چالوس

مزيت‌سنجي و اولويت‌بندي كسب‌وكارهاي موجود در هر شهرستان برمبناي يک روش تحقيق انجام مي‌شود. در اين روش تحقيق، يک شناسنامه براي هر شهرستان و يک شناسنامه براي هر كسب‌وكار تدوين مي‌شود. اين شناسنامه‌ها به عنوان ورودي به نرم‌افزار داده‌شده و خروجي نرم‌افزار هم‌پوشاني اين دو شناسنامه و تعيين مشاغل مزيت‌دار شهرستان است. اين اولويت‌بندي‌ها توسط كارشناسان و افرادخبره هر شهرستان بازبيني و اصلاح مي‌شوند. يكي از منابع تحليل همين ليست مزيت‌سنجي اصلاح‌شده‌است. يكي ديگر از منابع تحليل، مصاحبه با كارشناسان و متخصصين حوزه اشتغال هر شهرستان است. در هر شهرستان با حداقل 3 نفر از اين افراد مصاحبه انجام مي‌شود. اين مصاحبه‌ها پياده‌سازي و ارزيابي مي‌گردد. در صورت وجود تناقض و ابهام بين اين 3 مصاحبه و ليست مزيت‌سنجي، مصاحبه‌هاي تكميلي و حتي مصاحبه بيشتر هم صورت مي‌گيرد تا تيم تحليل به نتيجه نهايي مطلوب دست‌يابد. بنابراين خروجي هر شهرستان از تجميع مصاحبه‌ها و ليست مزيت‌سنجي حاصل مي‌شود. در ادامه تحليل شهرستان چالوس ارائه‌شده‌است.

 

تعیین کسب‌وکارهای مزیت‌دار شهرستان

همانطوريكه در قسمت مقدمه اشاره‌شده مبناي تحليل، مصاحبه‌ها و ليست مزيت‌سنجي است. از بررسي اين دو منبع رسته‌هاي رايج و اولويت‌دار شهرستان تعيين شده‌است. مبناي اين اولويت‌بندي، فراواني و ميزان اشاره افراد كارشناس به كسب‌وكارهاي رايج در هر شهرستان و اولويتي كه اين مشاغل در ليست مزيت‌سنجي دارند، است. در هر رسته كسب‌وكارهاي رايج به ترتيب اولويت مشخص شده‌است. در تحليل به مشاغل موجود، مشاغل قابل توسعه و مشاغلي كه هنوز در شهرستان راه‌اندازي نشده و پتانسيل ايجاد آن‌ها در شهرستان وجوددارد، اشاره شده‌است. مزيت‌هاي شغلي به ترتيب اولويت در ادامه آورده شده‌است.

1. خدمات
2. دامداری
3. شیلات
4. طیور
5. صنایع دستی
6. زراعت
7. باغداری
8. صنایع تبدیلی و تکمیلی
9. صنایع غذایی
10. صنعت

 

·خدمات

چالوس یکی از شهرهای کهن و سرسبز خطه شمال ایران است که هرساله افراد بسیاری برای گذراندن اوقات فراغت خود به آن سفر می‌کنند. این شهرستان که یکی از توریستی‌ترین مناطق شمال ایران به شمار می‌رود و دارای محبوبیت بسیاری است و به عقیق همیشه سبز شهرت دارد، علاوه بر طبیعت سرسبز و زیبا از نظر تاریخی نیز دارای اهمیت است و به همین دلیل دیدنی‌های تاریخی متعددی نیز دارد؛ بنابراین مردم بیشتر به کسب و کارهایی که به توریست مربوط می شود، تمایل دارند و اگر کسی زمین شالیکاری داشته باشد، آن را تغییر کاربری می‌دهند و ویلا می سازد.

از جمله جاذبه‌های مهم گردشگری این شهر کاخ چایخواران، کاخ اجابیت، دریاچه ولشت، منطقه ییلاقی، کوهستان دلیر، کلاردشت، پارک جنگلی فین، تله‌کابین نمک آبرود و هتل استقلال خزر است. .

اجاره روزانه ویلا، سوئیت، منزل و یا آپارتمان مبله، در بسیاری از شهرها و روستاهای گردشگرپذیر کشور که یا جاذبه تاریخی، مذهبی و طبیعی مورد توجهی دارند و یا از ویژگی‌های طبیعی و آب هوایی خاصی بهره می برند، در میان گردشگران داخلی و خارجی محبوبیت بالایی دارد. در واقع اجاره روزانه اقامتگاه های شخصی، روشی است برای کسب درآمد از اقامتگاه یا ویلای شخصی میزبان که در مواقعی از سال خالی می ماند.

با توجه به اینکه چالوس یک شهرستان با جاذبه های خاص طبیعی است و سالانه گردشگران زیادی به این شهرستان می‌آیند، اجاره ویلا، سوییت و ... درآمد قابل توجهی را ایجاد می‌کند.

البته لازم به ذکر است که درآمد حاصل از اجاره روزانه، به عوامل متعددی از جمله کیفیت، امکانات و ظرفیت اقامتگاه، موقعیت مکانی و نزدیکی به اماکن گردشگری، فصل مورد نظر و میزان استقبال گردشگران بستگی دارد.

بزرگترین عمده فروشان غرب استان مازندران در چالوس هستند و با توجه به اینکه رفت و آمد توریست در این شهرستان زیاد است، گسترش عمده فرورشی و مغازه داری، همچنان ظرفیت سوددآوری را دارد.

رستوران‌های بومی، مکان‌هایی با فضای سنتی و متناسب آداب ‌و ‌رسوم هر منطقه هستند که در آنها بیشتر به‌جای استفاده از میز و صندلی‌های مدرن از تخت یا سایر وسایل سنتی استفاده می‌شود و علاوه بر سرو غذاهای محلی،ترشیجات خانگی، نوشیدنی‌هایی مانند چای و قهوه نیز داده می‌شود. موقعیت شهرستان چالوس نیز با وجود تنوع آب هوایی و جغرافیایی ، در راه اندازی رستوران های سنتی و محلی همخوانی دارد. رستوران‌ها جزء مهم‌ترین نمادهای فرهنگی برای هر کشوری در جهان محسوب می‌شوند و می تواند در خانه های قدیمی موجود در هر منطقه اجرا شود. بسیاری از گردشگران و توریست های غذایی برای امتحان کردن غذاهای مختلف به سفر می روند و این مسئله برای مناطق مختلف ایران قابل استفاده و بهره برداری است؛ بنابراین ایجاد رستوران بومی نیز از کسب و کار های زود بازده است؛ زیرا هم تمایل مردم به سمت سرو غذا های محلی بیشتر شده و هم معاملات این کسب و کار به صورت نقدی انجام می‌شود.

