انار

 

مزيت‌سنجي و اولويت‌بندي كسب ‌و كارهاي موجود در هر شهرستان بر مبناي يک روش تحقيق انجام مي‌شود. در اين روش تحقيق، يک شناسنامه براي هر شهرستان و يک شناسنامه براي هر كسب ‌و كار تدوين مي‌شود. اين شناسنامه‌ها به عنوان ورودي به نرم‌افزار داده‌ شده و خروجي نرم‌افزار هم‌پوشاني اين دو شناسنامه و تعيين مشاغل مزيت‌دار شهرستان است. اين اولويت‌بندي‌ها توسط كارشناسان و افراد خبره هر شهرستان بازبيني و اصلاح مي‌شوند. يكي از منابع تحليل همين ليست مزيت‌سنجي اصلاح ‌شده ‌است. يكي ديگر از منابع تحليل، مصاحبه با كارشناسان و متخصصين حوزه اشتغال هر شهرستان است. در هر شهرستان با حداقل 3 نفر از اين افراد مصاحبه انجام مي‌شود. اين مصاحبه‌ها پياده‌سازي و ارزيابي مي‌گردد. در صورت وجود تناقض و ابهام بين اين 3 مصاحبه و ليست مزيت‌سنجي، مصاحبه‌هاي تكميلي و حتي مصاحبه بيشتر هم صورت مي‌گيرد تا تيم تحليل به نتيجه نهايي مطلوب دست ‌يابد؛ بنابراين خروجي هر شهرستان از تجميع مصاحبه‌ها و ليست مزيت‌سنجي حاصل مي‌شود. در ادامه تحليل شهرستان انار ارائه ‌شده ‌است.

 

تعیین کسب‌وکارهای مزیت‌دار شهرستان

همان طوري كه در قسمت قبل اشاره ‌شد مبناي تحليل، مصاحبه‌ها و ليست مزيت‌سنجي است. از بررسي اين دو منبع رسته‌هاي رايج و اولويت‌دار شهرستان تعيين شده ‌است. مبناي اين اولويت‌بندي، فراواني و ميزان اشاره افراد كارشناس به كسب ‌و كارهاي رايج در هر شهرستان و اولويتي كه اين مشاغل در ليست مزيت‌سنجي دارند، است. در هر رسته كسب ‌و كارهاي رايج به ترتيب اولويت مشخص شده ‌است. در تحليل به مشاغل موجود، مشاغل قابل توسعه و مشاغلي كه هنوز در شهرستان راه‌اندازي نشده و پتانسيل ايجاد آن‌ها در شهرستان وجود دارد، اشاره شده ‌است. مزيت‌هاي شغلي به ترتيب اولويت در ادامه آورده شده ‌است.

 

باغداری
دامداری
طیور
صنایع تبدیلی و تکمیلی
صنایع غذایی
صنعت
خدمات
صنایع دستی
زراعت
شیلات

 

· باغداری

باغداری یکی از حوزه های رایج بخش کشاورزی است که در شهرستان انار انجام می‌شود. در این شهرستان با انجام فعالیت‌های باغداری ضمن ایجاد اشتغال، می توان به اقتصاد شهرستان و فضای کسب و کار رونق بخشید. کشاورزی و از جمله باغبانی در این شهرستان، در افزایش رفاه عمومی، فقرزدایی، تنوع بخشیدن و پایدار کردن الگوی توسعه شهری، توزیع درآمد و عدالت اجتماعی می تواند مؤثر باشد.

با توجه به ساختار خاک و کیفیت آب، کشاورزان این منطقه اقدام به احداث باغات پسته در این شهرستان کرده اند و 95 درصد محصول تولیدی این شهرستان در زمینه پسته است[1]؛ زیرا به دلیل وضعیت نامناسب آب، قابلیت کاشت محصولات دیگر وجود ندارد. شرایط فعلی شهرستان انار نشان دهنده ظرفیت بالای این شهرستان برای احداث باغات بیشتر در این زمینه است. شهرستان انار از نقاط حاصلخیز پسته کاری در کشور محسوب می شود و بیشترین محصول پسته در ارقام اکبری، کله قوچی، فندقی، احمدآقایی و اوحدی در این منطقه کاشته می شود.[2] اصولاً درخت پسته از ۷ تا ۹ سال پس از کاشت نهال و پیوند، شروع به دادن محصول می‌نماید. کسانی که قصد احداث باغ پسته را دارند برای داشتن سود اقتصادی باید کمی صبور باشند. کیفیت آب مصرفی برای آبیاری درخت پسته به گونه ای است که در کاشت سایر محصولات کشاورزی با آن آب غیر ممکن یا غیر اقتصادی است. شرایط مناسب آب و هوایی برای کاشت نهال پسته اقلیم گرم و خشک در تابستان (گرمای سوزان نباشد) و زمستان سرد و معتدل است که این شرایط در شهرستان انار مهیا است. انتخاب پایه مناسب نکته دیگری است که لازم است در نظر گرفته شود. یک پایه پسته قوی و ایده آل باید نسبت به بیماری های مختلف مقاوم و دارای رشد بالایی باشد و همچنین مقاومت و سازگاری زیادی در برابر کم آبی و شوری داشته باشد. محصول پسته به لحاظ اهمیتی که اندام های مختلف گونه های متعدد درختان پسته از نظر خوراکی و صنعتی دارد همواره حائز اهمیت فراوانی است و انسان از میوه، پوست، هسته، برگ، ساقه و حتی صمغ آن نیز استفاده می‌کند.

