فلاورجان
شهرستان فلاورجان یکی از شهرستانهای تاریخی استان اصفهان است که وسعت کل آن ۳۱۹ کیلومتر مربع است و از شرق به شهرستان اصفهان، از شمال به شهرستان خمینی شهر، از جنوب به شهرستان مبارکه، از شمال غرب به شهرستان نجفآباد و از غرب به شهرستان لنجان محدود میگردد. شهرستان فلاورجان در فاصله ۱۰ کیلومتري مرکز استان و ۴۴۲ كيلومتري تهران قرار دارد و ارتفاع آن از سطح دريا ۱۶۰۰ متر مي باشد. تقسیمات کشوری این شهرستان شامل 2 بخش، 8 شهرو 5 دهستان است.
از نظر آب و هوایی، شهرستان دارای آب و هوای نیمه بیابانی، با تابستان های گرم و زمستان های نیمه سرد می باشد. متوسط آمار 12 ساله، بارندگی 2/142 میلیمتر بوده است که حداکثر آن مربوط به فصل زمستان و اوایل بهار می باشد. حداکثر رطوبت نسبی بیشتر مربوط به ماه های خرداد؛ تیر و مرداد می باشد.
همچنین جمعیت این شهرستان طبق سرشماری سال 1395، 249814 نفر گزارش شدهاست.
لازم به ذکر است که مهمترین صنایع دستی اين شهرستان شامل قالي بافي، منبت کاري ،خاتم سازي و سرمه دوزي مي باشد.
ازجمله آثار تاریخی این شهرستان میتوان امامزاده یونس بن ازهربن عقیل بن موسی کاظم شهر زازران، خانه مویدیهای روستای زفره ، پل قدیم فلاورجان و مسجد جامع و پل بابا محمود سهرفیروزان و برج های کبوتر روستای هویه و شیرهای سنگی و مسجد بابا محمود سهرفیروزان و مسجد اشترجان و بقعه پیربکران و مقبره امامزادهگان شاه ابولقاسم سهرفیروزان،سیدمحمد لارگان و زیدبن حسن را نام برد. همچنین از دوران صفویه دیواری از نزدیکی شهر پیربکران شروع و تا آخر شهر ایمانشهر (مینادشت) ادامه داشتهاست که به مرور زمان این دیوار گلی ازبین رفتهاست ولی هنوز هم جزئی از این دیوار بر جاماندهاست.
مزیت های منطقه
مزيتسنجي و اولويتبندي كسبوكارهاي موجود در هر شهرستان برمبناي يک روش تحقيق انجام ميشود. در اين روش تحقيق، يک شناسنامه براي هر شهرستان و يک شناسنامه براي هر كسبوكار تدوين ميشود. اين شناسنامهها به عنوان ورودي به نرمافزار دادهشده و خروجي نرمافزار همپوشاني اين دو شناسنامه و تعيين مشاغل مزيتدار شهرستان است. اين اولويتبنديها توسط كارشناسان و افرادخبره هر شهرستان بازبيني و اصلاح ميشوند. يكي از منابع تحليل همين ليست مزيتسنجي اصلاحشدهاست. يكي ديگر از منابع تحليل، مصاحبه با كارشناسان و متخصصين حوزه اشتغال هر شهرستان است. در هر شهرستان با حداقل 3 نفر از اين افراد مصاحبه انجام ميشود. اين مصاحبهها پيادهسازي و ارزيابي ميگردد. در صورت وجود تناقض و ابهام بين اين 3 مصاحبه و ليست مزيتسنجي، مصاحبههاي تكميلي و حتي مصاحبه بيشتر هم صورت ميگيرد تا تيم تحليل به نتيجه نهايي مطلوب دستيابد. بنابراين خروجي هر شهرستان از تجميع مصاحبهها و ليست مزيتسنجي حاصل ميشود. در ادامه تحليل شهرستان فلاورجان ارائهشدهاست.
تعیین کسبوکارهای مزیتدار شهرستان
همانطوريكه در قسمت مقدمه اشارهشده مبناي تحليل، مصاحبهها و ليست مزيتسنجي است. از بررسي اين دو منبع رستههاي رايج و اولويتدار شهرستان تعيين شدهاست. مبناي اين اولويتبندي، فراواني و ميزان اشاره افراد كارشناس به كسبوكارهاي رايج در هر شهرستان و اولويتي كه اين مشاغل در ليست مزيتسنجي دارند، است. در هر رسته كسبوكارهاي رايج به ترتيب اولويت مشخص شدهاست. در تحليل به مشاغل موجود، مشاغل قابل توسعه و مشاغلي كه هنوز در شهرستان راهاندازي نشده و پتانسيل ايجاد آنها در شهرستان وجوددارد، اشاره شدهاست. مزيتهاي شغلي به ترتيب اولويت در ادامه آورده شدهاست.
دامداری
باغداری
صنایع غذایی
زراعت
طیور
خدمات
صنایع تبدیلی و تکمیلی
صنایع دستی
صنعت
10.شیلات
· دامداری
دامداری از جمله حرفههایی است که در شهرستان فلاورجان از رونق خوبی برخوردار است. این حرفه به شیوههای سنتی، صنعتی و نیمه صنعتی در حال انجام است. دام های پرورشی این شهرستان شامل دام های سبک مانند گوسفند و بز و دام های سنگین مانند گاو، شتر و اسب است. در نتیجه دامداری در شهرستان فلاورجان، به میزان مناسبی شیر و گوشت تولید می شود و قابلیت خوبی برای توسعه دامداری در این شهرستان وجود دارد.
گوسفندهای پرورشی در این شهرستان غالبا از نوع افشاری و کردی هستند، اما نژاد های بومی، لری و ترکی نیز پرورش می یابند. قابلیت خوبی برای توسعه پرورش این نژادها وجود دارد ولی به نظر می رسد پرورش گوسفند های لری، ترکی و بومی مزیت کمتری نسبت به گوسفندهای افشاری و کردی داشته باشند.
گوسفند افشاری یکی از نژادهای بسیار مهم گوسفند داشتی است که بومی استان زنجان است. مدیریت پرورشی بهینه این نژاد می تواند سودآوری واحد گوسفندداری را افزایش دهد. دلایل زیادی باعث شده است که امروزه گوسفندان نژاد افشاری جزء پر فروش ترین گوسفندان باشند. این نژاد به آب و هوای سرد عادت داشته و دارای جثه ای بزرگی است. گوسفند افشاری جزء گوسفندان سنگین دنبه کشور محسوب میگردد. سرعت رشد بالا، تولید شیر خوب و پرچرب و بهترین گوشت قرمز (که باعثشده است که جزء گوسفندان دو منظوره گوشتی – شیری قرار بگیرد.)، بهبود کمی و کیفی پشم گوسفند، سازگاری و عادت پذیری با شرایط آب و هوایی مناطق سردسیر، قدرت راهپیمایی و کوه پیمایی خوب، توان چند قلو زایی، مقاومت در برابر امراض و انگلهای منطقه و بالا بودن ضریب تبدیل و داشتن بازده اقتصادی مطلوب از جمله مزایای پرورش گوسفند افشاری است. گوسفند کردی دارای جثه متوسط، بدنی کشیده و با دست و پای بلند و قوی است. این دام از نظر تولیدی، جزء گوسفندان گوشتی کشور محسوب میشود. گوسفندکردی نیز نژادی گوشتی است که در دوتیپ دشت و تیپ کوهستان دیده می شوند.
لازم به ذکر است در شهرستان فلاورجان در زمینه اصلاح ژنتیکی دام سبک فعالیت هایی انجام شده که نتیجه قطعی آن هنوز مشخص نیست. مجموعه ای در زمینه تلقیح نژاد بین نژادهای سانن، آلپاین، قوچ همو و قوچ تکستل در حال انجام فعالیت هستند.[1]
پرورش بز نیز از جمله فعالیت هایی است که می توان در زمینه توسعه آن سرمایه گذاری کرد. بزهای پرورشی بیشتر از نوع بومی هستند اما بزهای پاکستانی و به میزان کم بزهای سانن نیز پرورش می یابند که می توان در زمینه پرورش آن ها اقدام کرد. لازم به ذکر است پرروش بز بومی در اولویت های بعدی مزیت های شغلی این حوزه قرار می گیرد.
همچنین طبق بررسیهای انجام شده، پرورش بز آلپاین نیز در شهرستان جوابگوست.[2] بزهای آلپاین به دلیل زندگی در شرایط کوهستانی، مقاوم، چالاک و با قدرت پیاده روی و کوه پیمایی مثال زدنی هستند و می توانند از صخره های شیب دار کوه های بلند، بالا رفته و از مراتع آن استفاده کنند. به همین دلیل برخی فکر می کنند چون منشأ نژاد آلپاین از کوهستان های سرد منطقه آلپ است، نمی تواند در مناطق گرمسیر زندگی کند. اما بررسیها نشان داده است که این نژاد علاوه بر شرایط آب و هوایی سرد، قابلیت مناسبی برای زنده ماندن در شرایط گرم و خشک را داشته و تقریبا با هر نوع شرایط آب و هوایی سازگار است ضمن اینکه این بز تولید شیر بسیار خوبی نیز دارد.