اقامتگاه بوم گردی فرصت مناسبی است تا مسافران ضمن گردشگری در هر منطقه و بازدید از جاذبه های توریستی، حس ایرانی زیستن به سبک سنتی را تجربه کنند. همچنین طبخ غذاهای محلی در برخی اقامتگاه ها، مصداق دیگری از مهمان نوازی ایرانی است. به طور میانگین، استان های مرکزی و شمالی کشور ایران در بردارنده بیشترین تعداد اقامتگاه هستند و با توجه به اینکه علاقه به مردم به سمت بازدید و اقامت در این مناطق پیشرفته است، گسترش آنها توجیه اقتصادی دارد.

چند سالی است که احداث مجتمع های خدماتی رفاهی بین راهی در جاده های کشور به منظور ساماندهی خدمات بین راهی و افزایش رفاه رهگذران جاده ها مورد توجه قرار گرفته است. لیکن قابلیت های بالقوه بسیاری در این مجتمع ها نهفته است که می توان از آنها در جهت نیل به اهداف بزرگتری همچون توسعه و توازن منطقه ای بهره برد. از سوی دیگر در نظر گرفتن نقش های جدید برای این مجتمع ها، ضمن آنکه می تواند گام های مهمی در جهت توسعه پایدار مناطق تلقی گردد و باعث آن می شود که ادامه فعالیت مجتمع های خدماتی – رفاهی بین راهی و گسترش دامنه فعالیت آنها از نظر اقتصادی توجیه پذیر باشد. در این زمینه تبعات مثبت احداث این مجتمع ها، به ویژه جنبه های گردشگری همراه با تاثیرات متقابل آنها بر مردم منطقه و رهگذران جاده ها تا حدی است که بعضا این الزام را ایجاب می کند که نهاد های اجرایی برای احداث این مجتمع ها و کمک به استقرار فعالیت آنها پیشقدم شوند؛ بنابراین ایجاد چنین مکانهایی قابلیت سرمایه گذاری را دارد.

خیاطی در شهرستان انجام می شود و آموزشگاه های خوبی نیز برای آموزش وجود دارند؛ بنابراین گسترش خیاطی نیز باعث اشتغال بانوان شده و سوددهی خوبی را خواهد داشت.

با توجه به قیمت زمین، ساخت و ساز، مشاور املاک و خرید و فروش زیاد است؛ بنابراین توسعه فروش سیمان، ماسه، میلگرد، شیشه، لامپ و سیم پیچی ساختمان هم از کسب وکار های پرسود است.

 

·دامداری

دامداری به عنوان یکی از حوزه های بخش کشاورزی، در سطح گسترده ای در کشور انجام می شود و در نتیجه ی انجام این حرفه، سود اقتصادی خوبی کسب شده است. از آن جایی که حوزه دامداری با یکی از مهم ترین نیازهای انسان، یعنی نیاز به منابع غذایی و خصوصا منابع پروتئینی مرتبط می‌باشد، توجه به آن امری ضروری است. فعالیت در این حوزه شغلی و افزایش بهره وری در آن، می تواند از راهکارهای کاهش وابستگی به درآمد نفتی باشد و عاملی برای توسعه صنایع غذایی، تبدیلی و تکمیلی کشور محسوب شود.

در حوزه دامداری و دام سبک، مردم این شهرستان بیشتر گوسفند نژاد بومی را پرورش می‌دهند که با توجه به سازگاری آن با شرایط آب و هوایی، قابلیت سرمایه گذاری برای آن وجود دارد.

پرورش گوسفند در میان سایر حیوانات بیشتر مورد توجه دامداران است؛ زیرا توان بالای گوسفند برای تحمل اقلیم های متفاوت بیشتر است، جیره غذایی کمتر و در نتیجه هزینه کمتری نیاز دارد، تمامی فرآورده های دامی مانند گوشت، شیر، ماست، کره، و حتی پشم و پوست دام پرکاربرد هستند و فروش این فرآورده ها در تمامی روزهای سال انجام می‌شود، قیمت گوشت گوسفند بالا بوده و همچنین اجزای گوسفند مانند دل، قلوه، جگر، سیرابی، کله پاچه، خوش گوشت و …قابل فروش هستند و خرید دام برای قربانی کردن در ایام مذهبی مانند عید قربان و …موجب رونق این کسب و کار می‌شود؛ بنابراین گسترش پرورش گوسفند سوددهی خوبی را خواهد داشت.

با توجه به اینکه زنبورداری از جمله کسب و کار هایی است که در حال حاضر انجام می‌شود و با اقلیم منطقه سازگار است، توسعه آن توجیه اقتصادی دارد. پرورش زنبور عسل از جمله مشاغلی است که می تواند سود خوبی به همراه داشته باشد. باردهی گل ها و میوه ها با گرده افشانی توسط زنبور عسل افزایش می یابد. این مسئله باعث شده ارزش اقتصادی پرورش زنبور عسل بسیار بیشتر از ارزش ریالی حاصل از تولید عسل باشد. در طی فرآیند پرورش و نگهداری زنبورعسل، با ازدیاد کندوها می توان به فروش کندو نیز فکر کرد و به سود خوبی دست یافت. در مناطق گرمسیری از هر کندو یک بچه کندو گرفته می شود. در ضمن محصول مزرعه پرورش زنبور عسل صرفاً کندو و عسل نیست؛ موم، زهر و ژل آن نیز قابل فروش است.

