ایرانشهر

مزيت‌سنجي و اولويت‌بندي كسب‌وكارهاي موجود در هر شهرستان برمبناي يک روش تحقيق انجام مي‌شود. در اين روش تحقيق، يک شناسنامه براي هر شهرستان و يک شناسنامه براي هر كسب‌وكار تدوين مي‌شود. اين شناسنامه‌ها به عنوان ورودي به نرم‌افزار داده‌شده و خروجي نرم‌افزار هم‌پوشاني اين دو شناسنامه و تعيين مشاغل مزيت‌دار شهرستان است. اين اولويت‌بندي‌ها توسط كارشناسان و افرادخبره هر شهرستان بازبيني و اصلاح مي‌شوند. يكي از منابع تحليل همين ليست مزيت‌سنجي اصلاح‌شده‌است. يكي ديگر از منابع تحليل، مصاحبه با كارشناسان و متخصصين حوزه اشتغال هر شهرستان است. در هر شهرستان با حداقل 3 نفر از اين افراد مصاحبه انجام مي‌شود. اين مصاحبه‌ها پياده‌سازي و ارزيابي مي‌گردد. در صورت وجود تناقض و ابهام بين اين 3 مصاحبه و ليست مزيت‌سنجي، مصاحبه‌هاي تكميلي و حتي مصاحبه بيشتر هم صورت مي‌گيرد تا تيم تحليل به نتيجه نهايي مطلوب دست‌يابد. بنابراين خروجي هر شهرستان از تجميع مصاحبه‌ها و ليست مزيت‌سنجي حاصل مي‌شود. در ادامه تحليل شهرستان ایرانشهر ارائه‌شده‌است.

 

تعیین کسب‌وکارهای مزیت‌دار شهرستان

همانطوريكه در قسمت مقدمه اشاره‌شده مبناي تحليل، مصاحبه‌ها و ليست مزيت‌سنجي است. از بررسي اين دو منبع رسته‌هاي رايج و اولويت‌دار شهرستان تعيين شده‌است. مبناي اين اولويت‌بندي، فراواني و ميزان اشاره افراد كارشناس به كسب‌وكارهاي رايج در هر شهرستان و اولويتي كه اين مشاغل در ليست مزيت‌سنجي دارند، است. در هر رسته كسب‌وكارهاي رايج به ترتيب اولويت مشخص شده‌است. در تحليل به مشاغل موجود، مشاغل قابل توسعه و مشاغلي كه هنوز در شهرستان راه‌اندازي نشده و پتانسيل ايجاد آن‌ها در شهرستان وجوددارد، اشاره شده‌است. مزيت‌هاي شغلي به ترتيب اولويت در ادامه آورده شده‌است.

 

صنایع غذایی
دامداری
باغداری
زراعت
صنایع تبدیلی و تکمیلی
طیور
صنایع دستی
صنعت
خدمات
شیلات

 

· صنایع غذایی

صنعت تولید غذا ازنمونه فعالیت‌های به شمار می‌رود که  در صورت حمایت و برنامه‌ریزی می‌تواند به صنعتی تأثیرگذار در شهرستان ایرانشهر تبدیل شود. توسعه صنعت مواد غذایی گردش مالی بسیار بالا، سود آوری قابل توجه و توسعه اشتغال را برای شهرستان به ارمغان خواهد آورد. علی رغم پتانسیل بسیار خوبی که برای ایجاد صنایع غذایی در این شهرستان وجود دارد، سرمایه گذاری در این زمینه بسیار کم بوده و حتی می توان گفت سرمایه گذاری خاصی انجام نشده است. یکی از صنایعی که می توان روی آن سرمایه گذاری کرد، صنعت فرآوری و بسته بندی خرماست. البته کارگاهی در زمینه بسته بندی خرما وجود دارد که کفایت نمی کند و مقیاس فعالیت آن همگام با میزان تولیدات خرما شهرستان نیست.

خرما از محصولاتی است که به مقدار زیادی در این شهرستان تولید می شود اما واحد صنعتی در خصوص فرآوری ان وجود ندارد و به صورت محدود و خانگی شیره خرما تولید می شود. مصارف مختلف خرما در صنعت شامل شیره خرما، شهد خرما (عسل خرما )، قند مایع، سرکه خرما و توليد الکل است که یکی از مقرون به صرفه ترین شیوه های تولید الکل است. از فرآورده های دیگر خرما می توان به عصاره نوشابه، کلمپه خرما، حلوای خرما، شکلات صبحانه خرما، چیپس خرما، لواشک خرما، مارمالاد، مربا و از هسته آن روغن کربن اکتیو، لوریل الکل، قهوه هسته خرما، پماد هسته خرما و از ضایعات آن در ترکیب خوراک دام و طیور و از برگ خرما در ساخت انواع ظروف بافتنی، حصیر و از تنه و چوب خرما در کارخانجات نئوپان سازی و کاغذ سازی و همین طور پوشش ساختمان‌ها و پل‌ها اشاره کرد. انتخاب نوع فرآورده باید باتوجه به بازار داخلی و بویژه بازارهای نزدیک به شهرستان باشد.

از آن جایی که در شهرستان ایرانشهر مقدار زیادی گوجه و خیار تولید می شود و در زمینه فراوری آن ها فعالیتی انجام نشده است، سرمایه گذاری در زمینه احداث واحد صنعتی تولید رب گوجه فرنگی، پودر گوجه فرنگی و خیارشور توجیه اقتصادی دارد. البته با اینکه تولید هرسه محصول مزیت دارد اما تولید رب گوجه فرنگی به دلیل وجود بازار گسترده تر در اولولیت بالاتری قرار می گیرد. رب گوجه فرنگی دارای کاربردهای فروانی از قبیل چاشنی و بهبود دهنده رنگ و طعم انواع غذا، ماده اولیه سس‌ها و کنسروها است.

پودر گوجه‌فرنگي محصولي است كه زمان زیادی از توليد آن در كشور نمي‌گذرد و در همین مدت هم توانسته جاي خود را در بازار باز كند. زیرا اين پودر به دليل داشتن وزن و حجم كمتر نسبت به ساير فراورده‌هاي گوجه‌فرنگي، باعث سهولت و صرفه‌جويي در حمل‌ونقل و بسته‌بندي شده و ماندگاري و عمر مفيد بيشتري دارد. از طرفي برخی آنتي ‌اكسيدان‌های موجود در گوجه‌فرنگي طی فرايند توليد رب از بين مي‌ رود اما اين مواد در پودر گوجه حفظ شده و از بين نمي‌روند. مزيت ديگر اين پودر نداشتن مواد نگهدارنده در تركيبات آن نسبت به رب است چرا كه رب، ماندگاري كمتري دارد و براي جلوگيري از اين حالت از مواد نگهدارنده بيشتري در ترکیب آن استفاده می‌ شود. پودر گوجه فرنگی در صنایع غذایی و دارویی دارای کاربردهای متنوعی است.

تولید خیار شور نیز می تواند از گزینه های مناسب شغلی برای این شهرستان باشد. خط تولید خیار شور به دلیل سرمایه نسبتا کم در مقایسه با دیگر خطوط تولید از یک سو و مواد اولیه تولید شده در داخل شهرستان از سوی دیگر فرصتی مناسب را برای سرمایه گذاری فراهم کرده است. بازار مصرف خیار شور خوب است و این محصول در اکثر سفره های مردم جایگاه دارد.

با اینکه میزان تولید گیاهان دارویی در این شهرستان زیاد است، واحدی در خصوص فرآوری آن ها در این منطقه وجود ندارد. فرآوری گياهان دارويي، علاوه بر ارزش افزوده، نياز به سرمايه‌گذاري زيادي نداشته و مي‌تواند نقش مهمي در اشتغال زايي و کارآفرینی نیز داشته باشد. از مزیتهای اقتصادی این کسب و کار می توان این گونه اشاره کرد که تمام عرقیات دارای خواص ویژه ای هستند که کالای دیگری نمی تواند در شرایط معمول جایگزین آن شود و در طب سنتی نیز کاربرد فراوان دارند. همچنین تولید عرقیات دارای تکنولوژی و دانش فنی پیچیده ای نیست. محصولات فرآوری شده از گیاهان دارویی دارای بازارهای خارحی نیز هستند و امکان صادرات آنها از کشور وجود دارد. عمده صادرات گیاهان دارویی به کشورهای انگلستان، آلمان، عمان و عراق صورت گرفته است. در کنار پرورش گیاهان دارویی در شهرستان با فرآوری این گیاهان می توان علاوه بر ایجاد کسب و کار زمینه توسعه کشت گیاهان دارویی را فراهم نمود. تولید عرقیجات، خشک کردن و بسته بندی گیاهان دارویی از جمله فعالیت هایی هستند که قابلیت اجرا و توسعه در شهرستان برای آنها وجود دارد. ایجاد واحدهای فرآوری برای گیاهان دارویی می تواند ارزش افزوده این محصولات را به شهرستان بازگرداند و سود حاصل از آنها عاید خود مردم شهرستان شود. در حال حاضر بعضی از گیاهان دارویی تولید شده در شهرستان برای فرآوری به شهرستان های همجوار فرستاده می شود. برای مثال حنای تولید شده در این شهرستان برای بسته بندی به یزد منتقل می شود در صورتی که انجام این کار به راحتی در این شهرستان قابلیت دارد.[1] همچنین تولید ژل آلوئه ورا از آلوئه ورا تولیدی در شهرستان نیز، پیشنهاد می شود.[2]

در بین شترهای پرورشی شهرستان، شترهای شیری نیز وجود دارند و شیر خوبی در این زمینه تولید می شود. میزان شیر تولید شده برای ایجاد یک واحد صنعتی نه چندان بزرگ برای فرآوری شیر شتر کافی به نظر می رسد. سازمان ملل متحد شیر شتر را جزو سالم‌ترین شیر حیوانی جهان شمرده است و به ‌دلیل خواص زیاد شیر شتر برخی محققان به آن «طلای سفید بیابان» می‌گویند. در تحقیقات جدید، خواص متعددی برای "شیر شتر" به‌اثبات رسیده، این تحقیقات بیانگر آن است که پادتن‌های موجود در شیر شتر علاوه بر اینکه موجب ماندگاری طولانی‌تری نسبت به اغلب محصولات لبنی می‌‌شود، سیستم ایمنی بدن را تقویت کرده و باعث غلبه سیستم دفاعی بدن در برابر بیماری‌هایی نظیر سرطان، ایدز، آلزایمر، هپاتیت C می‌‌شود و از این نظر شیر شتر ساختار و ‌خصوصیاتی بسیار شبیه شیر انسان دارد. با توجه به مزایای بسیاری که برای شیر شتر گفته شد و وجود پتانسیل تولید فرآورده های حاصل از شیر شتر مانند دوغ، کره و پنیر، انجام این فعالیت در شهرستان مزیت دارد. البته طبیعتا بازارفروش برای لبنیات حاصل از شتر به گستردگی بازارفروش لبنیات حاصل از گاو نیست اما با تبلیغات صحیح می توان بازارفروش مناسبی برای آن ایجاد  کرد. همچنین در نقاط مختلف کشور تقاضا برای محصولات لبنی حاصل از شیر شتر وجود دارد، بنابراین می توان روی میزان تقاضای خارج از شهرستان نیز حساب کرد.

