ابوموسی

مزيت‌سنجي و اولويت‌بندي كسب ‌وكارهاي موجود در هر شهرستان بر مبناي يک روش تحقيق انجام مي‌شود. در اين روش تحقيق، يک شناسنامه براي هر شهرستان و يک شناسنامه براي هر كسب‌ وكار تدوين مي‌شود. اين شناسنامه‌ها به عنوان ورودي به نرم‌افزار داده ‌شده و خروجي نرم‌افزار هم‌پوشاني اين دو شناسنامه و تعيين مشاغل مزيت‌دار شهرستان است. اين اولويت‌بندي‌ها توسط كارشناسان و افراد خبره هر شهرستان بازبيني و اصلاح مي‌شوند. يكي از منابع تحليل همين ليست مزيت‌سنجي اصلاح ‌شده‌ است. يكي ديگر از منابع تحليل، مصاحبه با كارشناسان و متخصصين حوزه اشتغال هر شهرستان است. در هر شهرستان با حداقل 3 نفر از اين افراد مصاحبه انجام مي‌شود. اين مصاحبه‌ها پياده‌سازي و ارزيابي مي‌گردد. در صورت وجود تناقض و ابهام بين اين 3 مصاحبه و ليست مزيت‌سنجي، مصاحبه‌هاي تكميلي و حتي مصاحبه بيشتر هم صورت مي‌گيرد تا تيم تحليل به نتيجه نهايي مطلوب دست ‌يابد. بنابراين خروجي هر شهرستان از تجميع مصاحبه‌ها و ليست مزيت‌سنجي حاصل مي‌شود. در ادامه تحليل شهرستان ابوموسی ارائه ‌شده ‌است.

 

تعیین کسب‌وکارهای مزیت‌دار شهرستان

همان‌طوري‌كه در قسمت قبل اشاره‌ شد مبناي تحليل، مصاحبه‌ها و ليست مزيت‌سنجي است. از بررسي اين دو منبع رسته‌هاي رايج و اولويت‌دار شهرستان تعيين شده ‌است. مبناي اين اولويت‌بندي، فراواني و ميزان اشاره افراد كارشناس به كسب ‌وكارهاي رايج در هر شهرستان و اولويتي كه اين مشاغل در ليست مزيت‌سنجي دارند، است. در هر رسته كسب ‌وكارهاي رايج به ترتيب اولويت مشخص شده ‌است. در تحليل به مشاغل موجود، مشاغل قابل توسعه و مشاغلي كه هنوز در شهرستان راه‌اندازي نشده و پتانسيل ايجاد آن‌ها در شهرستان وجود دارد، اشاره شده است. مزيت‌هاي شغلي به ترتيب اولويت در ادامه آورده شده‌ است.

 

1. شیلات
2. صنایع دستی
3. باغداری
4. صنایع غذایی
5. صنایع تبدیلی و تکمیلی
6. خدمات
7. دامداری
8. طیور
9. صنعت
10. زراعت

 

· شیلات

در شهرستان ابوموسی فعالیت های حوزه ی شیلات بیشتر به صیادی ماهی و میگو اختصاص دارد و پرورش ماهی در قفس در چند سال اخیر انجام شده و با توجه به اینکه پرورش ماهیان گرمابی و آب شور در شهرستان قابلیت دارد، می توان دراین حوزه برای پرورش ماهیان هامور و سوکلا فعالیت کرد. هامور نام نوعی ماهی است که اندازه متوسط آن ۴۵ سانتیمتر و حداکثر طول آن ۱۵۰ سانتیمتر است. در حالت طبیعی، این ماهی روی بسترهای سخت و مناطق سنگی و صخره‌ای مرجانی از عمق ۳ تا ۶۰ متر زیست کرده و از ماهیان کوچک و سخت‌پوستان تغذیه می‌نماید. مصرف این ماهی در بخش های جنوبی کشور و کشور های حوزه ی خلیج فارس از سایر مناطق بیشتراست. لذا با توجه به سازگاری ماهی هامور با شرایط ابوموسی و بازار خوب ان در مناطق جنوبی، پرورش آن پیشنهاد می شود. ماهی سوکلا به عنوان یکی از گونه های دریایی خلیج فارس دارای مقادیر بالای از اسیدهای چرب امگا است. ماهی سوکلا به دلیل گوشت نرم و خوشمزه ای که دارد می تواند به صورت خوراکی مصرف گردد. 

پرورش ماهی های خاویاری به دلیل نزدیکی به دریا و وجود پتانسیل پرورش ماهی در قفس، دارای مزیت است.  عمده ی خاویار ایران صادر می شود که در سال های گذشته به دلیل برنامه ریزی نامناسب کاهش یافته است. بازدهی محصول مذکور پس از 3 سال با فروش گوشت ماهیان نر شروع شده که سود سرشاری را عاید تولید کننده می کند. پرورش ماهی های خاویاری جزو پر سود ترین ماهیان است، در واقع این ماهی ها در بخش های جنوبی در 14 ماه 6 کیلو گرم وزن می گیرند در صورتی که پرورش آنها در بخش های شمالی کشور از 30 ماه 6 کیلو گرم وزن گیری دارد.

