رضوان شهر

مزيت‌سنجي و اولويت‌بندي كسب‌وكارهاي موجود در هر شهرستان برمبناي يک روش تحقيق انجام مي‌شود. در اين روش تحقيق، يک شناسنامه براي هر شهرستان و يک شناسنامه براي هر كسب‌وكار تدوين مي‌شود. اين شناسنامه‌ها به عنوان ورودي به نرم‌افزار داده‌شده و خروجي نرم‌افزار هم‌پوشاني اين دو شناسنامه و تعيين مشاغل مزيت‌دار شهرستان است. اين اولويت‌بندي‌ها توسط كارشناسان و افرادخبره هر شهرستان بازبيني و اصلاح مي‌شوند. يكي از منابع تحليل همين ليست مزيت‌سنجي اصلاح‌شده‌است. يكي ديگر از منابع تحليل، مصاحبه با كارشناسان و متخصصين حوزه اشتغال هر شهرستان است. در هر شهرستان با حداقل 3 نفر از اين افراد مصاحبه انجام مي‌شود. اين مصاحبه‌ها پياده‌سازي و ارزيابي مي‌گردد. در صورت وجود تناقض و ابهام بين اين 3 مصاحبه و ليست مزيت‌سنجي، مصاحبه‌هاي تكميلي و حتي مصاحبه بيشتر هم صورت مي‌گيرد تا تيم تحليل به نتيجه نهايي مطلوب دست‌يابد. بنابراين خروجي هر شهرستان از تجميع مصاحبه‌ها و ليست مزيت‌سنجي حاصل مي‌شود. در ادامه تحليل شهرستان رضوانشهر ارائه‌شده‌است.

 

تعیین کسب‌وکارهای مزیت‌دار شهرستان

همانطوريكه در قسمت مقدمه اشاره‌شده مبناي تحليل، مصاحبه‌ها و ليست مزيت‌سنجي است. از بررسي اين دو منبع رسته‌هاي رايج و اولويت‌دار شهرستان تعيين شده‌است. مبناي اين اولويت‌بندي، فراواني و ميزان اشاره افراد كارشناس به كسب‌وكارهاي رايج در هر شهرستان و اولويتي كه اين مشاغل در ليست مزيت‌سنجي دارند، است. در هر رسته كسب‌وكارهاي رايج به ترتيب اولويت مشخص شده‌است. در تحليل به مشاغل موجود، مشاغل قابل توسعه و مشاغلي كه هنوز در شهرستان راه‌اندازي نشده و پتانسيل ايجاد آن‌ها در شهرستان وجوددارد، اشاره شده‌است. مزيت‌هاي شغلي به ترتيب اولويت در ادامه آورده شده‌است.

1. دامداری
2. طیور
3. زراعت
4. صنایع غذایی
5. شیلات
6. خدمات
7. صنایع تبدیلی و تکمیلی
8. باغداری
9. صنایع دستی
10. صنعت

 

دامداری

طبق بررسی‌های انجام‌شده، بیشترین میزان پرورش گاومیش در سطح استان، در رضوانشهر انجام می شود. باتوجه به اینکه پرورش این نوع از دام سنگین دارای مزیت بالایی بوده و شیر به دست آمده از آن نیز دارای کیفیت خوبی است، پیشنهاد می شود در این زمینه فعالیت بیشتر و گسترده تری انجام شود.

زنبورداری در ییلاقات رضوانشهر رونق داشته و میزان تولیدات آن، زیاد و با کیفیت است. مهارت زنبورداران و تعداد زیاد آنان و همچنین مساعد بودن شرایط اقلیمی وجوی برای کار در این زمینه، موجب می شود تا بتوان زنبورداری را به عنوان شغلی پر درآمد و سودده در این شهرستان معرفی کرد.

پرورش کرم ابریشم، از دیگر فعالیت هایی است که در این رسته جای می گیرد. پرورش کرم ابریشم و در نهایت تولید ابریشم از آن، از مواردی است که در هر منطقه از ایران دارای مزیت است؛ زیرا بیشتر ابریشم مورداستفاده در کشور وارداتی است و باعث خروج میزان قابل توجهی ارز و پول ملی می شود. باتوجه به مهارت افراد در این زمینه و وجود توت نوغان در رضوانشهر، می توان این شغل و مشاغل وابسته به آن را توسعه داد.

