ترکمن

مزيت‌سنجي و اولويت‌بندي كسب ‌وكارهاي موجود در هر شهرستان بر مبناي يک روش تحقيق انجام مي‌شود. در اين روش تحقيق، يک شناسنامه براي هر شهرستان و يک شناسنامه براي هر كسب ‌وكار تدوين مي‌شود. اين شناسنامه‌ها به عنوان ورودي به نرم‌افزار داده‌ شده و خروجي نرم‌افزار هم‌پوشاني اين دو شناسنامه و تعيين مشاغل مزيت‌دار شهرستان است. اين اولويت‌بندي‌ها توسط كارشناسان و افراد خبره هر شهرستان بازبيني و اصلاح مي‌شوند. يكي از منابع تحليل همين ليست مزيت‌سنجي اصلاح ‌شده ‌است. يكي ديگر از منابع تحليل، مصاحبه با كارشناسان و متخصصين حوزه اشتغال هر شهرستان است. در هر شهرستان با حداقل 3 نفر از اين افراد مصاحبه انجام مي‌شود. اين مصاحبه‌ها پياده‌سازي و ارزيابي مي‌گردد. در صورت وجود تناقض و ابهام بين اين 3 مصاحبه و ليست مزيت‌سنجي، مصاحبه‌هاي تكميلي و حتي مصاحبه بيشتر هم صورت مي‌گيرد تا تيم تحليل به نتيجه نهايي مطلوب دست ‌يابد. بنابراين خروجي هر شهرستان از تجميع مصاحبه‌ها و ليست مزيت‌سنجي حاصل مي‌شود. در ادامه تحليل شهرستان ترکمن ارائه‌ شده‌ است.

 

تعیین کسب‌وکارهای مزیت‌دار شهرستان

همان‌طوري‌كه در قسمت قبل اشاره‌ شد مبناي تحليل، مصاحبه‌ها و ليست مزيت‌سنجي است. از بررسي اين دو منبع رسته‌هاي رايج و اولويت‌دار شهرستان تعيين شده ‌است. مبناي اين اولويت‌بندي، فراواني و ميزان اشاره افراد كارشناس به كسب وكارهاي رايج در هر شهرستان و اولويتي كه اين مشاغل در ليست مزيت‌سنجي دارند، است. در هر رسته كسب‌ وكارهاي رايج به ترتيب اولويت مشخص شده ‌است. در تحليل به مشاغل موجود، مشاغل قابل توسعه و مشاغلي كه هنوز در شهرستان راه‌اندازي نشده و پتانسيل ايجاد آن‌ها در شهرستان وجود دارد، اشاره شده ‌است. مزيت‌هاي شغلي به ترتيب اولويت در ادامه آورده شده ‌است.

 

1. دامداری
2. صنایع غذایی
3. زراعت
4. خدمات
5. شیلات
6. طیور
7. صنایع تبدیلی و تکمیلی
8. باغداری
9. صنایع دستی
10. صنعت
11.  

· دامداری

دامداری به عنوان یکی از حوزه‌های بخش کشاورزی، در شهرستان ترکمن انجام می شود. انجام این فعالیت سود اقتصادی مناسبی را برای شهرستان به همراه داشته است. با توجه به اینکه حوزه دامداری با یکی از مهم ترین نیازهای انسان، یعنی نیاز به منابع غذایی و همچنین منابع پروتئینی مرتبط می‌باشد؛ بنابراین همواره مورد توجه قرار گرفته است. فعالیت در این حوزه شغلی و افزایش بهره وری در آن، می تواند عاملی برای توسعه صنایع غذایی، تبدیلی و تکمیلی محسوب شود.

دامداری در شهرستان ترکمن بیشتر به صورت های سنتی انجام می‌شود. علاوه بر این، دامداری صنعتی و نیمه صنعتی نیز در این شهرستان وجود دارد. مردم این شهرستان در زمینه دام سبک بیشتر گوسفند نژاد افشاری، ترکمن و بومی را پرورش می‌دهند. البته پرورش بز بومی نیز به صورت محدود در برخی از نقاط شهرستان وجود دارد. در زمینه دام سنگین نیز بیشتر شتر، گاو هلشتاین و سمینتال را پرورش می‌دهند. پرورش تمام موارد فوق با اقلیم شهرستان سازگار است و ظرفیت های توسعه را دارد. البته مردم بیشتر از دام سبک استقبال می‌کنند؛ لذا پرورش دام سبک در اولویت بالاتری قرار می‌گیرد.

گوسفند بومی توانایی زیادی در تحمل اقلیم های متفاوت دارد همچنین به جیره غذایی کمتر و در نتیجه هزینه کمتری نیاز دارد. تمامی فرآورده های دامی مانند گوشت، شیر، ماست، کره و حتی پشم و پوست دام پرکاربرد هستند و فروش این فرآورده ها در تمامی روزهای سال انجام می‌شود. با توجه به فروش گوشت و سایر اجزای گوسفند و دست‌یابی به سود بالا، فعالیت در این زمینه مزیت دارد.

گوسفند افشاری یکی از نژادهای بسیار مهم گوسفند داشتی است که بومی استان زنجان است. مدیریت پرورشی بهینه این نژاد می تواند سودآوری واحد گوسفندداری را افزایش دهد. دلایل زیادی باعث شده است که امروزه گوسفندان نژاد افشاری جزء پرفروش‌ترین گوسفندان باشند. این نژاد به آب و هوای سرد عادت داشته و دارای جثه بزرگی است. گوسفند افشاری جزء گوسفندان سنگین ‌دنبه کشور محسوب می‌گردد. رشد سریع، تولید شیر خوب و پرچرب و بهترین گوشت قرمز (که باعث ‌شده است این دام جزء گوسفندان دو منظوره گوشتی - شیری قرار بگیرد.)، بهبود کمی و کیفی پشم گوسفند، سازگاری و عادت پذیری با شرایط آب و هوایی مناطق سردسیر، قدرت راهپیمایی و کوه پیمایی خوب، توان چندقلوزایی، مقاومت در برابر بیماری ها و انگل‌های منطقه، بالا بودن ضریب تبدیل و داشتن بازده اقتصادی مطلوب از جمله مزایای پرورش گوسفند افشاری هستند.

به طورکلی بز به ‌عنوان یک حیوان اهلی نشخوارکننده جهت تولید شیر و گوشت در مناطق مختلف پرورش داده می‌شود. جثه کوچک، کم توقع بودن و مقاومت در برابر بیماری‌ها و شرایط سخت محیطی، باعث شده است که بز به ‌عنوان حیوانی محبوب در بین دامداران تلقی شود. در نقاط مختلف از این حیوان علاوه بر تولید شیر و گوشت، جهت تولید پوست و الیاف مویی نیز استفاده می‌شود.

گاو سمینتال جزء بهترین گاوهای شیری و گوشتی جهان است. افزایش وزن روزانه فوق‌العاده و گوساله دهی با فاصله 365 روز، مقاومت بالا نسبت به بیماریهای عفونی و متابولیکی، عمر مفید بالا، مدیریت آسان این نژاد و همچنین سازگاری بسیار خوب و قابل توجه، مواردی هستند که یک دامدار برای بقاء و پیشرفت به آن نیاز دارد. یکی دیگر از مزایای پرورش گاو سمینتال، به صرفه بودن در شرایط اقتصادی فعلی است زیرا این گاو با دادن کمترین علوفه و کنسانتره، بیشترین میزان شیر و گوشت را تولید می کند.

گاو هلشتاین که به نام هولشتاین نیز شناخته می شود، جزء سنگین وزن ترین گاوهای شیری در جهان است. این نژاد که از نظر تولید شیر بهترین نژاد در میان گاوهای شیری است، حدوداً ۷۲۴۰ لیتر شیر در سال تولید می کند. این شیر دارای 3.65 درصد چربی  و 3 درصد پروتئین است.