با توجه به شرایط اقلیمی و نیز محدودیت منابع آبی در شهرستان انار، این شهرستان از مناطق مستعد در استان کرمان برای توسعه کشت گلخانه‌ای است. گياهان براي داشتن رشد مطلوب نياز به شرايط خاصي از نظر شدت نور، دماي روزانه، دماي ‌شبانه، ميزان رطوبت نسبي هوا و رطوبت خاک دارند. براي توليد و پرورش تجاري گياهان با کيفيت بالا و در تمام طول سال بايد شرايط محيطي مطلوب مهیا شده و عوامل خسارت زا نظير آفات و بیماری ها، باد، طوفان هاي ويرانگر، سرما و يخبندان و... کنترل شوند. گلخانه محیطی است که به راحتی می توان در داخل آن شرایط محیطی را تحت کنترل درآورد و به سمت رشد مطلوب گیاه سوق داد. گلخانه‌ها که از نظر اندازه متغیرند گیاهان را از سرمای بیش از حد زمستان یا گرمای بیش از حد تابستان حفظ می‌کنند. در حال حاضر تعدادی گلخانه در شهرستان انار وجود دارند که در زمینه تولید آلوئه ورا، خیار، گوجه فرنگی و توت فرنگی فعالیت می کنند.[3] بازاریابی مناسب و عرضه به موقع محصولات موجب می شود تا بازگشت سرمایه سریعتر اتفاق بیفتد و نزدیک شدن به موفقیت سرعت بیشتری بگیرد.

با توجه به محدودیت منابع آبی در این شهرستان، گیاه زیتون می تواند جایگزین مناسبی برای گونه هایی باشد که به آب زیادی نیاز دارند (مانند مرکبات). زیتون به موجب مقاومت به کم‌آبی، سازگاری با خاک‌های فقیر و کم بازده شهرستان و تولید محصول ارزشمند، از نظر اقتصادی حائز اهمیت می‌باشد و به محصول ثروتمند خاک‌های فقیر مشهور است.

 

· دامداری

دامداری به عنوان یکی از حوزه های بخش کشاورزی، در شهرستان انار انجام می شود. دامداری در این شهرستان در هر دو صورت سنتی و صنعتی در سطح بسیار محدودی انجام می شود. با توجه به این که حوزه دامداری با یکی از مهم ترین نیازهای انسان، یعنی نیاز به منابع غذایی و همچنین منابع پروتئینی مرتبط می‌باشد؛ بنابراین همواره مورد توجه قرار گرفته است. فعالیت در این حوزه شغلی و افزایش بهره وری در آن، ضمن ایجاد اشتغال در این شهرستان، می تواند عاملی برای توسعه صنایع غذایی، تبدیلی و تکمیلی محسوب شود.

در شهرستان انار پرورش دام‌های سبک و سنگین بیشتر به صورت سنتی انجام می شود.[4] به منظور تأمین گوشت و شیر، گسترش طرح های دامداری در این منطقه همچنان حائز اهمیت است. با توجه به وجود زمینه و همچنین تجربه افراد، می توان این کسب و کار را کم ریسک خواند؛ بنابراین در این شهرستان قابلیت سرمایه گذاری دارند. طبق بررسی های انجام شده، پرورش دام های سبک در این شهرستان بیشتر شامل گوسفند بومی، گوسفند افشاری و بزهایی از نژادهای محلی و بز پاکستانی می‌شوند. با توجه به آمار، اولویت پرورش برای این دام ها در یک سطح است. همچنین پرورش دام های سنگین در این شهرستان شامل گاو شیری و گاو گوشتی است. 

گوسفند بومی شهرستان، برای تحمل اقلیم های متفاوت توانایی زیاد و همچنین جیره غذایی کمتر و در نتیجه هزینه کمتری نیاز دارد. تمامی فرآورده های دامی گوسفند مانند گوشت، شیر، ماست، کره و حتی پشم و پوست آن پرکاربرد هستند و فروش این فرآورده ها در تمامی روزهای سال انجام می‌شود. با توجه به فروش گوشت و سایر اجزای گوسفند و دست‌یابی به سود بالا، فعالیت در این زمینه مزیت دارد.

