رابر
شهرستان رابر یکی از شهرستانهای کوهستانی استان کرمان است. مرکز این شهرستان شهر رابر میباشد و فاصله این شهر تا مرکز استان کرمان ۱۷۵ کیلومتر است. این شهرستان با مساحتی بالغ بر ۱۸۷/۱۶۶۷ کیلومتر مربع، در جنوب غربی استان کرمان قرار گرفتهاست؛ بهطوریکه از شمال به شهرستان بردسیر، از شمال غرب، غرب و جنوب غرب به شهرستان بافت، از جنوب، جنوب شرق و شرق به شهرستان جیرفت و از شمال شرق به شهرستان کرمان محدود میشود.
شهرستان رابر در حصاری از کوهها ( کوههای شاه- ارتفاعات قلعه سنگ- باغ بهادر- سر مشک- ارتفاعات تخت سر طشتک و بحر آسمان) به صورت نعل اسبی قرار دارد. آب و هوای اکثر مناطق شهرستان رابر در فصل زمستان سرد و در فصل بهار و تابستان معتدل و بسیار دلانگیز و خنک است. در مجموع آب وهوای کوهستانی رابر در تابستانها از ۲۸درجه سانتیگراد بالای صفر تجاوز نمیکند و در فصل زمستان در بعضی از مناطق حدوداً به ۱۵ درجه زیر صفر میرسد. در فصل زمستان عمده کوهها، پوشیده از برف است و در ارتفاع و درههای کوه شاه که در شمال رابر قرار دارد و در بعضی از سالها برف دهها متر روی هم انباشت میگردد. همچنین میانگین بارندگی سالیانه در این بخش ۲۷۰ میلیمتر در سال است.جمعیت شهرستان رابر، طبق سرشماری سال 1395، 35362 نفر بوده که شامل 11513خانوار است.
مزیت های منطقه
مزيتسنجي و اولويتبندي كسبوكارهاي موجود در هر شهرستان برمبناي يک روش تحقيق انجام ميشود. در اين روش تحقيق، يک شناسنامه براي هر شهرستان و يک شناسنامه براي هر كسبوكار تدوين ميشود. اين شناسنامهها به عنوان ورودي به نرمافزار دادهشده و خروجي نرمافزار همپوشاني اين دو شناسنامه و تعيين مشاغل مزيتدار شهرستان است. اين اولويتبنديها توسط كارشناسان و افرادخبره هر شهرستان بازبيني و اصلاح ميشوند. يكي از منابع تحليل همين ليست مزيتسنجي اصلاحشدهاست. يكي ديگر از منابع تحليل، مصاحبه با كارشناسان و متخصصين حوزه اشتغال هر شهرستان است. در هر شهرستان با حداقل 3 نفر از اين افراد مصاحبه انجام ميشود. اين مصاحبهها پيادهسازي و ارزيابي ميگردد. در صورت وجود تناقض و ابهام بين اين 3 مصاحبه و ليست مزيتسنجي، مصاحبههاي تكميلي و حتي مصاحبه بيشتر هم صورت ميگيرد تا تيم تحليل به نتيجه نهايي مطلوب دستيابد. بنابراين خروجي هر شهرستان از تجميع مصاحبهها و ليست مزيتسنجي حاصل ميشود. در ادامه تحليل شهرستان رابر ارائهشدهاست.
تعیین کسبوکارهای مزیتدار شهرستان
همانطوريكه در قسمت مقدمه اشارهشده مبناي تحليل، مصاحبهها و ليست مزيتسنجي است. از بررسي اين دو منبع رستههاي رايج و اولويتدار شهرستان تعيين شدهاست. مبناي اين اولويتبندي، فراواني و ميزان اشاره افراد كارشناس به كسبوكارهاي رايج در هر شهرستان و اولويتي كه اين مشاغل در ليست مزيتسنجي دارند، است. در هر رسته كسبوكارهاي رايج به ترتيب اولويت مشخص شدهاست. در تحليل به مشاغل موجود، مشاغل قابل توسعه و مشاغلي كه هنوز در شهرستان راهاندازي نشده و پتانسيل ايجاد آنها در شهرستان وجوددارد، اشاره شدهاست. مزيتهاي شغلي به ترتيب اولويت در ادامه آورده شدهاست.
دامداری
باغداری
صنایع تبدیلی و تکمیلی
زراعت
طیور
صنایع غذایی
صنایع دستی
شیلات
خدمات
صنعت
دامداری
دامداری به دلایل اقتصادی و فرهنگی و اجتماعی از قبیل منبع درآمد، باروری خاک و محصولات دامی (شیر، گوشت و …) برای خانوار ها بسیار مهم است؛ لذا همواره مورد توجه بوده و به عنوان اصلی ترین سرمایه خانواده ها در این مناطق محسوب می شود. دامداری سهم مهمی در تامین غذای مورد نیاز بشر دارد که می توان به تولید محصولات لبنی، گوشت، پشم و چرم اشاره کرد. علاوه بر این، کود حیوانی نقش اساسی را در صنعت کشاورزی دارد.
دامداری در شهرستان رابر، به صورت سنتی، صنعتی و نیمه صنعتی وجود دارد. البته واحدهای صنعتی زیادی درحال راه اندازی هستند. همچنین خوراک این دام ها از مراتع شهرستان و خوراک هایی که در شهرستان های همجوار مانند بردسیر تولید می گردد، تامین میشود. مردم این شهرستان در زمینه دام سبک بیشتر گوسفند بومی و گوسفند افشاری و در زمینه دام سنگین بیشتر گاو بومی، گاو هلشتاین دورگ و گاو سمینتال دورگ را پرورش میدهند. در ادامه نیز میتوان به پرورش بز سانن، بزبومی گوسفند رومانف اشاره که با توجه به مزیت هایی که هر کدام دارند، توجیه اقتصادی دارند؛ اما به دلیل استقبال کمتر در اولویت بعدی قرار میگیرند.
پرورش گوسفند نسبت به سایر حیوانات، بیشتر مورد توجه دامداران قرار گرفته؛ زیرا توان گوسفند برای تحمل اقلیم های متفاوت بیشتر است، جیره غذایی کمتر و در نتیجه هزینه کمتری نیاز دارد، تمامی فرآورده های دامی مانند گوشت، شیر، ماست، کره، و حتی پشم و پوست دام پرکاربرد هستند و فروش این فرآورده ها در تمامی روزهای سال انجام میشود. قیمت گوشت گوسفند بالا است و به علاوه اجزای گوسفند مانند دل، قلوه، جگر، سیرابی، کله پاچه، خوش گوشت و … نیز قابل فروش هستند. خرید دام برای قربانی کردن در ایام مذهبی مانند عید قربان و … موجب رونق این کسب و کار میشود؛ بنابراین گسترش پرورش گوسفند سوددهی خوبی را خواهد داشت.
گوسفند افشاری یکی از نژادهای بسیار مهم گوسفند داشتی است که بومی استان زنجان است. مدیریت پرورشی بهینه این نژاد می تواند سودآوری واحد گوسفندداری را افزایش دهد. دلایل زیادی باعث شده است که امروزه گوسفندان نژاد افشاری جزء پر فروش ترین گوسفندان باشد. این نژاد به آب و هوای سرد عادت داشته و دارای جثه ای بزرگی است. گوسفند افشاری جزء گوسفندان سنگین دنبه کشور محسوب میگردد. سرعت رشد بالا، تولید شیر خوب و پرچرب و بهترین گوشت قرمز (که باعثشده است که جزء گوسفندان دو منظوره گوشتی – شیری قرار بگیرد.)، بهبود کمی و کیفی پشم گوسفند، سازگاری و عادت پذیری با شرایط آب و هوایی مناطق سردسیر، قدرت راهپیمایی و کوه پیمایی خوب، توان چند قلو زایی، مقاومت در برابر امراض و انگلهای منطقه و بالا بودن ضریب تبدیل و داشتن بازده اقتصادی مطلوب از جمله مزایای پرورش گوسفند افشاری است.