میزان شیر تولیدی از گاوهای موجود در شهرستان نیز مناسب است اما وجود کارگاه های تولید لبنیات سنتی باعث شده ظرفیتی برای ایجاد یک واحد صنعتی تولید لبنیات بزرگ وجود نداشته باشد. اما می توان در خصوص ایجاد یک واحد صنعتی کوچک تولید لبنیات در این شهرستان اقدام کرد.

استخراج روغن از دانه های روغنی یا روغن‌کشی یکی از مشاغل درآمدزا و دارای صرفه اقتصادی بالاست. وجود مواد اولیه کافی در این شهرستان برای این منظور یکی از ظرفیت های شهرستان در این حوزه است. طبق بررسی های انجام شده و اطلاعات جمع آوری شده از کارآفرینان شهرستان میزان دانه های روغنی کلزا، کنجد و ذرت دانه ای برای ایجاد واحدی صنعتی در شهرستان، کافی به نظر می رسد. بازار فروش روغن های گیاهی در کشور خوب است و تقاضا برای این محصول وجود دارد و حتی بخش قابل توجهی از روغن کشور در حال حاضر از طریق واردات تامین می شود. روغن کلزا سرشار از دو نوع اسید چرب است که برای بدن انسان حکم کیمیا را دارد، چون این دو نوع اسید در بدن تولید نمی‌شوند. روغن ذرت نیز در مقایسه با سایر روغن‌های گیاهی به لحاظ قیمت و سلامت در نظر عموم افراد جامعه جایگاه بهتری دارد. از این روغن برای پخت و پز بیشتر استفاده می شود. چون طعم خاصی ندارد و البته نسبت به سایر روغنهای گیاهی قیمت کمتری دارد. روغن کنجد به عنوان یک روغن با کیفیت و قیمت بالا شناخته می شود. این روغن بیشترین مقاومت و ماندگاری را در بین روغن های خوراکی با درصد بالای چربی غیراشباع دارد. ترکیب اسیدهای چرب روغن کنجد به گونه ای است که برای هرسه مصرف سرخ کردن، پخت و پز و سالاد قابل استفاده است.

کشت گندم در شهرستان فراگیر است و در بین محصولات کشاورزی تولید شده در شهرستان میزان تولید آن بیشتر است. خوشبختانه در خصوص فرآوری گندم یک واحد صنعتی تولید آرد وجود دارد. اما فراورده های حاصل از گندم فقط به آرد منتهی نمی شود. بلکه فراورده های ارزشمند دیگری نیز می توان تولید کرد. تولید شیرینی، کیک، کلوچه و بیسکوییت، نان صنعتی از جمله فعالیت های دیگری است که می توان در زمینه فراوری گندم داشت. این محصولات بخاطر تنوع از بازار فروش گسترده تری برخوردار هستند. شیرینی از دیرباز مورد توجه ایرانیان با ذائقه های مختلف  بوده و در تمامی مراسم ها و جشن ها کاربرد داشته است. پخت شیرینی در ابعاد وسیع و کارگاهی و حتی در محیطی کوچک (در خانه) امکان پذیر است. این کسب و کار را می توان با تجهیزات کم و سرمایه پایینی شروع کرد و در زمان کوتاه با فروش محصول به سود بالایی رسید. پخت شیرینی یکی از مشاغل زودبازده بوده و یک فرصت شغلی مناسب مخصوصا برای زنان خانه دار محسوب می شود. یافتن بازار فروش محصول یکی از ضروریات این حرفه است که با تبلیغات مناسب مخصوصا در فضای مجازی می توان به آن دست یافت. توجه به این نکته ضروری است که یکی از لازمه های موفقیت در این شغل گذراندن دوره های آموزشی مرتبط با پخت شیرینی است. تولید نان به روش صنعتی نیز از جمله کسب و کارهای با درآمد خوب است. از مزایای تولید صنعتی نان، ارتقاء کیفیت نان، ارزش غذایی بیشتر، ضایعات کمتر، تنوع محصول و بسته بندی و استفاده بهینه از انرژی است. کیک، کلوچه و بیسکوئیت و امثال آن نیز جزو محصولات خوراکی هستند که می توان از گندم فرآوری و تولید کرد. این محصولات علاوه بر اینکه انبار مانی زیادی دارند، با بسته بندی های شیک می توان اقدام به صادرات آنها نیز کرد.

در شهرستان ایرانشهر تولید ترشیجات به صورت سنتی انجام می شود و قابلیت توسعه در این زمینه (به شکل سنتی) وجود دارد.[3] انبه و موز تولید شده در این شهرستان را می توان برای تولید فرآورده هایی همچون ترشی انبه، آب انبه، چیپس موز و چیپس انبه به کار برد.[4] فرآوری گوشت سفید و قرمز نیز از جمله مشاغلی است که برای این شهرستان پیشنهاد می شوند. تولید گوشت قرمز و سفید در شهرستان ایرانشهر زیاد است و این موضوع باعث شده تا بتوان به سرمایه گذاری در خصوص تولید فراورده های حاصل از آن فکر کرد. منظور از فرآورده های حاصل از گوشت قرمز و سفید، تولید سوسیس و کالباس است. البته نکته مهم در این نوع از کسب و کارها داشتن استراتژی و مدل بازاریابی مناسب است. براینکه واحدهای تولید کننده فرآورده های گوشتی سودده باشند باید حتما بازارهای خارج از شهرستان و حتی استان را در نظر داشت. هزینه پایین تولید و کیفیت مناسب دو عامل مهم برای موفقیت در بازاریابی و فروش این محصولات خواهد بود.

 

· دامداری

دامداری به عنوان یکی از حوزه های بخش کشاورزی با یکی از مهم ترین نیاز های انسان، یعنی نیاز به منابع غذایی و خصوصا منابع پروتئینی مرتبط است. فعالیت در حوزه دامداری از جمله فعالیت های غالب در شهرستان است. بیشتر مردم شهرستان که در روستاها ساکن است از طریق پرورش دام های سبک و سنگین امرار معاش می کنند. روش دامداری در این شهرستان صرفا به صورت سنتی انجام می گیرد و واحدی صنعتی درخصوص پرورش دام وجود ندارد. بیشتر دام های پرورشی این شهرستان دام های سبک شامل بز و گوسفند هستند، اما دام های سنگین مانند شتر و گاو نیز در این شهرستان پرورش می یابند. در بین بزهای موجود در شهرستان بزهای شیری و بلوچی وجود دارند. شیر و گوشت عمده محصولات تولید بخش دامداری در این شهرستان است. اکثر دام های شهرستان از نوع بومی هستند.

پرورش گوسفند در میان سایر حیوانات بیشتر مورد توجه دامداران است؛ زیرا توان بالای گوسفند برای تحمل اقلیم های متفاوت بیشتر است، جیره غذایی کمتر و در نتیجه هزینه کمتری نیاز دارد، تمامی فرآورده های دامی مانند گوشت، شیر، ماست، کره، و حتی پشم و پوست دام پرکاربرد هستند و فروش این فرآورده ها در تمامی روزهای سال انجام می‌شود. گوشت گوسفند تقاضا زیادی در بازار دارد و می توان گفت که بازار آن تضمینی است. ریسک نگهداری گوسفند نسبت به سایر احشام کمتر است و از آن جایی که بیشتر افراد شهرستان ایرانشهر از قشر ضعیف جامعه هستند، از پرورش دام سبک استفبال بیشتری می کنند. همچنین مراتع خوب شهرستان نیز ظرفیت را برای انجام این حرفه بیشتر می کند.

شهرستان ایرانشهر به دلیل دارا بودن اقلیم گرم و خشک و کویری استعداد بسیار خوبی برای پرورش شتر دارد. درحال حاضر نیز تعداد زیادی شتر به صورت سنتی در این شهرستان پرورش می یابند و سرمایه گذاری در این زمینه از جمله انتخاب های بسیار خوب شغلی در حوزه دامداری است. از مزایای پرورش شتر قابلیت سازگاری با شرایط سخت محیطی مناطق خشک و نیمه خشک، تحمل گرما، کم آبی و کیفیت پایین  علوفه و مقاومت نسبی در مقابل امراض و عوامل بیماری را می توان نام برد. شتر پتانسیل آن را دارد که در شرایط تغذیه دستی در مقایسه با دام های پر تولید هم وزن خود مثل گاو افزایش وزن بالایی را نشان دهد و در مقایسه با گوسفند و بز مقدار ماده خشک کمتری نسبت به وزن متابولیکی خود مصرف کند. همچنین شتر در مقایسه با سایر دام های اهلی علوفه را با قابلیت هضم بالا و بازده بیشتری نسبت به گاو و گوسفند استفاده می نماید و قادر است از انواع خاص گیاهان مرتعی (خشبی و خاردار و تیغ دار) به میزانی استفاده نماید؛ که سایر دام ها قادر به استفاده از آن نیستند و حداقل نیاز به تاسیسات، تجهیزات و امکانات پرورش و نگهداری و در نتیجه کمترین نیاز به سرمایه گذاری از دیگر مزایای پرورش این دام سنگین است.

