محلات

مزيت‌سنجي و اولويت‌بندي كسب‌وكارهاي موجود در هر شهرستان برمبناي يک روش تحقيق انجام مي‌شود. در اين روش تحقيق، يک شناسنامه براي هر شهرستان و يک شناسنامه براي هر كسب‌وكار تدوين مي‌شود. اين شناسنامه‌ها به عنوان ورودي به نرم‌افزار داده‌شده و خروجي نرم‌افزار هم‌پوشاني اين دو شناسنامه و تعيين مشاغل مزيت‌دار شهرستان است. اين اولويت‌بندي‌ها توسط كارشناسان و افرادخبره هر شهرستان بازبيني و اصلاح مي‌شوند. يكي از منابع تحليل همين ليست مزيت‌سنجي اصلاح‌شده‌است. يكي ديگر از منابع تحليل، مصاحبه با كارشناسان و متخصصين حوزه اشتغال هر شهرستان است. در هر شهرستان با حداقل 3 نفر از اين افراد مصاحبه انجام مي‌شود. اين مصاحبه‌ها پياده‌سازي و ارزيابي مي‌گردد. در صورت وجود تناقض و ابهام بين اين 3 مصاحبه و ليست مزيت‌سنجي، مصاحبه‌هاي تكميلي و حتي مصاحبه بيشتر هم صورت مي‌گيرد تا تيم تحليل به نتيجه نهايي مطلوب دست‌يابد. بنابراين خروجي هر شهرستان از تجميع مصاحبه‌ها و ليست مزيت‌سنجي حاصل مي‌شود. در ادامه تحليل شهرستان محلات ارائه‌شده‌است.

 

تعیین کسب‌وکارهای مزیت‌دار شهرستان

همانطوريكه در قسمت مقدمه اشاره‌شده مبناي تحليل، مصاحبه‌ها و ليست مزيت‌سنجي است. از بررسي اين دو منبع رسته‌هاي رايج و اولويت‌دار شهرستان تعيين شده‌است. مبناي اين اولويت‌بندي، فراواني و ميزان اشاره افراد كارشناس به كسب‌وكارهاي رايج در هر شهرستان و اولويتي كه اين مشاغل در ليست مزيت‌سنجي دارند، است. در هر رسته كسب‌وكارهاي رايج به ترتيب اولويت مشخص شده‌است. در تحليل به مشاغل موجود، مشاغل قابل توسعه و مشاغلي كه هنوز در شهرستان راه‌اندازي نشده و پتانسيل ايجاد آن‌ها در شهرستان وجوددارد، اشاره شده‌است. مزيت‌هاي شغلي به ترتيب اولويت در ادامه آورده شده‌است.

1. باغداری

2. خدمات

3. دامداری

4. زراعت

5. شیلات

6. صنایع تبدیلی و تکمیلی

7. طیور

8. صنعت

9. صنایع غذایی

10. صنایع دستی

 

·باغداری

شهرستان محلات و به خصوص شهر محلات یکی از مهمترین مراکز تولید گل‌وگیاه در سطح کشور است. برخورداری از بوی ماندگار و دلنشین و رنگ و شکل زیبا از ویژگی‌های این گل‌ها است. از جمله گل‌هایی که در این شهرستان کاشته می‌شود می‌توان به گل‌های آپارتمانی شامل انواع پوتوس، کرتن، دیفن باخیا، انواع فیکوس (ابلق)، پیرومیا (پیله آ)، گلهای شاخه‌ای که شامل انواع گلایل، میخک، زنبق، انواع لیلیوم، ارکیده، کوکب، جعفری، همیشه بهار، انواع داوودی، ژربرا جامزونی (ژرورا)، آماریلیس، انواع درختچه‌های زینتی شامل گل کاغذی، رز، نسترن، نخل زینتی، گل محبوبه شب، گاردنیا و انواع نشا و بذر ازجمله نشای گیاهانی ازجمله میمون، انواع بنفشه، اطلسی ایرانی و خارجی، گل پریوش و انواع نهال‌های گیلاس، نهال هلو، نهال گردو، اقاقیا، زالزالک و ... اشاره کرد. فعالیت در زمینه گل و گل کاری و تولید گیاهان آپارتمانی همچنان در شهرستان محلات قابلیت توسعه و گسترش دارد. به همین جهت می توان در این رشته سرمایه گذاری کرد. البته باید توجه داشت که بازاریابی برای محصول تولیدی بسیار حائز اهمیت است که در بخش های دیگر به تفصیل به آن پرداخته می شود.

محلات دارای آب‌وهوایی مطلوب برای کشت‌های گلخانه‌ای نیز هست. عواملی مانند میانگین دمای ماهیانه، شدت تابش و تعداد روزهای یخبندان نشان می‌دهد که این منطقه برای توسعه کشت گلخانه‌ای بی‌نظیر است و این امر نتیجه واقع شدن در مرکز جمعیتی کشور، احاطه شهرستان به‌ وسیله کوه‌های بلند و بافت شنی منطقه است.

