فردیس
شهرستان فردیس با مرکزیت شهر فردیس از جمله شهرستان های استان البرز لست. جمعیت این شهرستان طبق سرشماری سال 1395، 271 هزار و 829 نفر بوده است.[1] شهرستان فردیس دارای اقلیم آب و هوایی سرد و بافت شهری می باشد. این شهرستان توسط تهران و کرج دربرگرفته شده است و در واقع بین این دو شهرستان بسیار مهم قرار دارد.
مزیت های منطقه
مزیت ها و اولویتبندی کسبوکارهای موجود در شهرستان برمبنای یک روش تحقیق انجام میگردد. در این روش تحقیق، یک شناسنامه برای هر شهرستان و یک شناسنامه برای هر کسبوکار تدوین میگردد. این شناسنامهها به عنوان ورودی به نرمافزار می رود و خروجی نرمافزار همپوشانی این دو شناسنامه و تعیین مشاغل مزیتدارآن شهرستان است. این اولویتبندیها توسط کارشناسان و افراد خبره هر شهرستان بازبینی و اصلاح میشوند. یکی از منابع تحلیل همین لیست مزیتسنجی اصلاحشدهاست و منبع دیگر تحلیل، مصاحبه با کارشناسان و متخصصین حوزه اشتغال هر شهرستان است. در هر شهرستان با حداقل 3 نفر از این افراد مصاحبه انجام شده. این مصاحبهها پیادهسازی شده و ارزیابی میگردند. در صورت به وجود آمدن تناقض و یا ابهامی بین 3 موارد بالا، مصاحبههای تکمیلی و یا بیشتر صورت میگیرد تا تیم تحلیل به نتیجه نهایی مطلوب و قطعی دستیابد. بنابراین خروجی هر شهرستان از تجمیع مصاحبهها و لیست مزیتسنجی حاصل میگردد. در ادامه تحلیل شهرستان فردیس ارائهشدهاست.
تعیین کسبوکارهای مزیتدار شهرستان
از بررسی این دو منبع دستههای شغلی رایج و اولویتدار شهرستان تعیین شدهاست. اولویتبندی بر اساس فراوانی و میزان اشاره افراد کارشناس به کسبوکارهای رایج در هر شهرستان و اولویتی که این مشاغل در لیست مزیتسنجی دارند، است. در هر رسته کسبوکارهای رایج به ترتیب اولویت مشخص شدهاست. در تحلیل به مشاغل موجود، مشاغل قابل توسعه و مشاغلی که هنوز در شهرستان راهاندازی نشده و پتانسیل ایجاد آنها در شهرستان وجوددارد، اشاره شدهاست. در زیر به مزیتهای شغلی به ترتیب اولویت اشاره می کنیم.
-
صنایع غذایی
-
صنایع تبدیلی و تکمیلی
-
صنعت
-
خدمات
-
صنایع دستی
-
باغداری
-
شیلات
-
دامداری
-
صنایع غذایی
راهاندازی کسب و کار فراوری محصولات حوزه کشاورزی مهمترین روش برای ایجاد اشتغال و عامل مهمی در توسعه پایدار امنیت غذایی است که کاهش هدررفت محصولات کشاورزی و ایجاد ارزش افزوده از منابع محدود را تا حد خوبی ممکن میسازد.
شهرستان فردیس به دلیل نزدیکی به شهرستانهای پرجمعیتی مثل تهران، کرج، شهریار و غیره به راحتی توانایی ارتباط با بازارفروشهای متعدد و بزرگ و پرمشتری را دارد؛ بنابراین ایجاد صنایع غذایی مختلف در این شهرستان فعالیتی مقرون به صرفه بوده و ضمن درآمدزایی، اشتغالزایی خوبی را نیز به همراه خواهد داشت. البته در برخی از صنایع غذایی که در ادامه به آنها اشاره خواهد شد، نیاز به واردات مواد اولیه از شهرستانهای اطراف وجود دارد.
* فرآوری میوه به صورت صنعتی با توجه به تولید انواع میوه در این شهرستان و مناطق اطراف، از جمله فعالیتهایی است که امکان انجام دارد. احداث واحد یا واحدهای صنعتی در رابطه با تولید آبمیوه، چیپس میوه و میوه خشک، کمپوت، لواشک و مربا در این منطقه امکان پذیر است و سرمایه گذاری در این زمینه پیشنهاد میگردد. خشک کردن میوهجات، یکی از روشهای ممانعت از فساد و اتلاف آنهاست. در این روش، به سبب کاهش میزان رطوبت، امکان فساد میکروبی بسیار کم شده و سرعت دیگر واکنشهای شیمیایی مضر بر میوه هم، به مقدار قابل توجهی کاهش مییابد. خشک کردن، ضمن تاثیر حفاظتی روی محصول، وزن و حجم آن را نیز به مقدار چشمگیری کاهش میدهد و نتیجتا از هزینههای حمل و نقل و ذخیرهسازی نیز میکاهد. با توجه به اینکه بخش قابل توجهی از بازار داخلی میوه خشک در کشور در دست محصولات وارداتی است، با تولید داخلی این محصولات میشود مانع واردات و خروج میلیونها دلار ارز از کشور شد. همچنین نیاز بسیار بالای برخی کشورها به این محصولات به دلیل شرایط خاص اقلیمی (هزینه بالای حمل و نقل محصولات کشاورزی تازه و محدودیت زمان نگهداری آنها)، فرصت مناسبی برای تولید و صادرات چیپس میوه فراهم آورده است.
* همچنین میتوان در رابطه با فرآوری انگور (با استفاده از انگور تولید شده در شهرستان و همچنین واردات انگور) نسبت به احداث واحدی صنعتی در
زمینه فرآوری آن به سرکه انگور، شیره انگور، کشمش و روغن هسته انگور اقدام کرد که از بازارفروش خوبی برخوردار اند و تولید و فروش آنها سود خوبی را به همراه دارد. روغن هسته انگور نیز از جمله روغنهای گیاهی برشمرده میشود که با افزایش کلسترول خوب در بدن و پایین آوردن کلسترول بد به پاکیزگی رگهای خونی و شستوشوی آنها کمک کرده و از بیماریهای قلبی- عروقی و سکته قلبی و مغزی جلوگیری میکند. از این روغن برای خام خواری، سرخ کردن، تهیه انواع سالادها، غذاها و همچنین تهیه شیرینی و گریل مورد استفاده قرار میگیرد. همین چند منظوره بودن یکی دیگر از مزیتهای این روغن است. روغنکشی از آن علاوه بر بحث خوراکی در بسیاری از موارد صنعتی مثل صنایع نساجی، تولید کاغذ، داروسازی، لاستیک سازی و ... هم کاربرد زیادی دارد. با توجه به این که تعداد رقبای موجود نیز در تولید این محصول کم است، سرمایه گذاری در این حوزه صرفه اقتصادی بسیاری دارد.