پرورش شتر نسبت به سایر دام ها مزیت‌هایی مانند قابلیت سازگاری با شرایط سخت محیطی مناطق خشک و نیمه خشک، تحمل گرما، کم آبی و کیفیت پایین علوفه و مقاومت نسبی در مقابل امراض و عوامل بیماری زا دارد. همچنین شتر در مقایسه با سایر دام های اهلی علوفه را با قابلیت هضم بالا و بازده بیشتری استفاده می نماید و قادر است از انواع خاص گیاهان مرتعی (خشبی، خاردار و تیغ دار) به میزانی استفاده نماید که سایر دام ها قادر به استفاده از آن نیستند. از دیگر فواید پرورش شتر، حداقلِ نیاز به تاسیسات، تجهیزات و امکانات پرورش و نگهداری و در نتیجه کمترین نیاز به سرمایه گذاری سنگین را دارد. گوشت شتر منبع بسیار خوبی برای بسیاری از مواد غذایی مهم و مورد نیاز بدن می‌ باشد. این گوشت حاوی پروتئین‌ هایی با ارزش غذایی بالا و تعدادی از ویتامین ‌های مفید و مورد نیاز بدن نظیر ویتامین ‌های گروه B و برخی از عناصر معدنی مهم نظیر آهن، فسفر و کلسیم است. سازمان ملل متحد شیر شتر را جزو سالم‌ترین شیر حیوانی جهان شمرده است و به ‌دلیل خواص زیاد شیر شتر برخی محققان به آن «طلای سفید بیابان» می‌گویند. در تحقیقات جدید، خواص متعددی برای شیر شتر به ‌اثبات رسیده که بیانگر آن است که پادتن‌های موجود در شیر شتر علاوه بر اینکه موجب ماندگاری طولانی‌مدت آن نسبت به اغلب محصولات لبنی می‌‌شود، سیستم ایمنی بدن را تقویت کرده و باعث غلبه سیستم دفاعی بدن در برابر بیماری‌هایی نظیر سرطان، ایدز، آلزایمر، هپاتیت C می‌‌شود و از این نظر شیر شتر ساختار و ‌خصوصیاتی بسیار شبیه شیر انسان دارد.

زنبورداری نیز از جمله مشاغلی است که در شهرستان انجام می‌شود و به سبب اقلیم مناسب و عملکرد بالا، پتانسیل های سرمایه گذاری و سوددهی را دارد. پرورش زنبور اگر همراه با رعایت اصول علمی صورت پذیرد، می تواند پیشه‌ای سودآور باشد. زندگی این حشرات به سبک کلنی باعث شده است که پرورش دهندگان زنبور از اشتغالی پایدار بهره مند شوند؛ زیرا میزان بالای زاد و ولد زنبورها باعث سودآوری بیشتر برای پرورش دهندگان خواهد شد. برخلاف افکار غالب عمومی که تصور می کنند مهمترین فایده زنبورعسل، تولیدعسل  و سایر محصولات و فراورده های مرتبط با شهد و عسل است، در واقع بالغ بر 90 درصد فواید زنبورعسل مربوط به فعالیت گرده افشانی است. عدم فعالیت زنبورها و دیگر حشراتی که گرده افشانی را انجام می دهند باعث عدم باروری و نابودی تدریجی گیاهان و درختانی می شود که برای گرده افشانی به آنها وابسته هستند. افراد با تجربه معمولاً در کنار پرورش زنبورعسل به کشاورزی و تولید محصولات زراعی می پردازند و به اصطلاح با یک تیر دو نشان می زنند، زیرا با ادغام این دو فعالیت علاوه بر تامین مواد غذایی برای زنبورها به دلیل کیفیت در گرده افشانی، به کشت و زراعتی با کیفیت و محصولی بی نظیر نیز دست خواهند یافت.

 

· صنایع غذایی

راه‌اندازی کسب و کار فرآوری محصولات کشاورزی مهم ترین روش برای ایجاد اشتغال و عاملی مهم در توسعه پایدار امنیت غذایی در شهرستان ترکمن محسوب می‌شود که کاهش هدررفت محصولات کشاورزی و ایجاد ارزش افزوده از منابع را تا حد امکان ممکن می‌کند. در این حوزه فعالیت‌هایی در سطح شهرستان انجام شده است؛ اما همچنان ظرفیت برای افزایش فعالیت وجود دارد.

تولید محصولات مشتقی از گوشت‌های فرآوری شده، در هر زمانی سوددهی دارد و از شغل‌های آزاد پردرآمد محسوب می‌شود. در بین فرآورده های گوشتی، سوسیس و کالباس به دلیل آماده سازی سریع و همچنین طعم و مزه مطلوب، مصرف بیشتری دارند. سوسیس و کالباس حاوی پروتئین های حیوانی کافی، چربی، کربوهیدرات و ویتامین هستند و می توان آن‌ها را از جمله غذاهای آماده در سفره خانواده ها نام برد. برای حفظ این جایگاه و افزایش تقاضای این محصولات، علاوه بر انتخاب روش های مناسب تولید و فرآوری، باید به نوع و شکل بسته بندی آنها نیز توجه نمود. با توجه به رونق دامداری در این شهرستان، راه‌اندازی این کسب ‌وکار مزیت دارد.

با توجه به اینکه پرورش شتر در این شهرستان به میزان مطلوبی انجام می‌‌شود، تهیه فرآورده های شیر شتر مانند دوغ از جمله گزینه های سودآور برای سرمایه گذاری محسوب می‌شود.

با مقایسه سرانه مصرف آبزیان در سبد غذایی جامعه ایرانی و فاصله بسیار زیاد بین ارقام و اعداد سرانه مصرف جهانی بایستی علل عدم مصرف آن در جامعه را بررسی و به رفع آن پرداخت؛ زیرا قرار گرفتن آبزیان در سبد غذایی مردم نقش مهمی در سلامت جامعه ایفا می نماید. مصرف گوشت سفید در مقایسه با گوشت قرمز از سلامت بالاتری برخوردار است و بر طبق آخرین یافته های محققین علوم تغذیه و پزشکی مصرف صحیح آبزیان از بروز بسیاری از بیماریها جلوگیری می کند؛ بنابراین تنها راه افزایش مصرف سرانه آبزیان در کشور علاوه بر برگزاری برنامه های آموزشی، تولید غذاهای دریایی آماده مصرف نظیر انواع فیش برگر و ناگت، میگو برگر و ترویج مصرف آن ها بین گروه های مختلف مصرف کننده است؛ لذا ایجاد چنین صنایعی ضمن وجود مواد اولیه آنها در این شهرستان، توجیه اقتصادی دارد.

با توجه به اینکه کشت برخی از گیاهان دارویی در این شهرستان رونق گرفته است، فرآوری این گیاهان از جمله پیشنهادات سودده این حوزه قلمداد می‌شود. فرآوری گياهان دارويي، علاوه بر ارزش افزوده، نياز به سرمايه‌گذاري زيادي نداشته و مي‌تواند نقش مهمي در کارآفرینی داشته باشد. یکی از فرآوری‌های گیاهان دارویی تولید عرقیات است. تولید عرقیات دارای تکنولوژی و دانش فنی پیچیده ای نمی باشد و با توجه به ظرفیت تولید گیاهان دارویی در شهرستان ترکمن و نیز سهولت صادرات این محصولات به شهرها و کشورهای دیگر، می توان با سرمایه‌ای اندک به این کسب و کار مشغول شد. خشک کردن و بسته‌بندی نیز از دیگر فرآوری‌های گیاهان دارویی است که می‌توان با فعالیت در آن‌ها به سود رسید.

با توجه به تولید گندم در این شهرستان، می‌توان به مزیت هایی مانند تولید نان صنعتی، نان فانتزی، رشته آشی، شیرینی و سایر فرآورده های گندم مانند برشته کردن گندم، پفک گندم و ... اشاره کرد که در صورت تقاضا و وجود بازار مصرف، ظرفیت های توسعه را خواهند داشت. گروه ديگري از فرآورده هاي خميري حاصل از آرد گندم انواع رشته ها هستند. رشته فرآورده‌اي است كه از مخلوط كردن آرد گندم، آب و نمك پس از طي مرحله عمل آوردن به وسيله ماشين‏هاي مخصوص، تهيه و پس از خشك كردن به بازار عرضه مي شود. رشته آش رشته اي است كه داراي رنگ سفيد متمايل به شيري مي باشد و از آرد ستاره که 21 درصد از سبوس خود را از دست داده است، تهيه مي شود.

