کرمان
استان کرمان با مساحت بیش از 183/285 کیلومتر مربع و با در بر گرفتن حدود یازده درصد کل کشور پهناورترین استان ایران است.با توجه به شرایط اقلیمی و میزان منابع آب و موقعیت اجتماعی و روش کشت زمین ها، استان کرمان را به سه منطقه کشاورزی تقسیم می کنند.
1- مناطق کشاورزی خشک و کویری (رفسنجان، زرند، سیرجان و ...)
۲- ( مناطق کشاورزی معتدل کوهستانی(بافت، بردسیر و...)
3- ( مناطق کشاورزی گرمسیری (بم، جیرفت، کهنوج و...)
دام پروری در استان به سه روش روستایی، عشایری و صنعتی صورت می گیرد. با این همه به علت خاک نه چندان حاصل خیز منطقه و محدودیت مراتع سرسبز، دام پروری رونق بالایی ندارد.صنایع استان کرمان به دو دسته صنایع دستی و ماشینی تقسیم می شوند. صنایع دستی شامل شال، پته و ترمه است که به غیر از پته دوزی باقی از رونق سابق برخوردار نیستند.صنایع دستی کارگاهی چون: قالی بافی، جاجیم بافی، گلیم بافی و خورجین بافی از صنایع رایج این استان به شمار می رود. صنایع ماشینی استان به سه دسته کارگاهی کوچک، متوسط و بزرگ تقسیم می شوند.مهم ترین صنایع مادر در استان کرمان شامل:کارخانه لاستیک بارز،کارخانه کک و قطران زرند،کارخانه آلومینیوم هزار،سه کارخانه تولید سیمان،کارخانه مس شهید باهنر و چندین کارخانه پایین دستی صنایع مس شامل (کنسانتره، آند و کاتد)،کارخانه های کنسانتره ذغال سنگ،کارخانه شیر پگاه،کارخانه زمزم،و صنایع خودرو سازی بم می باشد. یکی از نشانه هاي عدم رشد و توسعه ي متوازن استان کرمان، اختلاف درآمد بسیار زیاد خانوار بوده که حدود 25 درصد جمعیت استان راتحت پوشش نهادهاي حمایتی برده است. استان کرمان، با بیش از 42 درصد جمعیت روستایی، رتبه ي دوم کشور در این شاخص را دارا می باشد.
مزیت های منطقه
مزیت های استان کرمان با در نظرگرفتن شرایط و اوضاع اقلیمی و جغرافیایی در 3 بخش صنعت و معدن، کشاورزی و خدمات به شرح زیر می باشد:
- صنعت و معدن:
- مزیت در وجود ظرفیت های معدنی و معادن سنگ چینی (مرمر)،سولفات سدیم ، پوزولان ، کرومیت و مس و پتانسیل ایجاد واحد های صنعتی وابسته به معادن.
امکان ایجاد واحد های تبدیلی مانند ایجاد کارگاه های تولید چینی، تولید صنایع دستی با مس مانند ظروف مس و ...که پس از پرداخت مواد اولیه، ارزش افزوده بالایی خواهند داشت. - مزیت نسبی در تولید فرش انواع قالی و قالیچه های صادراتی.
امکان صادرات قالی های دستبافت با بازدهی بالا وجود دارد. - داشتن مزیت نسبی وپتانسیل ایجاد کارگاه های تولید گلاب وعطریات.
گلاب ایران دارای بازار عرضه داخلی و همچنین بازار صادراتی در کشور های همسایه می باشد. - داشتن پتانسیل ومزیت نسبی درایجاد صنایع بسته بندی وتبدیلی فرآوری ، پسته، خرما، زعفران، زیره، حنا وهل.
زعفران و پسته یکی از مهمترین محصولات صادراتی ایران است.همچنین خرما که دارای بازار بسیار خوب داخلی است.لازم است واحد های فرآوری و بسته بندی مناسب جهت بهتر نمودن شرایط عرضه بازار و افزایش تقاضا صورت گیرد. - مزیت نسبی در فرآوری وصنایع تبدیلی محصولات کشاورزی و دامی.
- داشتن پتانسیل ومزیت نسبی درایجادصنایع وابسته به مس ازجمله کابل های مسی وصنایع دستی وکارگاهی ظروف مسی .
باتوجه به ظرفیت بالای معادن مس این استان، ایجاد واحد های مرتبط با صنعت برق پیشنهاد می شود. - وجود مزیت نسبی در ایجاد پایانه صادراتی اختصاصی پسته.
- کشاورزی:
- مزیت نسبی در تولید محصولات باغی نظیر پسته ،خرما، گردو وانار و گل محمدی.
آب و هوای متفاوت در مناطق مختلف این استان امکان تولید محصولات باغی مزیت دار کشور ایران را فراهم نموده است. - مزیت نسبی در دامداری و دامپروری
توسعه واحد های دامداری جدید و به روز باتوجه به اقلیم این منطقه مهم است تا با توان بازدهی بالا هم در تولید و هم در سودآوری را به همراه داشت. - مزیت نسبی در پرورش ماهی گرمابی.