* فرآوری گیاهان دارویی به صورت صنعتی از دیگر مشاغلی است که در این حوزه بوده و با توجه به سرمایه کم، صرفه اقتصادی بالایی دارد. برای راه اندازی این کسب و کار لازم است از گیاهان دارویی موجود در شهرستانهای اطراف استفاده شود. یکی از فرآوریهای گیاهان دارویی تولید عرقیجات است. تولید عرقیجات دارای تکنولوژی و دانش فنی پیچیده ای نمیباشد و با توجه به سهولت صادرات این محصولات به شهرها و کشورهای دیگر، میتوان با سرمایهای اندک به این کسب و کار مشغول شد. خشک کردن و بستهبندی نیز از دیگر فرآوریهای گیاهان دارویی است که میتوان با فعالیت در آنها سود اقتصادی کسب کرد.
* از دیگر فعالیتهایی است که در این شهرستان راه اندازی کارخانجات صنعتی در زمینه فرآوری گندم است که می توان به تولید شیرینی، کیک، کلوچه و بیسکوییت، رشته آشی و پلویی و نان (سنتی، صنعتی و فانتزی) پرداخت.
1- شیرینی محصولی است که در انواع متنوع و با طعمهای مختلف در محیط هایی همچون کارگاه و خانه تهیه میشود. به علاوه این که تغییر در مواد تشکیل دهنده آن قابلیت پخت شیرینی برای افراد رژیمی را هم اضافه کرد تا این افراد نیز به بازار هدف اضافه شوند. این کسب و کار را میتوان با تجهیزات کم و سرمایه پایین شروع کرد و در زمان کوتاه به سود بالایی رسید. پخت شیرینی یکی از مشاغل زودبازده و یک فرصت شغلی مناسب خصوصاً برای زنان خانه دار محسوب میشود. یافتن بازار فروش یکی از ضروریات این حرفه است که با تبلیغات مناسب در فضای مجازی میتوان به آن دست پیدا کرد. توجه به این نکته ضروری است که یکی از لازمههای موفقیت در این حرفه گذراندن دورههای آموزشی مرتبط با پخت شیرینی است.
2- امروزه شغل نانوایی یکی از مشاغل پایهای و پر رونق است که در طول سال همیشه درآمدزا است. نان محصولی است که با توجه به نوع غذای مصرفی خانوارها، همیشه در سفره مردم قرار دارد. امروزه راه اندازی تولید نان فانتزی بازار رو به رشد و رایجی دارد. این شغل با تولید نانهایی با اندازه و طعمهای متفاوت با استقبال خوبی از طرف مردم مواجه شدهاست. باتوجه به شرایط شهرستان، فعالیت در این زمینه نیز مزیت و صرفه اقتصادی دارد.
* تولید فرآوردههای دامی مانند لبنیات و سوسیس و کالباس به صورت صنعتی از دیگر پیشنهادات شغلی در این حوزه هستند که نهادههای مورد نیاز آنها نیز قابل تامین است. البته تولید سوسیس و کالباس در اولویتهای بعدی مزیت شغلیهای این حوزه قرار دارد.
1- لبنیات از لحاظ ارزش غذایی غنی از کلسیم، فسفر، ویتامینهای مورد نیاز و پروتئین میباشد. این نوع محصولات همیشه مورد استقبال قرار می گیرند اما باید توجه داشت برای موفقیت در این زمینه باید به بالابردن مزایای رقابتی با شرکتهای بزرگ و نامآشنا نیز اندیشید.
2- تولید محصولات مشتق از گوشتهای فرآوری شده، معمولا سود خوبی دارد و از شغلهای پردرآمد محسوب میشود. در بین این فراوردهها، سوسیس و کالباس به علت سریع بودن در آمادهسازی و مزه مناسب، مصرف زیادی دارد. همچنین این محصولات حاوی پروتئین، چربی، کربوهیدرات و ویتامینهای مختلف هستند و میتوان آنها را از جمله غذاهای آماده در سفره خانوارها به حساب آورد. برای حفظ این جایگاه و افزایش تقاضای این محصولات، علاوه بر انتخاب روشهای مناسب تولید، باید به نوع و شکل بسته بندی آن نیز توجه نمود.
* احداث واحد فرآوری سیب زمینی یا همان تولید چیپس سیبزمینی از دیگر پیشنهادات قابل طرح در شهرستان فردیس است؛ البته مواد اولیه مورد نیاز برای این کار باید از خارج از شهرستان خریداری شود. چیپس سیب زمینی جزو محصولاتی است که به دلیل مزه جذاب خود در میان اقشار مختلف جامعه، تقاضای بالایی دارد و اکثر افراد به ویژه کودکان و نوجوانان از این محصول استفاده میکنند. چیپس به عنوان یک ماده غذایی لذیذ و پرطرفدار در بازار کالایی رقابتی بوده؛ به همین خاطر افرادی که قصد ورود به این حرفه را دارند باید به این نکته توجه کنند که حتماً محصولات تولیدیشان توانایی رقابت با محصولات شرکتهای بزرگ و معروف حاضر در بازار را داشته باشند.
* با توجه به تولید مواد اولیه لازم برای تولید ترشیجات و شوریجات در شهرستانهای اطراف، احداث کارگاه یا کارگاههایی در این زمینه صرفه اقتصادی داشته و پیشنهاد میشود. ترشی و شور، باعث افزایش اشتها در افراد بیشتر بهعنوان چاشنی در کنار غذا مصرف میشود. در جوامع امروزی به دلیل افزایش مشغله افراد و اشتغال بسیاری از زنان، فرصت کافی برای تهیه آن توسط خود افراد وجود ندارد و اکثر خانوادهها تمایل دارند ترشی و شور موردنیاز خود را بهصورت آماده تهیه کنند. بنابراین راه اندازی کسب وکار تهیه ترشی و شور میتواند راهی برای پاسخ به این نیاز افراد جامعه و کسب درآمد باشد.