پخت شیرینی در ابعاد وسیع و کارگاهی و حتی در محیطی کوچک (در خانه) امکان پذیر است. شیرینی محصولی است که در انواع متفاوت و با طعم های متنوعی تهیه می شود. علاوه بر این، می توان با تغییر در مواد تشکیل دهنده آن برای افراد رژیمی هم شیرینی تهیه کرده و این افراد را نیز به بازار هدف خود اضافه کرد. این کسب و کار را می توان با تجهیزات کم و سرمایه پایینی شروع کرد و در زمان کوتاه با فروش محصول به سود بالایی رسید. پخت شیرینی یکی از مشاغل زودبازده بوده و یک فرصت شغلی مناسب مخصوصا برای زنان خانه دار محسوب می شود. یافتن بازار فروش محصول یکی از ضروریات این حرفه بوده که با تبلیغات مناسب مخصوصا در فضای مجازی می توان به آن دست یافت. توجه به این نکته ضروری است که یکی از لازمه های موفقیت در این شغل گذراندن دوره های آموزشی مرتبط با پخت شیرینی است.

امروزه شغل نانوایی یکی از مشاغل پایه‌ای و پر رونق است که در طول سال همیشه درآمدزا می باشد. نان محصولی است که با توجه به سلیقه یا نوع غذای مصرفی خانواده ها، همواره بر سر سفره ها قرار دارد. نان‌ها فقط به صورت نان های ساده و معمولی مانند لواش، سنگک و … نیستند؛ بلکه نان های فانتزی نیز تولید می شوند که مشتریان خاص خود را دارند. امروزه راه اندازی کسب و کار تولید نان فانتزی بازاری رو به رشد دارد. این کسب و کار با تولید نان هایی با اندازه و طعم های متفاوت با استقبال مردم مواجه شده ‌است. با توجه به شرایط شهرستان، فعالیت در این زمینه مزیت دارد.

در تولید نان به روش صنعتی، نان با استفاده از تکنولوژی روز دنیا، ماشین‌آلات مدرن و به صورت مکانیزه (تمام اتوماتیک) و بدون دخالت دست و در مقیاس بالا تولید می گردد. از مزایای تولید صنعتی نان، ارتقاء کیفیت نان، ارزش غذایی بیشتر، ضایعات کمتر، تنوع محصول و بسته بندی و استفاده بهینه از انرژی است.

فرآوری زیتون و همچنین فرآوری انار نیز از جمله مشاغلی هستند که در صورت افزایش سطح زیر کشت آن ها، توجیه اقتصادی خواهند داشت. فرآوری میوه زیتون به صورت تلخی زدایی، تولید روغن زیتون، تهیه کنسرو زیتون و زیتون پرورده است.

فرآوری انار شامل تهیه رب انار، سس انار، آب انار، شربت انار، مربا، مارمالاد، ژله انار، نوشابه، بستنی انار، ترشی، سرکه و لواشک انار است که با استقبال خوب، بازار مناسب و ارزآوری همراه خواهد بود. فرآورده های حاصل از انار تنها به محصولاتی که ذکر شد محدود نمی شوند؛ بلکه فرآورده بسیار باارزش دیگری نیز به نام روغن هسته انار می توان تولید کرد که خواص درمانی فوق العاده ای نیز برای بدن دارد. متاسفانه بسیاری از مردم از خواص شگفت انگیز این روغن بی اطلاع هستند و با تبلیغات صحیح می توان بازار فروش این محصول را گسترده کرد. البته روغن هسته انار در خارج از کشور نیز بازار فروش خوبی دارد و می توان در زمینه صادرات آن نیز کار کرد و سود اقتصادی بالایی را به دست آورد. علاوه بر هسته انار، پوست آن نیز قابل فرآوری است و می توان پودر شده آن را مورد استفاده قرار داد. از آنجایی که پودر پوست انار خواص زیادی دارد و مردم کشورهای جهان از آن استفاده می کنند کشورهایی که دارای انار مرغوب هستند پوست آن را با دستگاه های خشک کن خشک می کنند و به کشورهایی صادر می کنند که این محصول را تقاضا کرده اند و مردم آن کشورها از این طریق می توانند از پودر پوست انار مرغوب استفاده کنند. قیمت پودر پوست انار در بازار جهانی مشخص می شود و به دلیل اینکه این محصول ارزش بالایی دارد، از قیمت بالایی نیز برخوردار است. پودر پوست انار علاوه بر اینکه در ساخت لوازم آرایشی و بهداشتی کابرد دارد، در درمان گلودرد، تقویت سیستم گوارشی، تقویت لثه و ... نیز مؤثر است.

 

· زراعت

بخش زراعت در روند رشد و توسعه اقتصادی شهرستان ترکمن نقش‎های متعددی بر عهده دارد که از جمله مهم‎ترین آن‎ها می‎توان تامین مواد خام و اولیه مورد نیاز صنایع بالادستی، تامین نهاده‎هایی مانند نیروی کار، مصرف تولیدات سایر بخش‏های صنعتی از قبیل کودها و سموم شیمیایی و ماشین‌آلات کشاورزی را نام برد.

چغندر قند و پنبه از جمله محصولات با ارزش حوزه زراعت هستند که کشت آنها در برخی از نقاط شهرستان رونق گرفته و همچنان ظرفیت توسعه سطح زیر کشت آن ها در شهرستان وجود دارد.

پنبه به شوری مقاوم است و در اغلب خاک‌های زراعی می‌توان آن را کشت نمود، اما خاک‌های رسوبی و جلگه‌ای عمیق با مواد آلی کافی و زهکشی طبیعی، مناسب‌تر هستند. پنبه، به طلای سفید مشهور است. الیاف پنبه یکی از مهم‌ترین الیاف طبیعی برای تهیه نخ و پارچه به شمار می‌رود و محصولات آن علاوه بر ویژگی‌هایی چون استحکام، دوام، رنگ‌پذیری، قابلیت شستشو، اتو پذیری، قابلیت جذب گرما و تبادل هوا، موجبات آرامش روحی و احساس مثبت را در انسان فراهم می‌آورد.

کشت چغندرقند علاوه بر این که از نظر اقتصادی بسیار سودآور است، می تواند در اصلاح خاک و کنترل علف های هرز نیز مؤثر باشد، همچنین به راحتی می توان این گیاه را در تناوب با گیاهان دیگر قرار داد. به خاطر سازگاری زیاد این گیاه با شرایط مختلف آب و هوا و خاک، در اکثر نقاط می توان آن را کشت کرد. این گیاه با ریشه های عمیق خود نفوذپذیری خاک را افزایش داده و خاک مناسبی را برای کشت های بعدی آماده می کند. همچنین از چغندرقند علاوه بر قند محصولات دیگری مثل برگ چغندر و تفاله مخلوط با ملاس (بعد از برداشت قند در کارخانه) به دست می آید که می تواند مورد تغذیه دام قرار گیرد. لازم به ذکر است که کشت چغندرقند به آب زیادی نیاز دارد و برای شروع این کسب‌ وکار باید این نکته را در نظرگرفت.

گندم و جو از جمله محصولات عمده و استراتژیک این شهرستان هستند که تاکنون عملکرد خوبی داشته اند و با توجه به سازگاری با شرایط شهرستان، پتانسیل های سرمایه گذاری را دارند. در میان محصولات کشاورزی، کاشت گندم نسبت به بقیه دارای ریسک کمتری است. گندم در بازه زمانی حدوداً هشت ماهه به ثمر نشسته و به مرحله سوددهی می رسد و در دو نوع بهاره و پاییزه کشت می شود که عملکرد پاییزه آن بیشتر است. علاوه بر خود گندم، کاه آن نیز مشتری خاص خودش را دارد. بعد از برداشت محصول، زمین آن هم چراگاه گوسفندان می‌شود. همچنین مورد حمایت های دولت واقع شده و کود شیمیایی و بذر نیز به شکل یارانه ای در اختیار کشاورزان قرار می گیرد؛ بنابراین توسعه سطح زیر کشت این محصول توجیه اقتصادی مناسبی دارد. جو از دیرباز در سبد تغذیه دام جایگاه ویژه ای داشته و به صورت دانه و علوفه سبز مورد استفاده قرار می‌گیرد. از جو برای تهیه نان و پخت سوپ استفاده می شود و در تهیه غذای کودک نیز کاربرد دارد. جوشانده جو داروي خوبي براي مبتلايان به تب، كم خوني و سوء هاضمه بوده و پایین آورنده کلسترول است.