پرورش گاو نیز در این شهرستان از مزیت بالایی برخوردار است. گاوهای پرورشی در این شهرستان از نوع دورگ هستند و می توان نسبت به توسعه پرورش آن ها اقدام کرد. امروزه به منظور بهره برداری بهینه، از گاو های دورگ استفاده میشود. که این دامها، حاصل تلقیح نژاد اصلی و نژاد بومی هستند. گوساله ای که از طریق آمیخته گری متولد می شود هم برخی خصوصیات ارثی گاو نر اصیل و هم برخی خصوصیات ارثی گاو ماده بومی را دارا است. در نسل های بعدی به تدریج صفات منتقل شده از گاو های اصیل در گوساله ها ظاهر می شود و تولیدات شیر و گوشت اغلب آنها نیز به نحو قابل توجهی بیشتر می شود.
توسعه پرورش شتر نیز از مزیت خوبی برخوردار است و می توان در زمینه انجام آن سرمایه گذاری کرد. البته انجام این حرفه در اولویت های بعدی مزیت های شغلی این حوزه قرار می گیرد. پرورش شتر نسبت به سایر دام ها مزیتهایی مانند قابلیت سازگاری با شرایط سخت محیطی مناطق خشک و نیمه خشک، تحمل گرما، کم آبی و کیفیت پایین علوفه و مقاومت نسبی در مقابل امراض و عوامل بیماری زا دارد. همچنین شتر در مقایسه با سایر دام های اهلی علوفه را با قابلیت هضم بالا و بازده بیشتری استفاده می نماید و قادر است از انواع خاص گیاهان مرتعی (خشبی و خاردار و تیغ دار) به میزانی استفاده نماید که سایر دام ها قادر به استفاده از آن نیستند. از دیگر فواید پرورش شتر، حداقلِ نیاز به تاسیسات، تجهیزات و امکانات پرورش و نگهداری و در نتیجه کمترین نیاز به سرمایه گذاری سنگین را دارد. گوشت شتر منبع بسیار خوبی برای بسیاری از مواد غذایی مهم و مورد نیاز بدن می باشد. این گوشت حاوی پروتئین هایی با ارزش غذایی بالا و تعدادی از ویتامین های مفید و مورد نیاز بدن نظیر ویتامین های گروه B و برخی از عناصر معدنی مهم نظیر آهن ، فسفر و کلسیم است. سازمان ملل متحد شیر شتر را جزو سالمترین شیر حیوانی جهان شمرده است و به دلیل خواص زیاد شیر شتر برخی محققان به آن «طلای سفید بیابان» میگویند. در تحقیقات جدید، خواص متعددی برای شیر شتر بهاثبات رسیده، این تحقیقات بیانگر آن است که پادتنهای موجود در شیر شتر علاوه بر اینکه موجب ماندگاری طولانیتری نسبت به اغلب محصولات لبنی میشود، سیستم ایمنی بدن را تقویت کرده و باعث غلبه سیستم دفاعی بدن در برابر بیماریهایی نظیر سرطان، ایدز، آلزایمر، هپاتیت C میشود و از این نظر شیر شتر ساختار و خصوصیاتی بسیار شبیه شیر انسان دارد.
اسب از دیگر دام های سنگینی است که در شهرستان فلاورجان پرورش داده می شود و باتوجه به شرایط شهرستان، قابلیت افزایش فعالیت در این زمینه وجود دارد. اسب حیوان بسیار حساسی است و پرورش و نگهداری از آن هم هزینهبر است اما سودآوری مناسبی نیز دارد. بیشترین سهم هزینهها پس از راهاندازی، مربوط به تغذیه اسبها میشود. با این حال فعالیت در این زمینه هم مزیت دارد که در اولویتهای آخر قرار میگیرد.
زنبورداری از حرفه هایی است که به میزان کمی در این شهرستان انجام می شود. درواقع شهرستان فلاورجان مراتع و پوشش گیاهی مناسبی برای زنبورداری ندارد؛ بنابراین در تمام ایام سال نمی توان در این شهرستان به زنبورداری پرداخت بلکه می توان این حرفه را به صورت کوچ رو انجام داد. به گفته کارشناسان در فصل بهار زنبورداران در شهرستان فلاورجان حضور دارند و بعد از آن که پوشش گیاهی ضعیف است به سایر نقاط کوچ میکنند.
· باغداری
باغداری یکی از حوزههای رایج در شهرستان فلاورجان است. تولید اشتغال توسط باغداری بسیار زیاد میباشد و به اقتصاد شهرستان و فضای کسب و کار رونق میبخشد. کشاورزی و ازجمله باغبانی در توسعه ملی و افزایش رفاه عمومی، فقرزدایی، تنوع بخشیدن و پایدار کردن الگوی توسعه شهری، توزیع درآمد و عدالت اجتماعی موثر است. لازم به ذکر است توسعه تمام محصولات باغی و زراعی که نام برده خواهد شد، مشروط بر وجود زمین کافی است.
به و هلو از جمله محصولات باغی شهرستان هستند که به میزان خوبی تولید می شوند و با توجه به سازگاری این میوه ها با اقلیم شهرستان و مزایای تولید این محصولات، افزایش تولید به و هلو در این منطقه پیشنهاد میشود. فصل برداشت به در فلاورجان از اواخر شهریور آغاز می شود؛ به گلابی و به بومی اصفهان از ارقام اصلی این میوه در شهرستان است.[3] درخت به یکی از پرطرفدار ترین درختان میوه محسوب می شود. میوه درخت به، به دلیل متفاوت بودن طعم آن طرفداران خاص خود را دارد. درخت به از خانواده درختان سیب است؛ اما نسبت به درخت سیب مقاومت کمتری نسبت به سرمای زیاد دارد، ، این درخت بعد از ۴ الی ۵ سال از کاشت، شروع به میوه دهی می کند. بنابراین با توجه به اینکه بازگشت سرمایه در احداث و بهره وری از باغات به، طولانی است، لازم است باغداران برای کسب سود، مقداری صبور باشند. هلو نیز از جمله میوه هایی است که علاوه بر تازه خوری، کاربرد فراوانی در صنایع غذایی مختلف مانند تولید مربا، آبمیوه، لواشک و... دارد. بنابر این از بازارفروش خوبی برخوردار است و افزایش تولید آن مزیت دارد.
آلو، زردآلو، گیلاس و آلبالو نیز از میوه هایی هستند که در این شهرستان تولید می شوند و می توان در زمینه توسعه تولید آن ها فعالیت داشت. طعم لذیذ این میوه ها و کاربرد آن ها در تهیه انواع مواد غذایی باعث شده تا با استقبال خوبی مواجه باشند. شهرستان فلاورجان در زمینه تولید میوه های خشک نیز ظرفیت قابل توجهی دارد. در حال حاضر محصولاتی همچون فندق، پسته، گردو و بادام در این شهرستان به میزان کم تولید می شوند. اما با توجه به وجود پتانسیل کافی در خصوص توسعه کاشت این میوه های باارزش، فعالیت بیشتر در حوزه احداث باغات مربوط به این محصولات پیشنهاد می شود. درخت فندق از گونه های کم توقع و مقاوم در برابر عوامل نامساعد محیطی است. مناطق با شرایط اقلیمی معتدل و کوهستانی برای توسعه این محصول مناسب هستند. ضمناً وجود رطوبت کافی در رشد و پرورش این محصول امری ضروری است. مشتریان فندق بازارهای خشکبار و آجیل فروشان هستند. از این محصول همچنین در صنعت شکلات و بستنی استفاده می شود. از میوه فندق، روغن هم به دست می آید که علاوه بر مصرف خوراکی در صنایع عطرسازی و نقاشی نیز کاربرد دارد. علاوه بر آفات و بیماریهایی که درختان فندق را تهدید می کند، اختلاف قیمت بین فندق خریداری شده از کشاورز و قیمتی که در مغازه ها به فروش می رسد، دغدغه تمام باغ داران می باشد، که با تبلیغ و بازاریابی مناسب می توان این اختلاف قیمت را از بین برد. اصولا درخت پسته از ۷ تا ۹ سال پس از کاشت نهال و پیوند، شروع به دادن محصول مینماید. کسانی که قصد احداث باغ پسته را دارند برای داشتن سود اقتصادی باید کمی صبور باشند. بهترین خاک برای کاشت درخت پسته، خاک رسی یا شنی است. کیفیت آب مصرفی برای آبیاری درخت پسته به گونه ای است که در کاشت سایر محصولات کشاورزی با آن آب غیر ممکن یا غیر اقتصادی است. آگاهی از اقلیم و آب و هوای مناسب برای درخت پسته یک امر حیاتی قبل از احداث باغ است. شرایط مناسب آب و هوایی برای کاشت نهال پسته اقلیم گرم و خشک در تابستان (گرمای سوزان نباشد) و زمستان سرد و معتدل است. انتخاب پایه مناسب نکته دیگری است که لازم است درنظر گرفته شود. یک پایه پسته قوی و ایده آل باید نسبت به بیماری های مختلف مقاوم و دارای رشد بالایی باشد، همچنین مقاومت و سازگاری زیادی در برابر کم آبی و شوری داشته باشد. محصول پسته به لحاظ اهمیتی که اندام های مختلف گونه های متعدد درختان پسته از نظر خوراکی و صنعتی دارد همواره حائز اهمیت فراوانی است و انسان از میوه، پوست، هسته، برگ، ساقه و حتی صمغ آن نیز استفاده میکند.