بز سانن یک نژاد شیری پرتولید است که نسبت به بزهای بومی، تولید شیر بسیار بیشتری دارد و میتواند بخشی از نیاز کشور به شیر و پروتئین حیوانی را تأمین نماید. نرخ تبدیل مواد خوراکی به شیر در بزهای سانن بالاتر میباشد که این امر موجب افزایش بازدهی بز سانن از خوراک مصرف شده توسط آن میشود. کسب و کار پرورش بز سانن موجب اشتغالزایی و رغبت بیشتر جوانان به امر دامپروری میشود. هر کیلوگرم شیر بز با قیمت بیشتری نسبت به شیر گاو فروخته میشود و در نقاط مختلف کشور طرفداران خاص خود را دارد.
گوسفند رومانوف جزء به صرفه ترین و بهترین گوسفندان گله گوشتی – زایشی است. این نوع گوسفند، یک گوسفند روسی است که اصل نژاد آن متعلق به دره ولگا، در شمال غرب مسکو است. رومانوف یک نژاد خالص بوده و از تلاقی نژادها بهوجود نیامده است. باروری بسیار خوب، بالاترین میزان چندقلوزایی، فصل تولیدمثل بسیار طولانی، امکان تولیدمثل در تمام طول سال، سازگاری و عادت کردن به آب و هوای سرد و خوراک محلی برخی از ویژگیهای خوب این نژاد هستند. نژاد رومانوف گرچه از دسته گوسفندان گوشتی است؛ اما پشم این نژاد بسیار محکم و باکیفیت است و سالانه 5/4 کیلوگرم پشم قابل استحصال دارد که از جنبه اقتصادی برای پرورشدهنده سرمایه ساز است.
به طورکلی بز بهعنوان یک حیوان اهلی نشخوارکننده جهت تولید شیر و گوشت در مناطق مختلف دنیا پرورش داده میشود. جثه کوچک، کم توقع بودن و مقاومت در برابر بیماریها و شرایط سخت محیطی، باعث شده تا بز بهعنوان حیوانی محبوب در بین دامداران تلقی شود. در نقاط مختلف از این حیوان علاوه بر تولید شیر و گوشت، جهت تولید پوست و الیاف مویی نیز استفاده میشود.
امروزه با توجه به رشد جمعیت کشور و نیاز روز افزون جامعه به گوشت و مواد گوشتی و نقش مهم این محصولات در تامین پروتئین و غذای افراد جامعه، پرورش دام های پر بازده به منظور افزایش تولید و خودکفایی غذایی کشور، امری لازم و ضروری است. گاوهای بومی ایران به لحاظ تنوع و اختلاف ژنتیکی، ویژگی های خاص نژادی و مقاومت های طبیعی ایجاد شده در آن ها طی قرن ها زیست در شرایط سخت محیطی و آب و هوایی مختلف به عنوان یک منبع عظیم تولید شیر و گوشت می تواند نقش موثر در تامین مواد پروتئین حیوانی و اقتصاد جامعه ایفا نماید. در ضمن به عنوان مثال طبق آماری که اخیرا تهیه و ارائه شده است حدود 95.5% شیر مصرفی و حدود 50% گوشت مصرفی انسان در سطح جهان از گاو به دست می آید. پوست گاو نیز به عنوان یک محصول با ارزش دامی امروزه به میزان 10 تا 20 درصد مصارف چرم سازی را تامین می کند، حتی شاخ و سم و فضولات حیوان نیز ارزش اقتصادی داشته و به روش های مختلف مورد استفاده قرار می گیرد.
امروزه به منظور بهره برداری بهینه، از گاو های دورگ استفاده میشود. که این موارد حاصل تلقیح نژاد اصلی و نژاد بومی هستند. گوساله ای که از طریق آمیخته گری متولد می شود هم برخی خصوصیات ارثی گاو نر اصیل را دارا می باشد و هم برخی خصوصیات ارثی گاو ماده بومی را دارد. در نسل های بعدی به تدریج صفات منتقل شده از گاو های اصیل در گوساله ها ظاهر می شود و تولیدات شیر و گوشت اغلب آنها نیز به نحو قابل توجهی بیشتر می شود. در شهرستان رابر نیز پرورش گاو هلشتاین دورگ و سمینتال دورگ انجام میشود و با توجه به سازگاری که با اقلیم منطقه داشته، همچنان قابلیت توسعه و سرمایه گذاری را دارد.
پرورش زنبور عسل از جمله مشاغلی است که می تواند سود خوبی به همراه داشته باشد. باردهی گل ها و میوه ها با گرده افشانی توسط زنبور عسل افزایش می یابد. این مسئله باعث شده ارزش اقتصادی پرورش زنبور عسل بسیار بیشتر از ارزش ریالی حاصل از تولید عسل باشد. در طی فرآیند پرورش و نگهداری زنبورعسل، با ازدیاد کندوها می توان به فروش کندو نیز فکر کرد و به سود خوبی دست یافت. در مناطق گرمسیری از هر کندو یک بچه کندو گرفته می شود. در ضمن محصول مزرعه پرورش زنبور عسل صرفاً کندو و عسل نیست؛ موم، زهر و ژل آن نیز قابل فروش است. عسل تولیدی شهرستان رابر معروف و در کشور زبانزد است و حدودا 3000 کندوی زنبور عسل در شهرستان به تولید این محصول می پردازند[1]؛ بنابراین توسعه زنبورداری نیز مانند موارد فوق از اولویت های اول این حوزه است که در صورت سرمایه گذاری، سودآوری خوبی را به همراه دارد.
· باغداری
کشور ایران در بیشتر محصولات باغی دارای مزیت نسبی است و بخش عمدهای از صادرات غیرنفتی ما را محصولات باغی تشکیل میدهد.از سوی دیگر تولید اشتغال توسط باغداری زیاد بوده و در اقتصاد کشور و در رونق کسب و کار مؤثر است. کشاورزی و ازجمله باغبانی در توسعه ملی و افزایش رفاه عمومی، فقرزدایی، تنوع بخشیدن و پایدار کردن الگوی توسعه شهری، توزیع درآمد و عدالت اجتماعی کمک میکند و مؤثر است. شهرستان رابر نیز از جمله شهرستان هایی است که باغداری در آن رونق خوبی دارد.
