>

بهاباد

شهرستان بهاباد یکی از شهرستان‌های استان یزد در مرکز کشور است. مرکز این شهرستان شهر بهاباد می‌باشد. شهرستان بهاباد در سال ۱۳۸۸ خورشیدی از شهرستان بافق مستقل شد.. این شهرستان در منتهی‌الیه شرق استان یزد و به فاصله ۲۰۰ کیلومتری شهر یزد و ۸۰ کیلومتری شهر بافق، بر روی تپه ماهورهای بین دو رشته کوه واقع شده‌است.  این شهرستان از شرق و شمال شرق به استان خراسان جنوبی، از جنوب به استان کرمان و از غرب و شمال به شهرستان بافق و اردکان محدود می‌شود. جمعیت شهرستان بهاباد برابر با 17221 نفر است.

بهاباد دارای آب و هوای نیمه خشک و متوسط بارندگی 153.9 میلی‌متر در سال می‌باشد. در سمت غرب و جنوب دارای مناطق ییلاقی و خوش آب و هوایی است که در فصول بهار و تابستان تفریحگاه و استراحتگاه بسیاری از مردم مناطق دور و نزدیک می‌باشد. ارتفاع آن از سطح دریا در مرکز ۱۴۰۱ متر است. این رقم در شمال دشت بهاباد کاهش می‌یابد و در جنوب در قله بن لخت به حدود ۳۰۰۲ متر می‌رسد. حداکثر درجه ثبت شده در منطقه ۴۵ درجه و حداقل تا ۲۰ درجه زیر صفر رسیده‌است. تنها رودخانه دائمی بهاباد رودخانه شور در منطقه جلگه، در شمال شهرستان جریان دارد. وزش بادهای سیاه در شهرستان بهاباد به دلیل برخورداری از اقلیم خشک امری عادی به شمار می‌آید. باد غالب در شهرستان عموما باد شمال غربی است که به خصوص از اواسط بهار تا اوایل پاییز می‌وزد.

 

مزیت های منطقه

مزيت‌سنجي و اولويت‌بندي كسب‌وكارهاي موجود در هر شهرستان برمبناي يک روش تحقيق انجام مي‌شود. در اين روش تحقيق، يک شناسنامه براي هر شهرستان و يک شناسنامه براي هر كسب‌وكار تدوين مي‌شود. اين شناسنامه‌ها به عنوان ورودي به نرم‌افزار داده‌شده و خروجي نرم‌افزار هم‌پوشاني اين دو شناسنامه و تعيين مشاغل مزيت‌دار شهرستان است. اين اولويت‌بندي‌ها توسط كارشناسان و افرادخبره هر شهرستان بازبيني و اصلاح مي‌شوند. يكي از منابع تحليل همين ليست مزيت‌سنجي اصلاح‌شده‌است. يكي ديگر از منابع تحليل، مصاحبه با كارشناسان و متخصصين حوزه اشتغال هر شهرستان است. در هر شهرستان با حداقل 3 نفر از اين افراد مصاحبه انجام مي‌شود. اين مصاحبه‌ها پياده‌سازي و ارزيابي مي‌گردد. در صورت وجود تناقض و ابهام بين اين 3 مصاحبه و ليست مزيت‌سنجي، مصاحبه‌هاي تكميلي و حتي مصاحبه بيشتر هم صورت مي‌گيرد تا تيم تحليل به نتيجه نهايي مطلوب دست‌يابد. بنابراين خروجي هر شهرستان از تجميع مصاحبه‌ها و ليست مزيت‌سنجي حاصل مي‌شود. در ادامه تحليل شهرستان بهاباد ارائه‌شده‌است.

 

تعیین کسب‌وکارهای مزیت‌دار شهرستان

همانطوريكه در قسمت مقدمه اشاره‌شده مبناي تحليل، مصاحبه‌ها و ليست مزيت‌سنجي است. از بررسي اين دو منبع رسته‌هاي رايج و اولويت‌دار شهرستان تعيين شده‌است. مبناي اين اولويت‌بندي، فراواني و ميزان اشاره افراد كارشناس به كسب‌وكارهاي رايج در هر شهرستان و اولويتي كه اين مشاغل در ليست مزيت‌سنجي دارند، است. در هر رسته كسب‌وكارهاي رايج به ترتيب اولويت مشخص شده‌است. در تحليل به مشاغل موجود، مشاغل قابل توسعه و مشاغلي كه هنوز در شهرستان راه‌اندازي نشده و پتانسيل ايجاد آن‌ها در شهرستان وجوددارد، اشاره شده‌است. مزيت‌هاي شغلي به ترتيب اولويت در ادامه آورده شده‌است.

 

1. زراعت
2. باغداری
3. دامداری
4. طیور
5. شیلات
6. صنعت
7. صنایع غذایی
8. صنایع تبدیلی و تکمیلی
9. صنایع دستی
10. خدمات

 

· زراعت

بخش زراعت در روند رشد و توسعه اقتصادی نقش‎های متعددی بر عهده دارد که از جمله مهم‎ترین آن‎ها می‎توان تامین مواد خام و اولیه مورد نیاز صنایع بالادستی، تامین نهاده‎هایی مانند نیروی کار، مصرف تولیدات سایر بخش‏های صنعتی از قبیل کودها و سموم شیمیایی و ماشین‌آلات کشاورزی، ارزآوری برای کشور و تامین مالی سایر بخش‎های زیربنایی را نام برد. شهرستان بهاباد با کمبود آب مواجه بوده و بیشتر آب مورد نیاز در زمینه کشاورزی را از طریق چاه به دست می آورد و سطح آن ها در حال کم شدن است. از این رو کاشت گیاهان کم با نیاز آبی کم در اولویت خواهد بود.[1]

زعفران یک گیاه با ارزش و اقتصادی است که با شرایط شهرستان بهاباد سازگار بوده و در سطح وسیعی در این شهرستان کاشته می شود. بر اساس نظر کارشناسان توسعه کشت این محصول برای شهرستان مزیت دارد. مقاومت زعفران در برابر سرما زیاد است و به آب کمی نیاز دارد. زعفران به علت داشتن رنگ زیبا، عطر و طعم بسیار مطبوع، در صنایع غذایی کاربرد دارد. دمنوش زعفران آرام بخش بوده و استرس و نگرانی را برطرف می کند. کسب و کار کشت زعفران به علت خاصیت ضد سرطانی این گیاه اهمیت دو چندان پیدا می کند. مصرف زعفران در ایران بالا است و نه تنها می تواند نیاز منطقه زیرکشت را تامین کند بلکه درسراسر ایران نیز مشتری دارد. نیاز آبی کم و تامین نیاز آبی آن با نزولات جوی، تداخل نداشتن نیاز آبی با سایر محصولات کشاورزی مرسوم در منطقه، اشتغال‌زایی مستقیم و غیرمستقیم (در زمان برداشت) و اقتصادی بودن آن از جمله مواردی است که می‌توان این محصول را جایگزین دیگر محصول‌های کشاوری پرآب‌بر کرد.