از مزیت پرورش گاو در این شهرستان نیز نمی توان چشم پوشی کرد. گاو جزء قدیمی‌ترین حیواناتی بوده که توسط انسان اهلی شده و از دیرباز در اکثر نقاط دنیا و ازجمله ایران پرورش ‌یافته است. گاوها بر اساس هدف نگه‌داری به دو دسته گاو شیری و گاو گوشتی، تقسیم‌بندی می‌شوند. پرواربندی به معنی فربه کردن دام در طی یک دوره پرورشی معین با استفاده از خوراک مناسب و رعایت اصول بهداشتی است که به روش‌های سنتی و صنعتی (با کارایی و سود اقتصادی متفاوت)، انجام می‌شود. حدود نیمی از گوشت قرمز کشور توسط گاوهای پروار شده تأمین می‌شود؛ بنابراین این بخش از دامپروری و دامداری دارای ظرفیت زیادی برای توسعه و پیشرفت دارد. گاوهای شیری نیز با هدف تولید شیر و گوساله پرورش داده می شوند. توسعه پرورش گاوهای گوشتی و شیری در شهرستان پیشنهاد می شود.

یکی از پیشنهادات خوب برای شهرستان ایرانشهر در حوزه دامداری استفاده از نژادهای پر بازده است که آنچنان که باید در این شهرستان جا باز نکرده است. در صورت فرهنگ سازی در بین مردم می توان انتظار داشت که تعداد بیشتری به پرورش دام های اصلاح نژادی در این شهرستان روی آورند ضمن اینکه پرورش دام های اصلاح نژادی نام برده شده، سودآوری بسیار خوبی دارد. گاو هلشتاین که به نام هولشتاین هم شناخته می شود جزء سنگین وزن ترین گاوهای شیری در جهان هستند. این نژاد که از نظر تولید شیر بهترین نژاد در میان گاوهای شیری است .درصد چربی این شیر ۳٫۶۵ درصد  و درصد پروتئین آن ۳ درصد است. این گاوها به طور روزانه تقریبا ۳۴ کیلو شیر تولید می کنند . این دام ها برای تولید شیر بسیار مناسب هستند. گاو سمینتال نیز جزء بهترین نژاد های گوشتی و شیری جهان است. یکی از مزایای پرورش گاو سمینتال، به صرفه بودن در شرایط اقتصادی فعلی است زیرا این گاو با مصرف کمترین علوفه و کنسانتره، بیشتری میزان شیر و گوشت را به ما می دهد. بز سانن نیز یکی از نژادهای معروف بز شیری اروپا است که از جهت برتری در خصوصیات تولیدی و تولید مثلی در بیشتر نقاط جهان گسترش یافته و علاقه مندان بسیاری به پرورش و نگهداری آَن مشغول شده اند. معروفیت این بز به سبب توانایی زیاد در تولید شیر، رشد سریع، باروری، چند قلو زایی کیفیت ترکیبات شیر، فرآوری آسان و لذیذ در تهیه محصولات لبنی، رفتار آرام در پرورش و نگهداری است.

زنبورداری از حرفه های دیگری است که به میزان کم در این شهرستان انجام می‌شود. البته ظرفیت مناسبی برای پرورش زنبورعسل در این شهرستان وجود دارد اما از آن جایی که هوای شهرستان در فصل تابستان خیلی گرم است و زنبورداران باید در این فصل به منطقه ای سردسیر کوچ کنند، خیلی از این حرفه استقبال نشده است. ارتفاعات تفتان در فصل تابستان هوای نسبتا خوبی دارد و می توان زنبورها را به این منطقه برد. مطالب بیان شده نشان دهنده عدم مزیت زنبورداری در این شهرستان نیست بلکه ظرفیت خوبی برای آن در شهرستان وجود دارد. زنبورداری حرفه ای است که به سرمایه اولیه کمی نیاز دارد اما سوداوری بالایی دارد. با نظر بر سودآور بودن آن می توان سختی کوچ کردن را در این حرفه پذیرفت. پرورش کرم ابریشم به میزان خیلی کم در شهرستان انجام می شود[5] که قابلیت توسعه نیز در این زمینه وجود دارد.

 

· باغداری

باغداری یکی از حوزه های مهم کشاورزی است که تنوع اقلیمی در کشور ما باعث شده تا سرمایه گذاری در این حوزه، از شیوه های مهم کسب درآمد محسوب شود. بازار فروش محصولات کشاورزی در کشور در فصول مختلف وجود دارد. شهرستان ایرانشهر نیز از جمله نواحی کشور است که باغداری در آن از مشاغل رایج است. این شهرستان تولیدات مناسبی در حوزه باغداری دارد. اما با توجه به مشکل خشکسالی که اخیرا در کل کشور و بخصوص استان سیستان و بلوچستان وجود دارد، کاشت درختانی که به آب کمی نیاز دارند در اولویت اول مزیت های شغلی این حوزه قرار می گیرند. نکته ای که در خصوص باغداری این شهرستان وجود دارد این است که با توجه به مشکل کم آبی در شهرستان ایرانشهر بهتر است از شیوه آبیاری قطره ای برای آبیاری محصولات استفاده شود. لازم به ذکر است توسعه کشت تمام محصولات باغی و زراعی در این شهرستان به شرط وجود زمین کافی، پیشنهاد داده شده است.

در شهرستان ایرانشهر تولید خرما بسیار خوب است و نخلستان ها عملکردی خوبی دارند. گسترش و توسعه کاشت خرما یکی از مزیت های بسیار خوب این شهرستان است. نخل خرما تحمل بالایی در مقابل شرایط نامساعد آب و خاک دارد. مهمترين ارقام خرماي توليد شده در اين شهرستان ربي، مضافتي، هليله، سنگ شكن و شكري[6] است. خرما از جمله محصولات باغی است که با آب و هوای گرم و اقلیم جغرافیایی کویری سازگاری دارد. بازار فروش خرما در تمامی نقاط کشور خوب است و حتی در بعضی از ماه های سال از جمله رمضان و محرم تقاضا برای این محصول بیشتر می شود. این خوراکی سرشار از انواع ویتامین‌ها، مواد معدنی، و فیبر است که همگی برای حفظ سلامتی بدن مفید هستند.

انبه و موز از دیگر محصولات گرمسیری هستند که با اقلیم شهرستان سازگاری بسیار خوبی دارند و در حال حاضر نیز تولید می شوند. ضمن اینکه میوه های گفته شده خواص فراوانی دارند و بازار فروش خوبی برای آن ها در کشور وجود دارد، گسترش تولید آن ها واردات کشور را در زمینه این محصولات کمتر می کند. استفاده از ظرفیت های شهرستان ایرانشهر می تواند تولید انبه و موز را در کشور رونق بخشد و نقش مهمی در تولیدات باغی کشور و کم کردن واردات در این زمینه داشته باشد.

درخصوص وضعیت گلخانه ها در این شهرستان باید گفت گلخانه هایی در خصوص پرورش صیفی جاتی مانند توت فرنگی، خیار و گوجه (بیشتر خیار) وجود دارد. ایجاد گلخانه های تولید سبزی و صیفی جات از جمله فعالیت های است که در این شهرستان می توان راه اندازی کرد. در میان سبزی و صیفی جات  گوجه فرنگی و خیار در سبد مصرف روزانه خانوارها به وفور مورد استفاده قرار می گیرند، همچنین این محصولات قابلیت فرآوری داشته و محصولاتی مانند رب، سس، گوجه خشک و خیارشور از آن ها تولید می شود. تولید این محصولات با قیمت مناسب تر حجم فروش این محصولات را بیشتر خواهد کرد. گلخانه یکی از راه حل های مدرن برای مبارزه با سرما، گرما و کم آبی است و در بسیاری از مناطق که دارای آب و هوای سرد یا گرم هستند و یا با مشکل کم آبی روبه رو هستند، احداث گلخانه می تواند بهترین گزینه برای تولید بعضی از محصولات در این مناطق باشد. کشاورزی در گلخانه ها نسبت به کشاورزی در فضای آزاد و در زمین های کشاورزی دارای دردسر و مشکلات کمتری است، به علاوه بازه ی زمانی برای به ثمر نشستن و برداشت محصولات نیز نسبت به کشاورزی سنتی، کوتاه تر است، بنابراین احداث گلخانه در شهرستان گرمسیری ایرانشهر که  به کنترل دما برای کاشت بعضی از محصولات خصوصا در فصل تابستان نیاز هست مزیت بالایی دارد. قابلیت احداث گلخانه تولید سبزیجات و فلفل قلمی نیز در این شهرستان وجود دارد.[7] البته احداث گلخانه تولید فلفل در اولولیت های بعدی قرار می گیرد.

کاشت آلوئه ورا به صورت گلخانه ای و در فضای آزاد نیز از دیگر مزیت های مناسب شهرستان است. در حال حاضر آلوئه ورا به صورت خودرو در این شهرستان رشد می کند. این گیاه در بدترین و نامناسب ترین زمین های ممکن هم کشت می شود و بازدهی خوبی از خود نشان می دهد. از تمامی مواد تولید شده توسط آلوئه ورا محصول به دست می آید که سود را چند برابر می کند. بازار محصولات آلوورا در داخل و خارج مناسب است. به دلیل تنوع آب هوایی و گسترش کشت گلخانه ای در ایران، تمامی بخش های ایران پتانسیل کشت این گیاه فوق العاده را دارند. آب و هوایی که گیاه آلوئه ورا نسبت به آن هیچ مقاومتی از خود نشان نمی دهد، آب و هوایی سرد و خشک است. این گیاه در مناطق گرم نیز بدون مشکل کشت می شود و محصول می دهد. اگر آبیاری گیاه آلوئه‌ورا به صورت قطره ای باشد، در طی هفته 2 تا 4 لیتر آب نیاز دارد. هرمزگان، مرکزی ، بوشهر، فارس و اصفهان در زمینه کشت آلوئه را پیشتاز هستند ولی تمامی بخش های ایران توانایی کشت این محصول را دارند.گیاه آلوئه ورا در زمان کاشت به کود های شیمیایی و حیوانی و سم نیاز ندارد. این گیاه مصارف مختلفی دارد و از آن برای تهیه مایع، پودر، ژل، کرم، لوسیون، کپسول، عصاره و نوشیدنی می توان استفاده کرد.