گوسفند افشاری یکی از نژادهای بسیار مهم گوسفند داشتی است. مدیریت پرورشی بهینه این نژاد می تواند سودآوری واحد گوسفندداری را افزایش دهد. دلایل زیادی باعث شده است که امروزه گوسفندان نژاد افشاری جزء پر فروش ترین گوسفندان باشند. گوسفند افشاری جزء گوسفندان سنگین ‌دنبه کشور محسوب می‌گردد. سرعت رشد بالا، تولید شیر خوب و پرچرب و بهترین گوشت قرمز (که باعث ‌شده است که جزء گوسفندان دو منظوره گوشتی–شیری قرار بگیرد)، بهبود کمی و کیفی پشم گوسفند، سازگاری و عادت پذیری با شرایط آب و هوایی مناطق سردسیر، قدرت راهپیمایی و کوه پیمایی خوب، توان چند قلو زایی، مقاومت در برابر امراض و انگل‌های منطقه و بالا بودن ضریب تبدیل و داشتن بازده اقتصادی مطلوب از جمله مزایای پرورش گوسفند افشاری است.

در زمینه پرورش بز بومی نیز در شهرستان انار مزیت وجود دارد. به طورکلی بز به ‌عنوان یک حیوان اهلی نشخوارکننده جهت تولید شیر و گوشت در مناطق مختلف پرورش داده می‌شود. جثه کوچک، کم توقع بودن و مقاومت در برابر بیماری‌ها و شرایط سخت محیطی حاکم بر شهرستان انار، باعث شده است که بز به ‌عنوان حیوانی محبوب در بین دامداران شهرستان تلقی شود. همانطوریکه بیان شد پرورش بز پاکستانی نیز در این شهرستان شروع شده و نتایج بسیار خوبی حاصل شده است.

علاوه بر ظرفیت بالای شهرستان در زمینه پرورش دام سبک از نژادهای مختلف، برای پرواربندی گوساله و پرورش گاو شیری نیز پتانسیل مناسبی در شهرستان انار وجود دارد. گاوهای بومی به لحاظ تنوع و اختلاف ژنتیکی، ویژگی های خاص نژادی و مقاومت های طبیعی ایجاد شده در آن ها طی قرن ها زیست در شرایط سخت محیطی و آب و هوایی مختلف شهرستان به عنوان یک منبع عظیم تولید شیر و گوشت می تواند نقش موثر در تامین مواد پروتئین حیوانی و اقتصاد شهرستان ایفا نماید. پوست گاو به عنوان یک محصول با ارزش دامی در صنعت چرم‌سازی استفاده می‌شود و حتی شاخ، سم و فضولات این حیوان نیز ارزش اقتصادی داشته و به روش های مختلف مورد استفاده قرار می گیرد.

پرورش زنبورعسل نیز در شهرستان انار، در سطح بسیار محدودی انجام می شود.[5] با توجه به اینکه شهرستان با محدودیت آبی رو به رو است؛ لذا پرورش زنبورعسل می تواند به عنوان یک کسب و کار مزیت‌دار مورد توجه قرار گیرد. پرورش زنبور عسل اگر همراه با رعایت اصول علمی صورت پذیرد، می تواند پیشه‌ای سودآور باشد. زندگی این حشرات به سبک کلنی باعث شده است که پرورش دهندگان زنبور از اشتغالی پایدار بهره مند شوند؛ چرا که میزان بالای زاد و ولد زنبورها باعث سودآوری بیشتر برای پرورش دهندگان خواهد شد. افراد با تجربه معمولا در کنار پرورش زنبور عسل به کشاورزی و تولید محصولات زراعی می پردازند؛ زیرا با ادغام این دو فعالیت علاوه بر تامین مواد غذایی برای زنبورها به دلیل کیفیت در گرده افشانی، به کشت و زراعتی با کیفیت و محصولی بی نظیر نیز دست خواهند یافت.

 

· طیور

پرورش طیور یکی از مشاغل سخت و پرکاری است که به دلیل نیاز شهرستان به منابع غذایی، از اهمیت بالایی برخوردار است و سود سرشاری دارد. در این زمینه شرایط مساعدی در شهرستان وجود دارد، اما نکته مهم و قابل توجه، بازاریابی جهت فروش محصولات تولیدی است. در واقع وجود بازارفروش دائمی و مطمئن می تواند زمینه را برای گسترش طرح های پرورش طیور چه به صورت سنتی و چه صنعتی فراهم نماید. بنابراین طیوری که در ادامه به آن پرداخته می شود، به شرط بازاریابی مناسب مزیت پرورش دارند.

پرورش شترمرغ از جمله مشاغلی است که در این شهرستان انجام می‌شود و ظرفیت سرمایه گذاری و توسعه را دارد.[6] شترمرغ در گروه پرندگان طبقه بندی شده و گوشت آن جزء گوشت‌های قرمز محسوب می‌شود که نسبت به دیگر گوشت‌های قرمز کم چرب‌تر و سالم‌تر است به طوری که ۹۰ درصد آن قابلیت هضم داشته و بعد از گوشت ماهی در رتبه دوم قرار دارد. پوست این پرنده از بهترین نوع چرم بوده و مقاومتش 3 برابر چرم گاو است و ظرافت خاصی دارد و در تولید کیف و کفش با قیمت بالا به کار می رود. شراط آب هوایی حاکم بر شهرستان انار برای پرورش این پرنده بسیار مناسب است و سرمایه گذاری در این زمینه از توجیه اقتصادی خوبی برخوردار است.

