شهرکرد

مزيت‌سنجي و اولويت‌بندي كسب‌وكارهاي موجود در هر شهرستان برمبناي يک روش تحقيق انجام مي‌شود. در اين روش تحقيق، يک شناسنامه براي هر شهرستان و يک شناسنامه براي هر كسب‌وكار تدوين مي‌شود. اين شناسنامه‌ها به عنوان ورودي به نرم‌افزار داده‌شده و خروجي نرم‌افزار هم‌پوشاني اين دو شناسنامه و تعيين مشاغل مزيت‌دار شهرستان است. اين اولويت‌بندي‌ها توسط كارشناسان و افرادخبره هر شهرستان بازبيني و اصلاح مي‌شوند. يكي از منابع تحليل همين ليست مزيت‌سنجي اصلاح‌شده‌است. يكي ديگر از منابع تحليل، مصاحبه با كارشناسان و متخصصين حوزه اشتغال هر شهرستان است. در هر شهرستان با حداقل 3 نفر از اين افراد مصاحبه انجام مي‌شود. اين مصاحبه‌ها پياده‌سازي و ارزيابي مي‌گردد. در صورت وجود تناقض و ابهام بين اين 3 مصاحبه و ليست مزيت‌سنجي، مصاحبه‌هاي تكميلي و حتي مصاحبه بيشتر هم صورت مي‌گيرد تا تيم تحليل به نتيجه نهايي مطلوب دست‌يابد. بنابراين خروجي هر شهرستان از تجميع مصاحبه‌ها و ليست مزيت‌سنجي حاصل مي‌شود. در ادامه تحليل شهرستان شهرکرد ارائه‌شده‌است.

 

تعیین کسب‌وکارهای مزیت‌دار شهرستان

همانطوريكه در قسمت مقدمه اشاره‌شده مبناي تحليل، مصاحبه‌ها و ليست مزيت‌سنجي است. از بررسي اين دو منبع رسته‌هاي رايج و اولويت‌دار شهرستان تعيين شده‌است. مبناي اين اولويت‌بندي، فراواني و ميزان اشاره افراد كارشناس به كسب‌وكارهاي رايج در هر شهرستان و اولويتي كه اين مشاغل در ليست مزيت‌سنجي دارند، است. در هر رسته كسب‌وكارهاي رايج به ترتيب اولويت مشخص شده‌است. در تحليل به مشاغل موجود، مشاغل قابل توسعه و مشاغلي كه هنوز در شهرستان راه‌اندازي نشده و پتانسيل ايجاد آن‌ها در شهرستان وجوددارد، اشاره شده‌است. مزيت‌هاي شغلي به ترتيب اولويت در ادامه آورده شده‌است.

 

صنایع غذایی
دامداری
باغداری
زراعت
طیور
صنایع دستی
صنایع تبدیلی و تکمیلی
خدمات
شیلات
صنعت

 

· صنایع غذایی

صنعت تولید غذا، از نمونه فعالیت‌های توانمند در کشور به شمار می‌رود. عرصه‌ای که در صورت حمایت و برنامه‌ریزی، می‌تواند به قطبی تأثیرگذار در توسعه صادرات غیر نفتی مبدل شود. در شهرستان شهرکرد علی رغم ظرفیت های بسیار خوبی که در زمینه ایجاد صنایع غذایی وجود دارد، آن چنان که باید به این حوزه توجه نشده است و با اینکه شهرستان ظرفیت ایجاد واحدهای بزرگ صنعتی را در این زمینه دارد اما بیشتر واحدهای فرآوری در این شهرستان شامل کارگاه های صنعتی کوچک هستند. متاسفانه آمار بیکاری در شهرستان شهرکرد و به صورت کلی در استان چهار محال و بختیاری بالاست و ایجاد این صنایع تاثیر بسیار خوبی در کاهش آمار بیکاری شهرستان و استان دارد و میزان مهاجرت جوانان را به سایر مناطق کمتر می‌کند.

همانطور که در حوزه باغداری اشاره شده است، گردو و بادام از تولیدات عمده شهرستان هستند. فرآوری این محصولات در واحدهای صنعتی از جمله مشاغل پیشنهادی است که ارزش افزوده بسیار خوبی را را برای شهرستان ایجاد می کند. منظور از فرآوری گردو و بادام، تولید روغن، آماده سازی این محصولات (مانند بو دادن و...) برای استفاده در آجیل ها و بسته بندی آن ها است. روغن گردو یکی از گران‌ترین روغن‌های طبیعی موجود در بازار است. این روغن به‌راحتی دردسترس است و در تمام جهان شناخته‌شده می‌باشد. ولی بسیاری از مردم هنوز از این روغن همه‌کاره که خواص فراوانی دارد بهره نمی‌برند، زیرا از خواص روغن گردو آگاهی ندارند، اما با آگاهی دادن به مردم می توان بازار فروش این روغن را گسترده تر کرد. روغن گردو خواص فراوانی دارد که کمک به سلامت قلب و عروق، کمک به کنترل قند خون و دیابت، جلوگیری از ریزش مو، ، بهبود عملکرد مغز و کاهش خطر ابتلا به سرطان از این دست هستند. اما در مقابل استفاده از روغن بادام رایج تر است و مردم از خواص بی‌شمار این روغن بهره مند می شوند. روغن بادام هم از روغن های بسیار کاربردی با خواص فراوان است که  تولید آن مزیت بالایی دارد. روغن گردو و بادام علاوه بر استفاده داخلی، بازار فروش خوبی در خارج از کشور  دارند و در صورت فراگرفتن راه های صادارتی آن، سود بسیار بالایی  نصیب فرد تولید کننده خواهد شد.

میوه های تولید شده در شهرستان زمینه خوبی را برای راه اندازی واحد یا واحدهای صنعتی برای تولید فرآورده های حاصل از میوه مانند چیپس میوه، میوه خشک، لواشک، ترشیجات، مربا و آبمیوه ایجاد کرده است. چیپس میوه و میوه خشک از تنقلات سالمی هستند که استفاده از آن ها نسبت به گذشت رواج بیشتری پیدا کرده است. تولید این فرآورده ها، زمان نگهداری میوه ها را طولانی تر کرده و امکان بهره بردن از خواص میوه ها را در فصل هایی که این محصولات تولید نمی شوند، فراهم آورده است. لواشک، مربا و ترشیجات از خوراکی های پرطرفدار در بین مردم هستند و با صنعتی شدن زندگی های امروزی، تولید خانگی این محصولات توسط خانم ها (برای خانواده خودشان) کاهش یافته و تولیدات صنعتی، بازار فروش خوبی پیدا کرده است. لازم به ذکر است در حال حاضر واحدهای صنعتی فرآوری میوه ها به منظور تولید لواشک، ترشیجات، چیپس میوه، میوه خشک و مربا  فعال هستند، اما بازهم ظرفیت در این زمینه وجود دارد.

آبمیوه یکی از بهترین جایگزین‌ها برای نوشابه‌های گازدار سراسر دنیا است. این نوشیدنی تهیه شده از انواع میوه، از نظر سلامتی ارزش غذایی بالایی دارد و بر این اساس میزان مصرف آن در کشورهای مختلف جهان دائما در حال افزایش است. صنعت آبمیوه در هر کشوری از صنایع اساسی در بخش غذایی به شمار می‌رود و این موضوع موجب شده تا بازار جهانی انواع آبمیوه پررونق و گرم باشد. اما نکته ای که بر افزایش بازارفروش آبمیوه تاثیر دارد و باید به آن دقت شود نوع بسته بندی محصول است. بسته بندی شکیل تر در کنار کیفیت خوب محصول، تاثیر بسیار خوبی در افزایش محبوبیت کالا خواهد داشت. میوه های تولید شده در شهرستان شرایط مناسبی را برای راه اندازی واحد تولید آبمیوه ایجاد کرده اند. لازم به ذکر است موفقیت واحد صنعتی تولید آبمیوه مشروط بر توانایی رقابت با نشان ها تجاری موجود در بازار است.

همانطور که در حوزه زراعت به آن اشاره شده است، تولید سیب زمینی از تولیدات عمده در این شهرستان است که مقدار آن برای تولید چیپس سیب زمینی و خلال سیب زمینی به صورت صنعتی کفایت می کند. چیپس سیب زمینی یکی از محصولاتی است که به واسطه طعم جذاب خود مخاطبین زیادی در میان تمام اقشار جامعه دارد و اکثر افراد به ویژه کودکان و نوجوانان مخاطب استفاده از این محصول هستند. از آنجا که سیب زمینی در مقایسه با سایر محصولات کشاورزی مانند گندم و چغندر، در خاک‌های ضعیف و شرایط نامساعدتر آب و هوایی قابل کشت است و بیشترین ماده خشک را در مقایسه با سایر محصولات کشاورزی دارد، توجه کشورهای صنعتی به سیب زمینی‌های پربازده و مصرف آن برای محصولات فرآوری شده، معطوف شده است. همچنین امکان استفاده از تکنولوژي هاي به روز دنیا در کشورهاي تولیدکننده سیب زمینی، زمینه را برای  تولید محصولاتی با ارزش افزوده بالا فراهم می آورد. بنابراین چیپس به عنوان یک ماده غذایی لذیذ و پرطرفدار در بازار مصرف مواد غذایی کالایی رقابتی است. افرادی که قصد ورود به این حرفه را دارند باید به این نکته توجه کنند که حتماً محصولات تولیدی توانایی رقابت با نشان‌های تجاری موجود در بازار را داشته باشند.