بسیاری از گیاهان دارویی در شهرستان بهاباد کاشته می شوند که در بین آنها زیره سبز با موفقیت بیشتری روبرو بوده و با کمترین نیاز آبی یکی از مهمترین انواع گیاه دارویی محسوب می‌شود که به سبب اهمیت، خواص دارویی و درمانی و نقش آن در ارزآوری، به عنوان طلای سبز شناخته شده است. با کشت این گیاه در مناطقی که با محدودیت آب مواجه هستند، می‌توان به منظور افزایش بهره وری آب و توسعه پایدار بخش کشاورزی گام مؤثری برداشت. زیره گیاهی است که در برابر آفات مقاوم بوده و نیاز اندک به آب، دوره رشد کوتاه، خواص دارویی و درمانی و ایجاد تعادل زمانی فعالیت کشاورزان و ماشین‌آلات کشاورزی از مهمترین عوامل رغبت کشاورزان به کشت این محصول است. در اولویت دوم مشاغل رسته زراعت برای بهاباد، از دیگر گیاهان دارویی مطرح برای کاشت در بهاباد می توان به گیاه دارویی اسطوخودوس اشاره کرد. اسطوخودوس گیاهی چند ساله است و برگ های آن دارای حفره های اسانس و کرک می باشد. گل های آن به رنگ آبی متمایل به بنفش هستند. اسطوخودوس در سال اول کشت، گل می دهد و هوای گرم فرآیند گل دهی آن ها را سرعت می بخشد. این گیاه همچنین می تواند درجه حرارت های پایین را متحمل شود. ضمن اینکه در زمان رویش گیاه و تکثیر شاخه و برگ(فصل بهار) به سرما حساسیت نشان می دهد. در نتیجه با شروع سرما یخ می زند و خشک می شود. اسطوخودوس از زمان تشکیل گل می تواند خشکی را برای طولانی مدت متحمل شود. این گیاه در خاک هایی با ترکیب کلسیم و بافت سبک عملکرد خوبی دارد. اسطوخودوس بهترین دارو در جهت رفع مشکلات گوارشی، استرس، بیماری های قلبی و... است.

در میان محصولات کشاورزی، کاشت گندم نسبت به بقیه کم دردسرتر است.گندم در بازه زمانی حدودا هشت ماهه به ثمر نشسته و به مرحله سود دهی می رسد و در دو نوع بهاره و پاییزه کشت می شود که محصول دهی پاییزه آن بیشتر است. علاوه بر خود گندم، کاه آن نیز مشتری خاص خودش را دارد.  بعد از برداشت محصول، زمین آن هم چراگاه گوسفندان می‌شود. همچنین مورد حمایت های دولت واقع شده و کود شیمیایی و بذر نیز به شکل یارانه ای در اختیار کشاورزان قرار می گیرد؛ بنابراین توسعه این کشت توجیه اقتصادی خوبی در شهرستان بهاباد دارد.

جو از دیرباز در سبد تغذیه دام جایگاه ویژه داشته و به صورت دانه و علوفه سبز مورد استفاده قرار می‌گیرد. از جو برای تهیه نان و پخت سوپ استفاده می شود و در تهیه غذای کودک نیز کاربرد دارد. جوشانده جو داروي خوبي براي مبتلايان به تب و كم خوني و سوء هاضمه بوده و پایین آورنده کلسترول است. کاشت این گیاه زراعی در کنار گندم، در شهرستان بهاباد انجام می شود.

در میان گیاهان علوفه ای، یونجه به خاطر ارزش غذایی بالا و عملکرد خوب آن از اهمیت خاصی برخوردار است همچنین به علت وجود باکتریهای ریزوبیوم در ریشه های خود قادر به تثبیت ازت هوا بوده و به این طریق باعث باروری خاک می شود از طرفی دیگر گیاهی چندساله است و تا چند سال می توان برداشت انجام داد؛ بنابراین توسعه این کشت توجیه اقتصادی داشته و امکان تامین بخشی از علوفه مورد نیاز دام، فراهم می‌شود که علاوه بر ایجاد اشتغال مولد و حصول درآمد مناسب برای زارعین، در استفاده بهینه از ظرفیت های پرورش دام نیز موثر خواهد بود و نیاز شهرستان برای وارد کردن نهاده های مورد نیاز دام از سایر مناطق را برطرف خواهد کرد.

در اولویت های پایین تر، با توجه به اهمیت تولید حبوبات در اقتصاد کشاورزی و مستعد بودن شرایط اقلیمی از نظر نوع خاک که سبک و غیر اسیدی است و آب و هوای این شهرستان، توسعه کشت حبوباتی مانند لوبیا، عدس و نخود، از جمله مواردی است که ارزش افزوده زیادی را به دنبال دارد.

 

· باغداری

باغداری یکی از حوزه‌های رایج در شهرستان بهاباد است. تولید اشتغال توسط بخش باغداری بسیار زیاد می‌باشد و می تواند به اقتصاد شهرستان و فضای کسب و کار رونق بخشد. کشاورزی و ازجمله باغبانی در توسعه ملی و افزایش رفاه عمومی، فقرزدایی، تنوع بخشیدن و پایدار کردن الگوی توسعه شهری، توزیع درآمد و عدالت اجتماعی موثر است. همانطور که قبلا نیز اشاره شد، با توجه به پایین بودن سطح آب های زیرزمینی در شهرستان بهاباد، کاشت درختان مقاوم به کم آبی رایج تر می باشد.

کشت و کار پسته در حوزه باغداری اولین اولویت پیشنهادی برای شهرستان بهاباد است. این شهرستان دارای اقلیمی خشک است و بسیاری از مناطق آن از کم آبی رنج می برد. پسته به لحاظ سازگاری باشرایط خشک و مقاومت در برابر خشکی و شوری برای این نواحی شهرستان گزینه مناسبی است. البته نواحی از شهرستان که دارای نوسانات دمایی بالا و گرمای بیش از حد هستند ممکن است برداشت پسته را دچار مشکل کند. اصولا درخت پسته از ۷ تا ۹ سال پس از کاشت نهال و پیوند محصول اقتصادی تولید می‌نماید. بهترین خاک برای کاشت درخت پسته، خاک رسی یا شنی است. کیفیت آب مصرفی برای آبیاری درخت پسته به گونه ای است که در کاشت سایر محصولات کشاورزی با آن آب غیر ممکن یا غیر اقتصادی است شرایط مناسب آب و هوایی برای کاشت نهال پسته اقلیم گرم و خشک در تابستان (گرمای سوزان نباشد) و زمستان سرد و معتدل است. انتخاب پایه مناسب نکته دیگری است که لازم است درنظر گرفته شود. یک پایه پسته قوی و ایده آل باید نسبت به بیماری های مختلف مقاوم و دارای رشد بالایی باشد، همچنین مقاومت و سازگاری زیادی در برابر کم آبی و شوری داشته باشد. محصول پسته به لحاظ اهمیتی که اندام های مختلف گونه های متعدد درختان پسته از نظر خوراکی و صنعتی دارد، همواره حائز اهمیت فراوانی است و انسان از میوه، پوست، هسته، برگ، ساقه و حتی صمغ آن نیز استفاده می‌کند.

بادام یکی از میوه های سردرختی خشک و از جمله محصولات ارگانیک محسوب می شود. از ویژگی های درخت بادام این است که نسبت به کم آبی مقاوم و نگهداری آن نیز نسبت به سایر درختان آسانتر است. این میوه ی باارزش با قیمت بالایی در بازارفروش عرضه می شود و توسعه باغات مربوط به آن با درآمدزایی بسیار خوبی روبه رو خواهد بود.

