البرز
استان البرز سی و یکمین استان ایران است. در جلسه ی هیئت دولت در تاریخ ۱۲ بهمن ۱۳۸۸ لایحه ی تأسیس این استان تصویب و به مجلس شورای اسلامی فرستاده شد. در ادامه با تصویب نمایندگان مجلس شورای اسلامی در تاریخ ۱۳۸۹/۴/۷ استان البرز بطور رسمی شکل گرفت. در این طرح پیشنهادی کرج به عنوان مرکز استان درنظر گرفته شده‌است. این شهر در ۲۰ کیلومتری غرب تهران واقع است.
نام این استان ازرشته کوه البرز گرفته شده‌است که بخش مهمی از آن از شمال این استان می‌گذرد. نتایج سرشماری سال 1390 حاکی از رشد 3/04 درصدی جمعیت استان می باشد. بخش مهمی از افزایش جمعیت استان مربوط به مهاجرت بین استانی است به طوریکه استان البرز در کنار استانهای قم و قزوین دارای بالاترین نرخ مهاجرت برون استانی می باشد. این استان با وسعتی حدود 5142 کیلومترمربع در امتداد غربی کلان شهر تهران واقع شده است. شهرکرج با جمعیت 1/6 میلیون نفر (65 درصد از جمعیت استان)، پنجمین شهر پر جمعیت ایران پس از شهرهای تهران، مشهد، اصفهان و تبریز بوده و علاوه بر مرکزیت سیاسی استان، محور سیستم کسب و کاری دربرگیرنده استان البرز (غرب منطقه کلان اقتصادی تهران بزرگ) است. عرضه و تقاضای نیروی کار، تولید، مصرف کالا، خدمات در این استان تحت تأثیر مجاورت به تهران، کشش اشتغال، مصرف و زندگی مدرن شهری در آن بوده است.
از یک سو توسعه ظرفیتهای صنعتی و کشاورزی استان در چند دهه گذشته (در نتیجه توسعه مهارت‌‌ها و نیروی کار صنعتی در استان) حاصل به صرفه بودن اقتصادی فعالیت‌های صنعتی به دلیل کشش بازار تهران بوده است. از سوی دیگر در سال‌های اخیر ارزانی نسبی مسکن (در مقایسه با تهران) و امکان رفت وآمد روزانه به تهران و منطقه اقتصادی غرب تهران، موجب سرریز شدن مهاجران از استانهای دیگر به استان البرز و بخصوص شهر کرج شده است.
مزیت های منطقه
مزیت های منطقه
مزیت های استان البرز با در نظرگرفتن شرایط و اوضاع اقلیمی و جغرافیایی در 3 بخش صنعت و معدن، کشاورزی و خدمات به شرح زیر می باشد:
-
صنعت ومعدن
-
استقرار واحدهای بزرگ صنعتی دارای اهمیت ملی
-
وجود صنایع تبدیلی غذایی و بسته بندی با توان و رتبه بالا در سطح استان
-
وجود صنایع فلزی، دارویی و شیمیایی متعدد در کشور
-
وجود بستر مناسب جهت ایجاد قطب سوم خودرو سازی کشور در شهرهای نظرآباد و اشتهارد
-
پتانسیل بالای استان به استفاده از پساب های صنعتی و غیرصنعتی برای تامین آب صنعت و سایر بخش ها
-
وجود هشت شهرک صنعتی
-
وجود نواحی پتانسیل دار معدنی
-
-
کشاورزی
-
خدمات
-
مزیت نسبی در استفاده از بازار مصرف تهران به دلیل نزدیکی به پایتخت
-
مزیت نسبی درجاذبه های گردشگری غار یخ مراد و...
-
اولویت سرمایه گذاری صنعتی در بخش صنایع کوچک تبدیلی در استان
-
تبدیل ضایعات و زائدات کشتارگاهی (پودر استخوان و ...)
-
فرآوری، قطعه بندی، بسته بندی و انجماد گوشت قرمز و مرغ
-
بسته بندی تخم مرغ
-
غذاهای آماده و ساندویچ سرد
-
تولید انواع نوشیدنی بر پایه گیاهان و عرقیات
-
درجه بندی، بسته بندی و فرآوری سبزیجات و میوه جات (بویژه محصولات خشک شده و اسلایس شده)
-
احداث سردخانه کنترل اتمسفریک C.A و زیر صفر
-
بسته بندی خشکبار و آجیل
-
درجه بندی، بسته بندی گل و گیاه
-
فرآوری و بسته بندی گیاهان دارویی
-
تولید و بسته بندی انواع روغن های خوراکی
-
فرآوری و بسته بندی انواع غلات
-
غذای حیوانات خانگی
-
انبار سرد محصولات کشاورزی
-
تولید محصولات آردی
-
در خصوص کود زیستی (بیولوژیک) استعلام و هماهنگی با دفتر امور صنایع کشاورزی ضروری می باشد.