پرورش بوقلمون نیز از جمله مشاغلی است که به صورت سنتی در این شهرستان انجام می شود و قابلیت توسعه دارد. گوشت بوقلمون دارای خواص غذایي ويژه ای است و محدوديت مصرف خاصي نيز ندارد؛ بنابراین مي تواند جايگزين مناسبی براي گوشت قرمز مخصوصاً در بيمارانی که مصرف گوشت قرمز برای آنها با محدوديت هایی همراه است، مطرح گردد. از ديگر امتيازات گوشت بوقلمون وجود هر دو نوع گوشت سفيد و قرمز در يک لاشه است. گوشت سفيد 65 درصد و گوشت قرمز 35 درصد از وزن يک لاشه 8 کيلوگرمی را تشکيل مي دهد. تولید بوقلمون گوشتی به دلیل به صرفه بودن تولید، در دسترس بودن نهاده‌های مصرفی بوقلمون، نیاز بازار داخلی و نیز امکان انجام صادرات به کشورهای منطقه حائز اهمیت است.

پرورش مرغ گوشتی و مرغ تخم گذار در شهرستان انار به صورت محدود انجام می شود و افزایش تولید آن‌ها مزیت دارد. قابل ذکر است که اگر در پرورش این نوع مرغ ها از تجهیزات مدرن استفاده شود، سود بیشتری نصیب پرورش دهنده می شود؛ اما با خلاقیت می توان تجهیزات پرورش شامل آبخوری، دان خوری، لانه تخم گذاری و ... را با وسایل ساده ساخت و در واقع با کمترین تجهیزات می توان به پرورش آن ها پرداخت.

کبک از دیگر طیوری است که در شهرستان پرورش داده می‌شود و از مشاغل پیشنهادی در شهرستان انار است. کبک پرنده‌ای وحشی است که در کوهستان‌ها زندگی می‌کند و از قدرت پرواز کمی برخوردار است. محصولات کبک نسبت به دیگر طیور به دلیل طعم و کیفیت مناسب و قیمت بیشتر، مشتریان خاص خود را دارد. از جهت دیگر به دلیل مقاومت نسبتاً بالای این پرنده در مقابل بیماری‌ها، تلفات آن نسبت به دیگر پرندگان کمتر است. با پرورش کبک به‌صورت صنعتی می‌توان بخشی از نیاز کشور در حوزه گوشت را تأمین کرد و از میزان واردات آن به داخل کشور کاست. همچنین می‌توان به بازار جوجه و تخم کبک نیز اشاره نمود که قابلیت تولید و عرضه را دارد.

پرورش بلدرچین نیز در این شهرستان به صورت سنتی انجام می شود و توجیه خوبی برای سرمایه گذاری دارد. بلدرچین پرنده ای با جثه کوچک است که در برابر بسیاری از بیماری های طیور موجود در شهرستان مقاوم است. پرورش بلدرچین به دلیل هزینه های جاری پایین، اشباع نبودن بازار فروش، کوتاه بودن دوره پرورش (40 روز) و عدم پرورش انحصاری توسط شرکت های بزرگ دارای مزیت است. محصولات این پرنده شامل گوشت، تخم بلدرچین و کود می باشد. گوشت و تخم این پرنده دارای ارزش غذایی و دارویی و همچنین سرشار از پروتئین است.[7]

 

· صنایع تبدیلی و تکمیلی

با توجه به تولید محصولات کشاورزی و دامی در شهرستان انار، بررسی‌ها نشان می‌دهد که سالانه مقدار زیادی از آن‌ها به ضایعات تبدیل می‌شوند. از سوی دیگر تولید بسیاری از محصولات در یک بازه زمانی مشخصی رخ می‌دهد؛ اما مصرف آن‌ها در طی سال صورت می‌پذیرد؛ لذا توسعه صنایع تبدیلی و تکمیلی در این شهرستان، می‌تواند زمان استفاده از محصولات را افزایش دهد و از میزان ضایعات آن‌ها بکاهد. همچنین گسترش این صنایع موجب اشتغال‌زایی، ایجاد درآمد و جلوگیری از اتلاف و ضایع شدن محصولات خواهد شد.

با توجه به میزان کاشت آلوئه ورا در شهرستان انار، ایجاد واحد های فرآوری برای این محصول ارزشمند از توجیه اقتصادی بسیار خوبی برخوردار خواهد بود. درصورت تامین بازار فروش محصولات می توان با کشاورزان قرار داد بست و بصورت تضمینی محصولات تولیدی آنان را خریداری کرد. این روش در بسیاری از نقاط کشور که در زمینه آلوئه ورا فعال هستند هم اکنون اجرا میشود و باعث رغبت بسیاری از کشاورزان محلی برای کاشت آئه ورا شده است. آلوئه ورا، علاوه بر مصرف دارویی در حوزه های آرایشی (مایع، ژل، کرم، لوسیون) و تغذیه ای (عصاره و نوشیدنی) نیز کاربرد دارد که فرصت مناسبی برای فرآوری کنندگان آن ایجاد خواهد کرد.