گردو، درختی چندساله و مقاوم است که پس از رشد کامل، هر درخت تا 18 کیلوگرم تولید محصول خواهد داشت. محصول نهایی قیمت بالایی دارد که هم در داخل کشور طرفداران زیادی داشته و هم قابلیت بالای صادرات دارد. در صورت احداث باغ گردو، تا سال های سال نیاز به سرمایه گذاری و کشت دوباره وجود ندارد؛ زیرا درخت گردو دارای عمر طولانی است و تا ده ها سال قابلیت برداشت دارد. میوه گردو هم جزء معدود میوه هایی است که هیچ گونه نیازی به هزینه انبار در سردخانه ندارد و به دلیل ماندگاری طولانی، می تواند چند ماه و حتی چند سال مورد مصرف قرار گیرد. در ضمن چوب درخت گردو هم برای منبت کاری، خراطی و کنده کاری، ساخت مجسمه و اشیاء دکوری، ساخت آلات موسیقی و همچنین در دکوراسیون داخلی منزل و ساخت روکش های چوب بسیار پرکاربرد است. این چوب نیمه سنگین و نیمه سخت بوده و مقاومت مناسبی در برابر فشار، خمش، رطوبت و کشش دارد. با توجه به موضوع مهم کمآبی، کاشت درختان دیم و همچنین محصولات دیم بسیار پراهمیت و موردتوجه است. از درخت بادام بهعنوان یک درخت مقاوم در برابر خشکی یاد میشود و در شرایطی که بیآبی وجود دارد، درخت بادام میوه خوبی میدهد و همچنین ازلحاظ شرایط کاشت در زمینهای آهکی هم تا حد زیادی مقاومت دارد. با توجه به موارد گفته شده و ارزش افزوده خوبی که کاشت این محصول دارد، ایجاد باغات بادام، سوددهی خوبی را خواهد داشت.
در رابطه با وضعیت گلخانهها در شهرستان فلاورجان باید گفت در حال حاضر گلخانه هایی در خصوص تولید صیفی جاتی مانند خیار و گوجه، فلفل دلمه ای، بادمجان و سبزیجات، گل های زینتی مانند گل رز و آلوئه ورا –که در واحدهای کوچکی پرورش می یابد- وجود دارد. طبق بررسیهای انجامشده ظرفیت خوبی برای احداث گلخانههای جدید در خصوص تولید محصولات نام برده شده وجود دارد. لازم به ذکر است احداث گلخانه تولید آلوئه ورا و گلهای زینتی مانند گل رز در اولویت های بعدی قرار می گیرد. گل های زینتی مانند گل رز و آلوئه ورا نیز کاربرد گسترده ای در صنایع آرایشی و بهداشتی دارند و می توان با تولید انبوه و بستن قرارداد با چنین کارخانه هایی درامدزایی بسیار خوبی داشت. ضمن اینکه زمین های حاصلخیز این منطقه محل مناسبی برای پرورش انواع گل های زینتی است.[4]
محصولاتی همچون گوجه، خیار، بادمجان، فلفل و سبزیجات در فضای آزاد نیز کاشته می شوند اما با توجه به مشکل کم آبی شهرستان و صرفه جویی در مصرف آب در کشت های گلخانه ای، کاشت محصولات گفته شده در فضای آزاد در اولویت پایین تری قرار می گیرد. همچنین قابلیت کاشت آلوئه ورا در فضای آزاد نیز وجود دارد که در اولویت بعد از کاشت گلخانه ای آن قرار می گیرد. گونه های مختلف آلوئه ورا گیاهانی مقاوم به گرما، خشکی، بیماریها، آفات و حتی شوری هستند. علت مقاومت زیاد آن ها ساختار مرفولوژیکی این گیاه است و بذر آن ها نیز در شرایط اقلیمی مناسب و در دمای 21درجه سانتی گراد سبز می شوند. البته این گیاهان به سرما بسیار حساس هستند به طوریکه در دمای زیر 10درجه سانتی گراد رشد آن ها متوقف می شود. آلوئه ورا به رطوبت بالا، آب ایستایی و آبیاری زیاد حساس است. از این رو آبیاری گیاهان باید زمانی انجام شود که خاک آن ها کاملا خشک باشد. چنانچه این گیاه در مناطق گرم و خشک کاشته شود باید تحت آبیاری به موقع قرار بگیرد. آلوئه ورا را در هر نوع خاکی می توان کاشت ولی خاک های سبک که از زهکشی مناسبی برخوردار باشند برای کاشت این گیاه توصیه می شود. بازار و جایگاه آلوئه ورا در کشور جدید میباشد و آن چنان که باید جایگاه خود را پیدا نکرده اما این گیاه از اندک گیاهان دارویی است که علاوه بر مصرف دارویی در حوزه های آرایشی (مایع، ژل، کرم، لوسیون) و تغذیه ای (عصاره و نوشیدنی) نیز کاربرد دارد.
سیب از دیگر میوه های باغی است که در شهرستان تولید میشود و میتوان در زمینه افزایش تولید آن گام برداشت. سیب از میوههای مهمی است که می توان برای ماهها انبار نمود؛ درحالیکه همچنان ارزش غذایی خود را حفظ می کند. توسعه باغات سیب در این شهرستان مزیت اقتصادی دارد. باید توجه داشت سیب معمولا آب نسبتا زیادی مصرف می کند که می توان با روش آبیاری قطره ای در شهرستان، در مصرف آب صرفه جویی کرد. البته مقدار آب مصرفی بر اساس کیفیت خاک منطقه و نوع پایه سیب و شرایط آب و هوایی متغیر است.
زرشک از دیگر محصولات باغی است که به میزان کم در این شهرستان کاشته می شود و کاشت آن به خوبی با شرایط شهرستان سازگار است. زرشک براي توليد ميوه کافي و عملکرد بالا، به يک محل آفتابي با جريان هواي خوب احتياج دارد. درختچه زرشک در برابر باد مقاومت خوبي داشته و از آن به عنوان حصار و بادشکن نيز استفاده مي شود؛ اما وزش بادهاي گرم بويژه در هنگام گل دهي ميزان توليد و کيفيت ميوه آن را به شدت تحت تاثير قرار مي دهد. سرمازدگي گلها به دليل ظهور ديرهنگام آنها به ندرت مشاهده میشود؛ اما سرمازدگي ميوه ها در صورت مواجهه با سرماهاي زودرس پاييزه و يا برداشت ديرهنگام آنها قابل توجه است.
کاشت میوه هایی همچون انار و انگور نیز در این شهرستان قابلیت داشته و پیشنهاد می شود.[5] نهال انار حداقل سه سال نیاز به رشد دارد و از سال چهارم به بعد شروع به باردهی می کند. درخت انار بیش از 40 سال عمر مفید داشته و در مقابل کم آبی مقاوم است؛ اما میزان و نوع آب در کیفیت و کمیت میوه آن تاثیر مهمی دارد. مصرف انار در سال های اخیر افزایش یافته است. خواص این میوه و ابعاد مختلف محصولی آن از دلایل افزایش مصرف است. از انار در تولید داروهای تقویتی و صنایع آرایشی و بهداشتی استفاده می شود. مصرف رب و آب انار نیز از گذشته رواج داشته و در سال های اخیر به اشکال متنوع و بهتری انجام می شود. کاشت انار فعالیتی درآمدزا است که با ارزیابی نیاز بازار، به روز رسانی فرآیند بسته بندی و جابجایی و ... می توان درآمد آن را افزایش داد. انگور از مهمترین محصولات باغی است که هم به لحاظ سطح زیر کشت و هم ارزش اقتصادی و تغذیهای، موردتوجه کشاورزان و کارآفرینان است. زیبایی، تنوع رنگ، طعم و مزه، ارزش غذایی، خواص دارویی و وجود فرآوردههای تبدیلی چون کشمش، شیره انگور، روغن هسته انگور، کنسانتره، آب انگور، سرکه، آبغوره، داروهای تقویتی و مواد آرایشی بهداشتی، همچنین توصیههای دینی و مذهبی، انگور را به یک میوه استثنایی و بینظیر تبدیل کرده است؛ بنابراین در بین مردم طرفداران زیادی دارد و بازار مصرف این محصول به صورت محصولات فراوری شده و تازه خوری فراهم است. پرورش انگور علاوه بر اشتغالزایی، یکی از محصولات ارزآور کشور است و میتواند در توسعه صادرات غیرنفتی در بخش کشاورزی، سهم بسزایی داشته باشد.