 

· صنایع دستی

صنایع دستی چکیده و ثمره ذوق و هنر هنرمندان و صنعتگرانی است که با دستان پرتوانشان روح و جان فرهنگ و هنر به یادگار مانده از نیاکان خویش را جاودانه می‌سازند. صنایع دستی نماد فرهنگ اصیل، تاریخ کهن و هنر بی‌مثال مردم این سرزمین اسطوره‌ای است، گوهرِ پاکیزه و قیمتیِ مردمی که نه به وسیله صنعت بلکه به دستِ پرتوان صنعتگران، هنرمندان و بافندگان این دیار کهن تولید شده است.  

در شهرستان ابوموسی در حوزه صنایع دستی به دلیل بازار فروش مناسب در کشورهای اطراف نظیر امارات جای کار بسیاری دارد و با توجه به اینکه بیشتر خانم ها در منازل به فعالیت های صنایع دستی تمایل دارند، می توان در خصوص احداث واحدهای صنعتی یا کارگاه های کوچک اقدام کرد. از جمله فعالیت های این شهرستان در حوزه صنایع دستی می توان به زری بافی، گلدوزی، دوخت لباس محلی، خوسف بافی، قالیبافی و حصیر بافی اشاره کرد که از بین موارد ذکر شده زری بافی، گلدوزی و دوخت لباس محلی از اصلی ترین فعالیت ها محسوب می شوند و بازار فروش بهتری نسبت به سایر فعالیت ها دارند و همین امر باعث شده است که مزیت بالاتری داشته باشند.

از جمله صنایع دستی این شهرستان که در اولویت های پایین تر مزیت دارند، می توان به سرمه دوزی، تولید تابلو و زیور آلات با صدف اشاره کرد. این فعالیت ها در صورت ایجاد بازار فروش مناسب و آموزش های کافی قابلیت انجام دارند.[1]

 

· باغداری

شهرستان ابوموسی از لحاظ تأمین آب مشکلی ندارد؛ اما در این شهرستان زمین مناسب برای فعالیت های کشاورزی به میزان کافی وجود ندارد و علاوه بر این وجود بادهای شدیدی که در شهرستان وجود دارد، محصولات کشاورزی را از بین می برد و همین موارد باعث می شود که فعالیت های حوزه باغداری نیز محدود شود. با این حال باغات میوه های گرمسیری در شهرستان وجود دارد.     

خرما یکی از محصولات عمده این شهرستان می باشد[2] که با آب و هوای گرم و اقلیم جغرافیایی کویری سازگاری دارد. نخل خرما یکی از بهترین انواع درخت برای سرمایه گذاری است و همه قسمت های آن قابل استفاده می باشد؛ به طوری که از ضایعات آن در ترکیب خوراک دام و طیور، از برگ آن در ساخت انواع ظروف بافتنی و حصیر و از تنه و چوب آن در کارخانجات نئوپان‌سازی، کاغذسازی و همچنین پوشش ساختمان‌ها و پل‌ها استفاده می‌شود. این محصول به دلیل فواید بی شماری که دارد، علی رغم افزایش قیمتی که داشته، همچنان بازار فروش خوب خود را در بین مردم کشور ما حفظ کرده است؛ بنابراین احداث باغات خرما در این شهرستان می تواند به عنوان مزیت محسوب شود.   

در چند سال اخیر گلخانه هایی برای تولید صیفی جات و سبزیجات در شهرستان ایجاد شده است. گلخانه محیطی است که به راحتی می توان در داخل آن شرایط محیطی را تحت کنترل درآورد و به سمت رشد مطلوب گیاه سوق داد. امروزه، با توجه به نياز روزافزون بازار، از نظر توليد صيفی جات خارج از فصل، تولیدات گلخانه ای، به يکي از سودآورترين بخشهای کشاورزي تبديل شده است؛ لذا ایجاد گلخانه برای تولید صیفی جات در شهرستان ابوموسی دارای مزیت است.

از جمله باغات این شهرستان می توان به باغات انبه اشاره کرد. انبه درخت زیبایی است كه ارتفاع آن تا ۱۰ متر نیز مي رسد. مناطق جنوبی کشورمان با داشتن شرایط مناسب، بعضی از گونه های درخت انبه به خوبی رشد کرده و عملکرد بسیار بالایی دارد .

