمای بیش از حد زمستان یا گرمای بیش از حد تابستان حفظ می‌کنند. کشاورزی در گلخانه ها نسبت به کشاورزی در فضای آزاد و در زمین های کشاورزی دارای دردسر و مشکلات کمتری است، به علاوه بازه زمانی برای به ثمر نشستن و برداشت محصولات نیز نسبت به کشاورزی سنتی، کوتاه تر است.

در اولویت های پایین تر در این شهرستان می توان به تولید صیفی جات در فضای آزاد و باغات اشاره کرد. با توجه به اینکه برای این محصولات بازار فروش خوبی وجود دارد و کشاورزان به کاشت آن تمایل دارند، در نتیجه فعالیت بیشتر در این حوزه دارای مزیت است، البته بهتر است به منظور صرفه جویی در مصرف آب،  الگوهای آبیاری تغییر کند و آبیاری به صورت مکانیزه انجام شود.[3]

از جمله فعالیت هایی که در چند سال اخیر در شهرستان انجام شده است، می توان به پرورش گل محمدی و اکالیپتوس اشاره کرد. با توجه به اینکه این محصولات بازارفروش مطلوبی دارند؛ لذا فعالیت بیشتر در این زمینه می تواند مزیت داشته باشد.[4] گل محمدی، گیاهی مقاوم به کم آبی، آفات و بیماری ها است که علاوه بر خواص درمانی، دارای مزیت‌های اقتصادی فراوانی مانند ارزش صادراتی، جذب گردشگر و اشتغال زایی است. درخت اکالیپتوس از درختان عظیم و سریع الرشد اقیانوسیه است که به صورت گسترده در نواحی گرمسیری، نیمه گرمسیری و معتدل دنیا کشت می‌شود. اکالیپتوس‌ها امروزه به صورت عمده به عنوان منبع تولید چوب کاغذسازی، هیزم، ذغال‌چوب، تیرهای تونلی، تخته خرده چوب و اسانس‌های روغنی کاشته می‌شوند. جنس اکالیپتوس با توجه به تنوع فراوان منابع ژنتیکی و مقاومت در برابر سرما، گرما، شوری و خشکی از یک طرف و تولید سریع و مطلوب چوب در دوره کوتاه مدت سه تا پنج ساله از طرف دیگر، بهترین گزینه برای کشت به صورت وسیع در اراضی کم‌بازده، به ویژه با استفاده از هرزآب و فاضلاب است.

تولیدات باغی این شهرستان شامل عناب، زرشک و سیب می باشد که به صورت آزمایشی در شهرستان انجام شده و بازدهی خوبی داشته اند. با توجه به اینکه این محصولات بازار مصرف مطلوبی دارند، فعالیت در حوزه احداث باغات آنها مزیت دارد.[5] عناب میوه‌ای درختی است که از لحاظ شکل ظاهری شبیه به سنجد است. بررسی‌ها نشان می‌دهد تولید عمده عناب مختص خراسان می‌باشد ولی در شهرهای دیگر مانند همدان، اصفهان، استان مرکزی و استان قم، چهار محال و بختیاری، مازندران، فارس، ایلام، تهران، قزوین، کرمان، گیلان، مرکزی و یزد نیز می‌توان درخت عناب کاشت. در زمین‌های شور و کم آب و همچنین در زمین‌هایی که شرایط دیم دارند نیز می‌توان اقدام به کشت و پرورش عناب کرد. عناب را در نواحی گرم و خشک می‌توان کاشت ولی در شرایط بسیار سرد و یخبندان حساس است. بهترین دما برای رشد مناسب درختان عناب دمای بین 20 تا 25 درجه سلسیوس است که در این شرایط دمایی میوه تولید شده بهترین کیفیت را دارد.

زرشک از جمله درختچه‌هاي مقاومي است که قابليت رشد و توليد در زمين‌هاي کم بهره با آب شور را داراست و توجه بيشتر به آن، ضمن بالا بردن ظرفيت توليد محصولات کشاورزي، در حفاظت از خاک منطقه نيز مي‌تواند موثر باشد. مصـرف زرشک بـه صورت تازه خوري به دليل مزه ترش آن معمـول نيست. با تهيه فرآوردهای متنوع نظير مربا، مارمالاد، آبميوه، نوشابه، سس و ژله از زرشک ضمن جذب توليد مازاد بر مصرف و ايجاد ارزش افزوده، مي‌توان آنها را به بازارهاي بين المللي نیز معرفي نمود.

سیب از میوه‌های مهمی است که می توان برای ماه‌ها انبار نمود؛ درحالیکه همچنان ارزش غذایی خود را حفظ می کند. توجه به این نکته ضروری است که سیب معمولا آب نسبتا زیادی مصرف می کند؛ لذا می توان با روش آبیاری قطره ای، در مصرف آب صرفه جویی کرد. البته مقدار آب مصرفی بر اساس کیفیت خاک منطقه و نوع پایه سیب و شرایط آب و هوایی متغیر است.

هندوانه، طالبی و خربزه از جمله محصولات جالیزی هستند که در این شهرستان تولید می شوند. این محصولات آب زیادی مصرف می‌کنند ولی به دلیل بازار فروش مناسب، کشاورزان همچنان تمایل به تولید این محصولات دارند. در نتیجه در صورت اصلاح الگوی مصرف آب و استفاده از سیستم‌های نوین آبیاری، فعالیت در این حوزه نیز دارای مزیت خواهد بود.[6]

پرورش قارچ در این شهرستان به صورت خانگی در حال انجام است. میزان مصرف قارچ در سال های اخیر رشد خوبی داشته و سرانه مصرف بالا رفته است. بازارفروش مناسب این محصول از یک سو و غنی از پروتئین بودن آن از سوی دیگر، باعث شده است که جایگزین مناسبی برای گوشت باشد و می‌توان با تبلیغ و معرفی این محصول، میزان مصرف را بالاتر برد .پرورش قارچ از جمله مشاغلی است که می‌توان با سرمایه اولیه کم و محیط کوچک شروع کرد. یک دوره کامل پرورش قارچ 60 روز طول می‌کشد که قابلیت کاهش به 35 روز را نیز دارد. در نتیجه فعالیت در این حوزه سودآور و مقرون به صرفه خواهد بود.

طبق نظر کارشناسان احداث باغات بادام درختی و توت سفید نیز در این شهرستان دارای مزیت است.

کاشت درخت توت مزیت هایی دارد که در ادامه به توضیح آن ها پرداخته می شود. برگ های این درختان در بهار برای تربیت کرم ابریشم و در پاییز به عنوان علوفه دام به مصرف می رسند. امروزه از بعضی واریته های توت در پاییز نیز برای تربیت کرم ابریشم استفاده می کنند. درختان توت میوه دهنده را می توان با چند سال هرس قوی بدون میوه کرد. میوه های توت به صورت خام و تازه و یا به صورت خشک شده مصرف می شوند. میوه خشک به عنوان آجیل شیرین و یا به جای قند همراه چای مصرف می شود. همچنین از چوب درخت توت در مصارف مختلف نجّاری به ویژه تهیه تار استفاده می شود.

 از درخت بادام به ‌عنوان یک درخت مقاوم در برابر خشکی یاد می‌شود و در شرایطی که بی‌آبی وجود دارد، درخت بادام میوه خوبی می‌دهد و همچنین از لحاظ شرایط کاشت در زمین‌های آهکی هم تا حد زیادی مقاوم می باشد. با توجه به موارد ذکر شده و ارزش افزوده خوبی که کاشت این محصول دارد، ایجاد باغات بادام، سوددهی خوبی را به همراه خواهد داشت.

 

· صنایع غذایی

راه‌اندازی کسب و کار فرآوری انواع محصولات کشاورزی مهمترین روش برای ایجاد اشتغال پایدار، ایجاد ارزش افزوده بالا و عاملی مهم در توسعه پایدار امنیت غذایی است. ایجاد صنایع غذایی، علاوه بر اشتغال‌زایی، باعث ارتقاء سطح درآمد و سودآوری می‌شود و به نوبه خود کاهش هدررفت محصولات کشاورزی و سودآوری اقتصادی از منابع را تا حد امکان ممکن می‌کند.

همان طور که در قسمت های قبل ذکر شد، پسته، انگور و انار به مقدار زیادی در این شهرستان تولید می شوند و فرآوری آن ها در شهرستان به صورت سنتی و در کارگاه های کوچک انجام می شود. با توجه به بازار فروش مناسبی که برای این محصولات در داخل استان و استان‌های همجوار وجود دارد؛ لذا فرآوری آن ها دارای مزیت اقتصادی خواهد بود.[7] ایجاد واحدهای پسته پاک کنی، شور کردن پسته، تهیه پودر پسته، تولید خلال پسته و بسته بندی آن از جمله مشاغل پیشنهادی در زمینه فرآوری پسته است. کره پسته، حلوای پسته و روغن پسته نیز از فرآورده های حاصل از پسته بوده که در بین مردم رایج نشده است ولی با تبلیغات صحیح می توان بازار فروش خوبی را برای این محصولات پیش‌بینی کرد. شایان ذکر است که کره پسته محصولی خمیری شکل است که از مغز برشته و آسیاب شده همراه با شکر یا شیرین کننده های طبیعی مثل عسل و شهد خرما به دست می آید. کره پسته می تواند به عنوان کرم بین دو بیسکویت و ویفر، مغز کیک و کلوچه و تزئین بستنی به کار رود. حلوای پسته نیز فرآورده‌ای جامد با ظاهری یکنواخت است که از مخلوط کردن شربت قند، مغز پسته آسیاب شده و سایر افزودنی های مجاز و با ترکیبات مشخص به دست می‌آید. همچنین روغن پسته نیز از طریق فشار مکانیکی از مغز این محصول تولید می‌شود.