قارچ از دیگر محصولاتی است که به صورت خانگی و یاکارگاهی در این شهرستان تولید میشود. تولید قارچ میتواند زمینه ساز فعالیت اقتصادی و تولید شغل و مناسب برای سلامت و ذائقه مردم باشد. به صورت کلی پرورش قارچ مزایایی مانند نیاز به سرمایه کم، فضای کوچک، زودبازده بودن و امکان کشت در هر آب و هوایی را داراست؛ بنابراین فعالیت بیشتر در زمینه تولید قارچ از جمله پیشنهادات شغلی در این حوزه است.
· صنایع غذایی
راهاندازی کسب و کار فراوری محصولات کشاورزی مهم ترین روش برای ایجاد اشتغال پایدار و کاهش وابستگی به درآمد های نفتی و عاملی مهم در توسعه پایدار امنیت غذایی محسوب میشود. ایجاد صنایع غذایی، علاوه بر اشتغالزایی، باعث ارتقای سطح درآمد ارزی میشود که کاهش هدررفت محصولات کشاورزی و ایجاد ارزش افزوده از منابع را تا حد امکان ممکن میکند.
با توجه به تولیدات باغی شهرستان مانند میوه ها و صیفی جات و نبود واحد صنعتی فرآوری این محصولات، می توان در زمینه احداث واحد یا واحدهایی در خصوص تولید آبمیوه، کمپوت، چیپس میوه و میوه خشک، لواشک، شوریجات و ترشیجات و بسته بندی آن ها اقدام کرد. البته ممکن است مواد اولیه موجود در شهرستان برای راه اندازی تمام واحدهای نام برده شده کافی نباشد که در این صورت می توان از سایر شهرستان ها واردات داشت. لازم به ذکر است در حال حاضر فراوری میوه ها به صورت سنتی انجام و محصولاتی همچون میوه خشک وترشیجات تولید می شود.[6] خشک کردن میوهجات، یکی از روشهاي جلوگیري از فساد میکروبی آنها است. در این روش، در اثر کاهش میزان رطوبت، امکان فساد میکروبی بسیار کم شده و سرعت دیگر واکنشهاي مضر نیز، به مقدار قابل توجهی کاهش مییابد. خشک کردن، ضمن اینکه روي محصول اثر حفاظتی دارد، وزن و حجم آن را نیز به میزان چشمگیری کاهش میدهد، در نتیجه از هزینههای حمل و نقل و ذخیرهسازي نیز میکاهد. با توجه به اینکه بخشی از بازار میوه خشک ایران، سهم محصولات وارداتی است، با تولید مشابه داخلی این میوهها (از نظر نوع و کیفیت)، میتوان مانع واردات و خروج میلیونها دلار ارز از کشور شد. همچنین نیاز بیش از حد برخی از کشورها به این گونه محصولات (به دلیل شرایط ویژه اقلیمی آنها، هزینه بالای حمل و نقل سبزیجات و میوههای تازه و محدود بودن زمان نگهداری آنها)، فرصت مناسبی برای رونق تولید و صادرات چیپس میوه فراهم آورده است.
با توجه به تولید شیر به میزان مناسب در شهرستان فلاورجان و نبود واحد صنعتی تولید لبنیات، راه اندازی کارگاه یا کارخانه ای در زمینه فرآوری شیر و تولید انواع لبنیات از جمله پیشنهادات مناسب شغلی است. البته باید توجه داشت برای موفقیت در زمینه تولید لبنیات باید به بالابردن توانایی رقابت با نشانهای تجاری معروف نیز فکر کرد.
گندم از جمله غلاتی است که تولید قابل توجهی دارد به گونه ای که می توان برای احداث واحدهای فرآوری آن اقدام کرد. در حال حاضر کارخانه ای جهت تولید آرد در این شهرستان وجود دارد اما آرد تنها فرآورده ای نیست که می توان از گندم تولید کرد بلکه فرآورده های دیگری مانند شیرینی، نان صنعتی، کیک، کلوچه و بیسکوییت می توان تولید کرد. البته ممکن است گندم تولید شده در شهرستان برای راه اندازی تمام واحدهای نام برده شده کافی نباشد که در این صورت باید از واردات گندم کمک گرفت.
با توجه به میزان تولید گوجه فرنگی در این شهرستان، قابلیت ایجاد واحدی صنعتی در خصوص تولید رب گوجه فرنگی وجود دارد.[7] رب گوجه فرنگی دارای کاربردهای فروانی از قبیل چاشنی و بهبود دهنده رنگ و طعم انواع غذا، ماده اولیه سسها و کنسروها است که بازار فروش بسیار خوبی دارد.
سیب زمینی تولید شده در شهرستان فلاورجان، خام فروشی می شود. در صورتی که با احداث واحدی صنعتی جهت تولید فراورده های حاصل از سیب زمینی مانند چیپس و خلال سیب زمینی، می توان ارزش افزوده بسیار خوبی را برای شهرستان ایجاد کرد. چیپس سیب زمینی یکی از محصولاتی است که به واسطه طعم جذاب خود مخاطبین زیادی در میان تمام اقشار جامعه دارد و اکثر افراد به ویژه کودکان و نوجوانان از این محصول استفاده میکنند. چیپس به عنوان یک ماده غذایی لذیذ و پرطرفدار در بازار مصرف مواد غذایی کالایی رقابتی است؛ بنابراین افرادی که قصد ورود به این حرفه را دارند باید به این نکته توجه کنند که حتماً محصولات تولیدی توانایی رقابت با نشانهای تجاری موجود در بازار را داشته باشند.
با توجه به تولید گیاهان دارویی به صورت خودرو و کشت شده در شهرستان فلاورجان، واحدی در زمینه فراوری گیاهان دارویی در مقیاس کوچک وجود دارد اما می توان در زمینه ایجاد واحدی دیگر در خصوص فرآوری گیاهان دارویی به منظور تولید عرقیجات، خشک کردن و بسته بندی این گیاهان اقدام کرد.[8]
در شهرستان فلاورجان تعداد مناسبی دام پرواری وجود دارد و در رابطه با کشتار آن ها نیز کشتارگاهی موجود است. با توجه به مطالب گفته شده احداث واحدی جهت تولید فرآورده های دامی مانند سوسیس و کالباس از جمله مزیت های شغلی شهرستان است. البته ممکن است بازارفروش سوسیس و کالباس تولید شده، به صورت کامل در شهرستان فلاورجان تامین نشود که در این صورت لازم است روی صادرات این تولیدات کار شود. همچنین می توان در زمینه فراوری گوشت مرغ، تولید شنیسل مرغ را نیز انجام داد که این مورد در اولویت های بعدی مزیت های شغلی این حوزه قرار می گیرد.
با توجه به اینکه پیاز تولید شده مقدار زیادی دارد و برای ایجاد واحدی جهت تولید فرآورده های حاصل از آن مانند پیاز سرخ شده و پودر پیاز کفایت می کند، سرمایه گذاری در خصوص احداث چنین واحدی صرفه اقتصادی خوبی دارد.
جو نیز از غلاتی است که به مقدار زیادی تولید می شود و امکان احداث واحد فرآوری جو وجود دارد. جوپرک، آرد جو و نان جو از فرآورده های قابل تولید میباشد که با استقبال نسبتا خوبی رو به رو هستند.
· زراعت
بخش زراعت در روند رشد و توسعه اقتصادی نقشهای متعددی بر عهده دارد که از جمله مهمترین آنها میتوان تامین مواد خام و اولیه مورد نیاز صنایع بالادستی، تامین نهادههایی مانند نیروی کار، مصرف تولیدات سایر بخشهای صنعتی از قبیل کودها و سموم شیمیایی و ماشینآلات کشاورزی، ارزآوری برای کشور و تامین مالی سایر بخشهای زیربنایی را یاد کرد. شهرستان فلاورجان تولیدات متنوعی در زمینه محصولات زراعی دارد که کشت آن ها در صورت وجود زمین کافی، قابلیت توسعه دارد.