آناناس میوه گرمسیری ویژه مناطق حاره ای (مناطق گرمسیری) است که شرایط کاشت آن در شهرستان ایرانشهر فراهم است و می توان در این زمینه سرمایه گذاری کرد. آناناس از بازارپسندی بسیار خوبی برخوردار بوده و دارای مزیت اقتصادی فراوانی است که به صورت کمپوت و تازه عرضه می‌شود و هم اینک در بازار ایران با قیمت بالایی به فروش می‌رسد.

پاپایا یا خربزه درختی  از دیگر محصولات گرمسیری است كه از نواحی گرمسیری آمریكای مركزی به  استان سیستان و بلوچستان راه یافته است. کاشت این خربزه در شهرستان ایرانشهر به خوبی جوابگوست. خربزه درختی پوستی بسیار نازك و مزه شیرین دارد كه علاوه بر مصرف خوراكی، قابل استفاده در صنایع تبدیلی نیز هست .پاپایا میوه ای  است که به تازگی وارد ایران شده و به دلیل قیمت بالای آن فقط در جاهای خاصی بفروش می رسد و بیشتر مردم از وجود این محصول اطلاعی ندارند. از آن جا که کشت و تولید این میوه ساده است و نیاز به تخصص خاصی نیز ندارد، چند سالی است که در شهرهای جنوبی و شرقی کشور در حال تولید و بهره برداری است. هر کیلوگرم از این میوه خوشمزه در بازار های تهران با قیمت بالایی بفروش می رسد. البته چون میوه ای لوکس است، بازار تره بار قیمت مشخص و واحدی برای آن در نظر نگرفته است. محصول این گیاه را یکسال بعد کشت می توان برداشت کرد و در سال اول نزدیک به 3 تن باردهی در هکتار خواهد داشت که با قیمت روز بازار می توان به سود بسیار بالایی رسید.

انجیر از دیگر محصولات باغی است که در این شهرستان کاشته می شود. نیاز آبی بسیار کم و سازگاری با محیط و استقامت در برابر گرما و خشک‌ سالی از ویژگی‌های بارز این گیاه محسوب می‌شود. ازآنجا که باغ‌های انجیر معمولاً در دامنه‌های شیب‌دار احداث می‌گردند، احداث چنین باغ‌هایی علاوه بر ایجاد اشتغال و پوشش گیاهی مناسب برای منطقه و بیابان‌زدایی می‌تواند به حفظ کنترل سیلاب و جلوگیری از فرسایش خاک و استفاده بهینه از آب باران کمک کند.

مرکبات از دیگر محصولات باغی شهرستان ایرانشهر است که به میزان نسبتا خوبی در این شهرستان کاشته می شوند. انواع مرکبات کاشته شده در این شهرستان شامل نارنگی، پرتقال، لیموشیرین و لیمو ترش است. مرکبات به دلیل داشتن کربوهیدرات و ویتامین ث، ارزش غذایی بالایی دارند و تقاضای بسیار خوبی در بازار مصرف دارند و توسعه کاشت آن ها در این شهرستان پیشنهاد می شود.

زیتون يکی از مهمترين محصولات باغي است که تقريبا از روغن، ميوه و کنسرو آن در تمام دنيا استفاده مي شود. با اینکه در زمینه کاشت این محصول در حال حاضر فعالیتی صورت نمی گیرد اما امکان کاشت آن به دلیل سازگاري این گیاه با محيط و مقاومت نسبت به شرايط ناسازگار خاك و آب در شهرستان ایرانشهر وجود دارد. روغن، ميوه، هسته، برگ، گل و چوب زیتون در صنايع غذايي، بهداشتي دارويي، آرايشي و صنايع چوب کاربرد داشته و همین امر نشان دهنده جایگاه وتاثیرآن بر چرخه اقتصاد است. بنابراین احداث باغ زیتون در این شهرستان از جمله کسب و کارهای سودده است که پیشنهاد می شود.

شهرستان ظرفیت های بسیارخوبی برای احداث باغات پسته دارد و تولید این محصول در این منطقه توجیه اقتصادی دارد. البته در حال حاضر این محصول تولید نمی شود. درخت پسته در مناطق نیمه بیابانی رشد می‌کند و با زمین مرطوب سازگاری ندارد. بهترین خاک برای کاشت درخت پسته ، خاک رسی یا شنی است. این درخت در برابر سرمای شدید زمستان و گرمای زیاد تابستان مقاوم است. کیفیت آب مصرفی برای آبیاری درخت پسته به گونه ای است که در کاشت سایر محصولات کشاورزی با آن آب غیر ممکن یا غیر اقتصادی است. محصول پسته به‌عنوان یک محصول استراتژیک و پربازده کشاورزی با توجه به مقاومت زیاد در برابر خشکی و شوری، نقش قابل‌توجهی در وضعیت اجتماعی و اقتصادی کشاورزان مناطق خشک و نیمه‌خشک مانند ایرانشهر دارد. این محصول به لحاظ اهمیتی که اندام های مختلف گونه های متعدد درختان پسته از نظر خوراکی و صنعتی دارد همواره حائز اهمیت فراوانی بوده و انسان از میوه، پوست، هسته، برگ، ساقه و حتی صمغ آن نیز استفاده می برده است.

پرورش قارچ نیز به میزان خیلی کم در این شهرستان انجام می شود و قابلیت توسعه دارد. تولید قارچ هم می‌تواند زمینه‌ ساز فعالیت اقتصادی و تولید شغل باشد هم برای سلامت و ذائقه مردم مناسب است و به صورت کلی مزایایی مانند نیاز به سرمایه کم، فضای کم، زودبازده بودن و امکان کشت در هر آب و هوایی را داراست. همچنین در این شهرستان بازار فروش مناسبی نیز برای آن وجود دارد.

یکی دیگر از پیشنهادات شغلی دیگر در حوزه باغداری این شهرستان، تولید میوه چیکو است. چیکو یک میوه لذیذ و شیرین از نواحی گرمسیری قاره امریکا معرفی شده است. این گیاه را عمدتا به دلیل تولید میوه پرورش می دهند. میوه های نارس و پوست این گیاه شیره سفید رنگی تولید می کنند که در مجاورت هوا خشک شده و ماده اولیه تولید این نوع آدامس را تشکیل می دهد. میوه های رسیده آن علاوه بر تازه خوری جهت تهیه مربا نیز بکار رفته و همچنین به عنوان منبع با ارزشی از مواد اولیه در کارخانجات تولید گلوکز، پکتین و ژل های میوه ای طبیعی مورد استفاده قرار می گیرند. میوه بصورت برش خورده نیز کنسرو می گردد.چیکو میوه ای است که سالانه مقدار زیادی از این محصول چه به صورت قاچاق و چه بصورت قانونی وارد بازار های داخلی کشور می شود و چون میوه ای لوکس تلقی می شود گاها با قیمت های خیلی بالا به فروش می رسد. با احداث باغ چیکو می توان به درامد بسیار خوبی دست یافت و چون چیکو درختی است که رشد زیادی دارد و از عمر بالایی برخوردار است محصول این درخت را می توان تا بیش از 40 سال برداشت کرد و سالانه به درآمد بیشتری دست یافت.

 

· زراعت

شهرستان ایرانشهر در زمینه تولید محصولات زراعی نیز وضعیت خوبی دارد و محصولات مختلف و باارزشی را در این حوزه تولید می کند. گندم عمده محصول زراعی شهرستان ایرانشهر  است و می توان گفت این شهرستان قطب گندم در استان سیستان و بلوچستان است. [8] در میان محصولات کشاورزی، کاشت گندم نسبت به بقیه کم دردسرتر و کم آفت تر است. گندم در بازه زمانی حدودا هشت ماهه به ثمر نشسته و به مرحله سود دهی می رسد. خرید تضمینی گندم همه ساله توسط دولت انجام می گیرد. البته خود کشاورز هم می تواند گندم را بفروشد و درآمد خوبی کسب کند. در ضمن مورد حمایت دولت واقع شده و کود شیمیایی و بذر نیز به شکل یارانه ای در اختیار کشاورزان قرار می گیرد؛ بنابراین گسترش تولید گندم ارزش افزوده زیادی را به دنبال دارد.

دانه های روغنی مانند کنجد، کلزا و ذرت دانه ای نیز در این شهرستان به میزان بسیار خوبی تولید می شوند. همچنین شهرستان ایرانشهر در تولید علوفه نیز موفقیت خوبی کسب کرده است و مقدار زیادی ذرت علوفه ای، یونجه و سورگوم در این شهرستان تولید می شود.[9] کشت این محصولات به شرط وجود زمین کافی در شهرستان اشباع نیست و افزایش تولید، پیشرفت خوبی برای آینده شهرستان رقم می زند. البته باید توجه داشت محصولاتی مانند ذرت و یونجه بهتر است به صورت کنترل شده کشت شود زیرا این محصولات آب زیادی مصرف می کنند و در صورت زیاده روی در تولید آن ها ممکن است به مشکلات کم آبی شهرستان دامن زده شود به هرحال تولید هریک از این محصولات مزایایی دارد که به آن ها می پردازیم.

از مزایای کشت کلزا این است که این محصول می تواند در تناوب با زراعت گندم و جو قرار گرفته و از تراکم بیماری ها، آفات و علف های هرز بکاهد و باعث افزایش عملکرد دانه این محصولات شود. کلزا دارای پتانسیل عملکرد بالا بوده و دربین دانه های روغنی از درصد روغن بالایی (40 تا 45درصد) برخوردار است. به علت بقایای گیاهی مطلوب علاوه بر تاثیر مثبت در میزان ماده آلی خاک، در تامین علوفه مورد نیاز زارعین نیز موثر است. بازار تقاضا برای علوفه نه تنها در شهرستان بلکه در کشور زیاد است و دامداران کشور هر ساله نیاز دارند تا برای پرورش دام های خود علوفه خریداری کنند. بخش از نهاده های مورد نیاز پرورش دام در کشور هر ساله از طریق واردات تامین می شود که حاکی از کمبود نهاده های مصرفی بخش دام کشور است.