اقلیم شهرستان ترکمن یکی از مناسب‌ترین اقلیم‌ها برای پرورش گیاهان دارویی مانند به لیمو، نعنا، گل‌گاوزبان و ... است . امروزه افراد زیادی به استفاده از گیاهان دارویی متمایل شده اند. خواص بی نظیر این گیاهان و نداشتن عوارض جانبی ناشی از مصرف باعث شده است که افراد زیادی به گونه‌های مختلف از آن ها استفاده کنند. به همین جهت به کشت گیاهان دارویی می توان به چشم یک مزیت پر سود نگریست. از آن جایی که این گیاهان برای کشت، به مراقبت خاص و شرایط حساسی نیاز ندارند، می توان روی کشت آن ها سرمایه گذاری کرد.

طبق بررسی های انجام  شده، کشت برخی از دانه های روغنی مانند کلزا و همچنین برنج به صورت پراکنده در برخی از نقاط این شهرستان وجود داشته و با توجه به اینکه با شرایط اقلیمی و اکولوژیکی شهرستان سازگار هستند، گزینه های مناسبی برای بهره وری بهتر از آب و خاک محسوب می‌شوند.

کشت کلزا باعث از بین رفتن چرخه زندگی آفات، بیماری ها و علف های هرز گردیده و با کاهش جمعیت آنها موجب صرفه جویی در مصرف سموم و کاهش آلودگی های زیست محیطی می گردد. با توجه به آنکه زمان کشت کلزا در فصل پاییز است، نیاز گیاه به آب کم می‌باشد و با استفاده از نزولات جوی می توان به کشت آن اقدام نمود. کلزا با تولید مقادیر قابل توجهی علوفه می تواند در تغذیه دام های منطقه نقش موثری داشته باشد. همچنین برگردان بقایای کلزا به خاک باعث افزایش حاصلخیزی خاک و بهبود ساختمان خاک خواهد شد. کشت کلزا به عنوان یک دانه روغنی بسیار مهم در تولید محصولات حوزه صنایع غذایی و یا تولید انواع نهاده‌های خوراکی دام و طیور متداول است. روغن کلزا از جمله مشتقات این گیاه است که امروزه به دلیل سالم بودن و داشتن کمترین کلسترول و اسیدهای چرب اشباع ‌شده مورد استقبال قرارگرفته است. تحقیقات دانشمندان نشان می‌دهد که دانه کلزا 40-30 درصد روغن و کنجاله‌اش50-40 درصد پروتئین دارد.

برنج یکی از مهم ترین غلات و اقلام غذایی است که بیشتر مردم به عنوان یک غذای اصلی به آن وابسته هستند. آب مورد نیاز برای کشت برنج از سایر غلات بیشتر است و رطوبت کافی نیز از عوامل مورد نیاز برای کاشت بهتر این محصول می باشد. البته برای کشت این محصول باید بازار فروش و قیمت مناسب باشد تا کشاورزان متضرر نشوند و رونق تولیدات داخلی را زمینه ساز شود.

 

· خدمات

تنوع در حوزه مشاغل خدماتی بسیار زیاد است و حرفه های زیادی را در برمی گیرد که میزان سودآوری حرفه ها با توجه به نیاز و ظرفیت منطقه با یکدیگر تفاوت هایی دارد. برای مثال گردشگری از فعالیت هایی است که با سودآوری بسیاری همراه است و در شهرستان ترکمن نیز ظرفیت های بسیار خوبی برای سرمایه گذاری در زمینه گردشگری وجود دارد.

این شهرستان با وجود جاذبه های طبیعی مانند دریا، جزیره آشوراده و صنایع دستی غنی، یکی از مهمترین مراکز گردشگری استان محسوب می گردد و مورد استقبال مردم واقع شده است؛ بنابراین احداث هتل و اقامتگاه، اقامتگاه بومگردی، رستوران بومی و سوغاتی فروشی در این شهرستان سودآور خواهد بود.

رستوران‌های بومی، مکان‌هایی با فضای سنتی و متناسب با آداب ‌و ‌رسوم هر منطقه هستند که در آن‌ها بیشتر به‌ جای استفاده از میز و صندلی‌های مدرن از تخت یا سایر وسایل سنتی استفاده و علاوه بر سرو غذاهای محلی، ترشیجات خانگی و نوشیدنی‌هایی مانند چای و قهوه نیز عرضه می‌شود. رستوران‌ بومی جزء مهم‌ترین نمادهای فرهنگی محسوب می‌شود و می تواند در خانه های قدیمی موجود در هر منطقه اجرا شود. بسیاری از گردشگران و توریست های غذایی برای امتحان کردن غذاهای مختلف به سفر می روند و این مسئله برای مناطق مختلف قابل استفاده و بهره برداری است؛ بنابراین ایجاد رستوران بومی نیز از کسب و کارهای زود بازده است؛ زیرا هم تمایل مردم به سمت سرو غذاهای محلی بیشتر شده و هم معاملات این کسب و کار به صورت نقدی انجام می‌شود.

مغازه سوغاتی‌‌‌‌‌‌فروشی نیز یکی دیگر از ایده‌‌‌‌‌‌های کسب و کار است که در تمامی شهرهای توریستی بسیار سودآور است. بسیاری از بازدیدکنندگان این شهرستان ترجیح می‌‌‌‌‌‌دهند که صنایع‌‌‌‌‌‌دستی محلی، هدایای منحصر به فرد یا لباس‌‌‌‌‌‌های محلی و ... را به عنوان یادگاری خریداری کنند. در نتیجه راه‌اندازی یک مغازه سوغاتی‌فروشی در این شهرستان که در آن صنایع‌‌‌‌‌‌دستی، لباس‌های محلی و ... به فروش می‌‌‌‌‌‌رسد، ایده خوبی به نظر می‌‌‌‌‌‌رسد. قابل ذکر است که مغازه باید از موقعیت مکانی خوبی برخوردار باشد و همچنین ظاهر آن جذابیت‌های لازم را نیز داشته باشد.

اقامتگاه بوم گردی فرصت مناسبی است تا مسافران ضمن گردشگری در هر منطقه و بازدید از جاذبه های توریستی، حس ایرانی زیستن به سبک سنتی را تجربه کنند. همچنین طبخ غذاهای محلی در برخی اقامتگاه ها، مصداق دیگری از مهمان نوازی ایرانی است. با توجه به اینکه علاقه مردم به سمت بازدید و اقامت در این مناطق افزایش یافته ‌است، گسترش این اماکن توجیه اقتصادی دارد.

یک گردشگر پیش از آن که از این شهرستان بازدید کند، تحقیقاتی انجام می دهد که چگونه نزدیک ترین هتل و اقامتگاه را پیدا کند. در واقع اگر این شهرستان هتل و اقامتگاه‌های استاندارد نداشته باشد، احتمالاً بازدیدکنندگان (گردشگران) کمتری جذب خواهد کرد؛ بنابراین سرمایه گذاری در زمینه احداث هتل و اقامتگاه می تواند یکی از پیشنهادات شغلی در این شهرستان باشد.

این شهرستان فاقد شهربازی و سینما است؛ بنابراین احداث این موارد در صورت استقبال مردم ارزش افزوده زیادی به همراه خواهد داشت. جذب گردشگر برای شهرستان، ایجاد درآمد بسیار خوب برای سرمایه‌گذاران، ایجاد فرصت شغلی برای جوانان و ایجاد محیطی شاد و پرانرژی برای کودکان و بزرگسالان از جمله مزایای تأسیس شهربازی هستند.

 

· شیلات

پرورش ماهی از جمله مشاغلی است که توسط برخی از مردم شهرستان انجام می‌شود. در این زمینه چند استخر پرورش ماهی کپور، آمور، فیتوفاگ، میگو و ماهی قزل آلا نیز در شهرستان وجود دارد. فعالیت در این حوزه در صورت تامین منابع آبی مزیت داشته و سودآوری خوبی را به همراه خواهد داشت. البته لازم به ذکر است که پرورش ماهی کپور و آمور به میزان بیشتری در این شهرستان انجام می‌شود؛ لذا در اولویت بالاتر مزیت خواهد داشت.

