سلسله
شهرستان الشتر یکی از شهرستانهای استان لرستان است. وسعت این شهرستان ۱۲۱۲ کیلومتر مربع بوده و مرکز آن شهرستان الشتر است. شهرستان الشتر، آب و هوای معتدل کوهستانی دارد. این شهرستان از شمال به شهرستان بروجرد و شهرستان دلفان، از جنوب به شهرستان چگنی، از جنوب شرق به شهرستان خرمآباد منتهی میگردد.
بر اساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۵ جمعیت این شهرستان ۷۵٬۵۵۹ نفر برآورد شده که ۳۸٬۲۴۲ نفر مرد و ۳۷٬۳۱۷ نفر زن بوده اند.[1]
مزیت های منطقه
مزيتسنجي و اولويتبندي كسبوكارهاي موجود در هر شهرستان برمبناي يک روش تحقيق انجام ميشود. در اين روش تحقيق، يک شناسنامه براي هر شهرستان و يک شناسنامه براي هر كسبوكار تدوين ميشود. اين شناسنامهها به عنوان ورودي به نرمافزار دادهشده و خروجي نرمافزار همپوشاني اين دو شناسنامه و تعيين مشاغل مزيتدار شهرستان است. اين اولويتبنديها توسط كارشناسان و افرادخبره هر شهرستان بازبيني و اصلاح ميشوند. يكي از منابع تحليل همين ليست مزيتسنجي اصلاحشدهاست. يكي ديگر از منابع تحليل، مصاحبه با كارشناسان و متخصصين حوزه اشتغال هر شهرستان است. در هر شهرستان با حداقل 3 نفر از اين افراد مصاحبه انجام ميشود. اين مصاحبهها پيادهسازي و ارزيابي ميگردد. در صورت وجود تناقض و ابهام بين اين 3 مصاحبه و ليست مزيتسنجي، مصاحبههاي تكميلي و حتي مصاحبه بيشتر هم صورت ميگيرد تا تيم تحليل به نتيجه نهايي مطلوب دستيابد. بنابراين خروجي هر شهرستان از تجميع مصاحبهها و ليست مزيتسنجي حاصل ميشود. در ادامه تحليل شهرستان الشتر ارائهشدهاست.
تعیین کسبوکارهای مزیتدار شهرستان
همانطوريكه در قسمت مقدمه اشارهشده مبناي تحليل، مصاحبهها و ليست مزيتسنجي است. از بررسي اين دو منبع رستههاي رايج و اولويتدار شهرستان تعيين شدهاست. مبناي اين اولويتبندي، فراواني و ميزان اشاره افراد كارشناس به كسبوكارهاي رايج در هر شهرستان و اولويتي كه اين مشاغل در ليست مزيتسنجي دارند، است. در هر رسته كسبوكارهاي رايج به ترتيب اولويت مشخص شدهاست. در تحليل به مشاغل موجود، مشاغل قابل توسعه و مشاغلي كه هنوز در شهرستان راهاندازي نشده و پتانسيل ايجاد آنها در شهرستان وجوددارد، اشاره شدهاست. مزيتهاي شغلي به ترتيب اولويت در ادامه آورده شدهاست.
1. زراعت
2. دامداری
3. باغداری
4. خدمات
5. شیلات
6. طیور
7. صنایع تبدیلی و تکمیلی
8. صنایع غذایی
9. صنعت
10. صنایع دستی
· زراعت
شهرستان الشتر به دلیل شرایط جوی مناسب، زمینه های بسیار خوبی را برای کشت کلزا دارد و در این زمینه در استان لرستان در جایگاه بالایی قرار دارد. همچنین هرساله این محصول به میزان زیادی از مزارع این شهرستان برداشت می شود و طبق بررسی های انجام شده، سودآوری خوبی نیز برای اهالی داشته؛ به طوریکه اهتمام برای کشت این محصول هرساله بیشتر می شود. با توجه به نیاز روزافزون کشور به کشت و زراعت دانه های روغنی از قبیل کلزا و واردات بالای این محصول از کشورهای خارجی، ضرورت توجه به کلزا بیشتر می شود. از طرفی توسعه کشت محصولات کم آبی مانند کلزا می تواند زمینه خوب را برای مدیریت منابع آبی فراهم کند. به همین خاطر کشت کلزا در اولویت های اول شهرستان الشتر قرار می گیرد. همچنین کشت دانه روغنی گلرنگ نیز به پیشنهاد کارشناسان در همین راستا پیشنهاد می شود.
از دیگر پتانسیل های خوب شهرستان، زمینه مساعد برای کشت چغندرقند است. این شهرستان با دارا بودن آب کافی و شرایط جوی شرایط خوبی را برای کشت این محصول فراهم نموده است. از طرفی نزدیکی به کارخانه قند بروجرد، کارخانه قند نقش جهان اصفهان و کارخانه قند شهرکرد می تواند به عنوان مزیت برای چغندرکاران محسوب شود و تا حدودی خیال آن ها از بابت فرآوری محصول خود آسوده باشد. چغندر قند از محصولات استراتژیک کشور بوده که باتوجه به اهمیت اقتصاد مقاومتی و توجه به ظرفیت داخل کشور جهت خودکفایی، تولید آن در بخش کشاورزی و همینطور صنایع جانبی آن بسیار حائز اهمیت است. با توجه به نیازی که ما در کشور به این محصول داریم و اینکه به خاطر مصرف فراوان آب، قادر به تولید آن در تمامی نقاط ایران نیستیم، این کشت از جمله کشت های مزیت دار است که می تواند برای این منطقه بسیار مناسب باشد.
کشت گندم و جو نیز در شهرستان انجام می شود و با توجه به بارش های مناسبی که در این منطقه اتفاق می افتد، به صورت دیم آبیاری می شوند. بنابراین با توجه به نیاز دائمی به این محصولات مخصوصا گندم و بستر مناسب برای کشت آن می توان در این زمینه کار کرد.
شهرستان الشتر به دلیل شرایط اقلیمی خوبی که دارد، می تواند به منبع بزرگی برای کشت گیاهان دارویی تبدیل گردد. گیاهان دارویی چهار کاربرد درمانی، بهداشتی، غذایی و صنعتی دارند. به دلیل میل به مصرف گیاهان دارویی به ویژه گیاهانی بر پایه رژیم های لاغری و چاقی، رفع خستگی ،تاثیر مثبت بر سلامت و زیبایی پوست و مو و همچنین عوارض جانبی ناشی از مصرف داروهای شیمیایی ، کسب و کار پرورش گیاهان دارویی در جوامع مختلف در حال افزایش است و روز به روز بر قیمت آنها افزوده می شود.
پرورش گیاهان دارویی گران قیمت می تواند علاوه بر یک تجارت سودآور برای کشاورزان ، جامعه را به واردات این گیاهان بی نیاز می کند. مهم ترین گیاهان دارویی گران قیمت در حال حاضر زیره ، ترخون ،گل ختمی ، اسطوخودوس عطری ،بابونه ،بادرنجبویه، به لیمو، مریم گلی، آویشن، زعفران،گل محمدی هستند که می توان به کشت آن ها در شهرستان الشتر مبادرت نمود.درحال حاضر کشت این گیاهان در شهرستان به صورت محدود صورت گرفته است.