* تهیه و بسته بندی نقل، نبات و آبنبات و همچنین تهیه و بسته بندی قره قروت از دیگر مشاغل سوددهی هستند که میتوان در زمینه انجام آنها سرمایه گذاری کرد که تهیه و بسته بندی قره قروت مزیت پایین تری نسبت به سایرین دارد.
* در حال حاضر واحدهایی در زمینه تولید آرد، عصارههای مواد غذایی مانند عصاره گوشت و مرغ، افزودنی مواد غذایی، رب گوجه فرنگی و تولید و بسته بندی سالاد وجود دارند.
-
صنایع تبدیلی و تکمیلی
با وجود تنوع تولید محصولات کشاورزی، بررسیها نشان میدهد که سالانه مقداری از آن در مراحل کاشت، داشت و برداشت به ضایعات تبدیل میشوند و همچنین برداشت و یا تولید بسیاری از محصولات کشاورزی در یک بازه زمانی مشخصی رخ میدهد؛ اما مصرف آنها در طی سال صورت میپذیرد. لذا صنایع تبدیلی میتواند زمان استفاده را افزایش داده و از میزان ضایعات آن کم کند. همچنین گسترش این صنایع موجب اشتغالزایی، ایجاد درآمد و جلوگیری از اتلاف محصولات میگردد. در شهرستان فردیس واحدهایی در زمینه صنایع تبدیلی و تکمیلی موجود است و با توجه به وجود ظرفیتهای لازم، میتوان در این حوزه سرمایه گذاری نمود.
* با توجه به وجود کشتارگاه طیور در این شهرستان و نبود واحدی جهت بسته بندی محصولات، میتوان در این زمینه سرمایه گذاری و درآمد کسب کرد. یکی از روشهای تازه ماندن گوشت مرغ، بستهبندی آن است. بسته بندی باید به گونهای باشد که گوشت در مقابل نفوذ طعم، بو، رنگ و سایر عوامل مقاوم شده وآن را از خشک شدن و تبخیر جلوگیری کند. همچنین بسته بندی باید خواص حسی و ظاهری و سایر ویژگیهای گوشت را حفظ و گوشت را در برابر آلودگیهای میکروبی و سایر آلودگیها حفاظت کند.
* با توجه به تولید انواع محصولات کشاورزی در این منطقه و شهرستانهای مجاور فردیس، احداث سردخانه بازدهی خوبی خواهد داشت؛ البته در حال حاضر نیز تعداد محدودی سردخانه موجود است که قابلیت گسترش دارد. از مهمترین مزایای استفاده از سردخانه محصولات کشاورزی میتوان به جلوگیری از فساد محصول اشاره کرد. روند انواع فسادها از قبیل فساد فیزیکی، فساد شیمیایی یا تغییر رنگ محصول، فساد ناشی از وجود میکروارگانیسمها و غیره با نگهداری در سردخانهها به شدت کند شده و حفظ کیفیت محصول در زمان طولانیتر حاصل میگردد. از دیگر مزایای با اهمیت احداث سردخانه محصولات کشاورزی، کنترل قیمت بازار است. ذخیره کردن محصولات در سردخانه باعث می شود در ماههایی که مصرف محصولات بسیار است و فصل برداشت آن محصول خاص نیست، بازار با کمبود مواجه نشده و حباب قیمت ایجاد نگردد. در واقع با ساخت سردخانه محصولات کشاورزی تعادلی در عرضه و تقاضا ایجاد میگردد و موجب خواهد شد از افزایش بی رویه قیمت که به ضرر مصرف کننده است و از کاهش بیش از حد آن که به ضرر باغداران است جلوگیری به عمل آید؛ بنابراین نقش سردخانههای محصولات کشاورزی به عنوان حد واسط بازار و کشاورزان در این بین بسیار پر رنگ و حیاتی است.
* همچنین میتوان در رابطه با احداث واحد یا واحدهای سورتینگ و بسته بندی محصولات کشاورزی نیز اقدام کرد. سورتینگ و بسته بندی از فرآیند هایی است که بر میزان صادرات تاثیر دارد. هدف از سورتینگ، دسته بندی و درجه بندی انواع محصول بر اساس سایز و کیفیت است. به طوری که بتوان محصول نهایی را به صورت یک دست در بسته بندیهای مختلف در بازار ارائه نمود و مشتری نهایی در طول زمان از یکنواختی محصول خریداری شده خود مطمئن باشد. بسته بندی نهایی پس ازسورتینگ و به منظور جابجایی آسان تر و همچنین حفاظت از محصول نهایی صورت میپذیرد. از ویژگیهای بسته بندی مناسب میوه میتوان به عدم استفاده از مواد مضر و شیمیایی در ساختار بسته بندی، سهولت فریز کردن و نگهداری در سردخانه، قابلیت حمل و نقل مناسب، پاسخگویی به نیازهای نهایی بازار به طوری که در وزنها و بستههای مختلف که همه سلیقهها را در بر بگیرد، اشاره کرد.
* بسته بندی عسل از دیگر فعالیتهایی است که قابلیت سرمایه گذاری در این شهرستان دارد. ویژگی مهم عسل آن است که این ماده به دلیل نداشتن آب، به شرط عدم برخورد با رطوبت، در مدت طولانی فاسد نمیشود. این ماده فقط در صورتی ارزش غذایی خود را از دست میدهد که حرارتی بالای ۶۰ درجه ببیند. البته برای حفظ قدرت ضد میکروبی باید آن را در مکانی تاریک و یا در ظرف شیشه ای مات یا تیره خارج از یخچال نگهداری کرد. نگهداری عسل در ظروف فلزی برای مدت طولانی مناسب نیست. به همین خاطر امروزه بسته بندی عسل به شکلهای جذاب، خلاقانه و مناسب جهت نگهداری رو به افزایش است. بستهبندی زیبا، باعث جذب بیشتر مشتری و همچنن تسهیل در حمل و نقل عسل میشود؛ لذا کار کردن در حوزه بسته بندی عسل تولیدی شهرستان علاوه بر سودآوری باعث ایجاد اشتغال پایدار میشود.