انگور از مهم‌ترین محصولات باغی است که هم به لحاظ سطح زیر کشت و هم ارزش اقتصادی و تغذیه‌ای، موردتوجه کشاورزان و کارآفرینان است. زیبایی، تنوع رنگ، طعم و مزه، ارزش غذایی، خواص دارویی و وجود فرآورده‌‌های تبدیلی چون کشمش، شیره انگور، روغن هسته انگور، کنسانتره، آب انگور، سرکه، آبغوره، دارو‌های تقویتی و مواد آرایشی ‌بهداشتی، همچنین توصیه‌‌های دینی و مذهبی، انگور را به یک میوه استثنایی و بی‌نظیر تبدیل کرده است؛ بنابراین در بین مردم طرفداران زیادی دارد و بازار مصرف این محصول به صورت محصولات فراوری شده و تازه خوری فراهم است.

نهال انار حداقل سه سال نیاز به رشد دارد و از سال چهارم به بعد شروع به باردهی می کند. درخت انار بیش از 40 سال عمر مفید داشته و در مقابل کم آبی مقاوم است؛ اما میزان و نوع آب در کیفیت و کمیت میوه آن تاثیر مهمی دارد. مصرف انار در سال های اخیر افزایش یافته است. خواص این میوه و ابعاد مختلف محصولی آن از دلایل افزایش مصرف است. از انار در تولید داروهای تقویتی و صنایع آرایشی و بهداشتی استفاده می شود. مصرف رب و آب انار نیز از گذشته رواج داشته و در سال های اخیر به اشکال متنوع و بهتری انجام می شود. کاشت انار فعالیتی درآمدزا است که با ارزیابی نیاز بازار، به روز رسانی فرآیند بسته بندی و جابجایی و ... می توان درآمد آن را افزایش داد.

گردو، درختی چندساله و مقاوم است که پس از رشد کامل، هر درخت تا 18 کیلوگرم تولید محصول خواهد داشت. محصول نهایی قیمت بالایی دارد که هم در داخل کشور طرفداران زیادی داشته و هم قابلیت بالای صادرات دارد. در صورت احداث باغ گردو، تا سال های سال نیاز به سرمایه گذاری و کشت دوباره وجود ندارد؛ زیرا درخت گردو دارای عمر طولانی است و تا ده ها سال قابلیت برداشت دارد. میوه گردو هم جزء معدود میوه هایی است که هیچ گونه نیازی به هزینه انبار در سردخانه ندارد و به دلیل ماندگاری طولانی، می تواند چند ماه و حتی چند سال مورد مصرف قرار گیرد. در ضمن چوب درخت گردو هم برای منبت کاری، خراطی و کنده کاری، ساخت مجسمه و اشیاء دکوری، ساخت آلات موسیقی و همچنین در دکوراسیون داخلی منزل و ساخت روکش های چوب بسیار پرکاربرد است. این چوب نیمه سنگین و نیمه سخت بوده و مقاومت مناسبی در برابر فشار، خمش، رطوبت و کشش دارد.

علاوه بر درختان اشاره شده در فوق، احداث باغات زردآلو نیز در شهرستان بهاباد از رونق خوبی برخوردار بوده و سوددهی مناسبی را برای کشاورزان دارد.

توسعه گلخانه برای تولید سبزی در این شهرستان دارای مزیت است. بویژه در فصول سرد سال که دمای هوا در این شهرستان زیاد سرد نمی شود، باعث می شود تا هزینه سوخت و کنترل دمای گلخانه کمتر شود و در نتیجه تولید سبزیجات در گلخانه در این مناطق خارج از فصول رشد صرفه اقتصادی داشته باشد. گياهان براي داشتن رشد مطلوب نياز به شرايط خاصي از نظر شدت نور، دماي روزانه، دماي‌شبانه، ميزان رطوبت نسبي هوا و رطوبت خاک دارند. براي توليد و پرورش تجاري گياهان با کيفيت بالا و در تمام طول سال بايد شرايط محيطي مطلوب مهیا شده و عوامل خسارت زا نظير آفات و بیماری ها، باد، طوفان هاي ويرانگر، سرما و يخبندان کنترل شوند. گلخانه محیطی است که به راحتی می توان در داخل آن شرایط محیطی را تحت کنترل درآورد و به سمت رشد مطلوب گیاه سوق داد. گلخانه‌ها که از نظر اندازه متغیرند گیاهان را از سرمای بیش از حد زمستان یا گرمای بیش از حد تابستان حفظ می‌کنند. کشاورزی در گلخانه ها نسبت به کشاورزی در فضای آزاد و در زمین های کشاورزی دارای دردسر و مشکلات کمتری است، به علاوه بازه ی زمانی برای به ثمر نشستن و برداشت محصولات نیز نسبت به کشاورزی سنتی، کوتاه تر است. اما با این وجود پرورش گلخانه ای محصولات نیز نیاز به مراقبت های خاص خود را دارد. در شهرستان بهاباد، کاشت خیار و گوجه فرنگی در گلخانه انجام شده ولی قابلیت توسعه آن همچنان وجود دارد. توسعه بخش گلخانه داری در این شهرستان علاوه افزایش میزان عملکرد و بهره وری از منابع، کاهش میزان آب مصرفی و تولید محصولات با کیفیت تر در ایجاد اشتغال و مشاغل غیرمستقیم بسیار موثر خواهد بود. برنامه ریزی برای فروش، بازاریابی در سطح کشوری بویژه استان های همجوار و توسعه صادرات این محصولات از جمله عوامل موفقیت و توسعه این بخش در شهرستان خواهد بود.

 

· دامداری

دامداری یکی از مشاغل رایج در شهرستان بهاباد است. دامداری با یکی از مهم ترین نیازهای انسان، یعنی نیاز به منابع غذایی و خصوصا منابع پروتئینی مرتبط می‌باشد، که توجه به آن امری ضروری است. فعالیت در این حوزه شغلی و افزایش بهره وری در آن، می تواند از راهکارهای توسعه اقتصادی و عاملی برای توسعه صنایع غذایی، تبدیلی و تکمیلی محسوب شود. درصد بالای از مردم این شهرستان به دامداری مشغول هستند. دامداری در این شهرستان عمدتا به صورت سنتی و به صورت صنعتی انجام می شود. دام های گوسفند، شتر، بز، شترمرغ، بوقلمون، گاو و طیور در حال حاضر پرورش داده می شوند[2].

توان گوسفند برای تحمل اقلیم های متفاوت بالا است، جیره غذایی کمتر و در نتیجه هزینه کمتری نیاز دارد، تمامی فرآورده های دامی مانند گوشت، شیر، ماست، کره، و حتی پشم و پوست دام پرکاربرد هستند و فروش این فرآورده ها در تمامی روزهای سال انجام می‌شود. با توجه به فروش گوشت و سایر اجزای گوسفند و دست‌یابی به سود بالا، فعالیت در این زمینه مزیت دارد. پرورش گوسفند، مخصوصا به روش سنتی در شهرستان بهاباد بسیار رایج می باشد.