طبق بررسی های صورت گرفته کشت زعفران به صورت یک اولویت جداگانه به دلیل مصرف کم آب و ارزش اقتصادی بالایی که دارد، بسیار سودمند است و در منطقه الشتر که شب های خنکی دارد سبب افزایش ارتفاع گل زعفران می شود. از طرفی این محصول در بازارهای جهانی جایگاه خوبی داشته و می تواند سبب صادرات و ارز آوری گردد. بعد از کشت پیاز این محصول، می توان تا چند سال از آن محصول برداشت کرد و سالانه سودخوبی را به دست آورد. این گیاه تقریبا در تمامی نقاط کشور توان رشد داشته و در شهرستان الشتر نیز کشت آن پیشنهاد می شود.
کشت حبوبات يكي از بهترين تركيبات و الگو هاي كشت بوده كه مي تواند به اقتصاد شهرستان کمک کند. نخود تولیدی منطقه از کیفیت بالایی برخوردار بوده و معمولا به صورت دیم کشت می شود. از طرفی تولید، می تواند زمینه ساز ایجاد صنایع تبدیلی و تکمیلی به منظور فرآوری محصولات کشت شده باشد. بنابراین توسعه کشت حبوبات همانند نخود و باقلا می تواند همچنان در این منطقه دارای مزیت باشد.
· دامداری
استان لرستان با آب و هوای مناسب و رودهای پرآب و خاک حاصلخیز استعداد ویژه ای برای کشاورزی و دامداری دارد و به همین دلیل پایه اصلی اقتصاد مردم این استان را کشاورزی ودامپروري تشکیل می دهد. اين امر مهم در حالي است كه طي سالهاي گذشته در زمينه اصلاح نژاد بومي گوسفندان اين منطقه گام هاي خوبي برداشته شده است كه اين مهم موجب شد تا در سال 97 شهرستان الشتر به عنوان مهمترين مركز دامداري سبك مشهور است به عنوان پايتخت پايلوت دامي كشور انتخاب شود.[1]
در سالهای اخیر پرواربندی گوسفند به دلیل سودآوری بالا و ریسک کم، طرفداران بسیاری پیدا کرده و با اقبال عمومی مواجه شده است. از مزیتهای اقتصادی این کسب و کار می توان به اشتغال زایی در مناطق مختلف، تولید گوشت مرغوب و پشم اشاره نمود. گوسفند در مقايسه با ساير حيوانات به جيره نگهدارى کمترى احتياج دارد و بيشتر غذاى دريافتى را صرف رشد و نمو مىکند همچنین نسبت به سایر دامها مثل بز و طیور، مقاومت خوبی به بیماریها و شرایط نامناسب رطوبتی و دمایی دارد. بنابراین میزان تلفات در این دام بسیار پایینتر بوده و ضرر اقتصادی کمی را از این جهت به دامدار وارد میکند. پرواربندی گوسفند نیاز به تجهیزات ارزان قیمتی داشته و به دلیل ریسک کم و بازگشت سریع سرمایه در کوتاه مدت، از جذابیت مالی مطلوبی برخوردار است.
یکی از نژادهای گوسفندان ایرانی، نژاد گوسفند لری - بختیاری است. نژاد این گوسفند گوشتی-شیری بوده یعنی هم گوشت و هم شیر آن برای فروش سودآور است. رنگ نژاد گوسفند لری، عموم بدن سفید متمایل به کرم و رنگ سر و صورت خرمایی، سیاه و بور است. اين درحالي است كه وزن بره متولد شده نژاد لری در هنگام تولد 3.5 کیلوگرم ، میانگین وزن پشم گوسفند لری 1.8 کیلوگرم و درصد دوقلوزائی در این نژاد 23 درصد است. پرورش این دام نیز بیشتر در استانهای چهارمحال و بختیاری و لرستان انجام می شود و سازگاری بیشتری با اقلیم این مناطق دارد. بنابراین پیشنهاد اول در حوزه دام سبک، پرورش این گوسفندان است.
بز به عنوان یک حیوان اهلی نشخوارکننده جهت تولید شیر و گوشت در مناطق مختلف دنیا پرورش داده میشود. جثه کوچک، مصرف پایین علوفه و خوراک و مقاومت در برابر بیماریها و شرایط سخت محیطی، باعث شده تا بز به عنوان حیوانی محبوب در بین دامداران در نظر گرفته شود. از بزها علاوه بر تولید شیر و گوشت، جهت تولید پوست و الیاف مویی نیز استفاده میشود. بز سانن یک نژاد شیری پرتولید بوده که نسبت به بزهای بومی تولید شیر بسیار بیشتری دارد و میتواند بخشی از نیاز کشور به شیر و پروتئین حیوانی را تأمین نماید. نرخ تبدیل مواد خوراکی به شیر در بزهای سانن بالاتر بوده که این امر موجب افزایش بازدهی بز سانن از خوراک مصرف شده توسط آن میشود. کسب و کار پرورش بز سانن موجب اشتغالزایی و رغبت بیشتر جوانان به امر دامداری میشود. هر کیلوگرم شیر بز با قیمت بیشتری نسبت به شیر گاو فروخته میشود و در نقاط مختلف کشور طرفداران خاص خود را دارد. در شهرستان الشتر که به عنوان یکی از خنکترین مناطق استان محسوب می شود پرورش این دام مزیت دارد و پیشنهاد می گردد.
تمام نژاد های بز در ایران، سالانه 150 کیلو شیر تولید می کنند ولی بز سانن 10 برابر این میزان تولید شیر دارد. به جز تولید شیر؛ فراورده های لبنی ،گوشت ، مو ، پوست ، کرک و شاخ آن نیز سود آور و مشتری داخل و خارج از کشور را دارد. تولید مثل و باروری بز سانن بالا است و می تواند در سال 2 بار بزغاله به دنیا بیاورد. هر بزغاله هم بعد از 8 ماهگی آماده باروری است و برای پرورش بسیار مناسب است. علاوه بر پرورش بز سانن، بز گوشتی هم گزینه خوبی برای دامداری است.
ازدیگر طرحهای دامداری پیشنهادی در این منطقه طرح پرواربندی گوساله است که می تواند با موفقیت مواجه شود. پرواربندی به معنی فربه کردن دام در طی یک دوره پرورشی معین با استفاده از خوراک مناسب و رعایت اصول بهداشتی است که به روشهای سنتی و صنعتی(با کارایی و سود اقتصادی متفاوت)، انجام میشود. برای پرواربندی صحیح باید علاوه بر تولید گوشت، کیفیت محصول نهایی نیز مدنظر قرار بگیرد. در پرواربندی علمی و صنعتی از دامهای نر جوان نژادهای گوشتی استفاده میشود. حدود نیمی از گوشت قرمز کشور توسط گاوهای پروار شده تأمین میشود؛ بنابراین این بخش از دامداری و دامداری دارای ظرفیت زیادی برای توسعه و پیشرفت دارد. افزایش تولید گوشت قرمز باعث کاهش وابستگی کشور به واردات این محصول غذایی، ایجاد اشتغال و فعال شدن نیروهای بیکار در سطح شهر و روستاها میشود. استفاده از ظرفیت ژنتیکی دامهای گوشتی و کاهش کشتار دامهای شیری و مولد از دیگر محاسن پرواربندی با روشهای نوین است.