گردو از جمله محصولات باارزش باغی این شهرستان است که کیفیت بسیاری عالی دارد و بیشتر در مناطق کوهستانی کاشته میشود؛ بنابراین با توجه به سازگاری این محصول با اقلیم این منطقه، توسعه باغات گردو، توجیه اقتصادی دارد.[2] گردو، درختی چندساله و مقاوم است که پس از رشد کامل، هر درخت تا 18 کیلوگرم تولید محصول خواهد داشت. محصول نهایی قیمت بالایی دارد که هم در داخل کشور طرفداران زیادی داشته و هم قابلیت بالای صادرات دارد. همچنین در صورت احداث باغ گردو، تا سال های سال نیاز به سرمایه گذاری و کشت دوباره وجود ندارد؛ زیرا درخت گردو دارای عمر طولانی است و تا ده ها سال قابلیت برداشت دارد. میوه گردو هم جز معدود میوه هایی است که هیچ گونه نیازی به هزینه انبار در سردخانه ندارد و به دلیل ماندگاری طولانی، می تواند چند ماه و حتی چند سال مورد مصرف قرار گیرد. در ضمن چوب درخت گردو هم برای منبت کاری، خراطی و کنده کاری، ساخت مجسمه و اشیا دکوری، ساخت آلات موسیقی و همچنین در دکوراسیون داخلی منزل و ساخت روکش های چوب بسیار پرکاربرد است. این چوب نیمه سنگین و نیمه سخت بوده و مقاومت مناسبی در برابر فشار، خمش، رطوبت و کشش دارد.
توسعه باغات گیلاس نیز با توجه به اینکه عمده محصول باغی این شهرستان است و با اقلیم منطقه سازگاری دارد، سوددهی بالایی خواهد داشت.
بعد از موارد فوق میتوان گفت با توجه به وجود باغات محصولات مرغوبی نظیر بادام، زردآلو و آلبالو، توسعه چنین باغاتی، توجیه اقتصادی دارد؛ زیرا محصول این منطقه مرغوب است و سازگاری خوبی با شرایط آب و هوایی دارد.
با توجه به موضوع مهم کمآبی در کشورمان، کاشت درختان دیم و همچنین محصولات دیم بسیار پراهمیت و موردتوجه است. از درخت بادام بهعنوان یک درخت مقاوم در برابر خشکی یاد میشود و در شرایطی که بیآبی وجود دارد، درخت بادام میوه خوبی میدهد و همچنین ازلحاظ شرایط کاشت در زمینهای آهکی هم تا حد زیادی مقاومت دارد. با توجه به موارد گفته شده و ارزش افزوده خوبی که کاشت این محصول دارد، ایجاد باغات بادام، سوددهی خوبی را خواهد داشت.
گل محمدی از دیگر محصولاتی است که به سبب مصرف کم آب، با شرایط آب و هوایی شهرستان رابر، سازگار است و قابل توسعه میباشد[3]. کار کردن در حوزه کاشت گل محمدی، از کسب و کار هایی است که در صورت راه اندازی، مثمرثمر خواهد بود؛ زیرا گل محمدی، گیاهی مقاوم به کم آبی، آفات و امراض است، که علاوه بر خواص درمانی، دارای مزیتهای اقتصادی فراوانی مانند ارزش صادراتی، جذب گردشگر و اشتغال زایی است. غنچه خشک، مایع گلاب، روغن و اسانس، فرآوردههای برگرفته از گل محمدی است که علاوه بر عرضه در بازارهای داخلی، قابلیت صادرات به کلیه کشورهای جهان را دارا است.
در ادامه نیز میتوان به احداث باغات سیب و گلابی اشاره کرد که در صورت مدیریت منابع آبی و وجود بازار مصرف، توجیه اقتصادی دارند و باعث ایجاد اشتغال پایدار میشوند؛ اما به دلیل استقبال کمتر در اولویت بعدی قرار میگیرند.
کاشت آلوئه ورا از جمله مواردی است که با توجه به شرایط این شهرستان، پتانسیل های توسعه بیشتر را دارد. گونه های مختلف آلوئه ورا گیاهانی مقاوم به گرما، خشکی، بیماریها، آفات و حتی شوری هستند. علت مقاومت زیاد آن ها ساختار مرفولوژیکی این گیاه است و بذر آن ها نیز در شرایط اقلیمی مناسب و در دمای 21درجه سانتی گراد سبز می شوند. البته این گیاهان به سرما بسیار حساس هستند به طوریکه در دردمای زیر 10درجه سانتی گراد رشد آن ها متوقف می شود. آلوئه ورا به رطوبت بالا، آب ایستایی و آبیاری زیاد حساس است. از این رو آبیاری گیاهان باید زمانی انجام شود که خاک آن ها کاملا خشک باشد. چنانچه این گیاه در مناطق گرم و خشک کاشته شود باید تحت آبیاری به موقع قرار بگیرد. آلوئه ورا را در هر نوع خاکی می توان کاشت ولی خاک های سبک که از زهکشی مناسبی برخوردار باشند برای کاشت این گیاه توصیه می شود. بازار و جایگاه آلوئه ورا در کشور جدید میباشد و آن چنان که باید جایگاه خود را پیدا نکرده اما این گیاه از اندک گیاهان دارویی است که علاوه بر مصرف دارویی در حوزه های آرایشی (مایع، ژل، کرم، لوسیون) و تغذیه ای (عصاره و نوشیدنی) نیز کاربرد دارد.
طبق بررسی های انجام شده، توسعه گلخانه گل و گیاه زینتی نیز صرفه اقتصادی دارد. چنین واحد هایی در حال حاضر نیز در شهرستان فعال هستند که میتوان تعداد آنها را افزایش داد.
صنایع تبدیلی و تکمیلی
با وجود تنوع تولید محصولات کشاورزی در رابر، بررسیها نشان میدهد که سالانه مقداری از آن در مراحل کاشت، داشت و برداشت به ضایعات تبدیل میشوند. از سوی دیگر برداشت و یا تولید بسیاری از محصولات کشاورزی در یک بازه زمانی مشخصی رخ میدهد؛ اما مصرف آنها در طی سال صورت میپذیرد. لذا صنایع تبدیلی میتواند زمان استفاده را افزایش دهد و از میزان ضایعات آن بکاهد. همچنین گسترش این صنایع موجب اشتغالزایی، ایجاد درآمد و جلوگیری از اتلاف و ضایع شدن محصولات میگردد.
با توجه به اینکه تولیدات عسل مرغوب، در این شهرستان زیاد است؛ ولی بسته بندی آن انجام نمیشود؛ بنابراین بسته بندی عسل میتواند فرصت شغلی مناسبی برای سرمایه گذاری باشد. اگر کارخانه ای در زمینه بسته بندی عسل ایجاد شود، علاوه بر اینکه تعداد زیادی مشغول به کار میشوند، کسانی که درحال تولید هستند هم دلگرم شده و هم سرمایه شان به آنها برمی گردد[4]. ویژگی مهم عسل آن است که این ماده طبیعی به دلیل دارا نبودن آب، به شرط دوری از رطوبت، در مدت طولانی فاسد نمیشود. این ماده فقط در صورتی ارزش غذایی خود را از دست میدهد که بیش از ۶۰ درجه حرارت ببیند. البته برای حفظ قدرت ضد میکروبی عسل باید آن را در مکانی تاریک و یا در ظرف شیشه ای مات یا تیره خارج از یخچال نگه داشت. نگهداری عسل در ظروف فلزی برای مدت طولانی مناسب نیست. بدین منظور امروزه بسته بندی عسل به شکل های جذاب، خلاقانه و مناسب جهت نگهداری رو به افزایش است. بستهبندی های شکیل، باعث جذب بیشتر مشتری و همچنن تسهیل در حمل و نقل عسل میشود؛ لذا کار کردن در حوزه بسته بندی عسل تولیدی شهرستان علاوه بر سودآوری باعث ایجاد اشتغال پایدار میشود. در این حوزه تولید موم و کندو هم مزیت دارد ولی در اولویتهای بعدی این رسته قرار میگیرد.