پرورش آلوئه ورا در شهرستان به هر دو صورت آزاد در مزارع و گلخانه ای قابلیت انجام شدن دارد. در واقع شرایط اقلیمی و خاکی شهرستان برای تولید این محصول بسیار مناسب است و در صورتی که فرآوری این محصول نیز در شهرستان انجام شود، پرورش آن بسیار سودده خواهد بود.[3] گونه های مختلف آلوئه ورا گیاهانی مقاوم به گرما، خشکی، بیماری‌ها، آفات و حتی شوری هستند. علت مقاومت زیاد آن ها ساختار مرفولوژیکی این گیاه است و بذر آن ها نیز در شرایط اقلیمی مناسب و در دمای 21درجه سانتی گراد سبز می شوند. البته این گیاهان به سرما بسیار حساس هستند؛ به طوری‌که در در دمای زیر 10درجه سانتی گراد رشد آن ها متوقف می شود. آلوئه ورا به رطوبت بالا، آب ایستایی و آبیاری زیاد حساس است. از این رو آبیاری گیاهان باید زمانی انجام شود که خاک آن ها کاملا خشک شده باشد. چنانچه این گیاه در مناطق گرم و خشک کاشته شود باید تحت آبیاری به موقع قرار بگیرد. آلوئه ورا را در هر نوع خاکی می توان کاشت ولی خاک های سبک که از زهکشی مناسبی برخوردار باشند برای کاشت این گیاه توصیه می شوند.

از جمله مرکباتی که در شهرستان قابلیت تولید دارند، می‌توان به لیموترش و لیموشیرین اشاره کرد. این محصولات به دلیل بازار فروش خوب در داخل استان و همچنین تامین نیاز شهرستان مزیت تولید دارند. لازم به ذکر است که باغات مرکبات معمولاً دچار آفت می شوند و باید از این نظر رسیدگی های لازم صورت بگیرد.[4]

پرورش قارچ در این شهرستان به صورت خانگی در حال انجام است. میزان مصرف قارچ در سال های اخیر رشد خوبی داشته و سرانه مصرف بالا رفته است. بازارفروش مناسب این محصول از یک سو و غنی از پروتئین بودن آن از سوی دیگر، باعث شده است که جایگزین مناسبی برای گوشت باشد و می‌توان با تبلیغ و معرفی این محصول، میزان مصرف را افزایش داد. پرورش قارچ از جمله مشاغلی است که می‌توان با سرمایه اولیه کم و محیط کوچک راه اندازی کرد. یک دوره کامل پرورش قارچ 60 روز طول می‌کشد که قابلیت کاهش به 35 روز را نیز دارد. در نتیجه فعالیت در این حوزه سودآور و مقرون به صرفه خواهد بود.

 

· صنایع غذایی

راه‌اندازی کسب و کار فرآوری محصولات کشاورزی مهم ترین روش برای ایجاد اشتغال پایدار و عاملی مهم در توسعه پایدار امنیت غذایی شهرستان محسوب می شود. ایجاد صنایع غذایی، علاوه بر اشتغالزایی، باعث ارتقای سطح درآمد ارزی می‌شود که کاهش هدررفت محصولات کشاورزی و ایجاد ارزش افزوده از منابع را تا حد زیادی ممکن می‌کند.

صیادی در این شهرستان انجام می شود و معمولاً ماهی و میگوهای صید شده به استان های دیگر یا شهرستان های اطراف برای فرآوری ارسال می شوند و این محصولات در کشورهای اطراف بازار مصرف خوبی دارند. با توجه به اینکه تامین مواد اولیه در شهرستان به سهولت قابلیت دارد؛ می توان گفت احداث واحدهای فرآوری ماهی و میگو برای تولید محصولاتی مانند چیپس میگو، میگو سوخاری، فیله ماهی، ماهی دودی، ماهی شور و کنسرو ماهی برای شهرستان مزیت دارد. البته بسته به نیاز مردم و همچنین احداث واحدهایی با هزینه های کمتر، می توان گفت تولید میگو سوخاری، فیله ماهی و ماهی دودی مزیت بیشتر و بازار فروش بهتری نسبت به سایرین دارند؛ در نتیجه در اولویت بالاتر قرار می گیرند. [5]

مقدار تولید خرما در شهرستان ابوموسی در حدی است که می توان در زمینه فرآوری آن سرمایه گذاری کرد. فرآوری خرما به دو هدف عمده تبدیل کردن خرما به یک محصول باارزش بیشتر و افزایش عمر ماندگاری آن انجام می‌شود. همچنین در این شیوه می‌توان با تنوع بخشیدن و افزایش عمر ماندگاری، باعث گسترش بازار مصرفی این محصول شده و طیف گسترده‌ای از مصرف‌کنندگان را جذب کرد. فرآوری خرما شامل تولید محصولاتی نظیر  شیره خرما، شهد خرما، سرکه خرما، چیپس خرما، قند مایع خرما، قهوه خرما، شکلات، نان و لواشک خرمایی می شوند. با توجه به بازار فروش خوب برای محصولات ذکر شده، احداث واحدی برای فرآوری خرما توجیه پذیر است.