* احداث کشتارگاه دام و طیور از دیگر ظرفیتهای شغلی این شهرستان است که با توجه به رونق دامداری و پرورش طیور در مناطق اطراف این شهرستان، از رونق خوبی برخوردار خواهد شد. البته در حال حاضر کشتارگاه طیور وجود دارد اما کشتارگاه دام موجود نیست. کشتارگاههای صنعتی نقش مهمی در حفظ محیط زیست دارند؛ چرا که ضایعات حاصل از کشتار دام نظیر خون و اجزای گوشتی غیر قابل مصرف، در محل تبدیل ضایعات به پودرگوشت که خوراک دام است، تبدیل میشود و علاوه بر قرار گرفتن مجدد در چرخه اقتصادی، از آلودگی محیط زیست نیز جلوگیری میکند. فاضلاب حاصل از کشتار در تصفیه خانههای مجهز تصفیه شده و پساب حاصله به مصرف کشاورزی میرسد. البته در کشتارگاهها باید فضای مناسب برای کشتار دام سبک و سنگین به صورت همزمان وجود داشته باشد و همچنین باید آب مورد نیاز در زمان کشتار نیز تامین شده و تجهیزات و امکانات لازم برای رعایت مسائل بهداشتی و زیست محیطی فراهم شود.
* در شهرستان فردیس میتوان در زمینه احداث واحد صنعتی تولید زغال فشرده نیز سرمایه گذاری کرد. یکی از پرمصرفترین سوختهای جهان، زغال است، ولی آلودگی هوا و آلودگی محیطی را به همراه دارد. زغالها اگر در مجاورت اکسیژن آتش بگیرند دود فراوانی تولید میکنند ولی اگر اکسیژن از آنها حذف شود بدون هیچ دودی میسوزند. زغال فشرده بهترین و مناسبترین جایگزین برای زغالهای طبیعی هستند چون هم توجیه اقتصادی دارند و هم برای طبیعت و سلامتی انسانها مضر نیستند. زغال فشرده برعکس زغالهای طبیعی از چوب درخت به وجود نمیآید و همین امر باعث میشود که درختان کمتری قطع شود. با توجه به این که کسب و کار تولید زغال فشرده یک کسب و کار جدید و نو است، راه برای کارآفرینان تازه کار به این حوزه باز است.
* تولید و بسته بندی کمپوست (افزودن کود شیمیایی به کود حیوانی) هم از کسب و کارهای خوبی است که قابلیت سرمایه گذاری را دارد؛ زیرا در این شهرستان و شهرستانهای اطراف کشاورزی و دامداری به حد مطلوبی انجام میشود؛ لذا مشکلی در خصوص تولید و بازار مصرف این مورد وجود ندارد. کود حیوانی علاوه بر تأمین قسمتی از نیاز غذایی محصول، ساختمان فیزیکی خاک را بهبود بخشیده تا ریشه محصول بهتر بتواند تنفس کند و فضای بهتری را برای رشد و گسترش ریشه در اختیار داشته باشد؛ بنابراین طرفداران زیادی مخصوصاً در بین باغداران دارد.
- صنعت
مشاغل صنعتی از مهمترین عوامل توسعه اقتصادی کشور است. اما در کشور ما آن گونه که باید به آن توجه نشده است و لازم است از پتانسیلهای هر شهرستان در این حوزه برای پیشرفت اقتصادی کشور استفاده شود. در شهرستان فردیس، تعدادی واحد صنعتی در زمینههای مختلف وجود دارد اما پتانسیلهای شهرستان نشان دهنده این موضوع است که همچنان برای ایجاد واحدهای صنعتی جدید ظرفیت وجود دارد. نزدیک بودن فردیس به شهرستانهای پرجمعیت نیز شرایط را برای ایجاد واحدهای صنعتی مهیاتر کرده است. صنایع فعال شهرستان فردیس عبارتند از: واحدهای تولید قطعات خودرو، دارو، مواد شیمیایی، تجهیزات پزشکی، مواد شوینده و بهداشتی، دستگاه تهویه هوا، دستگاههای الکترونیکی و قطعات الکترونیکی، ادوات کشاورزی، کارتن، سبد، مبل، ام دی اف، کابینت، لوکوموتیو و واگن(کارخانه مپنا)، ظروف چینی وبلور، میز ال سی دی، قطعات ساختمان، پلاستیک، گاز، قالب سازی و فلزکاری و نیروگاه تولید برق.
* تولید انواع پوشاک از جمله فعالیتهایی است که قابلیت انجام در این شهرستان را دارد. لازم به ذکر است که در شهرستان فردیس فروشگاههای پوشاک زیادی فعالیت میکنند که تولید و عرضه مستقیم به این فروشگاهها درآمدزایی خوبی را به همراه دارد.
* احداث واحدی صنعتی جهت تولید قطعات خودرو علی رغم نیاز به سرمایه زیاد، سوددهی بسیار خوبی دارد و میتواند نیاز به واردات در این زمینه را نیز تا حدودی مرتفع نماید. البته در حال حاضر نیز کارخانه تولید قطعات خودرو وجود دارد و باید توانایی رقابت با کارخانه موجود را نیز در نظر گرفت.
* احداث واحد یا واحدهای وابسته به صنایع دارویی مانند واحد تولید الکل طبی، از دیگر فعالیتهایی است که با توجه به وجود صنایع دارویی در این شهرستان قابلیت انجام دارد.
* تولید لوازم تحریر، ظروف پلاستیکی، ظروف یکبارمصرف، ظروف شیشه ای، چینی و کریستال از دیگر پیشنهادات شغلی در این حوزه هستند که در صورت بازاریابی مناسب، سود اقتصادی خوبی خواهند داشت.
* فعالیت در زمینه تولید و عرضهی چوب (مورد نیاز برای تولید انواع صنایع چوبی)، مصنوعات چوبی همچون انواع مبلمان، درب و پنجره، میز و صندلی و جعبه کادوئی و مصنوعات آلومینیومی مانند درب و پنجر از جمله مواردی هستند که قابلیت سرمایه گذاری دارند. البته تولید جعبه کادوئی در اولویتهای بعدی مزیتهای شغلی این حوزه قرار میگیرد.
* بررسیهای انجام شده نشان میدهد، احداث واحدهای صنعتی جهت انجام فرآیند چاپ روی لباس و همچنین مهرسازی در این شهرستان مزیت اقتصادی دارد. صنعت مهرسازی و ساخت مهر از قدیم وجود داشته است. مهر نشان دهنده معتبر بودن یک نامه، فاکتور، قرارداد، دستور و... میشود. در این صنعت طراحی مهر اهمیت ویژه ای دارد. بررسیهای انجام شده نشان میدهد مهرسازی در اولویتهای بعدی مزیتهای شغلی این حوزه قرار میگیرد.
* احداث واحدی جهت تولید آلات موسیقی از جمله فعالیتهایی است که در صورت تامین بازارفروش از صرفه اقتصادی خوبی برخوردار است.