پرورش شتر نسبت به سایر دام ها مزیت‌هایی مانند قابلیت سازگاری با شرایط سخت محیطی مناطق خشک و نیمه خشک، تحمل گرما، کم آبی و کیفیت پایین علوفه و مقاومت نسبی در مقابل امراض و عوامل بیماری زا دارد. همچنین شتر در مقایسه با سایر دام های اهلی علوفه را با قابلیت هضم بالا و بازده بیشتری استفاده می نماید و قادر است از انواع خاص گیاهان مرتعی (خشبی و خاردار و تیغ دار) به میزانی استفاده نماید که سایر دام ها قادر به استفاده از آن نیستند. از دیگر فواید پرورش شتر، حداقلِ نیاز به تاسیسات، تجهیزات و امکانات پرورش و نگهداری و در نتیجه کمترین نیاز به سرمایه گذاری سنگین را دارد. گوشت شتر منبع بسیار خوبی برای بسیاری از مواد غذایی مهم و مورد نیاز بدن می‌ باشد. این گوشت حاوی پروتئین‌ هایی با ارزش غذایی بالا و تعدادی از ویتامین ‌های مفید و مورد نیاز بدن نظیر ویتامین ‌های گروه B و برخی از عناصر معدنی مهم نظیر آهن ، فسفر و کلسیم است. سازمان ملل متحد شیر شتر را جزو سالم‌ترین شیر حیوانی جهان شمرده است و به ‌دلیل خواص زیاد شیر شتر برخی محققان به آن «طلای سفید بیابان» می‌گویند. در تحقیقات جدید، خواص متعددی برای شیر شتر به‌اثبات رسیده، این تحقیقات بیانگر آن است که پادتن‌های موجود در شیر شتر علاوه بر اینکه موجب ماندگاری طولانی‌تری نسبت به اغلب محصولات لبنی می‌‌شود، سیستم ایمنی بدن را تقویت کرده و باعث غلبه سیستم دفاعی بدن در برابر بیماری‌هایی نظیر سرطان، ایدز، آلزایمر، هپاتیت C می‌‌شود و از این نظر شیر شتر ساختار و ‌خصوصیاتی بسیار شبیه شیر انسان دارد.

به طورکلی بز به‌عنوان یک حیوان اهلی نشخوارکننده جهت تولید شیر و گوشت در مناطق مختلف شهرستان پرورش داده می‌شود. جثه کوچک، کم توقع بودن و مقاومت در برابر بیماری‌ها و شرایط سخت محیطی، باعث شده تا بز به‌عنوان حیوانی محبوب در بین دامداران تلقی شود. در نقاط مختلف از این حیوان علاوه بر تولید شیر و گوشت، جهت تولید پوست و الیاف مویی نیز استفاده می‌شود. در بین انواع بزهای بومی و خارجی، بز سانن با عملکرد بسیار بالا در تولید شیر، سازگاری خوبی با شهرستان بهاباد پیدا کرده است. بز سانن یک نژاد شیری پرتولید است که نسبت به بزهای بومی، تولید شیر بسیار بیشتری دارد و می‌تواند بخشی از نیاز کشور به شیر و پروتئین حیوانی را تأمین نماید. نرخ تبدیل مواد خوراکی به شیر در بزهای سانن بالاتر می‌باشد که این امر موجب افزایش بازدهی بز سانن از خوراک مصرف شده توسط آن می‌شود. کسب و کار پرورش بز سانن موجب اشتغال‌زایی و رغبت بیشتر جوانان به امر دام‌پروری می‌شود. هر کیلوگرم شیر بز با قیمت بیشتری نسبت به شیر گاو فروخته می‌شود و در نقاط مختلف کشور طرفداران خاص خود را دارد.

پرورش گاو و پرواربندی گوساله در راستای تامین گوشت و شیر می تواند مزیت موفقی باشد. پرورش گاو بصورت داشتی ضمن کمک به تولید گوساله برای پرواربندی، نقش مهمی در تولید لبنیات دارد. حدود نیمی از گوشت قرمز کشور توسط گاوهای پروار شده تأمین می‌شود؛ بنابراین این بخش از دامپروری و دامداری دارای ظرفیت زیادی برای توسعه و پیشرفت دارد. مزایای ورود به عرصه‌ی پرواربندی گوساله در شهرستان دارای جنبه های مختلف است. از یک طرف، از پوست گاو گوشتی در چرم‌سازی استفاده می‌شود؛ از طرف دیگر از گوشت آن جهت استفاده در تغذیه انسان بهره برداری می شود. همچنین برای جلوگیری از واردات گوشت گوساله از کشورهای دیگر، تولید آن اهمیت دارد. پرواربندی گوساله به دو صورت صنعتی و سنتی انجام می گیرد. در پرواربندی علمی و صنعتی از دام‌های نر جوان نژادهای گوشتی استفاده می‌شود. استفاده از ظرفیت ژنتیکی دام‌های گوشتی و کاهش کشتار دام‌های شیری و مولد از دیگر محاسن پرواربندی با روش‌های نوین است. پرواربندی گوساله با روش‌های علمی و نوین سبب کاهش دوره پرواربندی، کاهش هزینه تولید گوشت و جلوگیری از تخریب مراتع می‌شود.

 

· طیور

پرورش طیور یکی از مشاغل سخت و پرکاری است که به دلیل نیاز جامعه به منابع غذایی، از اهمیت بالایی برخوردار است و سود سرشاری دارد. در شهرستان بهاباد طیور مختلفی متناسب با شرایط آب و هوایی و دسترسی به مواد اولیه و بازار مصرف پرورش داده می شوند که در ادامه به آن ها پرداخته می شود.

شاید بتوان گفت، شتر مرغ یکی از سازگارترین پرندگان با شهرستان بهاباد باشد و پرورش آن توجیه مناسبی در این شهرستان دارد. شترمرغ در گروه پرندگان طبقه بندی شده و گوشت آن جزء گوشت‌های قرمز محسوب می‌شود که نسبت به دیگر گوشت‌های قرمز کم چرب‌تر و سالم‌تر است به طوری که ۹۰ درصد آن قابلیت هضم داشته و بعد از گوشت ماهی در رتبه دوم قرار دارد. پوست این پرنده از بهترین نوع چرم بوده، مقاومتش3 برابر چرم گاو است، ظرافت خاصی دارد و در تولید کیف و کفش با قیمت بالا به کار می رود. علاوه بر آن، از پر و تخم شترمرغ، ناخن و قرنیه چشم آن برای مصارف صنعتی، دارویی، زینتی و نیز تولید نخ بخیه استفاده می شود. همچنین با استفاده از پوکه تخم این پرنده در زمینه صنایع دستی و خلق آثار هنری، می توان اشتغال زایی کرد.

در اولویت های پایین‌تر، پرورش بوقلمون در حوزه طیور برای شهرستان بسیار مناسب است. گوشت بوقلمون دارای خواص غذائي ويژه ای است، محدوديت مصرف خاصي نيز ندارد و مي تواند جايگزين مناسبی براي گوشت قرمز علی الخصوص در بيمارانی که مصرف گوشت قرمز برای آنها با محدوديت هایی همراه است، مطرح گردد. از ديگر امتيازات گوشت بوقلمون وجود هر دو نوع گوشت سفيد و قرمز در يک لاشه است. گوشت سفيد 65 درصد و گوشت قرمز 35 درصد وزن يک لاشه 8 کيلوئي را تشکيل مي دهد. تولید بوقلمون گوشتی به دلیل به صرفه بودن تولید، در دسترس بودن نهاده‌های مصرفی بوقلمون، نیاز بازار داخلی و نیز امکان انجام صادرات به کشورهای منطقه حائز اهمیت است.