کنجد یکی از قدیمی ترین گیاهان زراعی است. بنابراین کاشت کنجد از زمان های قدیم در ایران رواج داشته است و حتی زمانی به عنوان بخشی از صادرات کشور محسوب می شد. از دانه گیاه کنجد در تهیه حلوا و انواع شیرینی استفاده فراوان می شود. روغن آن نیزدر طبخ غذاهای مختلف و همچنین تهیه عطرها و به عنوان حلال در داروسازی مصرف می شود. با توجه به ارزش غذایی این محصول، بازار مصرف همواره برای آن وجود دارد و گسترش ان در صورت تامین منابع آبی، سوددهی بالایی خواهد داشت.

گیاهان دارویی در این شهرستان به میزان زیادی به صورت خودرو وجود دارند و ظرفیت بسیار خوبی نیز برای کشت این گیاهان وجود دارد. چای ترش، حنا، بادیان و درمنه و زیره و بابونه [10] از جمله گیاهان دارویی تولید شده در این شهرستان هستند. گیاهان دارویی به اشکال مختلف قابلیت فرآوری و عرضه به بازار را دارند.بازار این گیاهان صرفا مختص بازارهای داخلی نبوده و در کل جهان برای تولیدات گیاهان دارویی ایران متقاضی وجود دارد. از این گیاهان نه تنها برای درمان بیماری‌ها بلکه در صنایع کنسروسازی، نوشابه سازی، ‌عطر سازی و غذایی نیز استفاده می‌شود.

ذرت در برابرخشکی مقاوم بوده و میزان ثمردهی آن در هکتار بالا است. ذرت در دو نوع علوفه ای و دانه ای کشت می شود. در ضمن دولت برای تشویق به کشت این گیاه، اقدام به خرید تضمینی ذرت از کشاورزان می کند. روغن ذرت، کنسرو بلال و دانه ذرت به مصارف انسانی می رسد و همچنین دانه ذرت در مرغداری ها و علوفه تر، خشک، سیلو شده و کنجاله دانه در دامداری ها استفاده می شود.  کاکل ذرت نیز در داروسازی به کار می رود. از ساقه و برگ ذرت در صنایع کاغذ، مقوا سازی و تولید کاغذ دیواری استفاده می کنند. نشاسته ذرت در صنایع رنگرزی، دارو سازی و پلاستیک سازی کاربرد دارد. با توجه به موارد گفته شده، توسعه سطح زیر کشت ذرت مقرون به صرفه خواهد بود.

سورگوم با شرایط آب و هوایی مناطق گرم و خشک و معتدل سازگاری خوبی دارد و از این جهت با شرایط آب و هوایی ایرانشهر سازگار است. سورگوم مثل سایر گیاهان خانواده غلات، در تناوب زراعی بعد از نباتات غده ای، یونجه، گندم، جو و صیفی جات کشت می گردد. دور آبیاری بسته به نوع خاک و شرایط اقلیمی 7-10 روز یک بار است.برای جوانه زنی بهتر و سبز یکنواخت، لازم است دو آبیاری اول و دوم به فاصله 4-5 روز انجام گیرد.نیاز آبی سورگوم با رشد گیاه افزایش می یابد. بعد از چین برداری بلافاصله باید کوددهی و آبیاری به عمل آید.آبیاری ممکن است بصورت نشتی یا بارانی باشد. سورگوم، علوفه با ارزشی است که توسط  دامها خورده می‌شود و مقاومت قابل توجهی نیز به خشکی دارد.

جو از دیگر محصولات زراعی شهرستان است که گسترش تولید آن از دیگر پیشنهادات شغلی در حوزه زراعت است. جو بعد از گندم بیشترین سطح زیر کشت را در ایران به خود اختصاص داده است. کشت جو در مناطقی از شهرستان که تحت تاثیر شوری، عمق کم خاک و شوری آب زراعی هستند می تواند گزینه بهتری باشد. کشت جو سازگاری خوبی با اقلیم شهرستان ایرانشهر دارد و این باعث شده که میزان تولید آن در این شهرستان نیز مناسب باشد. از جو برای تهیه نان و پخت سوپ استفاده می شود. این گیاه در تهیه غذای کودک نیز کاربرد دارد. جو از دیر باز در سبد تغذیه دام جایگاه ویژه داشته و به صورت دانه و علوفه سبز مورد استفاده قرار می­ گیرد. جوشانده جو داروي خوبي براي مبتلايان به تب و كم خوني و سوء هاضمه بوده و پایین آورنده کلسترول است.

باقلا از حبوباتی است که به میزان زیادی در این شهرستان کشت می شود. باقلا يكي از منابع عالي فيبر و پروتئين به حساب مي‌آيد و مصرف آن همراه با برنج، تمامي پروتئين‌ها و ‌اسيدهاي آمينه ضروري بدن را تامين مي‌كند. كلسيم و پتاسيم موجود در باقلا از بروز پوكي استخوان جلوگيري كرده و به كنترل فشارخون بالا كمك مي‌كند. این محصول از بازارفروش خوبی در بین مردم کشور ما برخوردار است و توسعه کشت آن در شهرستان مزیت دارد.

گلرنگ از دیگر دانه های روغنی است که در این شهرستان است که کشت می شود و می توان در خصوص گسترش کشت آن اقدام کرد. از مهمترین مزیت های این گیاه حاصلخیز شدن خاك زراعی پس از برداشت، خرید تضمینی محصول توسط دولت، چند منظوره بودن گیاه گلرنگ، هزینه تولید پایین، نیاز آبی بسیار كم و مقاومت نسبت به تنش های محیطی به خصوص گرما و خشكی است.

پیاز از جمله محصولات زراعی شهرستان است که امکان توسعه کشت آن ها وجود دارد. شرایط آب و هوایی منطقه موجب شده شهرستان ایرانشهر سهم بسزایی در تامین پیاز مصرفی استان داشته باشد. پیاز تولیدی ایرانشهر علاوه بر عرضه در بازارهای سیستان و بلوچستان به استان‌های خراسان رضوی، خراسان جنوبی، تهران، اصفهان و فارس عرضه می‌شود. از جمله ویژگی های تولید پیاز در این شهرستان، عرضه محصول در ماه های سر سال است. در این ماه ها بسیاری از مناطق کشور قابلیت کشت پیاز را ندارند ولی در این شهرستان می توان تولید پیاز داشت. طبق بررسی ها حدود هزار نفر در کار کاشت و برداشت محصول پیاز در ایرانشهر مشغول به کار هستند.[11]

در حوزه زراعت می توان به محصولاتی مانند سیب زمینی و برنج هم اشاره کرد که در اولویت های آخر این رسته قرار می گیرند اما از محصولاتی هستند که در این شهرستان تولید می شوند. کشت و کار این محصولات به صورت محدود و در برخی از مناطق شهرستان که دارای شرایط مستعد هستند توصیه می شود. وقتی صحبت از کشت برنج می شود به یاد شهرستان های پرآب شمال کشورمان می افتیم. ولی در مناطق کم آبی مانند شهرستان ایرانشهر نیز این محصول کشت می شود. گسترش کشت برنج در این شهرستان به دلیل بازار خوب و سود خوب مزیت دارد اما با توجه به وضعیت کم آب شهرستان، کشت برنج در بلند مدت توصیه نمی شود و بهتر است به صورت محدود باشد.

 

· صنایع تبدیلی و تکمیلی

صنایع تبدیلی با ایجاد ارتباطات بین صنعت و بخش های کشاورزی می تواند ارزش افزوده و اشتغال زیادی برای هر شهرستانی ایجاد کند. در زمینه صنایع تبدیلی و تکمیلی فعالیت هایی در شهرستان ایرانشهر انجام شده است اما ظرفیت های بیشتری در این حوزه وجود دارد.

همانطور که اشاره شد خرما از تولیدات اصلی شهرستان ایرانشهر است و سردخانه از جمله صنایع تکمیلی لازم جهت نگهداری این مقدار از خرماست. با اینکه در حال حاضر چند واحد سردخانه برای نگهداری خرما وجود دارد، اما افزایش ظرفیت سردخانه ها و یا احداث سردخانه های جدید در این شهرستان لازم است. سردخانه‌ها دارای قابلیت حفظ و نگهداری از محصولات کشاورزی بوده و این امر حاکی از اهمیت احداث سردخانه‌ها در ایجاد صرفه اقتصادی بیشتر برای تولیدکنندگان محصولات باغی است. درواقع سردخانه‌ها درکاهش ضایعات محصولات کشاورزی نقش کلیدی دارند. همچنین سردخانه به عنوان حلقه واسط تولید و بازار می‌ تواند درحفظ کیفیت محصول نقش اساسی ایفا کند.