فرآورده‌‌های تبدیلی از انگور چون کشمش، شیره انگور، روغن هسته انگور، کنسانتره، آب انگور، سرکه، آبغوره، دارو‌های تقویتی و مواد آرایشی ‌بهداشتی انگور را به یک میوه استثنایی و بی‌نظیر تبدیل کرده است و تولید این محصولات بازار فروش خوبی دارد. فرآوری انار نیز شامل تهیه رب، سس، آب و شربت انار، مربا، مارمالاد، ژله انار، نوشابه، بستنی انار، ترشی، سرکه و لواشک انار است که با استقبال خوب و بازار مناسب همراه خواهد بود.

مقدار تولید صیفی جات در این شهرستان به حدی است که بتوان واحدی برای فرآوری این محصولات نظیر تولید رب گوجه فرنگی، ترشی و شور ایجاد کرد. در واقع این محصولات به صورت خانگی در شهرستان تولید می شوند؛ اما به دلیل وجود مواد اولیه کافی و بازار فروش خوب، تولید آنها مزیت خوبی دارد. صنعت تولید رب گوجه فرنگی دارای کاربردهای فروانی نظیر چاشنی و بهبود دهنده رنگ و طعم انواع غذا، ماده اولیه سس‌ها و کنسروها است و با توجه به اینکه کاشت گوجه فرنگی در این شهرستان به وفور انجام می‌شود، تولید رب از مزیت های قابل سرمایه گذاری در این شهرستان است.

ترشی و شور، بیشتر به‌ عنوان یک چاشنی در کنار غذا مصرف می شوند و به دلیل خاصیت اسیدی که دارند، باعث افزایش اشتها و میل به غذا خوردن در افراد می‌شوند. این محصول یکی از فرآیندهای نگهداری طولانی‌ مدت صیفی‌‌جات و سبزیجات است. در جوامع امروزی به دلیل افزایش مشغله افراد و شاغل بودن بسیاری از زنان، فرصت کافی برای تهیه آن در منزل و توسط خود افراد وجود ندارد و اکثر خانواده‌ها تمایل دارند ترشی و شور مورد نیاز خود را به‌ صورت آماده تهیه نمایند؛ بنابراین راه اندازی کسب‌ وکار تهیه ترشی و شور می‌تواند راهی برای پاسخ به این نیاز افراد شهرستان و کسب درآمد باشد.

از جمله تولیداتی که به صورت خانگی در شهرستان انجام می شود تولید نان های زنجبیلی است. هرچند این محصولات در سراسر استان تولید می شوند؛ اما بازار فروش خوب این محصولات در داخل استان و استان های اطراف باعث شده است تا فعالیت بیشتر در زمینه آن سوددهی خوبی برای شهرستان به همراه داشته باشد.[8]

همچنین راه‌اندازی واحدهایی در زمینه تولید نان صنعتی، رشته آشی و شیرینی پزی می‌تواند جزو پیشنهادات شغلی در این شهرستان باشد که توجیه اقتصادی مناسبی را به دنبال خواهد داشت. در تولید نان به روش صنعتی، نان با استفاده از تکنولوژی روز دنیا، ماشین‌آلات مدرن، به صورت مکانیزه (تمام اتوماتیک) و بدون دخالت دست و در مقیاس بالا تولید می گردد. از مزایای تولید صنعتی نان، ارتقاء کیفیت نان، ارزش غذایی بیشتر، ضایعات کمتر، تنوع محصول و استفاده بهینه از انرژی است. رشته فرآورده‌اي است كه از مخلوط كردن آرد گندم، آب و نمك پس از طي مرحله عمل آوردن به وسيله ماشين‏هاي مخصوص تهيه و پس از خشك كردن به بازار عرضه مي شود. رشته آش رشته اي است كه داراي رنگ سفيد متمايل به شيري مي باشد و از آرد ستاره که 21 درصد از سبوس خود را از دست داده است، تهيه مي شود. شیرینی محصولی است که در انواع متفاوت و با طعم های متنوعی تهیه می شود. به علاوه این که با تغییر در مواد تشکیل دهنده آن می توان برای افراد رژیمی هم شیرینی تهیه کرده و این افراد را نیز به بازار هدف خود اضافه کرد. این کسب و کار را می توان با تجهیزات کم و سرمایه پایینی شروع کرد و در زمان کوتاه با فروش محصول به سود بالایی رسید. پخت شیرینی یکی از مشاغل زودبازده است و یک فرصت شغلی مناسب مخصوصا برای زنان خانه دار محسوب می شود.

 یکی از بخش‌های مهم در حوزه صنایع غذایی تولید انواع لبنیات می‌باشد که در شهرستان به صورت سنتی انجام می‌گیرد. با توجه به رونق دامداری در این شهرستان و تولید حجم بالایی از شیر، می‌توان این کسب و کار را به صورت نیمه صنعتی و حتی صنعتی گسترش داد[9]. شیر و فرآورده‌هاي آن از مهمترین اجزاي تشکیل دهنده جیره غذایی انسان هستند که از لحاظ ارزش غذایی غنی از کلسیم، فسفر، ویتامین‌هاي مورد نیاز و پروتئین می‌باشند و همیشه استقبال بسیار خوبی از این نوع محصولات می شود. البته باید توجه داشت برای موفقیت در زمینه تولید لبنیات باید به بالا بردن توانایی رقابت با نشان‌های تجاری معروف نیز تمرکز کرد تا بتوان سود مناسبی بدست آورد.

در اولویت های پایین تر، تولید کشک گوسفندی، بستنی و قره قورت نیز با توجه به بازار مصرف خوب، برای شهرستان مزیت خواهند داشت. قره‌قروت یا قارا (سیاه کشک) یکی از انواع لبنیات به رنگ سیاه یا قهوه‌ای و بعضاً سفید یا زرد است که مزه‌ای عمدتاً ترش دارد. این فراورده لبنی از دوغ یا ماست به دست می‌آید. کشک گوسفندی تولید شده در این شهرستان به صورت خشک شده است. از جمله خواص آن می توان به شادابی و سلامت پوست، ضد عفونی کننده دستگاه هاضمه، سرشار از کلسیم، چربی، نمک، پروتئین و ویتامین اشاره کرد. بستني يك فرآورده شيري لذيذ، مطبوع و خوشايند ذائقه است كه در تمام فصول سال مخصوصا بهار و تابستان مصرف كنندگان فراوان دارد. اگر بستني به نحوه بهداشتي و با رعايت اصول استاندارد تهيه و بسته بندي شود و به دست مصرف كننده برسد، منبع سرشاري از مواد انرژي زا جهت سوخت و ساز بدن خواهد بود. بستني در انواع مختلف به قشر خاصي از جامعه محدود نبوده و كليه افراد بخصوص جوانان مصرف كنندگان عمده آن محسوب مي شوند.

تولید دانه های روغنی نظیر کلزا و کنجد در شهرستان به حدی است که احداث یک واحد روغن کشی برای کاهش هزینه های حمل این محصولات به مناطق دیگر، ضروری است. روغن کشی از دانه های روغنی طی تکنیک پرس سرد صورت می‌گیرد. پرس سرد توسط دو ورقه سرما دیده آهنی و قرار دادن دانه ها بین دو ورقه انجام می شود.

از جمله تولیداتی که در این شهرستان انجام می شود و با توجه به بازار فروش مطلوب، مزیت افزایش تولید را دارد، می توان به نبات اشاره کرد.[10] نبات از ترکیب شکر، آب و زعفران به صورت قوام آمده و متبلور شده ایجاد می شود. این شیرینی یکی از قدیمی ترین شیرینی ها و تنقلات ایرانی محسوب می شود.