محصولات کبک نسبت به دیگر طیور به دلیل طعم و کیفیت مناسب و قیمت بیشتر، مشتریان خاص خود را دارد. از جهت دیگر به دلیل مقاومت نسبتاً بالای این پرنده در مقابل بیماری‌ها، تلفات آن نسبت به دیگر پرندگان کمتر است. با پرورش کبک به‌صورت صنعتی می‌توان بخشی از نیاز به مواد پروتئینی را تأمین کرد و از میزان واردات به داخل کشور کاست. همچنین می‌توان به بازار جوجه و تخم کبک اشاره نمود که قابلیت تولید و عرضه را دارد. این پرنده برای پرورش در شهرستان مزیت دارد به ویژه برای مناطقی که محدویت فضا وجود دارد. در نواحی روستای شهرستان این پرنده با کمترین تجهیزات و هزینه می تواند در کنار سایر دام و طیور پرورش داده شود. مقاومت بالای کبک به شرایط نامساعد محیطی این پرنده را به گزینه خوبی برای نواحی خشک و نیم خشک تبدیل کرده است.

مرغ گوشتی از طیوری است که استقبال خوبی از پرورش آن در شهرستان شده است. در حال حاضر چندین واحد مرغ گوشتی در این شهرستان وجود دارد. گوشت مرغ به سبب مزیت‌های فراوانی که دارد به عنوان منابع تامین پروتئین می تواند مطرح و نیاز عمومی منطقه و کشور را در این زمینه مرتفع نماید. ارزش غذایی بالای گوشت طیور، کم بودن افت پس از کشتار، سالم وبهداشتی بودن گوشت طیور، قابلیت هضم و جذب بالا، سرعت رشد سریع، صرفه جویی در جایگاه و زمین و برگشت سریع سرمایه از فواید پرورش مرغ گوشتی است.

بلدرچین به صورت غیرپرورشی در محیط های کوهستانی شهرستان وجود دارد و به صورت محدود نیز در برخی از مناطق شهرستان کار شده است. با توجه به اینکه از گوشت آنها در شهرستان استفاده می شود، پرورش آنها دارای مزیت خواهد بود. بلدرچین پرنده ای با جثه کوچک، در برابر بسیاری از بیماری ها مقاوم است. پرورش بلدرچین به دلیل هزینه های جاری پایین، اشباع نبودن بازار فروش، کوتاه بودن دوره پرورش(40 روز) و عدم پرورش انحصاری توسط شرکت های بزرگ دارای مزیت است. محصولات این پرنده شامل گوشت، تخم بلدرچین و کود است. گوشت و تخم این پرنده دارای ارزش غذایی و دارویی و همچنین سرشار از پروتئین است.

یکی از دلایل استقبال از پرورش مرغ بومی، سوددهی بسیارخوب پرورش مرغ بومی یا محلی در شهرستان بهاباد است. پروش مرغ های بومی بیشتر در نواحی روستایی مرسوم این شهرستان مرسوم است. مرغ بومی یا همان مرغ های محلی، نوعی نژاد بسیار مقاوم به شمار می آیند که در مقابل بیماری ها، گرما و سرمای حاکم بر شهرستان تحمل بالایی دارند و این مزیت باعث می شود که ایجاد واحدهای تولیدی مرغ بومی برای تولید کنندگان سوددهی داشته باشد. یکی دیگر از مزیت های پرورش مرغ بومی این است که این کار نیاز به تجهیزات ندارد. هرچند اگر در پرورش مرغ بومی از تجهیزات مدرن استفاده شود، سود بیشتری نصیب پرورش دهنده می شود. منظور از تجهیزات مواردی مانند آبخوری، دان خوری ، لانه تخم گذاری و... است. امروزه در شهرستان بهاباد مرغ بومی بصورت سنتی در اکثر روستاها در حیاط خانه ها پرورش داده می شوند و بصورت نیمه صنعتی نیز تلاش هایی در این زمینه انجام شده است.

 

· شیلات

شیلات از حوزه های شغلی سوددهی است که ظرفیت بسیارخوبی در کشور ما برای آن وجود دارد و اگر از این ظرفیت های شیلاتی استفاده شود ارزآوری بسیار خوبی برای کشور ایجاد خواهد شد. با توجه به محدودیت های آبی در شهرستان، فعالیت در این زمینه در اولویت های پایین تری در حوزه کشاورزی قرار دارد.

ماهیان سردآبی در محدوده دمایی 18-12 درجه سانتیگراد بهترین رشد را دارند. ماهی قزل آلا یکی از معروف ترین گونه های ماهیان سردآبی است که در مناطق سردسیر شهرستان بهاباد در حال پرورش می باشد.  قزل آلا یکی از منابع خوب آهن است، آهن در خونسازی و همچنین در حفظ مقاومت بدن در برابر میکروبها نقش مهمی به عهده دارد. علاوه بر آن، آهن موجود در قزل آلا، جذب آهن منابع گیاهی را هم افزایش می دهد؛ بنابراین نقش مهمی در پیشگیری از کم خونی ناشی از فقر آهن به عهده دارد. نتایج مطالعات نشان می دهند امگا ۳ ماهی قزل آلا می تواند فشار خون و ضربان قلب را در بیماران صرع تنظیم کرده و از تعداد تشنج های آن به طور قابل توجهی بکاهد؛ بنابراین این نوع ماهی با توجه به قیمت و طعم مناسب طرفداران زیادی در بین مردم دارد؛ لذا راه اندازی پرورش آن، علاوه بر ایجاد اشتغال پایدار، سوددهی خوبی را خواهد داشت.

شاید سال‌ها قبل نگهداری ماهیان زینتی، موضوع چندان شایعی در شهرستان نبود و تنها عده‌ی معدودی در خانه‌های خود، آكواريوم  و ماهی زینتی نگهداری می‌کردند؛ اما در سال‌های اخیر، با توجه به رواج آپارتمان‌نشینی و دور افتادن انسان از طبیعت، شرایط به‌گونه‌ای رقم خورده است که بازار ماهیان زینتی رونق گرفته و زمینه‌ساز ایجاد مشاغل مختلف شده است. به‌طوری‌که امروزه در بسیاری از شهرها، چندین مغازه به خرید و فروش این آبزیان مشغول هستند. پرورش ماهیان زینتی نیاز به آب کمی دارد و می‌توان از آب‌های شهری برای تولید آنها استفاده کرد.

طبق نظر کارشناسان از جمله فعالیت هایی که برای شهرستان مزیت دارد، پرورش زالو است.  زالوها نرم تنانی تک‌جنسی و عمدتا آبزی هستند که همگی زندگی انگلی دارند. از بین650 گونه شناسایی شده، تنها 50 نوع از آنها از خون پستانداران تغذیه می‌کنند. پرورش زالوی پزشکی نیاز به شرایط خاصی ندارد و می توان این فعالیت را به صورت خانگی نیز انجام داد. از ویژگی‌های مثبت برای پرداختن به این کسب ‌و کار می‌توان به امکان اجرای طرح با تجهیزات ساده و کم‌هزینه و در محیط‌های کوچک، عدم نیاز به استخدام نیروی کار و امکان گسترش کسب و کار به دلیل ضریب تکثیر بالا در دوره‌های بعدی اشاره کرد.

 

· صنعت

مشاغل صنعتی از مهم ترین عوامل توسعه اقتصادی است، اما آن گونه که باید به آن توجه نشده است و لازم است از پتانسیل های هر شهرستان در این حوزه برای پیشرفت اقتصادی استفاده شود. در شهرستان بهاباد، تعدادی واحد صنعتی در زمینه های مختلف وجود دارد، اما پتانسیل های شهرستان نشان دهنده این موضوع است که همچنان برای ایجاد واحدهای صنعتی جدید ظرفیت وجود دارد.