مقدار تولید انبه در شهرستان به حدی است که بتوان واحدی برای فرآوری آن ایجاد کرد. در صورت کمبود مواد اولیه در شهرستان، می توان از شهرستان های دیگر واردات انجام داد. از جمله محصولاتی که از فرآوری انبه تولید می شوند، می توان به ترشی انبه، چاشنی انبه، پودر انبه، پوره انبه، کنسـرو قطعات انبه، نوشـیدنی انبه و شـکلات نواري انبه اشاره کرد. لازم به ذکر است که تولید محصولات مشتقی از انبه نظیر ترشی انبه در حال حاضر به صورت خانگی در شهرستان انجام می شود.

لیموترش نیز از جمله محصولاتی است که در حد مطلوبی در شهرستان تولید می شود؛ لذا می توان واحدی برای فرآوری آن جهت تولید آبلیمو و کنسانتره ایجاد کرد. کنسانتره لیمو نیز از حذف آب موجود در آب میوه لیمو تولید می شود و فرایند جداسازی آب در برج‌های تبخیر تا اندازه‌ای است که آب لیمو را تبدیل به یک مایع غلیظ در دمای اتاق می‌کند. این کنسانتره از آبمیوه تازه، ترش‌تر است؛ در نتیجه مقدار مصرف آن در محصولات غذایی بسیار کمتر از آب لیموی تازه است.[6]

با توجه به تولید صیفی جات در شهرستان احداث واحدی برای تولید ترشی و شور دارای مزیت است. البته این تولیدات به صورت خانگی در حال حاضر انجام می شوند. ترشی و شور، بیشتر به‌ عنوان یک چاشنی در کنار غذا مصرف می شوند و به دلیل خاصیت اسیدی که دارند، باعث افزایش اشتها و میل به غذا خوردن در افراد می‌شوند. این محصول یکی از فرآیندهای نگهداری طولانی‌ مدت صیفی‎‌جات‌ و سبزیجات است. در جوامع امروزی به دلیل افزایش مشغله افراد و شاغل بودن بسیاری از زنان، فرصت کافی برای تهیه آن در منزل و توسط خود افراد وجود ندارد و اکثر خانواده‌ها تمایل دارند ترشی و شور مورد نیاز خود را به ‌صورت آماده تهیه نمایند.

 

· صنایع تبدیلی و تکمیلی

با وجود تنوع تولید محصولات کشاورزی در شهرستان ابوموسی، بررسی‌ها نشان می‌دهد که سالانه مقداری از محصولات تولید شده در شهرستان در مراحل کاشت، داشت و برداشت به ضایعات تبدیل می‌شوند. از سوی دیگر برداشت و یا تولید بسیاری از محصولات کشاورزی در یک بازه زمانی مشخصی رخ می‌دهد؛ اما مصرف آن‌ها در طی سال صورت می‌پذیرد؛ لذا ایجاد و توسعه صنایع تبدیلی و تکمیلی در این شهرستان می‌تواند زمان استفاده از محصولات کشاورزی را افزایش دهد و از میزان ضایعات آن بکاهد. همچنین گسترش این صنایع موجب اشتغال‌زایی، ایجاد درآمد و جلوگیری از اتلاف و ضایع شدن محصولات کشاورزی در این شهرستان می‌گردد.

با وجود اینکه مقدار تولید خرما در شهرستان زیاد است؛ اما متأسفانه واحدی برای بسته بندی آن در شهرستان وجود ندارد؛ در نتیجه فعالیت در این خصوص می تواند برای شهرستان سودده باشد. همچنین می توان از ضایعات حاصل از خرما و چوب درخت نخل، برای تولید نئوپان استفاده کرد؛ لذا ایجاد واحدی در جهت تولید نئوپان، در اولویت پایین تر مزیت دارد.[7] در واقع نئوپان در بیشتر صنایع چوبی استفاده می شود و از این نظر، بازار فروش تضمین شده ای دارد.

در شهرستان ابوموسی علاوه بر ماهی و میگوهای صید شده، پرورش ماهی و میگو نیز انجام می شود. در واقع میزان تولید ماهی و میگو به حدی است که می توان واحدی برای بسته بندی آن ها در شهرستان ایجاد کرد. این فعالیت ضمن اینکه برای شهرستان سودآور می باشد، بلکه می تواند موجب اشتغال جوانان این منطقه شود و درصد بیکاری را تا حدی کاهش دهد.[8]

یکی دیگر از تولیداتی که در شهرستان به دلیل وجود مقدار زیاد ماهی قابلیت انجام دارد، تولید پودر گوشت ماهی است. پودرگوشت ماهی به عنوان منبع پروتئین و اسیدهای آمینه در تغذیه دام، طیور و آبزیان دارای حساسیتهای بسیاری در ایران و جهان است. در حال حاضر این محصول در صنعت دامداری، مرغداری و پرورش شیلات که دومین صنعت کشور می باشند، مصرف دارد. گوشت ماهی و فضولات حاصل از آن پس از پودر و خشک شدن مورد استفاده قرار می گیرند. با توجه به اینکه فعالیت در حوزه  شیلات در این شهرستان رونق خوبی دارد، احداث واحدی برای این تولیدات دارای مزیت است.