تولید نشاء گیاهان زراعی در محیط گلخانه، کسب‌وکار پرسود و اشتغال‌زایی است که موجب کاهش مصرف آب و نهاده‌ها و همچنین کاهش هزینه‌های بالای تولید خواهد شد. با شرایط امروز منطقه، تغییر کشت از فضای باز به گلخانه ضروری بوده و با توجه به گسترش گلخانه‌ها نیاز به بذر و نشاء مرغوب نیز بالاتر می‌رود. با توجه به افزایش هزینه‌های تولید ازجمله افزایش قیمت بذر و محدودیت نهاده‌های تولید، استفاده از نشاء به‌جای کشت مستقیم بذر، ضروری به نظر می‌رسد. کاشت نشاء به دلایل زیر از مزیت‌ و جذابیت‌های اقتصادی بیشتر در مقایسه با کاشت بذر برخوردار است. این دلایل عبارت‌اند از: افزایش دوره برداشت به‌ویژه در مناطق سردسیر، تراکم مناسب بوته، افزایش عملکرد محصول پاییزه، کاهش مصرف آب تا 40 %، حداقل توقف رشد در مرحله انتقال، کاهش هزینه بذر، کاهش هزینه‌های جاری، یکنواختی رشد، محافظت محصول در برابر تگرگ و سرمازدگی و مبارزه مؤثر با بیماری، آفات و علف‌های هرز. از جذابیت‌های مالی کشت گلخانه‌ای نشاء، می‌توان به افزایش تعداد برداشت‌ها در سال، افزایش برداشت محصول نسبت به سطح زیر کشت، تعیین زمان بهره‌برداری محصول و کاهش تعداد کارگران اشاره کرد.

گونه های مختلف آلوئه ورا گیاهانی مقاوم به گرما، خشکی، بیماری‌ها، آفات و حتی شوری هستند. علت مقاومت زیاد آن ها ساختار مرفولوژیکی این گیاه است و بذر آن ها نیز در شرایط اقلیمی مناسب و در دمای 21درجه سانتی گراد سبز می شوند. البته این گیاهان به سرما بسیار حساس هستند به طوریکه در دمای زیر 10درجه سانتی گراد رشد آن ها متوقف می شود. آلوئه ورا به رطوبت بالا، آب ایستایی و آبیاری زیاد حساس است. از این رو آبیاری گیاهان باید زمانی انجام شود که خاک آن ها کاملا خشک باشد. چنانچه این گیاه در مناطق گرم و خشک کاشته شود باید تحت آبیاری به موقع قرار بگیرد. آلوئه ورا را در هر نوع خاکی می توان کاشت ولی خاک های سبک که از زهکشی مناسبی برخوردار باشند برای کاشت این گیاه توصیه می شود. بازار و جایگاه آلوئه ورا در کشور جدید می‌باشد و آن چنان که باید جایگاه خود را پیدا نکرده اما این گیاه از اندک گیاهان دارویی است که علاوه بر مصرف دارویی در حوزه های آرایشی (مایع، ژل، کرم، لوسیون) و تغذیه ای (عصاره و نوشیدنی) نیز کاربرد دارد. افزایش میزان تولید این محصول در شهرستان محلات که برای کشت در گلخانه بسیار مناسب است، موجب فراهم شدن زمینه مناسب برای فرآوری این گیاه با ارزش می‌شود.

درخت پالونیا به دلیل تحمل بالا در برابر گرما، خشکی وعدم حساسیت به انواع خاک، کسب و کار کاشت درخت پالونیا را تبدیل به یک فرصت سودآور در تجارت جهانی کرده است. درخت پالونیا علاوه بر صنعت چوب، به علت زیبایی، سریع الرشد بودن و جذب آلاینده های هوا در جنگل کاری سریع و توسعه فضای سبز شهری مناسب است. رشد درخت پالونیا بسیار سریع است و در طی سه هفته از شروع کاشت به اندازه یک وجب رشد می کند. این درخت در سن 5 سالگی به بلوغ رسیده و چوب آن قابل بهره برداری و استفاده است. نرمی و فرم پذیری چوپ درخت پالونیا ،گزینه مناسبی در صنایع مبلمان سازی است. از چوپ درخت پالونیا علاوه بر تولید مبلمان در درب و پنجره، ساخت آلات موسیقی، روکش سازی، تخته های چند لایه، خمیرکاغذ، ساخت جعبه و کانتینرهای چوبی استفاده می شود.گرده زایی و شهدزایی بالای شکوفه های درخت پالونیا ،تغذیه ی مناسب برای زنبورعسل و مواد معدنی موجود در برگ بزرگ این درخت تقویت کننده ی خاک (خاک برگ و کود سبز) و تغذیه دام می باشد. همچینین در مصارف دارویی تأثیرات مثبتی بر روی کبد، کلیه و کیسه صفرا دارد. با توجه به ظرفیت شهرستان محلات، پیشنهاد زراعت چوب با کاشت درخت پالونیا به علاقه مندان داده می شود.

زردآلو، آلو، گیلاس و آلبالو از جمله محصولات باغی تولیدی در شهرستان است که با توجه به سازگاری با شرایط شهرستان و تولید محصول باکیفیت و مرغوب، افزایش فعالیت در این زمینه پیشنهاد می‌شود. البته مزیت احداث باغ زردآلو بالاتر است.

انگور و گلابی از دیگر میوه‌های باغی هستند که قابلیت تولید در شهرستان را دارند. مصرف این محصولات به صورت تازه‌خوری و یا فراوری‌شده، سود حاصل از این تولیدات را افزایش می‌دهد.

گردو و بادام از جمله میوه‌های خشکی هستند که در شهرستان تولید می‌شوند و می‌توان در زمینه افزایش تعداد باغات آن‌ها فعالیت کرد.