امروزه با توجه به رشد جمعیت کشور و نیاز روز افزون جامعه به گوشت و مواد گوشتی و نقش مهم این محصولات در تامین پروتئین و غذای افراد جامعه، پرورش دام های پر بازده به منظور افزایش تولید و خودکفایی غذایی کشور، امری لازم و ضروری است. گاوهای بومی ایران به لحاظ تنوع و اختلاف ژنتیکی، ویژگی های خاص نژادی و مقاومت های طبیعی ایجاد شده در آن ها طی قرن ها زیست در شرایط سخت محیطی و آب و هوایی مختلف به عنوان یک منبع عظیم تولید شیر و گوشت می تواند نقش موثر در تامین مواد پروتئین حیوانی و اقتصاد جامعه ایفا نماید. در ضمن به عنوان مثال طبق آماری که اخیرا تهیه و ارائه شده است حدود 95.5% شیر مصرفی و حدود 50% گوشت مصرفی انسان در سطح جهان از گاو به دست می آید. پوست گاو نیز به عنوان یک محصول با ارزش دامی امروزه به میزان 10 تا 20 درصد مصارف چرم سازی را تامین می کند، حتی شاخ و سم و فضولات حیوان نیز ارزش اقتصادی داشته و به روش های مختلف مورد استفاده قرار می گیرد.

در ادامه نیز می‌توان به پرورش گاو سمینتال و گوسفند رومانف اشاره کرد که در حال حاضر در این شهرستان انجام نمی‌شود؛ اما با توجه به شرایط آب و هوایی این منطقه، به نظر می‌رسد پتانسیل های لازم برای پرورش را داشته باشند. این موارد دام های اصلاح نژادی هستند و سودآوری آنها می‌تواند خیلی بیشتر از پرورش نژاد های بومی باشد.

گاو سمینتال جزء بهترین گاو های شیری و گوشتی جهان است. افزایش وزن روزانه فوق‌العاده و گوساله دهی با فاصله 365 روز، مقاومت بالا نسبت به بیماریهای عفونی و متابولیکی، عمر مفید بالا، مدیریت آسان این نژاد و همچنین سازگاری بسیار خوب و قابل توجه با محیط پرورش همان چیزی است که یک دامدار برای بقاء و پیشرفت به آن نیاز دارد. یکی دیگر از مزایای پرورش گاو سمینتال، به صرفه بودن در شرایط اقتصادی فعلی است زیرا این گاو با دادن کمترین علوفه و کنسانتره، بیشترین میزان شیر و گوشت را به ما می‌دهد.

گوسفند رومانوف جزء به صرفه ترین و بهترین گوسفندان گله گوشتی – زایشی است. این نوع گوسفند، یک گوسفند روسی است که اصل ‌نژاد آن متعلق به دره ولگا، در شمال غرب مسکو است. رومانوف یک ‌نژاد خالص بوده و از تلاقی نژاد‌ها به‌وجود نیامده است. باروری بسیار خوب، بالاترین میزان چندقلوزایی، فصل تولیدمثل بسیار طولانی، امکان تولیدمثل در تمام طول سال، سازگاری و عادت کردن به آب و هوای سرد و خوراک محلی برخی از ویژگی‌های خوب این نژاد هستند. نژاد رومانوف گرچه از دسته گوسفندان گوشتی است؛ اما پشم این نژاد بسیار محکم و باکیفیت است و سالانه 5/4 کیلوگرم پشم قابل استحصال دارد که از جنبه اقتصادی برای پرورش‌دهنده سرمایه ساز است.

 

·شیلات

شیلات از حوزه های شغلی سوددهی است که ظرفیت بسیارخوبی در کشور ما برای آن وجود دارد که اگر از این ظرفیت های شیلاتی استفاده شود ارزآوری بسیار خوبی برای کشور ایجاد خواهد شد. طرح پرورش ماهي در قفس و توسعه آبزي پروري يكي از بهترين روش ها براي پرورش انواع آبزيان و يكي از سودآورترين منابع كسب و كار ها است كه مي تواند به صورت تضميني و به دور از هرگونه خطر و حوادث همچون طوفان، ماهيان را همانند استخرهاي پرورش ماهي پرورش دهند تا آنها را صيد كنند؛ بنابراین ایجاد این طرح از مزیت های خوب این شهرستان است.

پرورش ماهی در قفس یک نوع سیستم آبزی پروری است که در آن، ماهی در قفس های نصب شده در آب نگهداری می شود. در حال حاضر قفس های پرورشی به صورت گسترده در آب های سراسر جهان مورد استفاده قرار می گیرند. این قفس ها به اشکال و اندازه های مختلف، بسته به نیاز پرورش دهندگان ساخته و مورد استفاده قرار می گیرند. قفس را می توان بصورت آماده خریداری نمود و یا با استفاده از مواد اولیه ای که در بازار یافت می شود مانند لوله پلی اتیلنی، چوب و یا فولاد مونتاژ نمود. معمولاً قفس ها به صورت چهارچوب هایی ساخته می شوند که با تورهایی با چشمه مناسب پوشیده می شوند. چشمه های توری بایستی بصورتی باشد که جریان آب به خوبی در قفس برقرار باشد؛ اما ماهی ها قادر به خروج از آن نباشند.

در این شهرستان پرورش ماهیان سردآبی نیز انجام می‌شود. ماهیان سردآبی در محدوده دمایی 18-12 درجه سانتیگراد بهترین رشد را دارند. ماهی قزل آلا یکی از معروف ترین گونه های ماهیان سردآبی است.قزل آلا یکی از منابع خوب آهن است، آهن در خونسازی و همچنین در حفظ مقاومت بدن در برابر میکروبها نقش مهمی به عهده دارد. علاوه بر آن، آهن موجود در قزل آلا، جذب آهن منابع گیاهی را هم افزایش می دهد؛ بنابراین نقش مهمی در پیشگیری از کم خونی ناشی از فقر آهن به عهده دارد. نتایج مطالعات نشان می دهند امگا ۳ ماهی قزل آلا می تواند فشار خون و ضربان قلب را در بیماران صرع تنظیم کرده و از تعداد تشنج های آن به طور قابل توجهی بکاهد؛ بنابراین این نوع ماهی طرفداران زیادی در بین مردم دارد؛ لذا راه اندازی پرورش آن، علاوه بر ایجاد اشتغال پایدار، سوددهی خوبی را خواهد داشت.

 

·طیور

امروزه یکی از معیار های پیشرفت جوامع وضعیت تغذیه به ویژه تغذیه پروتئین توسط افراد آن جامعه است. وظیفه متخصصین علوم دامی تولید پروتئین با حداکثر کیفیت و عملکرد و حداقل هزینه و بار محیطی می باشد . فراورده‌های طیور از مهم ترین منابع پروتئینی در اغلب کشور ها هستند. به طوری که تولید و مصرف آن ها با سرعت روز افزونی در حال افزایش است.