احداث سردخانه از دیگر مزیت‌ها و پتانسیل‌های شهرستان مورد نظر می‌باشد. در حال حاضر دو نوع سردخانه داریم. یکی سردخانه‌های بالای صفر درجه سانتی گراد و دیگری زیر صفر درجه سانتی گراد است. سردخانه‌های بالای صفر درجه برای نگهداری میوه، سبزی، گل و خشکبار به کار برده می‌شوند و در سردخانه‌های زیر صفر درجه نیز مواد پروتئینی از جمله گوشت مرغ، ماهی و خرما نگهداری می‌شود. البته نکته‌ای که در این خصوص وجود دارد این است که احداث یک یا دو مورد از چنین واحدهایی می تواند نیاز شهرستان را رفع کند و به وجود واحدهای بیشتر نیازی نباشد.

لازم به ذکر است که در صورت دقت نکردن به بازارفروش و ظرفیت شهرستان، مشاغلی که در این حوزه ذکر شدند با مسئله اشباع رو به رو خواهند شد. بنابراین در نظر گرفتن نیاز و ظرفیت شهرستان و همچنین بازارفروش در شهرستان های اطراف در زمینه راه اندازی این مشاغل مهم است.

 

· خدمات

با توجه به رونق خیاطی در شهرستان ابوموسی، احداث واحدهای خیاطی برای شهرستان دارای مزیت است و می توان این فعالیت را به عنوان مشاغل خانگی نیز انجام داد. این فعالیت سوددهی مطلوبی را برای بانوان این شهرستان به همراه دارد.

این شهرستان در حقیقت شامل شش جزیره ابوموسی، تنب بزرگ، تنب کوچک، سیری، فارور بزرگ و فارور کوچک می باشد. منطقه حفاظت شده فارور و ساحل بکر از جمله جاذبه های طبیعی این شهرستان هستند. طبق بررسی های صورت گرفته، از لحاظ امکانات رفاهی- خدماتی هیچگونه فعالیتی در این شهرستان صورت نگرفته است و احداث واحدهایی نظیر مجتمع تفریحی-سرگرمی، اقامتگاه بومگردی، رستوران بومی و مجتمع رفاهی-خدماتی می تواند صنعت گردشگری این شهرستان را رونق ببخشد.

مجتمع تفریحی - سرگرمی به تاسیساتی گفته می‌شود که به صورت مجموعه ای از واحدهای گردشگری ساخته شده و هر کدام به صورت خود پذیرایی کار می‌کنند. فروشگاه ها، رستوران ها، اغذیه فروشی ها، تسهیلات ورزشی، فضای بازی و تفریحی، اقامتگاه ها، مراکز توریست گردانی و ... از جمله امکاناتی هستند که این مجتمع ها ارائه می‌دهند.

اقامتگاه های بوم گردی فرصت مناسبی هستند تا مسافران ضمن گردشگری در هر منطقه و بازدید از جاذبه های توریستی، حس ایرانی زیستن به سبک سنتی را تجربه کنند. همچنین طبخ غذاهای محلی در برخی اقامتگاه ها، مصداق دیگری از مهمان نوازی ایرانی است.

رستوران‌های بومی، مکان‌هایی با فضای سنتی و متناسب با آداب ‌و ‌رسوم هر منطقه هستند که در آنها بیشتر به‌ جای استفاده از میز و صندلی‌های مدرن از تخت یا سایر وسایل سنتی استفاده می‌شود و علاوه بر سرو غذاهای محلی، ترشیجات خانگی، نوشیدنی‌هایی مانند چای و قهوه نیز عرضه می‌شود. رستوران‌ها جزء مهم‌ترین نمادهای فرهنگی برای هر کشوری در جهان محسوب می‌شوند و می تواند در خانه های قدیمی موجود در هر منطقه اجرا شود. بسیاری از گردشگران و توریست های غذایی برای امتحان کردن غذاهای مختلف به سفر می روند و این مسئله برای مناطق مختلف ایران قابل استفاده و بهره برداری است؛ بنابراین ایجاد رستوران بومی نیز از کسب و کارهای زود بازده است؛ زیرا هم تمایل مردم به سمت سرو غذاهای محلی بیشتر شده و هم معاملات این کسب و کار به صورت نقدی انجام می‌شود.