در زمینه پرورش گاوهای شیری در حال حاضر در الشتر چند واحد به صورت صنعتی فعالیت می کنند و تولیدات خود را برای فرآوری به مرکز استان لرستان انتقال می دهند. باتوجه به نیاز همیشگی انسان به محصولات لبنی پرورش دام سنگین به منظور تولید شیر همواره باموفقیت مواجه می شود. توجه به این موضوع نیز اهمیت ویژه ای دارد که انتخاب دام سنگین اصلاح شده با بازدهی بالا می تواند سود را تاچند برابر بیشتر کند.
گاو هلشتاین که به نام هولشتاین هم شناخته می شود جزء سنگین وزن ترین گاوهای شیری در جهان است. این گاو به دلیل مقاومت در برابر سرما می تواند انتخاب خوبی برای پرورش باشد. این نژاد که از نظر تولید شیر بهترین نژاد در میان گاوهای شیری است این گاو در سال حدودا ۷۲۴۰ لیتر شیر تولید می کند. درصد چربی این شیر ۳٫۶۵ درصد و درصد پروتئین آن ۳ درصد است. این گاوها به طور روزانه تقریبا ۳۴ کیلو شیر تولید می کنند. نگهداری این دام در شهرستان به افرادی که به فعالیت در این زمینه علاقه مندند پیشنهاد می شود چون طبق بررسی های انجام شده با شرایط منطقه سازگاری خوبی داشته است.
امروزه با پیشرفت طب سنتی و آگاهی از فواید فراوان شیر الاغ، این حیوان نیز وارد حیطه دامداری شده است. با توجه به قیمت بالای شیر این حیوان و نیز فراوری و صادرات شیر الاغ بصورت پنیر به کشور های اروپایی می توان به سود قابل توجهی دست یافت. همچنین این کسب و کار در مراحل مختلف تولید و نگهداری با مشکلات زیادی مواجه نیست و نیاز به تخصص و مهارت خاصی برای راه اندازی ندارد. خشک بودن، برخورداری از هوای پاک و کافی، وسعت فضا، فراهم بودن امکان تغذیه به بهترین وجه، قابلیت کنترل روشنایی و آسایش و امنیت از جهات مختلف از شروط اصلی پرورش این حیوان مفید است و با اهتمام به پرورش آن سود خوبی نصیب شخص می شود.لازم به ذکر است که برای راه اندازی این طرح شخص باید دارای روحیه ریسک پذیری بالایی باشد چون این کسب و کار برای اولین بار در این منطقه انجام می شود.
· باغداری
آب فراوان، خاك حاصلخیز و هوای مناسب شهرستان الشتر سبب شده تا گردوی تولیدی این شهرستان از مرغوبیت بسیار بالایی برخوردار باشد، اما به دلیل نداشتن برند همچنان در گمنامی به سر می برد. وجود چشمه ها و سراب های جوشان و طبیعتی معتدل باعث شده اغلب روستائیان این شهرستان خوش آب و هوا به كاشت درخت گردو روی بیاورند به گونه ای كه كمتر باغداری را می توان سراغ داشت كه از كاشت این درخت در شهرستان الشتر بی بهره باشد.
حجم وسیع كاشت گردو در باغات شهرستان بخصوص در منطقه نمونه گردشگری كهمان كه جلوه ای زیبا و بی نظیر به این شهرستان بخشیده و تولید بالای گردوی آن سبب شده این شهرستان در زمینه تولید گردو رتبه نخست استان را به خود اختصاص دهد. كاشت گردو علاوه بر اینكه از نظر اقتصادی بهترین شرایط را برای ایجاد اشتغال و درآمدزایی برای باغداران فراهم می كند از نظر رونق صنعت گردشگری نیز این شهرستان را به یكی از مناطق بسیار دیدنی تبدیل كرده است و همچنان ظرفیت برای گسترش کاشت این محصول وجود دارد.[2]
از جمله کسب وکارهایی که با سرمایه اولیه پایین، سوددهی سریع و بالا، ریسک پایین و نیروی کاری حداقل یک نفر قابل راه اندازی است، میتوان به کاشت آلوئه ورا اشاره کرد. از تمامی مواد تولید شده توسط آلوئه ورا محصولاتی به دست می آید که سود حاصل را چند برابر می کند. بازار محصولات آلوئهورا در داخل و خارج مناسب است. به دلیل تنوع آب هوایی و گسترش کشت گلخانه ای در ایران، تمامی بخش های ایران پتانسیل کشت این گیاه فوق العاده را دارند.
گیاه آلوئه ورا در زمان کاشت به کود های شیمیایی و حیوانی و سم نیاز ندارد. این گیاه در برابر آلودگی ها بیماری ها و آفت ها بسیار مقاوم است به طوری که در بدترین خاک هایی که هیچ گیاهی کشت نمی شود، گیاه آلوئه ورا به راحتی محصولات مرغوب تولید می کند.
بازارداخلی محصولات تولیدی از آلوئه ورا به جز محصولات آرایشی بهداشتی، اشباع نشده است و همین موضوع، کار را راحت تر می کند ولی میتوان روی صادرات محصولات حساب چند برابری کرد. عمده بازار محصولات آلوئه ورا در بازار های جهانی پیدا می شود که سود را چند برابر خواهد کرد.
به لحاظ باصرفه بودن کشت های گلخانه و مزیت عرضه محصول خارج از فصل دررابطه با تولیدات گلخانه ای، شهرستان الشتر ظرفیت خوبی برای ایجاد طرح های گلخانه ای دارد که چند نمونه از آن در ذیل آورده شده است.
گوجهفرنگی یکی از سبزیهای پرمصرف در جهان است، که گرچه ازنظر گیاهشناسی میوه محسوب میشود، اما بهطور عمده بهعنوان سبزی، فرآوری و مصرف میشود. با مدیریت بهینه گلخانه و ایجاد دمای مناسب و نور کافی، میتوان حداقل دو بار در سال گوجهفرنگی برداشت کرد. وقایع طبیعی همچون تگرگ، سیل، سرماهای زودرس و دیررس در داخل گلخانه بهراحتی قابلکنترل هستند و در این زمینه ریسک کار نسبت به گوجهفرنگی زراعی بسیار پایینتر است. همچنین قیمت فروش گوجهفرنگی گلخانهای به جهت خارج از فصل بودن آن معمولاً بالاتر از گوجهفرنگی زراعی است.
نشاء، مرحله اولیه رشد گیاه است که به خاطر ضعیف بودن، باید در محیطهای مناسب، تحت کنترل باشد و پس از گذشت مدتزمانی و در صورت مساعد شدن آبوهوا به زمین اصلی منتقل شود. تولید نشاء را میتوان گامی در جهت حرکت به سمت کشاورزی مدرن و علمی تلقی کرد. روش توليد نشاء، مزایاي فراوانی نظير مصرف بذر کمتر، زودرسی محصول، امکان کنترل بهتر شرایط محيطی در مراحل مختلف توليد، کنترل مناسبتر آفات و بيماریها، امکان انتخاب گياهان قوي و سالم جهت کاشت، عدم نياز به تنک کردن، برخورداري از ارزش اقتصادي بيشتر براي محصول توليدي را دارا میباشد. همچنین میتوان به مواردی نظیر افزایش دوره برداشت بهویژه در مناطق سردسیر، افزایش عملکرد محصول پاییزه، استفاده حداکثری از زمین کشاورزی، مدیریت مصرف آب به دلیل خاموش نگهداشتن چاه، حداقل توقف رشد در مرحله انتقال، کاهش هزینه بذر، کاهش نیروی انسانی و کارگری و کاهش هزینههای جاری اشاره نمود. این مزایا باعث شده است تا در سالهای اخیر استفاده از نشاء برای تولید برخی از سبزیها بیشازپیش افزایش پیدا کند.تولید نشاء خیار و گوجه با توجه به سود خوب و صرفه اقتصادی ای که دارند، طرح های خوبی برای ایجاد در گلخانه هستند.
