دورود

مزيت‌سنجي و اولويت‌بندي كسب‌وكارهاي موجود در هر شهرستان برمبناي يک روش تحقيق انجام مي‌شود. در اين روش تحقيق، يک شناسنامه براي هر شهرستان و يک شناسنامه براي هر كسب‌وكار تدوين مي‌شود. اين شناسنامه‌ها به عنوان ورودي به نرم‌افزار داده‌شده و خروجي نرم‌افزار هم‌پوشاني اين دو شناسنامه و تعيين مشاغل مزيت‌دار شهرستان است. اين اولويت‌بندي‌ها توسط كارشناسان و افرادخبره هر شهرستان بازبيني و اصلاح مي‌شوند. يكي از منابع تحليل همين ليست مزيت‌سنجي اصلاح‌شده‌است. يكي ديگر از منابع تحليل، مصاحبه با كارشناسان و متخصصين حوزه اشتغال هر شهرستان است. در هر شهرستان با حداقل 3 نفر از اين افراد مصاحبه انجام مي‌شود. اين مصاحبه‌ها پياده‌سازي و ارزيابي مي‌گردد. در صورت وجود تناقض و ابهام بين اين 3 مصاحبه و ليست مزيت‌سنجي، مصاحبه‌هاي تكميلي و حتي مصاحبه بيشتر هم صورت مي‌گيرد تا تيم تحليل به نتيجه نهايي مطلوب دست‌يابد. بنابراين خروجي هر شهرستان از تجميع مصاحبه‌ها و ليست مزيت‌سنجي حاصل مي‌شود. در ادامه تحليل شهرستان دورود ارائه‌شده‌است.

 

تعیین کسب‌وکارهای مزیت‌دار شهرستان

همانطوريكه در قسمت مقدمه اشاره‌شده مبناي تحليل، مصاحبه‌ها و ليست مزيت‌سنجي است. از بررسي اين دو منبع رسته‌هاي رايج و اولويت‌دار شهرستان تعيين شده‌است. مبناي اين اولويت‌بندي، فراواني و ميزان اشاره افراد كارشناس به كسب‌وكارهاي رايج در هر شهرستان و اولويتي كه اين مشاغل در ليست مزيت‌سنجي دارند، است. در هر رسته كسب‌وكارهاي رايج به ترتيب اولويت مشخص شده‌است. در تحليل به مشاغل موجود، مشاغل قابل توسعه و مشاغلي كه هنوز در شهرستان راه‌اندازي نشده و پتانسيل ايجاد آن‌ها در شهرستان وجوددارد، اشاره شده‌است. مزيت‌هاي شغلي به ترتيب اولويت در ادامه آورده شده‌است.

 

1. زراعت
2. باغداری
3. صنایع غذایی
4. دامداری
5. شیلات
6. صنعت
7. صنایع تبدیلی و تکمیلی
8. طیور
9. خدمات
10. صنایع دستی

 

زراعت

پیوستن دو سرشاخه رود دز یکی از شمال و دیگری از شرق در این شهرستان، دورود را به یکی از مراکز عمده و اصلی تولید و پرورش محصولات زراعی، باغی و دامی تبدیل کرده است. این شهرستان از جمله شهرهای مستعد کشاورزی و دامپروری است که سالانه ده‌ها هزار تن انواع محصولات زراعی، باغی و دامی در آن تولید می‌شود.[1]

بیشتر از پنجاه درصد زمین های این شهرستان قابلیت کشت دارند، که در این بین سهم تولید محصولات زراعی از باغی بیشتر است. شهرستان دورود به دلیل وجود رودخانه ها و آب های زیرزمینی و غنی بودن در این حوزه برای فعالیت در حوزه ی تولید محصولات آبی نیز قابلیت دارد. به تازگی در شهرستان دورود سیستم آبیاری نوین نظیر قطره و بارانی انجام می شود، که میزان فعالیت در حیطه ی قطره ای بیشتراست و در مجموع کشاورزی شهرستان به سمت مکانیزه شدن می رود.[2]

تولیدات زراعی شهرستان تقریبا در تمام حیطه ها به میزان زیاد است، البته تولید گندم، جو و برنج در شهرستان دورود به مراتب از سایرمحصولات زراعی نظیر حبوبات، دانه های روغنی، گیاهان دارویی و سیب زمینی بیشتر است.