ایجاد استخر های پرورش ماهیان در کنار زمین های زراعی و باغات می تواند سود بالایی را به همراه داشته باشد. - مزیت در توسعه و کشت گلخانه ای.
امروزه کشاورزی در مناطق گوناگون آب و هوایی به صورت صنعتی و علمی در حال گسترش است تا گونه های بهتر را در شرایطی مطلوب تر پرورش داد. فضای گلخانه فضایی است مناسب برای تولید طیف وسیعی از محصولات کشاورزی در محیطی قابل کنترل و برنامه ریزی.
- خدمات:
- مزیت نسبی در فعالیت های مرتبط با گردشگری با وجود جاذبه های طبیعی،تاریخی ،فرهنگی و خدمات وابسته به آن( هتلداری و ...).
ارائه خدمات رفاهی،تفریحی،اقامتی و ... به گردشگران می تواند باعث سودآوری بالا برای اهالی این استان خصوصا اهالی مناطق گردشگری شود.
اولویت سرمایه گذاری صنعتی در بخش صنایع کوچک تبدیلی در استان
1- توليد پودر یونجه
2- قطعه بندی ،فرآوری، بسته بندی و انجماد گوشت قرمز و مرغ و آبزیان
3- فرآوری و بسته بندی عسل
4- تبدیل ضایعات کشتارگاهی
5- درجه بندی و بسته بندی و فرآوری انواع میوه ، سبزی، صیفی و محصولات گلخانه ای
6- احداث سردخانه کنترل اتمسفریک و زیر صفر C.A
7- بسته بندی و فرآوری خشکبار و آجیل، حبوبات و غلات
8- عرقیات و گلاب و اسانس های گیاهی و عرقیات گیاهی
9- بسته بندی گیاهان داروئی
10- فرآوری و بسته بندی انار
11- فرآوری و بسته بندی خرما و محصولات جانبی آن
12- درجه بندی و بسته بندی مرکبات
13-تولید مالت و ماءالشعیر
14- انبار سرد محصولات کشاورزی
15- روغن کشی از دانه های روغنی
16- تکمیل واحد های فرآوری و درجه بندی پسته
17- در خصوص کود زیستی ( بیولوژیک ) استعلام و هماهنگی با دفتر امور صنایع کشاورزی ضروری می باشد.
18- در خصوص کود های آلی ( بجز ورمی کمپوست )بر اساس نیاز استان و با در نظر گرفتن واحدهای در دست احداث و میزان مواد اولیه در استان جزء اولویت ها است.
19-طرح های صنایع تبدیلی در مناطق ویژه اقتصادی با تاکید بر صادرات ( در صورت فعال بودن منطقه ویژه سیرجان)
20- طرح های صنایع تبدیلی در شهرستان هایی که بیش از 60% پیشرفت فیزیکی دارند.
21- توسعه و تکمیل زنجیره های تولید صنعت طیور با هماهنگی کارگروه زنجیره مذکور
آمارنامه کشاورزی
برآورد سطح، ميزان توليد و عملكرد در هكتار محصولات زراعی استان كرمان در سال زراعی 94-93
توليد ((واحد : هكتار – تن – كيلوگرم))
| نام محصول | آبى | ديم | جمع |
| گندم | 173,958 | 0 | 173,958 |
| جو | 55,588 | 2,562 | 58,150 |
| ذرت دانه اى | 74,670 | 0 | 74,670 |
| نخود | 477 | 73 | 550 |
| لوبيا | 390 | 0 | 390 |
| عدس | 227 | 0 | 227 |
| پنبه | 3,683 | 0 | 3,683 |
| كنجد | 437 | 0 | 437 |
| گلرنگ | 70 | 30 | 100 |
| آفتابگردان روغنی | 37 | 0 | 37 |
| كلزا | 197 | 0 | 197 |
| سيب زمينى | 98,117 | 0 | 98,117 |
| پياز | 11,771 | 0 | 11,771 |
| گوجه فرنگى | 2,010 | 0 | 2,010 |
| خربزه | 240 | 0 | 240 |
| هندوانه | 75,450 | 0 | 75,450 |
| خيار | 12,207 | 0 | 12,207 |
| يونجه | 381,024 | 0 | 381,024 |
| ذرت علوفه اى | 123,244 | 0 | 123,244 |
ميزان توليد فرآورده های پروتئينی استان كرمان طی سال های مختلف
واحد : هزار تن
| سال | ميزان توليدگوشت قرمز | ميزان توليدشیر | ميزان توليدگوشت مرغ | ميزان توليدتخم مرغ | ميزان توليدعسل |
| 78 | 27,1 | 182 | 21 | 6,3 | 0,06 |
| 83 | 28,61 | 195,73 | 22,81 | 6,79 | 0,43 |
| 88 | 19,18 | 174,54 | 33,59 | 13,83 | 0,54 |
| 92 | 20,32 | 201 | 44,27 | 13,25 | 0,98 |
چکیده اطلاعات بخش هاي اقتصادي استان کرمان:
در بخش کشاورزي، محصول پسته در شمال و شمال غرب استان، گل و گیاهان دارویی و درختان سردسیري در نواحی مرکزي استان،
انواع خرما و درختان گرمسیري در نواحی شرقی و جنوبی استان و محصولات جالیزي و گلخانه اي با تمرکز در جنوب و شرق استان،
بیشترین اشتغال و گردش مالی را به خود اختصاص داده اند که محصولات صادرات محور پسته و رطب مضافتی، ارزش افزوده بیشتري
داشته اند. اما هر دو با مشکل بهره وري پایین منابع و فرار سرمایه دست به گریبان هستند. اشتغال خرد و فراگیر در بخش کشاورزي، گرچه
تعداد بیشتري از خانوارها را از امتیاز مالکیت بهره مند ساخته است اما بکارگیري دانش، بهره وري و امکان تمرکز و تحرك منابع مالی را
بشدت دچار آسیب نموده است.