فلفل دلمه ، سبزی خوش مزه و با خاصیت دارویی که در غذاهای ایرانی به عنوان مواد اولیه شناخته می شود. بازار مصرفی کسب و کار کاشت فلفل دلمه ای بسیار بالا است. آب و هوای سازگار با اقلیم فلفل دلمه، آب و هوای گرم و مرطوب است. آب وهوای استان های هرمزگان، بوشهر، خوزستان و جنوب سیستان بلوچستان برای کاشت فلفل دلمه مناسب هستند. بهترین نوع کشت برای فلفل دلمه، کشت گلخانه است. با وجود فناوری گلخانه ای تمام شهر های ایران زیر ساخت و آب هوای مناسب برای کاشت فلفل دلمه را دارا هستند. کشت گلخانه به دلیل رسیدگی راحت تر، ریسک پایین تر و بالا رفتن کییفت محصول، توجیه اقتصادی دارد.
تولید خیار گلخانه ای باتوجه به سرانه مصرف بالای آن در کشور و سود خوبی که به تولید کننده می رساند، همچنین امکان فرآوری آن به صورت تولید خیارشور در این شهرستان مزیت دارد.
گل محمدی، گیاهی مقاوم به کم آبی، آفات و امراض است، که علاوه بر خواص درمانی، دارای مزیتهای اقتصادی فراوانی مانند ارزش صادراتی، جذب گردشگر و اشتغال زایی است. غنچه خشک، مایع گلاب، روغن و اسانس، فرآوردههای برگرفته از گل محمدی است که علاوه بر عرضه در بازارهای داخلی، قابلیت صادرات به کلیه کشورهای جهان را دارا هستند. کشور ما میتواند بالاترین مرجع تولید و بهترین تولیدکننده گل محمدی در دنیا باشد، چرا که این پتانسیل در ایران وجود دارد. در مورد بازار جهانی نیز، پرورش و کشت گل محمدی، بیش از 30 میلیارد یورو در دنیا گردش مالی دارد.[3] از آنجایی که بحران کمبود آب در کشور چند سال اخیر به حد هشدار خود رسیده، تغییر الگوی کشت در کلیه فعالیت های کشاورزی متناسب با شرایط منطقه جزء سیاست های دستگاه های ذیربط قرار گرفته است. گل محمدی، مصرف آب کمتری که نسبت به دیگر محصولات دارد از این رو توجه به کشت این محصول ضمن افزایش راندمان آب و به دست آوردن ارزش افزوده محصول کشاورزی، حائز اهمیت است.
درخت پالونیا علاوه بر صنعت چوب ، به علت زیبایی ، سریع الرشد بودن و جذب آلاینده های هوا در جنگل کاری سریع و توسعه فضای سبز شهر مناسب است. درخت پالونیا به دلیل تحمل بالا به گرما ،خشکی وعدم حساسیت به انواع خاک ،کسب و کار کاشت درخت پالونیا را تبدیل به یک فرصت سودآور در تجارت جهانی کرده است.رشد درخت پالونیا بسیار سریع است و در طی سه هفته از شروع کاشت به اندازه یک وجب رشد می کند. این درخت در سن 5 سالگی به بلوغ رسیده و چوب آن قابل بهره برداری و استفاده است.
نرمی و فرم پذیری چوپ درخت پالونیا ،گزینه مناسبی در صنایع مبلمان سازی است.از چوپ درخت پالونیا علاوه بر تولید مبلمان در درب و پنجره، ساخت آلات موسیقی،روکش سازی، تخته های چند لایه، خمیرکاغذ، ساخت جعبه و کانتینرهای چوبی استفاده می شود. گرده زایی و شهدزایی بالای شکوفه های درخت پالونیا ،تغذیه ی مناسب برای زنبورعسل و مواد معدنی موجود در برگ بزرگ این درخت تقویت کننده ی خاک (خاک برگ و کود سبز) و تغذیه دام می باشد همچنین در مصارف دارویی تأثیرات مثبتی بر روی کبد، کلیه و کیسه صفرا دارند. درخت پالونیا با شرایط اقلیمی و خاکی گوناگون سازگار است و به دلیل مصارف بالا و سودآوری ای که برای تولید کننده دارد دارای مزیت فراوانی برای کشت است.
پرورش قارچ در سال های اخیر به خاطر سرانهی مصرف بالا و سودی که دارد، حائز اهمیت است. این محصول در سال های اخیر در سبد غذایی اکثر خانواده های ایرانی قرار گرفته و سبب رونق بازارفروش آن شده است. همچنین تولید آن به تجهیزات خاص و گران قیمتی نیاز ندارد و در صورت بسته بندی مناسب می توان آن را به نقاط دیگری غیر از شهرستان نیز انتقال داد. به همین خاطر این طرح به عنوان یک طرح دارای توجیه اقتصادی به علاقه مندان برای اجرا پیشنهاد می شود.
کاشت سایر درختان میوه نظیر سیب، زردآلو، گیلاس و هلو نیز در شهرستان الشتر انجام شده است و در صورتیکه افراد بخواهند نسبت به احداث باغاتی در این زمینه اقدام کنند، می توانند موفق باشند.
· خدمات
شهر الشتر به عنوان یکی از شهرهای سرسبز کشور ایران پهناور به حساب می آید .این شهرستان به سرزمین سراب ها وچشمه های پرآب مشهور است .سراب های مملو از آب با طبیعتی عالی وشگرف انگیز. از جمله این سراب ها می شود به سراب امیر، سراب کهمان، سراب گلهو، سراب سرخه، سراب کهمان و سراب سرخه، سراب سیاهپوش و تعدادی آبشار زیبا که در ارتفاعات کوه گرین هستند، از مواردی جاذبه طبیعی شهر الشتر نام برد که هر کدام زیبایی خارق العاده دارند.
آب و هوای معتدل این منطقه در کنار تمام جاذبه های طبیعی و گردشگری باعث شده تا در 6 ماه اول سال، مسافران و مهمانان زیادی به این شهرستان بیایند که ارائه خدمات به آن ها می تواند تحت عنوان چند شغل برای ساکنین دارای مزیت باشد.
این خدمات می تواند تحت عنوان احداث اقامتگاه بومگردی و راه اندازی رستوران با الگوی بومی ارائه شوند. مثلا در رابطه با احداث اقامتگاه می توان در روستای کهمان اقدام نمود یا رستوران را در محل هایی که رفت و آمد مسافران زیاد است، راه اندازی کرد.