گندم و جوی تولید شده در شهرستان توسط دولت خریداری می شود، البته به دلیل قیمت پایین خرید توسط دولت و عدم صرفه ی اقتصادی بیشتر کشاورزان این منطقه گندم تولید شده را به صورت آزاد به فروش می رسانند یا از طریق قاچاق به کشور های اطراف می فرستند.[3] با توجه به اینکه این محصولات را می توان به هر دو صورت آبی و دیمی تولید کرد و همچنان کشاورزان این منطقه برای تولید این محصولات مشتاق هستند و البته کیفیت بالای این محصولات در دورود نیز باعث شده تا میل به کشت بیشتر وجود داشته باشد.

برنج دورود از بهترین و مرغوب‌ترین تولیدات در کشور است. کشت برنج دارای مزایای زیادی برای کشاورزان است برای مثال درآمد بالا، زمان کوتاه کشت تا برداشت این محصول و کشت محصول دیگر پس از برداشت برنج در شالیزار باعث استقبال کشاورزان لرستانی از این محصول شده است. با توجه به کیفیت بالای این محصول در شهرستان و همچنین تامین نیاز استان های اطراف، قابلیت خیلی خوبی در شهرستان برای کشت بیشتر وجود دارد.

تولید حبوبات در شهرستان دورود بسیارزیاد است و به هر دوصورت دیمی و آبی محصولاتی نظیر انواع لوبیا، انواع نخود، عدس، ماش در شهرستان انجام می شود. با توجه به تغییرالگوی زندگی مردم کشور و همچنین فیبر بالای این محصولات تولید بیشتر این محصولات برای شهرستان دارای مزیت است. کشت نخود، عدس و انواع لوبیا در شهرستان دارای مزیت بیشتری نسبت به سایر تولیدات دارند.

شهرستان دورود به دلیل ارتفاعاتی که در اطراف دارد، انواع گیاهان دارویی خودرو در آن وجود دارد. در شهرستان تولید گیاهان دارویی در چند سال اخیر بیشتر شده است و گیاهانی نظیر آویشن، بابونه، موسیر و زعفران در شهرستان مزیت تولید بیشتری نسبت به سایرگیاهان دارویی دارند؛ زیرا این محصولات به کشور های اطراف صادر می شوند.[4]

با هدف رسیدن به خودکفایی در تولید دانه های روغنی و حفظ زمین های زراعی با تولیدات غلات، کشت دانه های روغنی دارای مزیت است. برای حفظ تولید غلات از جمله برنج و گندم باید تناوب را با کشت دوم دانه روغنی کلزا انجام بدهیم، که فعالیت شهرستان دورود در این خصوص در حال افزایش است. علاوه بر کشت کلزا، آفتابگردان، کنجد، سویا و ذرت نیز دارای مزیت هستند. برای افزایش فعالیت در زمینه ی کشت دانه های روغنی می توان با شرکت های تولید کننده ی روغن نیز قرارداد بست تا از بابت بازار فروش و درآمدزایی نیز برای کشاورزان مشکلی ایجاد نشود.[5]

آفتابگردان گیاهی است که در اغلب مناطق به خوبی رشد می کند.گیاه آفتابگردان در دو نوع روغنی و آجیلی کشت می شود که نوع روغنی آن در مقابل امراض و آفات مقاوم بوده و سوددهی آن بالاتر است.آفتاب گردان یکی از نباتات روغنی مهم جهان است که از نظر تولید روغن، بعد از سویا در مقام دوم قرار دارد و بیش از 14% کل روغن نباتی جهان را تولید می کند. با توجه به واردات روغن، گسترش این مورد نیز از مزیت های خوب شهرستان است.