 

·خدمات

تنوع در حوزه مشاغل خدماتی بسیار زیاد است و حرفه های زیادی را در برمی گیرد که میزان سودآوری حرفه ها با توجه به نیاز و ظرفیت منطقه با یکدیگر تفاوت هایی دارد. برای مثال گردشگری از فعالیت هایی است که با سودآوری بسیاری همراه است. صنعت گردشگری، فرصت‌های بی‌شماری را برای سرمایه‌گذاری دارد و به همین علت، یکی از مستعدترین صنایع برای ورود سرمایه، کارآفرینی و اشتغال‌زایی محسوب می‌شود.

پارک زیبای سرچشمه واقع در شمال شهر محلات، چنار بیش از ۱۱۵۰ ساله واقع در میدان چنار شهر محلات، انواع باغ‌های پرورش گل محلات واقع در مزارع گل محلات سفلی،کوچه ‌باغ‌های پولگان محلات واقع در میدان فرمانداری (منطقه پولگان) و مزارع دشت بالا ودشت پشند، حمام قدیمی عرش محلات واقع در خیابان سرچشمه، روستای آتشکوه و آتشکده باستانی واقع در این روستا، یخچال تاریخی نیم ور و یخچال های طبیعی موسوم به کنگره یخچال و آسیاب های آبی محلات مجموعه‌ای زیبا و دیدنی از آثار تاریخی و گردشگری این شهرستان  را تشکیل می دهند.

شهرستان محلات با داشتن چنین جاذبه‌های طبیعی و تفریحی، از جمله بازارهای بکر عرصه گردشگری است که در حوزه زیرساختی، به‌ویژه زیرساخت‌های اقامتی فضای خوبی برای سرمایه‌گذاری دارد. به همین جهت امروزه افراد زیادی تلاش دارند تا در بخش واحدهای اقامتی ورود کرده و با ساخت هتل بخشی از بازار را از آن خود کنند، اما برای کسانی که سرمایه آنچنانی ندارند ولی به فرهنگ و آداب و رسوم مهمان‌نوازی ایرانی علاقه‌مندند و تمایل دارند با سرمایه‌گذاری در این بخش از مزایای آن بهره‌مند شوند، راه‌اندازی اقامتگاه‌ بوم‌گردی و رستوران سنتی پیشنهاد می‌شود. اقامتگاه بوم گردی فرصت مناسبی است تا مسافران ضمن گردشگری در هر منطقه و بازدید از جاذبه های توریستی، حس ایرانی زیستن به سبک سنتی را تجربه کنند. همچنین طبخ غذاهای محلی در برخی اقامتگاه ها، مصداق دیگری از مهمان نوازی ایرانی است. با توجه به اینکه علاقه مردم به سمت بازدید و اقامت در این مناطق بیشتر شده‌است، گسترش این اماکن توجیه اقتصادی دارد. رستوران‌های بومی، مکان‌هایی با فضای سنتی و متناسب با آداب ‌و ‌رسوم هر منطقه است که در آن‌ها بیشتر به‌جای استفاده از میز و صندلی‌های مدرن از تخت یا سایر وسایل سنتی استفاده و علاوه بر سرو غذاهای محلی، ترشیجات خانگی، نوشیدنی‌هایی مانند چای و قهوه نیز داده می‌شود. رستوران‌ بومی جزء مهم‌ترین نمادهای فرهنگی محسوب می‌شود و می تواند در خانه های قدیمی موجود در هر منطقه اجرا شود. بسیاری از گردشگران و توریست های غذایی برای امتحان کردن غذاهای مختلف به سفر می روند و این مسئله برای مناطق مختلف قابل استفاده و بهره برداری است؛ بنابراین ایجاد رستوران بومی نیز از کسب و کارهای زود بازده است؛ زیرا هم تمایل مردم به سمت سرو غذا های محلی بیشتر شده و هم معاملات این کسب و کار به صورت نقدی انجام می‌شود.

درکنار تولید محصول، بازاریابی امر مهمی است که می تواند موجب توقف یا تسریع کار تولید کننده باشد. همانطور که پیش از این نیز گفته شد، سالانه ارقام بالایی از انواع گل و گیاه زینتی و شاخه بریده در شهرستان محلات تولید می شود که هنوز هم نتوانسته متناسب با کیفیت بالای خود، جایگاه واقعی خود را در بازارهای داخلی و خارجی بیابد. به همین جهت وجود بازاریاب ماهر و متخصص می تواند زمینه خوبی را برای فروش بهتر و بیشتر گل در محلات فراهم نماید.

بازاریابی سنگ ساختمانی یکی از بخش های مهم در تجارت سنگ است. در شرایط رکود اقتصادی تولید کنندگانی می توانند فروش سنگ ساختمانی خود موفق عمل کنند که دارای تیم بازاریابی قوی و متخصص باشند. در این صورت است که تضمین تولید سنگ و فروش آن وجود خواهد داشت. شهرستان محلات یکی از تولیدکنندگان اصلی انواع مختلف سنگ است، بازاریابی این محصول در بازارهای جهانی از جمله اقدامات مثبتی است که برای فروش سنگ های مرغوب محلاتی می توان انجام داد.

ارائه خدمات خودرو (مانند مکانیکی) و آرایشگری (زنانه و مردانه) از جمله مشاغلی هستند که هنوز در شهرستان محلات اشباع نشده و می‌توان با فعالیت در این زمینه‌ها به سود خوبی دست یافت.