میزان گوجه و خیار تولید شده در شهرستان انگیزه لازم  برای راه اندازی واحدهای صنعتی یا سنتی تولید رب گوجه فرنگی، پودر گوجه فرنگی و خیارشور را بیشتر می کند. البته تولید خیارشور به صورت صنعتی در حال حاضر نیز وجود دارد اما ظرفیت برای گسترش این واحدها (احداث واحدهای جدید و یا توسعه واحد موجود) موجود است. پودر گوجه‌فرنگي محصولي است كه زمان زیادی از توليد آن در كشور نمي‌گذرد و در همین مدت هم توانسته جاي خود را در بازار باز كند. اين پودر به دليل داشتن وزن و حجم كمتر نسبت به ساير فراورده‌هاي گوجه‌فرنگي، باعث سهولت و صرفه‌جويي در حمل‌ونقل و بسته‌بندي شده و ماندگاري و عمر مفيد بيشتري دارد. از طرفي برخی آنتي ‌اكسيدان‌های موجود در گوجه‌فرنگي طی فرايند توليد رب از بين مي‌ رود اما اين مواد در پودر گوجه حفظ شده و از بين نمي‌روند. مزيت ديگر اين پودر نداشتن مواد نگهدارنده در تركيبات آن نسبت به رب است چرا كه رب، ماندگاري كمتري دارد و براي جلوگيري از اين حالت از مواد نگهدارنده بيشتري در ترکیب آن استفاده می‌ شود. پودر گوجه فرنگی در صنایع غذایی و دارویی دارای کاربردهای متنوعی است. از جمله کاربردهای گسترده این محصول می‌توان به کاربرد آن در مواد غذایی منجمد شده و نیمه آماده، سوپ‌های آماده، اسنک‌ها (شامل پفک، چیپس،...) و... اشاره نمود. به طور کلی می توان گفت از این محصول به عنوان چاشنی در تولید محصولات مختلف استفاده می‌شود.

درخصوص فرآوری گندم تولید شده در این منطقه، چند واحد کارخانه تولید آرد وجود دارد و به نظر می رسد احداث واحدی دیگر از ظرفیت شهرستان خارج باشد و مقرون به صرفه نباشد. اما تولید سایر فرآورده های حاصل از گندم مانند رشته آشی و پلویی، نان صنعتی و شیرینی از کسب و کارهای سودده دیگری هستند که امکان تولید آن ها در شهرستان وجود دارد. در تولید نان به روش صنعتی، نان با استفاده از تکنولوژی روز دنیا، ماشین‌آلات مدرن و به صورت مکانیزه (تمام اتوماتیک) و بدون دخالت دست و در مقیاس بالا تولید می گردد. از مزایای تولید صنعتی نان، ارتقاء کیفیت نان، ارزش غذایی بیشتر، ضایعات کمتر، تنوع محصول و بسته بندی و استفاده بهینه از انرژی است.  رشته آشی و پلویی از فرآورده هایی است که استفاده زیادی توسط مردم کشور ما دارد.

شیرینی از دیرباز مورد توجه ایرانیان با ذائقه های مختلف  بوده و در تمامی مراسم ها و جشن ها کاربرد داشته است. پخت شیرینی در ابعاد وسیع و کارگاهی و حتی در محیطی کوچک (در خانه) امکان پذیر است. شیرینی محصولی است که در انواع متفاوت و با طعم های متنوعی تهیه می شود. به علاوه این که با تغییر در مواد تشکیل دهنده آن می توان برای افراد رژیمی هم شیرینی تهیه کرده و این افراد را نیز به بازار هدف خود اضافه کرد. این کسب و کار را می توان با تجهیزات کم و سرمایه پایینی شروع کرد و در زمان کوتاه با فروش محصول به سود بالایی رسید. پخت شیرینی یکی از مشاغل زودبازده است و یک فرصت شغلی مناسب مخصوصا برای زنان خانه دار محسوب می شود. یافتن بازار فروش محصول یکی از ضروریات این حرفه می‌باشد که با تبلیغات مناسب مخصوصا در فضای مجازی می توان به آن دست یافت . توجه به این نکته ضروری است که یکی از لازمه های موفقیت در این شغل گذراندن دوره های آموزشی مرتبط با پخت شیرینی است.

گیاهان دارویی تولید شده در سطح گسترده ای فرآوری نمی شوند؛ در صورتی که پتانسیل کافی در این خصوص وجود دارد. برای مثال احداث واحدی برای گلاب گیری (با توجه به وجود گل محمدی با کیفیت در این شهرستان) و تولید اسانس گل محمدی، خشک کردن و بسته بندی گل محمدی و سایر گیاهان دارویی و عرق گیری از آن ها از مشاغل پیشنهادی در این حوزه هستند. فرآوری گياهان دارويي (عرق‌گیری، خشک کردن و بسته‌بندی)، علاوه بر ارزش افزوده، نياز به سرمايه‌گذاري زيادي نداشته و مي‌تواند نقش مهمي در کارآفرینی داشته باشد.

اهمیت گل محمدی در تولید عطر، اسانس و گلاب آن است. بسیاری از فعالان در عرصه صنعت عطرسازی، اسانس گل محمدی را مهم ترین ماده اولیه این صنعت می‌دانند. بخش اعظم اسانس گل محمدی تولید شده در دنیا به دلیل داشتن عطر و بوی بسیار خوش برای تهیه عطرهای گران قیمت استفاده می‌شوند. گلاب نیز یکی از نوشیدنی‌هاي پرمصرف در طب سنتی است و طبع میانه تا حدودی رو به خنکی دارد. اسانس و گلاب حاصل از این گل در رفع مواردی نظیر افسردگی، بی خوابی، فشار روحی، خشکی و حساسیت پوست، التیام زخم های پوستی و عفونت های باکتریایی و ویروسی مؤثر است.

میزان تولید گوشت در این شهرستان شرایط را برای تولید فرآورده های گوشتی مانند سوسیس و کالباس مهیا کرده است. امروزه سوسیس و کالباس به عنوان یک فست فود لذیذ، جایگاه بسیار خوبی را در سبد غذایی خانوارها پیدا کرده است. البته علاوه بر سودآوری، به کیفیت محصول نیز باید توجه کرد و این ماده غذایی را به صورت سالم و بدون افزودنی های ناسالم به دست مردم رساند. ممکن است برای سوسیس و کالباس تولید شده بازار فروش مناسبی در شهرستان شهرکرد وجود نداشته باشد که در این صورت باید روی صادرات آن کار کرد.

لازم به ذکر است در حوزه صنایع غذایی شهرستان شهرکرد کارخانه قند و واحدهایی در خصوص تولید گز، نبات، پولکی، کشک و قارا و روغن کشی دانه های روغنی به صورت سنتی وجود دارند که افزایش واحدهای تولید گز پیشنهاد می شود.[1]

همچنین با توجه به تولید شیر به میزان زیاد سه کارخانه تولید لبنیات صنعتی وجود دارد و احداث واحدهای بیش از این مقرون به صرفه به نظر نمی رسد.

 

· دامداری

دامداری به عنوان یکی از حوزه های بخش کشاورزی با یکی از مهم ترین نیاز های انسان، یعنی نیاز به منابع غذایی و خصوصا منابع پروتئینی مرتبط است و فعالیت در این حوزه شغلی و افزایش بهره وری در آن، می تواند از راهکارهای کاهش وابستگی به درآمد نفتی باشد و عاملی برای توسعه صنایع غذایی، تبدیلی و تکمیلی کشور محسوب شود. دامداری از حرفه هایی است که در شهرستان شهرکرد در سطح گسترده ای به آن پرداخته شده است. به دلیل اهمیت دامداری در کشور و وجود ظرفیت در شهرستان شهرکرد برای افزایش واحدهای دامداری، گسترش این حرفه از مزیت های شغلی این شهرستان است. امروزه بازار فروش بسیار خوبی برای محصولات دامی مانند شیر و گوشت(خصوصا گوشت) وجود دارد و حتی یک دامدار که در سطح خرد و سنتی کار می کند، دغدغه ای برای نبود بازارفروش برای محصولات دامی و یا دام زنده خود ندارد.