ماهیان گرمابی در محدوده دمایی 27-20 درجه سانتیگراد بهترین رشد را دارند. بزرگ‌ترین خانواده ماهيان آب شيرين، کپورماهیان هستند. این ماهی در مقایسه با سایر گونه‌های پرورشی در آب‌های گرم و معتدل، ارزشمندترین ماهی از لحاظ اقتصادی است و نیز ارزش‌های تغذیه‌ای فراوانی دارد. از این‌ رو آموزش توسعه پرورش این ماهی می‌تواند در راستای تأمین غذای جمعیت شهرستان و نیز افزایش سطح معیشتی مردم مؤثر باشد.

ماهی آمور از خانواده ماهی های کپور هست و با نام لاتین Grass Carp معروف می‌باشد. این ماهی گیاهخوار است و بیشتر در آبهای شیرین توانایی زندگی و رشد دارد. ماهی آمور شباهت زیادی به ماهی سفید خزر دارد؛ به طوری که آن را سفید پرورشی می‌نامند. این ماهی به دلیل مرغوبیت گوشت، امکان تکثیر مصنوعی، رشد سریع و تغذیه با علوفه دستی از جمله ماهیان پرورشی صدرنشین محسوب می شود.

ماهیان سردآبی در محدوده دمایی 18-12 درجه سانتیگراد بهترین رشد را دارند. ماهی قزل آلا یکی از معروف ترین گونه های ماهیان سردآبی است.  قزل آلا یکی از منابع خوب آهن است، آهن در خونسازی و همچنین در حفظ مقاومت بدن در برابر میکروبها نقش مهمی به عهده دارد. علاوه بر آن، آهن موجود در قزل آلا، جذب آهن منابع گیاهی را هم افزایش می دهد؛ بنابراین نقش مهمی در پیشگیری از کم خونی ناشی از فقر آهن به عهده دارد. نتایج مطالعات نشان می دهند که امگا ۳ ماهی قزل آلا می تواند فشار خون و ضربان قلب را در بیماران صرع تنظیم کرده و از تعداد تشنج های آن به طور قابل توجهی بکاهد؛ بنابراین این نوع ماهی با توجه به قیمت و طعم مناسب طرفداران زیادی در بین مردم دارد؛ لذا راه اندازی پرورش آن، علاوه بر ایجاد اشتغال پایدار، سوددهی خوبی را به همراه خواهد داشت.

ماهی فیتوفاگ یکی از گونه های پرورشی و اقتصادی کپورماهیان است که اصالتاً از رودخانه آمور در چین به تمامی نقاط دنیا صادر شده است. این ماهی از مهمترین ماهیانی است که پرورش آن در ایران متداول بوده و سازگاري بسیار خوبی با اقلیم هاي متنوع ایران دارد. فیتوفاگ داراي ارزش اقتصادي ویژه ای بوده و در ردیف ماهیان با ارزش پرورشی است و در ایران نیز پرورش این ماهی به علت تغذیه آن از پلانکتونهاي گیاهی که از تولیدات طبیعی استخرهاست، از اهمیت ویژه‌اي برخوردار است.

میگو از جانوران آبزی است که جزو شاخه بندپایان و رده سخت پوستان است. میگوها انواع گوناگونی دارند که در آب شور و شیرین و همچنین در مناطق گرم و سرد یافت می شوند.  بیش از 300 گونه میگو در سرتاسر جهان وجود دارند. پرورش میگو به علت وجود پروتئین و مواد معدنی سرشار و همچنین کوتاه بودن زمان تکثیر و پرورش آن، در تمامی دنیا به عنوان یکی از پردرآمدترین مشاغل محسوب می شود.

 

· طیور

پرورش طیور یکی از مشاغل سخت و پرکاری است که به دلیل نیاز جامعه به منابع غذایی، از اهمیت بالایی برخوردار است و سود سرشاری دارد. طبق بررسی های انجام شده، پرورش بلدرچین، یکی از کسب و کارهایی است که در حال حاضر در شهرستان انجام می شود و بازدهی خوبی نیز داشته است؛ بنابراین پتانسیل های لازم برای سرمایه گذاری را دارد.

بلدرچین پرنده ای با جثه کوچک است که در برابر بسیاری از بیماری ها مقاوم می باشد. پرورش بلدرچین به دلیل هزینه های جاری پایین، اشباع نبودن بازار فروش، کوتاه بودن دوره پرورش (40 روز) و عدم پرورش انحصاری توسط شرکت های بزرگ دارای مزیت است. محصولات این پرنده شامل گوشت، تخم بلدرچین و کود است. گوشت و تخم این پرنده دارای ارزش غذایی و دارویی و همچنین سرشار از پروتئین است.

پرورش اردک و غاز نیز در صورت وجود بازار مصرف، از جمله فرصت‌های مناسب برای سرمایه گذاری در این شهرستان هستند؛ زیرا با اقلیم شهرستان سازگار هستند و در حال حاضر به صورت محدود پرورش داده می‌شوند.

پرورش غاز از جمله مشاغلی است که آسان و مقرون به صرفه می باشد؛ اما در ایران به دلایل نبود سیاست‌های حمایتی، کمتر به تولید صنعتی غاز توجه شده و رقابت کم در این عرصه، بازار را برای پرورش‌ دهندگان غاز، داغ می‌کند. پرورش غاز دارای ویژگی‌هایی همچون مدیریت ساده و مسئولیت کم، رشد سریع و قابل استفاده بودن گوشت، تخم، کرک و پر آن است. تخم و جگر این پرنده برای تهیه غذا‌های گران قیمت در بسیاری از کشور‌ها استفاده می‌شود و جنبه صادراتی دارد.

با توجه به نیاز روزافزون جامعه به مواد پروتئینی و افزایش روند مصرف تولیدات دامی و به خصوص طیور، پرورش اردک مورد توجه قرار گرفته است. اردک در شالیزار هم رشد می کند، وجود آن‌ها به گونه ای باعث شخم زدن زمین می شود و فضولات آن ها نیز نوعی کود برای محصول است. از دیگر مزایای مهم پرورش اردک در شالیزار، مبارزه بیولوژیک با کرم ساقه‌خوار برنج و کرم برگخوار حلزون و سایر آفات است. همچنین اردک از لحاظ جایگاه پرتوقع نیست و نگهداری آن به راحتی در چراگاه‌ ها میسر است و اغلب اردک‌ها در آب بندان‌ها همراه با ماهی‌ها نگهداری می‌شوند. هزینه غذایی اردک نسبت به مرغ کمتر است و درصدی از نیاز غذایی روزانه خود را از راه چریدن و محیط آزاد دریافت می‌کند. جوجه اردک‌ها تقریبا از تمام گیاهان موجود در مزرعه به استثنای شالی تغذیه می‌کنند. گوشت اردک گرم بوده و مانند مرغ واکسینه نمی‌شود؛ بنابراین گوشت آن مشکل هورمونی نداشته و از ارزش غذایی بالایی برخوردار است.

با توجه به ارزیابی های صورت گرفته، توسعه پرورش بوقلمون نیز در این شهرستان کسب و کاری سودده خواهد بود و زیر ساخت های سرمایه گذاری را دارد. گوشت بوقلمون دارای خواص غذائي ويژه ای است و محدوديت مصرف خاصي نيز ندارد؛ بنابراین مي تواند جايگزين مناسبی براي گوشت قرمز علی الخصوص در بيمارانی که مصرف گوشت قرمز برای آنها با محدوديت هایی همراه است، مطرح گردد. از ديگر امتيازات گوشت بوقلمون وجود هر دو نوع گوشت سفيد و قرمز در يک لاشه است. گوشت سفيد 65 درصد و گوشت قرمز 35 درصد وزن يک لاشه 8 کيلوگرمی را تشکيل مي دهد. تولید بوقلمون گوشتی به دلیل به صرفه بودن تولید، در دسترس بودن نهاده‌های مصرفی بوقلمون، نیاز بازار داخلی و نیز امکان انجام صادرات به کشورهای منطقه حائز اهمیت است.