گندم از محصولات زراعی شهرستان فلاورجان است که به میزان زیادی کشت می شود و قابلیت توسعه کشت آن نیز وجود دارد. در میان محصولات کشاورزی، کشت گندم نسبت به بقیه کم دردسرتر و کم آفت تر است.گندم در بازه زمانی حدودا هشت ماهه به ثمر نشسته و به مرحله سود دهی می رسد. خرید تضمینی گندم همه ساله توسط دولت انجام می گیرد. البته خود کشاورز هم می تواند گندم را بفروشد و درآمد خوبی کسب کند. در ضمن مورد حمایت دولت واقع شده و کود شیمیایی و بذر نیز به شکل یارانه ای در اختیار کشاورزان قرار می گیرد؛ بنابراین گسترش تولید گندم ارزش افزوده مناسبی را به دنبال دارد.
پیاز از جمله محصولاتی است که تولیدات انبوهی دارد و با توجه به مستعد بودن این شهرستان در خصوص تولید پیاز و مزایای کشت این محصول، می توان در زمینه گسترش سطح کشت آن اقدام کرد. در این شهرستان دو نوع پیاز تولید می شود با نام های پیاز روز کوتاه یا بهاری که در فصل بهار کشت و در فصل تابستان برداشت می شود و پیاز روز بلند که در اوایل بهار کشت و در فصل پاییز برداشت می شود.[9]
امروزه افراد زیادی به استفاده از گیاهان دارویی متمایل شده اند. خواص بی نظیر این گیاهان و نداشتن عوارض جانبی ناشی از مصرف باعث شده تا افراد زیادی به صورتهای مختلف از آن ها استفاده کنند. به همین جهت به کشت گیاهان دارویی می توان به چشم یک مزیت پر سود نگریست.از آن جا که این گیاهان برای کشت مراقبت خاص و شرایط حساسی نیاز ندارند، می توان روی کشت آن ها سرمایه گذاری کرد. گیاهان دارویی در شهرستان فلاورجان به صورت خودرو و کشت شده وجود دارند. گل گاو زبان و بابونه از جمله گیاهان دارویی موجود در شهرستان هستند. گسترش تولید انواع این گیاهان در این شهرستان امکان پذیر است و مزیت دارد. موسیر از دیگر گیاهان دارویی است که در این شهرستان کشت شده است و فعالیت در زمینه گسترش کشت آن مزیت قابل توجهی دارد. موسیر نوعی سبزی است که برگ های بلند و باریکی دارد. کشت موسیر به آب زیادی نیاز ندارد و تولید آن باعث پیشرفت خوبی در اقتصاد کشاورزی می شود. موسیرها دارای انواع مختلفی هستند و برای هر منطقه باید گونه ای انتخاب شود که در آن منطقه به خوبی رشد می کند.
جو از دیگر محصولات زراعی شهرستان است که در سطح مناسبی تولید می شود. افزایش تولید این محصول در شهرستان قابلیت و مزیت دارد. جو از دیرباز در سبد تغذیه دام جایگاه ویژه داشته و به صورت دانه و علوفه سبز مورد استفاده قرار میگیرد. از جو برای تهیه نان و پخت سوپ استفاده می شود و در تهیه غذای کودک نیز کاربرد دارد. جوشانده جو داروي خوبي براي مبتلايان به تب و كم خوني و سوء هاضمه بوده و پایین آورنده کلسترول است.
زعفران از جمله محصولات زراعی است که تا به حال به میزان کمی در این شهرستان کشت شده است اما پتانسیل خوبی برای افزایش تولید آن وجود دارد. مقاومت زعفران در برابر سرما زیاد است و به آب کمی نیاز دارد. زعفران به علت داشتن رنگ زیبا، عطر و طعم بسیار مطبوع، در صنایع غذایی کاربرد دارد. دمنوش زعفران آرام بخش بوده و استرس و نگرانی را برطرف می کند. کسب و کار کشت زعفران به علت خاصیت ضد سرطانی این گیاه اهمیت دو چندان پیدا می کند. ایران اولین کشور تولیدکننده زعفران است که قریب به 90 درصد از زعفران جهان را تأمین می کند. مصرف زعفران در ایران بالا است و نه تنها می تواند نیاز منطقه زیرکشت را تامین کند بلکه درسراسر ایران نیز مشتری دارد.
سیب زمینی از دیگر محصولات زراعی شهرستان است که به مقدار زیادی کشت می شود و امکان افزایش سطح زیر کشت آن وجود دارد؛ اما با توجه به اینکه سیب زمینی محصول آببری است، لازم است در رابطه با کشت این محصول نظارت صورت بگیرد و در تولید آن زیاده روی نشود.
شهرستان فلاورجان در زمینه کشت علوفه های دامی نیز مستعد است و در حال حاضر گیاهانی همچون شبدر و یونجه در این منطقه برای تامین نیاز دام های شهرستان کشت می شود. گسترش تولید این محصولات تا اندازه ای امکان پذیر است اما با توجه به اینکه یونجه و شبدر جزء محصولاتی هستند که به آب نسبتا زیادی نیاز دارند، لازم است برای کشت آنها به این نکته توجه شود.
بادام زمینی از جمله محصولات زراعی است که کشت آن به کشاورزان شهرستان فلاورجان پیشنهاد می شود.[10] بادام زمینی به دلیل خواص دارویی و مزه دلچسب آن همیشه پرتقاضا است. مهم ترین مورد برای رشد بادام زمینی نور خورشید است. اگر نور به طور کامل تامین شود میتوان محصول مرغوبی را تولید کرد. این محصول در آب وهوای مرطوب به بهترین صورت ممکن رشد می کند. بادام زمینی به صورت خام و فرآوری نشده فروش خوبی دارد و بازدهی قابل توجهی از خود نشان میدهد ولی فراروده هایی مثل کره و روغن بادام زمینی سود بسیار چشم گیری به همراه دارد. بازار فراورده های بادام زمینی در داخل پرتقاضا است ولی کشورهای خاورمیانه مشتری دست به نقد این فرآوردهها هستند. در حال حاضر شهرستان آستانه اشرفیه طلایه دار تولید این محصول در ایران است ولی با آگاهی کامل و سرمایه گذاری در این طرح در شهرستان فلاورجان نیز قابلیت توسعه وجود دارد.
کشت ارزن از جمله کسب و کارهای دیگری است که قابلیت انجام در شهرستان فلاورجان را دارد.[11]. ارزن در مناطق خشک، نیمه خشک، در برابر درجه حرارت بالا و خاکهای ریگی مقاومت داشته و به خوبی می روید و در مقایسه با غلات دیگر در خاکهای ضعیف، حرارت زیاد و بارندگی کم، نتیجه بهتری می دهد.
برنج از دیگر محصولاتی است که در شهرستان فلاورجان کشت می شود. کشت این محصول درآمد بسیار خوبی را برای کشاورزان به همراه داشته است. اما با توجه به اینکه شهرستان فلاورجان دچار مشکل کم آبی است، کشت این محصول با مقداری محدودیت همراه شده است. درواقع در صورتی می توان اقدام به گسترش کشت برنج کرد که وضعیت آبی شهرستان مطلوب باشد، در غیر این صورت بهتر است از کشت های جایگزین مانند کشت ارزن، استفاده شود.
· طیور
پرورش طیور یکی از مشاغل سخت و پرکاری است که به دلیل نیاز جامعه به منابع غذایی، از اهمیت بالایی برخوردار است و سوددهی بالایی دارد. در شهرستان فلاورجان توجه خوبی به پرورش انواع طیور شده است. مرغ بومی از جمله طیوری است که در این شهرستان پرورش می یابد و با استقبال بسیار خوبی روبه رو بوده است. با توجه به مزایای پرورش مرغ بومی و وجود پتانسیل مناسب برای انجام این حرفه در شهرستان، پرورش مرغ بومی تخم گذار و گوشتی از جمله پیشنهادات شغلی است. پرورش مرغ محلی نسبت به مرغ صنعتی تلفات کمتری دارد. مرغ بومی نسبت به بیماریها، گرما و سرما مقاوت بیشتری دارد و این امر باعث سود دهی بیشتر می شود. هرچند تلفات در مرغداری ها اجتناب ناپذیر است اما در صورت رعایت بهداشت و واکسیناسیون می توان مرگ و میر مرغ ها را به حداقل رساند. اگر در پرورش مرغ بومی یا همان مرغ محلی از تجهیزات مدرن استفاده شود، سود بیشتری نصیب پرورش دهنده می شود. اما با خلاقیت می توان تجهیزات پرورش شامل :آبخوری ، دان خوری ، لانه تخم گذاری و…را با وسایل ساده ساخت. درواقع با کمترین تجهیزات می توان به پرورش مرغ بومی پرداخت.