 سویا گیاهی است که در بهار بعنوان کشت اول و در تابستان بعنوان کشت دوم کاشته می شود . سویا دارای ریشه اصلی عمیقی بوده که می تواند تا 150 سانتی متری خاک نیز نفوذ نماید . در سویا علاوه بر ریشه اصلی ، ریشه فرعی به صورت حجمی نیز وجود دارد که در صورت مساعد بودن شرایط و وجود باکتری های همزیست سویا ، ازت موجود در هوا را ، در گره های ریشه سویا تثبیت می نماید . سویا گیاهی روزکوتاه است. سویا در دمای 8 تا 10 درجه ی سانتی گراد جوانه می زند و این دانه در شهرستان قابلیت کشت دارد.

کنجد از آن دسته گیاهانی محسوب می شود که با هر بار کاشت و پرورش، محصول و بار قابل توجهی را به ارمغان می آورد.یکی دیگر از مزایای کاشت کنجد، صرفه جویی در منابع آب است. این گیاه قادر است تا با جذب رطوبت باقیمانده در خاک رشد کند. همین امر موجب سازگاری کنجد با آب و هوای گرم می شود. ریشه های کنجد در بهبود ساختمان خاک و افزایش نفوذ پذیری آن نقش موثری داشته و به عنوان یکی از گیاهان مناسب برای تناوبهای زراعی در نظر گرفته می شود. همچنین در بعضی از مناطق این گیاه به عنوان کود سبز کاشته می شود. این مهم حاکی از این است که کاشت کنجد علاوه بر سودآوری، به کیفیت خاک و بهبود کشاورزی نیز کمک می کند و همین امر باعث می شود تا کشت آن برای شهرستان مزیت داشته باشد.

به دلیل اینکه دامداری در شهرستان زیاد انجام می شود، کشت یونجه و شبدر انجام می گیرد و برای فعالیت بیشتر در این زمینه ها قابلیت خوبی وجود دارد.

در چند روستای شهرستان تولید قارچ های دکمه ای در حال انجام است و با توجه به نیاز مردم استان لرستان و استان های اطراف، احداث واحد های نیمه صنعتی و صنعتی برای این تولیدات دارای مزیت است و می توان این محصول را بیشتر تولید کرد.

کشت پنبه در شهرستان انجام می شد و محصول تولیدی نیز کیفیت بسیارخوبی داشت؛ ولی به دلیل سوددهی پایین این محصول، کشت آن انجام نمی شود؛ زیرا صرفه ی اقتصادی ندارد. در صورتی که بازار فروش این محصول تامین شود، کشت پنبه در شهرستان دارای مزیت است.

تولید سیب زمینی و پیاز در چند سال اخیر در شهرستان دورود افزایش یافته است؛ اما کاشت بی‌رویه و خارج از ضوابط این محصولات توسط کشاورزان شهرستان دورود سبب شده کشاورزان به‌ ناچار محصولات کشت‌شده را زیر قیمت به فروش رسانده و میزان قابل‌توجهی از این محصولات نیز از بین برود. کشت این محصولات در حال حاضر برای شهرستان دارای مزیت نیست و بهتر است برای همین میزان محصول تولید شده، صنایع غذایی ایجاد کرد.[6]

 

باغداری

باغداری در شهرستان دورود، با توجه به شرایط اقلیمی و آب و هوایی و همچنین شرایط زمین های منطقه در حال افزایش فعالیت است. توسعه ی باغداری در شهرستان دورود برای میوه های سردرختی از اولویت های تولید در این شهرستان است و برای افزایش فعالیت در این حیطه اراضی شیبدار شهرستان که برای تولیدات باغی نیز مناسب هستند، در اختیار باغداران قرار داده شده است. از جمله مهم ترین میوه های سردرختی تولید شده زردآلو است که از این حیث در کشور های خاورمیانه بعداز ترکیه در رتبه ی دوم این تولیدات را در منطقه ی خاورمیانه دارد.[7] علاوه بر زرد آلو میوه هایی نظیر سیب، گیلاس، انار، آلبالو، انگور، گردو و بادام نیز تولید می شوند. احداث باغات زردآلو، گردو، بادام درختی با توجه به بازارفروش بهتر محصولات خام و فرآوری شده ی آنها نسبت به سایر میوه ها دارای مزیت بیشتری است.[8]