 

· دامداری

دامداری به عنوان یکی از حوزه‌های مهم مرتبط با تولیدات بخش کشاورزی در سطح گسترده‌ای در شهرستان خلیل آباد انجام می‌شود. انجام این حرفه، سود اقتصادی مناسبی را برای شهرستان به همراه داشته است. با توجه به این که حوزه دامداری با یکی از مهمترین نیازهای انسان، یعنی نیاز به منابع غذایی و خصوصاً منابع پروتئینی مرتبط می‌باشد، همواره مورد توجه قرار گرفته است. فعالیت در این حوزه شغلی و افزایش بهره‌وری در آن، می‌تواند از راهکارهای افزایش اشتغال‌زایی باشد و عاملی برای توسعه صنایع غذایی، تبدیلی و تکمیلی محسوب شود. دامداری در این شهرستان، بیشتر در زمینه پرورش و نگهداری دام‌های سبک بوده و این فعالیت به هر دو صورت سنتی و نیمه صنعتی انجام می‌شود. گوسفندهای پرورش داده شده در این شهرستان از نژادهای افشاری و بومی هستند. لذا پرورش این دام‌های سبک برای شهرستان دارای مزیت بوده و می‌توان در زمینه توسعه پرورش آن ها به دلیل وجود مراتع کافی، فعالیت کرد و همه این موارد دارای مزیت یکسانی هستند.[11] گوسفند افشاری یکی از نژادهای بسیار مهم در سیستم پرورش داشتی بوده که بومی استان زنجان است و جثه‌ بزرگی دارد. سرعت رشد و تولید شیر بالا و پر چرب و بهترین گوشت قرمز (که باعث‌ شده است این دام جزء گوسفندان دو منظوره گوشتی – شیری قرار بگیرد)، بهبود کمی و کیفی پشم گوسفند، سازگاری و عادت‌پذیری با شرایط آب و هوایی مناطق سردسیر، قدرت راهپیمایی و کوه‌پیمایی خوب، توان چند قلوزایی، مقاومت در برابر امراض و بیماری‌ها، بالا بودن ضریب تبدیل غذایی و داشتن بازده اقتصادی مطلوب از جمله مزایای پر سود حاصل از پرورش گوسفند افشاری هستند.  

پرورش گوسفند نسبت به سایر حیوانات، بیشتر مورد توجه دامداران قرار گرفته است؛ زیرا توان گوسفند برای تحمل اقلیم های متفاوت بیشتر است و جیره غذایی کمتر و در نتیجه هزینه کمتری نیاز دارد. تمامی فرآورده های دامی مانند گوشت، شیر، ماست، کره، و حتی پشم و پوست دام پرکاربرد هستند و فروش این فرآورده ها در تمامی روزهای سال انجام می‌شود؛ بنابراین پرورش گوسفند بومی دارای مزیت است.

همچنین در اولویت های پایین تر پرورش بزهای آلپاین و سانن نیز در شهرستان مزیت دارد. پرورش این دام های سبک بیشتر جهت تولید شیر است و به صورت نیمه صنعتی و صنعتی قابلیت انجام دارد.[12] بز سانن یکی از نژاد های تولید کننده شیر می باشد. نرخ تبدیل مواد خوراکی به شیر در بزهای سانن بالاتر می‌باشد که این امر موجب افزایش بازدهی بز سانن از خوراک مصرف شده توسط آن می‌شود. کسب و کار پرورش بز سانن موجب اشتغال‌زایی و رغبت بیشتر جوانان به امر دامداری می‌شود. هر کیلوگرم شیر بز با قیمت بیشتری نسبت به شیر گاو فروخته می‌شود و در نقاط مختلف کشور طرفداران خاص خود را دارد.

بزهای آلپاین به دلیل زندگی در شرایط کوهستانی، مقاوم، چالاک و با قدرت پیاده روی و کوه پیمایی مثال زدنی هستند و می توانند از صخره های شیب دار کوه های بلند، بالا رفته و از مراتع آن استفاده کنند. بررسی‌ها نشان داده است که این نژاد علاوه بر شرایط آب و هوایی سرد، قابلیت مناسبی برای زنده ماندن در شرایط گرم و خشک را داشته و تقریبا با هر نوع شرایط آب و هوایی سازگار است.

در این شهرستان فعالیت در حوزه پرورش دام های سنگین به صورت صنعتی انجام می شود و تعداد واحدهای پرورش دهنده گاوهای شیری بیشتر از گوشتی است. گاوهای نژاد بومی، هلشتاین و سمینتال از جمله گاوهای پرورشی این شهرستان هستند. گاوهای هلشتاین به دلیل تولید زیاد شیر، دارای مزیت بالاتری نسبت به سایرین هستند.[13]گاو هلشتاین که به نام هولشتاین نیز شناخته می شود جزء سنگین وزن ترین گاوهای شیری است. این نژاد که از نظر تولید شیر بهترین نژاد در میان گاوهای شیری است حدوداً ۷۲۴۰ لیتر شیر در سال تولید می‌کند. این شیر دارای 3.65 درصد چربی و 3 درصد پروتئین است.

گاوهای بومی ایران به لحاظ تنوع و اختلاف ژنتیکی، ویژگی های خاص نژادی و مقاومت های طبیعی ایجاد شده در آن ها طی قرن ها زیست در شرایط سخت محیطی و آب و هوایی مختلف به عنوان یک منبع عظیم تولید شیر و گوشت می تواند نقش موثر در تامین مواد پروتئین حیوانی و اقتصاد جامعه ایفا نماید.

 نژاد سمینتال جزء بهترین گاوهای شیری- گوشتی جهان است. افزایش وزن روزانه زیاد، راندمان بالا در تولید گوساله، مقاومت بالا نسبت به بیماریهای عفونی و متابولیکی، عمر مفید بالا، مدیریت آسان این نژاد و همچنین سازگاری بسیار خوب و قابل توجه با محیط پرورش از ویژگی های برجسته این دام هستند.

با توجه به بررسی های انجام شده، به منظور تامین نیاز گوشت در شهرستان، واحدی برای پرواربندی گوساله احداث شده و بازدهی خوبی نیز داشته است؛ در نتیجه فعالیت در این حوزه ضمن اینکه می تواند نیاز شهرستان به گوشت قرمز را برطرف کند، سوددهی مناسبی نیز به دنبال خواهد داشت. حدود نیمی از گوشت قرمز کشور توسط گاوهای پروار شده تأمین می‌شود؛ بنابراین این بخش از دامپروری و دامداری دارای ظرفیت زیادی برای توسعه و پیشرفت دارد. در پرواربندی علمی و صنعتی از دام‌های نر جوان نژادهای گوشتی استفاده می‌شود. استفاده از ظرفیت ژنتیکی دام‌های گوشتی و کاهش کشتار دام‌های شیری و مولد از دیگر محاسن پرواربندی با روش‌های نوین است. پرواربندی گوساله با روش‌های علمی و نوین سبب کاهش دوره پرواربندی، کاهش هزینه تولید گوشت و جلوگیری از تخریب مراتع می‌شود.

زنبورداری در شهرستان خلیل آباد به صورت کوچرو انجام می شود؛ به طوری که در فصل های بسیار گرم، کندوها به بخش های شمالی استان و کشور برده می شوند. زنبورداری در این شهرستان وضعیت خوبی دارد؛ اما می توان با ایجاد اتحادیه ای برای زنبورداران، این فعالیت را بیشتر رونق بخشید.[14] باردهی گل ها و میوه ها با گرده افشانی توسط زنبورعسل افزایش می یابد. این مسئله باعث شده است که ارزش اقتصادی پرورش زنبور عسل بسیار بیشتر از ارزش ریالی حاصل از تولید عسل باشد. در طی فرآیند پرورش و نگهداری زنبورعسل، با ازدیاد کندوها می توان به فروش کندو نیز فکر کرد و به سود خوبی دست یافت. در مناطق گرمسیری از هر کندو یک بچه کندو گرفته می شود. در ضمن محصول مزرعه پرورش زنبور عسل صرفاً کندو و عسل نیست؛ بلکه موم، زهر و ژل آن نیز قابل فروش است.

از جمله فعالیت های پیشنهادی در این شهرستان، می توان به پرورش شتر و کرم ابریشم اشاره کرد.[15] پرورش کرم ابریشم بر پايه تبديل برگ توت به ليف (نخ) و ايجاد ارزش افزوده از يك ماده ارزان به محصول پر ارزش استوار است. كرم ابريشم درخت توت، حشره‌اي است كه چهار مرحله رشد و تكامل (تخم، لارو، شفيره و پروانه) را در يك نسل دارا مي‌باشد. زمان مناسب براي شروع پرورش كرم ابريشم در فصل بهار هنگامي است كه هر جوانه برگي، داراي حداقل 5 الي 6 برگ كاملاً باز شده باشد. چنانچه ديرتر اقدام به پرورش گردد ميزان برداشت برگ به ‌منظور پرورش كرم در تابستان و پائيز كاهش مي يابد. درجه حرارت مناسب براي رشد كرم ابريشم 40-15درجه سلسیوس است. در اين محدوده حرارتي، دمای مناسبي كه كرم قادر به رشد مي‌باشد از 30-20 درجه سلسیوس است و چنانچه ميزان حرارت از 30 درجه سلسیوس بالاتر رود، موجب كوتاه شدن دوره رشد و اگر از 15 درجه سلسیوس پایين‌تر باشد، موجب تاخير در رشد کرم می شود و در کل به آن صدماتی وارد می شود.

پرورش شتر نسبت به سایر دام ها مزیت‌هایی مانند قابلیت سازگاری با شرایط سخت محیطی مناطق خشک و نیمه خشک، تحمل گرما، کم آبی و کیفیت پایین علوفه و مقاومت نسبی در مقابل امراض و عوامل بیماری زا دارد. همچنین شتر در مقایسه با سایر دام های اهلی علوفه را با قابلیت هضم بالا و بازده بیشتری استفاده می نماید و قادر است از انواع خاص گیاهان مرتعی (خشبی، خاردار و تیغ دار) به میزانی استفاده نماید که سایر دام ها قادر به استفاده از آن نیستند. از دیگر فواید پرورش شتر، حداقلِ نیاز به تاسیسات، تجهیزات و امکانات پرورش و نگهداری و در نتیجه کمترین نیاز به سرمایه گذاری سنگین را در مقایسه با سایر دام‌ها دارد. گوشت شتر منبع بسیار خوبی برای بسیاری از مواد غذایی مهم و مورد نیاز بدن می‌ باشد.