کشتارگاه دام در شهرستان انار وجود دارد و در صورتی که تعداد دام در این شهرستان افزایش یابد، احداث کشتارگاه های جدید مزیت خواهد داشت.[8] کشتارگاه‌ها نقش مهمی در حفظ محیط زیست دارند؛ به دلیل اینکه ضایعات حاصل از کشتار دام نظیر خون و اجزای گوشتی غیر قابل مصرف، در محل تبدیل ضایعات به پودر گوشت که خوراک دام است، تبدیل می شود و علاوه بر قرار گرفتن مجدد در چرخه اقتصادی، از آلودگی محیط زیست نیز جلوگیری می‌کند. فاضلاب حاصل از کشتار نیز در تصفیه خانه های مجهز تصفیه شده و پساب حاصله به مصرف کشاورزی می رسد. البته در کشتارگاه ها باید فضای مناسب برای کشتار دام سبک و سنگین به صورت همزمان وجود داشته باشد و همچنین باید آب مورد نیاز در زمان کشتار نیز تامین شده و تجهیزات و امکانات لازم برای رعایت مسائل بهداشتی و زیست محیطی فراهم شود. همچنین احداث کشتارگاه طیور در این شهرستان می تواند سوددهی مناسبی را به همراه داشته باشد.

با توجه به تعداد دام های سبک و سنگین موجود در شهرستان، ایجاد واحد تولیدی خوراک دام نیز می تواند مزیت داشته باشد. این واحد در صورتی که بتواند علاوه بر بازار فروش شهرستان در سایر نقاط نیز مشتری داشته باشد با سود سرشاری مواجه خواهد شد. با اجرای پروژه های صنعتی که از ضایعات کشاورزی و… خوراک دام تولید شود، هم غذای مورد نیاز دام‌ها تأمین می شود و شهرستان را به خودکفایی سوق می دهد و هم استفاده از مواد اولیه ارزانتر در تولید این محصول سبب خواهد شد تا قیمت تمام شده آن پایین تر و در نتیجه قیمت فروش آن نیز پایین باشد. تولید خوراک دام می تواند زمینه اشتغال خوبی را به طور مستقیم و غیر مستقیم برای مردم شهرستان ایجاد کند.

یکی از روش‌های تازه ماندن گوشت، بسته‌بندی مناسب است. بسته بندی باید به گونه‌ای باشد که گوشت را در مقابل نفوذ طعم، بو، رنگ و سایر عوامل خارجی محافظت کرده و از خشک شدن و تبخیر سطحی آن جلوگیری کند. همچنین باید خواص حسی و ظاهری و سایر ویژگی‌های گوشت را حفظ کرده و آن را در برابر آلودگی های میکروبی و سایر آلودگی ها نگهداری کند. با توجه به اینکه گوشت قرمز در این شهرستان در حد قابل توجهی تولید می شود؛ لذا بسته بندی آن در شهرستان می تواند سوددهی مناسبی به همراه داشته باشد.

فرآوری پوست دام شامل استفاده از پوست گاو در صنعت چرم‌دوزی و همچنین استفاده از پشم و کرک گوسفند و بز در صنعت ریسندگی، ضمن ایجاد درآمد مناسب برای سرمایه گذار، سود مناسبی را نیز نصیب دامدار می‌کند؛ زیرا در حال حاضر پوست دام در این شهرستان فرآوری نمی‌شود.

لازم به ذکر است که مشاغل فوق با احداث بیش از یک یا دو واحد به حالت اشباع می‌رسند و سرمایه گذار باید بازار مصرف و وجود مواد اولیه را به صورت دقیق مورد بررسی قرار دهد.

 

· صنایع غذایی

فرآوری محصولات کشاورزی و دامی، یکی از مهم ترین روش‌ها برای ایجاد اشتغال و عاملی مهم در توسعه پایدار امنیت غذایی محسوب می شود. ایجاد و توسعه صنایع غذایی در شهرستان انار، علاوه بر اشتغالزایی، باعث ارتقای سطح درآمد مردم منطقه نیز خواهد شد.

در شهرستان انار برای فرآوری محصول پسته قابلیت خوبی وجود دارد و فرآوری آن سوددهی مناسبی برای متقاضی طرح خواهد داشت. ایجاد واحدهای پسته پاک کنی، شور کردن پسته، تهیه پودر پسته، تولید خلال پسته و بسته بندی آن از جمله مشاغل پیشنهادی در زمینه فرآوری پسته است. کره پسته، حلوای پسته و روغن پسته نیز از فرآورده های حاصل از پسته هستند که در بین مردم کشور ما رایج نشده است ولی با تبلیغات صحیح می توان بازار فروش خوبی را در خصوص این محصولات داشت.