با توجه به اینکه پرورش قرقاول در حال حاضر در شهرستان انجام می‌شود و با اقلیم این منطقه سازگاری دارد، قابل توسعه و سرمایه گذاری بوده و مزیت های فراوانی دارد. قرقاول یکی از بهترین پرندگانی است که حتی نسبت به بقیه طیور در زمینه پرورش، از سودآوری بالایی برخوردار است؛ ولی به دلیل عدم اطلاع رسانی های کافی هنوز خیلی از پرورش دهندگان، آگاهی کافی نسبت به این نوع پرنده ندارند. قرقاول به دلیل ویژگی های ظاهری و جنبه زیبایی بال و پرها و خواص بسیار زیاد گوشت آن مانند: عدم وجود چربی، وجود مواد معدنی و گروه عظیمی از ویتامین ها، لذیذ بودن گوشت آن بعد از آهو، سریع الهضم بودن، نداشتن هیچ گونه عارضه مصرفی برای سیستم گوارش و همچنین خواص آن برای درمان فراموشی و کم خونی، بسیار مورد علاقه قرار گرفته است. این پرنده نیاز به مراقبت مداوم ندارد و نسبت به هر شرایط آب و هوایی مقاوم است. همچنین گوشت قرقاول به کشورهای دیگر (مخصوصاً کشورهای حوزه خلیج فارس) صادر می‌شود؛ بنابراین پرورش آن سوددهی بالایی خواهد داشت.

در ایران و مخصوصا در مناطق شمالی تعداد زیادی اردک به صورت سنتی نگهداری می‌شود و با توجه به نیاز روزافزون جامعه به مواد پروتئینی و افزایش روند مصرف تولیدات دامی و به خصوص طیور، پرورش اردک مورد توجه قرار گرفته است. اردک در شالیزار هم رشد می کند، وجود آن‌ها به گونه ای باعث شخم زدن زمین می شود و فضولات آن ها نیز نوعی کود برای محصول است. از دیگر مزایای مهم پرورش اردک در شالیزار، مبارزه بیولوژیک با کرم ساقه‌خوار برنج و کرم برگخوار حلزون و سایر آفات است. همچنین اردک از لحاظ جایگاه پرتوقع نیست و نگهداری آن به راحتی در چراگاه‌ ها میسر است و اغلب اردک‌ها در آب بندان‌ها همراه با ماهی‌ها نگهداری می‌شوند. هزینه غذایی اردک نسبت به مرغ کمتر است و درصدی از نیاز غذایی روزانه خود را از راه چریدن و محیط آزاد دریافت می‌کند. جوجه اردک‌ها تقریبا از تمام گیاهان موجود در مزرعه به استثنای شالی تغذیه می‌کنند. گوشت اردک گرم بوده و مانند مرغ واکسینه نمی‌شود، بنابراین گوشت آن مشکل هورمونی نداشته و از ارزش غذایی بالایی برخوردار است. باتوجه به فراهم بودن شرایط شهرستان و مزایایی که عنوان شد، پرورش اردک از کسب و کارهای مناسب شهرستان محسوب می‌شود.

پرورش غاز نیز مانند موارد فوق از اولولیت های اول این حوزه است؛ زیرا پرورش غاز آسان و به‌صرفه است؛ اما در ایران به دلایل نبود سیاست‌های حمایتی، کمتر به تولید صنعتی غاز توجه شده و رقابت کم در این عرصه، بازار را برای پرورش‌ دهندگان غاز، داغ می‌کند. همچنین پرورش غاز دارای ویژگی‌های همچون مدیریت ساده و مسئولیت کم، سرعت رشد بالا و مورد استفاده قرار گرفتن گوشت، تخم و کرک و پر آن است. تخم وجگر این پرنده برای تهیه غذا‌های گران قیمت در بسیاری از کشور‌ها استفاده می‌شود و جنبه صادراتی دارد.

در این شهرستان مرغداری صنعتی برای پرورش مرغ تخم گذار و مرغ گوشتی وجود ندارد و فقط به صورت صنعتی مرغ محلی را پرورش می‌دهند؛ اما احداث چنین واحد هایی در صورت ایجاد بازار مصرف، سودخوبی را به همراه خواهند داشت.

با افزایش روزافزون جمعیت در راستای تامین نیازهای مردم، ایجاب می‌کند در زمینه تولید گوشت سفید و پرورش مرغ گوشتی فعالیت کرد. ارزش غذایی بالای گوشت طیور، کم بودن افت پس از کشتار، سالم وبهداشتی بودن گوشت طیور، قابلیت هضم و جذب بالا، سرعت رشد سریع، صرفه جویی در جایگاه و زمین و برگشت سریع سرمایه از فواید پرورش مرغ گوشتی است. بدیهی است گوشت مرغ به سبب مزیتهای فراوانی که دارد به عنوان منابع تامین پروتئین می تواند در کشور مطرح و نیاز عمومی را در این زمینه مرتفع نماید. نسبت ضایعات در گوشت مرغ در مقایسه با سایر دام ها کمتر است، به طوری که در گوشت گوسفند ضایعات حدود 50 % و در مرغ حدود 25 % است. ضریب تبدیل جیره غذائی به گوشت در مرغ نسبت به سایر دام ها بالا بوده به طوری که در مرغ های اصلاح شده این ضریب 2 تا 2/2 و در گوساله و گاو بین 6 تا 9 % متغیر است. با توجه به دلایل فوق ایجاد واحد پرورش مرغ گوشتی در شهرستان مزیت دارد و تنها باید بازاریابی کرد تا بتوان محصول را با قیمت مناسب به فروش رساند.