تولید و بسته بندی کمپوست (افزودن کود شیمیایی به کود حیوانی) هم از کسب و کار های خوبی است که قابلیت سرمایه گذاری دارد؛ زیرا در این شهرستان کشاورزی و دامداری به حد مطلوبی انجام میشود؛ لذا مشکلی در خصوص تولید و بازار مصرف این مورد وجود ندارد. كود حيواني علاوه بر تأمين قسمتي از نياز غذایي محصول، ساختمان فيزيكي خاك را بهبود بخشيده تا ريشه محصول بهتر بتواند تنفس كند و فضاي بهتري را برای رشد و گسترش ريشه در اختيار داشته باشد؛ بنابراین طرفداران زیادی مخصوصا در بین باغداران دارد.
با افزایش جمعیت، رشد تکنولوژی و افزایش سطح استانداردهای زندگی در جوامع امروزی، مصرف محصولات با محتوای بسته بندی های کوچک افزایش یافته است. جامعه مصرفی نیازمند محصولاتی با سایزها و بسته بندی های متفاوت است و اهمیت صنعت بسته بندی به تدریج برای بنگاه ها و برنامه ریزان اقتصادی در حال آشکار شدن میباشد. با توجه به موارد گفته شده و تولیدات میوه های آجیلی و حبوبات در این شهرستان، بسته بندی خشکبار و حبوبات توجیه اقتصادی دارد. البته بسته بندی طیور در اولیت های بعدی قرار میگیرد و مزیت کمتری دارد.
با توجه به پرورش خوب و موفق طیور در این شهرستان و فقدان کشتارگاه طیور، احداث چنین واحدی، مقرون به صرفه خواهد بود. فرد سرمایهگذار با احداث کشتارگاه صنعتی و خرید طیور، سود اقتصادی خوبی کسب میکند. احداث کشتارگاه به لحاظ رعایت موارد بهداشتی، اشتغالزایی، کاهش آلودگی محیطی زیست، بالابردن ظرفیت تولید و... در هرمنطقه ای که تعداد طیور پرورشی زیادی دارد و ذبح آن ها به صورت سنتی انجام می شود، لازم است.
در شهرستان رابر سردخانه برای محصولات کشاورزی وجود ندارد؛ بنابراین در این بحث دلالان ورود پیدا کرده اند و محصولات را از کشاورز با قیمت پایین خریداری کرده و با قیمت بالا تر در بازار میفروشند[5]؛ بنابراین احداث سردخانه در رابر از جمله مزیت هایی است که سود خوبی را به همراه دارد. از مهمترین مزایای استفاده از سردخانه میوه و سبزی می توان به جلوگیری از فساد محصول اشاره کرد. روند انواع فسادها از قبیل فساد فیزیکی، فساد شیمیایی یا تغییر رنگ محصول، فساد ناشی از وجود میکروارگانیسم ها و غیره با نگهداری در سردخانه ها به شدت کند شده و حفظ کیفیت محصول در زمان طولانی تر حاصل می گردد. از دیگر مزایای با اهمیت احداث سردخانه میوه، کنترل قیمت بازار است. ذخیره کردن میوه در سردخانه موجب می شود در ماه هایی که مصرف میوه بسیار است و فصل برداشت آن محصول خاص نیست، بازار با کمبود مواجه نشده و حباب قیمت ایجاد نگردد. در واقع با ساخت سردخانه میوه تعادلی در عرضه و تقاضا ایجاد می گردد و موجب خواهد شد از افزایش بی رویه قیمت که به ضرر مصرف کننده است و از کاهش بیش از حد آن که به ضرر باغداران است جلوگیری به عمل آید؛ بنابراین نقش سردخانه های میوه جات به عنوان حد واسط بازار و باغداران در این بین بسیار پر رنگ و حیاتی است.
پوست سبز گردو با توجه به وجود مواد رنگي و ديگر اجزاي آن از ساليان گذشته مورد استفاده قرار ميگرفته است؛ ولي اطلاعات و آمارها نشان ميدهند كه در اين زمينه جاي كار بسياري وجود داشته و ميتوان با ساماندهي و صنعتی كردن آن مواد بسيار با ارزشی از قبيل چندين رنگدانه طبیعی به دستآورد. لذا با توجه به اینکه تولیدات گردو در این منطقه زیاد است، ایجاد صنایع رنگرزی با استفاده از پوست گردو صرفه اقتصادی دارد.
یکی از روشهای تازه ماندن گوشت، بستهبندی مناسب است. بسته بندی باید به گونهای باشد که گوشت را در مقابل نفوذ طعم، بو، رنگ و سایر عوامل خارجی محافظت کرده و از خشک شدن و تبخیر سطحی جلوگیری کند. همچنین بسته بندی باید خواص حسی و ظاهری و سایر ویژگیهای گوشت را حفظ و همچنین گوشت را در برابر آلودگی های میکروبی و سایر آلودگی ها نگهداری کند؛ بنابراین با توجه به رونق دامداری و پرورش مرغ در این شهرستان، بسته بندی گوشت قرمز و گوشت مرغ هم صرفه اقتصادی خواهد داشت و هم امکان صادرات این محصولات را به سایر نقاط راحت تر میکند. البته بسته بندی گوشت مرغ مزیت کمتری دارد و در اولویت آخر این رسته قرار میگیرد.
فراوری پوست دام شامل استفاده از پوست گاو در صنعت چرم دوزی و همچنین استفاده از پشم و کرک گوسفند و بز در صنعت ریسندگی، ضمن ایجاد درآمد مناسب برای سرمایه گذار، سود خوبی هم نصیب دامدار میکند؛ زیرا در حال حاضر پوست دام فراوری نمیشود.
در مورد تمام موارد فوق لازم به ذکراست که با ایجاد بیش از یک یا دو واحد به حداشباع میرسند و همچنین سرمایه گذار قبل از سرمایه گذاری باید بازار مصرف و میزان تولید مواد اولیه آنها در شهرستان را مورد بررسی دقیق قرار دهد.
· زراعت
بخش زراعت در روند رشد و توسعه اقتصادی کشورهای مختلف نقشهای متعددی بر عهده دارد که از جمله مهمترین آنها میتوان تامین مواد خام و اولیه مورد نیاز صنایع بالادستی، تامین نهادههایی مانند نیروی کار، مصرف تولیدات سایر بخشهای صنعتی از قبیل کودها و سموم شیمیایی و ماشینآلات کشاورزی، ارزآوری برای کشور و تامین مالی سایر بخشهای زیربنایی را یاد کرد.
کشت زعفران در حال حاضر در این شهرستان صورت میگیرد و با شرایط آب و هوایی منطقه سازگار است و همچنان جای کار دارد[6]؛ بنابراین افزایش سطح زیر کشت دارای مزیت است. مقاومت زعفران در برابر سرما زیاد است و به آب کمی نیاز دارد. زعفران به علت داشتن رنگ زیبا، عطر و طعم بسیار مطبوع، در صنایع غذایی کاربرد دارد. دمنوش زعفران آرام بخش بوده و استرس و نگرانی را برطرف می کند. کسب و کار کشت زعفران به علت خاصیت ضد سرطانی این گیاه اهمیت دو چندان پیدا می کند. ایران اولین کشور تولیدکننده زعفران بوده که قریب به 90 درصد از زعفران جهان را تأمین می کند. مصرف زعفران در ایران بالا است و نه تنها می تواند نیاز منطقه زیرکشت را تامین کند بلکه درسراسر ایران نیز مشتری دارد.