پرورش دو نوع دام سنگین مانند گاو و سبک مانند بزگوشتی به دو صورت سنتی و صنعتی در رضوانشهر انجام می شود البته دامداری سنتی بیشتر انجام می شود. توسعه پرورش دام سبک به علت وجود مراتع مناسب و گاو نیز به علت فراهم بودن شرایط برای تامین علوفه و استفاده از فرآورده های آن دارای مزیت خواهد بود.

پرورش دام اصلاح نژادشده نیز پیشنهاد می شود؛ ولی درحال حاضر نژاد بیشتر دام هایی که در این شهرستان پرورش می یابد، بومی است.

طبق لیست مزیت سنجی، پرورش اسب سودآوری خوبی برای منطقه خواهد داشت و پیشنهاد می شود. همچنین به علت مساعد بودن آب و هوا، پرورش زالو پیشنهاد شده است.

 

طیور

وجود اقلیم های متفاوت کوهستانی، مرطوب، خزری و... در رضوانشهر موجب می شود تا جای کار برای پرورش طیور متفاوتی که با هریک از این اقلیم های آب و هوایی سنخیت دارند، وجود داشته باشد.

مرغداری هایی به صورت صنعتی و سنتی در سطح شهرستان وجود دارند که عمدتا در زمینه هر دونوع مرغ یعنی گوشتی و تخم گذار فعالیت می کنند. باتوجه به بازار مصرفی که برای مرغ وجود دارد، توسعه مرغداری و یا کار در زمینه مشاغل مرتبط با آن پیشنهاد می شود البته جدیدا اخذ مجوز برای احداث مرغداری، مشکل و سخت شده است؛ ولی اگر بتوان از این مانع عبور کرد، می توان سود خوبی را به دست آورد. درضمن درصورت افزایش توریست و گردشگر به رضوانشهر، می توان بازار فروش بیشتری را برای این پرنده انتظار داشت.

پرورش شترمرغ، به تازگی در رضوانشهر انجام می شود. باتوجه به اینکه می توان محصولات فرآوری شده از این پرنده را با قیمت بسیار خوبی در شهرستان و حتی شهرهای اطراف به فروش رساند، توسعه پرورش آن دارای مزیت خواهد بود و میزان اشتغال قابل توجهی ایجاد خواهد کرد.

باید اشاره کرد که طبق لیست مزیت سنجی، پرورش طیور مانند اردک، کبک، بلدرچین و بوقلمون دارای مزیت است و باتوجه به اینکه بازارفروش مناسبی دارند، می توانند سوددهی خوبی داشته باشند. غاز نیز به علت داشتن بازار فروش و قابلیت داشتن پرورش در روستاها، دارای مزیت خواهد بود.

 

زراعت

برنج، اصلی ترین محصولی است که در رضوانشهر کشت می شود. میزان موغوبیت آن نیز به حدی است که به بیشتر استانهای کشور صادر شده و فروش خوب و قابل توجهی دارد.

زعفران محصولی است که علاوه بر اینکه برای پرورش به آب کمی نیاز دارد، دارای سود و ارزش افزوده بالایی است. جدیدا کشت این محصول در رضوانشهر رواج پیدا کرده و جواب داده است. طبق نکات ذکر شده، کشت این محصل دارای مزیت خواهد بود و پیشنهاد می شود. 

گندم و جو نیز به میزان اندکی در شهرستان کشت می شود. به علت شرایط جوی این منطقه، به نظر نمی رسد که بتوان مزیت زیادی برای گسترش تولید این محصولات قائل بود؛ ولی می توان با فرآوری آنها نیاز شهرستان را برطرف کرد و سود خوبی بدست آورد.

در لیست مزیت سنجی محصولات جالیزی مانند هندوانه، سیر، پیاز، بادنجان و کدو، به علت وجود آب و هوای معتدل برای کشت این محصولات، دارای مزیت شمرده شده اند.