در شهرستان ترکمن چند مرغداری صنعتی وجود دارد که در زمینه پرورش مرغ گوشتی و مرغ تخم گذار فعالیت می‌کنند. پرورش این موارد که با شرایط شهرستان سازگار هستند، تاکنون عملکرد خوبی داشته و تنها در صورت وجود تقاضا، پتانسیل های سرمایه گذاری را دارد.  

پرورش مرغ تخمگذار علاوه بر اینکه به تامین منابع غذایی طبیعی و رونق تولید کمک می کند نقش به‌سزایی در امر اشتغالزایی، بهبود وضع اقتصادی و خودکفایی در تولید محصول ارگانیک و طبیعی ایفا می‌کند. کسب و کار پرورش مرغ تخم‌گذار به صورت محدود، نیاز به تکنولوژی پرهزینه‌ای ندارد و با بهره گیری از امکانات کم و موجود در روستا یا محل زندگی خود می توان شرایط اجرای طرح را فراهم کرد. پرورش مرغ تخم‌گذار حتی به صورت صنعتی و با تمام تجهیزات مدرن می‌تواند در صورت پیدا کردن بازار مناسب، سالیانه حدود 20 تا 30 درصد سودآوری داشته باشد که رقم مناسبی است. همچنین پیدا کردن بازار فروش با حاشیه سود بالا از امور مهم در مورد این کسب و کار است که با تبلیغات مناسب مخصوصاً در فضای مجازی امکان پذیر است.

گوشت مرغ به سبب مزیت‌های فراوانی که دارد به عنوان منابع تامین پروتئین می تواند مطرح و نیاز عمومی منطقه را در این زمینه مرتفع نماید. ارزش غذایی بالای گوشت طیور، کم بودن افت پس از کشتار، سالم و بهداشتی بودن گوشت طیور، قابلیت هضم و جذب بالا، رشد سریع، صرفه جویی در جایگاه و زمین و دوره بازگشت سرمایه سریع از فواید پرورش مرغ گوشتی است.

 

· صنایع تبدیلی و تکمیلی

با وجود تنوع تولید محصولات کشاورزی، بررسی‌ها نشان می‌دهد که سالانه مقداری از آن ها در مراحل کاشت، داشت و برداشت به ضایعات تبدیل می‌شوند. از سوی دیگر برداشت و یا تولید بسیاری از محصولات کشاورزی در یک بازه زمانی مشخصی رخ می‌دهد؛ اما مصرف آن‌ها در طی سال صورت می‌پذیرد؛ لذا ایجاد و توسعه صنایع تبدیلی و تکمیلی می‌تواند زمان استفاده از محصولات را افزایش دهد و از میزان ضایعات آن ها بکاهد. همچنین گسترش این صنایع موجب اشتغال‌زایی، ایجاد درآمد و جلوگیری از اتلاف و ضایع شدن محصولات می‌گردد.

فرآوری پوست و پشم دام از جمله مشاغل پیشنهادی است که به دلیل رونق دامداری در این شهرستان قابل سرمایه‌گذاری می‌باشد. فرآوری پوست دام شامل استفاده از پوست گاو در صنعت چرم دوزی و همچنین استفاده از پشم و کرک گوسفند و بز در صنعت ریسندگی است که ضمن ایجاد درآمد مناسب برای سرمایه‌گذار، سود خوبی هم نصیب دامدار می‌کند. با توجه به اینکه قالی بافی و چرم دوزی از صنایع دستی اصلی این شهرستان هستند و تامین مواد اولیه یعنی نخ و چرم برای این حرفه به سرمایه بالایی نیاز دارد، لذا فعالیت در این حوزه می‌تواند ضمن سودآوری، شهرستان را به خودکفایی برساند و برای جوانان جویای کار ایجاد شغل کند.

بررسی های انجام شده نشان می‌دهد که ایجاد واحدی برای تولید خوراک دام، فرصت مناسبی برای سرمایه گذاری است. با وجود اینکه در حال حاضر چنین واحدی در شهرستان فعال است؛ اما همچنان خوراک دام از مناطق اطراف وارد این شهرستان می شود. شهرستان ترکمن دارای مراتع ارزشمندی است که به دلیل پایین بودن هزینه تأمین علوفه از آنها در مقایسه با راه‌های دیگر تأمین علوفه و از طرفی دیگر به دلیل افزایش تعداد واحدهای دامداری و مرغداری‌ در معرض آسیب و خطر تخریب قرار گرفته‌اند؛ به همین دلیل باید به سمت تولید خوراک دام به روش‌های صنعتی رفت تا فشار روی مراتع شهرستان به حد قابل قبولی کاهش پیدا کند. سالانه تقاضا برای محصولات دامی در کشور در حال افزایش است و این امر باعث می‌شود تا آمار تعداد دام سیر صعودی داشته باشد، از این رو هر سال نسبت به سال گذشته مقدار بیشتری علوفه و خوراک دام مورد نیاز است؛ در نتیجه با اجرای پروژه های صنعتی که از ضایعات کشاورزی، خوراک دام با ارزش غذایی تولید شود غذای مورد نیاز دام‌ها تأمین می شود و هم این که استفاده از مواد اولیه ارزانتر در تولید این محصول سبب خواهد شد تا قیمت تمام شده خوراک پایین‌تر بوده و در نتیجه با قیمت پایین‌تری به فروش می‌رسد. بنابراین تولید خوراک دام در این شهرستان می تواند زمینه اشتغال خوبی را به طور مستقیم و غیر مستقیم برای افراد ایجاد کند.

در سال های اخیر با افزایش آگاهی مردم نسبت به مواد غذایی و توجه بیشتر آنها به سلامت و نقش مواد غذایی مفید، مصرف گوشت ماهی جایگاه ویژه‌ای پیدا کرده است. با توجه به فسادپذیری بالای ماهی و لزوم وجود آن در سبد غذایی انسان، استفاده از روش های بسته بندی مناسب برای حفظ این جایگاه بسیار ضروری است؛ لذا بسته بندی ماهیان پرورشی صرفه اقتصادی دارد.

بسته بندی گوشت قرمز از جمله مزیت هایی است که به سبب رونق دامداری در این شهرستان، قابلیت سرمایه گذاری و سوددهی را دارد. یکی از روش‌های تازه ماندن گوشت، بسته‌بندی مناسب است. بسته بندی باید به گونه‌ای باشد که گوشت را در مقابل نفوذ طعم، بو، رنگ و سایر عوامل خارجی محافظت کرده و از خشک شدن و تبخیر سطحی آن جلوگیری کند. همچنین بسته بندی باید خواص حسی و ظاهری و سایر ویژگی‌های گوشت را حفظ و همچنین گوشت را در برابر آلودگی های میکروبی و سایر آلودگی ها نگهداری کند.

بسته بندی عسل از جمله مزیت های زود بازده این شهرستان در حوزه صنایع تبدیلی و تکمیلی است؛ زیرا با وجود اینکه تولیدات عسل در این شهرستان به اندازه بسته بندی صنعتی رسیده است؛ اما همچنان این محصول به صورت خانگی بسته بندی شده و یا عسل تولیدی شهرستان به صورت فله ای به فروش می‌رسد.

از جمله پیشنهادات شغلی پرمزیت در این شهرستان می توان به بوجاری کردن غلات اشاره کرد. بوجاری به معنی پاک کردن غلات می‌باشد، در حین عمل بوجاری، دانه از ساقه و پوسته جدا می‌شود. همچنین اگر تخم حشرات و یا آفتی هم در غلات باشد به‌ وسیله بوجاری جدا می‌شود. با توجه به مقدار غلات و حبوبات تولید شده در این شهرستان، احداث این واحد برای ارائه محصولی تمیز و با کیفیت، دارای مزیت خواهد بود.

لازم به ذکر است که در صورت دقت نکردن به بازارفروش و ظرفیت شهرستان، تمام مشاغلی که در این حوزه ذکر شدند با مسئله اشباع رو به رو خواهند شد؛ بنابراین در نظر گرفتن نیاز و ظرفیت شهرستان و همچنین بازارفروش در شهرستان های اطراف در زمینه راه اندازی این مشاغل مهم است.