-
خدمات
تنوع در حوزه مشاغل خدماتی بسیار زیاد است و حرفههای زیادی را در برمی گیرد که میزان سودآوری حرفهها با توجه به نیاز و ظرفیت منطقه با یکدیگر تفاوتهایی دارد. مشاغل خدماتی از جمله مشاغلی است که عده زیادی از مردم شهرستان فردیس را به خود مشغول ساخته و همچنان ظرفیت برای توسعه آنها وجود دارد.
* ایجاد شرکت تهیه و توزیع مصالح ساختمانی، خدمات کامپیوتر، خدمات خودرو، خدمات چاپ، حسابداری، نصب دوربین مداربسته، فیلم برداری، عکاسی، صدابرداری و طلاسازی از جمله مشاغل خدماتی هستند که انجام آنها در این شهرستان، مزیت اقتصادی دارد.
* احداث رستوران از دیگر پیشنهادات شغلی در این شهرستان است که میتواند از درآمدزایی بالایی برخوردار باشد.
* ارائه خدمات ساختمانی، تعمیر لوازم منزل، کلیدسازی، خیاطی، طراحی لباس زنانه، مرمت فرش، آرایشگری، خطاطی، نقاشی و ساخت نرم افزار از دیگر فعالیتهایی هستند که میتوان در حوزه مشاغل خدماتی این شهرستان انجام داد.
* راه اندازی سوپرمارکت و فعالیت در زمینه فروش محصولات مختلف امروزه از درآمدزایی خوبی در شهرستانهای پرجمعیت برخوردار است. بنابراین سرمایه گذاری در این زمینه سودآوری خوبی خواهد داشت.
* پژوهشگری و نشریه نویسی از دیگر مشاغل خدماتی هستند که میتوان نسبت به انجام آنها در این شهرستان اقدام کرد.
-
صنایع دستی
صنایع دستی به گروهی از صنایع گفته میشود که مهارت و ذوق انسان در آن نقش اساسی دارد و یا اینکه تمام یا بخش اعظم مراحل ساخت فراوردههای آن با دست انجام گرفته و در چارچوب فرهنگ و بینش هر منطقه و با دیدگاههای قومی ساخته میشود. صنایع دستی بازتابی از تاریخ تمدن هر ملت و قومی است و میتواند انتشار مؤثری برای فرهنگ و سنن مناطق مختلف باشد.
در شهرستان فردیس انواعی از صنایع دستی تولید میشوند که میتوان در رابطه با توسعه آنها سرمایه گذاری کرد. قالی بافی، تولید تابلوفرش، گلیم بافی، نمدمالی، جاجیم بافی، تولید لباسهای بافتنی و قلاب بافی از جمله صنایع دستی این شهرستان هستند که میتوان در زمینه گسترش آنها سرمایه گذاری کرد. همچنین تولید گبه، قالیچه و ترمه از مزیت اقتصادی برخوردار هستند.
قالی بافی از مشاغل خانگی پردرآمدی است که تسهیلات خوبی به آن تعلق میگیرد. بسیاری از زنان خانه دار این هنر را یک فرصت شغلی مناسب میدانند چون در کنار کارهای روزمره میتوانند به این کار بپردازند و درآمد خوبی کسب کنند. از آن جایی که قالی انواع مختلفی دارد میتوان با آموختن دانش آن، محصولات متنوع و متناسب با ذوق و سلیقه افراد تولید و به بازار عرضه کرد. همچنین با تولید فرش با کیفیت میتوان به صادرات در این زمینه فکر کرد. این کسب و کار را میتوان در فضای کوچک و با سرمایه اولیه کم راه انداخت و با فروش محصول و افزایش مشتری، این کار را گسترش داد و زمینه اشتغال بسیاری از جوانان را فراهم کرد.
چرم دوزی، منجوق دوزی، کیف دوزی، خاتم کاری، منبت کاری، معرق کاری، حکاکی روی فلز، حکاکی روی سنگ و میناکاری از دیگر فعالیتهایی هستند که در این شهرستان انجام میشوند و میتوان نسبت به توسعه آنها اقدام کرد. همچنین فعالیتهایی همچون قلم زنی، تولید جعبه کاغذی، ملیله سازی و ملیله دوزی نیز از مزیت خوبی برخوردار هستند.
هنر ملیله سازی، هنر کار با فلزاتی مثل طلا، نقره و مس است که آنها را با دقت و ظرافت به صورت مفتولهای باریک در میآورند و با بهره گیری ازتصویرهای سنتی و طرحهای اسلیمی به یکدیگر پیوند میدهند.
ملیله دوزی یکی از رودوزیهای سنتی و زیبای ایران است. این دوخت زیبا به وسیله تارهای نازک و توخالی از جنس طلا یا نقره و گاهی برنج انجام میشود.
تولید عروسک، گل سازی، سفالگری، آبگینه (نقاشی روی سفال و شیشه)، تولید زیورآلات سنتی از دیگر صنایع دستی این شهرستان هستند که قابلیت توسعه دارند. همچنین شرایط برای فعالیت در زمینه لعاب کاری، همجوشی شیشه و ساخت مجسمه شیشه ای، ساخت مجسمه چوبی، سنگی و مسی در شهرستان فردیس فراهم است. طبق بررسیهای انجام شده ساخت مجسمههای سنگی، چوبی و مسی مزیت پایین تری نسبت به سایرین دارند.
تکنیک فیوزینگ گلاس یا همجوشی شیشه به ساخت، تهیه و اتصال قطعات شیشههای رنگی یا بی رنگ، بدون استفاده از چسب یا واسطهٔ دیگری است.
-
باغداری
در شهرستان فردیس انواعی از محصولات باغی تولید میشوند که تا حدودی میتوان نسبت به توسعه تولید آنها اقدام کرد. البته باید در نظر داشت پیشنهادات مطرح شده در رابطه با توسعه محصولات باغی در صورتی قابل اجرا هستند که زمین کافی برای این کار وجود داشته باشد.
احداث گلخانه از جمله ظرفیتهای شغلی شهرستان فردیس است. در حال حاضر چند هکتار گلخانه در این شهرستان وجود دارد که به پرورش گل و گیاه و نهالهای زینتی میپردازد. علاوه بر قابلیت توسعه تولید موارد نام برده شده، میتوان نسبت به تولید محصولاتی همچون خیار، گوجه، بادمجان، توت فرنگی، سبزیجات، نشاء و گیاهان دارویی به صورت گلخانه ای نیز اقدام کرد.