تقاضای مصرف گیاهان دارویی به علت روی گردانی از داروهای شیمیایی و یا حتی استفاده برخی از این محصولات در تولیدات کارخانههای بزرگ دارویی همواره رو به افزایش است. گیاهان دارویی گونهها و مصارف مختلفی دارند. از این گیاهان نه تنها برای درمان بیماریها بلکه در صنایع کنسروسازی، نوشابه سازی، عطر سازی و غذایی نیز استفاده میشود. اقلیم شهرستان رابر یکی از مناسبترین اقلیمها برای پرورش گیاهان دارویی است. این شهرستان در کشت گیاهان دارویی مانند گل گاو زبان، آویشن و ... بسیار موفق عمل کرده است. با توجه به نکات گفته شده، گسترش این گیاهان ضمن وجود صنایع فراوری آنها با سود خوبی همراه خواهد بود.
با توجه به اهمیت تولید حبوبات در اقتصاد کشاورزی و مستعد بودن شرایط اقلیمی از نظر نوع خاک که سبک و غیر اسیدی است و آب و هوای معتدل این شهرستان، توسعه کشت حبوباتی مانند عدس، لوبیا و نخود، از جمله مواردی است که ارزش افزوده زیادی را به دنبال دارد. قرار دادن نخود و عدس در تناوب کشت گندم به علت افزایش ازت خاک باعث حاصلخیزی خاک میشود و میزان تولید گندم را بالا میبرد. همچنین بقایای این گیاهان باعث افزایش حاصلخیزی خاک می شود.
کشت پیاز نیز از جمله مواردی است که در برخی از مناطق شهرستان که منابع آبی خوبی دارد، انجام میشود و قابلیت توسعه و سرمایه گذاری را دارد.[7]
پياز محصولی است که به صورت یکساله كشت میشود. این گیاه متعلق به فصل خنک است و بهترین دما برای جوانه زدن بذر پیاز 18 درجه سانتیگراد و حداقل و حداکثر دما برای این مرحله از رشد به ترتیب 7 و 29 درجه سانتیگراد است. این محصول از مهمترین محصولاتی است که در سطح وسیعی در تمام دنیا کشت میگردد و بهعنوان چاشنی و طعمدهنده در اکثر غذاها استفاده میشود و دارای مصارف پزشکی و دارویی متعددی است؛ بنابراین بازار مصرف خوبی داشته و توسعه آن در شهرستان رابر توجیه اقتصادی دارد.
گندم و جو از جمله محصولات استراتژیک شهرستان رابر هستند که در حال حاضر به دلیل خشکسالی های پی در پی در حد نیاز مردم شهرستان کشت میشوند؛ اما قابلیت توسعه را دارند[8]. در میان محصولات کشاورزی، کاشت گندم نسبت به بقیه کم دردسرتر است. گندم در بازه زمانی حدودا هشت ماهه به ثمر نشسته و به مرحله سود دهی می رسد و در دو نوع بهاره و پاییزه کشت می شود که محصول دهی پاییزه آن بیشتر است. علاوه بر خود گندم، کاه آن نیز مشتری خاص خودش را دارد. بعد از برداشت محصول، زمین آن هم چراگاه گوسفندان می باشد. همچنین مورد حمایت های دولت واقع شده و کود شیمیایی و بذر نیز به شکل یارانه ای در اختیار کشاورزان قرار می گیرد؛ بنابراین توسعه این کشت توجیه اقتصادی دارد. جو از دیرباز در سبد تغذیه دام جایگاه ویژه داشته و به صورت دانه و علوفه سبز مورد استفاده قرار میگیرد. از جو برای تهیه نان و پخت سوپ استفاده می شود. این گیاه در تهیه غذای کودک نیز کاربرد دارد. جوشانده جو داروي خوبي براي مبتلايان به تب و كم خوني و سوء هاضمه بوده و پایین آورنده کلسترول است. لذا افزایش تولید این مورد نیز زمینه های لازم برای رشد و پیشرفت را دارد؛ زیرا با اقلیم این شهرستان سازگار است.
طیور
امروزه یکی از معیار های پیشرفت جوامع، وضعیت تغذیه به ویژه تغذیه پروتئین توسط افراد آن جامعه است. وظیفه متخصصین علوم دامی تولید پروتئین با حداکثر کیفیت و عملکرد و حداقل هزینه و بار محیطی می باشد. فراورد های طیور از مهم ترین منابع پروتئینی در اغلب کشور ها هستند. به طوری که تولید و مصرف آن ها در اغلب کشورها با سرعت روز افزون در حال افزایش است. در شهرستان رابر نیز فعالیتهایی در این حوزه انجام شده است. یکی از مشاغلی که در حوزه طیور قابل انجام است، پرورش مرغ گوشتی میباشد. با افزایش روزافزون جمعیت در راستای تامین نیازهای مردم، ایجاب میکند در زمینه تولید گوشت سفید و پرورش مرغ گوشتی فعالیت کرد. ارزش غذایی بالای گوشت طیور، کم بودن افت پس از کشتار، سالم وبهداشتی بودن گوشت طیور، قابلیت هضم و جذب بالا، سرعت رشد سریع، صرفه جویی در جایگاه و زمین و برگشت سریع سرمایه از فواید پرورش مرغ گوشتی است. بدیهی است گوشت مرغ به سبب مزیتهای فراوانی که دارد به عنوان منابع تامین پروتئین می تواند در کشور مطرح و نیاز عمومی را در این زمینه مرتفع نماید. نسبت ضایعات در گوشت مرغ در مقایسه با سایر دام ها کمتر است، به طوری که در گوشت گوسفند ضایعات حدود 50 % و در مرغ حدود 25 % است. ضریب تبدیل جیره غذائی به گوشت در مرغ نسبت به سایر دام ها بالا بوده به طوری که در مرغ های اصلاح شده این ضریب 2 تا 2/2 و در گوساله و گاو بین 6 تا 9 % متغیر است. با توجه به دلایل فوق ایجاد واحد پرورش مرغ گوشتی در شهرستان مزیت دارد و تنها باید بازاریابی کرد تا بتوان محصول را با قیمت مناسب به فروش رساند.
لازم به ذکر است که پرورش مرغ های اصلاح نژادی نیز در رابر انجام می شود و قابلیت توسعه را دارد[9]؛ اما به دلیل استقبال کمتر در اولویت های بعدی قرار میگیرد.
پرورش بوقلمون و بلدرچین در حال حاضر به صورت سنتی انجام میشود که در صورت تامین بازار مصرف، قابلیت سرمایه گذاری به صورت سنتی و صنعتی را دارند؛ زیرا با اقلیم منطقه سازگار هستند. در طي چند دهه گذشته توجه به بوقلمون و محصولات آن موجب شده تا پرورش آن به صورت صنعتي در ايران و جهان آغاز و طي چند سال اخير نيز به مرز قابل قبولی برسد تا جائيکه امروزه شاهد افزايش روز افزون مصرف گوشت و ساير فرآورده هاي آن در سراسر جهان هستيم. از آنجا که گوشت بوقلمون دارای خواص غذائي ويژه ای بوده و محدوديت مصرف خاصي نيز ندارد؛ مي تواند به عنوان جايگزين مناسبی براي گوشت قرمز علی الخصوص در بيمارانی که مصرف گوشت قرمز برای آنها با محدوديت هایی همراه است، مطرح گردد. از ديگر امتيازات گوشت بوقلمون وجود هر دو نوع گوشت سفيد و قرمز در يک لاشه است. گوشت سفيد 65 درصد و گوشت قرمز 35 درصد وزن يک لاشه 8 کيلوئي را تشکيل مي دهد. تولید بوقلمون گوشتی به دلیل به صرفه بودن تولید، در دسترس بودن نهادههای مصرفی بوقلمون، نیاز بازار داخلی و نیز امکان انجام صادرات به کشورهای منطقه حائز اهمیت است. بوقلمون تقریبا به آب وهواهای مختلف ایران سازگار است ولی دمای مناسب برای هر مرحله از پرورش متفاوت میباشد. در شروع دوره باید هوای محیط گرم باشد و به تدریج رو به خنک شدن ببرد.