چند سالی است که احداث مجتمع های خدماتی - رفاهی بین راهی در جاده های کشور به منظور ساماندهی خدماتی بین راهی و افزایش رفاه رهگذران جاده ها مورد توجه قرار گرفته است. لیکن قابلیت های بالقوه بسیاری در این مجتمع ها نهفته است که می توان از آنها در جهت نیل به اهداف بزرگتری همچون توسعه و توازن منطقه ای بهره برد. از سوی دیگر در نظر گرفتن نقش های جدید برای این مجتمع ها، ضمن آنکه می تواند گام های مهمی در جهت توسعه پایدار مناطق تلقی گردد و باعث آن می شود که ادامه فعالیت مجتمع های خدماتی - رفاهی بین راهی و گسترش دامنه فعالیت آنها از نظر اقتصادی توجیه پذیر باشد. در این زمینه تبعات مثبت احداث این مجتمع ها، به ویژه جنبه های گردشگری همراه با تاثیرات متقابل آنها بر مردم منطقه و رهگذران جاده ها تا حدی است که بعضا این الزام را ایجاب می کند که نهاد های اجرایی برای احداث این مجتمع ها و کمک به استقرار فعالیت آنها پیشقدم شوند؛ بنابراین ایجاد چنین مکانهایی قابلیت سرمایه گذاری را دارد.

 

· دامداری

دامداری به عنوان یکی از حوزه های بخش کشاورزی، در  شهرستان ابوموسی انجام می شود. انجام این حرفه سود اقتصادی مناسبی را برای شهرستان به همراه داشته است. با توجه به اینکه حوزه دامداری با یکی از مهم ترین نیازهای انسان، یعنی نیاز به منابع غذایی و خصوصا منابع پروتئینی مرتبط می‌باشد، همواره مورد توجه قرار گرفته است. فعالیت در این حوزه شغلی ضمن ایجاد اشتغال‌زایی، می تواند عاملی برای توسعه صنایع غذایی، تبدیلی و تکمیلی شهرستان محسوب شود. دامداری در این شهرستان به صورت محدود و برای تأمین نیاز شهرستان انجام می شود. در واقع شرایط اقلیمی این منطقه باعث می‌شود تا دام های کمی در آن قابلیت پرورش داشته باشند. در ادامه به برخی از دام هایی که در این شهرستان قابلیت پرورش دارند، پرداخته می شود.

شهرستان ابوموسی با داشتن مناطق کویری و نیمه کویری وسیع، آب‌ و هوای گرم و مرطوب و گونه‌های خاص گیاهی از دیرباز یکی از نواحی مستعد زیست و پرورش شتر بوده است. این دام با داشتن مشخصات زیستی و صفات پرورشی و تولیدی مختص به خود، از انواع مناسب برای نگه‌داری و تولیدات محصولات دامی با بازده اقتصادی مطلوب در شرایط اقلیمی و جغرافیای استان است. قدرت زیستی در شرایط بیابانی، مقاومت بیشتر در مقابل اغلب بیماری‌های عفونی و عوامل بیماری‌زا از جمله مزایای پرورش شتر هستند. با توجه به نکات مذکور می‌توان با نگهداری و پرورش شتر، در جهت اشتغال‌زایی و ارتقاء سطح اقتصادی و درآمدی مردم محروم شهرستان ابوموسی و همچنین تأمین بخشی از پروتئین مورد نیاز آن قدم‌های اساسی برداشت؛ در نتیجه قابلیت خوبی برای پرورش آن در شهرستان وجود دارد.[9]

دام های سبک پرورشی در این شهرستان شامل گوسفند بومی و بز بومی می باشند. ظرفیت برای توسعه پرورش دام های ذکر شده در این شهرستان وجود دارد. پرورش گوسفند بومی نسبت به سایر حیوانات، بیشتر مورد توجه دامداران قرار گرفته است؛ زیرا توان گوسفند بومی برای تحمل اقلیم های متفاوت بیشتر است، جیره غذایی کمتر و در نتیجه هزینه کمتری نیاز دارد. همچنین تمامی فرآورده های دامی مانند گوشت، شیر، ماست، کره و حتی پشم و پوست آن پرکاربرد هستند و فروش این فرآورده ها در تمامی روزهای سال انجام می‌شود.

به طورکلی بز به ‌عنوان یک حیوان اهلی نشخوارکننده جهت تولید شیر و گوشت در مناطق مختلف دنیا پرورش داده می‌شود. جثه کوچک، کم توقع بودن و مقاومت در برابر بیماری‌ها و شرایط سخت محیطی، باعث شده است که بز به ‌عنوان حیوانی محبوب در بین دامداران تلقی شود. در نقاط مختلف از این حیوان علاوه بر تولید شیر و گوشت، جهت تولید پوست و الیاف مویی نیز استفاده می‌شود.