· شیلات
لرستان یکی از قطبهای شیلات و آبزیپروری در بین استانهای غیرساحلی کشور محسوب میشود که در این میان، شهرستان الشتر سهم بسزایی در تولید و پرورش ماهیان قزلآلا و سردآبی ایفا نموده است. اهمیت بالای تولید آبزیان در کنار صادرات و نقش مهمی که این مهم در تأمین پروتین مورد نیاز کشور دارد، موجب شده است در سالهای اخیر این صنعت از رونق خوبی برخوردار شود. به طوری که درحال حاضر بیشتر استانهای کشور در زمینه تولید انواع آبزیان از رشد قابل توجهی برخوردار هستند.
با توجه به وفور منابع آبی در شهرستان الشتر و صادرات قابل توجه این ماهی، می توان استخرهایی در جهت افزایش پرورش ماهیان سردآبی احداث نمود.
· طیور
با توجه به سرانه مصرف گوشت مرغ در ایران، بازار فروش برای آن همواره وجود دارد. بنابراین در تمامی نقاط استان برای پرورش آن ظرفیت وجود دارد. پرورش جوجههای گوشتی تجاری، داخل سالنهای مجهز به تجهیزات کنترل دما و تهویه انجام میگیرد، به همین علت در اکثر نقاط میتوان پرورش مرغ گوشتی را انجام داد تا علاوه بر سود اقتصادی که برای پرورشدهنده دارد، موجب کاهش نیاز کشور به واردات این محصول و ایجاد اشتغال برای جوانان شهرستان الشتر به صورت مستقیم و غیرمستقیم میشود. از مزیتهای اقتصادی این طرح میتوان به بازار مطمئنتر گوشت مرغ، بازگشت سریع سرمایه ، دسترسی نسبتاً آسان به مواد اولیه و خوراک، ضریب تبدیل غذایی کم و تولید گوشت بیشتر، وجود اتحادیه و تعاونی های متعدد را میتوان نام برد.
پرورش مرغ بومی با سرمایه کم و درآمد بالا در جهت خودکفایی به خانوادهها از لحاظ تأمین گوشت و تخممرغ و همینطور به عنوان شغل دوم کمک می کند. مقاومت بالای نژاد مرغ بومی در بین طیور در مقابل بیماریها، گرما و سرما، تلفات پایین و ارزش غذایی بالا و سازگاری به شرایط غذایی هر منطقه، پرورش مرغ بومی را به یک موقعیت کاری خوب و اقتصادی تبدیل کرده است. در پرورش مرغ بومی می توان از چند محصول تولید شده سود کسب کرد. مثلا اینکه تخم مرغ های ارگانیک همواره مشتریان خاص خود را دارند، به راحتی می توان با استفاده از یک ماشین جوجه کشی تعداد مرغ ها را افزایش داد، قیمت مرغ بومی در بازار نسبت به مرغ های ماشینی بیشتر است و کودی که از آن ها حاصل می شود برای مصارف گل و گیاه و زمین های کشاورزی استفاده خوبی دارند.
پرورش مرغ تخمگذار علاوه براینکه به تامین منابع غذایی طبیعی و رونق تولید کمک می کند نقش بهسزایی در امر اشتغالزایی ، بهبود وضع اقتصادی و خودکفایی در تولید محصول ارگانیک و طبیعی ایفا می کند. در صورتی که شخص بخواهد مشغول به پرورش مرغ بومی تخمگذار به صورت محدود شود، نیاز به تکنولوژی پرهزینهای نداشته و با بهره گیری از امکانات کم و موجود در روستا یا محل زندگی خود می تواند شرایط اجرای طرح را فراهم کند.پرورش مرغ تخمگذار حتی به صورت صنعتی و با تمام تجهیزات مدرن میتواند در صورت پیدا کردن بازار مناسب، سالیانه حدود 20 تا 30 درصد سودآوری داشته باشد که رقم مناسبی است.همچنین پیدا کردن بازار فروش با حاشیه سود بالا از امور مهم درمورد این کسب و کار است که با تبلیغات مناسب مخصوصا در فضای مجازی امکان پذیر است[4].
پرورش اردک یکی از رشته های پرورش طیور است که اگر چه امروزه در برخی از کشور ها توسعه و رشد چشم گیری داشته و به صورت صنعتی انجام می شود. اما در ایران با آنکه سابقه تاریخی از دوره ماد ها و هخامنشیان و شاید هم پیش از آن وجود داشته اما امروزه بسیار ضعیف و کم، کار شده است و بیشتر به صورت سنتی در برخی از روستا ها به ویژه در روستا های نواحی شمالی کشور به صورت محدود پرورش داده می شوند. پرورش اردک به مراتب از پرورش مرغ آسان تر بوده و در عین حال گوشت این پرنده نیز بسیار لذیذ بوده و نسبت به پرندگانی همچون مرغ و بوقلمون در برابر بیماری ها مقاوم تر است. اردک در حال حاضر بازار مناسبی دارد. مردم ساکن در استان های شمالی اصلی ترین مشتریان اردک در کشور هستند و گوشت اردک را به خاطر گرم بودن آن می پسندند. به تازگی بحث صادرات اردک به عراق و روسیه نیز پیش آمده که در صورت تحقق فرصت بسیار مناسبی است. پرورش اردک محدودیت زمانی ندارد و در هر زمانی از سال که شخص بخواهد میتواند کار پرورش را شروع کند. که این هم به علت پرطرفدار شدن گوشت اردک و تقاضای بیشتر بازار است. اگر چه دراین زمینه طرح خاصی در شهرستان اجرا نشده است اما به توصیه کارشناسان راه اندازی این طرح در صورت داشتن بازارفروش مطمئن می تواند موفقیت آمیز باشد.
در طي چند دهه گذشته توجه به بوقلمون و محصولات آن موجب گشت تا پرورش آن به صورت صنعتي در ايران و جهان آغاز و طي چند سال اخير نيز به مرز قابل قبولي برسد تا جائيکه امروزه شاهد افزايش روز افزون مصرف گوشت و ساير فرآورده هاي آن در سراسر جهان هستيم. از آنجا که گوشت بوقلمون داراي خواص غذائي ويژه اي بوده و محدوديت مصرف خاصي نيز ندارد لذا مي تواند بعنوان جايگزين مناسبي براي گوشت قرمز علي الخصوص در بيماراني که مصرف گوشت قرمز براي آنها با محدوديت هائي همراه است، مطرح گردد.