با توجه به ساعات آفتابی و لوکس نوری در شهرستان بهاباد، پتانسیل خوبی برای احداث نیروگاه خورشیدی در شهرستان وجود دارد. در نیروگاه خورشیدی با استفاده از پنل‌های خورشیدی، انرژی خورشید را به الکتریسیته یا همان برق تبدیل می‌کنند. کاهش بارش در سال‌های اخیر و کمبود آب پشت سدها برای تولید برق، افزایش جمعیت و ساخت ‌وساز و در دسترس بودن نور خورشید بدون پرداخت هزینه‌ای، سبب شده دولت اجازه اجرا و حمایت از طرح احداث نیروگاه خورشیدی را در خانه ها، کارخانه ها و... بدهد.

معادن سنگ و آهن، ذغال سنگ، سرب و روی، کارخانه آروند فا و کیمیا داران و کارخانه کوسیلیکات سدیم در شهرستان وجود دارد. کارهای فرآوری و بسته بندی هم در کارخانه کوسیلیکات، سدیم بسته بندی می شود. معادن مذکور و زیرمجموعه های وابسته به آنها گزینه مناسب دیگری برای افراد جویای کار در شهرستان بهاباد بوده و قابل پیشنهاد است. همچنین تولید آجر فشاری در شهرستان از رونق خوبی برخوردار بوده و می توان برای ایجاد کارگاه تولید آجر فشاری در شهرستان برنامه ریزی کرد [3].

شهرستان بهاباد یک شهرک صنعتی تازه تاسیس دارد که ده ساله تاسیس شده است و کارخانه و کارگاه های فعال شامل تیرچه بلوک زنی، ماسه شویی، ورقه کرکره، شیروانی، کارتن، سبد پلاستیکی، صنایع چوبی و ... در آن فعالند و می توان با سنجش بازار مصرف در این زمینه ها وارد فعالیت شد.[4] همچنین در این شهرستان احداث کارخانه های گندله سازی در حال انجام است و درصورت افتتاح، اشتغال بسیار زیادی را برای افراد شهرستان ایجاد خواهد کرد.[5]

 

· صنایع غذایی

صنایع غذایی یکی از شاخه های مهم رشته کشاورزی به شمار می آید. علیرغم نیاز کشور به واردات محصولات کشاورزی، محدودیت دوره برداشت محصولات کشاورزی و فقدان امکانات کافی در جهت حمل و نقل سریع و صحیح این محصولات به بازارهای مصرف، موجب از بین رفتن سرمایه های کشاورزان داخلی و افزایش نرخ واردات فرآورده های کشاورزی به کشور می‌گردد. از دیگر سو نیاز به محصولات کشاورزی در تمام فصول، اهمیت یافتن روشی برای حفظ و نگهداری بلند مدت این محصولات را دو چندان می‌نماید. صنایع غذایی با ایجاد تغییراتی برروی ماده خام می‌توانند پاسخگوی هر دوی این مشکلات باشند. هدف عمده صنایع غذایی بر دو نکته فوق استوار است، یعنی فرآوری مواد غذایی به گونه ای که بتواند با دارا بودن ماندگاری زیاد، مانع از فساد این مواد شده و امکان استفاده از آن را در تمام طول سال فراهم آورد.

با توجه به اظهارات افراد کارشناس در مسائل کسب و کاری شهرستان، تولید کشک در حوزه صنایع غذایی برای شهرستان بهاباد توجیه اقتصادی مناسبی دارد. در اولویت های پایین تر تولید لبنیات از مشاغل پیشنهادی در حوزه صنایع غذایی است.

در کنار تولید کشک، تولید لبنیات نیز مزیت خوبی برای شهرستان دارد. شیر و فرآورده هاي آن از مهمترین اجزاي تشکیل دهنده جیره غذایی انسان است که از لحاظ ارزش غذایی از کلسیم، فسفر، ویتامین هاي مورد نیاز و پروتئین، غنی می‌باشد و همیشه استقبال بسیار خوبی از این نوع محصولات می شود. البته باید توجه داشت برای موفقیت در این زمینه باید به بالابردن توانایی رقابت با نشان‌های تجاری معروف نیز فکر کرد. چند کارگاه لبنیات در سطح شهر ستان بهاباد فعال اند که بصورت سنتی و دستی تولیدات دامی شامل کشک، کلک، ماست و پنیر تولید می کنند[6]. از این رو راه اندازی واحد های جدید در این زمینه باید با مطالعه و سنجش بازار مصرف صورت گیرد.

با آسیاب کردن گندم، جوانه و سبوس یا همان پوسته از بخش آردی آن تفکیک می‌گردد. آرد با توجه به میزان سبوس جدا شده، به انواع مختلفی تقسیم‌بندی می‌گردد. از انواع آرد می‌توان به آرد قنادی، آرد ستاره، آرد سبوس گرفته و آرد کامل اشاره نمود که از این میان آرد کامل به لحاظ میزان سبوس بالای آن، دارای ارزش غذایی قابل توجهی است. باتوجه به سرانه مصرف آرد در شهرستان، کسب و کار تولید آرد مزیت دارد. میزان تولید گندم در شهرستان بهاباد به بیش از 3 هزار تن در سال می رسد که همین امر احداث یک واحد تولید آرد را در شهرستان توجیه می کند.

با توجه به میزان تولید انگور در شهرستان، تولید کشمش می تواند از توجیه اقتصادی مناسبی برخوردار باشد. کشمش فرآورده‌ی خشک شده انگور است که با استفاده از ارقام مختلف و با روش های متفاوتی تهیه می شود. ازاین رو دارای انواع متفاوت و گوناگونی است. در یک دسته‌بندی کلی، رایج‌ترین کشمش‌های مورد استفاده عبارت از کشمش سبز قلمی-کشمش زرد قلمی- کشمش آفتابی کاشمری- کشمش مویز و کشمش پولویی می باشند.

در شهرستان بهاباد گیاهان دارویی متنوعی کشت می شود و اخیرا نیز این کشت توسعه پیدا کرده است. در حال حاضر واحد های کمی جهت فرآوری گیاهان دارویی در شهرستان وجود دارد، اما می توان در زمینه احداث چنین واحدی به منظور تولید این فرآورده ها  اقدام کرد.  فرآوری گیاهان دارویی مانند تولید عرقیجات، خشک کردن و بسته بندی گیاهان دارویی از جمله مشاغل سودده است. تولید عرقیات دارای تکنولوژی و دانش فنی پیچیده ای نمی باشد و با توجه به ظرفیت تولید گیاهان دارویی در شهرستان بهاباد و نیز سهولت صادرات این محصولات به شهرها و کشورهای دیگر، می توان با سرمایه‌ای اندک به این کسب و کار مشغول شد.