گردو، درختی چندساله و مقاوم است که پس از رشد کامل هر درخت تا 18 کیلوگرم تولید محصول خواهد داشت. محصول نهایی قیمت بالایی دارد که هم در داخل کشور طرفداران زیادی داشته و هم قابلیت بالای صادرات دارد. همچنین در صورت احداث باغ گردو، تا سال های سال نیاز به سرمایه گذاری و کشت دوباره وجود ندارد؛ زیرا درخت گردو دارای عمر طولانی است و تا ده ها سال قابلیت برداشت دارد. میوه گردو هم جزء معدود میوه هایی است که هیچ گونه نیازی به هزینه انبار در سردخانه ندارد و به دلیل ماندگاری طولانی، می تواند چند ماه و حتی چند سال مورد مصرف قرار گیرد و احداث باغات این میوه در شهرستان به منظور گسترش تولید دارای مزیت است.

از درخت بادام به‌عنوان یک درخت مقاوم در برابر خشکی یاد می‌شود و در شرایطی که بی‌آبی وجود دارد، درخت بادام میوه خوبی می‌دهد و همچنین ازلحاظ شرایط کاشت در زمین‌های آهکی هم تا حد زیادی مقاومت دارد. با توجه به موارد گفته شده و ارزش افزوده خوبی که کاشت این محصول دارد، ایجاد باغات بادام، سوددهی خوبی را خواهد داشت.

همچنین در شهرستان دورود تولید پسته انجام شده و کیفیت این محصول نیز مناسب است و طبق نظرکارشناسان احداث باغات پسته نیز در شهرستان دارای مزیت است.[9] در واقع درخت پسته پس از ۷ تا ۹ سال پس از کاشت نهال و پیوند شروع به دادن محصول پسته می نماید. کسانی که قصد  احداث باغ پسته را دارند برای داشتن سود اقتصادی باید کمی صبور باشند. درختان پسته در خاکهای غنی، شنی لومی و با عمق زیاد و با EC آب و خاک پایین تر محصول خوب می دهند. با توجه به اینکه در شهرستان دورود شرایط آب و خاک برای احداث باغات پسته خوب است، می توان فعالیت در این زمینه را برای شهرستان پیشنهاد داد.

در شهرستان دورود تولید صیفی جات نظیر خیار، گوجه و هویج به صورت آزاد انجام می شود. در چند سال اخیر باتوجه به نیاز جامعه و مردم استان به صیفی جات، احداث گلخانه در شهرستان افزایش یافته است. گياهان براي داشتن رشد مطلوب نياز به شرايط خاصي از نظر شدت نور، دمای روزانه، دماي‌شبانه، ميزان رطوبت نسبي هوا و رطوبت خاک دارند. براي توليد و پرورش تجاری گياهان با کيفيت بالا و در تمام طول سال، بايد شرايط محيطي مطلوب مهیا شده و عوامل خسارت زا نظير آفات و بیماری ها، باد، طوفان هاي ويرانگر، سرما و يخبندان و ..... کنترل شوند. گلخانه محیطی است که به راحتی می توان در داخل آن شرایط محیطی را تحت کنترل دراورد و به سمت رشد مطلوب گیاه سوق داد. امروزه، با توجه به نياز روزافزون بازار، از نظر توليد صيفی جات خارج از فصل، تولیدات گلخانه ای، به يکي از سود آورترين بخشهای کشاورزي تبديل شده است؛ لذا ایجاد گلخانه صیفی جاتی مانند گوجه و خیار، ارزش افزوده زیادی را به دنبال دارد.