مطابق با نظر کارشناسان اشتغال این شهرستان، فعالیت در زمینه پرواربندی گوساله می تواند جزو مشاغل پیشنهادی حوزه دامداری محسوب شود. [10]حدود نیمی از گوشت قرمز کشور توسط گاوهای پروار شده تأمین می‌شود؛ بنابراین این بخش از دامپروری و دامداری ظرفیت زیادی برای توسعه و پیشرفت دارد. در پرواربندی علمی و صنعتی از دام‌های نر جوان نژادهای گوشتی استفاده می‌شود. استفاده از ظرفیت ژنتیکی دام‌های گوشتی و کاهش کشتار دام‌های شیری و مولد از دیگر محاسن پرواربندی با روش‌های نوین است. پرواربندی گوساله با روش‌های علمی و نوین سبب کاهش دوره پرواربندی، کاهش هزینه تولید گوشت و جلوگیری از تخریب مراتع می‌شود.

 

· طیور

در شهرستان ابوموسی تنها فعالیت موثر برای پرورش طیور، پرورش مرغ های بومی است که با توجه به تامین نیاز شهرستان، همچنان مزیت پرورش دارند. یکی از دلایل استقبال از پرورش مرغ بومی یا مرغ محلی، سوددهی بسیارخوب آن است. مرغ بومی، نوعی نژاد بسیار مقاوم به شمار می آید که در مقابل بیماری ها، گرما و سرما تحمل بالایی دارد و این مزیت باعث می شود که ایجاد واحدهای تولیدی مرغ بومی برای تولید کنندگان سوددهی داشته باشد. یکی دیگر از مزیت های پرورش مرغ بومی این است که این کار نیاز به تجهیزات ندارد. هرچند اگر در پرورش مرغ بومی یا همان مرغ محلی از تجهیزات مدرن استفاده شود، سود بیشتری نصیب پرورش دهنده می شود. منظور از تجهیزات مواردی مانند آبخوری، دان خوری و لانه تخم‌گذاری است.

 

· صنعت

شهرستان ابوموسی یکی از مهم ترین مراکز صادرات نفت خام به کشورهای اروپایی و اطراف محسوب می شود و همین امر باعث شده است که فعالیت در این حوزه رونق خوبی داشته باشد و مابقی فعالیت های صنعتی در این شهرستان انجام نشود و مزیتی نداشته باشد.[11] البته احداث صنایع پایین دستی صنایع نفت نظیر تولید ظروف پلاستیکی می تواند برای شهرستان سودآور باشد.

 

زراعت

بخش زراعت در حوزه کشاورزی، در روند رشد و توسعه اقتصادی نقش‎های متعددی بر عهده دارد که از جمله مهم‎ترین آن‎ها می‎توان به تأمین مواد خام و اولیه مورد نیاز صنایع بالادستی، تأمین نهاده‎هایی مانند نیروی کار، مصرف تولیدات سایر بخش‏های صنعتی از قبیل کودها و سموم شیمیایی و ماشین‌آلات کشاورزی را نام برد. مطابق با نظر کارشناسان، در شهرستان ابوموسی تاکنون محصولات زراعی تولید نشده است و محصولات زراعی مورد نیاز این شهرستان، از شهرستان ها و استان های دیگر وارد می شود.

تنها محصولاتی که در مقیاس کم در این شهرستان قابلیت کشت دارند، گیاهان دارویی نظیر آویشن، رزماری و بابونه است. رزماری یک گیاه دارویی چوبی، معطر و همیشه سبز با برگ هایی سوزنی شکل و گل های سفید، صورتی، بنفش یا آبی است. از جمله خواص رزماری می توان به توانایی تقویت حافظه، بهبود خلق و خو، کاهش التهاب و سم زدایی بدن اشاره کرد.

آویشن یک گیاه همیشه سبز از خانواده نعناع است که دارای گل های سفید، صورتی و بنفش می باشد. آویشن‌ها به راحتی پیوند می خورند و به سرعت در مناطق آفتابی که خاک آن به خوبی زهکشی شده باشد، رشد می کنند. آویشن یک منبع عالی از فیبر، کلسیم، آهن، منگنز و ویتامین های 6B، A و C است. برخی از مردم از این گیاه دارویی بیشتر به عنوان ادویه استفاده می کنند؛ در حالی که دامنه استفاده از آویشن بسیار چشمگیر است و بیش از 400 زیرگونه دارد.