بلدرچین پرنده ای با جثه کوچک، در برابر بسیاری از بیماری ها مقاوم است. پرورش بلدرچین به دلیل هزینه های جاری پایین، اشباع نبودن بازار فروش، کوتاه بودن دوره پرورش(40 روز) و عدم پرورش انحصاری توسط شرکت های بزرگ دارای مزیت است. محصولات این پرنده شامل گوشت، تخم بلدرچین و کود است. گوشت و تخم این پرنده دارای ارزش غذایی و دارویی و همچنین سرشار از پروتئین است.
در ادامه میتوان به مزیت پرورش کبک و شترمرغ اشاره کرد. پرورش این موارد در حال حاضر به صورت محدود انجام میشود که به دلیل استقبال کمتر، در اولویت آخر این رسته قرار میگیرد. کبک پرندهای است وحشی، که در کوهستانها زندگی میکند. این پرنده از قدرت پرواز کمی برخوردار است و در دنیا گونههای متعددی از آن وجود دارد. محصولات کبک نسبت به دیگر طیور به دلیل طعم و کیفیت مناسب قیمتی بیشتر و مشتریان خاص خود را دارد و از جهت دیگر به دلیل مقاومت نسبتاً بالای این پرنده در مقابل بیماریها، تلفات آن نسبت به دیگر پرندگان کمتر است. همچنین میتوان به بازار جوجه و تخم کبک اشاره نمود که قابلیت تولید و عرضه بیشتر را دارد و از نظر صادرات در وضعیت مناسبی قرار دارد. همچنین با پرورش کبک بهصورت صنعتی میتوان بخشی از نیاز کشور در حوزه گوشت را تأمین کرد و از میزان واردات به داخل کشور کاست. شترمرغ در گروه پرندگان طبقه بندی شده و گوشت آن جزء گوشتهای قرمز محسوب میشود که نسبت به دیگر گوشتهای قرمز کم چربتر و سالمتر است به طوری که ۹۰ درصد آن قابلیت هضم داشته و بعد از گوشت ماهی در رتبه دوم قرار دارد. پوست این پرنده از بهترین نوع چرم بوده، مقاومتش3 برابر چرم گاو است، ظرافت خاصی دارد و در تولید کیف و کفش با قیمت بالا به کار می رود. علاوه بر آن، از پر و تخم شترمرغ، ناخن و قرنیه چشم آن برای مصارف صنعتی، دارویی، زینتی و نیز تولید نخ بخیه استفاده می شود. همچنین با استفاده از پوکه تخم این پرنده در زمینه صنایع دستی و خلق آثار هنری، می توان اشتغال زایی کرد.
·صنایع غذایی
راهاندازی کسب و کار فراوری محصولات کشاورزی مهم ترین روش برای ایجاد اشتغال پایدار و کاهش وابستگی به درآمد های نفتی و عاملی مهم در توسعه پایدار امنیت غذایی کشور است. ایجاد صنایع غذایی، علاوه بر اشتغالزایی، باعث ارتقای سطح درآمد ارزی میشود که کاهش هدررفت محصولات کشاورزی و ایجاد ارزش افزوده از منابع را تا حد امکان ممکن میکند.
تولید لبنیات صنعتی در شهرستان رابر وجود ندارد؛ ولی کارگاه هایی به صورت نیمه صنعتی و درحد مصرف شهرستان، فرآوری شیر و تولید لبنیات را انجام می دهند. شیر تولیدی نیز برای فرآوری به مکانهای دیگر مثل کارخانه جیرفت و سیرجان صادر می شوند[10]. همچنین کشک و کره رابر نیز مشهور است. البته این محصولات به صورت سنتی تولید می شود و برندی ندارد؛ بنابراین صنعتی سازی این واحد ها ارزش افزوده زیادی را به دنبال دارد؛ زیرا احداث یک کارخانه فرآوری لبنی، می تواند باعث دلگرمی دامداران شود و دیگر نیازی نیست که دامدار منتظر خرید شیر توسط گردشگر باشد[11]. البته نکته موجود در این حوزه توانایی رقابت با برند های موجود است که سرمایه گذار باید آن را در نظر بگیرد.
تولید محصولات مشتقی از گوشتهای فرآوری شده، در هر زمانی سوددهی دارد و از شغلهای آزاد پردرآمد محسوب میشود. در بین فراورده های عمل آوری شده از گوشت، سوسیس و کالباس به دلیل آماده سازی سریع و همچنین طعم و مزه مطلوب، مصرف بیشتری دارد. برای حفظ این جایگاه و افزایش تقاضای این محصولات، علاوه بر انتخاب روش های مناسب تولید و فراوری، باید به نوع و شکل بسته بندی آنها نیز توجه نمود. سوسیس و کالباس حاوی پروتئین های حیوانی کافی، چربی، کربوهیدرات و ویتامین است و می توان آنها را از جمله غذاهای آماده در سفره خانواده ها نام برد؛ بنابراین ایجاد واحدی برای تولید سوسیس و کالباس با توجه به وجود مواد اولیه آنها در این شهرستان، سودآور خواهد بود.
فرآوری گياهان دارويي، علاوه بر ارزش افزوده، نياز به سرمايهگذاري زيادي نداشته و ميتواند نقش مهمي در کارآفرینی داشته باشد. یکی از فرآوریهای گیاهان دارویی تولید عرقیات است. تولید عرقیات دارای تکنولوژی و دانش فنی پیچیده ای نمی باشد و با توجه به ظرفیت بالای تولید گیاهان دارویی در شهرستان رابر و نیز سهولت صادرات این محصولات به شهرها و کشورهای دیگر، می توان با سرمایهای اندک به این کسب و کار مشغول شد. خشک کردن و بستهبندی نیز از دیگر فرآوریهای گیاهان دارویی است که میتوان با فعالیت در آنها به سود رسید
روغن گردو یکی از گرانترین روغنهای طبیعی موجود در بازار است. این روغن بهراحتی دردسترس است و در تمام جهان شناختهشده میباشد. ولی بسیاری از مردم هنوز از این روغن همهکاره که خواص فراوانی دارد بهره نمیبرند، زیرا از خواص روغن گردو آگاهی ندارند، اما با آگاهی دادن به مردم می توان بازار فروش این روغن را گسترده تر کرد. روغن گردو خواص فراوانی دارد که کمک به سلامت قلب و عروق، کمک به کنترل قند خون و دیابت، جلوگیری از ریزش مو، ، بهبود عملکرد مغز و کاهش خطر ابتلا به سرطان از این دست هستند؛ بنابراین تولید این روغن نیز از جمله گزینه های شغلی خوبی است که قابل سرمایه گذاری میباشد؛ زیرا مواد اولیه برای این صنعت در شهرستان وجود دارد.