میوههای هسته داری همچون آلبالو، گیلاس، هلو، آلو، زردآلو، گوجه سبز، شفت آلو و شلیل نیز در این شهرستان تولید میشوند که فعالیت در زمینه تولید آنها درآمد خوبی دارد. این میوهها علاوه بر اینکه به عنوان تازه خوری با استقبال خوبی روبه رو هستند، در صنایع غذایی مختلف نیز کاربردهایی دارند؛ بنابراین از بازارفروش خوبی برخوردار بوده و فعالیت در زمینه تولید آنها صرفه اقتصادی دارد.
سیب، گلابی و به از دیگر محصولات باغی این شهرستان هستند که قابلیت سرمایه گذاری در رابطه با توسعه تولید آنها وجود دارد. البته به نظر میرسد کاشت به مزیت پایین تری داشته باشد. سیب از میوههای مهمی است که میتوان برای ماهها انبار نمود؛ درحالیکه همچنان ارزش غذایی خود را حفظ میکند. باید توجه داشت سیب آب نسبتاً زیادی مصرف میکند که میتوان با روش آبیاری قطره ای در شهرستان فردیس، در مصرف آب صرفه جویی کرد. البته مقدار آب مصرفی بر اساس کیفیت خاک منطقه و نوع پایه سیب و شرایط آب و هوایی متغیر است.
گلابی در مقایسه با سیب، در برابر سرما حساستر است ولی میتواند دمایی تا حدود منفی 30 درجه را نیز تحمل کند. گلابی برای میوه دادن به یک دوره سرما نیاز دارد و گرمای زیاد هوا میتواند به آن آسیب بزند. خاک شنی لومی، خاک مناسب درختان گلابی است و این درختان خاکهای سنگین و مرطوب را دوست ندارند. زهکشی خاک نقش زیادی در رشد این درخت دارد.
درخت به نیز یکی از پرطرفدار ترین درختان میوه محسوب میشود. میوه درخت به، به دلیل متفاوت بودن طعم آن طرفداران خاص خود را دارد. درخت به از خانواده درختان سیب است؛ اما نسبت به درخت سیب مقاومت کمتری نسبت به سرمای زیاد دارد، ، این درخت بعد از ۴ الی ۵ سال از کاشت، شروع به میوه دهی میکند. بنابراین با توجه به اینکه بازگشت سرمایه در احداث و بهره وری از باغات به، طولانی است، لازم است باغداران برای کسب سود، مقداری صبور باشند.
انگور از دیگر محصولات باغی شهرستان فردیس است که با شرایط اقلیمی این شهرستان سازگاری خوبی دارد و سرمایه گذاری در زمینه گسترش تولید آن مقرون به صرفه خواهد بود. انگور از مهمترین محصولات باغی است که هم به لحاظ سطح زیر کشت و هم ارزش اقتصادی و تغذیهای، موردتوجه کشاورزان و کارآفرینان است. زیبایی، تنوع رنگ، طعم و مزه، ارزش غذایی، خواص دارویی و وجود فرآوردههای تبدیلی چون کشمش، شیره انگور، روغن هسته انگور، کنسانتره، آب انگور، سرکه، آبغوره، داروهای تقویتی و مواد آرایشی بهداشتی، همچنین توصیههای دینی و مذهبی، انگور را به یک میوه استثنایی و بینظیر تبدیل کرده است؛ بنابراین در بین مردم طرفداران زیادی دارد و بازار مصرف این محصول به صورت محصولات فراوری شده و تازه خوری فراهم است. پرورش انگور علاوه بر اشتغالزایی، یکی از محصولات ارزآور کشور است و میتواند در توسعه صادرات غیرنفتی در بخش کشاورزی، سهم بسزایی داشته باشد.
پرورش قارچ از جمله فعالیتهایی است که به صورت محدود در این شهرستان انجام میشود اما ظرفیت لازم برای توسعه این فعالیت وجود دارد. میزان مصرف قارچ در سالهای اخیر رشد خوبی داشته و سرانه مصرف بالا رفته است. مشتری داشتن این محصول از یک سو و غنی از پروتئین و ویتامین بودن آن از سوی دیگر، باعث شده که جایگزین مناسبی برای گوشت باشد. پرورش قارچ از شغلهایی است که میتوان با سرمایه اولیه کم و محیط کوچک شروع کرد. یک دوره کامل پرورش قارچ 60 روز طول میکشد که قابلیت کاهش به 35 روز را دارد.
شهرستان فردیس دارای نهالستان بوده و میتوان نسبت به توسعه آن اقدام کرد. در صورتی که امکان فعالیت به صورت گسترده وجود داشته باشد ( یعنی اگر زمین کافی موجود باشد) میتوان خارج از شهرستان نیز بازاریابی انجام داد.
در شهرستان فردیس توت درختی نیز تولید میشود که با توجه به بازدهی مناسب این محصول میتوان نسبت به افزایش تولید آن اقدام کرد. توت این میوه بدون پوست، از خانواده گزنهها و دارای فواید زیادی از جمله پاککننده خون، خون ساز، ضدسرفه است که به صورت تازه و خشک استفاده میشود. میوه خشک شده توت با این که شیرین است اما خوردن آن برای کسانی که قند دارند ضرر ندارد زیرا قند آن درست معکوس قند انگور است. هم اکنون توت خشک در بازار تهران بسته به کیفیت با قیمت بالایی به فروش میرسد و قیمت بالای آن مطمئناً ارزش کار و سرمایهگذاری دارد.
-
شیلات
پرورش ماهیان زینتی از جمله فعالیتهایی است که در حوزه شیلات این شهرستان انجام میشود. در صورت تمایل اشخاص پرورش این دسته از ماهیان را میتوان در منطقه گسترش داد و با توجه به نزدیکی فردیس به بازارهای بزرگی نظیر تهران، سرمایه گذاری در این زمینه سودآوری بالایی خواهد داشت. شاید سالها قبل نگهداری ماهیان زینتی، موضوع چندان شایعی نبود و تنها عدهی معدودی در خانههای خود، ماهی زینتی نگهداری میکردند؛ اما در سالهای اخیر، با توجه به رواج آپارتماننشینی و دوری انسان از طبیعت، شرایط بهگونهای رقم خورده که بازار ماهیان زینتی رونق گرفته و زمینهساز ایجاد مشاغل مختلف شده است. پرورش ماهیان زینتی نیاز به آب کمی دارد و میتوان از آبهای شهری نیز برای تولید آنها استفاده کرد.