علاوه بر صیفی جات در این شهرستان محصولا جالیزی نظیر هدوانه نیز تولید می شود و برای افزایش تولید این محصولات همچنان مزیت وجود دارد؛ ولی باید از آبیاری های قطره ای و مکانیزه استفاده شود.[10]

کشت بادام زمینی در این شهرستان از جمله فعالیت هایی است که در شهرستان انجام نشده و قابلیت برای تولید آن وجود دارد. بادام زمینی از گیاهان کم آب است که از نظر اقتصادی می تواند در معیشت و درآمد کشاورزان تحول ایجاد کند و قابلیت خوبی جهت غرس در اراضی شیب دار و کشت به صورت دیم را دارد. در نتیجه احداث باغات برای تولید این محصول در شهرستان دارای مزیت است.[11]

احداث نهالستان در شهرستان دارای مزیت است و می توان به میزان بیشتر در این زمینه فعالیت کرد؛ زیرا از نهال های این شهرستان در استان های دیگر نیز استفاده می شود و نیاز به نهال های بیشتری از این میزان تولیدی وجود دارد.

 

صنایع غذایی

راه‌اندازی کسب و کار فراوری محصولات کشاورزی مهم ترین روش برای ایجاد اشتغال پایدار و کاهش وابستگی به درآمد های نفتی و عاملی مهم در توسعه پایدار امنیت غذایی کشور است.ایجاد صنایع غذایی، علاوه بر ایجاد اشتغال، باعث ارتقای سطح درآمد ارزی و ارزش افزوده می‌شود که با کاهش هدررفت محصولات کشاورزی و ایجاد ارزش افزوده از منابع را تا حد امکان ممکن می‌کند.

با توجه به حبوبات تولید شده در شهرستان که به صورت خام به فروش می رسند، برای ایجاد واحد های تولید کنسرو حبوبات در شهرستان مزیت وجود دارد؛ زیرا این محصولات در حال حاضر بازار فروش خیلی خوب در داخل داشته و در کشور های اطراف نیز خواهان زیادی دارند.

گیاهان دارویی تولید شده در شهرستان بعد از خشک شدن به صورت فله ای و خام به مناطق دیگر ارسال می شود.[12] عصاره گیری و عرق گیری از این محصولات بجای ارسال انها به مناطق دیگر برای تولید این محصولات دارای مزیت است.

در شهرستان دورود محصولات غذایی تولید شده از گندم و جو نظیر آرد، بیسکویت و... انجام می شود و برای فعالیت در این زمینه ها اگر بازارخارجی را مدنظر قرار دهیم می توانیم فعالیت کنیم در غیر این صورت مزیت تولید وجود ندارد.[13]

کلزاهای تولید شده در شهرستان دورود به میزان زیاد است و بدلیل اینکه برای انتقال این محصولات به مناطق دیگر برای روغن گیری، بیشتر محصولات از بین می روند و همچنین دانه های روغنی دیگر نیز مزیت تولید دارند، ایجاد واحد روغن گیری دارای مزیت است. علاوه بر روغن گیری از دانه های روغنی تولید روغن از گردو و بادام با اینکه اولویت کمتری نسبت به دانه های روغنی دارد اما دارای مزیت است.

با توجه به اینکه سیب زمینی و پیاز تولید شده در شهرستان با قیمت بالایی به فروش نمی رسد و بیشترباعث ضرر کشاورزان شده است، ایجاد واحد های تولید پیاز سرخ شده و چیپس سیب زمینی و نشاسته با توجه به اینکه تمایل به مصرف چنین فرآورده هایی در کل کشور بیشتر شده، مزیت خوبی برای تولید چنین محصولاتی وجود دارد، البته نکته ای که در خصوص تولید چیپس در شهرستان وجود دارد این است که وجود کارخانه های معروف تولید چیپس در کشور می تواند رقابت را برای شرکت های تازه تاسیس سخت کند و باید بازار فروش مناسب تامین گردد.