بلدرچین، شترمرغ و بوقلمون از دیگر طیوری هستند که در حال حاضر در این شهرستان پرورش می یابند و قابلیت بسیار خوبی در زمینه توسعه پرورش این پرنده ها در شهرستان فلاورجان وجود دارد. گوشت بوقلمون دارای خواص غذائي ويژه ای است و محدوديت مصرف خاصي نيز ندارد؛ بنابراین مي تواند جايگزين مناسبی براي گوشت قرمز علی الخصوص در بيمارانی که مصرف گوشت قرمز برای آنها با محدوديت هایی همراه است، مطرح گردد. از ديگر امتيازات گوشت بوقلمون وجود هر دو نوع گوشت سفيد و قرمز در يک لاشه است. گوشت سفيد 65 درصد و گوشت قرمز 35 درصد وزن يک لاشه 8 کيلوئي را تشکيل مي دهد. تولید بوقلمون گوشتی به دلیل به صرفه بودن تولید، در دسترس بودن نهادههای مصرفی بوقلمون، نیاز بازار داخلی و نیز امکان انجام صادرات به کشورهای منطقه حائز اهمیت است. بلدرچین پرنده ای با جثه کوچک، در برابر بسیاری از بیماری ها مقاوم است. پرورش بلدرچین به دلیل هزینه های جاری پایین، اشباع نبودن بازار فروش، کوتاه بودن دوره پرورش(40 روز) و عدم پرورش انحصاری توسط شرکت های بزرگ دارای مزیت است. محصولات این پرنده شامل گوشت، تخم بلدرچین و کود است. گوشت و تخم این پرنده دارای ارزش غذایی و دارویی و همچنین سرشار از پروتئین است. شترمرغ در گروه پرندگان طبقه بندی شده و گوشت آن جزء گوشتهای قرمز محسوب میشود که نسبت به دیگر گوشتهای قرمز کم چربتر و سالمتر است به طوری که ۹۰ درصد آن قابلیت هضم داشته و بعد از گوشت ماهی در رتبه دوم قرار دارد. پوست این پرنده از بهترین نوع چرم بوده، مقاومتش3 برابر چرم گاو است، ظرافت خاصی دارد و در تولید کیف و کفش با قیمت بالا به کار می رود. علاوه بر آن، از پر و تخم شترمرغ، ناخن و قرنیه چشم آن برای مصارف صنعتی، دارویی، زینتی و نیز تولید نخ بخیه استفاده می شود. همچنین با استفاده از پوکه تخم این پرنده در زمینه صنایع دستی و خلق آثار هنری، می توان اشتغال زایی کرد.
پرورش کبک نیز در شهرستان انجام میشود که سازگاری خوبی با اقلیم شهرستان دارد؛ بنابراین افزایش پرورش کبک دارای مزیت است. محصولات کبک نسبت به دیگر طیور به دلیل طعم و کیفیت مناسب و قیمت بیشتر، مشتریان خاص خود را دارد. از جهت دیگر به دلیل مقاومت نسبتاً بالای این پرنده در مقابل بیماریها، تلفات آن نسبت به دیگر پرندگان کمتر است. با پرورش کبک بهصورت صنعتی میتوان بخشی از نیاز کشور در حوزه گوشت را تأمین کرد و از میزان واردات به داخل کشور کاست. همچنین میتوان به بازار جوجه و تخم کبک اشاره نمود که قابلیت تولید و عرضه را دارد.
در شهرستان فلاورجان اردک نیز پرورش داده میشود[12] که فعالیت بیشتر در این زمینه با صرفه اقتصادی همراه خواهد بود. تغذیهی اردکها شبیه مرغ است، با این تفاوت که گوشت آن گرم است، ارزش غذایی بالایی دارد و مثل مرغ واکسینه نمیشود؛ در نتیجه مشکل هورمونی ندارد.
لازم به ذکر است در صورت عدم تامین بازارفروش برای تمام طیور پرورش یافته، می توان از امتیاز نزدیکی شهرستان فلاورجان به اصفهان استفاده کرد و در آن شهرستان نیز بازاریابی مناسبی داشت.
در شهرستان فلاورجان تعدادی مرغداری صنعتی وجود دارند که به پرورش مرغ گوشتی و تخم گذار می پردازند. بررسی ها نشان می دهد که در حال حاضر مجوزی برای احداث مرغداری جدید در شهرستان داده نمی شود.[13]
· خدمات
مشاغل خدماتی یکی از منابع مهم کسب درآمد از گذشته بوده است. تنوع در حوزه مشاغل خدماتی بسیار زیاد است و حرفه های زیادی را در برمی گیرد که میزان سودآوری حرفه ها با توجه به نیاز و ظرفیت منطقه با یکدیگر تفاوت هایی دارد. برای مثال گردشگری از فعالیت هایی است که با سودآوری بسیاری همراه است و در شهرستان فلاورجان نیز ظرفیت های خوبی برای سرمایه گذاری در زمینه گردشگری وجود دارد. پارک ساحلی کلیشاد، مسجد جامع اشترجان، پل فلاورجان، پل بابامحمود، بقعه پیربکران، چهل برج کلیسان و کبوترخانه ها از جمله جاذبه های گردشگری شهرستان فلاورجان هستند که هرساله گردشگرانی را به خود جذب می کنند. ایجاد امکاناتی مانند اقامتگاه های بومگردی، تفریحی و رستوران های بومی، از جمله فعالیت هایی هستند که گردشگری را در این شهرستان رونق می بخشند. همچنین با توجه به اینکه این شهرستان به اصفهان خیلی نزدیک است می توان با فراهم کردن امکانات مربوط به گردشگری و تبلیغات صحیح، گردشگرانی را که به اصفهان می آیند به دیدن جاذبه های شهرستان فلاورجان علاقه مند کرد. اقامتگاه بوم گردی فرصت مناسبی است تا گردشگران ضمن گردشگری در هر منطقه و بازدید از جاذبه های توریستی، حس ایرانی زیستن به سبک سنتی را تجربه کنند. همچنین طبخ غذاهای محلی در برخی اقامتگاه ها، مصداق دیگری از مهمان نوازی ایرانی است. رستورانهای بومی، مکانهایی با فضای سنتی و متناسب با آداب و رسوم هر منطقه است که در آنها بیشتر بهجای استفاده از میز و صندلیهای مدرن از تخت یا سایر وسایل سنتی استفاده و علاوه بر سرو غذاهای محلی، ترشیجات خانگی، نوشیدنیهایی مانند چای و قهوه نیز داده میشود. رستوران بومی جزء مهمترین نمادهای فرهنگی محسوب میشود و می تواند در خانه های قدیمی موجود در هر منطقه اجرا شود. بسیاری از گردشگران و توریست های غذایی برای امتحان کردن غذاهای مختلف به سفر می روند و این مسئله برای مناطق مختلف قابل استفاده و بهره برداری است؛ بنابراین ایجاد رستوران بومی نیز از کسب و کارهای زود بازده است؛ زیرا هم تمایل مردم به سمت سرو غذا های محلی بیشتر شده و هم معاملات این کسب و کار به صورت نقدی انجام میشود.
احداث شهربازی نیز از دیگر فعالیت هایی است که انجام آن در شهرستان مزیت اقتصادی دارد.[14] کسب درآمد بسیار خوب برای سرمایه گذاران، فراهم کردن فرصت شغلی مناسب و محیطی شاد و پرانرژی برای کودکان و بزرگسالان از جمله مزایای تاسیس شهربازی است.
· صنایع تبدیلی و تکمیلی
ایجاد صنایع تبدیلی یکی از پرسودترین ارتباطات بین صنعت با بخش های کشاورزی و دامداری است که ارزش افزوده و اشتغال زیادی را برای هر شهرستان ایجاد می کند. در شهرستان فلاورجان فعالیت های نسبتا خوبی در حوزه صنایع تبدیلی و تکمیلی صورت گرفته است اما بررسی ها نشان می دهد پتانسیل های بیشتری در این زمینه وجود دارد.
با توجه به وجود دام های سنگین و سبک و کشتارگاه دام و در نتیجه تولید پوست دام، سرمایه گذاری در خصوص فرآوری پوست دام به منظور تولید چرم از پوست گاو و تولید نخ از پشم و کرک گوسفند از جمله پیشنهادات شغلی مناسبی است که صرفه اقتصادی خوبی دارد. لازم به ذکر است در حال حاضر چنین واحد تولیدی در شهرستان وجود ندارد. نخ و چرم تولید شده در شهرستان به دلیل وجود صنایع قالی بافی و چرم دوزی بازارفروش نسبتا خوبی خواهد داشت و در صورت کافی نبودن بازارفروش شهرستان برای تمام محصولات تولید شده، لازم است روی صادرات آن ها کار شود.
سورتینگ و بسته بندی میوه جات و سیب زمینی و پیاز تولید شده از دیگر حرفه هایی است که انجام آن در شهرستان فلاورجان لازم است. سورتینگ و بسته بندی از فرآیند هایی است که بر میزان صادارت تاثیر دارد. بسته بندی محصولات همچنان که ضریب ایمنی محصولات کشاورزی را بالا می برد مانع آلودگی، کاهش ضایعات و افزایش پایداری محصولات می شود. عرضه محصولات بسته بندی شده باعث بالارفتن شاخص حقوق مصرفکنندگان گردیده و انگیزه رقابت در بین تولیدکنندگان و عرضه کنندگان محصولات را بالا می برد. لازم به ذکر است در حال حاضر واحدهای کمی در این زمینه فعال هستند و به فعالیت بیشتری در این حوزه نیاز است.