اهمیت گل محمدی در تولید گلاب است. گلاب یکی از نوشیدنیهاي پرمصرف در طب سنتی است و طبع میانه تا حدودی رو به خنکی دارد. اسانس و گلاب حاصل از این گل در رفع مواردی نظیر افسردگی، بی خوابی، فشار روحی، خشکی و حساسیت پوست، التیام زخم های پوستی و عفونت های باکتریایی و ویروسی مؤثر است. با توجه به کاشت گل محمدی در شهرستان رابر، راه اندازی صنعت گلاب گیری، توجیه اقتصادی دارد.
با توجه به باغات مرغوب میوه، فراوری این محصولات، شامل تهیه چیپس میوه، میوه خشک، آبمیوه و سایر فراورده های میوه مانند مربا، لواشک، کمپوت و ... پتانسیل های لازم برای سرمایه گذاری و بازدهی را دارد. خشک کردن میوهجات، یکی از روشهاي جلوگیري از فساد میکروبی آنها است. در این روش، در اثر کاهش میزان رطوبت، امکان فساد میکروبی بسیار کم شده و سرعت دیگر واکنشهاي مضر نیز، به مقدار قابل توجهی کاهش مییابد. خشک کردن، ضمن اینکه روي محصول اثر حفاظتی دارد، وزن و حجم آن را نیز به میزان چشمگیری کاهش میدهد، در نتیجه از هزینههای حمل و نقل و ذخیرهسازي نیز میکاهد. با توجه به اینکه بخشی از بازار میوه خشک ایران، سهم محصولات وارداتی است، با تولید مشابه داخلی این میوهها (از نظر نوع و کیفیت)، میتوان مانع واردات و خروج میلیونها دلار ارز از کشور شد. همچنین نیاز بیش از حد برخی از کشورها به این گونه محصولات (به دلیل شرایط ویژه اقلیمی آنها، هزینه بالای حمل و نقل سبزیجات و میوههای تازه و محدود بودن زمان نگهداری آنها)، فرصت مناسبی برای رونق تولید و صادرات چیپس میوه فراهم آورده است.
با توجه به کشت گندم نیز به نظر میرسد مزیت هایی مانند تولید شیرینی، رشته آشی، نان و آرد نیز، قابلیت سرمایه گذاری را داشته باشند. البته در مورد کارخانه آرد لازم به ذکر است که با احداث بیش از یک یا دو واحد به حالت اشباع میرسد؛ لذا سرمایه گذار باید این نکته را در نظر بگیرد. شیرینی از دیرباز مورد توجه ایرانیان با ذائقه های مختلف بوده و در تمامی مراسم ها و جشن ها کاربرد داشته است. پخت شیرینی در ابعاد وسیع و کارگاهی و حتی در محیطی کوچک (در خانه) امکان پذیر است. شیرینی محصولی است که در انواع متفاوت و با طعم های متنوعی تهیه می شود. به علاوه این که با تغییر در مواد تشکیل دهنده آن می توان برای افراد رژیمی هم شیرینی تهیه کرده و این افراد را نیز به بازار هدف خود اضافه کرد. این کسب و کار را می توان با تجهیزات کم و سرمایه پایینی شروع کرد و در زمان کوتاه با فروش محصول به سود بالایی رسید. پخت شیرینی یکی از مشاغل زودبازده است و یک فرصت شغلی مناسب مخصوصا برای زنان خانه دار محسوب می شود. یافتن بازار فروش محصول یکی از ضروریات این حرفه میباشد که با تبلیغات مناسب مخصوصا در فضای مجازی می توان به آن دست یافت . توجه به این نکته ضروری است که یکی از لازمه های موفقیت در این شغل گذراندن دوره های آموزشی مرتبط با پخت شیرینی است.
· صنایع دستی
با توجه به اینکه قالی بافی در حال حاضر انجام میشود و برخی از مردم در انجام آن مهارت دادن، این مورد را میتوان گسترش داد و با استفاده از بازاریابی مناسب، سودچشمگیری را ایجاد کرد. قالیبافی از مشاغل خانگی پردرآمدی است که تسهیلات خوبی به آن تعلق می گیرد. بسیاری از زنان خانه دار این هنر را یک فرصت شغلی مناسب می دانند چون در کنار کارهای روزمره می توانند به این کار بپردازند و درآمد خوبی کسب کنند. از آن جایی که قالی انواع مختلفی دارد می توان با آموختن دانش آن، محصولات متنوع و متناسب با ذوق و سلیقه افراد تولید و به بازار عرضه کرد. همچنین با تولید فرش با کیفیت می توان به صادرات در این زمینه فکر کرد. این کسب و کار را می توان در فضای کوچک و با سرمایه اولیه کم راه انداخت و با فروش محصول و افزایش مشتری، این کار را گسترش داد و زمینه اشتغال بسیاری از جوانان این شهرستان را فراهم کرد.
گليم بافي يكي از شاخه هاي قاليبافي است و در آن از طرح هاي مختلف محلي استفاده مي شود. برخی از مردم رابر با مهارت گلیم بافی آشنا هستند و این کار را انجام میدهند. این مورد نیز در صورت تامین بازار، همچنان جای کار دارد. لازم به ذکر است که قالی دستباف رابری مشهور است. فرش و گلیم تولیدی به خارج از کشور صادر نمی شود؛ ولی به مرکز استان و سیرجان فرستاده میشود و در آنجا مشتری دارد[12].
در گذشته در یکی از مناطق رابر، فرشهای نمدی و محصولات دیگری از نمد تولید میشد و مدتی به علت عدم استقبال مردم کمرنگ شد؛ ولی در حال حاضر دوباره شروع به فعالیت کرده اند و توسعه آن در سطح شهرستان، سوددهی خوبی خواهد داشت؛ زیرا نمدبافی نیز مشتریهای خاصی از شهرستان های مختلف دارد که از داخل شهرستان رابر خرید میکنند[13].
پته دوزی به نوعی دوخت گل و بته با دست بر روی شالهای کرکی گفته میشود که بیشتر در شهرستان های استان کرمان انجام میشود و معروف است. پته دوزی یک هنر اصیل ایرانی است که نامهای دیگر آن فطه دوزی و سلسه دوزی است. هنرمندان پته دوز که معمولا زنان و دختران خانه دار هستند با کمک سوزن، نقشهای ذهنی را که تلفیقی از پندارها و بینشهای شخصی خودشان است به وسیله کوکهای نخی رنگی روی زمینه پارچه پشمی ضخیم یا همان عریض میدوزند. توسعه این صنعت نیز در صورت بازاریابی مناسب مانند تبلیغات در اینترنت، سودآوری خواهد داشت.
در زمینه صنایع چوبی مانند منبت کاری و... فعالیتی انجام نمیشود. درحالی که چوب، مثلا چوب گردو در شهرستان زیاد است؛ بنابراین این کسب و کار نیز قابل سرمایه گذاری است که به دلیل استقبال کمتر مزیت پایین تری دارد.
با توجه به اینکه نقاشی روی شیشه و گیوه بافی در حال حاضر نیز انجام میشود، توسعه آن سوددهی خوبی خواهد داشت.
شیلات
شیلات از حوزه های شغلی سوددهی است که ظرفیت بسیارخوبی در کشور ما برای آن وجود دارد و اگر از این ظرفیت های شیلاتی استفاده شود ارزآوری بسیار خوبی برای کشور ایجاد خواهد شد. در شهرستان رابر نیز فعالیتهایی در این حوزه انجام شدهاست. طبق بررسیهای انجام شده، باتوجه به اقلیم شهرستان که بیشتر سردسیری است، غالباً ماهیان سردآبی مانند قزل آلاپرورش داده می شوند[14]؛لذا میتوان در این حوزه نیز فعالیت کرده و تعداد استخر های پرورش ماهی را افزایش داد.
