16 دی 1397

احداث استخر خاکی نیازمند حداقل یک هکتار زمین

کپور برای رسیدن به وزنِ یک کیلوگرم، باید 2 کیلو و نیم خوراک بخورد| هر کیلو از این ماهی در بازار داخلی 6 هزار تومان و در بازار کشورهای خارجی مانند عراق، 20 هزار تومان قیمت دارد.

به گزارش «میدون»، علی ستاری متولد سال 1365 و کارشناس ارشد شیلات است. او یک استخر خاکی 2 هزار متر مربعی تراکم بالا در روستای اطرب شهرستان نکا در شرق استان مازندران دارد که از سال 1392 آن را ایجاد کرده است. در این گفتگو، با او درباره اینکه چگونه این کسب و کار را راه‌‌اندازی کرده و با چه چالش‌‌هایی مواجه بوده است، صحبت می‌‌کنیم. همچنین ستاری اطلاعات علمی و تجربی‌اش را در زمینه پرورش ماهی کپور در اختیارمان می‌گذارد تا کمکی باشد به آنهایی که علاقه‌مند به راه‌اندازی این کسب و کار هستند.

شما با چه شرایط و سرمایه‌ای، کار پرورش ماهی کپور را شروع کردید؟

کار را با سرمایه اولیه‌ای که با وام اقتصاد مقاومتی به مبلغ 25 میلیون تومان از سازمان بسیج گرفتم، شروع کردم. سال‌های اول و دوم به صورت تراکم بالا با ظرفیت 4 هزار قطعه در دو هزار متر مربع کار کردم و سال‌های بعد چون می‌خواستم ماهی با وزن بالا داشته باشم، تراکم را پایین آوردم.

برای شروع کار مشکل یا چالشی نداشتید؟

موانع و مشکلات که یکی دو تا نبوده و نیست. مهم‌ترین آن خیانت بانک به فعالان اقتصاد مقاومتی است. چون به من وام 15 درصدی دادند اما بازپرداخت آن به گونه‌ای شده است که حدود 40-45 درصد باز می‌گردانیم. من 25 میلیون تومان وام گرفتم و نزدیک به 40 میلیون تومان دارم به بانک بر می‌گردانم. خودتان محاسبه کنید که این وام چند درصد می‌شود. در حالی که کار ما تولیدی است و باید 8 ماه در سال برای تولید، هزینه کرده و بعد از آن محصول خود را برداشت کنیم. در این 8 ماه دوره تولید، چگونه ماهی 700 هزار تومان قسط بدهیم؟

برای همین اقساط یکی دو ماه با تاخیر پرداخت میشد اما بانک برای این دیرکرد، مدام به جهاد کشاورزی، سپاه، بسیج و هر ارگانی که فکرشان می‌رسید نامه می‌نوشتند و زنگ می‌زدند و چک‌های ضامن‌هایمان را اجرا می‌گذاشتند. حتی ماه پیش فیشی به مبلغ 46 هزار تومان برایم صادر کردند به عنوان هزینه پیگیری وصول مطالبات!

از طرفی همان اول کار هنگام گرفتن وام گفتند 6 ماه تنفس می‌خواهید؟ من هم گفتم چه چیزی بهتر از اینکه بعد از 6 ماه، اقساطم را بپردازم اما نگفتند برای این 6 ماه تنفس، به مبلغ قسط اضافه می‌شود. هنگام پرداخت قسطم، متوجه شدم حدود یک میلیون و 800 هزار تومان باید اضافه‌تر بپردازم.

وضعیت هزینه‌های این کار چگونه است؟

هزینه خوراک ماهی بیشترین و مهم‌ترین هزینه است. امسال خوراک ماهی کیلویی 3 هزار و 700 تومان شده است. کپور برای رسیدن به وزنِ یک کیلوگرم، باید 2 کیلو و نیم خوراک بخورد. صرف نظر از امسال، در سال‌های گذشته قیمت خوراک کپور، کیلویی 2هزار و 500 تومان بود. با توجه به اینکه کپور باید دو کیلو و نیم خوراک بخورد تا به وزن یک کیلو برسد، هزینه تغذیه‌اش کیلویی 6 هزار تومان می‌شود تا ماهی کپور به وزن یک کیلوگرم برسد. هزینه نگهبانی، آب، برق و... هم به کنار.

در این شرایط ماهی را که برای فروش به میدان می‌بردم، کیلویی 6 هزار تومان می‌فروختم که حتی هزینه خوراک ماهی‌ها را هم جبران نمی‌کرد. یا همین دو سال پیش که ماهی را برای فروش به میدان بردم، کیلویی 5 هزار و 500 تومان فروختم و از میدان آمدم بیرون و دوباره رفتم داخل، ماهی‌هایم را کیلویی 12 هزار تومان برای عراق بار کردند. منِ پرورش دهنده 8 ماه زحمت کشیدم و یک ریال سود نکردم اما واسطه ها در عرض 20 دقیقه کیلویی 6 هزار تومان سود کرد.