-
دامداری
برای فعالیت در امور دامداری در این منطقه میتوان با توجه به فراهم بودن بستر مناسب نسبت به پرورش زنبورعسل پرداخت. زنبورداری از جمله فعالیتهایی است که در بخشی از شهرستان فردیس انجام میشود و قابلیت گسترش نیز دارد. پرورش زنبور اگر همراه با رعایت اصول علمی صورت پذیرد، میتواند پیشهای سودآور باشد. زندگی این حشرات به سبک کلنی باعث شده تا پرورش دهندگان زنبور از اشتغالی پایدار بهره مند شوند زیرا میزان بالای زاد و ولد زنبورها باعث سودآوری بیشترآنان برای پرورش دهندگان خواهد شد. بر خلاف افکار غالب عمومی که تصور میکنند مهمترین فایده زنبورعسل، تولیدعسل و سایر محصولات و فراوردههای مرتبط است، در واقع بالغ بر 90 درصد فواید زنبورعسل مربوط فعالیت گرده افشانی است. عدم فعالیت زنبورها و دیگر حشراتی که گرده افشانی را انجام میدهند باعث عدم باروری و نابودی تدریجی گیاهان و درختانی که برای گرده افشانی به این آنها وابسته اند میشود. افراد با تجربه معمولاً در کنار پرورش زنبور عسل به کشاورزی و تولید محصولات زراعی میپردازند و با یک تیر دو نشان میزنند، زیرا با ادغام این 2 فعالیت علاوه بر تامین مواد غذایی برای زنبورها به دلیل کیفیت در گرده افشانی، به کشت و زراعتی با کیفیت و محصولی بی نظیر نیز دست خواهند یافت.
همچنین تاکنون در زمینه پرورش زالوی طبی در این منطقه فعالیت خاصی صورت نگرفته است اما میتوان آن را انجام داد. به طورکلی زالوها در آبهای شیرین زندگی میکنند و به تکانهای موجود در آب، لمس شدن، گرما، صدا و انواع مختلفی از مواد شیمیایی حساس هستند. ساختار بدن آنها بهصورت بند بند است و هر بند شامل ارگان داخلی خاصی مانند بخش مغزی، توده عصبی و اندام تولیدمثلی است. اندام مکنده برای خزیدن و تغذیه استفاده میشود. زالوها معمولاً بخشهای گرم میزبان خود را گاز میگیرند و با انقباضهای متناوبی که انجام میدهند، خون میزبان خود را میمکند. پروسه تغذیه آنها معمولاً 40 دقیقه به طول میانجامد و در این مدت در حدود 5 تا 15 میلیلیتر خون از میزبان خود میمکند. از ویژگیهای مثبت برای پرداختن به این کسب و کار میتوان به امکان اجرای طرح با تجهیزات ساده و کمهزینه و در محیطهای کوچک، عدم نیاز به استخدام نیروی کار و امکان گسترش کسب و کار به دلیل ضریب تکثیر بالا در دورههای بعدی اشاره کرد.
همچنین در شهرستان فردیس فعالیتهایی در زمینه پرورش دامهای سنگین مانند گاو و دامهای سبک انجام شده است اما بررسیهای انجام شده نشان میدهد ظرفیتی برای توسعه این فعالیتها وجود ندارد (فضای مناسبی برای راه اندازی این گونه طرحها وجود ندارد).
-
طیور
در شهرستان فردیس پرورش طیور به میزان بسیار محدودی انجام میشود و طبق بررسیهای انجام شده و با درنظر گرفتن بافت شهری شهرستان فردیس، ظرفیت برای احداث واحد پرورش طیور وجود ندارد.
-
زراعت
محصولاتی همچون گندم، جو، حبوبات، دانههای روغنی و گیاهان علوفه ای در مزارع موجود در شهرستان فردیس کشت میشوند اما طبق بررسیهای انجام شده و به دلیل عدم وجود زمین کافی، ظرفیت لازم برای توسعه کشت این محصولات وجود ندارد. زمینهای موجود عمدتاً تغییر کاربری داده اند و به مکانهایی همچون باغ تالار تبدیل گشته اند.
در ادامه تحلیل، مشاغل در 8 رسته، ذیل سه حوزه کشاورزی، صنعت و خدماتی دستهبندی شدهاست. در هریک از این رستهها عناوین شغلی، بر اساس مزیت راهاندازی، از شماره 1 تا4 اولویتبندی شدهاند.(مزیتها براساس اهمیت رستهها و تعداد مشاغل پیشنهادی در هر رسته، شماره گذاری شده اند.)
|
کشاورزی |
صنایع |
خدمات |
||||||
ردیف |
باغداری |
دامداری |
شیلات |
صنایع غذایی |
صنایع تبدیلی و تکمیلی |
صنایع دستی |
صنعت |
خدمات |
|
1 |
احداث گلخانه گوجه، خیار و بادمجان (1) |
زنبورداری (1) |
پرورش ماهیان زینتی (1) |
تولید آبمیوه (1) |
بسته بندی مرغ (1) |
بافت قالی، قالیچه و تابلوفرش (1) |
تولید پوشاک (1) |
ایجاد شرکت تهیه و توزیع مصالح ساختمانی (1) |
|
2 |
احداث گلخانه سبزیجات (1) |
پرورش زالو (1) |
تولید چیپس میوه و میوه خشک (1) |
احداث سردخانه (2) |
چرم دوزی (1) |
تولید قطعات خودرو (1) |
خدمات کامپیوتر (1) |
||
3 |
احداث گلخانه تولید نشاء (1) |
تولید کمپوت، لواشک و مربا (1) |
احداث کشتارگاه دام (2) |
کیف دوزی (1) |
تولید الکل طبی (1) |
خدمات خودرو (1) |
|||
4 |
احداث گلخانه توت فرنگی (1) |
تولید شیرینی (1) |
احداث کشتارگاه طیور (2) |
خاتم کاری (1) |
تولید لوازم تحریر (1) |
خدمات چاپ (1) |
|||
5 |
احداث گلخانه گیاهان دارویی (2) |
تولید کیک، کلوچه و بیسکوییت (1) |
بسته بندی عسل (2) |
منبت کاری (1) |
تولید ظروف پلاستیکی (1) |