 

·دامداری

دامداری یکی از مشاغل رایج در شهرستان محلات است. دامداری با یکی از مهم ترین نیازهای انسان، یعنی نیاز به منابع غذایی و خصوصا منابع پروتئینی مرتبط می‌باشد، که توجه به آن امری ضروری است. فعالیت در این حوزه شغلی و افزایش بهره وری در آن، می تواند از راهکارهای توسعه اقتصادی و عاملی برای توسعه صنایع غذایی، تبدیلی و تکمیلی محسوب شود. دامداری در شهرستان محلات در زمینه پرورش دام سبک و سنگین انجام می‌شود. در حوزه پرورش دام سبک، پرواربندی گوسفند در شهرستان وجود دارد که قابل توسعه است. از مزیت‌های اقتصادی این کسب و کار می توان به اشتغال زایی در مناطق مختلف، تولید گوشت مرغوب و پشم اشاره نمود. گوسفند در مقايسه با ساير حيوانات به جيره نگهدارى کمترى احتياج دارد و بيشتر غذاى دريافتى را صرف رشد و نمو مى‌کند همچنین نسبت به سایر دام‌ها مثل بز و طیور، مقاومت خوبی به بیماری‌ها و شرایط نامناسب رطوبتی و دمایی دارد؛ بنابراین میزان تلفات در این دام بسیار پایین‌تر بوده و ضرر اقتصادی کمی را از این جهت به دامدار وارد می‌کند. پرواربندی گوسفند نیاز به تجهیزات ارزان قیمتی داشته و به دلیل ریسک کم و بازگشت سریع سرمایه در کوتاه مدت، از جذابیت مالی مطلوبی برخوردار است. طرح پرواربندی گوسفند از نظر اقتصادی ظرفیت بالایی داشته و به دلیل نیاز مداوم بازار به گوشت گوسفند و میزان تولید کم آن در داخل کشور، تقاضا برای گوشت گوسفند پا برجا است و هر میزان تولید به راحتی به فروش خواهد رسید. از این رو بحث رقابت در این حوزه چندان مطرح نبوده و جزء دغدغه‌های پرورش‌دهندگان نیست. با توجه به مزیت های مطرح شده طرح پروار بندی گوسفند مزیت دارد.

علاوه بر پرواربندی گوسفند، پرورش گوسفند از نژادهایی مانند مهربان نیز در شهرستان پیشنهاد می‌شود. گوسفند نژاد مهربان یکی از نژادهای گوسفند بومی ایران است. این گوسفند گوشتی است، همچنین می تواند شیردهی خوبی داشته باشد. گوسفند نژاد مهربان با شاخصه های منحصر به فرد نظیر کم توقع بودن نسبت به غذا، تحمل در برابر کم آبی و گرسنگی، مقاومت در برابر امراض و آفات منطقه، راهپیمایی های طولانی در کوه و دشت، ضریب تبدیل غذایی بالا، سازگاری با شرایط آب و هوایی سرد و سخت زمستان، از جمله گزینه های پیشنهادی برای پرورش می‌باشد.

در زمینه دام سنگین پرورش گاو در شهرستان انجام می‌شود که قابلیت توسعه دارد. البته پرواربندی گوساله با هدف تولید گوشت از جمله‌ مزیت‌هایی است که اولویت بالاتری نسبت به پرورش گاو شیری دارد. پرواربندی گوساله در راستای تامین گوشت، می تواند مزیت موفقی باشد. حدود نیمی از گوشت قرمز کشور توسط گاوهای پروار شده تأمین می‌شود؛ بنابراین این بخش از دامپروری و دامداری دارای ظرفیت زیادی برای توسعه و پیشرفت دارد. مزایای ورود به عرصه‌ی پرواربندی گوساله دارای جنبه های مختلف است. از یک طرف، از پوست گاو گوشتی در چرم‌سازی استفاده می‌شود؛ از طرف دیگر از گوشت آن جهت استفاده در تغذیه انسان بهره برداری می شود. همچنین برای جلوگیری از واردات گوشت گوساله از کشورهای دیگر، تولید آن اهمیت دارد.

 

·زراعت

شهرستان محلات به علت شرایط جوی و خاک مناسب از استعدادهاي بالقوه‌ای در تولیدات كشاورزي برخوردار است. یکی از محصولات زراعی که در شهرستان تولید می‌شود زعفران است و به دلیل مقاومت در برابر سرما، نیاز آبی پایین و بازار فروش مناسب قابلیت افزایش تولید را دارد.

زمینه رویش و توسعه كشت انواع گیاهان دارویی در شهرستان محلات فراهم است و در صورت توجه به این موضوع، می توان برای اشتغال، تولید و صادرات بسترسازی كرد. تقاضای مصرف گیاهان دارویی به علت روی گردانی از داروهای شیمیایی و یا حتی استفاده برخی از این محصولات در تولیدات کارخانه‌های بزرگ دارویی همواره رو به افزایش است. گیاهان دارویی گونه‌ها و مصارف مختلفی دارند. از این گیاهان نه تنها برای درمان بیماری‌ها بلکه در صنایع کنسروسازی، نوشابه سازی، ‌عطر سازی و غذایی نیز استفاده می‌شود. انواع گياهان دارويي که به صورت خودرو در شهرستان وجود دارد، شامل، كنگر، ريواس، باريجه، كتيرا، نعنا كوهي، آويشن و گل گاوزبان می‌شود. می‌توان جهت ایجاد کسب و کار، این گیاهان را به صورت عمده کشت نمود و درکنار زراعت، با راه اندازی واحدی در زمینه فرآوری گیاهان دارویی برای کار خود ارزش افزوده ایجاد کرد.