ماهیان سردآبی در محدوده دمایی 18-12 درجه سانتیگراد بهترین رشد را دارند. ماهی قزل آلا یکی از معروف ترین گونه های ماهیان سردآبی است. قزل آلا یکی از منابع خوب آهن است، آهن در خونسازی و همچنین در حفظ مقاومت بدن در برابر میکروبها نقش مهمی به عهده دارد. علاوه بر آن، آهن موجود در قزل آلا، جذب آهن منابع گیاهی را هم افزایش می دهد؛ بنابراین نقش مهمی در پیشگیری از کم خونی ناشی از فقر آهن به عهده دارد. نتایج مطالعات نشان می دهند امگا ۳ ماهی قزل آلا می تواند فشار خون و ضربان قلب را در بیماران صرع تنظیم کرده و از تعداد تشنج های آن به طور قابل توجهی بکاهد؛ بنابراین این نوع ماهی با توجه به قیمت و طعم مناسب طرفداران زیادی در بین مردم دارد؛ لذا راه اندازی پرورش آن، علاوه بر ایجاد اشتغال پایدار، سوددهی خوبی را خواهد داشت.
· خدمات
تنوع در حوزه مشاغل خدماتی بسیار زیاد است و حرفه های زیادی را در برمی گیرد که میزان سودآوری حرفه ها با توجه به نیاز و ظرفیت منطقه با یکدیگر تفاوت هایی دارد. برای مثال گردشگری از فعالیت هایی است که با سودآوری بسیاری همراه است و در شهرستان رابر نیز ظرفیت های بسیارخوبی برای سرمایه گذاری در زمینه گردشگری وجود دارد. باغ رفعت الدوله، قلعه شهر، تپه باستانی تل کوشک، چشمه عروس، عشق آباد، تخت سرتشتک، بندر هنزا، چق چق، چشمه علی چهرن، امامزاده سید مرتضی، تخت شاهزاده کوشاه، آبشار آبسر، گلی هوک، تاج آباد، کوههای دوستی، گلی اسکر و روستای انجرک. بندر سیه بنوئیه. غارمموشا. قله دیمموئیه و درختان گردو در دیزنگماه از دیدنی های این شهرستان هستند که به دلیل بازدید زیاد، قابلیت سرمایه گذاری در زمینه گردشگری مانند احداث رستوران بومی را دارند.
رستورانهای بومی، مکانهایی با فضای سنتی و متناسب با آداب و رسوم هر منطقه هستند که در آنها بیشتر بهجای استفاده از میز و صندلیهای مدرن از تخت یا سایر وسایل سنتی استفاده میشود و علاوه بر سرو غذاهای محلی، ترشیجات خانگی، نوشیدنیهایی مانند چای و قهوه نیز داده میشود. موقعیت شهرستان رابر نیز با وجود تنوع آب هوایی و جغرافیایی، با راه اندازی رستوران های سنتی و محلی همخوانی دارد. رستورانها جزء مهمترین نمادهای فرهنگی برای هر کشوری در جهان محسوب میشوند و می تواند در خانه های قدیمی موجود در هر منطقه اجرا شود. بسیاری از گردشگران و توریست های غذایی برای امتحان کردن غذاهای مختلف به سفر می روند و این مسئله برای مناطق مختلف ایران قابل استفاده و بهره برداری است؛ بنابراین ایجاد رستوران بومی نیز از کسب و کار های زود بازده است؛ زیرا هم تمایل مردم به سمت سرو غذا های محلی بیشتر شده و هم معاملات این کسب و کار به صورت نقدی انجام میشود.
· صنعت
مشاغل صنعتی از عوامل مهم توسعه اقتصادی هر کشوری است. متاسفانه با اینکه ظرفیت های بسیار خوبی در کشور ما برای ایجاد مشاغل صنعتی وجود دارد، نقش این حوزه شغلی آن چنان که باید پررنگ نیست در صورتی که با اندکی ریسک پذیری می توان واحدهای سودآوری را در هرشهرستان احداث کرد. شهرستان رابر نیز از این قاعده مستئنی نیست.
یک معدن مس بین بردسیر و رابر وجود دارد که استخراج از آن صورت میگیرد؛ اما فراوری نمیشود و به صورت خام صادر میشود؛ لذا سرمایه گذاری در زمینه فراوری از آن سودآور خواهد بود. البته لازم به ذکر است که یک کارخانه دراین زمینه در حال احداث است؛ اما همچنان قابلیت سرمایه گذاری برای ایجاد چنین واحدی وجود دارد.
چوب در شهرستان زیاد است و به خارج از استان صادر می شود؛ لذا می توان یک کارگاه عظیم برای فرآوری این چوب، مخصوصا تولید مبلمان راه اندازی و تعدادی را مشغول به کار کرد.
شهرک یا ناحیه صنعتی در شهرستان وجود ندارد البته پیگیری برای ایجاد آن درحال انجام است ولی هنوز به نتیجه نرسیده است[15]. در حال حاضر فقط کارخانه های بسته بندی عسل فعال هستند.
در انتهای تحلیل یک لیست مزیتسنجی 50 تایی در جدول زیر ارائهشدهاست. این جدول مشاغل فوق را در کنارهم نشان میدهد.
مشاغل |
مزیت |
پرورش گوسفند افشاری |
1 |
پرورش گوسفند بومی |
2 |
زنبورداری |
3 |
احداث باغ گردو |
4 |
پرورش گاو هلشتاین دورگ |
5 |
پرورش گاو سمینتال دورگ |
6 |
پرورش گاو بومی |
7 |
بسته بندی عسل |
8 |
کشت زعفران |
9 |
تولید و بسته بندی کمپوست |
10 |
پرورش مرغ گوشتی |
11 |
تولید لبنیات |
12 |
احداث باغ گیلاس |
13 |
پرورش گوسفند رومانف |
14 |
فراوری گیاهان دارویی |
15 |
احداث کشتارگاه طیور |
16 |
پرورش بز سانن |
17 |
احداث باغ بادام |
18 |
احداث باغ آلبالو |
19 |
پرورش بوقلمون |
20 |
قالی بافی |
21 |
پرورش ماهی قزل آلا |
22 |
تولید سوسیس و کالباس |
23 |
گلیم بافی |
24 |
بسته بندی خشکبار |
25 |
احداث رستوران بومی |
26 |
فراوری معادن |
27 |
احداث سردخانه برای محصولات کشاورزی |
28 |
تولید کندو |
29 |
احداث باغ زردآلو |
30 |
کشت عدس |
31 |
کشت لوبیا |
32 |
پرورش بلدرچین |
33 |
کشت نخود |
34 |
گلاب گیری |
35 |
تهیه چیپس میوه |
36 |
پرورش بز بومی |
37 |
پته بافی |
38 |
احداث باغ گلابی |
39 |
رنگرزی با پوست گردو |
40 |
بسته بندی حبوبات |
41 |
بسته بندی گوشت قرمز |
42 |
کشت گندم |
43 |
کشت پیاز |
44 |
کاشت آلوئه ورا |
45 |
تولید محصولات نمدی |
46 |
تولید روغن گردو |
47 |
تولید آبمیوه |
48 |
کاشت گل وگیاه زینتی |
49 |
پرورش کبک |
50 |