از ديگر امتيازات گوشت بوقلمون وجود هر دو نوع گوشت سفيد و قرمز در يک لاشه است. گوشت سفيد 65 درصد و گوشت قرمز 35 درصد وزن يک لاشه 8 کيلوئي را تشکيل مي دهد.عواملی چون افزایش استانداردهای سطح معیشتی و رشد سریع شهرنشینی، افزایش توجه به غذاهای غربی و همچنین اهمیت به جذب هرچه کمتر چربی، سبب افزایش تولید و مصرف گوشت بوقلمون در دهه گذشته شده است. تولید بوقلمون گوشتی به دلیل به صرفه بودن تولید، دردسترس بودن نهاده های مصرفی بوقلمون، نیاز بازار داخلی و نیز امکان انجام صادرات به کشورهای منطقه حائز اهمیت است. کشور های توسعه یافته در بازار جهانی بوقلمون حرف اول را میزنند. این گردش مالی تجارت بوقلمون نشانگر این است که هر تحول در نحوه پرورش بوقلمون اتفاق بیفتد در اقتصاد جهانی تاثیر گذار خواهد بود. ایران هم ازسال 1396 به کشور های صادر کننده بوقلمون اضافه شده و با آمار های روزانه رشد چشم گیری در این مدت داشته است.[5] بوقلمون در ایران و کشور همسایه عراق بازار پرتقاضایی دارد. ایران با تنوع آب و هوایی زیر ساخت لازم برای پرورش نژاد های مختلف بوقلمون را داراست. یکی از محبوب ترین نژاد ها در ایران، نژاد برنز بوده که تقریبا به تمامی آب وهوای موجود در ایران سازگاری عجیبی از خود نشان داده است. بوقلمون تقریبا به آب وهواهای مختلف ایران سازگار بوده ولی دمای مناسب برای هر مرحله از پرورش متفاوت است. در شروع دوره باید هوای محیط گرم باشد و به تدریج رو به خنک شدن ببرد. انتظار می رود این طرح در شهرستان الشتر نیز با موفقیت مواجه شود. به همین خاطر اجرای آن پیشنهاد داده می شود.
تولید گوشت طیور به عنوان گوشت سفید، به دلایل تغذیه ای، بهداشتی و اقتصادی، از اهمیت بیش تری برخوردار است. کمبود منابع تولید و ریسک پذیری بالا، لزوم استفاده از شیوه های جدید پرورش و تولید محصول رقابتی را دوچندان کرده است. پرورش غاز به خاطر ویژگی های فیزیولوژیکی و رفتاری، بسیار آسان تر و به صرفه تر از سایر طیور است. البته به دلیل های گوناگون تولید صنعتی در کشورمان دیده نمی شود. از جمله ی این دلیل ها می توان به فرهنگ مصرف مردم، ترس سرمایه گذاران برای ورود به این بخش، نبود سیاست های تشویقی و برنامه ی مدون از سوی مسئولان کشاورزی و نبود پشتوانه های لازم مانند اتحادیه اشاره کرد. البته پرورش غاز به صورت سنتی در روستاهای ایران رواج دارد و به صورت نیمه صنعتی هم بسیار ناچیز است. این در حالی است که انواع پرورش غاز سال هاست که در روسیه، اروپای شرقی و شرق آسیا رواج دارد و در این صنعت بسیار پیشرفت کرده اند.
گوشت غاز برای تامین گوشت مصرفی انسان اهمیت ویژهای دارد. همچنین از تخم این پرنده و جگر غاز برای تهیه غذاهای گران قیمت در بسیاری از کشورها استفاده شده و جنبه صادراتی دارد. کود غاز نیز میتواند برای خوراک ماهیها و همچنین کود زمینهای زراعی استفاده شود .از آن جایی که شهرستان الشتر نیز شرایط مناسبی را برای پرورش غاز دارد، با سرمایه گذاری در این رابطه می توان از ظرفیت های موجود استفاده کرد.
· صنایع تبدیلی و تکمیلی
همانطور که در قسمت های قبل هم بیان شد، شهرستان الشتر در تولید محصولات کشاورزی از جمله شهرستان های پیشتاز در استان لرستان است. به منظور حفظ، نگهداری و ذخیره سازی این تولیدات می توان در شهرستان اقدام به احداث سردخانه کرد که با یک سرمایه گذاری بالا اجرای آن در شهرستان امکان پذیر است. لازم به ذکر است احداث یک یا دو واحد سردخانه منجر به اشباع شدن آن می شود و برای ایجاد سردخانه های بیشتر باید نیاز منطقه را سنجید و عمل نمود.
تولید گردو در این شهرستان بالاست و می توان روی پوست حاصل از آن سرمایه گذاری نمود. امروزه در اکثر صنایع مساله بازیافت پسماندها مورد توجه خاص قرار گرفته است. صنایع تبدیلی، دیگر مانند گذشته پسماندها را جزء ضایعات به حساب نمیآورند و سعی میکنند با فرآوری آنها، ارزش افزوده بیشتری برای صنایع خود ایجاد نمایند و همچنین به محیط زیست آسیب کمتری برسانند. یکی از پسماندهایی که اخیرا در کشور ما به شکل محدود مورد توجه قرار گرفته است مساله پسماندهای حاصل از پوست کنی، فرآوری و بسته بندی خشکبار است. پوست پسته، گردو، بادام، فندق، هسته خرما و هسته زردآلو که حالت چوب مانند دارند به عنوان مواد اولیه در صنعت تولید خوراک دام یا صنایع حفاری همچنین در صنایع تولید کاغذ، مقوا، ام دی اف، نئوپان، فیبر، کفپوش و لمینیت و تولید کربن خالص به عنوان مواد اولیه برای صنایع دیگر مورد استفاده قرار میگیرند. بنابراین با کمی مطالعه و تحقیق در این رابطه، میتوان کسب و کاری پرسود راهاندازی نمود.
یکی از سادهترین راههای فرآوری پوست خشکبار، آسیاب کردن و تبدیل آنها به پودر است. بنابر مطالعات انجام شده قیمت پودر به دست آمده 3 تا 4 برابر قیمت پوست خشکبار است. در صورت نداشتن توان مالی جهت خرید دستگاه آسیاب میتوان با کارگاههایی که دارای این دستگاهها هستند همکاری نموده تا با بستن قرارداد و دریافت مبلغی این پوستها را آسیاب کرده و پودری شبیه آرد سفید تحویل دهند. نوع دوم فرآوری که در آن نیاز به سرمایه بالاتر و جذب سرمایه گذار است تولید کربن فعال می باشد. کربن فعال مادهای است که برای تصفیه استفاده میشود و از آن میتوان در تصفیه خانههای بزرگ آب، صنایع پتروشیمی، نفت و گاز، صنایع غذایی و دارویی و همچنین پزشکی استفاده کرد. برای تولید هر کیلو کربن فعال به 12 کیلو پوست پسته نیاز است و هم اکنون چین بیشترین صادرات کربن فعال به کشورمان را دارد. متاسفانه در کشور ما بخش زیادی از پوست خشکبار به شکل خام و با قیمت بسیار پایین به دو کشور چین و ترکیه صادر میشود. در حالیکه با راهاندازی صنایع فرآوری مربوطه، از این پتانسیل قدرتمند برای ایجاد کسب و کاری پرسود به عنوان تولید مواد اولیه برای صنایع مختلف بهره فراوان برد و از خروج ارز از کشور جلوگیری کرد. از فواید دیگر این صنعت این است که سلولزهای پوست خشکبار میتواند جایگزین مناسبی برای چوب درختان و کاهش نیاز به سلولز درختان در صنعت بوده و کمک شایانی به بهبود شرایط زیستمحیطی و نابودی کمتر جنگلهای کشورمان نماید.[6]
راه اندازی خط تولید و بسته بندی عسل یکی از بهترین راهکارهایی است که میتوان به کمک آن یک منبع درآمد پایدار برای فرد یا خانواده ایجاد کرد. خوشبختانه عسل یکی از موادی است که امکان فاسد شدن آن وجود ندارد و میتوان آن را برای مدت زمان زیادی بسته بندی کرد. از طرف دیگر روند تولید این محصول پیچیدگی چندانی ندارد و فرد میتواند با سرمایه کم حجم بالایی از آن را تولید کند.وجود یک دستگاه بسته بندی عسل مناسب می تواند به فرد کمک زیادی کند.