 

صنایع غذایی

تولید لبنیات و فرآوری شیر دام ها مانند کره، پنیر، کشک و.. ، باعث می شود تا انگیزه دامداران برای کار در این زمینه بیشتر شده و همچنان به تولید محصولات با کیفیت ادامه دهند. وجود مواداولیه و بازار تقاضا نیز از دیگر دلایل برای مزیت داشتن این شغل است.

ایجاد واحدهایی در زمینه تولید مربا، ترشی، میوه خشک، چیپس میوه و آبمیوه از کیوی، علاوه بر درآمد و سود، انگیزه خوبی برای کشاورزان ایجاد خواهد کرد. همچنین اگر میزان کشت میوه جات و خشکبار در این شهرستان افزایش یابد، می توان در زمینه تولید میوه خشک، آبمیوه و یا چیپس میوه اقدام کرد و سود قابل توجهی را به دست آورد.

شیرینی، آرد و نان نیز محصولات به دست آمده از گندم است. تقاضا برای موارد این چنینی همیشه وجود دارد و قابلیت خوبی برای توسعه دارند؛ زیرا مهمترین ماده اولیه آنها یعنی گندم در شهرستان موجود است. فرآوری قارچ به صورت تولید ترشی نیز سود خوبی خواهد داشت.

 

شیلات

وجود منابع آبی غنی و باکیفیت در شهرستان رضوانشهر، باعث شده تا پرورش ماهی یکی از مشاغل اصلی مردم باشد. به علت وجود دو اقلیم نسبتا متفاوت در رضوانشهر، هر دو نوع ماهی سردآبی و گرم آبی در این شهرستان پرورش داده می‌شود البته طبق بررسی های انجام شده میزان پرورش ماهیان گرم آبی از سردآبی بیشتر است. کیفیت این محصولات خوب بوده و به برخی از استانهای کشور نیز صادرات دارد.

باتوجه به کیفیت این محصولات و مهارت افراد در این زمینه و همچنین داشتن تجربه صیادی، می توان فعالیت در این حوزه را توسعه داد. پرورش ماهی با روش های جدید مانند پرورش در قفس نیز پیشنهاد می شود. درضمن طبق لیست مزیت سنجی، پرورش ماهیان زینتی دارای مزیت است. 

 

خدمات

شهرستان رضوانشهر، موقعیت جغرافیایی خاصی دارد. حدود 40% از مساحت شهرستان را عرصه های کوهستانی، جنگلی، مرتعی و ییلاقی، 30% را کوهپایه ای  و 30 % دیگر را نیز جلگه ای و ساحلی تشکیل می دهد. به دلیل وجود مواهب طبیعی و خدادادی، آبشارها، رودخانه ها، جنگل های انبوه و مراتع سرسبز، رضوانشهر از چشم اندازهای طبیعی جذاب بهره مند شده است.[1]

علی رغم وجود جاذبه های تاریخی و طبیعی، امکانات تفریحی خاصی در این منطقه بوجود نیامده است. امکاناتی مانند رستوران های بومی با حفظ اصالت و فرهنگ مردمان شمال کشور، هتل ها و اقامتگاه های بومگردی و... می توانند سود خوبی را برای افراد بومی منطقه به ارمغان آورند. ایجاد این امکانات باعث خواهد شد که انگیزه گردشگران خارجی و داخلی برای بازدید و استقبال از این موارد بیشتر شود که درنتیجه آن میزان مسافرت به این منطقه افزایش خواهد یافت و می توان از این پتانسیل برای به فروش رساندن بسیاری از محصولات تولیدی مانند صنایع دستی، لبنیات و موادغذایی محلی و... به نحواحسن استفاده کرد.

دراولویت بعد باید به موقعیت جغرافیایی شهرستان اشاره کرد. موقعیت کریدوری رضوانشهر در استان و کشور، باعث می شود تا بتوان مزیت خوبی برای ایجاد خدمات بین راهی قائل بود. از جمله این امکانات می توان به مکانیکی ها و خدمات اتومبیل اشاره کرد که البته به میزان محدودی وجود دارند و درحال فعالیت هستند.