در این شهرستان سردخانه هایی جهت نگهداری محصولات کشاورزی وجود دارد[15] و به نظر می رسد به احداث واحدهایی بیش از این نیاز باشد. از مهمترین مزایای استفاده از سردخانه میوه و سبزی می توان به جلوگیری از فساد محصول اشاره کرد. روند انواع فسادها از قبیل فساد فیزیکی، فساد شیمیایی یا تغییر رنگ محصول، فساد ناشی از وجود میکروارگانیسم ها و غیره با نگهداری در سردخانه ها به شدت کند شده و حفظ کیفیت محصول در زمان طولانی تر حاصل می گردد. از دیگر مزایای با اهمیت احداث سردخانه میوه، کنترل قیمت بازار است. ذخیره کردن میوه در سردخانه موجب می شود در ماه هایی که مصرف میوه بسیار است و فصل برداشت آن محصول خاص نیست، بازار با کمبود مواجه نشده و حباب قیمت ایجاد نگردد. در واقع با ساخت سردخانه میوه تعادلی در عرضه و تقاضا ایجاد می گردد و موجب خواهد شد از افزایش بی رویه قیمت که به ضرر مصرف کننده است و از کاهش بیش از حد آن که به ضرر باغداران است جلوگیری به عمل آید؛ بنابراین نقش سردخانه های میوه جات به عنوان حد واسط بازار و باغداران در این بین بسیار پر رنگ و حیاتی است.
بسته بندی خشکبار از دیگر کسب و کارهایی است که قابلیت انجام در شهرستان فلاورجان را دارد.[16] در حال حاضر بسته بندی گردو، بادام، فندق و انواع آلو به صورت سنتی صورت می گیرد.
کشتارگاه دام و طیور از جمله واحدهایی هستند که در شهرستان فعالیت میکنند[17] و به نظر می رسد مزیتی برای احداث واحدهای دیگر وجود نداشته باشد. همچنین در کشتارگاه دام وطیور ، فرآیند بسته بندی گوشت قرمز و مرغ نیز صورت می گیرد.[18] همچنین بسته بندی اجزای مرغ مانند پای مرغ و...انجام می شود[19] ولی با این حال در زمینه بسته بندی اجزای مرغ همچنان ظرفیت وجود دارد.[20]
تولید خوراک دام نیز از دیگر صنایع تبدیلی و تکمیلی است که در این شهرستان وجود دارد.[21]
لازم به ذکر است در صورت دقت نکردن به بازارفروش و ظرفیت شهرستان، مشاغلی که در این حوزه نام برده شد با مسئله اشباع روبه رو خواهند شد. بنابراین در نظر گرفتن نیاز و ظرفیت شهرستان و همچنین بازارفروش در شهرستان های اطراف در زمینه راه انداری این مشاغل مهم است.
· صنایع دستی
صنايع دستي به آن گروه از صنايعي گفته مي شود كه مهارت، ذوق و بينش انسان در آن نقش اساسي دارد و يا اينكه تمام يا بخش اعظم مراحل ساخت فراورده هاي آن با دست انجام گرفته و در چارچوب فرهنگ و بينش هر منطقه و با ديدگاه هاي قومي ساخته و پرداخته مي شود. صنايع دستي بازتابي از تاريخ تمدن هر ملت و قومي است و مي تواند انتشار مؤثري براي فرهنگ و سنن مناطق مختلف باشد.
قالی بافی از جمله فعالیت هایی است که توجه خوبی را در سطح شهرستان به سوی خود جلب کرده است. این حرفه در حال حاضر به صورت بافت فرش و تابلو فرش در حال انجام است و می توان در زمینه توسعه آن نیز اقدام کرد.
میناکاری، نقرهکاری، منبتکاری، معرق کاری و چرمدوزی از جمله فعالیت هایی هستند که در این شهرستان انجام می شوند. صنایع دستی نام برده شده از جمله صنایع پرفروشی هستند که درامدزایی بسیار خوبی را برای تولید کننده به همراه دارند؛ بنابراین افزایش تولید این محصولات مزیت دارد.
گلیم بافی، جاجیم بافی، ملیلهدوزی و گلدوزی نیز از دیگر صنایع دستی شهرستان فلاورجان هستند که به صورت محدود انجام می شوند. این موارد نیز در صورت تامین بازار، جای کار و پیشرفت دارند.
· صنعت
مشاغل صنعتی از مهم ترین عوامل توسعه اقتصادی کشور است. اما در کشور ما آن گونه که باید به آن توجه نشده است و لازم است از پتانسیل های هرشهرستان در این حوزه برای پیشرفت اقتصادی کشور استفاده شود. در شهرستان فلاورجان نیز علی رغم وجود واحدهای صنعتی، ظرفیت های مناسبی برای احداث واحدهای تولید آجر، بلوک و مصالح ساختمانی وجود دارد.[22]
صنایع فعال شهرستان عبارتند از: واحدهای تولید متالوژی، لامپ ( تولید لامپ های مخصوص جاده ها در شرکت گل نور)، مواد شوینده، قطعات خودرو و قطار، مبلمان، قطعات برای فولاد و ذوب آهن، سفره یک بار مصرف، استیل، محصولات فلزی، میلگرد، قیر، کاشی، آلیاژ مس، موکت، کلر جامد، مایع و گاز، محصولات پزشکی و بهداشتی (شرکت صفا طب)، کک و فرآورده های نفتی، پلاستیک، لاستیک، منسوجات، آسیاب (سیمرغ)، ام دی اف، کابینت، درب و پنجره، پالت سازی، صندوق سازی، داروسازی، شرکت شیمی تک، فولاد گستران، سرامیک سازی، باطری سازی، ریخته گری و شرکت سیمان.[23]
· شیلات
شهرستان فلاورجان در حوزه شیلات از وضعیت خوبی برخوردار است و ظرفیتهای نسبتا مناسبی نیز برای توسعه در این زمینه وجود دارد. در این شهرستان ماهیان گرمابی مانند کپور و ماهیان سردابی مانند قزل آلا پرورش می یابند که پتانسیل افزایش تولید این ماهیها وجود دارد. البته مزیت پرورش ماهی سردآبی از ماهی گرمابی بالاتر است. البته میتوان از استخرهای دومنظوره برای فعالیت در این زمینه بهره برد. استفاده استخرهای دو منظوره کشاورزی برای پرورش ماهی، از جمله مواردی است که باعث صرفه جویی در مصرف آب می شود. در واقع بعد از صید ماهی، آب استخر به سوی زمین های کشاورزی روانه میشود و فضولات ماهیها نیز به عنوان کود برای محصولات کشاورزی، مورد استفاده قرار می گیرد.