درحوزه صنایع غذایی و در اولویت های پایین تر، می توان در زمینه تولید نان خانگی بهاباد و گلابگیری فعالیت نمود. در استان یزد حدود 280 هکتار گل محمدی کاشته می شود که شهرستان بهاباد سهم بسیار کمی در این زمنه دارد[7]، ولی با توجه به میزان تولید این گل ارزشمند در استان یزد و سایر استان های همجوار، می توان برای تهیه گلاب برنامه ریزی کرد. اهمیت گل محمدی در تولید عطر، اسانس و گلاب آن است. بسیاری از فعالان در عرصه صنعت عطرسازی، اسانس گل محمدی را مهم ترین ماده اولیه این صنعت می‌دانند. بخش اعظم اسانس گل محمدی تولید شده، به دلیل داشتن عطر و بوی بسیار خوش برای تهیه عطرهای گران قیمت استفاده می‌شوند. گلاب نیز یکی از نوشیدنی‌هاي پرمصرف در طب سنتی است و طبع میانه تا حدودی رو به خنکی دارد. اسانس و گلاب حاصل از این گل در رفع مواردی نظیر افسردگی، بی خوابی، فشار روحی، خشکی و حساسیت پوست، التیام زخم های پوستی و عفونت های باکتریایی و ویروسی مؤثر است.

 

· صنایع تبدیلی و تکمیلی

با وجود تنوع تولید محصولات کشاورزی، بررسی‌ها نشان می‌دهد که سالانه مقداری از آن در مراحل کاشت، داشت و برداشت به ضایعات تبدیل می‌شوند. از سوی دیگر برداشت و یا تولید بسیاری از محصولات کشاورزی در یک بازه زمانی مشخصی رخ می‌دهد؛ اما مصرف آن‌ها در طی سال صورت می‌پذیرد. لذا صنایع تبدیلی می‌تواند زمان استفاده را افزایش دهد و از میزان ضایعات آن بکاهد. همچنین گسترش این صنایع موجب اشتغال‌زایی، ایجاد درآمد و جلوگیری از اتلاف و ضایع شدن محصولات می‌گردد.

بسته بندی زعفران نیز از دیگر موارد پیشنهادی شهرستان است که به سبب وجود مواد اولیه آن در این شهرستان دارای مزیت خوبی خواهد بود. زعفران در شمار گران‌قیمت‌ترین ادویه‌های جهان جای دارد. گیاهی که خواص مختلف درمانی داشته و تنها در تعداد معدودی از کشورهای جهان از جمله ایران به عمل می‌آید. ایران چه از نظر تولید و چه از نظر صادرات این ادویه خوش عطر و طعم و البته گران، مقام اول را دارا است؛ اما متأسفانه به دلیل ضعف در زمینه فرآوری، بازاریابی و ارائه محصول به شکل امروزی، زعفران ایران اغلب به‌صورت فله‌ای به کشورهای دیگر فروخته شده و در آنجا بسته‌بندی می‌شود و به قیمتی بسیار بالاتر عرضه می‌گردد. با توجه به اینکه زمین های زیر کشت زعفران در این شهرستان زیاد است، راه اندازی صنعت بسته بندی زعفران صرفه اقتصادی خواهد داشت.

پسته یکی از بهترین و پر مصرف ترین تولید های استراتژیک کشاورزان شهرستان بهاباد است و در انواع مختلف برای صادرات استفاده می شود. حجم صادرات انواع پسته ایران بسیار زیاد است و از نظر مالی تقریبا اولین رتبه را پس از صادرات نفتی به خود اختصاص داده است. یکی از زمینه های صادراتی که ارزش افزوده بسیار بالایی دارد و در شناساندن تولیدات ایرانی به بازار های جهانی هم موثر است، صادرات انواع پسته ایران و فرآورده های آن به صورت بسته بندی شده با نشان‌های تجاری معتبر و در ابعاد کوچک است. به این روش هم سودآوری برای فروشنده بیشتر است و هم ارز آوری برای ایران بیشتر خواهد بود. همچنین نام نشان‌های تجاری و بسته بندی های ایرانی در بازار های دنیا شناخته تر می شود؛ بنابراین بسته بندی و برند سازی برای پسته سوددهی بالایی خواهد داشت.

بررسی‌های انجام شده نشان می‌دهد ایجاد واحدی برای تولید خوراک دام، فرصت مناسبی برای سرمایه گذاری در شهرستان است؛ زیرا با وجود اینکه در حال حاضر چنین واحدی در شهرستان فعال است؛ اما همچنان نیاز به چنین واحد دیگری وجود دارد. مراتع مهمترین بخش از منابع تجدید شونده است که به دلیل پایین بودن هزینه تأمین علوفه از آنها در مقایسه با هزینه تولید علوفه از طریق کشت آبی، فشار زیادی بر آن وارد می شود. با توجه به افزیش دامپروری و مرغداری‌ها و پایین بودن ظرفیت تولیدی مراتع، این فشار بیشتر و بیشتر می‌شود و برای جلوگیری از تخریب مراتع شهرستان باید به فکر منابع غذایی غیر مرتعی آن‌ها بود. با اجرای پروژه های صنعتی که از ضایعات کشاورزی و… خوراک دام و طیور تولید شود، هم غذای مورد نیاز در این زمینه تأمین می شود و شهرستان را به خودکفایی سوق می دهد و هم استفاده از مواد اولیه ارزانتر در تولید این محصول سبب خواهد شد تا قیمت تمام شده آن پایین تر و در نتیجه قیمت فروش آن نیز پایین باشد. این کار می‌تواند زمینه اشتغال خوبی را به طور مستقیم و غیر مستقیم برای افراد ایجاد کند.

با توجه به اینکه شهرستان بهاباد فاقد کشتارگاه اختصاصی برای دام مختلف است و گاها پرورش دهندگان مجبورند دام خود را  جهت کشتار به سایر شهرستان ها بفرستند؛ بنابراین ایجاد چنین واحدی علاوه بر درآمدزایی باعث کاهش هزینه های حمل و نقل می‌شود. کشتارگاه‌های صنعتی نقش مهمی در حفظ محیط زیست دارند؛ به دلیل اینکه ضایعات حاصل از کشتار دام نظیر خون و اجزای گوشتی غیر قابل مصرف، در محل تبدیل ضایعات به پودرگوشت که خوراک دام است، تبدیل می شود و علاوه بر قرار گرفتن مجدد در چرخه اقتصادی، از آلودگی محیط زیست نیز جلوگیری می‌کند. فاضلاب حاصل از کشتار در تصفیه خانه های مجهز تصفیه شده و پساب حاصله به مصرف کشاورزی می رسد. البته در کشتارگاه ها باید فضای مناسب برای کشتار دام سبک و سنگین به صورت همزمان وجود داشته باشد و همچنین باید آب مورد نیاز در زمان کشتار نیز تامین شده و تجهیزات و امکانات لازم برای رعایت مسائل بهداشتی و زیست محیطی فراهم شود. برای دام و طیور یک کشتارگاه در شهرستان وجود دارد، اما می توان واحدهای جدیدی نیز احداث کرد.

لازم به ذکر است در صورت دقت نکردن به بازارفروش و ظرفیت شهرستان، مشاغلی که در این حوزه نام برده شد با مسئله اشباع روبه رو خواهند شد. بنابراین در نظر گرفتن نیاز و ظرفیت شهرستان و همچنین بازارفروش در شهرستان های اطراف در زمینه راه انداری این مشاغل مهم است.

 

· صنایع دستی

صنايع دستي به آن گروه از صنايعي گفته مي شود كه مهارت، ذوق و بينش انسان در آن نقش اساسي دارد و يا اينكه تمام يا بخش اعظم مراحل ساخت فراورده هاي آن با دست انجام گرفته و در چارچوب فرهنگ و بينش هر منطقه و با ديدگاه هاي قومي ساخته و پرداخته مي شود. صنايع دستي بازتابي از تاريخ تمدن هر ملت و قومي است و مي تواند انتشار مؤثري براي فرهنگ و سنن مناطق مختلف باشد.