در شهرستان شهرکرد دامداری به دو شیوه سنتی و صنعتی در حال انجام است. دام های پرورشی این شهرستان شامل دام های سنگین (گاو) و دام های سبک (گوسفند و بز) است. پرورش دام سبک در  شهرستان سازگاری بهتری نسبت به دام سنگین دارد و وجود مراتع خوب در این منطقه باعث رونق این فعالیت شده است. البته پرورش بز در اولویت بعد از پرورش گوسفند قرار می گیرد. با توجه به این که مراتع هر شهرستان ظرفیت معینی برای میزان دامداری آن شهرستان دارد، بهتر است به سرمایه گذاری درخصوص احداث دامداری صنعتی نیز فکر شود. هرچند که برای دامداری سنتی ریسک کمتری نیاز است اما سود حاصل از دامداری صنعتی در صورت رعایت اصول، بسیار بیشتر است. ضمن اینکه در مقايسه قيمت تمام شده محصولات دامي در دو روش سنتي و صنعتي، مي توان گفت در دامداري هاي سنتي چون نگاه توليد، معيشتي و خانوادگي است، هزينه هاي نيروي انساني را لحاظ نمي كنند و تصور اذهان بر اين است كه قيمت تمام شده نسبت به دامداري هاي صنعتي پايين تر است، اما اگر بازده توليد و ميزان خروجي محصولات در كنار هم قرار بگيرد، خلاف اين اثبات خواهد شد.

دام های سبک شهرستان بومی و از نژاد بختیاری هستند و مردم اخیرا به دام های سبک اصلاح نژادی مانند بزسانن گرایش پیدا کرده اند.

در رابطه با ویژگی های گوسفندهای بختیاری باید گفت رنگ بیشتر گوسفندان این نژاد سفید است ولی درصدی از آنها دارای رنگ قهوه ای تیره تا روشن می باشند. از دیگر ویژگی های ظاهری این نژاد می توان جثه و سر بزرگ، نیمرخ صورت محدب، برجستگی روی بینی، چشمهای درشت، گوش های بلند و آویزان، گردن متوسط با رشد عضلانی خوب، پشت عریض و مستقیم، ران متناوب و قوی و عضلانی، دنبه کاملا شکاف دار (دو فاق) و تارهای پشم بلند را نام برد. قدرت پروار در این نژاد با تغذیه ی خوب حدود ۲۵۰ گرم در روز گزارش شده است. با توجه به این که این نژاد دنبه ی بزرگی دارد از این رو پرواربندی این دام در مدت طولانی باعث ذخیره مقدار زیادی چربی می شود.

بز سانن یک نژاد شیری پرتولید است که نسبت به بزهای بومی، تولید شیر بسیار بیشتری دارد و می‌تواند بخشی از نیاز کشور به شیر و پروتئین حیوانی را تأمین نماید. نرخ تبدیل مواد خوراکی به شیر در بزهای سانن بالاتر می‌باشد که این امر موجب افزایش بازدهی بز سانن از خوراک مصرف شده توسط آن می‌شود. کسب و کار پرورش بز سانن موجب اشتغال‌زایی و رغبت بیشتر جوانان به امر دام‌پروری می‌شود. هر کیلوگرم شیر بز با قیمت بیشتری نسبت به شیر گاو فروخته می‌شود و در نقاط مختلف کشور طرفداران خاص خود را دارد.

توسعه پرورش گاو نیز در این شهرستان مزیت دارد و پیشنهاد می شود. در بین گاو های پرورشی، علاوه بر گاو بومی، گاوهای نژاد سمینتال، هلشتاین و دورگ نیز پرورش می‌یابند و می‌توان نسبت به توسعه پرورش آن ها نیز سرمایه گذاری کرد. لازم به ذکر است پرورش گاو بومی در اولویت پایین تری قرار می گیرد.

امروزه با توجه به رشد جمعیت کشور و نیاز روز افزون جامعه به گوشت و مواد گوشتی و نقش مهم این محصولات در تامین پروتئین و غذای افراد جامعه، پرورش دام های پر بازده به منظور افزایش تولید و خودکفایی غذایی کشور، امری لازم و ضروری است. گاوهای بومی ایران به لحاظ تنوع و اختلاف ژنتیکی، ویژگی های خاص نژادی و مقاومت های طبیعی ایجاد شده در آن ها طی قرن ها زیست در شرایط سخت محیطی و آب و هوایی مختلف به عنوان یک منبع عظیم تولید شیر و گوشت می تواند نقش موثر در تامین مواد پروتئین حیوانی و اقتصاد جامعه ایفا نماید. در ضمن به عنوان مثال طبق آماری که اخیرا تهیه و ارائه شده است حدود 95.5% شیر مصرفی و حدود 50% گوشت مصرفی انسان در سطح جهان از گاو به دست می آید. پوست گاو نیز به عنوان یک محصول با ارزش دامی امروزه به میزان 10 تا 20 درصد مصارف چرم سازی را تامین می کند، حتی شاخ و سم و فضولات حیوان نیز ارزش اقتصادی داشته و به روش های مختلف مورد استفاده قرار می گیرد.

گاو هلشتاین که به نام هولشتاین هم شناخته می شود جزء سنگین وزن ترین گاوهای شیری در جهان است. این نژاد که از نظر تولید شیر بهترین نژاد در میان گاوهای شیری است حدودا ۷۲۴۰ لیتر شیر در سال تولید می کند. درصد چربی این شیر 65/3 درصد  و درصد پروتئین آن ۳ درصد است.

گاو سمینتال نیز جزء بهترین گاو های شیری و گوشتی جهان است. افزایش وزن روزانه فوق‌العاده و گوساله دهی با فاصله 365 روز، مقاومت بالا نسبت به بیماریهای عفونی و متابولیکی، عمر مفید بالا، مدیریت آسان این نژاد و همچنین سازگاری بسیار خوب و قابل توجه با محیط پرورش همان چیزی است که یک دامدار برای بقاء و پیشرفت به آن نیاز دارد. یکی دیگر از مزایای پرورش گاو سمینتال، به صرفه بودن در شرایط اقتصادی فعلی است زیرا این گاو با دادن کمترین علوفه و کنسانتره، بیشترین میزان شیر و گوشت را به ما می‌دهد.

پرورش زنبور عسل از جمله مشاغلی است که می تواند سود خوبی به همراه داشته باشد. باردهی گل ها و میوه ها با گرده افشانی توسط زنبور عسل افزایش می یابد. این مسئله باعث شده ارزش اقتصادی پرورش زنبور عسل بسیار بیشتر از ارزش ریالی حاصل از تولید عسل باشد. پوشش گیاهی خوب شهرستان شهرکرد، شرایط مناسبی را برای زنبورداری فراهم کرده است. در این منطقه عسل خوبی تولید و به خارج از شهرستان ارسال می شود[2]؛ بنابراین فعالیت در این زمینه مزیت دارد.

 

· باغداری

باغداری از کسب و کارهایی است که درآمدزایی خوبی در کشور ما دارد. زیرا اقلیم موجود در نقاط مختلف کشور شرایط خوبی را برای کاشت انواع محصولات باغی فراهم کرده است. شهرستان شهرکرد نیز اقلیم مناسبی برای کاشت بعضی از محصولات با ارزش باغی دارد. گردو و بادام عمده محصول باغی شهرستان هستند. این دو محصول علاوه بر استفاده ای که در تهیه خشکبار دارند، کاربرد فراوانی در تهیه فرآورده هایی مانند روغن گردو و بادام دارند و از هردو روش می توان سود بالایی کسب کرد. گردو، درختی چندساله و مقاوم است که پس از رشد کامل، هر درخت تا 18 کیلوگرم تولید محصول خواهد داشت. محصول نهایی قیمت بالایی دارد که هم در داخل کشور طرفداران زیادی داشته و هم قابلیت بالای صادرات دارد. در صورت احداث باغ گردو، تا سال های سال نیاز به سرمایه گذاری و کشت دوباره وجود ندارد؛ زیرا درخت گردو دارای عمر طولانی است و تا ده ها سال قابلیت برداشت دارد. میوه گردو هم جزء معدود میوه هایی است که هیچ گونه نیازی به هزینه انبار در سردخانه ندارد و به دلیل ماندگاری طولانی، می تواند چند ماه و حتی چند سال مورد مصرف قرار گیرد. در ضمن چوب درخت گردو هم برای منبت کاری، خراطی و کنده کاری، ساخت مجسمه و اشیاء دکوری، ساخت آلات موسیقی و همچنین در دکوراسیون داخلی منزل و ساخت روکش های چوب بسیار پرکاربرد است. این چوب نیمه سنگین و نیمه سخت بوده و مقاومت مناسبی در برابر فشار، خمش، رطوبت و کشش دارد.

با توجه به موضوع مهم کم‌آبی، کاشت درختان دیم و همچنین محصولات دیم بسیار پراهمیت و موردتوجه است. از درخت بادام به‌عنوان یک درخت مقاوم در برابر خشکی یاد می‌شود و در شرایطی که بی‌آبی وجود دارد، درخت بادام میوه خوبی می‌دهد و همچنین ازلحاظ شرایط کاشت در زمین‌های آهکی هم تا حد زیادی مقاومت دارد. خوشبختانه احداث باغ بادام و گردو با اقلیم شهرستان سازگاری خوبی دارد و می توان اقدام به گسترش آن ها کرد.