 

· صنایع تبدیلی و تکمیلی

با وجود تنوع تولید انواع محصولات کشاورزی در شهرستان خلیل آباد، بررسی‌ها نشان می‌دهد که سالانه مقداری از این محصولات در مرحله برداشت و حتی پس از برداشت به ضایعات تبدیل می‌شوند. از سوی دیگر برداشت و یا تولید بسیاری از محصولات کشاورزی در یک بازه زمانی مشخصی رخ می‌دهد اما مصرف آن‌ها در طی سال صورت می‌پذیرد. لذا ایجاد صنایع تبدیلی و تکمیلی به عنوان امری ضروری می‌تواند زمان استفاده از این محصولات را افزایش دهد و از میزان ضایعات آن ها بکاهد. همچنین گسترش این صنایع موجب اشتغال‌زایی موثر و پایدار، ایجاد درآمد و جلوگیری از اتلاف و ضایع شدن محصولات ارزشمند کشاورزان می‌گردد.

میزان تولید پسته نیز در این شهرستان به حدی است که بتوان واحدی برای بسته بندی این محصول ایجاد کرد. پسته یکی از بهترین و پر مصرف‌ترین تولیدهای استراتژیک کشاورزی ایران است که در انواع مختلف برای صادرات استفاده می شود. حجم صادرات انواع پسته بسیار زیاد بوده و از نظر مالی تقریباً اولین رتبه را پس از صادرات نفتی به خود اختصاص داده است. یکی از زمینه های صادراتی که ارزش افزوده بسیار بالایی دارد و در شناساندن تولیدات این شهرستان به بازارهای جهانی هم موثر است، صادرات انواع پسته و فرآورده‌های آن به صورت بسته بندی شده با برندهای معتبر و در ابعاد کوچک است. با این روش هم سودآوری برای فروشنده بیشتر است و هم ارز‌آوری بیشتر خواهد بود. همچنین نام برندها و بسته بندی‌های ایرانی در بازارهای مصرف شناخته‌تر می‌شود. بنابراین بسته بندی و برند سازی برای پسته سوددهی بالایی به همراه خواهد داشت.

همچنین پوست سبز پسته مانند بقایای گیاهی وآلی دیگر، در تهیه کمپوست کاربرد دارد. با پیشرفت کشاورزی ارگانیک استفاده ازکودهای ارگانیک اهمیت بیشتری یافته است. از آنجایی که کمپوست مواد آلی یک نوع کود ارگانیک به شمار می‌رود؛ لذا تقاضای مصرف همواره وجود دارد و فعالیت در این زمینه می تواند به عنوان مزیت محسوب شود.

تولید زعفران در این شهرستان به حدی است که بتوان واحدی برای فرآوری و بسته بندی آن ایجاد کرد. زعفران در شمار گران‌قیمت‌ترین ادویه‌ها جای دارد. گیاهی که خواص مختلف درمانی داشته و تنها در تعداد معدودی از کشورها از جمله ایران به عمل می‌آید. ایران چه از نظر تولید و چه از نظر صادرات این ادویه خوش عطر و طعم و البته گران، مقام اول را دارا است؛ اما متأسفانه به دلیل ضعف در زمینه فرآوری، بازاریابی و ارائه محصول به شکل امروزی، زعفران اغلب به‌ صورت فله و عمده به کشورهای دیگر فروخته شده و در آنجا بسته‌بندی می‌شود و نهایتاً به قیمتی بسیار بالاتر عرضه می‌گردد. با توجه به این‌که اراضی زیر کشت زعفران در این شهرستان زیاد است، راه اندازی صنعت بسته بندی زعفران صرفه اقتصادی بسیار ایده‌آلی خواهد داشت.

یکی از پرمصرف ترین سوخت های جهان زغال است؛ ولی آلودگی هوا و آلودگی محیطی را به همراه دارد. زغال ها اگر در مجاورت اکسیژن آتش بگیرند دود فراوانی تولید می کنند ولی اگر اکسیژن از آن ها حذف شود بدون هیچ دودی می سوزند. زغال فشرده بهترین و مناسب ترین جایگزین برای زغال های طبیعی است؛ چون هم توجیه اقتصادی دارد و هم برای طبیعت و سلامتی انسان ها مضر نمی باشد. زغال فشرده برخلاف زغال های طبیعی از چوب درخت به وجود نمی آید و همین امر باعث می شود تا درختان کمتری قطع شوند.

مقدار تولید عسل در این شهرستان به اندازه‌ای است که بسته‌بندی آن به صورت سنتی انجام می‌شود. راه‌اندازی خط تولید و بسته بندی عسل در این شهرستان یکی از بهترین راهکارهایی است که می‌توان به کمک آن یک منبع درآمد پایدار برای فرد یا خانواده ایجاد کرد.[16] خوشبختانه عسل یکی از موادی است که امکان فاسد شدن آن وجود ندارد و می‌توان آن را برای مدت زمان نسبتاً طولانی بسته بندی کرد. از طرف دیگر روند تولید این محصول پیچیدگی چندانی ندارد و فرد می‌تواند با سرمایه کم حجم بالایی از آن را تولید کند. وجود یک دستگاه بسته‌بندی عسل مناسب می تواند به فرد کمک زیادی کند. فراوانی عسل تولید شده در سطح استان و شهرستان امکان راه اندازی این کسب و کار را به افراد می دهد و می تواند سود خوبی را عاید شخص کند.

شهرستان خلیل آباد دارای مراتع باارزشی است که به دلیل پایین بودن هزینه تأمین علوفه از آن ها در مقایسه با دیگر روش های تأمین علوفه و از سوی دیگر افزایش تعداد واحدهای دامداری، در معرض آسیب و خطر تخریب قرار گرفته اند؛ به همین دلیل باید به سمت تولید خوراک دام به روش های صنعتی رفت تا فشار روی مراتع به حد قابل قبولی کاهش پیدا کند. سالانه تقاضا برای محصولات دامی در شهرستان در حال افزایش است و این امر موجب می شود که آمار تعداد دام در این شهرستان افزایش یابد؛ از این رو هر سال نسبت به سال گذشته مقدار بیشتری علوفه و خوراک دام مورد نیاز است؛ در نتیجه با اجرای پروژه های صنعتی که از ضایعات کشاورزی، خوراک دام، طیور و آبزیان با ارزش غذایی تولید می شود، غذای مورد نیاز دام ها تأمین شده و هم اینکه استفاده از مواد اولیه ارزان تر در تولید این محصول سبب خواهد شد تا قیمت تمام شده خوراک پایین تر بوده و در نتیجه با قیمت کمتری به فروش برسد. تولید خوراک دام و طیور می تواند زمینه اشتغال خوبی را به طور مستقیم و غیر مستقیم برای افراد ایجاد کند. با توجه به تعداد زیاد دام در این شهرستان و نیاز این دام ها به استفاده از خوراک صنعتی، می توان در جهت احداث واحدی در زمینه تولید خوراک فعالیت نمود.

با توجه به میزان تولید گوشت قرمز و مرغ در شهرستان، احداث واحد بسته بندی برای آنها مورد پیشنهاد می‌باشد. یکی از روش‌های تازه ماندن گوشت، بسته‌بندی مناسب آن است. بسته بندی باید به گونه‌ای باشد که گوشت را در مقابل نفوذ طعم، بو، رنگ و سایر عوامل خارجی محافظت کرده و از خشک شدن و تبخیر سطحی آن جلوگیری کند. همچنین بسته بندی باید خواص حسی و ظاهری و سایر ویژگی‌های گوشت را حفظ و همچنین گوشت را در برابر آلودگی های میکروبی و سایر آلودگی ها نگهداری کند؛ از این ‌رو با توجه به این‌ که استفاده از گوشت قرمز و مرغ بسته بندی شده بین مردم شهرستان باب شده است؛ بنابراین احداث چنین واحدی در شهرستان دارای مزیت اقتصادی خواهد بود.

پرورش شترمرغ از دیگر کسب و کارهایی است که در شهرستان خلیل آباد، رونق خوبی دارد ولی هیچ گونه فرآوری روی اجزای بدن این پرنده انجام نمی‌شود. در صورتی‌که احداث واحد یا واحدهایی متناسب با ظرفیت شهرستان برای فرآوری شترمرغ دارای مزیت اقتصادی مطلوبی خواهد بود. شترمرغ از معدود پرنده هايي است كه علاوه بر گوشت مي‌توان از پوست، روغن، پر، قرنيه چشم، ناخن، پوسته تخم‌ آن و در يك كلام از تمام اجزاي بدنش استفاده كرد. از طرفي اين پرنده با تغذيه مناسب سريع وزن مي‌گيرد و سود زيادي را نصيب پرورش دهندگان مي‌كند؛ لذا فعالیت در حوزه فرآوری اجزای بدن شترمرغ دارای مزیت است و می توان در این حیطه برای شهرستان سودآوری به همراه داشت.