پرورش مرغ تخمگذار علاوه براینکه به تامین منابع غذایی طبیعی و رونق تولید کمک می کند نقش به‌سزایی در امر اشتغالزایی، بهبود وضع اقتصادی و خودکفایی در تولید محصول ارگانیک و طبیعی ایفا می‌کند. در صورتی که شخص بخواهد مشغول به پرورش مرغ تخم‌گذار به صورت محدود شود نیاز به تکنولوژی پرهزینه‌ای ندارد و با بهره گیری از امکانات کم و موجود در روستا یا محل زندگی خود می تواند شرایط اجرای طرح را فراهم کند. پرورش مرغ تخم‌گذار حتی به صورت صنعتی و با تمام تجهیزات مدرن می‌تواند در صورت پیدا کردن بازار مناسب، سالیانه حدود 20 تا 30 درصد سودآوری داشته باشد که رقم مناسبی است. همچنین پیدا کردن بازار فروش با حاشیه سود بالا از امور مهم درمورد این کسب و کار است که با تبلیغات مناسب مخصوصا در فضای مجازی امکان پذیر

 

·صنایع دستی

تولید صنایع دستی از گذشته تا به امروز یکی از راه های مهم کسب درآمد در کشور ما بوده است که متاسفانه اخیرا به علل مختلفی، بازارفروش آن دچار مشکل شده است و می توان با استفاده از طرح های به روز و مشتری پسند، بازارفروش این صنایع را حداقل در داخل کشور تقویت کرد .

تابلوفرش به فرش هایی گفته می شود که معمولا جنبه تزیینی دارند. این فرش ها همانند تابلو، قابشده و از دیوار آویزان می شوند. در کنار انواع فرش ها، گلیم ها و جاجیم هایی که برای زینت کف اتاق ها و خانه ها به کار می روند، تابلو فرش ها هم برای آراستن دیوارهای منازل کاربرد دارند و می توان گفت تابلوفرش کالایی تزیینی و دکوری است.

ایران یکی از کشورهای پیشرو در بافت و تولید این مدل از فرش هاست و عده زیادی در کشور به غیر از تولید فرش به تولید تابلوفرش می پردازند که به نظر می رسد به نوعی راهکاری برای زنده نگه داشتن کارگاه های تولیدی است. قیمت این نوع فرش ها بسیار بیشتر از فرش های دیگر است؛ زیرا زحمت بیشتری دارد و از مواد گران تری استفاده می شود. با توجه به اینکه این مورد در حال حاضر در این شهرستان انجام می‌شود و برخی بانوان در این زمینه مهارت دارند، گسترش آن توجیه اقتصادی دارد.

یکی از صنایع دستی مهمی که بدین منظور باید مورد مطالعه قرار گیرد و می‌توان تولیدات آن را در شهرستان چالوس گسترش داد، صنعت فرش دستباف است؛ زیرا تولید این محصول علاوه بر ایجاد اشتغال و درآمد در سطح فردی و گروهی در داخل کشور در افزایش صادرات غیرنفتی و حضور قدرتمندانه در اقتصاد بین المللی موثر است و از جمله مشاغل است که با درآمد کم هم می توان اغاز به کار نمود؛ بنابراین نیاز به سرمایه بالا و امکانات پیشرفته ندارد. ضمن اینکه یادگیری بافتن قالی نیز نیازمند طی دوره های پیشرفته ندارد .

مرواربافی یکی از رشته‌های صنایع دستی و از انواع سبدبافی است که طی سالیان اخیر رواج یافته‌است. مروار یک نوع چوب ترکه است که در منطقه سولقان در اطراف تهران کاشته می‌شود و از آن، انواع و اقسام سبد در اندازه‌های مختلف، جامیوه‌ای، جانانی، جا لیوانی و … می‌بافند. از نظر شکل و ظاهر به محصولات بامبوبافی بسیار شبیه است. در حال حاضر شهرستان چالوس، یکی از نقاط تولید محصولات مرواربافی است. با توجه به اینکه مسافران بسیاری در این شهر رفت و آمد می‌کنند، گسترش این صنعت سود خوبی را به دنبال خواهد داشت.

بعد از موارد فوق می‌توان گفت با در نظر گرفتن اینکه در حال حاضر حصیر بافی در حال انجام است، توسعه این صنعت نیز در صورت تأمین بازار فروش مزیت دارد.

 

·زراعت 

کشاورزی یکی از رسته‌های شغلی رایج بین مردم شهرستان است. اگر بتوان کشاورزی را در شهرستان چالوس صنعتی کرد بازدهی خوبی ایجاد می‌شود؛ زیرا سبک سنتی جواب نمی دهد. این در حالی است که شهرستان فضای لازم برای گسترش را دارد. یکی از بخش‌های کشاورزی حوزه زراعت است. بخش زراعت در روند رشد و توسعه اقتصادی کشورهای مختلف نقش‎های متعددی بر عهده دارد که از جمله مهم‎ترین آن‎ها می‎توان تامین مواد خام و اولیه مورد نیاز صنایع بالادستی، تامین نهاده‎هایی مانند نیروی کار، مصرف تولیدات سایر بخش‏های صنعتی از قبیل کودها و سموم شیمیایی و ماشین‌آلات کشاورزی، ارزآوری برای کشور و تامین مالی سایر بخش‎های زیربنایی را نام برد.

با توجه به اینکه کشت دیمی برنج در حال حاضر انجام می‌شود، می‌توان روی توسعه این محصول سرمایه گذاری کرده و زمینه های سودآوری را فراهم کرد.

برنج مهم ترین غلات و اقلام غذایی جهان است و بیشتر مردم به برنج به عنوان یک غذای اصلی وابسته هستند. آب مورد نیاز برای کشت برنج از سایر غلات بیشتر است و رطوبت کافی از عوامل مورد نیاز برای کاشت بهتر این محصول است. این منطقه مستعد این کشت بوده و گسترش آن توجیه اقتصادی دارد. البته لازم به ذکر است که برای کشت این محصول باید بازار فروش و قیمت مناسب باشد تا کشاورزان متضرر نشوند و رونق تولیدات داخلی را زمینه ساز شود.

بعد از برنج، کشت سیر در این شهرستان به صورت نسبتا زیاد انجام می‌شود. توسعه این کشت هم از مزیت هایی است که سوددهی خوبی دارد؛ زیرا بسيار اشتغال زا بوده و جهت سورت كردن و فرآوري، اشتغال خانگي زيادي را ایجاد می‌کند. سیر از محصولات مقاوم در برابر افاتكشاورزي وحتي علف هاي هرز است، به سموم وكودهاي شيميايي نیازی ندارد و اگر به توليد انبوه برسد، صادرات بسيارخوب و ماندگاري بالاتري نسبت به ديگر محصولات دارد.