میوه های تولید شده در شهرستان بیشتر به صورت خام به سایر مناطق ارسال می شوند یا به مصرف شهرستان و استان می رسند. فراوری میوه ها شامل تهیه چیپس میوه، میوه خشک، آبمیوه، مربا، لواشک، کنستانتره و کمپوت است. تولید میوه های خشک شده و چیپس میوه نسبت به ایجاد واحد های تولید آبمیوه، مربا، کمپوت و کنستانتره میوه ها دارای مزیت بیشتری است. البته برای تمام این محصولات بازارفروش داخلی و خارجی تامین است و می توان با آرامش خاطر در این زمینه ها فعالیت کرد.

تولید خیار شور، ترشی و رب گوجه فرنگی در شهرستان به صورت خانگی انجام می شود؛ ولی برای ایجاد واحدهای کوچک تولید این محصولات با توجه به اینکه در این زمینه ها می توان از بانوان نیز به عنوان نیروی فعال استفاده کرد و کیفیت این محصولات نیز خیلی بالاست، مزیت خوبی وجود دارد.[14]

در شهرستان دورود تولید شیر بسیار زیاد است و این محصول در ایستگاه های جمع آوری جمع می شود و به شهرستان دیگر انتقال می یابد. تولید لبنیات از جمله مشاغل خانگی شهرستان محسوب می شود؛ ولی احداث واحد تولید لبنیات در شهرستان دارای مزیت است.

میزان گوشت های تولید شده در شهرستان بیشتر از نیاز استان است؛ ولی طبق گفته ی کارشناسان تولید سوسیس و کالباس مزیتی ندارد؛ زیرا این محصولات در داخل شهرستان و استان بازار مصرفی ندارند و تولید گوشت چرخ شده و ارائه ی آن در بسته بندی های فروشگاهی اولویت بهتری دارد.

با توجه با اینکه در شهرستان پرورش شیلات زیاد است و تولید ماهی بیشتر از سطح نیاز استان لرستان و استان های اطراف است، تولید کنسرو ماهی دارای مزیت است، البته برای ایجاد چنین واحدی تامین سرمایه ی زیاد و همچنین ایجاد بازار فروش مناسب باید در راس امور قرار بگیرد.[15]

 

دامداری

استان لرستان یکی از قطب‌های دامداری در کشور است، به طوری که اکثر خانواده‌ها در این استان از این طریق امرارمعاش می‌کنند.[16] دامداری در شهرستان دورود به دلیل وجود مراتع کافی در این شهرستان بیشتر برای پرورش دام های سبک از نژاد های بومی انجام می گیرد؛ اما وجود دام‌های بومی با راندمان کمتر نسبت به دام های اصلاح شده و دورگه و از طرفی نیاز جامعه به مواد پروتئینی مسئولان را به فکر این انداخته است که برای افزایش تولید و بالا بردن درآمد دامداران در چند سال اخیر از دام های اصلاح شده استفاده کنند. مزیت نسبی در دامداری و دامپروری شهرستان دورود و همچنین پتانسیل ایجاد واحد های دامداری صنعتی و نیمه صنعتی و همچنین امکان کشت علوفه، وجود آب، مراتع طبیعی و ... همراه با پرورش دام های مناسب این استان نتیجه ی فوق العاده ای خواهد داشت.[17]

پرورش دام های سبک دورگه به دلیل تولید شیر و گوشت بیشتر برای شهرستان به هر دو صورت سنتی و صنعتی دارای مزیت است. دام های دورگه در واقع از تلقیح بین دام های بومی و اصلاح شده، بسته به شرایط محیطی هر منطقه و سازگاری بیشتر و تولید گوشت و شیر بیشتر، ایجاد شده اند.