قالی بافی که به صورت بافت فرش و تابلوفرش در این شهرستان انجام می شود از جمله صنایع دستی شهرستان است که قابلیت گسترش دارد. بافندگی فرش با سرمایه کم و بدون نیاز به مدرک، یک شغل امن و پردرآمدی را در محیطی سالم برای تمام افراد به ویژه دختران و زنان ایجاد می کند. این کسب و کار را می توان در فضایی کوچک حتی در منزل و با سرمایه اولیه کم راه اندازی کرد و نیازی به مدرک و تکنولوژی خاصی نیست. از طرفی، قالیبافی از مشاغل خانگی پردرآمدی است که تسهیلات خوبی به آن تعلق می گیرد. بسیاری از زنان خانه دار این هنر را یک فرصت شغلی مناسب می دانند چون در کنار کارهای روزمره می توانند به این کار بپردازند و درآمد خوبی کسب کنند. در کل قالیبافی در شهرستان بهاباد رونق خوبی داشته و برای سرمایه گذاری قابل پیشنهاد است. در سطوح پایین‌تر، گلیم بافی نیز در این شهرستان قابل بررسی بوده ولی سایر صنایع دستی برای فعالیت پیشنهاد نمی شوند.

 

· خدمات

تنوع در حوزه مشاغل خدماتی بسیار زیاد است و حرفه های زیادی را در برمی گیرد که میزان سودآوری حرفه ها با توجه به نیاز و ظرفیت منطقه با یکدیگر تفاوت هایی دارد. برای مثال گردشگری از فعالیت هایی است که با سودآوری بسیاری همراه است، ولی در شهرستان بهاباد مناطق گردشگری بخوبی معرفی نشده است، هرچند اقداماتی در این زمینه در حال انجام است[8].

حدودا بیست و دو اثر تاریخی ثبت ملی شده در شهرستان بهاباد وجود دارد. قلعه های جنت آباد کریم آباد و محمدآباد، قلعه روستای دستگرد که همه شامل برج و بارو و خندق هستند، خانه قدیمی صالحی، قندک نگارهای بهاباد، آسیاب آبی، حمام باغستان، قلعه چوگان، بافت و برج های قدیمی روستای عظیم آباد، بنای حدیله که مقبره خاندان ها و کلانترهای بهاباد بوده و ... از جمله این آثار هستند[9].

در کل در حوزه خدمات، مغازه‌داری نسبت به سایر خدمات از رونق بهتری در شهرستان برخوردار بوده و درآمد خوبی از این طریق می توان کسب نمود. در رتبه های پایین تر، احداث سینما و شهر بازی می تواند توجیه اقتصادی مناسبی داشته باشد. یک سینما در شهرستانه بهاباد دایر می باشد که استقبال خوبی از آن شده است[10] و به نظر میرسد احداث سینماهای جدید نیز در مراکز بخشها با استقبال خوبی روبه‌رو شود. نظر به اظهارات کارشناسان مشاغل مختلف در شهرستان بهاباد، فعالیت در زمینه جوشکاری نیز می تواند بسیار مفید باشد.

کشاورزی

صنایع

خدمات

ردیف

زراعت

باغداری

دامداری

طیور

شیلات

صنایع تبدیلی و تکمیلی

صنایع دستی

صنایع غذایی

صنعت

خدمات

1

کشت زعفران (1)

احداث باغ پسته (1)

پرورش گوسفند (1)

پرورش شتر مرغ (1)

پرورش ماهی قزل آلا (1)

بسته بندی زعفران (1)

قالیبافی (1)

تولید کشک (1)

گندله سازی (1)

مغازه داری (1)

2

کشت زیره (1)

احداث باغ بادام (2)

پرورش شتر (2)

پرورش بوقلمون (1)

پرورش ماهیان زینتی (2)

فرآوری و بسته بندی پسته (2)

گلیم بافی (2)

تولید آرد (2)

معادن (1)

احداث سینما (2)

3

کشت گندم (1)

احداث باغ انگور (2)

پرورش زنبور عسل (2)

پرورش کبک (1)

پرورش زالو (2)

تولید خوراک دام (2)

تولید لبنیات (2)

تولید آجر فشاری (2)

احداث شهربازی (2)

4

کشت جو (1)

احداث باغ انار (2)

پرورش بز (3)

پرورش مرغ گوشتی (2)

احداث کشتارگاه دام (2)

تولید کشمش (3)

بلوک زنی(3)

جوشکاری (3)

5

کشت یونجه (2)

احداث باغ گردو (3)

پرورش بز سانن (3)

پرورش بلدرچین (2)

تولید قند و شکر (3)

ماسه شویی (3)

6

کشت اسطوخودوس (2)

احداث باغ زرد آلو (3)

پرورش گاو (3)

پرورش مرغ بومی (3)

فرآوری گیاهان دارویی (3)

تولید ورقه کرکره شیروانی (3)

7

کشت حبوبات (3)

احداث گلخانه خیار و گوجه فرنگی (4)

پروار بندی گوساله (3)

تولید نان خانگی (3)

تولید کارتن (3)

8

گلابگیری (3)

تولید سبد پلاستیکی (3)

9

ساخت درب و پنجره (3)

10

تولید تیرچه و بلوک (3)

11

احداث نیروگاه خورشیدی (4)

در انتهای تحلیل یک لیست مزیت‌سنجی 59 تایی در جدول زیر ارائه‌شده‌است. این جدول مشاغل فوق را در کنارهم نشان می‌دهد.

 

مشاغل

مزیت

کشت زعفران

1

احداث باغ پسته

2

کشت زیره

3

احداث باغ بادام

4

کشت گندم

5

کشت جو

6

کشت یونجه

7

پرورش گوسفند

8

پرورش شتر

9

کشت اسطوخودوس

10

کشت حبوبات

11

پرورش شتر مرغ

12

پرورش بوقلمون

13

بسته بندی زعفران

14

فرآوری و بسته بندی پسته

15

پرورش کبک

16

پرورش ماهی قزل آلا

17

قالیبافی

18

تولید کشک

19

گندله سازی

20

معادن

21

مغازه داری

22

احداث باغ انگور

23

احداث باغ انار

24

پرورش زنبور عسل

25

پرورش بز

26

پرورش ماهیان زینتی

27

احداث باغ گردو

28

احداث باغ زرد آلو

29

پرورش بز سانن

30

پرورش مرغ گوشتی

31

پرورش بلدرچین

32

احداث گلخانه خیار و گوجه فرنگی

33

پرورش گاو

34

پروار بندی گوساله

35

پرورش مرغ بومی

36

پرورش زالو

37

تولید خوراک دام

38

احداث کشتارگاه دام

39

گلیم بافی

40

تولید آرد

41

تولید لبنیات

42

تولید آجر فشاری

43

احداث سینما

44

احداث شهربازی

45

تولید کشمش

46

تولید قند و شکر

47

بلوک زنی

48

ماسه شویی

49

تولید ورقه کرکره شیروانی

50

جوشکاری

51

فرآوری گیاهان دارویی

52

تولید کارتن

53

تولید سبد پلاستیکی

54

ساخت درب و پنجره

55

تولید نان خانگی

56

گلابگیری

57

تولید تیرچه و بلوک

58

احداث نیروگاه خورشیدی

59

 

* این فایل با همکاری کمیته امداد امام خمینی (ره) تهیه و تدوین شده است.