فرآوری پوست دام شامل استفاده از پوست گاو در صنعت چرم‌دوزی و همچنین استفاده از پشم و کرک گوسفند و بز در صنعت ریسندگی، ضمن ایجاد درآمد مناسب برای سرمایه گذار، سود مناسبی را نیز نصیب دامدار می‌کند؛ زیرا در حال حاضر پوست دام در این شهرستان فرآوری نمی‌شود.

همچنین احداث واحدی جهت تولید پودر خون نیز در این شهرستان دارای مزیت است. پودر خون به عنوان منبع پروتئین و اسیدهای آمینه در تغذیه دام، طیور و آبزیان به صورت محدود استفاده می شود. پودر خون از خون دامهای کشتار شده در کشتارگاه و با انجام یک فرآوری کامل در واحدهای مخصوص این کار تولید می شود. با توجه به اینکه فعالیت در حوزه شیلات و دامداری در این شهرستان رونق خوبی دارد، می توان با فعالیت در این حوزه به سوددهی مطلوبی رسید.

لازم به ذکر است که در صورت توجه نکردن به بازار فروش و ظرفیت‌های این شهرستان، تمام مشاغلی که در این حوزه ذکر شد، با مسئله اشباع رو به رو خواهند شد؛ بنابراین در نظر گرفتن نیاز و ظرفیت شهرستان و همچنین بازار فروش در شهرستان های اطراف، در زمینه راه اندازی این مشاغل بسیار مهم است.

 

· زراعت

فعالیت‌های زراعی در این شهرستان به دلیل رونق و استقبال خوب از حوزه باغداری و دامداری به مقدار کمتری انجام شده است. در ادامه به برخی از محصولات زراعی تولید شده در این شهرستان پرداخته می شود. زعفران عمده ترین محصول زراعی تولید شده در این شهرستان است.[17] مقاومت زعفران در برابر سرما زیاد بوده و به آب کمی نیاز دارد. زعفران به علت داشتن رنگ زیبا، عطر و طعم بسیار مطبوع، در صنایع غذایی کاربرد دارد. دمنوش زعفران آرام بخش بوده و استرس و نگرانی را برطرف می کند. کسب و کار کشت زعفران به علت خاصیت ضد سرطانی این گیاه اهمیت دو چندان پیدا می کند. ایران اولین کشور تولیدکننده زعفران بوده که قریب به 90 درصد از زعفران جهان را تأمین می کند. مصرف زعفران در ایران بالا است و نه تنها می تواند نیاز منطقه زیرکشت را تامین کند؛ بلکه درسراسر ایران نیز مشتری دارد.

کشت گندم، جو و حبوبات در شهرستان برای رفع نیاز مردم انجام می شود و با توجه به بازار مصرف مناسب، توسعه سطح زیر کشت آن ها مزیت دارد. البته کشت حبوبات نسبت به گندم و جو در اولویت های پایین تر مزیت دارد. در میان محصولات کشاورزی، کاشت گندم نسبت به بقیه محصولات آسان‌تر است. گندم در بازه زمانی حدوداً هشت ماهه به ثمر نشسته و به مرحله سوددهی می‌رسد. کود شیمیایی و بذر نیز به شکل یارانه‌ای در اختیار کشاورزان قرار می گیرد بنابراین گسترش تولید گندم از طریق افزایش سطح زیر کشت، ارزش افزوده زیادی را به دنبال دارد. محصول جو بعد از گندم بیشترین سطح زیر کشت را به خود اختصاص داده است. اراضی وسیعی که به دلیل شوری و عمق کم خاک و شور بودن آب زراعی، کم بازده می‌باشند، می‌تواند برای تولید جو مناسب باشند. جو از دیرباز در تغذیه دام جایگاه ویژه داشته و به صورت دانه و علوفه سبز کاربرد داشته است. حبوبات تولید شده در این شهرستان شامل نخود و عدس بوده که به صورت آبی زراعت می‌شوند. این محصولات فیبر بالایی دارند و در چند سال اخیر نیز به میزان بیشتری در غذاها مورد استفاده قرار می‌گیرند، همچنین می‌توان آن‌ها را در تناوب با گندم و جو قرار داد و بخشی از نیتروژن مورد نیاز خاک را تامین کرد و از کاه تولید شده آن‌ها برای خوراک دام و طیور بهره برد. از این‌رو کشت این محصولات برای شهرستان مزیت دارد.

کشت دانه های روغنی نظیر کلزا، گلرنگ، آفتابگردان روغنی و کنجد در شهرستان خلیل آباد انجام می شود و به دلیل تولید محصول مرغوب و همچنین خرید تضمینی این محصولات توسط دولت و شرکت های تولید کننده های روغن، کشت آنها برای کشاورزان سودده بوده و همچنان تمایل برای کشت این محصولات وجود دارد. کشت کلزا باعث از بین رفتن چرخه زندگی آفات، بیماری ها و علف های هرز گردیده و با کاهش جمعیت آنها موجب صرفه جویی در مصرف سموم و کاهش آلودگی های زیست محیطی می گردد. با توجه به آنکه زمان کشت کلزا در فصل پاییز است، نیاز گیاه به آب کم می‌باشد و با استفاده از نزولات جوی می توان به کشت آن اقدام نمود. کلزا با تولید مقادیر قابل توجهی علوفه می تواند در تغذیه دام های منطقه نقش موثری داشته باشد. همچنین برگردان بقای کلزا به خاک باعث افزایش حاصلخیزی خاک و بهبود ساختمان خاک خواهد شد. کشت کلزا به عنوان یک دانه روغنی بسیار مهم در تولید محصولات حوزه صنایع غذایی و یا تولید انواع نهاده‌های خوراکی دام و طیور متداول است. روغن کلزا از جمله مشتقات این گیاه است که به دلیل سالم بودن مورد استقبال قرار گرفته است. بررسی‌ها نشان می‌دهد که دانه کلزا 40-30 درصد روغن و کنجاله‌اش50-40 درصد پروتئین دارد. کاشت کنجد به دلیل سازگاری محیطی، بازدهی بالا، مفید بودن برای خاک، نیاز به سرمایه اولیه کم و بازاریابی آسان گزینه شغلی مناسبی است. کنجد از آن دسته گیاهانی محسوب می شود که با هر بار کشت و پرورش، محصول و بار قابل توجهی را به ارمغان می آورد. یکی دیگر از مزایای کاشت کنجد، صرفه جویی در منابع آب است. این گیاه قادر است تا با جذب رطوبت باقیمانده در خاک رشد کند. همین امر موجب سازگاری کنجد با آب و هوای گرم می شود. ریشه های کنجد در بهبود ساختمان خاک و افزایش نفوذپذیری آن نقش موثری داشته و به عنوان یکی از گیاهان مناسب برای تناوب‌های زراعی در نظر گرفته می شود. همچنین در بعضی از مناطق این گیاه به عنوان کود سبز کاشته می شود. کنجد در روغن کشی (کنجد و ارده)، نانوایی و آجیل فروشی ها، تهیه عطرها و به عنوان حلال در داروسازی مورد استفاده قرار می‌گیرد. صادرات ارزش افزوده و فرآوری های کنجد، می تواند هدف تولید انبوه کشاورزان باشد. از همین رو نگرانی ها برای بازاریابی این محصول نسبت به سایر محصولات کاهش پیدا می کند. گلرنگ، بومی کشور های شرقی زمین است و از نواحی عربستان برخاسته و پس از آن به سایر مناطق دنیا منتشر شده است. امروزه این گیاه در اغلب کشورها کاشته می شود و از نظر مصارف روغن و ماده رنگی گل‌های آن مورد توجه است. تکثیر گلرنگ از طریق کاشت دانه آن صورت می گیرد. گلرنگ، گیاهی است که به طور عمده در آب و هوای گرم و خشک رشد می کند و می توان در صنعت داروسازی از آن استفاده کرد. همچنین در آینده این محصول می تواند جایگزین مناسبی برای زعفران محسوب شود و نسبت به روغن های مایع دیگر ضرر کمتری دارد. گل آفتابگردان گیاهی یک ساله است که پرورش آن در هر شرایطی ممکن است و فرآورده های حاصل از آن دارای مزیت اقتصادی فراوان هستند. این گیاه، یکی از نباتات روغنی مهم جهان است که از نظر تولید روغن، بعد از سویا در مقام دوم قرار دارد و بیش از 14 درصد کل روغن نباتی جهان را تولید می کند.

در شهرستان خلیل آباد به دلیل ظرفیت‌های موجود، گیاهان دارویی به صورت خودرو به میزان زیادی روییده می شوند و علاوه بر آن کشت گیاهان دارویی نظیر آویشن، موسیر، بابونه و رازیانه نیز در چند سال اخیر انجام شده و مزیت افزایش تولید دارند. [18] آویشن یک گیاه همیشه سبز است که با گل های سفید، صورتی و بنفش شکوفه می کند. آویشن به سرعت در مناطق آفتابی که خاک آن به خوبی زِهکِشی شده باشد رشد می کند. رازیانه گیاهی معطر، علفی و دوساله است که ارتفاع آن تا ۲ متر می رسد و ساقه آن دارای شیارهای هم ردیف و موازی می باشد. رازیانه یک گیاه دارویی است که طبع گرم و خشکی دارد.