میوه های هسته دار در شهرستان شهرکرد سطح زیر کشت بالایی را به خود اختصاص داده اند. در این بین هلو میزان تولید بیشتری نسبت به سایر محصولات دارد. درخت هلو نیز به یک دامنه سرمایی وسیع نسبت به بعضی از محصولات نیاز دارد که این سرما برای تشکیل گل و میوه مهم است. این میوه علاوه بر بازار فروش خوبی که برای تازه خوری دارد در تهیه فرآورده های متعددی که به صورت خانگی و صنعتی تولید می شوند کاربرد دارد. بنابراین افزایش تعداد باغ های هلو سودآوری خوبی دارد. البته باید توجه داشت که برای سودآوری خوب باید در زمینه بازاریابی در خارج از شهرستان نیز فعالیت های زیادی انجام داد و این مطلب برای تمام محصولات باغی که تولید انبوهی دارند صدق می کند.

زردآلو، آلوچه، گلابی و آلبالو نیز از محصولات باغی دیگری هستند که سطح کاشت خوبی دارند و گسترش تولید در این زمینه و احداث باغات بیشتر از راه های مناسب دیگر کسب درآمد و اشتغالزایی است. البته گلابی و آلبالو میزان تولید کمتری نسبت به زردآلو و آلوچه دارند اما توسعه تولید موارد نام برده شده از مزیت یکسانی برخوردار است.

صیفی جاتی مانند گوجه و خیار تولیدات زیادی در فضای آزاد و گلخانه به خود اختصاص داده‌اند. گوجه و خیار از محصولاتی هستند که بازار فروشی همیشگی دارند و کاشت آن ها سخت نیست و مراقبت زیادی نمی خواهد. بنابراین توسعه کاشت آن ها مقرون به صرفه خواهد بود. علاوه بر گلخانه های تولید صیفی جات، گلخانه های کمی در زمینه تولید گل های زینتی نیز وجود دارند. طبق بررسی‌های انجام‌شده، کشت زعفران و گل محمدی نیز به صورت گلخانه ای به تازگی رایج شده است. افزایش تعداد گلخانه های تولید صیفی جات، گل و گیاه زینتی، زعفران و گیاهان دارویی مانند گل محمدی  در شهرستان مزیت دارد اما لازم است در این زمینه به نکته ای توجه شود و آن این است که به دلیل مشکلاتی مانند اخذ مجوز و... استقبال مردم شهرستان از احداث گلخانه کم تر است اما به هرحال با رفع این موانع، با احداث گلخانه‌های نامبرده شده می توان به درآمد خوبی دست یافت. به صورت کلی گياهان براي داشتن رشد مطلوب نياز به شرايط خاصي از نظر شدت نور، دماي روزانه، دماي‌شبانه، ميزان رطوبت نسبي هوا و رطوبت خاک دارند. براي توليد و پرورش تجاري گياهان با کيفيت بالا و در تمام طول سال بايد شرايط محيطي مطلوب مهیا شده و عوامل خسارت زا نظير آفات و بیماری ها، باد، طوفان هاي ويرانگر، سرما و يخبندان و ...کنترل شوند. گلخانه محیطی است که به راحتی می توان در داخل آن شرایط محیطی را تحت کنترل درآورد و به سمت رشد مطلوب گیاه سوق داد. گلخانه‌ها که از نظر اندازه متغیرند گیاهان را از سرمای بیش از حد زمستان یا گرمای بیش از حد تابستان حفظ می‌کنند. کشاورزی در گلخانه ها نسبت به کشاورزی در فضای آزاد و در زمین های کشاورزی دارای دردسر و مشکلات کمتری است، به علاوه بازه ی زمانی برای به ثمر نشستن و برداشت محصولات نیز نسبت به کشاورزی سنتی، کوتاه تر است.

سبزیجات نیز به مقدار مناسبی در فضای آزاد در شهرستان کاشته می شوند و امکان گسترش کاشت آن ها وجود دارد. تولید این محصولات علاوه بر تامین نیاز خود شهرستان می تواند نیاز شهرستان های اطراف را نیز تامین کند.

سبزیجات از جمله محصولاتی هستند که از بازارفروش خوبی در بین مردم برخوردارند و می توان با فرآوری آن ها، ارزش افزوده خوبی را برای شهرستان ایجاد کرد.

در زمینه تولید قارچ کارگاه هایی وجود دارند که تعدادی از آن ها تعطیل شده اند و علت این امر آن است که خریدار اصلی قارچ شهرکرد، شهرستان اهواز است و ارسال قارچ ها به این شهرستان باعث ایجاد هزینه های حمل و نقل می شود و این موضوع باعث صرفه نداشتن تولید قارچ برای بعضی از افراد شده است[3]. اما به هرحال تولید قارچ به عنوان محصولی که سرمایه کمی برای تولید نیاز دارد و شرایط اقلیمی خاصی نمی طلبد، مزیت دارد اما لازم است هزینه های حمل و نقل با سود حاصل از فروش قارچ مقایسه شود و در صورت داشتن صرفه اقتصادی به این کار اقدام شود.

 

· زراعت

بخش زراعت در روند رشد و توسعه اقتصادی کشورهای مختلف نقش‎های متعددی بر عهده دارد که از جمله مهم‎ترین آن‎ها می‎توان تامین مواد خام و اولیه مورد نیاز صنایع بالادستی، تامین نهاده‎هایی مانند نیروی کار، مصرف تولیدات سایر بخش‏های صنعتی از قبیل کودها و سموم شیمیایی و ماشین‌آلات کشاورزی، ارزآوری برای کشور و تامین مالی سایر بخش‎های زیربنایی را نام برد.

گندم و جو از محصولات زراعی شهرستان هستند که در سطح بالایی تولید می شوند. این محصولات از جمله محصولات استراتژیک در کشور هستند که در تولید بسیاری از مواد غذایی کاربرد دارند. البته گندم کاربردهای بیشتری نسبت به جو در تهیه مواد غذایی دارد؛ بنابراین توسعه کشت این محصولات مزیت دارند.

در میان محصولات کشاورزی، کاشت گندم نسبت به بقیه کم دردسرتر است. گندم در بازه زمانی حدودا هشت ماهه به ثمر نشسته و به مرحله سوددهی می رسد و در دو نوع بهاره و پاییزه کشت می شود که محصول دهی پاییزه آن بیشتر است. علاوه بر خود گندم، کاه آن نیز مشتری خاص خودش را دارد.  بعد از برداشت محصول، زمین آن هم چراگاه گوسفندان می باشد. همچنین مورد حمایت های دولت واقع شده و کود شیمیایی و بذر نیز به شکل یارانه ای در اختیار کشاورزان قرار می گیرد.

جو بعد از گندم بیشترین سطح زیر کشت را در ایران به خود اختصاص داده است. در ایران اراضی وسیعی وجود دارد که بدلیل شوری و عمق کم خاک و شور بودن آب زراعی صرفا برای تولید جو مناسب است. جو از دیرباز در سبد تغذیه دام جایگاه ویژه داشته و به صورت دانه و علوفه سبز مورد استفاده قرار می‌گیرد. از جو برای تهیه نان و پخت سوپ استفاده می شود. این گیاه در تهیه غذای کودک نیز کاربرد دارد. جوشانده جو داروي خوبي براي مبتلايان به تب و كم خوني و سوء هاضمه بوده و پایین آورنده کلسترول است

سیب زمینی نیز از تولیدات عمده در حوزه زراعت این شهرستان است که می توان نسبت به توسعه کشت آن اقدام کرد. سیب زمینی بعد از گندم، برنج و ذرت، بیشترین سهم را در میزان تولید محصولات غذایی داراست و نقش مهمی در تغذیه و سبد غذایي جمعیت جهان دارد. در کشـورهاي درحال توسعه، اهمیت غذایی سیب زمینی به مراتب بیشتر است و در ایران نیز بعد از گندم، رتبه دوم را به خود اختصاص داده است. سیب زمینی بیشتر از هر نوعی از غلات، مواد مغذی مورد نیاز انسان را در زمان كمتر و با زمین كمتر و در شرایط آب و هوائی دشوار تر می تواند تامین كند. بـرای تولید پایـدار محصول سـیب زمینی، آب مهم ترین عامل است که با توجه به مشکل کم آبی در کشور، تلاش در جهت استفاده بهینه از آبهاي استحصالی و کاهش برداشت از منابع آب زیرزمیني، اجتناب ناپذیر است. یکی از روش هایی که باعث می شود تولید سیب زمینی سودآورتر باشد، استفاده از بذرهای صنعتی است. بذر صنعتی باعث می شود سیب زمینی تولید شده برای صادرات مناسب تر باشد. البته زمان رسیدن سیب زمینی که از بذر صنعتی تولید شده نسبت به سیب زمینی تولیدی از بذر معمولی مقداری طولانی تر است اما محصول بهتری نصیب فرد تولید کننده می شود. لازم به ذکر است درحال حاضر نیز از بذر صنعتی برای کشت سیب زمینی استفاده می شود.