توسعه کشت گندم نیز از جمله مزیت هایی است که پتانسیل های لازم برای سرمایه گذاری را دارد. در میان محصولات کشاورزی، کاشت گندم نسبت به بقیه کم دردسرتر و کم آفت تر است.گندم در بازه زمانی حدودا هشت ماهه به ثمر نشسته و به مرحله سود دهی می رسد. گندم در دو نوع بهاره و پاییزه کشت می شود که محصول دهی پاییزه آن بیشتر است؛ بنابراین می توان در هر منطقه ای گندم برداشت کرد. علاوه بر خود گندم، کاه آن نیز مشتری خاص خودش را دارد.  بعد از برداشت محصول، زمین آن هم چراگاه گوسفندان است. همچنین کود شیمیایی و بذر نیز به شکل یارانه ای در اختیار کشاورزان قرار می گیرد؛ بنابراین گسترش این کشت نیز از کسب و کار های خوب حوزه زراعت است.

در این شهرستان سطح زیر کشت لوبیا زیاد بوده و قابلیت توسعه را دارد و با توجه به درآمد‌زدایی مطلوب و میزان اشتغالزایی بالا از اهمیت ویژه ای برخوردار است.

کشت آزمایشی زعفران دراین شهرستان انجام شده و بازدهی خوبی هم داشته است؛ لذا کار کردن در این حوزه توجیه اقتصادی دارد. بسیاری از مردم فکر می کنند که کاشت زعفران فقط درخراسان انجام می شود، به همین دلیل اطلاعات کافی از کاشت طلای سرخ ندارند. مقاومت زعفران در برابر سرما زیاد بوده و به آب کمی نیاز دارد.زعفران به علت داشتن رنگ زیبا، عطر و طعم بسیار مطبوع، در صنایع غذایی کاربرد دارد. دمنوش زعفران آرام بخش بوده و استرس و نگرانی را برطرف می کند. کسب و کار کشت زعفران به علت خاصیت ضد سرطانی این گیاه اهمیت دو چندان پیدا می کند. ایران اولین کشور تولیدکننده زعفران بوده که قریب به 90 درصد از زعفران جهان را تأمین می کند. مصرف زعفران در ایران بالا است و نه تنها می تواند نیاز منطقه زیرکشت را تامین کند بلکه درسراسر ایران نیز مشتری دارد.

 

·باغداری

کشور ایران در بیشتر محصولات باغی دارای مزیت نسبی است و بخش عمده‌ای از صادرات غیرنفتی را محصولات باغی تشکیل می‌دهد.از سوی دیگر تولید اشتغال توسط باغداری زیاد است و در اقتصاد کشور و رونق کسب و کار مؤثر است. کشاورزی و ازجمله باغبانی در توسعه ملی و افزایش رفاه عمومی، فقرزدایی، تنوع بخشیدن و پایدار کردن الگوی توسعه شهری، توزیع درآمد و عدالت اجتماعی کمک می‌کند و مؤثر است.

امروزه ﺑﺎ ﻓﺮاﻫﻢ کردن زﻣﻴﻨﻪ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﮔﻞ و ﮔﻴﺎﻫﺎن زینتی در ﺣﺠﻢ ﺑﺎﻻ و ﺻﺎدرات آن میﺗﻮان دربﻫﺎی ﺑﺎزارﻫﺎی ﺟﻬﺎنی را ﺑﺮ روی اﻗﺘﺼﺎد ﻛﺸﻮر ﮔﺸﻮد و سبب ﻛﺴﺐ درآﻣﺪ ارزی ﺑﺎﻻ شد. از ﻃﺮف دﻳﮕﺮ ﻛﺸﺖ ﮔﻞ و ﮔﻴﺎﻫﺎن زینتی در روﺳﺘﺎﻫﺎ ﻋﻼوه ﺑﺮ اﻳﺠﺎد اﺷﺘﻐﺎل و درآﻣﺪ ﺳﺒﺐ اﻓﺰاﻳﺶ ﭘﺲ‌اﻧﺪاز و اﻧﺒﺎﺷﺖ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ روﺳﺘﺎﺋﻴﺎن ﺷﺪه و ﺑﻪ رونق اﻗﺘﺼﺎدی در روﺳﺘﺎ و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﭘﺎﻳﺪار منجر می‌شود.

مناطق شمالی کشور بهترین شرایط را برای تولید گل‌های زینتی دارند و باید از این پتانسیل استفاده شود؛ بنابراین گسترش گلخانه گل و گیاه از اولویت های اول این شهرستان در حوزه باغداری هستند.

با توجه به اینکه در چالوس باغات خوب مرکباتی مانند نارنگی، نارنج و پرتقال، سیب و کیوی وجود دارد و با اقلیم این منطقه سازگار هستند، توسعه آنها سبب سوددهی بالایی در این منطقه می‌شود.

طبق بررسی های انجام شده و مصاحبه با کارشناسان، توسعه پرورش قارچ نیز گزینه شغلی مناسبی برای سرمایه گذاری است و در حال حاضر نیز پرورش این مورد در شهرستان چالوس انجام می‌شود.[4] میزان مصرف قارچ در سال های اخیر در ایران رشد خوبی داشته و سرانه مصرف بالا رفته است. مشتری داشتن این محصول از یک سو و غنی از پروتئین و ویتامین بودن آن از سوی دیگر، باعث شده که جایگزین مناسبی برای گوشت باشد. در برخی از شهرها و روستاها به دلیل عدم آشنایی با فواید قارچ، میزان مصرف این محصول پایین است که می توان با تبلیغ و معرفی این محصول، میزان مصرف را بالاتر برد. همچنین پرورش قارچ از شغل هایی است که می توان با سرمایه اولیه کم و محیط کوچک شروع کرد. یک دوره کامل پرورش قارچ 60 روز طول می کشد که قابلیت کاهش به 35 روز را دارد.

گوجه فرنگی از جمله صیفی‌جاتی است که به دلایل فراوان، کشت آن قابل سرمایه گذاری است؛ زیرا این محصول در غذاهای مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد و در تمام طول سال نیز بازار مصرف دارد؛ بنابراین کاشت گوجه فرنگی قابل توسعه است و سودآوری دارد.