-
در خصوص کود های آلی (بجز ورمی کمپوست) بر اساس نیاز استان و با در نظر گرفتن واحدهای در دست احداث و میزان مواد اولیه در استان جزء اولویت ها است.
-
طرح های صنایع تبدیلی در مناطق ویژه اقتصادی با تاکید بر صادرات (در صورت فعال بودن منطقه ویژه فرودگاه امام خمینی)
-
طرح های صنایع تبدیلی در شهرستان هایی که بیش از 60% پیشرفت فیزیکی دارند.
-
توسعه و تکمیل زنجیره های تولید صنعت طیور با هماهنگی کارگروه زنجیره مذکور
چکیده اطلاعات بخشهای اقتصادی استان البرز:
سهم بخشهای مختلف اقتصادی استان البرز از نظر اشتغال به تفکیک هر بخش مطابق با آخرین آمار و اطلاعات سال 1393 به شرح زیر می باشد:
-
اشتغال بخش کشاورزی استان: 2.8 درصد
-
اشتغال بخش صنعت و معدن استان: 45.8 درصد
-
اشتغال بخش خدمات استان: 51.3 درصد
بخش کشاورزی:
در حالی که تنها 2،8 درصد از اشتغال استان از بخش کشاورزی تأمین می گردد، حدود 15 درصدمساحت کل استان معادل 76742 هکتار را اراضی کشاورزی قابل بهره برداری شامل زراعت و باغات تشکیل داده و حدود 71 درصد ازاراضی که معادل 370667 هکتارمی باشد را مراتع قابل بهره برداری به خود اختصاص داده است. از لحاظ دسترسی به منابع آبی نیزاستان البرز درمقایسه با سایراستان ها، وضعیت آب در عرصه کشاورزی نسبت به میانگین استانهای کشور وضعیت نسبتاً بهتری داشته است.
بخش صنعت و معدن:
استان البرز با اختصاص 13 درصد صنایع کشور و نزدیک به 3000 واحد صنعتی فعال از استان های برجسته صنعتی کشور است. این استان با دارا بودن شش شهر صنعتی به عنوان یکی از قطب های اصلی صنعتی کشور شناخته شده است. شهرک صنعتی اشتهارد بزرگترین شهرک صنعتی خاورمیانه است. با این وجود در حال حاضر تنها 30 درصد فعالیت های صنعتی در این استان فعال است. 40 درصد صنایع این استان تعطیل و مابقی نیمه تعطیل است.
وجود بیش از شش شهرک صنعتی و مناطق متعدد کارگاهی، نزدیکی به پایتخت، وجود کسب وکارهای برتر و منحصر به فرداز نکات قابل توجه در زمینه صنعت در استان است. نزدیکی و دسترسی به قطب اقتصادی صادراتی کشور از طریق منطقه ویژه اقتصادی فرودگاه پیام، وجود یکی از بزرگترین شهرک های صنعتی در کشور (شهرک صنعتی اشتهارد)، قابلیت ایجاد و توسعه صنایع معدنی با فناوری برتر، حساس از دیگر قابلیت های استان در این حوزه است.
وجود پتانسیل های معدنی مانند زغال سنگ، مس و سرب و روی در استان، نزدیک بودن به پایتخت و دسترسی آسان و سریع به سایر استان های کشور، وجود نیروهای ماهر، متخصص و فعال در سطح استان البرز و استانهای همجوار مانند تهران وقزوین از قابلیت های بسیار خوب استان در زمینه معدن است.
بخش خدمات:
بیشترین مشاغل مورد تصدی حوزه خدمات مربوط به فعالیت های عمده فروشی و خرده فروشی، ساختمان و حمل ونقل و انبارداری است. بررسی آماری اشتغال در زیر بخشهای صنعتی مربوط به خدمات نشان می دهد که استان البرز در تمامی زیر بخشهای مرتبط با خدمات دارای تمرکز نسبی مکانی مشاغل است، بطوری که در حوزه مشاورین املاک و کسب و کارهای مرتبط با ساختمان تا بیش از دو برابر حد معمول کشور تمرکز اشتغال در این استان وجود دارد.
رشته‌های در اولویت توسعه اشتغال در استان البرز:
با توجه به تحلیل های صورت گرفته در بخش قبل و با در نظر گرفتن شاخصهای توصعه اقتصاد منطقه ای شامل مواردی همچون اشتغال، درآمد، اثرات زیست محیطی، مصرف انرژی، میزان توسعه پذیری رسته، پتانسیل ارتقاء، مزیت رقابتی و روابط بین رسته ای می باشد، 10 رشته دارای اولویت استان به شرح زیر می باشند:
نام رشته های منتخب و ظرفیت اشتغال آنها
|
نام رشته |
ظرفیت اشتغال |
|
خدمات و سرگرمی های شهری |
2100 نفر |
|
خدمات فناوری اطلاعات |
3400 نفر |
|
خدمات لجستیک و توزیع کالا و انبارداری |
6500 نفر |
|
صنایع تبدیلی |
2000 نفر |
|
تولید پوشاک |
1500 نفر |
|
تولید کیک، شیرینی و محصولات آردی |
2000 نفر |
|
تولید لبنیات |
600 نفر |
|
رشته تولید طیور و تخم مرغ |
900 نفر |
|
تولید مصنوعات چوبی و MDF |
200 نفر |
|
تولید فرآورده های پلاستیکی بجز کفش |
300 نفر |
|
جمع کل |
19500 نفر |
برخی از محورهای توسعه رشته فعالیت های شناسایی شده به شرح زیر می باشد:
خدمات گردشگری، طبیعت گردی و سرگرمی های شهری:
-
بهبود و اصلاح زیرساخت های موجود (راه، اقامتگاه های موقت، مجتمع های پذیرایی، سرویس های بهداشتی و ...)