حسابداری (1) |
|||
6 |
احداث گلخانه گل، گیاه و نهال زینتی (2) |
فرآوری و بسته بندی گیاهان دارویی (1) |
سورتینگ و بسته بندی محصولات کشاورزی (2) |
معرق کاری (1) |
تولید ظروف یکبار مصرف (1) |
نصب دوربین مداربسته (1) |
|||
7 |
احداث باغ آلو (3) |
فرآوری انگور (1) |
تولید زغال فشرده (2) |
منجوق دوزی (1) |
تولید ظروف شیشه ای، کریستال و چینی (1) |
احداث رستوران (1) |
|||
8 |
احداث باغ آلبالو (3) |
تولید لبنیات (1) |
تولید کمپوست (3) |
حکاکی روی فلز (1) |
تولید و عرضه چوب (1) |
فیلم برداری (1) |
|||
9 |
احداث باغ زردآلو (3) |
تولید سوسیس و کالباس (2) |
میناکاری (1) |
تولید مبل (2) |
عکاسی (1) |
||||
10 |
احداث باغ هلو (3) |
تولید چیپس سیب زمینی (2) |
ملیله دوزی (1) |
تولید درب و پنجره (چوبی و آلومینیومی) (2) |
صدابرداری (1) |
||||
11 |
احداث باغ شلیل (3) |
تولید ترشیجات و شوریجات (2) |
ملیله سازی (1) |
تولید میز و صندلی (2) |
طلاسازی (1) |
||||
12 |
احداث باغ شفت آلو (3) |
تهیه نان (2) |
گلسازی (2) |
چاپ روی لباس (2) |
تعمیر لوازم منزل (2) |
||||
13 |
احداث باغ گوجه سبز (3) |
تولید رشته آشی و پلویی (2) |
تولید عروسک (2) |
تولید جعبه کادوئی (3) |
راه اندازی سوپرمارکت (2) |
||||
14 |
احداث باغ گیلاس (3) |
تولید و بسته بندی نقل، نبات و آبنیات (2) |
گلیم بافی (2) |
تولید آلات موسیقی (3) |
طراحی لباس زنانه (2) |
||||
15 |
احداث باغ انگور (3) |
تولید و بسته بندی قره قروت (3) |
تولید لباس های بافتنی (2) |
مهرسازی (3) |
خدمات ساختمانی (2) |
||||
16 |
احداث باغ سیب (3) |
قلاب بافی (2) |
خیاطی (2) |
||||||
17 |
احداث باغ گلابی (3) |
تولید گبه (2) |
مرمت فرش (2) |
||||||
18 |
پرورش قارچ (3) |
ترمه بافی (2) |
خطاطی (2) |
||||||
19 |
احداث نهالستان (3) |
حکاکی روی سنگ (2) |
نقاشی (2) |
||||||
20 |
احداث باغ توت (4) |
قلم زنی (2) |
ساخت نرم افزار (2) |
||||||
21 |
احداث باغ به (4) |
سفالگری (2) |
کلید سازی (2) |
||||||
22 |
آبگینه (2) |
آرایشگری (2) |
|||||||
23 |
تولید زیورآلات سنتی (2) |
پژوهشگری (3) |
|||||||
24 |
لعاب کاری (2) |
نشریه نویسی (3) |
|||||||
25 |
همجوشی شیشه و تولید مجسمه شیشه ای (2) |
||||||||
26 |
تولید جعبه کاغذی (2) |
||||||||
27 |
ساخت مجسمه چوبی (3) |
||||||||
28 |
ساخت مجسمه سنگی (3) |
||||||||
29 |
ساخت مجسمه مسی (3) |
||||||||
30 |
نمدمالی (4) |
||||||||
31 |
جاجیم بافی (4) |
راهنما:
(1): مزیتهایی که در اولویت اول قرار دارند.
(2): مزیتهایی که در اولویت دوم قرار دارند.
(3): مزیتهایی که در اولویت سوم قرار دارند.
(4): مزیتهایی که در اولویت چهارم قرار دارند.
در انتهای تحلیل یک لیست مزیتسنجی 57تایی در جدول زیر ارائه شدهاست. این جدول مشاغل فوق را در کنارهم نشان میدهد.
مشاغل |
مزیت |
تولید آبمیوه |
1 |
تولید کیک، کلوچه و بیسکوییت |
2 |
تولید شیرینی |
3 |
تولید لبنیات |
4 |
بسته بندی مرغ |
5 |
تولید پوشاک |
6 |
فرآوری و بسته بندی گیاهان دارویی |
7 |
فرآوری انگور |
8 |
تولید کمپوت، مربا و لواشک |
9 |
تولید چیپس میوه و میوه خشک |
10 |
تولید سوسیس و کالباس |
11 |
تهیه نان |
12 |
تولید چیپس سیب زمینی |
13 |
تولید رشته آشی و پلویی |
14 |
تولید الکل |
15 |
تولید زغال فشرده |
16 |
ایجاد شرکت تهیه و توزیع مصالح ساختمانی |
17 |
تولید ترشی و شوری |
18 |
احداث رستوران |
19 |
خدمات خودرو |
20 |
خدمات کامپیوتر |
21 |
خدمات چاپ |
22 |
طلاسازی |
23 |
عکاسی |
24 |
فیلم برداری |
25 |
صدابرداری |
26 |
حسابداری |
27 |
تولید ظروف شیشه ای، کریستال و چینی |
28 |
تولید ظروف یک بار مصرف |
29 |
تولید ظروف پلاستیکی |
30 |
تولید لوازم تحریر |
31 |
تولید قطعات خودرو |
32 |
تولید چوب |
33 |
چرم دوزی |
34 |
احداث کشتارگاه دام |
35 |
بسته بندی عسل |
36 |
احداث سردخانه |
37 |
احداث کشتارگاه طیور |
38 |
ملیله دوزی |
39 |
منجوق دوزی |
40 |
معرق کاری |
41 |
منبت کاری |
42 |
خاتم کاری |
43 |
حکاکی روی فلز |
44 |
میناکاری |
45 |
ملیله سازی |
46 |
تولید قالی، قالیچه و تابلوفرش |
47 |
تولید مبل |
48 |
تولید میز و صندلی |
49 |
تولید و بسته بندی نقل، نبات و آبنبات |
50 |
تولید درب و پنجره (چوبی و آلومینیومی) |
51 |
چاپ روی لباس |
52 |
طراحی لباس زنانه |
53 |
راه اندازی سوپرمارکت |
54 |
سفالگری |
55 |
گل سازی |
56 |
تولید عروسک |
57 |
همجوشی شیشه وتولید مجسمه شیشه ای |
58 |
*این فایل با همکاری کمیته امداد امام خمینی (ره) تهیه و تدوین شده است.