با توجه به اینکه کارخانه لبنیات در شهرستان وجود ندارد و شیر تولید شده، روزانه توسط تانکر به شهرستان های رفسنجان و کرمان ارسال شده و فرآوری می شود؛ ایجاد واحدهای سنتی و نیمه صنعتی برای تولید آن دارای مزیت است.[9]  قابل ذکر است که احداث کارخانه لبنیات به سرمایه زیادی نیاز دارد. همچنین برای موفقیت در زمینه تولید لبنیات باید به بالابردن توانایی در زمینه رقابت با نشان‌های تجاری معروف نیز فکر کرد.

 

· صنعت

مشاغل صنعتی از مهم ترین عوامل توسعه اقتصادی کشور است، اما در کشور ما آن گونه که باید به آن توجه نشده است و لازم است از پتانسیل های هر شهرستان در این حوزه برای پیشرفت اقتصادی کشور استفاده شود. در شهرستان انار، تعدادی واحد صنعتی در زمینه های مختلف وجود دارند که به برخی از آن ها اشاره خواهد شد.

در این شهرستان یک شهرک صنعتی وجود دارد که در آن کارخانه هایی از جمله کارخانه بلوک، شیشه سکوریت، کارتن سازی، دستمال کاغذی، موزاییک سازی، پلاستیک سازی فعالیت می کنند. همچنین در خارج از شهرک صنعتی، کارگاه جمع آوری و بسته بندی زباله های پت در حال فعالیت است و کارگاه تولید پروفیل آلومینیوم در حال احداث می باشد.[10]

در این شهرستان می توان در زمینه تولید قطعات خودرو، پوشاک، مصالح ساختمانی، تجهیزات گلخانه، لوازم التحریر، ادوات کشاورزی، کود و سموم شیمیایی سرمایه گذاری کرد. تولید پوشاک در حال حاضر در این شهرستان در حد بسیار محدودی انجام می شود و بیشتر پوشاک مورد نیاز این شهرستان، از استان های دیگر وارد می شوند؛ بنابراین سرمایه گذاری در این زمینه می تواند مزیت داشته باشد.

تولید مصالح ساختمانی در این شهرستان به سبب رونق ساخت و ساز، می تواند دارای مزیت باشد. همچنین در صورت رونق گلخانه‌داری، می توان در زمینه مشاغل وابسته مانند تولید پلاستیک، تولید انواع گلدان، وسایل گرمایشی و سرمایشی و... سرمایه گذاری کرد و موجب اشتغال زایی شد.[11] همچنین با توجه به واردات لوازم التحریر از شهرستان ها و استان های دیگر، می توان در زمینه تولید لوازم التحریر نیز اقداماتی انجام داد.[12] با توجه به اینکه کود و سموم شیمیایی و همچنین ادوات کشاورزی مانند تراکتور، از استان‌های دیگر وارد این شهرستان می شوند؛ ایجاد واحدهایی جهت تولید این ادوات می تواند زمینه اشتغالزایی و سودآوری را داشته باشد.[13]

وجود زمین های کشاورزی وسیع بصورت زراعی و باغی در شهرستان، میزان مصرف سموم و کودهای شیمیایی را در سال های اخیر به شدت افزایش داده است. مردم شهرستان معمولا این سموم را از شهرستان ها و استان های دیگر تهیه می کنند. به نظر میرسد با احداث واحدی جهت تولید انواع سموم و کودهای شیمیایی رایج در شهرستان و استان، می توان ضمن پاسخگویی به این نیاز در شهرستان، مازاد تولید را به شهرستان ها و استان های دیگر نیز ارسال کرد.

 

·  خدمات

تنوع در حوزه مشاغل خدماتی بسیار زیاد است و حرفه های زیادی را در برمی گیرد که میزان سودآوری حرفه ها با توجه به نیاز و ظرفیت منطقه با یکدیگر تفاوت هایی دارد. برای مثال گردشگری از فعالیت هایی است که با سودآوری بسیاری همراه است و در شهرستان انار نیز ظرفیت های خوبی برای سرمایه گذاری در زمینه گردشگری وجود دارد.

ارگ باستانی، کاروانسرای دوره عباسی، قلعه داود آباد، یخدان، خانه ابوالحسن خان از جمله آثار باستانی این شهرستان هستند و همچنین کلوتهایی در شهرستان وجود دارند که جاذبه های طبیعی شهرستان می باشند.  جنگل مصنوعی انار نیز  بزرگترین جاذبه طبیعی این شهرستان می باشد. این شهرستان دارای مساجد زیادی است و یک امامزاده به نام امامزاده محمدصالح در آن وجود دارد.[14] شهرستان انار در مسیر جاده ترانزیت قرار گرفته است؛ لذا می توان در بخش گردشگری فعالیت هایی انجام داد.[15] از جمله این فعالیت ها می توان به احداث رستوران بومی و هتل در این شهرستان اشاره کرد که بسیار سودآور هستند.