-
ارتقا آگاهی های عمومی برای افزایش سرمایه اجتماعی بخش گردشگری
-
بستر سازی مناسب جهت جذب سرمایه گذار جهت توسعه گردشگری
خدمات فناوری اطلاعات:
-
ارتقای زیرساخت فناوری اطلاعات در استان
-
جذب سرمایه گذار جهت بهره برداری از پارک فناوری اطلاعات
-
توسعه آموزش های مبتنی بر نیاز بازار و فناوری اطلاعات به منظور شناسایی و تحلیل نیاز مشتریان کسب و کارهای مختلف
-
پشتیبانی از توسعه کسب و کارهای دانش بنیان
حمل و نقل، انبارداری و توزیع کالا:
-
بهبود و اصلاح زیرساخت های موجود
-
حمایت از تولیدات داخل استان
-
تشویق سرمایه گذاران به ایجاد مراکز پخش
صنایع تبدیلی:
-
توسعه بازارهای جدید از طریق ارتقاء کیفی محصولات، بسته بندی فرآورده های متنوع و مدیریت صادرات
-
جلوگیری از تخریب زمینهای کشاورزی و منابع طبیعی به منظور برنامه ریزی پایدار در تولید محصولات کشاورزی
-
ارتقاء امنیت سرمایه گذاری و تولید در بخش کشاورزی
-
استفاده از ظرفیتهای موجود به منظور افزایش تولید
-
توسعه بازار با تقویت تشکلها و شبکه های همکاری قوی
-
بهره گیری مناسب و علمی از منابع آب و انرژی در جهت کمک به اقتصاد ملی
تولید پوشاک:
-
ایجاد شبکه ارتباطی بین تولید کننده و مصرف کننده
-
نظارت و پیگیری مستمر جهت قیمت گذاری مناسب محصولات تولیدی
-
ایجاد شبکه همکاری مناسب با تامین کنندگان مواد اولیه جهت بهبود کیفیت محصولات تولیدی
تولید کیک و شیرینی و محصولات آردی:
-
توسعه صنایع غذایی نوین و دانش بنیان
-
برند سازی، ارتقای اعتبار و نام تجاری محصولات داخلی
-
توسعه بازارهای صادراتی و برون مرزی از طریق ارتقای کیفیت، انطباق با استانداردهای جهانی و اتصال به شبکه توزیع داخلی و مدیریت صادرات
-
استفاده از تشکل های فارغ التحصیلی خصوصاً شرکت های مشاوره ای، سایر بخش های غیر دولتی جهت علمی نمودن و اقتصادی کردن تولید
-
توسعه سرمایه گذاری برای ایجاد و تکمیل واحدهای راکد و نیمه فعال
تولید لبنیات:
-
توجه ویژه به آموزش و ترویج بهره برداران دامی
-
توجه به ذخایر ژنتیکی موجود در استان خصوصاً گوسفند فشندی و زندی
-
ایجاد تنوع در تولیدات و بخصوص توجه ویژه به صنایع تبدیلی
-
تلاش در جهت افزایش کیفی محصولات به موازات کمیت و تولید محصولات سالم دامی
تولید طیور و تخم مرغ:
-
توسعه واحدهای صنعتی و مکانیزه تولید مرغ و تخم مرغ
-
توسعه بازارهای داخلی و خارجی از طریق تولید محصولات با کیفیت و تنوع در بسته بندی
-
همکاری با سایر بخش های خصوصاً در رابطه با ایجاد مراکز عرضه به منظور حذف واسطه ها و دلالان
تولید مصنوعات چوبی و MDF:
-
بهره گیری از دانش و فناوری های نوین جهت طراحی محصولات جدید
-
ایجاد تنوع در تولیدات محصولات با کیفیت
تولید فراورده های پلاستیکی بجز کفش:
-
ارتقای توانمندی بنگاه ها
-
طراحی محصول و توسعه درحوزه فناور یهای نوین جهت تولید محصولات قابل بازیافت
-
توسعه زیر ساختهای نرم افزاری و سخت افزاری فروش و خدمات پس از فروش
-
حمایت از سرمایه گذاری خارجی.