با توجه به وجود چنین مشکلاتی، اصلا چه شد که تصمیم گرفتید وارد این کار شوید؟

چون رشته تحصیلی‌ام شیلات بود، می‌‌خواستم در تخصصم کار کنم. به خصوص اینکه دستگاه‌های دولتی هم استخدام ندارند بنابراین تصمیم گرفتم خودم اشتغال‌زایی کنم.

هر کاری مزیت‌‌های اقتصادی دارد، مزیت‌های اقتصادی ماهی کپور چیست؟

با این وضعیت هزینه‌ها، مزیتی نمی‌ماند و پرورش دهنده حتی از جیب می‌گذارد. امسال تنها سالی بود که قیمت ماهی کمی نسبت به سال‌های قبل افزایش یافته اما در عوض هزینه خوراک دو برابر شده است. امسال خوراک به دلیل افزایش قیمت دلار، گران شده است. از سوی دیگر قیمت ماهی به دلیل تلفات زیادی که عراق برای ماهی‌هایش داشت، افزایش یافته است اما فکر کنم که این وضعیت کاذب باشد و دائمی نیست.

کسی که می‌خواهد این کسب و کار را راه بیندازد برای شروع، نیاز به چه شرایط محیطی و اقلیمی دارد؟

اول اینکه باید آب تازه چاه داشته باشند. برای نمونه در منطقه ما آب تازه در شمال بهشهر نیست و از آب باران فصلی استفاده می‌کنند اما چون باران‌های فصلی هم چند سالی است که کم شده، پرورش دهندگان با مشکل مواجه شده‌اند و حتی امسال برای پرورش استخرهای‌شان را آبگیری نکردند؛ منطقه بندر ترکمن هم همین طور. این مسئله یکی دیگر از دلایل کم شدن و افزایش قیمت ماهی است.

علاوه بر آب تازه، برق و زمین نیاز است. زمین کمتر از یک هکتار برای استخر خاکی به صرفه نیست چون برای یک هکتار هم همان کارگر و نگهبانی نیاز است که برای دو هزار متر. بنابراین به صرفه نیست که استخر کمتر از یک هکتار باشد؛ اما چون استخر من در کنار زمین‌های کشاورزی‌ام است و همه وقتم را صرف ماهی نمی‌کنم، مشکلی ندارم اما کسی که بخواهد استخر احداث کند و فقط کار پرورش ماهی انجام بدهد باید بیشتر از یک هکتار باشد تا برایش صرف کند.

تکلیف آنهایی که می‌خواهند در مقیاس کم استخر پرورش ماهی کپور بزنند، چه می‌شود؟

در مقیاس کم چون مقدار زمین کمی نیاز است، باید استخر بتنی ایجاد شود اما هزینه استخر بتنی خیلی زیاد می‌شود. اکنون هزینه احداث یک استخر بتنی به قطر 10 متر که باید 4 تا از آن احداث شود و معروف به استخرهای 10 تنی هستند، حدود 150 میلیون تومان خواهد شد. البته این رقم قبل از بالا رفتن قیمت دلار است و اکنون خیلی بیشتر شده است. استخرهای پیش ساخته گالوانیزه هم که به تازگی وارد بازار شده‌اند هزینه تولیدشان تا هفته گذشته برای هر استخر 7 میلیون و 500 هزار تومان بود.

سرمایه اولیه مورد نیاز برای شروع این کار چقدر است؟

برای استخر بتنی، کمترین سرمایه مورد نیاز بین 150 تا 200 میلیون تومان است و برای استخرهای خاکی در سطح یک هکتار باید 60 تا 70 میلیون تومان هزینه شود.

پیشنهادی برای سودآوری و رونق کار آنهایی که قصد ورود به کار پرورش ماهی کپور دارند، دارید؟

توصیه می‌کنم با این اوضاع اقتصادی، اگر خودشان سرمایه اولیه ندارند، به این سمت نیایند چون هیچ کار تولیدی صرفه اقتصادی ندارد. جوانی که بیکار است درآمد ماهیانه ندارد و از آنجایی که این کار تولیدی، دیربازده است و نیاز به 8 ماه زمان دارد که به تولید برسد، باید فکر این را بکند که در این مدت چگونه می‌خواهد خرج خود و ماهی‌هایش را بدهد و بداند که اگر وام بگیرد، زیر بار قسط می‌رود. اما اگر سرمایه اولیه را دارد و مجبور به گرفتن وام و قرض نیست، ورود به این کار خوب است.

خبرنگار: ندا علیزاده

انتهای پیام/