جو از جمله محصولات زرعی است که در شهرستان کشت شده و قابلیت تولید بیشتر را دارد. جو از دیرباز در سبد تغذیه دام جایگاه ویژه داشته و به صورت دانه و علوفه سبز مورد استفاده قرار می‌گیرد. از جو برای تهیه نان و پخت سوپ استفاده می شود و در تهیه غذای کودک نیز کاربرد دارد. جوشانده جو داروي خوبي براي مبتلايان به تب و كم خوني و سوء هاضمه بوده و پایین آورنده کلسترول است.

از بین حبوبات مصرفی در کشور، کشت عدس، لوبیا و نخود در شهرستان محلات موفقیت آمیز بوده است که درصورت تمایل می توان آن‌ها را کشت نمود. بدیهی است که درصورت افزایش میزان تولیدات، می توان برای ایجاد صنایع تبدیلی آن ها اقداماتی انجام داد.

کنجد و ذرت دانه‌ای از جمله دانه‌های روغنی هستند که قابلیت کشت در شهرستان را دارند. البته کشت ذرت به آب بیشتری نیاز دارد. کاشت کنجد به دلیل سازگاری محیطی، بازدهی بالا، مفید بودن برای خاک، نیاز به سرمایه اولیه کم و بازاریابی آسان، گزینه شغلی مناسبی است. کنجد از آن دسته گیاهانی محسوب می شود که با هر بار کشت و پرورش، محصول و بار قابل توجهی را به ارمغان می آورد. یکی دیگر از مزایای کاشت کنجد، صرفه جویی در منابع آب است. این گیاه قادر است تا با جذب رطوبت باقیمانده در خاک رشد کند. همین امر موجب سازگاری کنجد با آب و هوای گرم می شود. ریشه های کنجد در بهبود ساختمان خاک و افزایش نفوذ پذیری آن نقش موثری داشته و به عنوان یکی از گیاهان مناسب برای تناوب‌های زراعی در نظر گرفته می شود. همچنین در بعضی از مناطق این گیاه به عنوان کود سبز کاشته می شود. کنجد در روغن کشی (کنجد و ارده)، نانوایی و آجیل فروشی ها، تهیه عطرها، به عنوان حلال در داروسازی و... مورد استفاده قرار می‌گیرد. صادرات ارزش افزوده و فرآوری های کنجد، می تواند هدف تولید انبوه کشاورزان باشد. از همین رو نگرانی ها برای بازاریابی این محصول نسبت به سایر محصولات کاهش پیدا می کند. عمده مشکل کنجدکاران عدم وجود ماشین‌آلات کاشت و برداشت دانه های روغنی است که درصورت تامین این ماشین آلات، تولید کمی وکیفی محصول درسطح منطقه می‌تواند از رشد قابل توجهی برخوردار شود.

 

·شیلات

شیلات از حوزه های شغلی سوددهی است که ظرفیت بسیارخوبی در کشور ما برای آن وجود دارد که اگر از این ظرفیت های شیلاتی استفاده شود ارزآوری بسیار خوبی برای کشور ایجاد خواهد شد.

یکی از مشاغلی که در شهرستان محلات قابلیت راه‌اندازی دارد پرورش ماهیان زینتی است. بیش از 200 گونه از این ماهیان زینتی در شهرستان تولید می‌شود که از نظر تنوع، رتبه اول و از نظر میزان تولید در رتبه دوم کشور قرار دارد. باتوجه به وجود چنین بازار مصرف و همچنین مهارت مردم شهرستان در انجام این کار، افزایش فعالیت در این زمینه مزیت دارد.

طبق بررسی‌های انجام‌شده ماهیان سردآبی (مانند قزل‌آلا) و گرمابی (مانند کپور) در شهرستان پرورش داده می‌شود. ماهیان تولیدی در مزراع، با استفاده از خودروهای مجهز به دستگاه های برودتی به شهرهای استان های مرکزی، قم، تهران و اصفهان ارسال می شود. در صورت تامین منابع آبی باز هم می توان در زمینه پرورش ماهیان سردابی و گرمابی در شهرستان فعالیت نمود.

 

·صنایع تبدیلی و تکمیلی

با وجود تنوع تولید محصولات کشاورزی، بررسی‌ها نشان می‌دهد که سالانه مقداری از آن در مراحل کاشت، داشت و برداشت به ضایعات تبدیل می‌شوند. از سوی دیگر برداشت و یا تولید بسیاری از محصولات کشاورزی در یک بازه زمانی مشخصی رخ می‌دهد؛ اما مصرف آن‌ها در طی سال صورت می‌پذیرد. لذا صنایع تبدیلی می‌تواند زمان استفاده را افزایش دهد و از میزان ضایعات آن بکاهد. همچنین گسترش این صنایع موجب اشتغال‌زایی، ایجاد درآمد و جلوگیری از اتلاف و ضایع شدن محصولات می‌گردد.

فرهنگ بسته بندی محصولات و تولیدات، برای ارائه و فروش در بازارهای مختلف، موردی است که در سال های اخیر، جایگاه ویژه ای را کسب کرده و به عاملی مهم در میزان فروش یک واحد تولیدی تبدیل شده است. هر قدر بسته بندی یک محصول، زیبا، مناسب، در برگیرنده مشخصات، معرف محصول و مطابق با جنبه‎ها و خصوصیات روانشناختی خریداران باشد، به همان اندازه، از بازار و فروش خوبی برخوردار خواهد بود. بسته بندی عبارت است از هنر و علم آماده سازی مواد غذایی برای انبار کردن و در نهایت فروش. بسته بندی باید تا حد امکان ساده و ارزان باشد، ضمن اینکه اهداف اولیه بسته بندی یعنی خاصیت حفاظتی و جذابیت را نیز دارا باشد. با توجه به میزان حبوبات تولیدی در شهرستان و اهمیت بسته‌بندی محصولات، بسته‌بندی حبوبات از جمله مشاغل پیشنهادی است.