همچنین با اینکه برای کشتار دام های موجود در شهرستان کشتارگاهی سنتی که متعلق به شهرداری است وجود دارد، اما تعداد دام های موجود یک کشتارگاه صنعتی در این زمینه را می طلبد. کشتارگاه‌های صنعتی نقش مهمی در حفظ محیط زیست دارند، زیرا ضایعات حاصل از کشتار دام نظیر خون و اجزای گوشتی غیر قابل مصرف در محل تبدیل ضایعات به پودرگوشت تبدیل می شود که علاوه بر قرار گرفتن مجدد در چرخه اقتصادی از آلودگی محیط زیست نیز جلوگیری به عمل می آید و فاضلاب حاصل از کشتار در تصفیه خانه های مجهز تصفیه شده و پس آب حاصله به مصرف کشاورزی می رسد. راه اندازی کشتارگاه مطابق با استانداردهای موجود بخاطر سطح گسترده فعالیت در حوزه دام شهرستان مزیت دارد. بسته بندی گوشت نیز از مشاغل دیگری است که می توان در این حوزه انجام داد. بسته‌بندی به عنوان یک ابزار کارآمد سالهاست که مورد توجه کارشناسان علم بازاریابی قرار گرفته است. استفاده از انواع مختلف بسته‌بندی ضمن اینکه قابلیت نگهداری بهتری را به کالا می‌بخشد در کسب سهم بالاتری از بازار برای کالای مورد نظر نیز مؤثر است. آلودگی و فساد مواد پروتئینی حیوانی و فراورده‌های دامی موجب افت قابل توجه ارزش غذایی و نهایتاً خروج مواد با ارزش غذایی ازچرخه مصرف می‌گردد. گوشت قرمز و گوشت سفید اعم از مرغ و ماهی به عنوان یکی از اقلام عمده غذایی مردم به اشکال مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرند و لذا رعایت بهداشت در تهیه و عرضه آن باعث افزایش سطح بهداشت عمومی جامعه می‌گردد. البته در این شهرستان واحد بسته بندی مرغ وجود دارد و ماهی تولید شده برای ایجاد واحد بسته بندی کافی نیست. لازم به ذکر است واحدهایی مانند کشتارگاه و سردخانه به زودی اشباع می شوند و بسته به نیاز و ظرفیت شهرستان احداث یک یا دو واحد از آن ها کفایت می کند.

با توجه به تعداد دامی که در شهرستان پرورش داده می شود، امکان ایجاد واحد فراوری پوست و پشم دام نیز وجود دارد. منظور از فرآوری پوست دام تولید نمد از پشم شتر، نخ از پشم گوسفند و چرم از پوست گاو است. ممکن است برای چرم و نمد تولید شده در شهرستان بازار فروش مناسبی وجود نداشته باشد که در این صورت می توان آن ها را به خارج از شهرستان ارسال کرد. اما نخ تولید شده به دلیل وجود صنعت قالی بافی در این شهرستان بازارفروش دارد.

با توجه به وجود تعداد زیاد دام و طیور در این شهرستان، تولید خوراک دام و طیور نیز از کسب و کارهای دیگری است که در این شهرستان مزیت دارد. وابستگی شدید کشور به واردات خوراک دام باعث شوک‌های قیمتی در بازار داخلی و افزایش مکرر قیمت محصولات دامی می‌شود، دولت به‌دنبال راهبردهای تولید محصولات جایگزین برای خوراک دام وارداتی است تا وابستگی کشور به این محصولات وارداتی کاهش یابد. در شهرستان ایرانشهر نیز با توجه به تقاضاهای که برای خوراک دام وجود دارد می تواند اقدام به احداث چنین واحدی کرد. البته برای رونق بیشتر این حوزه نیاز به فرهنگ سازی و ترویج استفاده از جیره های غذایی برای پرورش دام در این شهرستان احساس می شود.

 

· طیور

پرورش طیور یکی از مشاغل سخت و پرکاری است که به دلیل نیاز جامعه به منابع غذایی، از اهمیت بالایی برخوردار بوده و سود بالایی دارد. مرغ گوشتی از جمله طیوری است که توجه بسیار خوبی به پرورش آن در این شهرستان شده است. مرغداری های صنعتی زیادی در زمینه پرورش مرغ گوشتی در این شهرستان وجود دارند. با اینکه پرورش مرغ گوشتی مزیت های زیادی دارد اما در این شهرستان به دلیل بالا بودن تعداد مرغداری های گوشتی و اشباع شدن آن، مجوزی برای احداث واحد مرغداری گوشتی دیگری داده نمی شود.

مرغ بومی نیز در این شهرستان به صورت محلی پرورش می یابد که می توان به توسعه پرورش آن پرداخت.  به صورت کلی در پرورش مرغ بومی عدم نیاز به سرمایه بسیار زیاد، عدم نیاز به فضای بسیار زیاد و وزن گیری مناسب از مواردی است که پرورش این گونه ها را با استقبال روبه رو کرده است. بدین ترتیب در سالن، حیاط خانه های روستایی و یا در باغ می توان به پرورش انواع نژاد های پر بازده مرغ محلی پرداخت. مرغ های محلی سازگار به آب و هوایی شهرستان هستند و دوام مناسبی دارند. این موضوع باعث شده تا پرورش مرغ بومی راهی برای کسب درآمد بسیاری از افراد باشد و در سال های گذشته استقبال از پرورش مرغ بومی خوب بوده است.

سرمایه گذاری در خصوص پرورش مرغ تخم گذار به صورت صنعتی نیز از دیگر انتخاب های شغلی در این حوزه است که درآمدزایی و اشتغالزایی بسیار خوبی را به همراه دارد. حتی به دلیل نزدیک بودن این شهرستان به خلیج و عمان و پاکستان می توان روی صادرات آن ها کار کرد.  پرورش مرغ تخمگذار علاوه براینکه به تامین منابع غذایی طبیعی و رونق تولید کمک می کند نقش به‌سزایی در امر اشتغالزایی، بهبود وضع اقتصادی و خودکفایی در تولید محصول ارگانیک و طبیعی را ایفا می‌کند. در صورتی که شخص بخواهد مشغول به پرورش مرغ بومی تخم‌گذار به صورت محدود شود نیاز به تکنولوژی پرهزینه‌ای ندارد و با بهره گیری از امکانات کم و موجود در روستا یا محل زندگی خود می تواند شرایط اجرای طرح را فراهم کند. پرورش مرغ تخم‌گذار حتی به صورت صنعتی و با تمام تجهیزات مدرن می‌تواند در صورت پیدا کردن بازار مناسب، سالیانه حدود 20 تا 30 درصد سودآوری داشته باشد که رقم مناسبی است. همچنین پیدا کردن بازار فروش با حاشیه سود بالا از امور مهم درمورد این کسب و کار است که با تبلیغات مناسب مخصوصا در فضای مجازی امکان پذیر است.

طیور دیگری مانند کبک، بلدرچین، بوقلمون، اردک، غاز و شترمرغ به میزان کم و به صورت سنتی در این شهرستان پرورش می یابند. قابلیت سرمایه گذاری در زمینه پرورش تمام این طیور وجود دارد. هرکدام از موارد نام برده شده مزایای مخصوص به خود را دارد که باعث شده سرمایه گذاری در این زمینه از سودآوری بسیار خوبی برخوردار باشد. لازم به ذکر است غاز و اردک از آن جهت که بازارفروشی مانند سایر طیوری که نام برده شده ندارند، در اولویت پایین تری قرار می گیرند.

شترمرغ از مقاوم ترین طیور در برابر شرایط محیطی است که در این شهرستان پرورش می یابد و توسعه تولید آن از پیشنهاد های شغلی در این حوزه است.  پرورش این پرنده مقرون به صرفه بوده و تقریباً تمام اجزای این پرنده مفید و قابل استفاده است. پوست این پرنده از بهترین نوع چرم بوده و مقاومتش سه برابر چرم گاو  است و ظرافت خاصی دارد و در تولید کیف و کفش با قیمت بالا به کار می رود. علاوه بر آن، از پر و تخم شترمرغ، ناخن و قرنیه چشم آن برای مصارف صنعتی، دارویی، زینتی و نیز تولید نخ بخیه استفاده می شود. همچنین با استفاده از پوکه تخم این پرنده در زمینه صنایع دستی و  خلق آثار هنری، می توان اشتغال زایی ایجاد کرد. با توجه به مقاومت بسیار زیاد این پرنده نسبت به شرایط محیطی خاص مانند گرما می توان گفت پرورش آن مزیت بالاتری نسبت به سایر پرنده های نام برده شده(به غیر از مرغ) دارد.

در طي چند دهه گذشته توجه به بوقلمون و محصولات آن موجب گشت تا پرورش آن به صورت صنعتي در ايران و جهان آغاز و طي چند سال اخير نيز به مرز قابل قبولي برسد تا جایي که امروزه شاهد افزايش روز افزون مصرف گوشت و ساير فرآورده هاي آن در سراسر جهان هستيم. از آنجا که گوشت بوقلمون داراي خواص غذائي ويژه اي بوده و محدوديت مصرف خاصي نيز ندارد لذا مي تواند به عنوان جايگزين مناسبي براي گوشت قرمز علي الخصوص در بيماراني که مصرف گوشت قرمز براي آنها با محدوديت هائی همراه است، مطرح گردد. وجود دو نوع گوشت سفید و قرمز در لاشه بوقلمون باعث شده با گران شدن گوشت قرمز (گاو و گوسفند) ، استقبال از آن نسبت به گذشته بیشتر شود. گوشت بوقلمون متقاضیان زیادی در شهرستان ایرانشهر دارد و در صورت تولید بیشتر و عرضه با قیمت مناسب بازارفروش بسیار خوبی در داخل شهرستان برای آن فراهم می شود.

بلدرچین نیز پرنده ای با جثه کوچک است که در برابر بسیاری از بیماری ها مقاوم است. پرورش بلدرچین به دلیل هزینه های جاری پایین، اشباع نبودن بازار فروش، کوتاه بودن دوره پرورش(40 روز) و عدم پرورش انحصاری توسط شرکت های بزرگ مزیت بسیار خوبی دارد. محصولات این پرنده شامل گوشت، تخم بلدرچین و کود است. گوشت و تخم این پرنده دارای ارزش غذایی و دارویی و همچنین سرشار از پروتئین است.

کبک از طیوری است که محصولاتش نسبت به دیگر طیور به دلیل طعم و کیفیت مناسب قیمتی بیشتر، مشتریان خاص خود را دارد و از جهت دیگر به دلیل مقاومت نسبتاً بالای این پرنده در مقابل بیماری‌ها، تلفات آن نسبت به دیگر پرندگان کمتر است. همچنین می‌توان به بازار جوجه و تخم کبک اشاره نمود که قابلیت تولید و عرضه بیشتر را دارد و از نظر صادرات در برخی از استان­ها (مانند استان خراسان جنوبی) در وضعیت مناسبی قرار دارد. با پرورش کبک به‌صورت صنعتی می‌توان بخشی از نیاز کشور در حوزه گوشت را تأمین کرد و از میزان واردات به داخل کشور کاست.