در ادامه باید گفت که در لیست مزیت سنجی، به دلیل تنوع لباس های بومی و حفظ و گسترش فرهنگ منطقه، تولید لباس های محلی دارای مزیت شمرده شده است.

 

صنایع تبدیلی و تکمیلی

عسل تولیدی در شهرستان رضوانشهر دارای کیفیت خوبی است؛ ولی بسته بندی آن انجام نمی شود. برندسازی و بسته بندی محصولات مختلف می تواند ارزش افزوده زیادی ایجاد کرده و برای زنبورداران انگیزه‌ای باشد تا محصولات باکیفیتی تولید کنند؛ بنابراین احداث واحدی برای کار در این زمینه پیشنهاد می شود.

سورتینگ و بسته بندی برنج، ازجمله مشاغلی است که به علت وجود مواداولیه در رضوانشهر انجام می شود. باتوجه به اینکه زمینه برای توسعه کشت برنج در شهرستان وجود دارد همچنین برنج ازجمله محصولاتی است که بازار خوبی داشته و خواهد داشت، می توان در زمینه گسترده تر کردن این شغل کار کرد.

فرآوری پوست دام مانند تولید پارچه  از پشم گوسفند و ریسندگی قابلیت انجام دارد. اگر بتوان از محصولات به دست آمده در این زمینه در تولید صنایع دستی مانند قالیچه و فرش استفاده کرد، می توان هم برای دامداران، هم برای بافندگان و هم برای افرادی که در زمینه تبدیل این محصولات فعال هستند، انگیزه و سود خوبی ایجاد کرد.

بسته بندی محصولات فرآوری شده از شیر مانند لبنیات و... و میوه جات دارای سود خوبی خواهد بود. به علاوه این محصولات درصورت افزایش گردشگر، می توانند درآمد خوبی را عاید مردم بومی شهرستان بکنند. لازم به ذکر است در لیست مزیت سنجی به بسته بندی سبزیجات به علت وجود شرایط برای توسعه کشت محصولات جالیزی و وجود تقاضا برای آنها اشاره شده است.

وجود خواص درمانی در محصولات به دست آمده از شترمرغ مانند روغن آن و افزایش تمایل افراد به سمت استفاده از آنها، دلیل خوبی برای پیشنهاد این شغل و کار در این زمینه است.

فرآوری آلوئه‌ورا مانند تولید ژل آلوئه‌ورا دارای مزیت زیادی خواهد بود و به عنوان شغلی سودآور پیشنهاد می شود.

 

باغداری

طبق بررسی های انجام شده به علت اقلیم کوهستانی رضوانشهر، درحال حاضر باغداری به صورت گسترده و عمده انجام نشده و به نظر نمی رسد مزیت زیادی داشته باشد؛ اما باتوجه به اینکه توانایی برای کار در این زمینه و تولید محصولاتی که نیاز اصلی و عمده مردم هستند مانند صیفی جات وجود دارد، می توان کار در این زمینه ها را پیشنهاد داد و حداقل نیاز شهرستان را برطرف کرد.

عمده ترین محصول باغی که در رضوانشهر برداشت می شود، کیوی است. گیلان و مازندران دو استانی هستند که تمام شرایط آب و هوایی رشد این گیاه را داشته و توانستند آن را وارد بازار مصرف کنند، میوه‌ای که مردم به علت نا آشنایی، در آغاز به آن «سیب زمینی موکت شده» لقب داده بودند. امروز «کیوی» جزو یکی از میوه‌هایی است که تقریبا، همه از آن استفاده می‌کنند[2] و می توان سود خوبی را از ایجاد صنایع غذایی ان نیز به دست آورد.

قارچ از دیگر محصولاتی باغی تولیدی در رضوانشهر است. به علت وجود رطوبت و نور کم در برخی از مناطق، کشت این محصول جواب داده و رو به گسترش است. باتوجه به سود حاصل از پرورش این محصول، می توان تولید آن را گسترش داد و علاوه بر ایجاد درآمد از فروش این محصول به صورت خام، درآمد و سود خوبی از محصولات فرآوری شده آن به دست آورد.