مراتع مهمترین بخش از منابع تجدید شونده است که به دلیل پایین بودن هزینه تأمین علوفه از آنها در مقایسه با هزینه تولید علوفه از طریق کشت آبی، فشار زیادی بر آن وارد می شود. با توجه به افزیش دامپروری و مرغداری‌ها و پایین بودن ظرفیت تولیدی مراتع، این فشار بیشتر و بیشتر می‌شود و برای جلوگیری از تخریب مراتع باید به فکر منابع غذایی غیر مرتعی آن‌ها بود. با اجرای پروژه های صنعتی که از ضایعات کشاورزی و… خوراک دام و طیور تولید شود، هم غذای مورد نیاز در این زمینه تأمین می شود و شهرستان را به خودکفایی سوق می دهد و هم استفاده از مواد اولیه ارزانتر در تولید این محصول سبب خواهد شد تا قیمت تمام شده آن پایین تر و در نتیجه قیمت فروش آن نیز پایین باشد. این کار می‌تواند زمینه اشتغال خوبی را به طور مستقیم و غیر مستقیم برای افراد ایجاد کند.

تولید و بسته بندی کودهای ارگانیک از جمله دیگر کسب وکارهایی است که قابلیت اجرا در شهرستان را دارد و می توان روی آن سرمایه گذاری نمود. کود ارگانیک یا آلی، طبیعی بوده و متشکل از، مواد آلی بر پایه کربن است که از مواد زنده و یا سابقا زنده بدست می‌آید. این کود شامل فضولات حیوانی، پسماندهای گیاهی و دیگر فرآورده‌های متعدد ارگانیسم‌های زنده موجود در طبیعت می‌شود. استفاده از این کودها افزایش بهره‌وری محصولات را به دنبال دارد.

لازم به ذکر است در صورت دقت نکردن به بازارفروش و ظرفیت شهرستان، مشاغلی که در این حوزه نام برده شد با مسئله اشباع روبه رو خواهند شد. بنابراین در نظر گرفتن نیاز و ظرفیت شهرستان و همچنین بازارفروش در شهرستان های اطراف در زمینه راه انداری این مشاغل مهم است.

 

·طیور

پرورش طیور یکی از مشاغل سخت و پرکاری است که به دلیل نیاز جامعه به منابع غذایی، از اهمیت بالایی برخوردار است و سود سرشاری دارد. با افزایش روزافزون جمعیت در راستای تامین نیازهای مردم، لازم است در زمینه تولید گوشت سفید و پرورش مرغ گوشتی فعالیت کرد. ارزش غذایی بالای گوشت طیور، کم بودن افت پس از کشتار، سالم وبهداشتی بودن گوشت طیور، قابلیت هضم و جذب بالا، سرعت رشد سریع، صرفه جویی در جایگاه و زمین و برگشت سریع سرمایه از فواید پرورش مرغ گوشتی است. علاوه بر پرورش مرغ گوشتی، پرورش مرغ تخم‌گذار با هدف تأمین تخم‌مرغ منطقه پیشنهاد می‌شود که مزیت کمتری نسبت به پرورش مرغ گوشتی دارد. پرورش مرغ تخمگذار علاوه براینکه به تامین منابع غذایی طبیعی و رونق تولید کمک می کند نقش به‌سزایی در امر اشتغالزایی، بهبود وضع اقتصادی و خودکفایی در تولید محصول ارگانیک و طبیعی ایفا می‌کند. در صورتی که شخص بخواهد مشغول به پرورش مرغ تخم‌گذار به صورت محدود شود نیاز به تکنولوژی پرهزینه‌ای ندارد و با بهره گیری از امکانات کم و موجود در روستا یا محل زندگی خود می تواند شرایط اجرای طرح را فراهم کند. پرورش مرغ تخم‌گذار حتی به صورت صنعتی و با تمام تجهیزات مدرن می‌تواند در صورت پیدا کردن بازار مناسب، سالیانه حدود 20 تا 30 درصد سودآوری داشته باشد که رقم مناسبی است. همچنین پیدا کردن بازار فروش با حاشیه سود بالا از امور مهم درمورد این کسب و کار است که با تبلیغات مناسب مخصوصا در فضای مجازی امکان پذیر است.

پرورش مرغ بومی نیز در شهرستان انجام می‌شود و به دلیل مزیت‌های فراوانی که دارد قابل سرمایه‌گذاری است. پرورش مرغ محلی نسبت به مرغ صنعتی تلفات کمتری دارد. مرغ بومی نسبت به بیماری‌ها، گرما و سرما مقاوت بیشتری دارد و این امر باعث سود دهی بیشتر  می شود. هرچند تلفات در مرغداری ها اجتناب ناپذیر است اما در صورت رعایت بهداشت و واکسیناسیون می توان مرگ و میر مرغ ها را به حداقل رساند. اگر در پرورش مرغ بومی یا همان مرغ محلی از تجهیزات مدرن استفاده شود، سود بیشتری نصیب پرورش دهنده می شود. اما با خلاقیت می توان تجهیزات پرورش شامل :آبخوری ، دان خوری ، لانه تخم گذاری و…را با وسایل ساده ساخت. درواقع با کمترین تجهیزات می توان به پرورش مرغ بومی پرداخت.