سیر و پیاز نیز به تازگی در شهرستان کشت شده و با شرایط شهرستان سازگار بوده اند. بررسی ها نشان می دهد قابلیت گسترش سطح کشت این محصولات در شهرستان وجود دارد. سیر گیاهی است که نسبت به سایر محصولات آفت و بیماری کمتر و در بازار جهانی قیمت بالایی دارد. پياز محصولی است که به صورت یک‌ساله كشت می‌شود. این گیاه متعلق به فصل خنک است و بهترین دما برای جوانه زدن بذر پیاز 18 درجه سانتی‌گراد و حداقل و حداکثر دما برای این مرحله از رشد به ترتیب 7 و 29 درجه سانتی‌گراد است. این محصول از مهم‌ترین محصولاتی است که در سطح وسیعی در تمام دنیا کشت می‌گردد و به‌عنوان چاشنی و طعم‌دهنده در اکثر غذاها استفاده می‌شود و دارای مصارف پزشکی و دارویی متعددی است؛ بنابراین بازار مصرف خوبی داشته و توسعه آن توجیه اقتصادی دارد.

ذرت علوفه ای و یونجه از محصولات زراعی دیگری هستند که میزان کشت خوبی در شهرستان دارند و از آن جایی که دامداری در سطح وسیعی در این شهرستان انجام می شود، بازار فروش بسیار خوبی برای این محصولات وجود دارد و افزایش تولید آن ها سود اقتصادی خوبی خواهد داشت. در میان گیاهان علوفه ای، یونجه به خاطر ارزش غذایی بالا و عملکرد خوب از اهمیت خاصی برخوردار است همچنین به علت وجود باکتریهای ریزوبیوم در ریشه های خود قادر به تثبیت ازت هوا بوده که این ازت برای کشت بعدی قابل استفاد است و می توان حداقل تا ۳ سال محصول برداشت نمود؛ بنابراین توسعه این کشت توجیه اقتصادی دارد. با کشت یونجه امکان تامین بخشی از علوفه مورد نیاز دام، فراهم می‌شود که علاوه بر ایجاد اشتغال مولد و حصول درآمد مناسب برای زارعین، در استفاده بهینه از ظرفیت های پرورش دام کشور نیز موثر است و موجب کاهش وابستگی به خارج از کشور در زمینه پروتئین دامی می گردد.

کلزا نیز تا اندازه ای در این منطقه تولید می شود و اخیرا میزان کشت آن بیشتر شده است، اما بازهم می توان در زمینه توسعه تولید آن سرمایه گذاری کرد. کشت کلزا باعث از بین رفتن چرخه زندگی آفات، بیماری ها و علف های هرز گردیده و با کاهش جمعیت آنها موجب صرفه جویی در مصرف سموم و کاهش آلودگی های زیست محیطی می گردد. با توجه به آنکه زمان کشت کلزا در فصل پاییز است، نیاز گیاه به آب کم می‌باشد و با استفاده از نزولات جوی می توان به کشت آن اقدام نمود. کلزا با تولید مقادیر قابل توجهی علوفه می تواند در تغذیه دام های منطقه نقش موثری داشته باشد. همچنین برگردان بقای کلزا به خاک باعث افزایش حاصلخیزی خاک و بهبود ساختمان خاک خواهد شد. کشت کلزا به عنوان یک دانه روغنی بسیار مهم در تولید محصولات حوزه صنایع غذایی و یا تولید انواع نهاده‌های خوراکی دام و طیور در بسیاری از کشورهای دنیا متداول است. روغن کلزا ازجمله مشتقات این گیاه است که امروزه به دلیل سالم بودن و با داشتن کمترین کلسترول و اسیدهای چرب اشباع ‌شده مورد استقبال و استفاده ملل‌های مختلف قرارگرفته است. تحقیقات دانشمندان نشان می ­دهد که دانه کلزا 40-30 درصد روغن و کنجاله‌اش50-40 درصد پروتئین دارد.

چغندرقند از دیگر محصولات زراعی شهرستان شهرکرد است. با توجه به وجود کارخانه قند در شهرستان شهرکرد، افزایش تولید این محصول سودآوری خوبی دارد. چرا که بخشی از مواد اولیه این کارخانه در حال حاضر از خوزستان تامین می شود.[4] چغندرقند محصولی است که آب زیادی مصرف می کند ولی عبور رودخانه زاینده رود از شهرستان شهرکرد، از این جهت موقعیت خوبی را فراهم کرده است.

وضعیت تولید گیاهان دارویی مانند گل محمدی و آویشن نیز در این شهرستان مطلوب است. گل محمدی تولید شده در این شهرستان کیفیت بسیار خوبی دارد. گل محمدی، گیاهی مقاوم به کم آبی، آفات و امراض است، که علاوه بر خواص درمانی، دارای مزیت‌های اقتصادی فراوانی مانند ارزش صادراتی، جذب گردشگر و اشتغال زایی است. غنچه خشک، مایع گلاب، روغن و اسانس، فرآورده‌های برگرفته از گل محمدی است که علاوه بر عرضه در بازارهای داخلی، قابلیت صادرات به کلیه کشورهای جهان را دارا است. کشور ما می‌تواند بالاترین مرجع تولید و بهترین تولیدکننده گل محمدی در دنیا باشد، چرا که این پتانسیل در ایران وجود دارد. در مورد بازار جهانی نیز، پرورش و کشت گل محمدی، بیش از 30 میلیارد یورو در دنیا گردش مالی دارد؛ بنابراین کارکردن در این زمینه مزیت دارد.

انواع حبوبات مانند نخود، لوبیا و عدس در این شهرستان کشت می شوند. نخود تولیدی در شهرستان برای تولید لپه مناسب است. با توجه به قیمت نسبتا بالای حبوبات و استقبال زیاد مردم از این محصولات به دلیل کاربرد در تهیه مواد غذایی، افزایش کشت آن ها مزیت دارد.

زعفران از محصولات دیگری است که به میزان کم در این شهرستان کشت شده و کشت آن جواب داده است و می توان نسبت به توسعه کشت آن اقدام کرد. مقاومت زعفران در برابر سرما زیاد است و به آب کمی نیاز دارد. زعفران به علت داشتن رنگ زیبا، عطر و طعم بسیار مطبوع، در صنایع غذایی کاربرد دارد. دمنوش زعفران آرام بخش بوده و استرس و نگرانی را برطرف می کند. کسب و کار کشت زعفران به علت خاصیت ضد سرطانی این گیاه اهمیت دو چندان پیدا می کند. ایران اولین کشور تولیدکننده زعفران بوده که قریب به 90 درصد از زعفران جهان را تأمین می کند. مصرف زعفران در ایران بالا است و نه تنها می تواند نیاز منطقه زیرکشت را تامین کند بلکه درسراسر ایران نیز مشتری دارد.

 

· طیور

پرورش طیور یکی از مشاغل سخت و پرکاری است که به دلیل نیاز جامعه به منابع غذایی، از اهمیت بالایی برخوردار است و سود بالایی دارد. در شهرستان شهرکرد طیور مختلفی پرورش داده می شوند که اکثر آن ها را مرغ  تشکیل می دهند. در این شهرستان مرغداری های صنعتی برای پرورش مرغ های گوشتی و مرغ تخم گذار وجود دارند. با این وجود بازهم ظرفیت بسیار خوبی برای گسترش پرورش مرغ گوشتی و تخم گذار وجود دارد. 20 درصد جوجه کشی در داخل خود شهرستان و مابقی آن در شهرستان اصفهان انجام می شود.[5] در صورتی که می توان نسبت به افزایش این فعالیت (جوجه کشی) اقدام و واردات را در این زمینه کم کرد.

با افزایش روزافزون جمعیت در راستای تامین نیازهای مردم، ایجاب می‌کند در زمینه تولید گوشت سفید و پرورش مرغ گوشتی فعالیت کرد. ارزش غذایی بالای گوشت طیور، کم بودن افت پس از کشتار، سالم وبهداشتی بودن گوشت طیور، قابلیت هضم و جذب بالا، سرعت رشد سریع، صرفه جویی در جایگاه و زمین و برگشت سریع سرمایه از فواید پرورش مرغ گوشتی است. بدیهی است گوشت مرغ به سبب مزیتهای فراوانی که دارد به عنوان منابع تامین پروتئین می تواند در کشور مطرح و نیاز عمومی را در این زمینه مرتفع نماید. نسبت ضایعات در گوشت مرغ در مقایسه با سایر دام ها کمتر است، به طوری که در گوشت گوسفند ضایعات حدود 50 % و در مرغ حدود 25 % است. ضریب تبدیل جیره غذائی به گوشت در مرغ نسبت به سایر دام ها بالا بوده به طوری که در مرغ های اصلاح شده این ضریب 2 تا 2/2 و در گوساله و گاو بین 6 تا 9 % متغیر است. با توجه به دلایل فوق ایجاد واحد پرورش مرغ گوشتی در شهرستان مزیت دارد و تنها باید بازاریابی کرد تا بتوان محصول را با قیمت مناسب به فروش رساند.