آلوئه‌ورا یکی از گیاهان دارویی است که برای مصارف داروئی، آرایشی و بهداشتی، غذائی، انواع نوشیدنی‌ها و دم نوش قابل استفاده است. عمر مفید اقتصادی هر بوته ۵ سال است. آلوئه‌ورا گیاهی است که عموما در هر نوع خاکی قابل رشد است و برای رشد به نور زیادی احتیاج دارد. طبق بررسی های انجام شده، این گیاه در رضوانشهر قابلیت رشد دارد و با شرایط اقلیمی سازگار است. باتوجه به اینکه اخیرا تمایل مردم به سمت استفاده از محصولات آرایشی گیاهی این چنینی افزایش یافته است، بازار فروش خوبی برای این گیاه پیش بینی می شود.

در رضوانشهر، مانند هرکدام از دیگر شهرهای استان گیلان و خطه شمال کشور ایران، کشت مرکبات انجام می شود که پرتقال عمده ترین آنهاست و توسعه کشتش دارای مزیت خواهد بود. درضمن کشت آلوچه نیز به میزان محدود انجام می شود.

مجددا با استناد به لیست مزیت سنجی، آب و هوا و اقلیم رضوانشهر برای کشت و پرورش محصولات گلخانه‌ای مساعد است و می توان محصولات جالیزی مانند فلفل دلمه ای، فلفل قلمی، توت فرنگی و... را تولید کرد. تعداد محدودی گلخانه دیگر نیز در سطح شهرستان وجود دارد که به پرورش گل های زینتی مشغول هستند. به نظر می رسد باتوجه به میزان مصرف صیفی جات، ایجاد گلخانه در این زمینه دارای مزیت بیشتری نسبت به گلخانه پرورش گل های زینتی خواهد بود.

در اولویت های بعد باید به کشت صیفی جاتی مانند گوجه و خیار و سبزیجات اشاره کرد. که باتوجه به وجود بازار فروش آنها و مساعد بودن شرایط آب و هوایی، توسعه کشت آنها پیشنهاد می شود.

در لیست مزیت سنجی به میوه جاتی مانند گریپ فروت، نارنگی و نارنج اشاره شده است. گسترش تولید این محصولات به دلیل زمین و آب و هوای مساعد منطقه دارای مزیت خواهد بود. درضمن در این لیست به مزیت داشتن تولید خشکباری مانند گردو و فندق نیز اشاره شده است.

 

صنایع دستی

صنایع دستی مانند گلیم و قالیچه در رضوانشهر تولید می شود. مردم رضوانشهر در این زمینه مهارت دارند و می توان از این پتانسیل برای توسعه تولید این موارد استفاده کرد؛ اما مسئله ای که همیشه در زمینه تولیدات صنایع دستی وجود دارد، عدم وجود بازار فروش مناسب و تثبیت شده است که باعث شده انگیزه بسیاری از بافندگان نیز تحت شعاع قرار گیرد. درحال حاضر بیشتر این موارد به صورت سفارشی و یا در نمایشگاه های سراسر کشور به فروش می رسند.

اگر مشکل بازار فروش در حیطه تولید این محصولات حل شود، می توان در این زمینه مشاغل خوبی ایجاد کرد. همچنین اگر میزان گردشگر شهرستان اضافه شود می تواند راه حل خوبی برای این مشکل باشد. درضمن باتوجه به سطح دامداری که در منطقه درحال انجام است، می توان مواداولیه موردنیاز صنایع دستی مانند نخ و... را با قیمت کم و با صرفه اقتصادی بیشتر نسبت به واردات همین مواد از دیگر شهرستانها تولید کرد تا هم مواداولیه با قیمت کمتری به دست بافنده برسد و هم دامدارها بتوانند از کانال دیگری کسب درآمد کنند.