کشاورزی |
صنایع |
خدمات |
||||||||||
ردیف |
زراعت |
باغداری |
دامداری |
طیور |
شیلات |
صنایع تبدیلی و تکمیلی |
صنایع دستی |
صنایع غذایی |
صنعت |
خدمات |
||
1 |
کشت گندم (1) |
احداث باغ به (1) |
پرورش گوسفند افشاری (1) |
پرورش مرغ بومی (1) |
پرورش ماهی سردابی (1) |
فرآوری پوست دام (1) |
قالی بافی (1) |
فرآوری میوه جات (1) |
تولید مصالح ساختمانی (1) |
احداث اقامتگاه بومگردی (1) |
||
2 |
کشت گیاهان دارویی (1) |
احداث باغ هلو (1) |
پرورش گوسفند کردی (1) |
پرورش شترمرغ (1) |
پرورش ماهی گرمابی (2) |
سورتینگ و بسته بندی محصولات کشاورزی (1) |
میناکاری (1) |
تولید شوریجات و ترشیجات (1) |
تولید آجر و بلوک (1) |
احداث رستوران بومی (1) |
||
3 |
کشت پیاز (1) |
احداث باغ آلبالو (1) |
پرورش گاو دورگ (1) |
پرورش بوقلمون (1) |
بسته بندی خشکبار (2) |
چرم دوزی (1) |
تولید رب گوجه فرنگی (1) |
احداث اقامتگاه تفریحی (1) |
||||
4 |
کشت جو (1) |
احداث باغ آلو (1) |
پرورش گوسفند لری (2) |
پرورش بلدرچین (1) |
احداث سردخانه (2) |
نقره کاری (1) |
فرآوری گندم (1) |
احداث شهربازی (2) |
||||
5 |
کشت زعفران (1) |
احداث باغ پسته (1) |
پرورش گوسفند ترکی (3) |
پرورش کبک (2) |
بسته بندی مرغ (3) |
معرق کاری (1) |
تولید لبنیات (1) |
|||||
6 |
کشت سیب زمینی (2) |
احداث باغ گردو (1) |
پرورش گوسفند بومی (2) |
پرورش اردک (3) |
منبت کاری (1) |
فرآوری سیب زمینی (1) |
||||||
7 |
کشت یونجه (2) |
احداث باغ بادام (1) |
پرورش بز پاکستانی (2) |
ملیله دوزی (2) |
فرآوری گیاهان دارویی (2) |
|||||||
8 |
کشت شبدر (2) |
احداث باغ فندق (1) |
پرورش بز سانن (2) |
گلیم بافی (3) |
تولید سوسیس و کالباس (2) |
|||||||
9 |
کشت ارزن (2) |
احداث گلخانه تولید صیفی جات (1) |
پرورش بز آلپاین (3) |
جاجیم بافی (3) |
فرآوری جو (3) |
|||||||
10 |
کشت بادام زمینی (2) |
احداث گلخانه تولید سبزیجات (1) |
پرورش اسب (3) |
گلدوزی (3) |
فرآروی پیاز (3) |
|||||||
11 |
کشت برنج (3) |
احداث گلخانه تولید آلوئه ورا (2) |
پرورش شتر (3) |
تولید شنیسل مرغ (3) |
||||||||
12 |
احداث گلخانه تولید گل های زینتی (2) |
پرورش بز بومی (3) |
||||||||||
13 |
کاشت صیفی جات (2) |
زنبورداری (4) |
||||||||||
14 |
کاشت سبزیجات (2) |
|||||||||||
15 |
کاشت آلوئه ورا (2) |
|||||||||||
16 |
احداث باغ زرشک (3) |
|||||||||||
17 |
احداث باغ سیب (3) |
|||||||||||
18 |
احداث باغ انگور (3) |
|||||||||||
19 |
احداث باغ انار (3) |
|||||||||||
20 |
پرورش قارچ (3) |
|||||||||||
در ادامه تحليل، مشاغل در 10 رسته، ذيل سه حوزه كشاورزي، صنعت و خدماتي دستهبندي شدهاست. در هريک از اين رستهها عناوين شغلي، بر اساس مزيت راهاندازي، از شماره 1 تا 4 اولويتبندي شدهاند(مزیتها براساس اهمیت رستهها و تعداد مشاغل پیشنهادی در هر رسته، شماره گذاری شده اند.).
کشاورزی |
صنایع |
خدمات |
||||||||||
ردیف |
زراعت |
باغداری |
دامداری |
طیور |
شیلات |
صنایع تبدیلی و تکمیلی |
صنایع دستی |
صنایع غذایی |
صنعت |
خدمات |
||
1 |
کشت گندم (1) |
احداث باغ به (1) |
پرورش گوسفند افشاری (1) |
پرورش مرغ بومی (1) |
پرورش ماهی سردابی (1) |
فرآوری پوست دام (1) |
قالی بافی (1) |
فرآوری میوه جات (1) |
تولید مصالح ساختمانی (1) |
احداث اقامتگاه بومگردی (1) |
||
2 |
کشت گیاهان دارویی (1) |
احداث باغ هلو (1) |
پرورش گوسفند کردی (1) |
پرورش شترمرغ (1) |
پرورش ماهی گرمابی (2) |
سورتینگ و بسته بندی محصولات کشاورزی (1) |
میناکاری (1) |
تولید شوریجات و ترشیجات (1) |
تولید آجر و بلوک (1) |
احداث رستوران بومی (1) |
||
3 |
کشت پیاز (1) |
احداث باغ آلبالو (1) |
پرورش گاو دورگ (1) |
پرورش بوقلمون (1) |
بسته بندی خشکبار (2) |
چرم دوزی (1) |
تولید رب گوجه فرنگی (1) |
احداث اقامتگاه تفریحی (1) |
||||
4 |
کشت جو (1) |
احداث باغ آلو (1) |
پرورش گوسفند لری (2) |
پرورش بلدرچین (1) |
احداث سردخانه (2) |
نقره کاری (1) |
فرآوری گندم (1) |
احداث شهربازی (2) |
||||
5 |
کشت زعفران (1) |
احداث باغ پسته (1) |
پرورش گوسفند ترکی (3) |
پرورش کبک (2) |
بسته بندی مرغ (3) |
معرق کاری (1) |
تولید لبنیات (1) |
|||||
6 |
کشت سیب زمینی (2) |
احداث باغ گردو (1) |
پرورش گوسفند بومی (2) |
پرورش اردک (3) |
منبت کاری (1) |
فرآوری سیب زمینی (1) |
||||||
7 |
کشت یونجه (2) |
احداث باغ بادام (1) |
پرورش بز پاکستانی (2) |
ملیله دوزی (2) |
فرآوری گیاهان دارویی (2) |
|||||||
8 |
کشت شبدر (2) |
احداث باغ فندق (1) |
پرورش بز سانن (2) |
گلیم بافی (3) |
تولید سوسیس و کالباس (2) |
|||||||
9 |
کشت ارزن (2) |
احداث گلخانه تولید صیفی جات (1) |
پرورش بز آلپاین (3) |
جاجیم بافی (3) |
فرآوری جو (3) |
|||||||
10 |
کشت بادام زمینی (2) |
احداث گلخانه تولید سبزیجات (1) |
پرورش اسب (3) |
گلدوزی (3) |
فرآروی پیاز (3) |
|||||||
11 |
کشت برنج (3) |
احداث گلخانه تولید آلوئه ورا (2) |
پرورش شتر (3) |
تولید شنیسل مرغ (3) |
||||||||
12 |
احداث گلخانه تولید گل های زینتی (2) |
پرورش بز بومی (3) |
||||||||||
13 |
کاشت صیفی جات (2) |
زنبورداری (4) |
||||||||||
14 |
کاشت سبزیجات (2) |
|||||||||||
15 |
کاشت آلوئه ورا (2) |
|||||||||||
16 |
احداث باغ زرشک (3) |
|||||||||||
17 |
احداث باغ سیب (3) |
|||||||||||
18 |
احداث باغ انگور (3) |
|||||||||||
19 |
احداث باغ انار (3) |
|||||||||||
20 |
پرورش قارچ (3) |
راهنما:
(1): مزیتهایی که در اولویت اول قرار دارند.
(2): مزیتهایی که در اولویت دوم قرار دارند.
(3): مزیتهایی که در اولویت سوم قرار دارند.
(4): مزیتهایی که در اولویت چهارم قرار دارند.
در انتهای تحلیل یک لیست مزیتسنجی 54 تایی در جدول زیر ارائهشدهاست. این جدول مشاغل فوق را در کنارهم نشان میدهد.
مشاغل |
مزیت |
پرورش گوسفند افشاری و کردی |
1 |
پرورش گاو دورگ |
2 |
پرورش گوسفند لری و ترکی |
3 |
پرورش گوسفند بومی |
4 |
پرورش بز پاکستانی |
5 |
پرورش بز سانن |
6 |
احداث باغ به |
7 |
احداث باغ هلو |
8 |
احداث باغ پسته |
9 |
احداث باغ بادام |
10 |
احداث باغ فندق |
11 |
احداث باغ گردو |
12 |
احداث باغ آلبالو |
13 |
احداث باغ آلو |
14 |
کشت زعفران |
15 |
پرروش بز آلپاین |
16 |
پرورش بز بومی |
17 |
احداث گلخانه تولید صیفی جات |
18 |
احداث گلخانه تولید سبزیجات |
19 |
کشت گیاهان دارویی |
20 |
تولید آبمیوه |
21 |
تولید رب گوجه فرنگی |
22 |
تولید لبنیات |
23 |
تولید چیپس میوه و میوه خشک |
24 |
تولید کیک، کلوچه و بیسکوییت |
25 |
تولید شیرینی |
26 |
فرآوری سیب زمینی |
27 |
تولید ترشیجات و شوریجات |
28 |
احداث گلخانه تولید آلوئه ورا |
29 |
احداث گلخانه تولید گل و گیاه زینتی |
30 |
کشت پیاز |
31 |
تولید کمپوت |
32 |
تولید نان صنعتی |
33 |
کشت سیب زمینی |
34 |
فراوری گیاهان دارویی |
35 |
کشت بادام زمینی |
36 |
پرورش مرغ بومی |
37 |
پرورش شترمرغ |
38 |
پرورش بوقلمون |
39 |
پرورش بلدرچین |
40 |
کشت ارزن |
41 |
پرورش شتر |
42 |
پرورش اسب |
43 |
احداث اقامتگاه بومگردی |
44 |
سورتینگ و بسته بندی محصولات کشاورزی |
45 |
احداث رستوران بومی |
46 |
فرآوری پوست دام |
47 |
کشت یونجه |
48 |
کشت شبدر |
49 |
پرورش کبک |
50 |
احداث سردخانه |
51 |
تولید مصالح ساختمانی |
52 |
پرورش ماهی سردابی |
53 |
پرورش ماهی گرمابی |
54 |