به تازگی مجتمع های دامداری نیمه صنعتی در شهرستان دورود برای پرورش دام های سنگین پرواری از نژاد سمینتال افتتاح شده است. یکی از مزیت های گاو سمینتال نسبت به سایر دام های گوشتی این است که این گاو توانایی تولید شیر بالایی دارد و همین امر باعث شده است تا برای پروش آن استقبال خوبی صورت بگیرد و پرورش آن دارای مزیت باشد. پرورش دام های سبک و سنگین از نژاد هایی که در حال پرورش است، در شهرستان مزیت دارد و می توان دامداری را به میزان بیشتری گسترش داد.

با توجه به اقلیم شهرستان که منطقه ای نسبتا سردسیری و دارای کوهستان است، پرورش بز به منظور تولید گوشت به دلیل حجم بالای نیاز به گوشت در شهرستان و همچنین سراسر کشور، دارای مزیت است.

در شهرستان دورود زنبورداری رونق خوبی دارد و عسل تولید شده نه تنها نیاز شهرستان و استان را رفع می کند، بلکه به استان های اطراف ارسال می شود. برای افزایش فعالیت زنبورداری در شهرستان مزیت وجود دارد، البته تولید حداکثری عسل منوط به عدم سردسیر بودن منطقه و بارندگی کم است، این شرایط در شهرستان دورود کم و بیش برقراراست و معمولا تولید عسل حداکثری نیست.[18]

 

شیلات

استان لرستان به ‌واسطه ی برخورداری از منابع آبی به‌عنوان یکی از قطب‌های صنعت آبزی‌پروری در کشور مطرح است، به‌طوری‌که علاوه بر تامین نیاز شهرستان و استان آبزیان تولید شده به کشورهای اطراف نیز صادر می شوند و سهم صادرات آبزیان نسبت به سایر استان‌ها بیشتر است. شهرستان دورود نیز به‌عنوان یکی از شهرستان‌های شاخص لرستان در زمینه تولید و صادرات آبزیان است و ماهیان گرم‌آبی این  شهرستان به کشورهای عراق و کویت صادر می‌شود.[19]

ماهیان قزل آلا، کپور و خاویاری در شهرستان پرورش داده می شوند و مزیت برای پرورش آنها با توجه به توضیحاتی که در ادامه بیان می شود دارای مزیت است.

ماهی قزل آلا یکی از معروف ترین گونه های ماهیان سردآبی است.  قزل آلا یکی از منابع خوب آهن است، آهن در خونسازی و همچنین در حفظ مقاومت بدن در برابر میکروبها نقش مهمی به عهده دارد. علاوه بر آن، آهن موجود در قزل آلا، جذب آهن منابع گیاهی را هم افزایش می دهد. بنابراین نقش مهمی در پیشگیری از کم خونی ناشی از فقر آهن به عهده دارد. نتایج مطالعات نشان می دهند امگا ۳ ماهی قزل آلا می تواند فشار خون و ضربان قلب را در بیماران صرع تنظیم کرده و از تعداد تشنج های آن به طور قابل توجهی بکاهد؛ بنابراین این نوع ماهی طرفداران زیادی در بین مردم دارد؛ لذا راه اندازی پرورش آن، علاوه بر ایجاد اشتغال پایدار، سوددهی خوبی را خواهد داشت.

ماهی کپور عمده‌ترین گونه در بین ماهیان گرم‌آبی است. این ماهی در مقایسه با سایر گونه‌های پرورشی در آب‌های گرم و معتدل، ارزشمندترین ماهی ازلحاظ اقتصادی است و نیز ارزش‌های تغذیه‌ای فراوانی دارد. ازاین‌رو آموزش توسعه پرورش این ماهی می‌تواند درآمدزا باشد.

با توجه به کاهش ذخایر طبیعی ماهیان خاویاری در جهان و دریای خزر، یکی از راه حلهای بسیار موثر جهت افزایش تولید گوشت و خاویار، آبزی پروری است. پرورش خاویار یک فرصت سرمایه گذاری جذاب با توجیه اقتصادی مناسب است و در صورتی که مجوز صادرات هم داشته باشد، سوددهی بسیار زیادی دارد. البته هزینه های زیادی که برای پرورش ماهیان گرمابی و خاویاری وجود دارد، مزیت پرورش کاهش پیدا می کند.