پرورش مرغ تخمگذار علاوه براینکه به تامین منابع غذایی طبیعی و رونق تولید کمک می کند نقش به‌سزایی در امر اشتغالزایی، بهبود وضع اقتصادی و خودکفایی در تولید محصول ارگانیک و طبیعی ایفا می‌کند. در صورتی که شخص بخواهد مشغول به پرورش مرغ تخم‌گذار به صورت محدود شود نیاز به تکنولوژی پرهزینه‌ای ندارد و با بهره گیری از امکانات کم و موجود در روستا یا محل زندگی خود می تواند شرایط اجرای طرح را فراهم کند. پرورش مرغ تخم‌گذار حتی به صورت صنعتی و با تمام تجهیزات مدرن می‌تواند در صورت پیدا کردن بازار مناسب، سالیانه حدود 20 تا 30 درصد سودآوری داشته باشد که رقم مناسبی است. همچنین پیدا کردن بازار فروش با حاشیه سود بالا از امور مهم درمورد این کسب و کار است که با تبلیغات مناسب مخصوصا در فضای مجازی امکان پذیر است.

در شهرستان شهرکرد طیور دیگری مانند بوقلمون، بلدرچین، کبک وشتر مرغ نیز پرورش می یابند که در حال حاضر تعداد زیاد و قابل توجهی ندارند اما شرایط بسیار مناسبی برای احداث واحدهای صنعتی و سنتی در خصوص پرورش این طیور وجود دارد. پرورش هر کدام از طیور نام برده شده مزایای خاص خود را دارد.

در طي چند دهه گذشته توجه به بوقلمون و محصولات آن موجب شده تا پرورش آن به صورت صنعتي در ايران و جهان آغاز و طي چند سال اخير نيز به مرز قابل قبولی برسد تا جائيکه امروزه شاهد افزايش روز افزون مصرف گوشت و ساير فرآورده هاي آن در سراسر جهان هستيم. از آنجا که گوشت بوقلمون دارای خواص غذائي ويژه ای بوده و محدوديت مصرف خاصي نيز ندارد؛ مي تواند به عنوان جايگزين مناسبی براي گوشت قرمز علی الخصوص در بيمارانی که مصرف گوشت قرمز برای آنها با محدوديت هایی همراه است، مطرح گردد. از ديگر امتيازات گوشت بوقلمون وجود هر دو نوع گوشت سفيد و قرمز در يک لاشه است. گوشت سفيد 65 درصد و گوشت قرمز 35 درصد وزن يک لاشه 8 کيلوئي را تشکيل مي دهد. تولید بوقلمون گوشتی به دلیل به صرفه بودن تولید، در دسترس بودن نهاده‌های مصرفی بوقلمون، نیاز بازار داخلی و نیز امکان انجام صادرات به کشورهای منطقه حائز اهمیت است. بوقلمون تقریبا به آب وهواهای مختلف ایران سازگار است ولی دمای مناسب برای هر مرحله از پرورش متفاوت می‌باشد. در شروع دوره باید هوای محیط گرم باشد و به تدریج رو به خنک شدن ببرد.

بلدرچین پرنده ای با جثه کوچک، در برابر بسیاری از بیماری ها مقاوم است. پرورش بلدرچین به دلیل هزینه های جاری پایین، اشباع نبودن بازار فروش، کوتاه بودن دوره پرورش(40 روز) و عدم پرورش انحصاری توسط شرکت های بزرگ دارای مزیت است. محصولات این پرنده شامل گوشت، تخم بلدرچین و کود است. گوشت و تخم این پرنده دارای ارزش غذایی و دارویی و همچنین سرشار از پروتئین است.

کبک پرنده‌ای است وحشی، که در کوهستان‌ها زندگی می‌کند. این پرنده از قدرت پرواز کمی برخوردار بوده و در دنیا گونه‌های متعددی از آن وجود دارد. محصولات کبک نسبت به دیگر طیور به دلیل طعم و کیفیت مناسب قیمتی بیشتر و مشتریان خاص خود را دارند و از جهت دیگر به دلیل مقاومت نسبتاً بالای این پرنده در مقابل بیماری‌ها، تلفات آن نسبت به دیگر پرندگان کمتر است. همچنین می‌توان به بازار جوجه و تخم کبک اشاره نمود که قابلیت تولید و عرضه بیشتر را دارد و از نظر صادرات در برخی از استان ها در وضعیت مناسبی قرار دارد. همچنین با پرورش کبک به‌صورت صنعتی می‌توان بخشی از نیاز کشور در حوزه گوشت را تأمین کرد و از میزان واردات به داخل کشور کاست.

کسب و کار در زمینه پرورش شترمرغ پرواری در کشور ما قابلیت و استعداد پیشرفت فراوانی دارد؛ زیرا کشور ما چهار فصل بوده و شرایط طبیعی پرورش شترمرغ در بسیاری از مناطق مختلف ایران فراهم است. شترمرغ در گروه پرندگان طبقه بندی شده و گوشت آن جزء گوشت‌های قرمز محسوب می‌شود که نسبت به دیگر گوشت‌های قرمز کم چرب‌تر و سالم‌تر است به طوری که ۹۰ درصد آن قابلیت هضم داشته و بعد از گوشت ماهی در رتبه دوم قرار دارد. پوست این پرنده از بهترین نوع چرم بوده، مقاومتش3 برابر چرم گاو  است، ظرافت خاصی دارد و در تولید کیف و کفش با قیمت بالا به کار می رود. علاوه بر آن، از پر و تخم شترمرغ، ناخن و قرنیه چشم آن برای مصارف صنعتی، دارویی، زینتی و نیز تولید نخ بخیه استفاده می شود. همچنین با استفاده از پوکه تخم این پرنده در زمینه صنایع دستی و  خلق آثار هنری، می توان اشتغال زایی کرد.

غاز و اردک از طیور دیگری هستند که به صورت سنتی در این شهرستان پرورش می یابند. افزایش تولید این طیور صرفه اقتصادی خوبی دارد. پرورش غاز آسان و به‌صرفه است؛ اما در ایران به دلایل نبود سیاست‌های حمایتی، کمتر به تولید صنعتی غاز توجه شده و رقابت کم در این عرصه، بازار را برای پرورش‌ دهندگان غاز، داغ می‌کند. همچنین پرورش غاز دارای ویژگی‌های همچون مدیریت ساده و مسئولیت کم، سرعت رشد بالا و مورد استفاده قرار گرفتن گوشت، تخم و کرک و پر آن است. تخم وجگر این پرنده برای تهیه غذا‌های گران قیمت در بسیاری از کشور‌ها استفاده می‌شود و جنبه صادراتی دارد. از مزایای پرورش اردک نیز این است که تغذیه‌ی اردک‌ها شبیه مرغ است، با این تفاوت که گوشت آن گرم است و مثل مرغ واکسینه نمی‌شود. در نتیجه مشکل هورمونی ندارند و نگه‌داری از آن‌ها آسان است ضمن آنکه ارزش غذایی بالایی دارند.

 

· صنایع دستی

تولید صنایع دستی از راه های دیگر کسب درآمد مردم شهرستان شهرکرد است که توجه خوبی به آن شده است. قالی، گلیم و نمد با کیفیت بالا و تعداد مناسبی در شهرستان تولید می شوند. برای مثال قالی شهر چالشتر شهرکرد و نمد تولید شده در این شهرستان شهرت جهانی دارد[6]؛ بنابراین امکان افزایش تولید در مشاغل نام‌برده شده وجود دارد و در صورت بازاریابی مناسب، درآمدزایی بالایی دارند.

جاجیم بافی، توربافی، سفالگری، مینا کاری و فیروزه کوبی به مقدار کمتر در شهرستان انجام می شوند که سرمایه گذاری در خصوص توسعه این فعالیت ها به عنوان مشاغل مزیت دار بعدی، پیشنهاد می شود.

شمع سازی از دیگر فعالیت هایی است که می توان در این شهرستان انجام داد. کسب و کار شمع سازی از مشاغل خانگی پر درآمد است که امروزه شمع به علت خواص دارویی، خواص زینتی و زیبایی، بازار مصرفی بالا و پررونقی دارد. بازار مصرف شمع در ایران روزانه 5 میلیارد تومان است که حدود 734 تن می شود. برای تامین نیاز شمع ایران، از ده کشور شمع وارد  می شود که عمده ی آن ها از چین تامین می شوند. مواد اولیه شمع سازی، پارافین است که ایران منابع سرشاری از پارافین را داراست. این کسب و کار از ریسک پایینی برخورداراست چون مواد اولیه آن به راحتی تامین می شود، بازار مصرفی خوبی دارد، در مقیاس کوچک قابل انجام است و خطر هایی مثل بیماری و یا آب و هوای اقلیمی، کار و سرمایه را تهدید نمی کند. به همین خاطر می تواند از بهترین گزینه ها برای راه اندازی کسب و کار باشد و با بازاریابی مناسب سود خوبی را عاید شخص کند.