 

·صنایع تبدیلی و تکمیلی

با وجود تنوع تولید محصولات کشاورزی، بررسی‌ها نشان می‌دهد که سالانه مقداری از آن در مراحل کاشت، داشت و برداشت به ضایعات تبدیل می‌شوند. از سوی دیگر برداشت و یا تولید بسیاری از محصولات کشاورزی در یک بازه زمانی مشخصی رخ می‌دهد؛ اما مصرف آن‌ها در طی سال صورت می‌پذیرد. لذا صنایع تبدیلی می‌تواند زمان استفاده را افزایش دهد و از میزان ضایعات آن بکاهد. همچنین گسترش این صنایع موجب اشتغال‌زایی، ایجاد درآمد و جلوگیری از اتلاف و ضایع شدن محصولات می‌گردد.

در سال های اخیر با افزایش آگاهی مردم نسبت به مواد غذایی و توجه بیشتر آنها به سلامت و نقش مواد غذایی مفید، مصرف گوشت ماهی جایگاه ویژه‌ای پیدا کرده است. همچنین با توجه به فسادپذیری بالای ماهی و لزوم وجود آن در سبد غذایی انسان، استفاده از روش های بسته بندی مناسب بسیار ضروری است؛ لذا بسته بندی ماهیان پرورشی صرفه اقتصادی دارد. امروزه فناوری بسته بندی کمک شایانی به بازار فروش فراورده های جدید که آماده مصرف هستند، نموده است؛ بنابراین با توجه به اینکه تولیدات ماهی در شهرستان زیاد است، بسته بندی آنها قابلیت توسعه را داشته و در اولویت اول این حوزه قرار می‌گیرد. همچنین امکان صادرات آن به سایر نقاط دور را نیز فراهم می‌کند.

با توجه به اینکه زنبورداری و تولید عسل در این شهرستان به صورت انبوه انجام می‌شود، راه اندازی کارگاه بسته بندی عسل می‌تواند ضمن کوتاه کردن دست دلالان از این محصول مقوی و ارزشمند، زمینه اشتغال چند نفر جویای کار را فراهم کند.

بسته بندی برنج نیز  از مزیت های خوبی است که قابلیت سرمایه گذاری را دارد؛ زیرا مزایای بسیاری برای تولید کننده، خرده فروش و مصرف کننده نهایی دارد. برنج بسته بندی نسبت به برنج فله ای ویژگی ها و مزایای بیشتری دارد. معمولا برنجی که به صورت فله ای عرضه می شود، همواره در معرض شرایط محیطی قرار دارد و به همین دلیل امکان آلوده شده آن زیاد است. به همین دلایل از لحاظ بهداشتی توصیه می شود از نوع بسته بندی این محصول خریداری شود.

 

·صنایع غذایی

راه‌اندازی کسب و کار فراوری محصولات کشاورزی مهم ترین روش برای ایجاد اشتغال پایدار و کاهش وابستگی به درآمد های نفتی و عاملی مهم در توسعه پایدار امنیت غذایی کشور است. ایجاد صنایع غذایی، علاوه بر اشتغالزایی، باعث ارتقای سطح درآمد ارزی می‌شود که کاهش هدررفت محصولات کشاورزی و ایجاد ارزش افزوده از منابع را تا حد امکان ممکن می‌کند.

با مقایسه سرانه مصرف آبزیان در سبد غذایی جامعه ایرانی و فاصله بسیار زیاد بین ارقام و اعداد سرانه مصرف جهانی بایستی علل عدم مصرف آن درجامعه را بررسی و به رفع آن پرداخت ، چرا که قرار گرفتن آبزیان در سبد غذایی مردم نقش مهمی در سلامت جامعه ایفا می نماید. مصرف گوشت سفید در مقایسه با گوشت قرمز از سلامت بالاتری برخوردار است و برطبق آخرین یافته های محققین علوم تغذیه و پزشکی مصرف صحیح آبزیان از بروز بسیاری از بیماریها جلوگیری می کند.

با توجه به سرانه کم مصرف آبزیان در ایران ، تنها راه افزایش مصرف سرانه ی آبزیان در کشور علاوه برگزاری برنامه های آموزشی، تولید غذاهای دریایی آماده ی مصرف نظیر انواع برگر ماهی و ناگت ، میگو برگر .و ترویج مصرف آن ها بین گروه های مختلف مصرف کننده است؛ بنابراین ایجاد چنین صنایعی ضمن وجود مواد اولیه آنها در چالوس، توجیه اقتصادی دارد.

با توجه به تولید شیر در این منطقه، تولید لبنیات چه به صورت صنعتی و چه به صورت سنتی از جایگاه ویژه ای برخوردار است؛ زیرا هم به سلامت افراد جامعه ارتباط پیدا می‌کند و هم از لحاظ سودآوری جایگاه مناسبی دارد.

کشت سیر نیز در این شهرستان به مقدار نسبتا زیادی وجود دارد؛ اما فراوری آن شامل تولید سیر خشک، سیرترشی، سیر سرخ کرده و ... در این شهرستان انجام نمی‌شود؛ لذا در صورت ایجاد چنین واحدی با توجه به وجود مواد اولیه آن، گسترش چشم گیری را خواهد داشت.

ترشی و شور، بیشتر به‌عنوان یک چاشنی در کنار غذا مصرف می‌شود و به دلیل خاصیت اسیدی که دارد، باعث افزایش اشتها شده و میل به غذا خوردن را در افراد افزایش می دهد. این محصول یکی از فرآیندهای نگه­داری طولانی‌ مدت صیفی‌ و سبزی‌ها  است، به‌ صورتی که خوراکی موردنظر را درون محلول آب‌ نمک و یا سرکه قرار می‌دهند و در این فرآیند، می‌توان مواد خوردنی فاسدشدنی را تا چند ماه سالم نگه داشت.

در جوامع امروز به دلیل افزایش مشغله افراد و شاغل بودن بسیاری از زنان، فرصت کافی برای تهیه آن در منزل و توسط خود افراد وجود ندارد و اکثر خانواده ها تمایل دارند ترشی و شور موردنیاز خود را به‌صورت آماده تهیه نمایند. بنابراین راه اندازی کسب‌ وکار تهیه ترشی و شور در منزل، در صورت توسعه کاشت صیفی جات، می‌تواند راهی برای پاسخ به این نیاز افراد جامعه و کسب درآمد توسط افراد، در منزل باشد. برای تهیه ترشی، بسته به نیاز شهرستان می‌توان کارخانه های بزرگ، سوله و کارگاه های متوسط و یا کوچک را با در نظر گرفتن شرایط بهداشتی، به این کار اختصاص داد.