بلدرچین از دیگر طیوری است که در شهرستان پرورش داده می‌شود و قابلیت افزایش تولید را دارد. بلدرچین پرنده ای با جثه کوچک، در برابر بسیاری از بیماری ها مقاوم است. پرورش بلدرچین به دلیل هزینه های جاری پایین، اشباع نبودن بازار فروش، کوتاه بودن دوره پرورش(40 روز) و عدم پرورش انحصاری توسط شرکت های بزرگ دارای مزیت است. محصولات این پرنده شامل گوشت، تخم بلدرچین و کود است. گوشت و تخم این پرنده دارای ارزش غذایی و دارویی و همچنین سرشار از پروتئین است.

 

·صنعت

صنعت از جمله حوزه‌هایی است که کم‌وبیش به آن توجه شده است، اما بازهم جای کار در این زمینه وجود دارد. یکی از صنایع موردنیاز در شهرستان، تولید پوشاک است. ایجاد واحد تولیدی لباس علاوه بر ایجاد اشتغال، به شرط تولید محصول باکیفیت می تواند سبب رونق کالای ایرانی و کاهش قاچاق پوشاک شود. در صورتیکه فرد تمامی نکات را در واحد تولیدی خود رعایت کند و بازاریابی خوبی برای محصولات خود انجام دهد، به سود خوبی دست پیدا کرده و می تواند کسب و کار خود را گسترش دهد.

در حال حاضر واحدهای صنعتی که در شهرستان محلات فعال هستند عبارتند از: تولید قطعات خودرو، تولید دوده صنعتی، کارخانه آرد، کارخانه ایزوگام، سنگبری های متعدد به جهت فراوانی معان سنگ در این شهرستان، تولید قطعات کولر، تریکو بافی، کارخانه رب تک، کارگاه لبنیات باقر آباد، کارخانه آسفالت، کارخانه نخ چیروان، تولید کاغذ و کارتن و واحدهای بلوک زنی.

 

·صنایع غذایی

راه‌اندازی کسب و کار فراوری محصولات کشاورزی مهم ترین روش برای ایجاد اشتغال و عاملی مهم در توسعه پایدار امنیت غذایی محسوب می‌شود که کاهش هدررفت محصولات کشاورزی و ایجاد ارزش افزوده از منابع را تا حد امکان ممکن می‌کند.

همانطوریکه در قسمت زراعت بیان شد، گیاهان دارویی متنوعی در سطح شهرستان تولید می‌شود که راه‌اندازی کسب و کار فراوری این محصولات را دارای مزیت کرده‌است. فرآوری گياهان دارويي، علاوه بر ارزش افزوده، نياز به سرمايه‌گذاري زيادي نداشته و مي‌تواند نقش مهمي در کارآفرینی داشته باشد. یکی از فرآوری‌های گیاهان دارویی تولید عرقیات است. تولید عرقیات دارای تکنولوژی و دانش فنی پیچیده ای نمی‌باشد و می توان با سرمایه‌ای اندک به این کسب و کار مشغول شد. خشک کردن و بسته‌بندی نیز از دیگر فرآوری‌های گیاهان دارویی است که می‌توان با فعالیت در آن‌ها به سود رسید.

طبق بررسی‌های انجام‌شده، تولید مربا از میوه‌های تولیدی شهرستان از مشاغل مزیت‌داری است که ماندگاری محصولات را افزایش می‌دهد و قابل سرمایه‌گذاری می‌باشد.

شیرینی‌پزی از کسب‌وکارهای قابل پیشنهاد در حوزه صنایع غذایی است. پخت شیرینی در ابعاد وسیع و کارگاهی و حتی در محیطی کوچک (در خانه) امکان پذیر است. شیرینی محصولی است که در انواع متفاوت و با طعم های متنوعی تهیه می شود. به علاوه این که با تغییر در مواد تشکیل دهنده آن می توان برای افراد رژیمی هم شیرینی تهیه کرده و این افراد را نیز به بازار هدف خود اضافه کرد. این کسب و کار را می توان با تجهیزات کم و سرمایه پایینی شروع کرد و در زمان کوتاه با فروش محصول به سود بالایی رسید. پخت شیرینی یکی از مشاغل زودبازده است و یک فرصت شغلی مناسب مخصوصا برای زنان خانه دار محسوب می شود. یافتن بازار فروش محصول یکی از ضروریات این حرفه می‌باشد که با تبلیغات مناسب مخصوصا در فضای مجازی می توان به آن دست یافت . توجه به این نکته ضروری است که یکی از لازمه های موفقیت در این شغل گذراندن دوره های آموزشی مرتبط با پخت شیرینی است.

 

·صنایع دستی

تولید صنایع دستی از گذشته تا به امروز یکی از راه های مهم کسب درآمد در کشور ما بوده است که متاسفانه اخیرا به علل مختلفی، بازارفروش آن دچار مشکل شده است و می توان با استفاده از طرح های به روز و مشتری پسند، بازارفروش این صنایع را حداقل در داخل کشور تقویت کرد.

در شهرستان محلات در حوزه صنایع دستی فعالیت‌هایی انجام شده‌است که گیوه دوزی و تولید پاپوش سنتی از این قبیل مشاغل می‌باشد که قابلیت تولید بیشتر را دارد.