 

· باغداری

باغداری یکی از حوزه‌های رایج بخش کشاورزی در شهرستان ترکمن است. تولید اشتغال توسط باغداری بسیار زیاد می‌باشد و به اقتصاد شهرستان و فضای کسب و کار رونق می‌بخشد. کشاورزی و از جمله باغبانی در توسعه ملی و افزایش رفاه عمومی، فقرزدایی، تنوع بخشیدن و پایدار کردن الگوی توسعه شهری، توزیع درآمد و عدالت اجتماعی موثر است.

زیتون از جمله مهم‌ترین محصولات باغی شهرستان است که هم به لحاظ سطح زیر کشت و هم ارزش اقتصادی و تغذیه‌ای، مورد توجه کشاورزان و کارآفرینان قرار گرفته است و پتانسیل های سرمایه گذاری را دارد. زیتون به موجب مقاومت به کم‌آبی، سازگاری با خاک‌های فقیر و کم بازده و تولید محصول ارزشمند، از نظر اقتصادی حائز اهمیت می‌باشد و به محصول ثروتمند خاک‌های فقیر مشهور است. زیتون به دلیل استقامت و طول عمر و سازش با محیط‌های مختلف به دیگر درختان برتری دارد؛ تا جایی که علاوه بر کشت در باغات و اراضی کشاورزی در توسعه فضای سبز شهری نیز از این درخت استفاده می‌شود. زیتون علاوه بر خواص درمانی، دارای مزیت‌های اقتصادی ارزشمندی از جمله تولید روغن، کنسرو زیتون، کمک به معیشت کشاورزان با زیر کشت بردن اراضی کم بازده فقیر و شور، اشتغال‌زایی و جلوگیری از مهاجرت است.

انار و گلابی از جمله محصولات باغی این شهرستان هستند که به مقدار زیاد و با کیفیت بالایی تولید می‌شوند؛ بنابراین توسعه کاشت این محصولات که طرفداران زیادی دارند از جمله برنامه های راهبردی برای توسعه اقتصاد شهرستان است.

نهال انار حداقل سه سال نیاز به رشد دارد و از سال چهارم به بعد شروع به باردهی می کند. درخت انار بیش از 40 سال عمر مفید داشته و در مقابل کم آبی مقاوم است؛ اما میزان و نوع آب در کیفیت و کمیت میوه آن تاثیر مهمی دارد. مصرف انار در سال های اخیر افزایش یافته است. خواص این میوه و ابعاد مختلف محصولی آن از دلایل افزایش مصرف است. از انار در تولید داروهای تقویتی و صنایع آرایشی و بهداشتی استفاده می شود. مصرف رب انار و آب انار نیز از گذشته رواج داشته و در سال های اخیر به اشکال متنوع و بهتری انجام می شود. کاشت انار فعالیتی درآمدزا است که با ارزیابی نیاز بازار، به روزرسانی فرآیند بسته بندی و حمل و نقل و ... می توان درآمد آن را افزایش داد.

از دیگر پیشنهادات خوب حوزه باغداری، می‌توان به احداث باغات مرکباتی مانند نارنگی و پرتقال اشاره کرد که در حال حاضر وجود داشته و محصول با کیفیتی را تولید می‌کنند.

گلخانه داری از جمله کسب و کارهایی است که در حال حاضر انجام می‌شود و با توجه به سازگاری با شرایط شهرستان، قابلیت توسعه و سرمایه گذاری را دارد. گلخانه های فعال در این شهرستان بیشتر صیفی جاتی مانند خیار و گوجه‌فرنگی را پرورش می‌دهند. همچنین کاشت صیفی‌جات ذکر شده در فضای آزاد نیز انجام می‌شود و قابلیت توسعه را دارد.

گياهان براي داشتن رشد مطلوب نياز به شرايط خاصي از نظر شدت نور، دماي روزانه، دماي‌شبانه، ميزان رطوبت نسبي هوا و رطوبت خاک دارند. براي توليد و پرورش تجاري گياهان با کيفيت بالا و در تمام طول سال بايد شرايط محيطي مطلوب مهیا شده و عوامل خسارت زا نظير آفات و بیماری ها، باد، طوفان هاي ويرانگر، سرما و يخبندان و ... کنترل شوند. گلخانه محیطی است که به راحتی می توان در داخل آن شرایط محیطی را تحت کنترل درآورد و به سمت رشد مطلوب گیاه سوق داد. گلخانه‌ها از نظر اندازه متغیرند و گیاهان را از سرمای بیش از حد زمستان یا گرمای بیش از حد تابستان حفظ می‌کنند. کشاورزی در گلخانه ها نسبت به کشاورزی در فضای آزاد و در زمین های کشاورزی دارای ریسک کمتری است، علاوه بر آن بازه زمانی برای به ثمر رسیدن و برداشت محصولات گلخانه‌ای نیز نسبت به کشاورزی سنتی، کوتاه تر است.

با توجه به اینکه کاشت محصولات جالیزی مانند خربزه و هندوانه به صورت دیمی و آبی در این شهرستان انجام شده و بازدهی خوبی نیز داشته است و همچنین با اقلیم و شرایط آب و هوایی شهرستان سازگار است، توسعه و گسترش آن از جمله کسب و کارهای خوب در حوزه باغداری به شمار می‌رود که قابلیت سرمایه گذاری را دارد.

 

· صنایع دستی

صنايع دستي به آن گروه از صنايع گفته مي شود كه مهارت، ذوق و بينش انسان در آن نقش اساسي دارد و يا اينكه تمام يا بخش اعظم مراحل ساخت فرآورده هاي آن با دست انجام شده و در چارچوب فرهنگ و بينش هر منطقه و با ديدگاه هاي قومي ساخته و پرداخته مي شود. صنايع دستي بازتابي از تاريخ تمدن هر ملت و قوم است و مي تواند انتشار مؤثري براي فرهنگ و سنن مناطق مختلف باشد.

قالی بافی از جمله صنایع دستی این شهرستان است که در حال حاضر در شهرستان انجام می‌شود و برخی از مردم نیز در انجام آن مهارت دارند. افزایش فعالیت در این زمینه به همراه بازاریابی مناسب، سودآوری چشمگیری را به دنبال خواهد داشت. قالیبافی از مشاغل خانگی پردرآمدی بوده که تسهیلات خوبی به آن تعلق می گیرد. بسیاری از زنان خانه دار این هنر را یک فرصت شغلی مناسب می دانند چون در کنار کارهای روزمره می توانند به این کار بپردازند و درآمد خوبی کسب کنند. از آن جایی که قالی انواع مختلفی دارد می توان با آموختن دانش آن، محصولات متنوع و متناسب با ذوق و سلیقه افراد تولید و به بازار عرضه کرد. در ضمن این کسب و کار را می توان در فضای کوچک و با سرمایه اولیه کم راه انداخت و با فروش محصول و افزایش مشتری، این کار را گسترش داد و زمینه اشتغال بسیاری از جوانان را فراهم کرد.

گليم بافي يكي از شاخه هاي قاليبافي است و در آن از طرح هاي مختلف محلي استفاده مي شود. برخی از مردم شهرستان با مهارت گلیم بافی آشنا هستند و این کار را انجام می‌دهند. این مورد نیز در صورت تامین بازار، همچنان ظرفیت توسعه دارد. گلیم، زیر انداز و پوششی است که از ابریشم، موی بز، پشم گوسفند و یا دیگر چهار پایان اهلی بافته می شود. از گلیم به شکل سنتی اش، معمولا برای پوشاندن زمین، دیوار و یا رواندازی برای حیوانات باربر استفاده می شود. ولی امروزه این محصولات به عنوان یک پوشش مدرن برای خانه های شهری نیز استفاده می شوند.