فراوانی عسل تولید شده در سطح استان و شهرستان امکان راه اندازی این کسب و کار را به افراد می دهد و می تواند سود خوبی عاید شخص کند.
یکی از بهترین روش ها برای نگهداری و ماندگاری ماهی، بسته بندی مناسب آن است. بسته بندی محافظی است که سلامت کالای محتوی خود را تا مرحله ی مصرف حفظ می کند. هدف از انجام این کار جلوگیری از تماس با اکسیژن و فاسد شدن ماهی است. حفظ رطوبت و تازگی آن و کاهش اکسایش چربی های ماهی از دیگر اهداف بسته بندی است.
شهرستان الشتر از بزرگترین مناطق پرورش ماهی در استان لرستان است. پرورش ماهیان سردآبی در این شهرستان، امکان بسته بندی مناسب را به افراد می دهد و علاوه بر آن کمک می کند تا مقصد فروش ماهی در دوردست ترین نقاط به الشتر هم امکان پذیر باشد.در مورد بسته بندی و قطعه بندی کردن گوشت هم شرایط مشابه است و به دلیل وجود دامداری های متعدد در شهرستان اجرای چنین طرحی نیز دارای مزیت است.
· صنایع غذایی
همانگونه که پیش از این نیز بیان شد، سطح بالایی از گردو در شهرستان الشتر تولید می گردد. به منظور ایجاد ارزش افزوده و صادرات گسترده تر، با ایجاد صنایع تبدیلی در این زمینه می توان برای جوانان شهرستان نیز ایجاد اشتغال نمود. طبق بررسی های انجام شده، فرآوری گردو و بسته بندی مناسب در این منطقه مزیت فوق العاده ای دارد که با اهتمام به آن می توان سود بسیار خوبی را بدست آورد. از جمله انواع فرآوری می توان به تهیه روغن، مزه دار کردن مغزها و بسته بندی مناسب اشاره نمود.
ترشی و شور، بیشتر بهعنوان یک چاشنی در کنار غذا مصرف می شود و به دلیل خاصیت اسیدی که دارد، باعث افزایش اشتها شده و میل به غذا خوردن را در افراد افزایش می دهد. این محصول یکی از فرآیندهای نگهداری طولانی مدت صیفی و سبزیجات است. در جوامع امروزی به دلیل افزایش مشغله افراد و شاغل بودن بسیاری از زنان، فرصت کافی برای تهیه آن در منزل و توسط خود افراد وجود ندارد و اکثر خانوادهها تمایل دارند ترشی و شور موردنیاز خود را بهصورت آماده تهیه نمایند. بنابراین راه اندازی کسب وکار تهیه ترشی و شور در منزل میتواند راهی برای پاسخ به این نیاز افراد جامعه و کسب درآمد توسط افراد در منزل خودشان باشد. البته برای تهیه ترشی، میتوان کارخانههای بزرگ، سوله و کارگاههای متوسط و یا کوچک و حتی منزل را با در نظر گرفتن شرایط بهداشتی، به این کار اختصاص داد.
تهیه میوه خشک و چیپس میوه به دلیل وجود مواد اولیه در شهرستان از دیگر پتانسیل های موجود است. خشک کردن میوهجات، یکی از روشهاي جلوگیري از فساد میکروبی آنها است. در این روش، در اثر کاهش میزان رطوبت، امکان فساد میکروبی بسیار کم شده و سرعت دیگر واکنشهاي مضر نیز، به مقدار قابل توجهی کاهش مییابد. خشک کردن، ضمن اینکه روي محصول اثر حفاظتی دارد، وزن و حجم آن را نیز به میزان چشمگیری کاهش میدهد، در نتیجه از هزینههای حمل و نقل و ذخیرهسازي نیز میکاهد.
با توجه به اینکه بخشی از بازار میوه خشک ایران، سهم محصولات وارداتی است، با تولید مشابه داخلی این میوهها (از نظر نوع و کیفیت)، میتوان مانع واردات و خروج میلیونها دلار ارز از کشور شد. همچنین نیاز بیش از حد برخی از کشورها به این گونه محصولات (به دلیل شرایط ویژه اقلیمی آنها، هزینه بالای حمل و نقل سبزیجات و میوههای تازه و محدود بودن زمان نگهداری آنها)، فرصت مناسبی برای رونق تولید و صادرات چیپس میوه فراهم آورده است .تهیه چیپس میوه از میوههای تازه، در صورت فروش کلیه محصولات تولید شده، توجیه اقتصادی بسیار مناسبی دارد.
· صنعت
بخش صنعت و معدن در اين شهرستان رشدي نداشته و اين بخش داراي وضعيت نامناسبي است. تعداد واحدهاي صنعتي موجود در شهرستان تنها يك درصد بخش صنعت استان را شامل مي شود و اين امر در كنار عدم وجود صنايع تبديلي و تكميلي به مهاجرت برخی مردم به خارج از شهرستان منجر شده است.
كم بودن تعداد واحدهاي صنعتي، راه اندازي واحدهاي نيمه تعطيل، تعطيل و سر پا نگه داشتن اين واحدها، ايجاد صنايع جديد خصوصا صنايع تبديلي در بخش كشاورزي و استفاده بهينه از اين بخش در شهرستان و لزوم شناسايي يك پهنه كوهي جديد و انتقال تدريجي كارخانه هاي شن و ماسه در شهرستان به دلیل برداشت هاي غير معمول و غيرقانوني شن و ماسه از منطقه خرگوشناب و تخريب محيط زيست از مسائل بسيار ضروري در اين بخش است.[7]
درحال حاضر واحدی که در شهرستان الشتر در حوزه صنعت فعالیت می کند و موفق است یک واحد تولید ایزوگام است.
·صنایع دستی
بافندگی فرش با سرمایه کم و بدون نیاز به مدرک، یک شغل امن و پردرآمدی را در محیطی سالم برای تمام افراد بویژه دختران و زنان ایجاد می کند. فرش دستباف ایرانی با سابقه چندین هزار ساله از ارزش هنری، اقتصادی و تجاری والایی برخوردار است. این کسب و کار را می توان در فضای کوچک حتی منزل و با سرمایه اولیه کم راه اندازی کرد و نیازی به مدرک و تکنولوژی خاصی نیست. قالی بافی یکی از مشاغل خانگی پردرآمدی است که تسهیلات خوبی به آن تعلق می گیرد. آمارها نشان می دهد فرش ایرانی از کیفیت خوبی برخوردار بوده و قابل رقابت با کشورهای دیگر می باشد. می توان با تولید فرش با کیفیت به صادرات در این زمینه فکر کرد.
از آن جایی که قالی انواع مختلفی دارد می توان با آموختن دانش آن، محصولات متنوع و متناسب با ذوق و سلیقه افراد تولید و به بازار عرضه کرد. این کسب و کار را می توان در فضای کوچک و با سرمایه اولیه کم راه انداخت و با فروش محصول و افزایش مشتری، این کار را گسترش داد و زمینه اشتغال بسیاری از جوانان را فراهم کرد.