رستوران‌های بومی، مکان‌هایی با فضای سنتی و متناسب با آداب ‌و ‌رسوم هر منطقه است که در آن‌ها بیشتر به‌جای استفاده از میز و صندلی‌های مدرن از تخت یا سایر وسایل سنتی استفاده و علاوه بر سرو غذاهای محلی، ترشیجات خانگی و نوشیدنی‌هایی مانند چای و قهوه نیز عرضه می‌شود. رستوران‌ بومی جزء مهم‌ترین نمادهای فرهنگی محسوب می‌شود و می تواند در خانه های قدیمی موجود در هر منطقه اجرا شود. بسیاری از گردشگران و توریست های غذایی برای امتحان کردن غذاهای مختلف به سفر می روند و این مسئله برای مناطق مختلف قابل استفاده و بهره برداری است؛ بنابراین ایجاد رستوران بومی نیز از کسب و کارهای زود بازده است؛ زیرا هم تمایل مردم به سمت سرو غذاهای محلی بیشتر شده و هم معاملات این کسب و کار به صورت نقدی انجام می‌شود.

در حقیقت پیش از آن که یک گردشگر از شهری بازدید کند، بخشی از جستجوی آن‌‌‌‌‌‌ها در مورد این خواهد بود که چگونه نزدیک‌‌‌‌‌‌ترین هتل و اقامتگاه را در شهر پیدا کند. حقیقت این است که اگر یک شهر توریستی فاقد هتل‌‌‌‌‌‌ و اقامتگاه‌‌‌‌‌‌های استاندارد باشد، احتمالاً بازدیدکنندگان (گردشگران) کمتری جذب خواهد کرد. در نتیجه سرمایه گذاری در این زمینه مزیت خواهد داشت.

شهرستان انار فاقد شهربازی است؛ بنابراین احداث این مورد در صورت استقبال مردم ارزش افزوده زیادی به همراه خواهد داشت. لازم به ذکر است که در این شهرستان دو سینما وجود دارد؛ لذا فعالیت در این زمینه مزیت ندارد.

 

· صنایع دستی

صنایع دستی چکیده و ثمره ذوق و هنر هنرمندان و صنعتگرانی است که با دستان پرتوانشان روح و جان فرهنگ و هنر به یادگار مانده از نیاکان خویش را جاودانه می‌سازند. صنایع دستی نماد فرهنگ اصیل، تاریخ کهن و هنر بی‌مثال مردم این سرزمین اسطوره‌ای است.

نکته ای که در رابطه با صنایع دستی وجود دارد این است که برخلاف زحمتی که هنرمند می کشد تا یکی از صنایع دستی را تولید کند، متاسفانه به علت عدم حمایت و بازار فروش داخلی و خارجی، رغبت به سمت فعالیت در این زمینه کاهش یافته است و بسیاری از هنرهای دستی به همین دلیل به فراموشی سپرده شده اند. در ادامه توضیحاتی راجع به پتانسیل های صنایع دستی در شهرستان انار آورده شده است اما در هر صورت اگر توجهی به آن از سمت دولت و نهادهای مربوطه نشود، نمی توان انتظار موفقیت برای آن داشت.

قالی بافی از جمله صنایع دستی شهرستان انار محسوب می شود و قابلیت توسعه نیز دارد. قالیبافی از مشاغل خانگی پردرآمدی است که تسهیلات خوبی به آن تعلق می گیرد. بسیاری از زنان خانه دار این هنر را یک فرصت شغلی مناسب می دانند چون در کنار کارهای روزمره می توانند به این کار بپردازند و درآمد خوبی کسب کنند. از آن جایی که قالی انواع مختلفی دارد، می توان با آموختن دانش آن، محصولات متنوع و متناسب با ذوق و سلیقه افراد تولید و به بازار عرضه کرد. همچنین با تولید فرش با کیفیت می توان به صادرات در این زمینه نیز فکر کرد. این کسب و کار را می توان در فضای کوچک و با سرمایه اولیه کم راه انداخت و با فروش محصول و افزایش مشتری، این کار را گسترش داد و زمینه اشتغال بسیاری از جوانان را فراهم کرد.

گلیم به عنوان یکی از قدیمی ترین دست بافت های بشر، از شاخه هاي قاليبافي است و در آن از طرح هاي مختلف محلي استفاده مي شود. هر چند در گذشته گلیم به عنوان یک زیرانداز شناخته و بافته می شد، اما امروزه با توجه به زیبایی نقوش و کیفیت بافتی که دارد از آن در هنرهای تلفیقی همچون روکش های مبلمان، دوخت کیف های چرمی، وسایل تزیینی و غیره استفاده های بسیاری می شود. با توجه به استقبال مردم شهرستان از صنایع دستی، را اندازی این صنعت می تواند سودده باشد.

بعد از موار فوق، در اولویت های پایین تر می‌توان به تولید صنایع دستی مانند پته دوزی، گلدوزی و خیاطی اشاره کرد که در حال حاضر توسط برخی از مردم شهرستان انجام شده و در صورت وجود بازار مصرف، همچنان جای کار داشته و می‌توان این تولیدات را افزایش داد. 