موسیر گیاهی شبیه به سیر است که ریشه اش فقط یک پیاز درشت است. در حدود 40 گونه از این گیاه شناخته شده است که همگی در نواحی معتدل و مناطق بحرالرومی می رویند. برخی از گونه‌های موسیر را در باغ به عنوان گل زینتی نیز می‌کارند. پیاز این گیاه خوراکی است و در ترشیها و غذاها به کار می‌رود و بویش از سیر کمتر است.

بابونه نامی عمومی است که برای انواع مختلفی از گیاهان هم‌خانواده با مینای چمنی از تیره کاسنیان به کار می‌رود. دو گونه اصلی بابونه که به صورت دم‌کرده استفاده می‌شوند و برایشان خواص دارویی در نظر گرفته می‌شود عبارتند از بابونه آلمانی و بابونه رومی.

طبق نظر کارشناسان اشتغال شهرستان، کشت سیر، پیاز و سیب زمینی با توجه به شرایط مناسب اقلیمی و آب و خاک شهرستان و همچنان تامین نیاز شهرستان، مزیت دارد. سیر گیاهی است که نیاز کمی به آبیاری دارد و در طول زمستان آب مورد نیاز آن از نزولات جوی تأمین می شود. همچنین نسبت به سایر محصولات آفت و بیماری کمتری دارد و از محصولاتی است که راحت‌تر و در زمان طولانی تری انبار می‌شود. پياز محصولی است که به صورت یک‌ساله كشت می‌شود. این گیاه متعلق به فصل خنک است و بهترین دما برای جوانه زدن بذر آن 18 درجه سانتی‌گراد و حداقل و حداکثر دما برای این مرحله از رشد به ترتیب 7 و 29 درجه سانتی‌گراد است. سیب زمینی بعـد از گنـدم، برنـج و ذرت بیشتریـن سـهم را در میـزان تولید محصولات غذایـي داراسـت و نقـش مهمـي در تغذیه و سـبد غذایي جمعیـت جهان دارد. لازم به ذکر است که این گیاه برای رشد به آب زیادی نیاز دارد؛ بنابراین کشاورزان شهرستان باید این نکته را در نظر داشته باشند.

طبق نظر کارشناسان اشتغال شهرستان خلیل آباد کشت بادام زمینی از جمله فعالیت های مزیت دار برای شهرستان محسوب می شود. بادام زمینی به دلیل خواص دارویی و مزه دلچسب آن همیشه پرتقاضا است. مهم ترین فاکتور برای رشد بادام زمینی نور خورشید است؛ در صورتی که اگر نور به طور کامل تامین شود می‌توان محصول مرغوبی را تولید کرد. بادام زمینی در آب و هوای مرطوب به بهترین صورت ممکن رشد می کند. بادام زمینی به صورت خام و فرآوری نشده بازارفروش خوبی دارد و بازدهی قابل توجهی از خود نشان می‌دهد اما فرآورده هایی نظیر کره و روغن بادام زمینی با سوددهی بسیار چشم گیری همراه هستند.

 

· طیور

پرورش طیور یکی از مشاغل سخت و پرکاری است که به دلیل نیاز جامعه به منابع غذایی، از اهمیت بالایی برخوردار است و سود سرشاری دارد. عمده پرورش طیور در این شهرستان به مرغ های گوشتی و تخم گذار اختصاص دارد و با توجه به نیاز شهرستان به استفاده از گوشت سفید و تخم مرغ، فعالیت در حوزه پرورش هر دو نوع طیور ذکر شده دارای مزیت است.[19]پرورش مرغ تخمگذار علاوه بر اینکه به تامین منابع غذایی طبیعی و رونق تولید کمک می کند نقش به‌سزایی در امر اشتغالزایی، بهبود وضع اقتصادی و خودکفایی در تولید محصول ارگانیک و طبیعی ایفا می‌کند. در صورتی که شخص بخواهد مشغول به پرورش مرغ تخم‌گذار به صورت محدود شود نیاز به تکنولوژی پرهزینه‌ای ندارد و با بهره گیری از امکانات کم و موجود در روستا یا محل زندگی خود می تواند شرایط اجرای طرح را فراهم کند. با افزایش روزافزون جمعیت در راستای تامین نیازهای مردم، ایجاب می‌کند در زمینه تولید گوشت سفید و پرورش مرغ گوشتی فعالیت کرد. ارزش غذایی بالای گوشت طیور، کم بودن افت پس از کشتار، سالم و بهداشتی بودن گوشت طیور، قابلیت هضم و جذب بالا، سرعت رشد سریع، صرفه جویی در جایگاه و زمین و دوره بازگشت سرمایه سریع از فواید پرورش مرغ گوشتی هستند. بدیهی است گوشت مرغ به سبب مزیتهای فراوانی که دارد به عنوان منابع تامین پروتئین می تواند در کشور مطرح و نیاز عمومی را در این زمینه مرتفع نماید. همچنین میتوان برای تامین نیاز شهرستان از پرورش مرغ های بومی نیز استفاده کرد. این فعالیت را می توان به صورت خانگی یا در واحدهای نیمه صنعتی کوچک نیز انجام داد. یکی از دلایل استقبال از پرورش مرغ بومی یا محلی، سوددهی بسیارخوب آن است. مرغ بومی یا همان مرغ های محلی ایران، نوعی نژاد بسیار مقاوم به شمار می آیند که در مقابل بیماری ها، گرما و سرما تحمل بالایی دارند و این مزیت باعث می شود که ایجاد واحدهای تولیدی مرغ بومی برای تولید کنندگان سوددهی داشته باشد. یکی دیگر از مزیت های پرورش مرغ بومی این است که این کار نیاز به تجهیزات ندارد. هرچند اگر در پرورش مرغ بومی یا همان مرغ محلی از تجهیزات مدرن استفاده شود، سود بیشتری نصیب پرورش دهنده می شود. منظور از تجهیزات مواردی مانند آبخوری، دان خوری و لانه تخم گذاری است.

پرورش شترمرغ در شهرستان خلیل آباد به صورت سنتی و نیمه صنعتی انجام می شود و شرایط اقلیمی و بازار فروش خوب برای این پرنده باعث شده است تا متقاضیان بیشتری برای پرورش شترمرغ در شهرستان وجود داشته باشد و پرورش آن دارای مزیت خوبی باشد.[20] شترمرغ در گروه پرندگان طبقه بندی شده و گوشت آن جزء گوشت‌های قرمز محسوب می‌شود که نسبت به دیگر گوشت‌های قرمز کم چرب‌تر و سالم‌تر است؛ به طوری که ۹۰ درصد آن قابلیت هضم داشته و بعد از گوشت ماهی در رتبه دوم قرار دارد.

پرورش بلدرچین و بوقلمون از جمله مواردی است که در شهرستان قابلیت انجام دارد؛ اما مطابق با نظر کارشناسان، به دلیل بازار فروش بهتر برای بوقلمون، پرورش آن مزیت بالاتری نسبت به پرورش بلدرچین دارد.[21] در طي چند دهه گذشته توجه به بوقلمون و محصولات آن موجب شده است تا پرورش آن به صورت صنعتي در ايران و جهان آغاز و طي چند سال اخير نيز به مرز قابل قبولی برسد تا جائيکه امروزه شاهد افزايش روز افزون مصرف گوشت و ساير فرآورده هاي آن در سراسر جهان هستيم. از امتيازات گوشت بوقلمون وجود هر دو نوع گوشت سفيد و قرمز در يک لاشه است. گوشت سفيد 65 درصد و گوشت قرمز 35 درصد وزن يک لاشه 8 کيلوگرمي را تشکيل مي دهد. تولید بوقلمون گوشتی به دلیل به صرفه بودن تولید، در دسترس بودن نهاده‌های مصرفی بوقلمون، نیاز بازار داخلی و نیز امکان انجام صادرات به کشورهای منطقه حائز اهمیت است.

بلدرچین پرنده ای با جثه کوچک است و در برابر بسیاری از بیماری ها مقاوم می باشد. پرورش بلدرچین به دلیل هزینه های جاری پایین، اشباع نبودن بازار فروش، کوتاه بودن دوره پرورش(40 روز) و عدم پرورش انحصاری توسط شرکت های بزرگ دارای مزیت است.

 

· شیلات

از جمله ماهیان پرورشی این شهرستان می توان به قزل آلا و کپور اشاره کرد. برای پرورش بیشتر این ماهیان می‌توان از استخرهای دو منظوره استفاده کرد. از آب این استخرها برای آبیاری باغات و مزارع می‌توان بهره گرفت و بخشی از نیاز خاک به نیتروژن را نیز تامین کرد. ماهی قزل آلا یکی از معروف‌ترین گونه‌های ماهیان سردآبی است. ماهیان سردآبی در محدوده دمایی 18-12 درجه سلسیوس بهترین رشد را دارند. قزل آلا یکی از منابع خوب آهن است که در خونسازی و همچنین در حفظ مقاومت بدن در برابر انواع میکروب‌ها نقش مهمی به عهده دارد.