از مزایای پرورش غاز این است که گوشت آن برای تامین گوشت مصرفی انسان اهمیت ویژه‌ای دارد. همچنین از تخم این پرنده و جگر غاز برای تهیه غذا‌های گران قیمت در بسیاری از کشور‌ها استفاده شده و جنبه صادراتی دارد.

تغذیه ­ی اردک­ ها شبیه مرغ است، با این تفاوت که گوشت آن گرم است و مثل مرغ واکسینه نمی‌شود. در نتیجه مشکل هورمونی ندارند و نگه‌داری از آن­ها آسان است ضمن آنکه ارزش غذایی بالایی دارند.

احتمالا برای تمام طیور گفته شده در داخل شهرستان بازارفروش فراهم نیست و باید روی صادرات آن ها کار کرد. نکته ای در رابطه با پرورش طیور در این شهرستان وجود دارد که لازم است بیان شود. به نظر می رسد در شهرستان ایرانشهر ظرفیت بهتری برای پرورش طیور به صورت صنعتی وجود دارد. زیرا در تابستان که هوای شهرستان بسیار گرم است در صورتی که واحد پرورش طیور صنعتی باشد، می توان دمای محیط را تنظیم کرد و این کار از تلفات طیور پیشگیری خواهد کرد.

 

· صنایع دستی

شهرستان ایرانشهر دارای صنایع دستی متنوع و جذابی است که حاصل ذوق و خلاقیت ذهن و دستان توانای زنان و مردان هنرمند این خطه است و از جایگاه ویژه‌ای در میان مردم برخوردار است. سوزن دوزی از جمله صنایع دستی این شهرستان است که بازار فروش خوبی در بین مردم دارد. بدون تردید مهم ترین و مشهور ترین صنایع دستی ایرانشهر سوزن دوزی است که دارای شهرت جهانی است. سوزن دوزی یکی از صنایع دستی و هنرهای ایرانی است که با نخ وسوزن روی پارچه ودیگر بافت ها انجام می‌گیرد. این هنر در ایران بیشتر در استان سیستان و بلوچستان (بلوچ ها) و بعضی از مناطق دیگر ایران همچون اصفهان(ارامنه)، بختياري ها، شمال كشور(تركمن‌ها)، خراسان و يزد( زرتشتيان يزد) انجام مي‌شود. سوزن‌دوزي‌هاي اين مناطق از لحاظ طرح، رنگ و نوع دوخت با هم تفاوت‌هايي دارد. درایران مهد هنر سوزن دوزی سیستان وبلوچستان است که توسط زنان بلوچ انجام میگیرد. شهرستان ایرانشهر در سال ۱۳۹۷ به عنوان شهر ملی سوزن دوزی ثبت شده است. سوزن دوزی بلوچی یا بلوچی دوزی انواع خاصی از سوزن دوزی است که توسط زنان بلوچ انجام می شود این طرح‌های سوزن‌دوزی‌ بیشتر از رویاهای زنان بلوچ الهام می‌گیرد تا از طبیعتی که در آن زندگی می‌کنند. با توجه به تجربه و علاقه مردم و همچنین بازار فروش بسیارخوب گسترش این حرفه توجیه اقتصادی دارد.

تکه دوزی از دیگر هنرهای مردم شهرستان ایرانشهر است که قابلیت فعالیت بیشتر در این زمینه وجود دارد.  تکه دوزی نوعی دوخت است که این دوخت معمولا به دوخت قطعات ریز و درشت و رنگارنگ پارچه‌های مختلف به یکدیگر اطلاق می‌شود. این قطعات معمولا از انواع پارچه‌های ساده، گلدار، چهارخانه، محرماتی، و خالدار تهیه می‌شود و نام چهل تکه نیز به معنای استفاده از تکه‌های مختلف در تعداد زیاد بر روی این هنر دستی نهاده شده است. تکه دوزی در بیشتر لوازم منزل کاربرد دارد. لازم به ذکر است که انجام این هنر علاوه بر اینکه می‌تواند منزل شما را به شیوه‌ای هنرمندانه تزیین کند می‌تواند به عنوان یک شغل خانگی هم برای شما ایجاد درآمد کند.

قالی بافی و قلاب بافی از دیگر صنایع دستی این شهرستان هستند که جای پیشرفت دارند. قالی شهرستان ایرانشهر دارای ابعاد کوچک و متوسط می باشد و یک قالی یک نمونه مشخص از هنر دستی را به نام « هنردستی مرزی» تشکیل می دهد که در هریک از این هنرها می توان عناصر تعداد زیادی از تمدن ها را پیدا کرد. قالی شهرستان ایرانشهر یکی از قدیمی ترین واصیل ترین قالی های دست بافته ای ایرانی است که با وجود کیفیت بالا و اصالتی که قالی ایرانشهر دارد چندان بهایی که در خور آن باشد به آن داده نمی شود. از طرفی نیز عوامل متفاوت فرهنگی و اجتماعی و حتی سیاسی موجب جلوگیری از رشد و توسعه ی این صنعت مهم واصیل در این منطقه شده است. در چنین وضعی می توان گفت انگیزه ی اصلی قالی بافان و فعالان در این زمینه از آن ها گرفته شده و نتیجه ی چنین امری تنزل و افول صنعت قالی بافی بلوچی در کشورمان ایران است.

از جمله عواملی که کمک به بهبود شرایط قالی بافی در این منطقه خواهد نمود تلاش هر چه بیش تر برای شناساندن این صنعت هم به مردم و هم به مسئولان ذی ربط است و در چنین شرایطی است که از زوال و نابودی این هنر و شغل دیرینه جلوگیری خواهد شد و شاید هم کمکی در جهت احیای آن باشد .

حصیر بافی و سبد بافی در نیز در این شهرستان وجود دارد که بازار فروش مناسبی ندارد اما با بازاریابی مناسب می توان از توسعه این فعالیت ها کسب درآمد کرد. در گذشته سفالگری نیز در این شهرستان انجام می شده که امروزه به فراموشی سپرده شده است اما قابلیت احیای این حرفه وجود دارد.[12] ملیله دوزی از جمله صنایع دستی است که بازارفروش مناسبی برای آن در داخل شهرستان وجود دارد.[13]

 

· صنعت

مشاغل صنعتی از عوامل مهم توسعه اقتصادی هر کشوری است. متاسفانه با اینکه ظرفیت های بسیار خوبی برای ایجاد مشاغل صنعتی وجود دارد، نقش این حوزه شغلی آن چنان که باید پررنگ نیست در صورتی که با مقداری سرمایه گذاری می توان واحدهای سودآوری را در شهرستان احداث کرد. در شهرستان ایرانشهر نیز علی رغم دارا بودن ظرفیت های بسیار خوب در این حوزه، فعالیت زیادی انجام نشده است. برای مثال معادن زیادی مانند معادن آهن، طلا، مس، سیلیس، گچ، سنگ های زینتی و منگنز در این شهرستان شناسایی شده اند که فقط سیلیس استخراج می شود و سایر معادن حتی بهره برداری هم نمی شوند.[14] در صورتی که سرمایه گذاری در خصوص استخراج مواد معدنی و فرآوری آن ها (مانند تولید تیرآهن) تاثیر به سزایی در اشتغالزایی و سوداوری برای شهرستان دارد. اما باید به این نکته نیز توجه داشت که فعالیت در زمینه های گفته شده به سرمایه بالایی نیاز دارد.

یکی از کسب و کارهای دیگری که به دلیل فراهم بودن مواد اولیه آن قابل راه اندازی است، فرآوری چوب، شاخه و برگ درخت خرما به منظور تولید صنایع چوبی مانند ام دی اف است. همچنین با توجه به تولید زیاد خرما در این شهرستان و نبود واحد تولید کارتن و سبد، احداث واحدی در زمینه کارتن سازی و سبدسازی توجیه اقتصادی دارد. ساخت تجهیزات آلومینیومی مانند درب و پنجره از جمله محصولاتی هستند که با تقاضای بالایی روبه رو هستند. بنابراین فعالیت در این زمینه صرفه اقتصادی دارد.[15] تولید کالاهایی مانند صندل و دمپایی به جهت استفاده زیاد از این موارد در داخل شهرستان و احداث واحد تولید مصنوعات چوبی مانند مبلمان به جهت استقبال بیشتر مردم نسبت به گذشته از این محصولات، در این شهرستان مزیت دارد. درخصوص تولید صندل و دمپایی به نظر می رسد مشکلی از لحاظ تامین مواد اولیه وجود نداشته باشد اما برای تولید مبلمان باید مواد اولیه را از خارج از شهرستان وارد کرد.[16] لازم به ذکر است تولید مبلمان در اولویت بعدی قرار می گیرد.

با وجود نیرو های کار ماهر در زمینه خیاطی احداث کارگاهی در زمینه تولید پوشاک در این شهرستان صرفه اقتصادی دارد.[17] به دلیل استفاده زیاد از نخ و پارچه بلوچی در این شهرستان برای تولید پوشاک، امکان ایجاد واحدی در این زمینه وجود دارد. تولید لوازم بهداشتی، شوینده و قطعات خودرو نیز از جمله مشاغل پیشنهادی دیگر در این حوزه هستند.[18] صنایع فعال این شهرستان عبارتند : واحدهای نوشابه سازی، تولید گالون، آب رادیاتور، سردخانه تولید لوله آب پلی اتیلن، شامپو سازی، تولید شن و ماسه، تیرچه و بلوک زنی، تولید آرد، قند، بسته بندی خرما و تولید تیربرق بتنی .[19]

 

· خدمات

مشاغل خدماتی از گذشته یکی از راه های مهم کسب درآمد بوده است. مشاغل خدماتی تنوع زیادی دارند و ممکن است اختلاف درآمد بعضی از آن ها با یکدیگر، بسیار زیاد باشد. معمولا ایجاد این مشاغل با توجه به تقاضا و منابع موجود در هر شهرستان انجام می گیرد. یکی از مشاغلی که در حوزه مشاغل خدماتی سوددهی بسیار خوبی دارد و در سال های اخیر به آن توجه زیاد شده است، مشاغل مربوط به گردشگری است. ایرانشهر شهرستانی کویری است که با توجه به کویری بودن این مناطق چشمه های منحصر بفردی در آن وجود دارد که معروف ترین آنها چشمه آب معدنی کتوکان و چشمه آب گرم بزمان است. شهرستان ایرانشهر تا سال های گذشته از دید گردشگران به دور مانده بود اما جاذبه های توریستی ایرانشهر هر ساله بیشتر مورد توجه گردشگران قرار می گیرد. علاوه بر جاذبه های توریستی این شهر، غذاهای محلی، صنایع دستی و مردم خونگرم باعث شده تا مردمی که به ایرانشهر سفر می کنند دوباره قصد بازگشت به آن جا داشته باشند. ایرانشهر یک مقصد گردشگری نسبتا ارزان است و جاذبه های توریستی آن بسیار منحصر به فرد است.