همچنین ساخت تراریوم نیز از جمله فعالیت هایی است که می توان در این شهرستان انجام داد. تولید و پرورش گل و گیاه همیشه یکی از پر درآمد ترین مشاغل بوده است، امروزه نیز با توجه به آپارتمانی شدن منازل، تمایل به پرورش گیاهان داخل آپارتمان رو به افزایش است. تولید تراریوم چون به سرمایه و صرف وقت زیادی نیاز ندارد، می تواند به عنوان شغل دوم، بسیار قابل تامل باشد و با صرف هفته ای یک روز زمان، به سوددهی قابل توجهی برسد. با ایجاد خلاقیت و ابتکار و هنر در کارها سود را می توان تا دوبرابر هم افزایش داد.

 

· صنایع تبدیلی و تکمیلی

با وجود تنوع تولید محصولات کشاورزی، بررسی‌ها نشان می‌دهد که سالانه مقداری از آن در مراحل کاشت، داشت و برداشت به ضایعات تبدیل می‌شوند. از سوی دیگر برداشت و یا تولید بسیاری از محصولات کشاورزی در یک بازه زمانی مشخصی رخ می‌دهد؛ اما مصرف آن‌ها در طی سال صورت می‌پذیرد. لذا صنایع تبدیلی می‌تواند زمان استفاده را افزایش دهد و از میزان ضایعات آن بکاهد. همچنین گسترش این صنایع موجب اشتغال‌زایی، ایجاد درآمد و جلوگیری از اتلاف و ضایع شدن محصولات می‌گردد. در خصوص صنایع تبدیلی و تکمیلی فعالیت هایی در این شهرستان انجام شده است و پتانسیل هایی نیز برای ایجاد واحدهای جدید در این حوزه وجود دارد.

کشتارگاه دام و طیور، چند سردخانه برای محصولات کشاورزی، بسته بندی صنعتی عسل، دو کارخانه تولید خوراک ماهی، سیلو برای نگهداری گندم، ایستگاه جمع آوری شیر، تولید کندوی زنبورعسل و بسته بندی سنتی تخم مرغ، تخم کبک و بلدرچین از موارد موجود در حوزه صنایع تبدیلی و تکمیلی شهرستان شهرکرد است.

با توجه به تعداد زیاد دام در این شهرستان و وجود کشتارگاه دام، تولید پوست خوبی صورت می گیرد اما استفاده مفیدی از این پوست ها نمی شود. متاسفانه بسیاری از مردم شهرستان، پوست دام های خود را دور می اندازند و یا باقیمت ناچیز به خارج از شهرستان ارسال می کنند. در صورتی که احداث واحدی برای فرآوری پوست گاو (به منظور تولید چرم) و کرک و پشم گوسفند (به منظور تولید نخ) سوددهی بسیار خوبی خواهد داشت. نخ به دلیل تولید صنایع دستی در شهرستان بازار فروش خوبی دارد ولی ممکن است برای چرم بازار فروش مناسبی وجود نداشته باشد که می توان روی صادرات آن کار کرد.

با اینکه سه یا چهار سردخانه[7] در این شهرستان وجود دارد اما ظرفیت برای احداث واحد یا واحدهای جدید (بسته به نیاز و ظرفیت شهرستان) وجود دارد و احداث آن از نیازهای شهرستان است. در سال 98 به دلیل تولید زیاد گوجه فرنگی و کمبود سردخانه مقدار زیادی از گوجه ها خراب شده است.[8] از مهمترین مزایای استفاده از سردخانه میوه و سبزی می توان به جلوگیری از فساد محصول اشاره کرد. روند انواع فسادها از قبیل فساد فیزیکی، فساد شیمیایی یا تغییر رنگ محصول، فساد ناشی از وجود میکروارگانیسم ها و غیره با نگهداری در سردخانه ها به شدت کند شده و حفظ کیفیت محصول در زمان طولانی تر حاصل می گردد. از دیگر مزایای با اهمیت احداث سردخانه میوه، کنترل قیمت بازار است. ذخیره کردن میوه در سردخانه موجب می شود در ماه هایی که مصرف میوه بسیار است و فصل برداشت آن محصول خاص نیست، بازار با کمبود مواجه نشده و حباب قیمت ایجاد نگردد. در واقع با ساخت سردخانه میوه تعادلی در عرضه و تقاضا ایجاد می گردد و موجب خواهد شد از افزایش بی رویه قیمت که به ضرر مصرف کننده است و از کاهش بیش از حد آن که به ضرر باغداران است جلوگیری به عمل آید؛ بنابراین نقش سردخانه های میوه جات به عنوان حد واسط بازار و باغداران در این بین بسیار پر رنگ و حیاتی است.

گوشت قرمز و مرغ تولید شده در شهرستان را  می توان به صورت بسته بندی شده به دست مشتری رساند و سود بیشتری کسب کرد. بسته بندی گوشت به دلیل افزایش قابلیت نگه داری آن و تاثیرگذاری در روند رعایت بهداشت، فعالیتی است که هرچقدر جلوتر می رویم ضرورت آن بیشتر احساس می شود. البته ممکن است برای گوشت قرمز و مرغ بسته بندی شده بازار فروش مناسبی در داخل شهرستان وجود نداشته باشد که در این صورت همان راه حل ارسال محصول به خارج از شهرستان مطرح می شود.

با اینکه ایستگاه جمع آوری شیر وجود دارد، شهرستان ظرفیت احداث ایستگاه جمع آوری شیر دیگری را دارد چون شهرستان های مجاور هم تولید شیر دارند ولی به اصفهان میفرستند.[9]

 

· خدمات

مشاغل خدماتی از گذشته یکی از راه های مهم کسب درآمد برای مردم کشور است و تعدادی از مردم شهرستان شهرکرد را نیز به خود مشغول ساخته است. امکان  راه اندازی مشاغل خدماتی با درآمد بالا در این شهرستان وجود دارد که فعالیت در زمینه گردشگری از این دست هستند. شهرکرد مرکز یک استان بسیار سرسبز و زیباست و هر ساله گردشگران بسیاری را به سمت خود جذب می کند. این شهرستان مکان های گردشگری متعددی دارد که برخی از آن ها عبارتند از: حمام خان، خانه ستوده چالشتری، قلعه شمس آباد، پل زمان خان، قلعه دزک، قلعه سورک، آبشار زردلیمه، تالاب چغاخور، تالاب گندمان، چشمه دیمه، پارک ملی تنگه صیاد و کمربند سبز حاشیه زاینده رود.[10]

این شهرستان باتوجه به مکان‌های گردشگری زیبا و آب و هوای مناسبی که در بعضی از مواقع سال دارد، پتانسیل بسیار خوبی برای ایجاد اقامتگاه بومگردی و رستوران های بومی دارد.

ایران کشوری است غنی از اقلیم های مختلف و برای کسانی است که می خواهند با فرهنگ و آداب و رسوم محلی هر منطقه آشنا شوند. اقامتگاه های بوم گردی فرصتی مناسبی است تا ضمن گردشگری در هر منطقه و بازدید از جاذبه های توریستی، حس ایرانی زیستن به سبک سنتی را تجربه کنند. همچنین طبخ غذاهای محلی در برخی اقامتگاه ها، مصداق دیگری از مهمان نوازی ایرانی است

رستوران‌های بومی، مکان‌هایی با فضای سنتی و متناسب با آداب ‌و ‌رسوم هر منطقه است که در آنها بیشتر به‌جای استفاده از میز و صندلی‌های مدرن از تخت یا سایر وسایل سنتی استفاده می‌شود و علاوه بر سرو غذاهای محلی، ترشیجات خانگی، نوشیدنی‌هایی مانند چای و قهوه نیز داده می‌شود. رستوران‌ها جزء مهم‌ترین نمادهای فرهنگی برای هر کشوری در جهان محسوب می‌شوند و می تواند در خانه های قدیمی موجود در هر منطقه اجرا شود. بسیاری از گردشگران و توریست های غذایی برای امتحان کردن غذاهای مختلف به سفر می روند و این مسئله برای مناطق مختلف ایران قابل استفاده و بهره برداری است؛ بنابراین ایجاد رستوران بومی نیز از کسب و کار های زود بازده است؛ زیرا هم تمایل مردم به سمت سرو غذا های محلی بیشتر شده و هم معاملات این کسب و کار به صورت نقدی انجام می‌شود.

همچنین در این شهرستان درخصوص ایجاد شهربازی و سینما کم کاری شده است درصورتی که ایجاد این مکان ها با استقبال مردمی همراه خواهد بود. بنابراین می توان در این حوزه ها نیز سرمایه گذاری کرد.

آرایشگری نیز از مواردی است که خانم های زیادی از آن استقبال می کنند و انجام آن نیز درآمد خوب و قابل قبولی دارد و فعالیت در این زمینه نیز از جمله پیشنهادات شغلی در این حوزه است.

خیاطی و دکوراسیون سازی از مشاغل خدماتی هستند که در این شهرستان انجام می شوند ولی پیشنهادی برای گسترش این مشاغل وجود ندارد.