بزرگ‌ترین خانواده ماهيان آب شيرين و البته گرم، کپورماهیان هستند که دارای 200 جنس می‌باشند. ماهیان گرمابی در محدوده دمایی 27-20 درجه سلسیوس بهترین رشد را دارند. این ماهی در مقایسه با سایر گونه‌های پرورشی در آب‌های گرم و معتدل، ارزشمندترین ماهی از لحاظ اقتصادی است و نیز ارزش‌های تغذیه‌ای فراوانی دارد؛ از این ‌رو آموزش توسعه پرورش این ماهی می‌تواند در راستای تأمین غذا و نیز افزایش سطح معیشتی مردم مؤثر باشد.

طبق نظرکارشناسان اشتغال حوزه شیلات پرورش ماهی خاویاری برای شهرستان می تواند سودآوری مطلوبی را ایجاد کند. خاویار نوعی ماهی با گونه ها، مصارف و محصولات متفاوت است. از جمله محصولات آن می توان به گوشت و خاویار اشاره کرد. پوست این ماهی در صنایع چرم کاربرد دارد که از آن محصولاتی مثل کیف، کفش و لباس شنا ساخته می شود. بازدهی محصول مذکور پس از 3 سال با فروش گوشت ماهیان نر شروع شده که سود سرشاری را عاید تولید کننده می کند. پرورش این ماهی با حداقل یک نفر قابل انجام است که با توجه به بالا رفتن فضای تولید تعداد افراد مورد نیاز افزایش می یابد؛ بنابراین ایجاد این کسب و کار ارزش افزوده زیادی دارد که باعث بالا رفتن انگیزه سرمایه گذار می‌شود. توجه به این نکته ضروری است که پرورش ماهی خاویاری به سرمایه اولیه زیادی نیاز دارد.

 

· صنایع دستی

صنایع دستی می تواند هم حالت کارگاهی و هم حالت خانگی داشته باشد و همانند صنایع کوچک قابلیت استقرار در شهر و روستا را دارد و بدون نیاز به تکنولوژی پیشرفته، بیشتر متکی به متخصص های بومی و سنتی است و قسمت اعظم مواد اولیه مورد مصرف آن از داخل کشور قابل تهیه و تامین است. افزون بر این، صنایع دستی دارای ویژگی‌های هنری و مصرفی به طور همزمان بوده و علاوه بر داشتن جنبه های مصرفی قوی، برخوردار از بینش، ذوق، اندیشه و فرهنگ تولیدکننده نیز هست و در مجموع می توان آن را یک هنر – صنعت نامید، چرا که هم ویژگی‌های یک صنعت را داراست و هم ضمن برخورداری از خصوصیات هنری، هنر محض محسوب نمی شود و به پشتوانه کارایی‌های مصرفیش و از آنجا که قابلیت تولید و تکرار دارد بیشتر جزو گروه هنرهای کاربردی قرار می گیرد.

از جمله صنایع دستی پرکاربرد و سودآور این شهرستان قالی بافی و بافت تابلو فرش است. قالی بافی از مشاغل خانگی پردرآمدی است که تسهیلات خوبی به آن تعلق می گیرد. بسیاری از زنان خانه دار این هنر را یک فرصت شغلی مناسب می دانند چون در کنار کارهای روزمره می توانند به این کار بپردازند و درآمد خوبی کسب کنند. از آن جایی که قالی انواع مختلفی دارد می توان با آموختن دانش آن، محصولات متنوع و متناسب با ذوق و سلیقه افراد تولید و به بازار عرضه کرد. این کسب و کار  را می توان در فضای کوچک و با سرمایه اولیه کم راه اندازی کرد و با فروش محصول و بازاریابی مناسب، این کار را گسترش داد و زمینه اشتغال بسیاری از جوانان را فراهم کرد. بسیاری از افراد علاوه بر تولید فرش، به تولید تابلوفرش نیز می پردازند. با توجه به اینکه برخی از افراد این شهرستان در این زمینه مهارت های کافی را دارند؛ لذا توسعه آن می‌تواند نقش مهمی در توسعه اقتصادی این شهرستان ایجاد کند.

همچنین حوله بافی نوعي فرآورده نساجي سنتي است که به کمک دستگاه بافندگي چهار وردي توليد مي‌شود. از جمله خصوصيات اين رشته از صنايع دستي اين است که اولاً تمامی مراحل سه‌گانه بافندگي (ايجاد دهنه‌کار، پودگذاري و دفتين زدن) با حرکات دست و پا انجام مي‌شود. ثانياً امکان استفاده از پودهاي رنگي به ميزان نامحدود و همچنين تنوع طرح بافت با در اختيار داشتن و کنترل حرکات وردها ميسر مي‌شود.

همچنین در اولویت های پایین تر، سفالگری، فرت بافی و معرق کاری نیز در صورت ایجاد بازار فروش مناسب، دارای مزیت خواهند بود.[22]

 

· صنعت

صنعت و فعالیت‌های صنعتی شهرستان خلیل آباد به دلیل نبود شهرک صنعتی و اهمیت و رونق بیشتر فعالیت‌های حوزه کشاورزی و دامداری، به میزان کمتری توسعه یافته است. در این شهرستان معادن سنگ مرمر وجود دارد که استخراج صورت می گیرد و به صورت خام به استان های اطراف ارسال می شوند.[23]

با توجه به اینکه می توان از ظرفیت معادن شهرستان برای تولید مصالح ساختمانی بهره برد، ایجاد واحدی برای تولید آجر، تیرچه، بلوک و بتن می تواند علاوه بر تامین نیاز شهرستان، برای جوانان نیز اشتغالزایی به همراه داشته باشد.

ایجاد واحدهایی برای تولید پوشاک در شهرستان مزیت دارد، در واقع احداث چنین واحدهایی در عین حال که می تواند نیاز منطقه و کشور را رفع کند، برای صادرات نیز قابلیت دارد؛ ولی مسئله اصلی در خصوص ایجاد چنین واحدهایی ریسک‎پذیری و سرمایه زیادی است که باید صرف شود. [24]

طبق پیشنهاد کارشناسان اشتغال، فعالیت در حوزه ی تولید دستمال کاغذی و ظرف یکبار مصرف گیاهی می تواند علاوه بر تامین نیاز شهرستان، برای جوانان نیز ایجاد اشتغال کند. صنایع سلولزی و بهداشتی از مهم‌ترین و اساسی‌ترین صنایع هر کشوری محسوب می‌شوند؛ چراکه مورد استفاده تمامی اقشار جامعه و تمامی مقاطع سنی قرار گرفته و نیز به طور مستقیم با سلامت افراد و در نتیجه بقای جامعه سر و کار دارد، یکی از تولیدات سلولزی دستمال کاغذی است. دستمال کاغذی به لحاظ یک بار مصرف بودن و در نتیجه رعایت بهداشت و همچنین به دلیل قیمت ارزان، طرفداران زیادی دارد. در این راستا کارخانه های زیادی برای تولید این محصول در سراسر کشور فعالیت دارند. ایجاد واحدی برای تولید دستمال کاغذی برای شهرستان مزیت دارد، البته باید شرایط تامین مواد اولیه در نظر گرفته شود. كار روی پلیمرهای گیاهی از سال 1970 و در زمان بحران نفت آغاز شد. در آن زمان كشورهای پیشرفته از جمله آمریكا، به فكر تولید موادی جهت صنایع بسته بندی افتادند كه وابسته به مواد نفتی و فسیلی نباشند بنابراین پلیمرهای گیاهی با تركیباتی چون سیب زمینی، ذرت و گندم را مورد آزمایش قرار دادند. این پلیمرهای هیدروكربنی دارای خواص ضعیف پلیمری هستند كه با تغییر و اصلاح آنها می‌توان به شرایط پلیمرهای نفتی رسید.ظروف یك بار مصرف بیوپلیمری با پایه گیاهی، قدمت زیادی ندارند اما اكنون استفاده از آنها در سطح آمریكا و اروپا و حتی آسیا به سرعت در حال گسترش است. توليد پلاستيک‌ها با استفاده از منابع ‌طبيعي مختلف، باعث سهولت تجزيه آنها توسط تجزيه کنندگان طبيعي مي‌گردد. براي اين منظور و با هدف داشتن صنعتي در خدمت توسعه پايدار و حفظ زيست  بوم‌هاي طبيعي، توليد نسل جديدي از مواد ‌اوليه مورد نياز صنعت بر اساس فرآيندهاي طبيعي در دستورکار بسياري از کشورهاي پيشرفته قرار گرفته است. البته ایجاد بازار فروش خارج از استان به سوددهی بیشترکمک می کند.