بابونه گیاهی دائمی و کوچک با بویی معطر است که ارتفاع آن تقریباً 30 سانتیمتر می باشد. بابونه به شکل اسانس، تنتور یا چای به مقابله با استرس کمک می کند و آرامبخش می باشد. سیاه دانه طعم تلخی دارد و به عنوان ادویه در مواد غذایی به خصوص ترشیجات استفاده می شود. این دانه بومی جنوب غربی آسیا است و از قدیم به عنوان ضد انگل، ضد باکتری و مسهل استفاده می شود.

 

در ادامه تحليل، مشاغل در 10 رسته، ذيل سه حوزه كشاورزي، صنعت و خدماتي دسته‌بندي شده ‌است. در هر يک از اين رسته‌ها عناوين شغلي، بر اساس مزيت راه‌اندازي، از شماره 1 تا 5 اولويت‌بندي شده‌اند (مزیت‌ها بر اساس اهمیت رسته‌ها و تعداد مشاغل پیشنهادی در هر رسته، شماره گذاری شده اند.).

 

 

کشاورزی

صنایع

خدمات

ردیف

شیلات

باغداری

دامداری

طیور

زراعت

صنایع دستی

صنایع غذایی

صنایع تبدیلی و تکمیلی

صنعت

خدمات

1

پرورش ماهی هامور (1)

احداث گلخانه تولید صیفی جات و سبزیجات (1)

پرورش شتر (1)

پرورش مرغ بومی (1)

کشت گیاهان دارویی (1)

زری بافی (1)

فرآوری ماهی (1)

بسته بندی خرما (1)

تولید ظروف پلاستیکی (1)

احداث واحد خیاطی (1)

2

پرورش ماهی سوکلا (1)

احداث باغ خرما (1)

پرورش گوسفند بومی (2)

گلدوزی (1)

فرآوری میگو (1)

تولید نئوپان (1)

احداث مجتمع تفریحی-سرگرمی (2)

3

پرورش ماهی خاویاری (2)

پرورش آلوئه ورا در فضای ازاد و گلخانه ها (2)

پرورش بز بومی (2)

دوخت لباس محلی (1)

فرآوری خرما (2)

بسته بندی میگو (2)

احداث اقامتگاه بومگردی (3)

4

احداث باغ انبه (2)

پرواربندی گوساله (3)

خوسف بافی (2)

فرآوری انبه (2)

بسته بندی ماهی (2)

احداث رستوران بومی (4)

5

احداث باغ لیمو ترش (3)

قالی بافی (2)

فرآوری لیمو ترش (3)

تولیدپودر گوشت ماهی (3)

احداث مجتمع رفاهی-خدماتی (5)

6

احداث باغ لیمو شیرین (3)

سرمه دوزی (3)

تولید ترشی و شور (4)

احداث سردخانه (4)

7

پرورش قارچ (4)

تولیدتابلو و زیورآلات با صدف (3)

8

حصیربافی (3)

راهنما: (1): مزیت‌هایی که در اولویت اول قرار دارند. (2): مزیت‌هایی که در اولویت دوم قرار دارند. (3): مزیت‌هایی که در اولویت سوم قرار دارند. (4): مزیت‌هایی که در اولویت چهارم قرار دارند. (5): مزیت‌هایی که در اولویت پنجم قرار دارند.  در انتهای تحلیل یک لیست مزیت‌سنجی 42 تایی در جدول زیر ارائه‌ شده ‌است. این جدول مشاغل فوق را در کنار هم نشان می‌دهد.

 

 

مشاغل	مزیت
پرورش ماهی هامور	1
پرورش ماهی سوکلا	2
زری بافی	3
گلدوزی	4
دوخت لباس محلی	5
احداث گلخانه صیفی جات	6
احداث نخلستان خرما	7
فرآوری ماهی	8
بسته بندی ماهی	9
بسته بندی میگو	10
فراوری میگو	11
پرورش ماهی خاویاری	12
احداث واحد خیاطی	13
پرورش شتر	14
پرورش مرغ بومی	15
تولید ظروف پلاستیکی	16
کشت گیاهان دارویی	17
تولید پودر ماهی	18
بسته بندی خرما	19
فرآوری خرما	20
خوسف بافی	21
قالی بافی	22
کاشت آلوئه ورا	23
فرآوری انبه	24
احداث باغ انبه	25
احداث مجتمع تفریحی-سرگرمی	26
پرورش گوسفند بومی	27
پرورش بز بومی	28
سرمه دوزی	29
تولید تابلو و زیور آلات با صدف	30
سوزن دوزی	31
حصیربافی	32
احداث باغ لیمو ترش	33
احداث باغ لیمو شیرین	34
فرآوری لیمو ترش	35
تولید نئوپان	36
احداث اقامتگاه بومگردی	37
پرورش قارچ	38
تولید ترشی و شور	39
احداث سردخانه	40
احداث رستوران بومی	41
احداث مجتمع رفاهی-خدماتی	42

*این فایل با همکاری کمیته امداد امام خمینی (ره) تهیه و تدوین شده است.