سرمایه گذاری در زمینه احداث اقامتگاه بومگردی و رستوران های بومی تاثیر خوبی بر جذب گردشگر به این شهرستان می گذارد. چشمه های آب گرم شهرستان نیز  به جهت خاصیت درمانی که دارند، زمینه مناسبی برای ایجاد استخرهای آب گرم فراهم کرده اند. احداث استخرهای جدید و با امکانات مدرن نیز خواهد توانست استفاده از ظرفیت های چشمه های طبیعی موجود در شهرستان را بالا ببرد. همچنین شهرستان ایرانشهر در مسیر چابهار است و درصورت وجود امکانات، مسافران این مسیر از شهرستان ایرانشهر دیدن می کنند و این امتیازی برای شهرستان محسوب می شود.  در این شهرستان قلعه ای به نام قلعه بم پور وجود دارد که می توان با احداث یک بازارچه کوچک در آن جا کسب درامد کرد.[20]

در این شهرستان برای اقامت مسافران در حال حاضر دو هتل وجود دارد و این تعداد کافی به نظر می رسد.

خیاطی از دیگر مشاغل خدماتی است که در این شهرستان انجام می شود و قابلیت گسترش خصوصا در زمینه تولید لباس های محلی وجود دارد. ایجاد نمایندگی در زمینه فروش لوازم بهداشتی و قطعات خودرو نیز از نیازهای شهرستان است.[21]

در این منطقه به دلیل ساخت و ساز زیاد مشاغلی مانند گچ کاری انجام می شود و با استقبال خوبی همراه است. فعالیت در زمینه خدمات ساختمانی نیز درآمدزایی خوبی دارد. در رابطه با امکانات تفریحی شهرستان می توان گفت در این منطقه یک شهربازی کوچک وجود دارد اما احداث یک شهربازی سرپوشیده مجهزتر پیشنهاد می شود.[22] شهرستان ایرانشهر سینما ندارد، اما در صورت داشتن سرمایه احداث آن در این شهرستان پاسخگوست و با استقبال روبه رو خواهد شد.[23]

 

· شیلات

شیلات از حوزه های شغلی سوددهی است که ظرفیت بسیارخوبی در بسیاری از مناطق کشور برای آن وجود دارد که اگر از این ظرفیت های شیلاتی استفاده شود علاوه بر اشتغال زایی و درآمدزایی برای آن منطقه در تامین نیازهای بازارهای داخلی کشور نیز موثر واقع خواهند شد. در شهرستان ایرانشهر نیز ظرفیت مناسبی برای پرورش ماهی وجود دارد و درحال حاضر نیز تعدادی واحد پرورش ماهی گرمابی مانند کپور موجود است. اما مشکلات کم آبی رخ داده در این شهرستان باعث شده تا فعالیت خیلی گسترده ای در حوزه شیلات وجود نداشته باشد. همچنین چون این شهرستان نزدیک دریای عمان است، بیشتر ماهی های مورد مصرف مردم، ماهی های صیدشده از دریا است که به شهرستان وارد می شوند. اما با این وجود بازهم در زمینه پرورش ماهیان گرمابی و همچنین پرورش ماهیان سردابی می توان کار کرد. در زمستان می توان ماهی سردابی پرورش داد و در تابستان در زمینه پرورش ماهی گرمابی فعالیت داشت. اما از آن جایی که بیشتر ایام سال، هوای شهرستان گرم است، گستره فعالیت در زمینه پرورش ماهی گرمابی نسبت به ماهی سردابی بیشتر است.

 

کشاورزی

صنایع

خدمات

ردیف

باغداری

شیلات

طیور

دامداری

زراعت

صنایع غذایی

صنایع تبدیلی و تکمیلی

صنایع دستی

صنعت

خدمات

1

احداث گلخانه صیفی جات (1)

پرورش میگو سفید و سفید هندی (1)

پرورش مرغ بومی (1)

پرورش بز بومی (1)

کشت گندم (1)

فرآوری انبه (1)

بسته بندی میگو (1)

سوزن دوزی (1)

تولید مصالح ساختمانی (1)

قایقرانی (1)

2

احداث باغات خرما (1)

پرورش ماهی شیر (1)

پرورش مرغ گوشتی (1)

پرورش گوسفند بلوچی (1)

کشت جو (1)

تولید کنسرو ماهی (1)

بسته بندی ماهی (1)

قالی بافی (1)

تولید کارتن (1)

احداث اقامتگاه بومگردی (1)

3

احداث باغات پاپایا (1)

پرورش ماهی کپور (2)

پرورش شترمرغ (1)

پرورش شتر (2)

کشت پیاز (1)

تولید فیله ماهی (1)

فرآوری شتر مرغ (1)

گلیم بافی (1)

سبد سازی (1)

احداث مجتمع رفاهی-خدماتی (2)

4

احداث باغات چیکو (1)

پرورش ماهی خاویاری (2)

پرورش بوقلمون (2)

پرورش گاو سیستانی (2)

کشت حبوبات نظیرنخود، عدس، ماش و ماک (2)

تولید میگو سوخاری (1)

سورت و درجه بندی میوه (2)

حصیربافی (2)

تولید قطعات خودرو (2)

احداث رستوران بومی (2)

5

احداث باغات کنار (2)

پرورش ماهی سی بس (3)

پرورش بلدرچین (2)

پرورش گاو دشتیاری (2)

کشت رازیانه (2)

تولید رب و پودر گوجه فرنگی (2)

تولید خوراک دام و طیور (2)

سکه دوزی (2)

تولید ظروف یکبار مصرف (2)

احداث مجتمع نفریحی-سرگرمی (3)

6

احداث باغات زیتون (2)

پرورش ماهی تیلاپیا (3)

پرورش کبک (3)

پرورش گاو دورگ اصلاح شده ی هلشتاین (3)

کشت خارشتر (2)

تولید ترشی و شور (2)

بسته بندی مرغ (3)

سایر صنایع دستی (3)

تولید مواد شوینده (3)

احداث سایت کمپینگ (4)

7

احداث باغات گواوا (2)

پرورش قرقاول (3)

پرورش زالو (4)

کشت سیاهدانه (2)

تولید خیارشور (2)

فرآوری پشم و پوست (3)

تولیدپوشاک (4)

احداث شهربازی (5)

8

احداث باغات آناناس (3)

کشت نعنا فلفلی (2)

فرـوری هندوانه (2)

تولید کمپوست (3)

9

تولید میوه های جالیزی نظیر هندوانه و خربزی (3)

کشت ذرت دانه ای و علوفه ای (3)

فرآوی خرما (3)

تولید پودر گوشت ماهی (4)

10

کاشت آلوئه ورا (4)

کشت یونجه (3)

فرآوری زیتون (3)

احداث سردخانه (4)

11

احداث باغات مرکبات نظیر لیموترش، پرتقال و ترنج (4)

کشت زعفران (3)

تولید آرد (3)

تولید کود ارگانیک (5)

12

پرورش قارچ (4)

تولید کلوچه خرمایی سیستانی (4)

بسته بندی خرما (5)

13

احداث باغات بیدام (5)

تولید قره قوروت (4)

14

احداث باغات نارگیل (5)

تولید ناگت و شنیسل (5)

15

احداث باغات تمر هندی (5)

تولید لبنیات (6)

16

احداث باغات پسته (6)

17

احداث باغات زرشک (6)

18

احداث باغات عناب (6)

در انتهای تحلیل یک لیست مزیت‌سنجی 50 تایی در جدول زیر ارائه‌شده‌است. این جدول مشاغل فوق را در کنارهم نشان می‌دهد.

مشاغل	مزیت
فرآوری خرما	1
پرورش گوسفند	2
احداث باغ خرما	3
کشت گیاهان دارویی	4
پرورش شتر	5
احداث سردخانه	6
تولید رب گوجه فرنگی	7
پرورش گاو	8
فرآوری گیاهان دارویی	9
کشت گندم	10
احداث گلخانه صیفی جات	11
احداث گلخانه آلوئه ورا	12
کاشت آلوئه ورا	13
کشت کنجد	14
کشت کلزا	15
پرورش مرغ تخم گذار	16
سوزن دوزی	17
احداث کشتارگاه دام	18
احداث باغ موز	19
احداث باغ انبه	20
پرورش مرغ بومی	21
تولید پودر گوجه	22
تولید خیارشور	23
فرآوری شیر شتر	24
احداث باغ آناناس	25
کاشت پاپایا	26
روغن کشی از دانه های روغنی	27
فرآوری شیرگاو	28
کشت یونجه	29
کشت ذرت علوفه ای	30
کشت ذرت دانه ای	31
کشت جو	32
احداث باغ پسته	33
احداث باغ زیتون	34
احداث باغ انجیر	35
تولید مصنوعات چوبی از نخل خرما	36
کشت گلرنگ	37
تولید نخ و پارچه بلوچی	38
تولید صندل و دمپایی	39
احداث استخر آب گرم	40
احداث اقامتگاه بومگردی	41
احداث رستوران های بومی	42
خیاطی	43
احداث باغ چیکو	44
پرورش ماهی گرمابی	45
پرورش ماهی سردابی	46
پرورش قارچ	47
تولید مبلمان	48
قالی بافی	49
خدمات ساختمانی	50