در بخش صنعت، تمرکز بر صنایع معدنی می باشد که پایداري بیشتري به نسبت صنایع دیگر داشته اند و به دلیل وجود معادن فلزي و
غیرفلزي بزرگ، صنایع بزرگ و اشتغال متمرکز حول آن ها، از متوسط کشور بسیار بالاتر می باشد. به گونه اي که 66 درصد اشتغال بخش
صنعت استان در 88 واحد صنعتی بزرگ قرار دارد. ذخایر و تنوع سنگ هاي تزئینی، نیمه قیمتی و قیمتی استان نیز بسیار قابل توجه است.
در بخش خدمات، پس از اصناف، مشاغل تولیدي و شبه تولیدي همچون صنایع دستی و فرش، نقش قابل توجهی در اشتغال و گردش
مالی دارند و استان کرمان با بیش از 60 رشته ي صنایع دستی فعال و رتبه ي نخست کشور در صادرات صنایع دستی با ارزش افزوده ي 80
درصدي، یک استان شاخص می باشد که پیوند گردشگران داخلی و خارجی با صنایع دستی استان، موجب رونق هر دو حوزه گردیده است.
شهرستانهاي کرمان، سیرجان، بافت، راور و بم، بیشترین تاثیر را بر این آمار داشته اند.
شناسایی و تحلیل سیستم هاي اقتصادي و اجتماعی استان کرمان: با توجه به وسعت زیاد استان کرمان و گستردگی انواع کسب وکارهاي موجود در آن، در هر کدام از 3 منطقه تقسیم شده تمرکزهاي مختلف کسب وکاري دیده می شود. این مناطق عبارت اند از:
1) منطقه اول با محوریت خدمات، صنایع معدنی، پسته و باغداري سردسیري
شامل رفسنجان، سیرجان، زرند، کوهبنان، شهربابک، انار، بردسیر، بافت،
رابر و قسمتی از شهرستان هاي راور، کرمان، بم، جیرفت و ارزوئیه
2) منطقه دوم با محوریت کشاورزي (خرما و باغداري گرمسیري) و خدمات در شهرستان هاي شرقی جنوب لوت شامل بم، نرماشیر، فهرج
و ریگان
3) منطقه سوم با محوریت کشاورزي(محصولات جالیزي، گلخانه اي و گل و گیاهان دارویی و آرایشی) و باغداري گرمسیري شامل شهرستان هاي جیرفت، کهنوج، عنبر آباد، رودبارجنوب، بافت، رابر، ارزوئیه، فاریاب، منوجان، قلعه گنج وقسمتی از بردسیر در منطقه ي یک، به دلیل افزایش حاشیه نشینی و مهاجرت، توجه به گسترش سریع فرصت هاي شغلی در اولویت می باشد. در منطقه ي دوم، ساختارسازي و ایجاد پیوند میان اجزاي کسب و کار و اشتغال، جایگاه مهمی داشته و در منطقه ي سوم نیز، بهره وري کشاورزي و ایجاد تنوع در کسب و کارها و اقتصاد، بسیار مهم می باشد.
رشته هاي اولویت دار و ظرفیت اشتغال آنها:
| عنوان رشته | ظرفیت اشتغال مستقیم (نفر) |
| گردشگري و صنایع دستی | 8000 |
| ساخت و بهره برداري گلخانه | 32000 |
| تولید نرم افزار و خدمات فناوري اطلاعات | 5000 |
| تولید و فرآوري گیاهان دارویی و آرایشی | 3500 |
| تولید و فرآوري پسته | 5000 |
| تولید و فرآوري خرما | 2000 |
| حمل و نقل و ترانزیت | 3000 |
| تولید و فرآوري گردو | 1000 |
| قالیبافی | 4000 |
| فرآوري سنگ هاي تزئینی، نیمه قیمتی و قیمتی | 6000 |
نیازمندی های موجود در کرمان