 

· شیلات

شیلات از حوزه های شغلی سوددهی است که ظرفیت بسیارخوبی در کشور ما برای آن وجود دارد که اگر از این ظرفیت های شیلاتی استفاده شود ارزآوری بسیار خوبی برای کشور ایجاد خواهد شد. در شهرستان شهرکرد پرورش ماهی سردابی(قزل آلا) انجام می شود و برای فعالیت در این حوزه ظرفیت خوبی وجود دارد. ماهیان سردآبی در محدوده دمایی 18-12 درجه سانتیگراد بهترین رشد را دارند. ماهی قزل آلا یکی از معروف ترین گونه های ماهیان سردآبی است.  قزل آلا یکی از منابع خوب آهن است، آهن در خونسازی و همچنین در حفظ مقاومت بدن در برابر میکروبها نقش مهمی به عهده دارد. علاوه بر آن، آهن موجود در قزل آلا، جذب آهن منابع گیاهی را هم افزایش می دهد؛ بنابراین نقش مهمی در پیشگیری از کم خونی ناشی از فقر آهن به عهده دارد. نتایج مطالعات نشان می دهند امگا ۳ ماهی قزل آلا می تواند فشار خون و ضربان قلب را در بیماران صرع تنظیم کرده و از تعداد تشنج های آن به طور قابل توجهی بکاهد؛ بنابراین این نوع ماهی طرفداران زیادی در بین مردم دارد؛ لذا راه اندازی پرورش آن، علاوه بر ایجاد اشتغال پایدار، سوددهی خوبی را خواهد داشت.

 

· صنعت

مشاغل صنعتی از عوامل مهم توسعه اقتصادی هر کشوری است و ظرفیت های بسیار خوبی نیز در کشور ما برای ایجاد مشاغل صنعتی وجود دارد. در شهرستان شهرکرد نیز فعالیت‌هایی در این حوزه انجام شده و همچنان جای کار وجود دارد.

قفل سازی یکی از صنایعی است که در شهرستان شهرکرد انجام می شود. محصولات این صنعت به دلیل تنوعی که دارد به استان های خوزستان و اصفهان فرستاده می شود. حمایت از صنعت قفل سازی شهرستان می تواند باعث توسعه این حرفه و در نهایت باعث اشتغال شود.[11]. تولید پوشاک و لوازم ورزشی نیز از کسب و کارهای پیشنهادی در حوزه صنعت هستند[12]. اگرچه هدف گذاری، براساس سیاست‌های کلان در حوزه نساجی و پوشاک انجام شده، اما ظرفیت و توان تولید پوشاک در کشور بیش از این مقدار است که با تغییر دیدگاه و نگرش دولت ها به صنعت پوشاک، می‌توان از مزیت های صادراتی و رقابتی این صنعت در توسعه اقتصادی بهره مند شد. امروزه صنعت پوشاک در تجارت جهانی اهمیت بسزایی دارد و از همین رو، بسیاری از کشورها به سرمایه گذاری در این صنعت به دلیل ارزآوری بالای آن روی آورده اند.

صنایع فعال شهرستان عبارتند از: واحدهای تولید لبنیات، ورق سازی خودرو، صبا فولاد ( تولید کننده میلگرد)، فولاد سفید دشت (که شعبه ای از فولاد مبارکه است در فرخ شهر) ، استیل سازی، تولید ظروف یکبار مصرف و لوازم قنادی ، کولرسازی برفاب، پارچه بافی حجاب، تولید خوراک ماهی، قند، آرد ، ترشی سازی و ترشک سازی، ریخته گری ، تولید ماکارونی، سیمان،  پوشاک، لامپ های اتومبیل، شیر خشک، چیپس میوه، میوه خشک، مربا، خیار شور، کشک، قارا، گز،  فرآوری گیاهان دارویی، شن شویی و تولید ادوات کشاورزی.

	کشاورزی						صنایع				خدمات
ردیف	دامداری	باغداری	زراعت	طیور	شیلات	صنایع غذایی		صنایع دستی	صنایع تبدیلی و تکمیلی	صنعت	خدمات
1	پرورش گوسفند بختیاری (1)	احداث باغ گردو (1)	کشت گندم (1)	پرورش مرغ گوشتی (1)	پرورش ماهی قزل آلا (1)	فرآوری گردو و بادام (1)		قالی بافی (1)	فرآوری پوست دام (1)	قفل سازی (1)	احداث اقامتگاه بومگردی (1)
2	پرورش گاو هلشتاین (2)	احداث باغ بادام (1)	کشت جو (1)	پرورش مرغ تخم گذار (1)		تولید چیپس میوه و میوه خشک (1)		گلیم بافی (1)	احداث سردخانه برای محصولات کشاورزی (2)	تولید پوشاک (2)	احداث رستوران های بومی (1)
3	پرورش گاو سمینتال (2)	احداث باغ هلو (2)	کشت یونجه (1)	پرورش بوقلمون (1)		تولید لواشک، ترشیجات و مربا (1)		نمد مالی (1)	بسته بندی گوشت قرمز (2)	تولید لوازم ورزشی (2)	آرایشگری زنانه (2)
4	پرورش گاو دورگ (2)	احداث باغ زردآلو (3)	کشت ذرت علوفه ای (1)	پرورش بلدرچین (1)		تولید آبمیوه (1)		توربافی (2)	بسته بندی گوشت مرغ (2)		احداث شهربازی (2)
5	پرورش بز (2)	احداث باغ گلابی (3)	کشت کلزا (1)	پرورش شترمرغ (1)		تولید چیپس سیب زمینی (2)		جاجیم بافی (2)	احداث ایستگاه جمع اوری شیر (3)		احداث سینما (2)
6	پرورش بز سانن (2)	احداث باغ آلبالو (3)	کشت چغندرقند (1)	پرورش کبک (1)		تولید رب گوجه فرنگی (2)		سفالگری (3)
7	زنبورداری (2)	احداث باغ آلوچه (3)	کشت سیب زمینی (1)	پرورش غاز (2)		تولید پودر گوجه فرنگی (2)		میناکاری (3)
8	پرورش گاو بومی (3)	کاشت گوجه (3)	کشت سیر (2)	پرورش اردک (2)		تولید خیارشور (2)		فیرزه کوبی (3)
9		کاشت خیار (3)	کشت پیاز (2)	تولید جوجه (2)		شیرینی پزی (2)		شمع سازی (3)
10		احداث گلخانه صیفی جات (3)	کشت گیاهان دارویی (2)			تهیه نان صنعتی (2)		ساخت تراریوم (3)
11		احداث گلخانه تولید گیاهان دارویی (3)	کشت انواع حبوبات (3)			تولید رشته آشی و پلویی (2)
12		کاشت سبزیجات (4)	کشت زعفران (3)			فرآوری گیاهان دارویی (2)
13		احداث گلخانه گل و گیاه زینتی (4)				فرآوری گل محمدی (2)
14		احداث گلخانه تولید زعفران (4)				تولید سوسیس و کالباس (3)
15		پرورش قارچ (4)				تولید گز (3)

در انتهای تحلیل یک لیست مزیت‌سنجی 55تایی در جدول زیر ارائه‌شده‌است. این جدول مشاغل فوق را در کنارهم نشان می‌دهد.

 

مشاغل	مزیت
فرآوری گردو وبادام	1
تولید چیپس میوه و میوه خشک	2
تولید لواشک، مربا و ترشیجات	3
پرورش گوسفند بختیاری	4
تولید آبمیوه	5
پرورش گاو هلشتاین	6
پرورش گاو سمینتال	7
پرورش گاو دورگ	8
احداث باغ گردو	9
احداث باغ بادام	10
زنبورداری	11
پرورش بزسانن	12
پرورش بز	13
پرورش گاو بومی	14
احداث باغ هلو	15
کشت یونجه	16
کشت ذرت علوفه ای	17
کشت چغندرقند	18
کشت کلزا	19
کشت گندم	20
کشت جو	21
تولید چیپس سیب زمینی	22
فرآوری گوجه فرنگی	23
کشت سیب زمینی	24
تولید خیارشور	25
پرورش مرغ گوشتی	26
پرورش مرغ تخم گذار	27
قالی بافی	28
فرآوری پوست دام	29
پرورش بوقلمون	30
فرآوری گیاهان دارویی	31
کشت گیاهان دارویی	32
پرورش بلدرچین	33
پرورش شتر مرغ	34
شیرینی پزی	35
پرورش کبک	36
تولید رشته آشی و پلویی	37
تولید نان صنعتی	38
کشت سیر	39
کشت پیاز	40
احداث باغ گلابی	41
گلیم بافی	42
احداث اقامتگاه بومگردی	43
احداث رستوران های بومی	44
پرورش ماهی قزل آلا	45
کشت زعفران	46
احداث گلخانه تولید صیفی جات	47
نمدمالی	48
احداث گلخانه تولید گیاهان دارویی	49
پرورش غاز	50
پرورش اردک	51
تولید جوجه	52
احداث سردخانه برای محصولات کشاورزی	53
قفل سازی	54
بسته بندی گوشت قرمز و مرغ	55

این تحلیل با همکاری کمیته امداد امام خمینی(ره) تهیه شده است.