 

· خدمات

مناطق کوهستانی این ناحیه از دو رشته ارتفاعات اصلی تشکیل‌شده‌اند که رشته شمالی آن به نام کوه سرخ و رشته جنوبی آن شامل کوه کمر بلند، برغو و فغان می باشند. اکثر رودهایی که از ارتفاعات شمالی و حتی جنوبی سرچشمه می‌گیرند در داخل دشت و در نزدیکی پای کوه تشکیل مخروط افکنه های کوچک و بزرگ را می‌دهند. از سوی دیگر ششطراز که از کاشمر به‌ طرف خلیل‌آباد و بردسکن گسترش دارد در بین راه، تپه‌ماهورهایی را تشکیل داده که از لحاظ زیبایی بی نظیرند. در این شهرستان به دلیل عدم رونق فعالیت های گردشگری و وجود فعالیت های بهتر در شهرستان های اطراف، در حوزه امکانات رفاهی، خدماتی ضعیف است و احداث مجتمع رفاهی-خدماتی، رستوران بومی و اقامتگاه بومگردی می تواند در حوزه گردشگری رونق خوبی را ایجاد کنند. چند سالی است که احداث مجتمع‌های خدماتی رفاهی بین راهی در جاده‌ها به منظور ساماندهی خدمات بین راهی و افزایش رفاه رهگذران جاده ها مورد توجه قرار گرفته است. لیکن قابلیت‌های بالقوه بسیاری در این مجتمع‌ها نهفته است که می‌توان از آنها در جهت نیل به اهداف بزرگتری همچون توسعه و توازن منطقه‌ای بهره برد. از سوی دیگر در نظر گرفتن نقش های جدید برای این مجتمع ها، ضمن آنکه می تواند گام های مهمی در جهت توسعه پایدار منطقه تلقی گردد و باعث می شود که ادامه فعالیت مجتمع های خدماتی – رفاهی بین راهی و گسترش دامنه فعالیت آنها از نظر اقتصادی توجیه‌پذیر باشد. در این زمینه تبعات مثبت احداث این مجتمع‌ها، به ویژه جنبه‌های گردشگری همراه با تاثیرات متقابل آنها بر مردم منطقه و رهگذران جاده‌ها تا حدی است که بعضاً این الزام را ایجاب می‌کند که نهادهای اجرایی برای احداث این مجتمع ها و کمک به استقرار فعالیت آنها پیشقدم شوند بنابراین ایجاد چنین مکانهایی قابلیت سرمایه‌گذاری را دارد.

رستوران‌های بومی، مکان‌هایی با فضای سنتی و متناسب با آداب ‌و ‌رسوم هر منطقه است که در آنها بیشتر به‌ جای استفاده از میز و صندلی‌های مدرن از تخت یا سایر وسایل سنتی استفاده می‌شود و علاوه بر سرو غذاهای محلی، ترشیجات خانگی، نوشیدنی‌هایی مانند چای و قهوه نیز عرضه می‌شود. رستوران‌ها جزء مهم‌ترین نمادهای فرهنگی برای هر کشوری در جهان محسوب می‌شوند و می تواند در خانه های قدیمی موجود در هر منطقه اجرا شود. بسیاری از گردشگران و توریست های غذایی برای امتحان کردن غذاهای مختلف به سفر می روند و این مسئله برای مناطق مختلف ایران قابل استفاده و بهره برداری است؛ بنابراین ایجاد رستوران بومی نیز از کسب و کارهای زود بازده است؛ زیرا هم تمایل مردم به سمت سرو غذاهای محلی بیشتر شده و هم معاملات این کسب و کار به صورت نقدی انجام می‌شود.

اقامتگاه بوم گردی فرصت مناسبی است تا مسافران ضمن گردشگری در هر منطقه و بازدید از جاذبه‌های توریستی، حس ایرانی زیستن به سبک سنتی را تجربه کنند. همچنین طبخ غذاهای محلی در برخی اقامتگاه ها، مصداق دیگری از مهمان نوازی ایرانی است. با توجه به اینکه علاقه مردم به سمت بازدید و اقامت در این مناطق بیشتر شده ‌است، گسترش این اماکن توجیه اقتصادی دارد.

 

کشاورزی

صنایع

خدمات

ردیف

باغداری

دامداری

زراعت

طیور

شیلات

صنایع غذایی

صنایع تبدیلی و تکمیلی

صنایع دستی

صنعت

خدمات

1

احداث باغ پسته (1)

پرورش گوسفند افشاری (1)

کشت زعفران (1)

پرورش مرغ گوشتی (1)

پرورش ماهی قزل آلا (1)

فرآوری پسته (1)

بسته بندی پسته و فرآورده های حاصل از آن (1)

قالی بافی (1)

احداث واحد آجر پزی (1)

احداث مجتمع رفاهی-خدماتی (1)

2

احداث باغ انگور (1)

پرورش گوسفند بومی (1)

کشت گندم (1)

پرورش مرغ تخم گذار (1)

پرورش ماهی کپور (1)

فرآوری انگور (1)

تولید کمپوست (1)

بافت تابلو فرش (1)

احداث واحد تولید تیرچه و بلوک (1)

احداث رستوران بومی (2)

3

احداث باغ انار (1)

پرورش بز سانن (2)

کشت جو (1)

پرورش مرغ بومی (2)

پرورش ماهی خاویاری (2)

فرآوری انار (1)

بسته بندی زعفران (1)

حوله بافی (1)

احداث واحد تولید بتن (1)

احداث اقامتگاه بومگردی (3)

4

احداث گلخانه صیفی جات (2)

پرورش بز آلپاین (2)

کشت حبوبات (2)

پرورش شتر مرغ (3)

تولید رب گوجه فرنگی (2)

تولید زغال فشرده (2)

سفالگری (2)

احداث واحد تولید پوشاک (2)

5

کاشت صیفی‌جات (3)

پرورش گاو هلشتاین (3)

کشت کلزا (2)

پرورش بوقلمون (4)

تولید ترشی و شور (2)

بسته بندی عسل (2)

فرت بافی (2)

احداث واحد تولید دستمال کاغذی (3)

6

کاشت گل محمدی (3)

پرورش گاو بومی (4)

کشت گلرنگ (2)

پرورش بلدرچین (5)

تولید نان زنجبیلی (3)

تولید خوراک دام و طیور (3)

معرق کاری (2)

احداث واحد تولید ظروف یکبار مصرف گیاهی (4)

7

کاشت اکالیپتوس (3)

پرورش گاو سمینتال (4)

کشت آفتابگردان روغنی (2)

تولید نان صنعتی (3)

بسته بندی گوشت قرمز (3)

8

احداث باغ عناب (4)

پرواربندی گوساله (4)

کشت کنجد (2)

تولید رشته آشی (3)

بسته بندی گوشت مرغ (3)

9

احداث باغ زرشک (4)

زنبورداری (4)

کشت گیاهان دارویی (3)

شیرین پزی (4)

فرآوری اجزای بدن شتر مرغ (4)

10

احداث باغ سیب (4)

پرورش شتر (5)

کشت سیر (4)

تولید لبنیات (4)

فرآوری پشم و پوست دام (4)

11

تولید میوه های جالیزی (5)

پرورش کرم ابریشم (5)

کشت پیاز (4)

تولید کشک گوسفندی (5)

تولید پودر خون (5)

12

پرورش قارچ (5)

کشت سیب زمینی (4)

تولید قره قوروت (5)

13

احداث باغ بادام (6)

احداث باغ بادام زمینی (5)

تولیدبستنی (5)

14

احداث باغ توت سفید (6)

روغن کشی از کلزا و کنجد (6)

15

تولید نبات (6)

در انتهای تحلیل یک لیست مزیت‌سنجی 50 تایی در جدول زیر ارائه ‌شده ‌است. این جدول مشاغل فوق را در کنار هم نشان می‌دهد.

مشاغل	مزیت
احداث باغ پسته	1
فرآوری پسته	2
فرآوری انار	3
فرآوری انگور	4
احداث باغ انار	5
احداث باغ انگور	6
بسته بندی پسته و فرآورده های حاصل از آن	7
تولید کمپوست	8
پرورش گوسفند افشاری	9
بسته بندی زعفران	10
پرورش گوسفند بومی	11
کشت زعفران	12
کشت گندم و جو	13
پرورش ماهی کپور	14
پرورش مرغ گوشتی	15
پرورش مرغ تخم گذار	16
پرورش ماهی قزل آلا	17
قالی بافی و بافت تابلو فرش	18
احداث واحد آجر پزی	19
احداث مجتمع رفاهی-خدماتی	20
تولید تیرچه، بلوک و بتن	21
پرورش بز آلپاین	22
حوله بافی	23
احداث گلخانه صیفی جات	24
تولید ترشی و شور	25
تولید رب گوجه فرنگی	26
پرورش بز سانن	27
تولید زغال فشرده	28
احداث واحد بسته بندی عسل	29
کشت حبوبات	30
کشت دانه های روغنی نظیرکنجد، کلزا، گلرنگ و آفتابگردان روغنی	31
پرورش مرغ بومی	32
پرورش ماهی خاویاری	33
احداث واحد تولید پوشاک	34
احداث رستوران بومی	35
سفالگری	36
فرت بافی	37
معرق کاری	38
تولید نان زنجبیلی	39
کاشت صیفی‌جات	40
کاشت گل محمدی	41
کاشت اکالیپتوس	42
تولید نان های صنعتی	43
احداث واحد تولید رشته آش	44
پرورش گاو هلشتاین	45
زنبورداری	46
کشت گیاهان دارویی	47
بسته بندی عسل	48
احداث واحد تولید خوراک دام وطیور	49
بسته بندی گوشت قرمز	50

این تحلیل با همکاری کمیته امداد امام خمینی(ره) تهیه شده است.