 

· زراعت

بخش زراعت در حوزه کشاورزی، در روند رشد و توسعه اقتصادی شهرستان انار نقش‎های متعددی بر عهده دارد که از جمله مهم‎ترین آن‎ها می‎توان تأمین مواد خام و اولیه مورد نیاز صنایع بالادستی، تأمین نهاده‎، مصرف تولیدات سایر بخش‏های صنعتی از قبیل کودها و سموم شیمیایی و ماشین‌آلات کشاورزی را نام برد. در این قسمت نیز به بررسی محصولات زراعی متناسب با شرایط موجود در شهرستان پرداخته می شود و مزایای کشت هر کدام به تفکیک آورده می شود.

زعفران از جمله محصولات زراعی است که در شهرستان انار به صورت محدود کشت می شود، ولی قابلیت توسعه کشت نیز دارد.[16] مقاومت زعفران در برابر سرما زیاد است و به آب کمی نیاز دارد. زعفران به علت داشتن رنگ زیبا، عطر و طعم بسیار مطبوع، در صنایع غذایی کاربرد دارد. دمنوش زعفران آرام بخش بوده و استرس و نگرانی را برطرف می‌کند. کسب و کار کشت زعفران به علت خاصیت ضد سرطانی این گیاه اهمیت دو چندان پیدا می‌کند با کشت زعفران نه تنها می توان نیاز منطقه زیرکشت را تامین کرد، بلکه در سراسر ایران نیز مشتری دارد. نیاز آبی کم و تامین نیاز آبی آن با نزولات جوی، تداخل نداشتن نیاز آبی با سایر محصولات کشاورزی مرسوم در منطقه، اشتغال‌زایی مستقیم و غیرمستقیم (در زمان برداشت) و اقتصادی بودن آن از جمله مواردی است که می‌توان این محصول را جایگزین دیگر محصول‌های کشاورزی آب‌بر کرد.

توسعه کشت گیاهان دارویی به دلیل داشتن آستانه تحمل بالا در برابر تنش های محیطی شهرستان و نیاز کم به منابع آبی، حرکتی هوشمندانه و در خور توجه است. کشت این گیاهان در شهرستان در سطح محدودی انجام شده است و ظرفیت برای توسعه این فعالیت در شهرستان وجود دارد.[17] تقاضای مصرف گیاهان دارویی به علت روی گردانی از داروهای شیمیایی و یا حتی استفاده برخی از این محصولات در تولیدات کارخانه‌های بزرگ دارویی همواره رو به افزایش است. از آن جا که این گیاهان برای کشت به مراقبت خاص و شرایط حساسی نیاز ندارند، می توان روی کشت آن ها سرمایه گذاری کرد. بنابراین کشت این گیاهان در شهرستان یک پیشنهاد مناسب در حوزه زراعت می باشد.

 

· شیلات

هرچند شیلات از حوزه های شغلی سوددهی است که ظرفیت بسیار خوبی در کشور ما برای آن وجود دارد و اگر از این ظرفیت های شیلاتی استفاده شود ارزآوری بسیار خوبی برای کشور به همراه خواهد شد، اما با توجه به اینکه شهرستان انار با محدودیت منابع آبی مواجه است، فعالیت در زمینه شیلات در شهرستان انار توصیه نمی شود و امروزه نیز به صورت کاملاً محدود در شهرستان انجام می شود؛ بنابراین توسعه این فعالیت در شهرستان موفقیت آمیز نخواهد بود و توصیه نمی شود.

 

 

مشاغل	مزیت
احداث باغ پسته	1
احداث گلخانه آلوئه‌ورا	2
احداث گلخانه صیفی جات	3
پرورش گوسفند بومی	4
پرورش گوسفند افشاری	5
پرورش بز محلی	6
پرورش بزپاکستانی	7
پرورش گاو شیری	8
پرواربندی گوساله	9
پرورش شترمرغ	10
پرورش بوقلمون	11
پرورش مرغ گوشتی	12
پرورش مرغ تخم گذار	13
فرآوری آلوئه ورا	14
احداث کشتارگاه دام	15
احداث کشتارگاه طیور	16
احداث واحد فرآوری و بسته بندی پسته	17
احداث کارخانه تولید لبنیات	18
تولید قطعات خودرو	19
تولید پوشاک	20
تولید مصالح ساختمانی	21
تولید تجهیزات گلخانه	22
کشت زعفران	23
احداث رستوران بومی	24
احداث هتل	25
تولید خوراک دام	26
بسته بندی گوشت	27
فرآوری پوست دام	28
احداث گلخانه توت فرنگی	29
پرورش کبک	30
پرورش بلدرچین	31
کشت گیاهان دارویی	32
احداث باغ زیتون	33
تولید لوازم التحریر	34
تولید ادوات کشاورزی	35
تولید کود و سموم شیمیایی	36
قالی بافی	37
گلیم بافی	38
پرورش زنبور عسل	39
احداث شهربازی	40
پته دوزی	41
گلدوزی	42
خیاطی	43