 

صنعت

علی رغم اینکه درحال حاضر چند واحد صنعتی در رضوانشهر مشغول به فعالیت هستند؛ ولی طبق بررسی های انجام شده به نظر نمی رسد انجام کارهای تولیدی در مقیاس بزرگ و صنعتی جوابگو باشد؛ هرچند که اگر بتوان معیارهای انجام کارهای این چنینی را در شهرستان ایجاد و تامین کرد، کار در این حیطه علاوه بر سودآوری، میزان اشتغال قابل توجهی را ایجاد خواهد کرد.

کارخانه فوم سازی، کارخانجات برنج کوبی و شالیکوبی، کارخانه پالت سازی و چند مورد دیگر از واحدهای صنعتی هستند که در رضوانشهر درحال فعالیت هستند البته بعضی از این موارد در شهرک صنعتی واقع هستند. همچنین چوب بری ها و موارد دیگری در زمینه چوب درحال فعالیت هستند.

متاسفانه یکی از نکاتی که در این شهرستان قابل توجه است، این است که این واحدهای صنعتی، نتوانستند اشتغال زیادی برای افراد بومی و جوانان شهرستان ایجاد کنند. این موضوع یکی از مواردی است که باید بطور جدی توسط مسئولان بررسی شود.

شرکت چوکا یکی از کارخانجات بزرگ و مطرح در سطح خاورمیانه است که در رضوانشهر واقع شده. حیطه کاری این واحد صنعتی در زمینه چوب است؛ ولی در چند سال اخیر به دلایل متعددی مانند طرح تنفس جنگل ها و کاهش مواداولیه آن یعنی چوب یا استهلاک تجهیزات و عدم توانایی در بروزرسانی آنها، از مهمترین دلایل نیمه فعال بودن این واحد صنعتی عنوان شده است. در ادامه باید به کارخانه تولید تن ماهی اشاره کرد که به دلایلی اعم از نوسانات بازار، درحال حاضر نیمه فعال است که باتوجه به مستعد بودن شهرستان برای توسعه شیلات و پرورش ماهی، می توان این واحد را احیا کرد.

در پایان باید اشاره کرد که در لیست مزیت سنجی تولید ذغال، به علت وجود درختان زیاد در منطقه و بازار فروش برای این محصول، دارای مزیت شناخته شده است.

در انتهای تحلیل یک لیست مزیت‌سنجی 50 تایی در جدول زیر ارائه‌شده‌است. این جدول مشاغل فوق را در کنارهم نشان می‌دهد.

 

شغل	اولویت
زنبورداری	1
پرورش گاومیش	2
کشت برنج	3
کشت زعفران	4
پرورش قارچ	5
فرآوری شیر دام ها	6
بسته بندی عسل	7
پرورش کرم ابریشم	8
سورتینگ و بسته بندی برنج	9
توسعه باغات کیوی	10
پرورش ماهیان سردآبی	11
خدمات بین راهی	12
پرورش مرغ	13
پرورش شترمرغ	14
پرورش دام سبک	15
پرورش گاو	16
کشت آلوورا	17
توسعه باغات مرکبات	18
فرآوری کیوی	19
شیرینی پزی	20
پرورش ماهیان گرم آبی	21
خدمات گردشگری	22
بسته بندی محصولات غذایی فرآوری شده	23
بافت قالچه	24
بافت گلیم	25
ایچاد گلخانه صیفی جات	26
ایجاد گلخانه گل های زینتی	27
فرآوری قارچ	28
تولید آبمیوه	29
تولید ذغال	30
فرآوری پوست دام	31
تولید روغن شترمرغ	32
تولید ژل آلوورا	33
پرورش بلدرچین	34
پرورش کبک	35
پرورش ماهی های زنیتی	36
کاشت سبزیجات	37
پرورش دام های اصلاح نژادشده	38
تولید لواشک	39
کشت پیاز و سیر	40
پرورش اردک	41
پرورش غاز	42
کاشت نارنگی	43
بسته بندی سبزیجات	44
تولید لباس های محلی	45
پرورش زالو	46
کشت کدو و بادنجان	47
کشت آلوچه	48
پرورش اسب	49
احداث باغات خشکبار	50

 

* این فایل با همکاری کمیته امداد امام خمینی (ره) تهیه و تدوین شده است.