تولید مصنوعات چرمی نیز از جمله گزینه های شغلی مناسب برای سرمایه گذاری است و در حال حاضر در شهرستان انجام می شود. با استناد به تاریخ با گذشت هزاران سال و شاید هم بیشتر از استفاده چرم توسط بشر و پیشرفت های گوناگون در صنعت، هنوز ماده دیگری نتوانسته است جایگزین این ماده طبیعی گردد. علی رغم تفکر برخی بر این موضوع که چرم ماده اولیه بسیار گران و غیر قابل دسترس است، باید گفت در حقیقت قیمت بالاتر محصولات چرمی به سبب هزینه های زیادی است که در فرآیندهای تهیه آن صرف می‌شود، علاوه بر آن دلایل دیگری هم مانند انعطاف پذیری، مقاومت در برابر ضربه و حرارت و سازگاری با محیط زیست طبیعتاً در افزایش قیمت آن تاثیرگذار خواهد بود. با توجه به آنچه گفته شد، تولید و توسعه محصولات چرمی از جمله مزیت های خوب این شهرستان در حوزه صنایع دستی است که صرفه اقتصادی دارد.

بعد از موارد فوق می‌توان به مزیت هایی مانند سوزن دوزی، نمد بافی و حصیر بافی اشاره کرد که در حال حاضر توسط برخی از مردم شهرستان انجام شده و در صورت وجود بازار مصرف، همچنان جای کار داشته و می‌توان این تولیدات را افزایش داد.

· صنعت

مشاغل صنعتی از مهم ترین عوامل توسعه اقتصادی کشور است. اما در کشور ما آن گونه که باید به آن توجه نشده است و لازم است از پتانسیل های هر شهرستان در این حوزه برای پیشرفت اقتصادی کشور استفاده شود. در شهرستان ترکمن، تعدادی واحد صنعتی در زمینه های مختلف وجود دارد اما پتانسیل های شهرستان نشان دهنده این موضوع است که همچنان برای ایجاد واحدهای صنعتی جدید ظرفیت وجود دارد.

طبق ارزیابی های صورت گرفته، تولید سبد و کارتن از جمله برنامه های راهبردی برای توسعه اقتصاد شهرستان خواهد بود؛ زیرا در حال حاضر این موارد وارد می‌شوند؛ در حالیکه پتانسیل های تولید در شهرستان را دارند.

با وجود اینکه تولیدی پوشاک در این شهرستان وجود دارد؛ اما برخی از اقلام مورد نیاز از سایر مناطق وارد می‌شود؛ لذا سرمایه گذاری در زمینه تولید پوشاک از جمله پیشنهادات مناسب برای دستیابی به اشتغال پایدار است.

تولید مصالح ساختمانی نیز از جمله پیشنهاداتی است که به دلیل رونق ساخت و ساز در این شهرستان، پتانسیل های سوددهی را دارد. در انتها می‌توان به مشاغلی مانند تولید لوازم بهداشتی مانند مسواک، محصولات مراقبت از پوست و مو و ... اشاره کرد؛ زیرا این موارد زیر ساخت های لازم برای توسعه را دارند.

در این شهرستان یک شهرک صنعتی وجود دارد. همچنین کارخانه های تولید درب و پنجره، چوب و ام دی اف، انواع لوله، خوراک دام و ... در داخل و خارج از شهرک صنعتی فعال هستند.

در ادامه تحليل، مشاغل در 10 رسته، ذيل سه حوزه كشاورزي، صنعت و خدماتي دسته‌بندي شده ‌است. در هر يک از اين رسته‌ها عناوين شغلي، بر اساس مزيت راه‌اندازي، از شماره 1 تا 4 اولويت‌بندي شده‌اند (مزیت‌ها بر اساس اهمیت رسته‌ها و تعداد مشاغل پیشنهادی در هر رسته، شماره گذاری شده اند.).

 

 

	کشاورزی						صنایع				خدمات
ردیف	دامداری	زراعت	شیلات	طیور	باغداری	صنایع غذایی		صنایع تبدیلی و تکمیلی	صنایع دستی	صنعت	خدمات
1	پرورش گوسفند افشاری(1)	کشت چغندرقند(1)	پرورش ماهی کپور(1)	پرورش بلدرچین(1)	احداث باغ زیتون(1)	تولید سوسیس و کالباس(1)		فرآوری پوست و پشم دام(1)	قالی بافی(1)	تولید سبد و کارتن(1)	احداث رستوران بومی(1)
2	پرورش گوسفند ترکمن(1)	کشت پنبه(1)	پرورش ماهی آمور(1)	پرورش اردک(2)	احداث باغ انار(2)	تولید لبنیات شتر(1)		بسته بندی ماهی(1)	گلیم بافی(2)	تولید مصالح ساختمانی(1)	احداث مغازه سوغاتی فروشی(1)
3	پرورش گوسفند بومی(1)	کشت گندم(1)	پرورش ماهی فیتوفاگ(2)	پرورش غاز(2)	احداث باغ گلابی(2)	فرآوری ماهی(1)		تولید خوراک دام(1)	تولید مصنوعات چرمی(2)	تولید پوشاک(1)	احداث اقامتگاه بومگردی(1)
4	پرورش شتر(2)	کشت جو(1)	پرورش میگو(2)	پرورش بوقلمون(3)	احداث گلخانه صیفی جات(3)	فرآوری گیاهان دارویی(1)		بسته بندی گوشت قرمز(2)	سوزن دوزی(3)	تولید لوازم بهداشتی(2)	احداث هتل و اقامتگاه(1)
5	پرورش گاو هلشتاین(2)	کشت برنج(2)	پرورش ماهی قزل آلا(2)	پرورش مرغ گوشتی(4)	احداث باغ مرکبات(3)	تولید نان فانتزی(2)		بسته بندی عسل(3)	حصیر بافی(3)		احداث شهریازی(2)
6	پرورش گاو سمینتال(2)	کشت کلزا(2)		پرورش مرغ تخم گذار(4)	کاشت صیفی جات(3)	تولید نان صنعتی(2)		بوجاری کردن(3)	نمد بافی(3)		احداث سینما(2)
7	پرورش بز بومی(3)	کشت گیاهان دارویی(2)			کاشت هندوانه(4)	شیرینی پزی(2)
8	زنبورداری(3)				کاشت خربزه(4)	تولید رشته آشی(2)
9						فرآوری انار(3)
10						فرآوری زیتون(3)

راهنما: (1): مزیت‌هایی که در اولویت اول قرار دارند. (2): مزیت‌هایی که در اولویت دوم قرار دارند. (3): مزیت‌هایی که در اولویت سوم قرار دارند. (4): مزیت‌هایی که در اولویت چهارم قرار دارند.   در انتهای تحلیل یک لیست مزیت‌سنجی 50 تایی در جدول زیر ارائه ‌شده ‌است. این جدول مشاغل فوق را در کنار هم نشان می‌دهد.

مشاغل	مزیت
پرورش گوسفند افشار	1
پرورش گوسفند ترکمن	2
فراوری ماهی	3
تولید سوسیس و کالباس	4
تولید لبنیات شتر	5
کشت پنبه	6
کشت چغندر قند	7
احداث رستوران بومی	8
احداث مغاه سوغاتی فروشی	9
پرورش گوسفند بومی	10
پرورش ماهی کپور	11
پرورش ماهی آمور	12
پرورش گاو سمینتال	13
پرورش گاو هلشتاین	14
پرورش بلدرچین	15
پرورش شتر	16
بسته بندی ماهی	17
تولید خوراک دام	18
احداث باغ زیتون	19
قالی بافی	20
تولید سبد و کارتن	21
فراوری پوست و پشم دام	22
تولید مصالح ساختمانی	23
پرورش اردک	24
کشت گندم	25
احداث باغ انار	26
فراوری گیاهان دارویی	27
احداث اقامتگاه بومگردی	28
گلیم بافی	29
پرورش بز بومی	30
زنبورداری	31
بسته بندی گوشت قرمز	32
کشت جو	33
پرورش ماهی قزل آلا	34
پرورش میگو	35
پرورش غاز	36
کشت برنج	37
احداث باغ گلابی	38
تولید پوشاک	39
احداث هتل و اقامتگاه	40
پرورش ماهی فیتوفاگ	41
پرورش بوقلمون	42
کشت کلزا	43
کشت گیاهان دارویی	44
شیرینی پزی	45
تولید رشته آشی	46
بوجاری کردن	47
بسته بندی عسل	48
احداث گلخانه صیفی جات	49
تولید نان صنعتی	50

* این فایل با همکاری کمیته امداد امام خمینی (ره) تهیه و تدوین شده است.