 

·صنعت

صنعت یکی از عوامل مهم توسعه اقتصادی در همه کشورها به حساب می‌آید که متاسفانه در کشور ما آنچنان که باید و شاید به آن توجه نشده است؛ بنابراین ایجاد کسب و کار های صنعتی در صورت داشتن دانش کافی و سرمایه های نسبتا زیاد، هم سبب ایجاد اشتغال پایدار برای جوانان منطقه می‌شود و هم سودآوری زیادی را به همراه خواهد داشت.

با توجه به اینکه کارگاه های کوچک تولیدی مصالح ساختمانی مانند میلگرد و سیمان در خارج از شهرک صنعتی مشغول به کار هستند، می‌توان مواد اولیه این کارگاه ها را تولید کرد؛ زیرا مواد اولیه این تولیدات در حال حاضر وارد می‌شوند. همچنین ظرفیت برای تولید لوازم خانگی و پوشاک در شهرستان وجود دارد؛ زیرا  فروش بالایی دارند.

این شهرستان یک شهرک صنعتی به نام مرزن آباد دارد؛ که در حال حاضر فقط کارخانه بتن سازی، یخچال سازی، تولید کاغذ و شانه تخم مرغ، شرکت طراحی و تولید لباس، شرکت گاز خانگی، کارگاه غذای دام و طیور، کارگاه بسته بندی مواد غذایی، کارگاه بسته بندی خشکبار و تولید محصولات قنادی، شکلات سازی، مرباسازی، تفلون سازی و... در آنجا فعال هستند.

 

 

 

در ادامه تحليل، مشاغل در 10 رسته، ذيل سه حوزه كشاورزي، صنعت و خدماتي دسته‌بندي شده‌است. در هريک از اين رسته‌ها عناوين شغلي، بر اساس مزيت راه‌اندازي، از شماره 1 تا 4 اولويت‌بندي شده‌اند(مزیت‌ها براساس اهمیت رسته‌ها و تعداد مشاغل پیشنهادی در هر رسته، شماره گذاری شده اند.).

 

خدمات	صنایع				کشاورزی
خدمات	صنعت	صنایع غذایی	صنایع تبدیلی و تکمیلی	صنایع دستی	باغداری	زراعت	طیور	شیلات	دامداری	ردیف
اجاره ویلا و سوییت (1)	تولید مواد اولیه مصالح ساختمانی(1)	فراوری ماهی(1)	بسته بندی ماهی(1)	قالی بافی(1)	احداث گلخانه گل و گیاه زینتی(1)	کشت برنج(1)	پرورش قرقاول(1)	پرورش ماهی در قفس(1)	پرورش گاو بومی(1)	1
احداث اقامتگاه بوم گردی(1)	تولید لوازم خانگی(2)	فراوری سیر(1)	بسته بندی عسل(1)	تابلو فرش بافی(1)	احداث باغ پرتقال(2)	کشت سیر(2)	پرورش غاز(1)	پرورش ماهی سردآبی(1)	پرورش گوسفند (1)	2
مغازه داری(1)	تولید پوشاک(2)	تولید لبنیات(2)	بسته بندی برنج(2)	سبد بافی(1)	احداث باغ کیوی(2)	کشت لوبیا(3)	پرورش اردک(1)		زنبور داری(1)	3
احداث مجتمع خدماتی و رفاهی(1)		تهیه ترشی جات(2)		مروار بافی(2)	احداث باغ نارنج(2)	کشت گندم(3)	پرورش مرغ گوشتی(2)		پرورش گوسفند رومانف(2)	4
احداث رستوران بومی(1)				حصیر بافی(2)	احداث باغ سیب(2)	کشت زعفران(4)	پرورش مرغ تخم گذار(2)		پرورش گاو سمینتال (2)	5
خیاطی(2)					پرورش قارچ(3)		پرورش مرغ محلی(3)			6
فروش مصالح ساختمانی(3)					کاشت گوجه(3)					7

راهنما: (1): مزیت هایی که در اولویت اول قرار دارند. (2): مزیت هایی که در اولویت دوم قرار دارند. (3): مزیت هایی که در اولویت سوم قرار دارند. (4): مریت هایی که در اولویت سوم قرار دارند. در انتهای تحلیل یک لیست مزیت‌سنجی 45 تایی در جدول زیر ارائه‌شده‌است. این جدول مشاغل فوق را در کنارهم نشان می‌دهد.

شغل	مزیت
اجاره ویلا و سوییت	1
احداث اقامتگاه بوم گردی	2
مغازه داری	3
پرورش گوسفند	4
پرورش گاو بومی	5
پرورش اردک	6
پرورش ماهی در قفس	7
تابلو فرش بافی	8
کشت برنج	9
پرورش گل و گیاه زینتی	10
بسته بندی ماهی	11
فراوری ماهی	12
احداث مجتمع خدماتی رفاهی	13
فراوری سیر	14
احداث رستوران بومی	15
زنبورداری	16
پرورش گوسفند رومانف	17
پرورش قرقاول	18
پرورش غاز	19
کشت سیر	20
احداث باغ پرتقال	21
قالی بافی	22
سبد بافی	23
بسته بندی عسل	24
تولید لبنیات	25
تولید مواد اولیه مصالح ساختمانی	26
تهیه ترشیجات	27
پرورش گاو سمینتال	28
پرورش ماهی سردابی	29
پرورش مرغ گوشتی	30
کشت لوبیا	31
تولید پوشاک	32
پرورش مرغ تخم گذار	33
مروار بافی	34
تولید لوازم خانگی	35
احداث باغ کیوی	36
احداث باغ نارنج	37
پرورش قارچ	38
احداث باغ سیب	39
کشت گندم	40
کشت زعفران	41
کاشت گوجه	42
حصیر بافی	43
پرورش مرغ محلی	44
بسته بندی برنج	45

* این فایل با همکاری کمیته امداد امام خمینی (ره) تهیه و تدوین شده است.