تولید آثار چوبی نظیر معرق کاری ها و پیکر تراشی ها نیز جزء آثار و صنایع دستی محلات است که در صورت تأمین بازار مصرف، قابل سرمایه‌گذاری است. سفال گری و کارهای سفالی خصوصا تولید گلدان های سفالی در محلات شهرت دارد که افزایش تولید آن دارای مزیت است

قالیبافی و گلیم‌بافی نیز از مشاغل پیشنهادی در حوزه صنایع دستی شهرستان است. قالی بافی و بافت قالیچه های کوچک با طرح های روستایی و سنتی در محلات و نیمور شهرت دارد. باتوجه به مهارت برخی از مردم در تولید این محصولات، افزایش فعالیت به شرط بازاریابی پیشنهاد می‌شود.

 

در ادامه تحليل، مشاغل در 10 رسته، ذيل سه حوزه كشاورزي، صنعت و خدماتي دسته‌بندي شده‌است. در هريک از اين رسته‌ها عناوين شغلي، بر اساس مزيت راه‌اندازي، از شماره 1 تا 3 اولويت‌بندي شده‌اند(مزیت‌ها براساس اهمیت رسته‌ها و تعداد مشاغل پیشنهادی در هر رسته، شماره گذاری شده اند.).

 

 

خدمات	صنایع				کشاورزی
خدمات	صنایع دستی	صنایع غذایی	صنعت	صنایع تبدیلی و تکمیلی	طیور	شیلات	زراعت	دامداری	باغداری	ردیف
احداث اقامتگاه بومگردی (1)	گیوه دوزی و تولید پاپوش سنتی (1)	فرآوری گیاهان دارویی (1)	تولید پوشاک (1)	بسته بندی حبوبات (1)	پرورش مرغ گوشتی (1)	پرورش ماهیان زینتی (1)	کشت زعفران (1)	پرواربندی گوسفند (1)	پرورش گل و گیاه زینتی (1)	1
راه اندازی رستوران بومی (1)	معرق کاری (2)	تهیه مربا (2)		تولید خوراک دام وطیور (2)	پرورش مرغ بومی (1)	پرورش ماهیان سردآبی (2)	کشت گیاهان دارویی (1)	پرورش گوسفند مهربان (1)	تولید نشاء (1)	2
بازاریابی گل و گیاه (1)	سفالگری (2)	شیرینی پزی (2)		تولید و بسته بندی کود ارگانیک (3)	پرورش مرغ تخم گذار (2)	پرورش ماهیان گرمابی (2)	کشت جو (1)	پروراربندی گوساله (1)	احداث گلخانه آلوئه ورا (1)	3
بازاریابی صنعت سنگ (1)	پیکر تراشی (2)				پرورش بلدرچین (3)		کشت نخود (2)	پرورش گاو شیری (2)	کاشت درخت پالونیا (2)	4
ارائه خدمات خودرو (2)	قالیبافی (3)						کشت عدس (2)		احداث باغ زردآلو (2)	5
خدمات آرایشگری (3)	گلیم بافی (3)						کشت لوبیا (2)		احداث باغ گیلاس (3)	6
							کشت کنجد (3)		احداث باغ گلابی (3)	7
							کشت ذرت دانه ای (3)		احداث باغ آلبالو (3)	8
									احداث باغ آلو (3)	9
									احداث باغ انگور (3)	10
									احداث باغ بادام (3)	11
									احدث باغ گردو (3)	12

 

راهنما: (1): مزیت‌هایی که در اولویت اول قرار دارند. (2): مزیت‌هایی که در اولویت دوم قرار دارند. (3): مزیت‌هایی که در اولویت سوم قرار دارند.   در انتهای تحلیل یک لیست مزیت‌سنجی 50 تایی در جدول زیر ارائه‌شده‌است. این جدول مشاغل فوق را در کنارهم نشان می‌دهد.

شغل	اولویت
پرورش گل و گیاه زینتی	1
تولید نشاء	2
احداث گلخانه آلوئه ورا	3
احداث اقامتگاه بومگردی	4
راه اندازی رستوران با الگوی بومی	5
بازاریابی گل و گیاه	6
بازار یابی صنعت سنگ	7
ارائه خدمات خودرو	8
پروار بندی گوسفند	9
پرورش گوسفند نژاد مهربان	10
کشت زعفران	11
پرواربندی گوساله	12
کشت گیاهان دارویی	13
کاشت درخت پالونیا	14
پرورش ماهیان زینتی	15
پرورش گاو شیری	16
کشت جو	17
پرورش مرغ بومی	18
ارائه خدمات آرایشگری	19
بسته بندی حبوبات	20
پرورش ماهیان سردآبی	21
کشت عدس	22
احداث باغ زردآلو	23
کشت نخود	24
پرورش مرغ گوشتی	25
گیوه دوزی	26
فرآوری گیاهان دارویی	27
تهیه مربا	28
کشت لوبیا	29
تولید خوراک دام و طیور	30
پرورش مرغ تخمگذار	31
تولید و بسته بندی کود ارگانیک	32
پرورش ماهیان گرمابی	33
شیرینی پزی	34
احداث باغ گیلاس	35
پرورش بلدرچین	36
تولید پوشاک	37
معرق کاری	38
سفالگری	39
کشت کنجد	40
پیکر تراشی	41
کشت ذرت دانه ای	42
قالیبافی	43
احداث باغ بادام	44
احداث باغ گردو	45
احداث باغ آلو	46
احداث باغ گیلاس	47
احداث باغ آلبالو	48
احداث باغ انگور	49
گلیم بافی	50

*این فایل با همکاری کمیته امداد امام خمینی (ره)تهیه و تدوین شده است.