بسیاری از کسب وکارهای پررونق و با سرمایه اولیه اندک، ترکیبی از هنر، خلاقیت و دانش زنانی است که در بلندمدت خانوادههای بسیاری را تحت حمایت مادی خود قرار دادهاند. بسیاری از این کسبوکارها در کنج خانه و کمترین میزان هزینهها برای خانوادهها درآمدزایی میکند. در این کسبوکار مجموعهای از زیورآلات اعم از دستبند، گردنبند که بیشتر به حالت رو مانتویی شناخته میشوند، پابند، سنجاقسینه، آویز ساعت و کیف و … ساخته میشود. این محصولات بیشتر ترکیبی از هنر و خلاقیت است که در بلندمدت تبدیل به برند میشود. تولید زیورآلات رزینی بیشتر از هر چیزی هنر و خلاقیت میطلبد و چون از جمله کسب و کارهای جدید است، می تواند درآمد زایی خوبی برای شخص داشته باشد.
کسب و کار شمع سازی از مشاغل خانگی پر درآمد است که امروزه به علت خواص دارویی و خواص زینتی و زیبایی شمع، بازار مصرفی بالا و پررونقی دارد. بازار مصرف شمع در ایران روزانه 5 میلیارد تومان است که حدود 734 تن می شود. برای تامین نیاز شمع ایران، از ده کشور شمع وارد می شود که عمده ی آن ها از چین تامین می شوند. شمع کالایی است که در کل جهان از قدیم الایام به کار می رفته، می رود و خواهد رفت. اوایل از شمع برای روشنی استفاده می شود اما امروزه برای کارهایی تزئینی و حتی از خواص درمانی آن ها استفاده می شود. کسب و کار شمع سازی، کسب و کاری است که در مقیاس کوچک هم بازدهی بالایی دارد و به همین دلیل به بخش مشاغل خانگی اضافه شده است. این کار به مجوز خاصی نیاز ندارد و میتوان با گذراندن دوره های آموزشی این کسب و کار را شروع کرد. شمع های ایرانی اغلب به کشور های ترکمنستان و ارمنستان صادر می شوند. این کسب و کار از ریسک پایینی برخورداراست چون مواد اولیه آن به راحتی تامین می شود، بازار مصرفی خوبی دارد، در مقیاس کوچک قابل انجام است و خطر هایی مثل بیماری و یا آب و هوای اقلیمی، کار و سرمایه را تهدید نمی کند. به همین خاطر می تواند از بهترین گزینه ها برای راه اندازی کسب و کار باشد و با بازاریابی مناسب سود خوبی را عاید شخص کند.[8]
کشاورزی |
صنایع |
خدمات |
||||||||||
ردیف |
زراعت |
دامداری |
باغداری |
شیلات |
طیور |
صنایع تبدیلی و تکمیلی |
صنایع غذایی |
صنعت |
صنایع دستی |
خدمات |
||
1 |
کشت کلزا (1) |
پرورش گوسفند لری بختیاری (1) |
احداث باغ گردو (1) |
پرورش ماهیان سردآبی (1) |
پرورش مرغ گوشتی (1) |
احداث سردخانه (1) |
فرآوری گردو (1) |
معدنکاری (1) |
فرش بافی (1) |
احداث اقامتگاه بومگردی (1) |
||
2 |
کشت گلرنگ (1) |
پرورش بز سانن (2) |
کاشت آلوئه ورا (1) |
پرورش مرغ بومی (1) |
فرآوری پوست خشکبار (1) |
تهیه ترشی و شور (2) |
تولید زیورآلات رزینی (2) |
راه اندازی رستوران باالگوی بومی (2) |
||||
3 |
کشت چغندرقند (1) |
پرورش بز گوشتی (2) |
احداث گلخانه گوجه فرنگی (1) |
پرورش اردک (2) |
بسته بندی عسل (2) |
تولید چیبس میوه (2) |
شمع سازی (2) |
|||||
4 |
کشت گندم (1) |
پرواربندی گوساله (2) |
تولید نشاء (1) |
پرورش بوقلمون (2) |
بسته بندی ماهی (2) |
|||||||
5 |
کشت جو (2) |
پرورش گاو شیری هلشتاین (2) |
احداث گلخانه فلفل دلمه ای (2) |
پرورش غاز (3) |
بسته بندی گوشت (3) |
|||||||
6 |
کشت گیاهان دارویی (2) |
پرورش الاغ شیری (3) |
احداث گلخانه خیار (2) |
|||||||||
7 |
کشت زعفران (2) |
کاشت گل محمدی (2) |
||||||||||
8 |
کشت پیاز (2) |
کاشت پالونیا (2) |
||||||||||
9 |
کشت نخود (3) |
پرورش قارچ دکمه ای (2) |
||||||||||
10 |
کشت باقلا (3) |
احداث باغ سیب (3) |
||||||||||
11 |
احداث باغ زردآلو (4) |
|||||||||||
12 |
احداث باغ گیلاس (4) |
|||||||||||
13 |
احداث باغ هلو (4) |
|||||||||||
در انتهای تحلیل یک لیست مزیتسنجی 50 تایی در جدول زیر ارائهشدهاست. این جدول مشاغل فوق را در کنارهم نشان میدهد.
مشاغل |
مزیت |
کشت کلزا |
1 |
پرورش گوسفند لری بختیاری |
2 |
احداث باغ گردو |
3 |
پرورش ماهیان سردآبی |
4 |
احداث سردخانه |
5 |
کشت گلرنگ |
6 |
پرورش بز سانن |
7 |
پرورش بز گوشتی |
8 |
کاشت آلوئه ورا |
9 |
پرواربندی گوساله |
10 |
احداث اقامتگاه بومگردی |
11 |
کشت چغندرقند |
12 |
پرورش ماهیان سردآبی |
13 |
احداث گلخانه گوجه فرنگی |
14 |
تولید نشاء |
15 |
پرورش مرغ بومی |
16 |
کشت گندم |
17 |
احداث سردخانه صنعتی |
18 |
پرورش مرغ گوشتی |
19 |
احداث گلخانه فلفل دلمه ای |
20 |
راه اندازی رستوران با الگوی بومی |
21 |
فرآوری گردو |
22 |
معدنکاری |
23 |
احداث گلخانه خیار |
24 |
فرشبافی |
25 |
کشت جو |
26 |
تهیه ترشی و شور |
27 |
پرورش الاغ |
28 |
کشت گیاهان دارویی |
29 |
فرآوری پوست خشکبار |
30 |
پرورش اردک |
31 |
کشت زعفران |
32 |
تهیه زیورآلات رزینی |
33 |
کاشت گل محمدی |
34 |
بسته بندی عسل |
35 |
پرورش بوقلمون |
36 |
کاشت درخت پالونیا |
37 |
پرورش قارچ |
38 |
کشت پیاز |
39 |
شمع سازی |
40 |
تولید چیبس میوه |
41 |
بسته بندی ماهی |
42 |
کشت نخود |
43 |
احداث باغ سیب |
44 |
کشت باقلا |
45 |
احداث باغ زردآلو |
46 |
احداث باغ گیلاس |
47 |
احداث باغ هلو |
48 |
بسته بندی گوشت |
49 |
پرورش غاز |
50 |
* این فایل با همکاری کمیته امداد امام خمینی (ره) تهیه و تدوین شده است.