به تازگی نیز پرورش میگو های آب شیرین در شهرستان انجام می شود. در واقع میگوی آب های شیرین را می توان با ماهیان کپور در یک استخر پرورش داد و تامین لارو های میگو نیز به راحتی از استان خوزستان انجام می شود و ازاین رو فعالیت در این مورد دارای مزیت است. [20]

 

صنعت

معادن یکی از مهمترین منابع طبیعی استان لرستان است. از منظر اقتصاد کلان، بخش معدن در استان دارای مزیت رقابتی است و به لحاظ توزیع فضایی، بیشترین تعداد واحدهای معدنی استان به ترتیب در شهرستان‌های دورود، الیگودرز و ازنا قرار دارند.

در شهرستان دورود معادن متنوعی نظیر رس، سنگ چینی، تالک، سیلیس، شن و ماسه وجود دارد. ایجاد واحد هایی برای تولید کاشی و کود میکرونیزه( گوگرد میکرونیزه قابلیت بالایی برای جذب در گیاهان دارد و سهولت خارج شدن آن از نازل های سم پاش موجب بهبود عملیات کود پاشی و سم پاشی و در نتیجه بهبود کیفیت و بازار پسندی محصولات کشاورزی می شود. گوگرد میکرونیزه برای مبارزه با سفیدک سطحی انگور و سایر بیماری های قارچی مورد استفاده قرار می گیرد.) دارای مزیت است.[21]

تولید ادوات کشاورزی ساده تر نظیرگاو آهن دستی در شهرستان انجام می گیرد و با اینکه نیاز به فعالیت در حوزه ی کشاورزی در شهرستان به صورت مکانیزه وجود دارد، احداث واحد تولید ادوات کشاورزی پیشرفته تر برای شهرستان مزیت دارد.

در دورود و شهرستان های لرستان به دلیل چشمه های غنی که وجود دارد، کارخانه های تولید آب معدنی احداث شده است و برای بسته بندی این آب ها احداث واحد تولید پت پلاستیکی دارای مزیت است.

با توجه به حجم تولیدات کشاورزی در شهرستان که زیاد است و همواره نیاز به کارتن، سبد و گونی در این شهرستان وجود دارد، احداث واحد تولید این موارد دارای مزیت است، البته در شهرستان کارگاهی برای گونی بافی دایر است و باید برای ایجاد واحد دیگر بازار فروش ایجاد شود.

تولید پوشاک و تولید لوازم خانگی از مشاغل دیگری است که می‌توان در شهرستان راه‌اندازی کرد؛ اما با توجه به نیاز استان، احداث واحدهای تولید ادوات کشاورزی، ظروف پت، کارتن و سبد نسبت به احداث واحد های گونی بافی، تولید لوازم خانگی و پوشاک دارای مزیت بیشتری هستند. در واقع احداث واحد تولید پوشاک و لوازم خانگی علاوه برتامین سرمایه ی زیاد، باید بازارفروش لازم نیز فراهم شود و مزیت کمتری نسبت به واحد های تولیدی دیگر برای ایجاد دارد.

با توجه به نوع چوب های تولید شده در شهرستان نظیر گردو و همچنین وجود بازار فروش مناسب، احداث کارگاهی برای ساخت مصنوعات چوبی قابلیت خوبی در شهرستان دارد.

 

صنایع تبدیلی و تکمیلی

با توجه به زندگی های امروزی که بیشتر صنعتی هستند، تولید ضایعات از محصولات کشاورزی و دامی که به دلیل عدم بسته بندی ایجاد می شود و همچنین اعتماد به بهداشتی بودن محصولات غذایی بسته بندی شده، بسته بندی مواد غذایی را دارای مزیت می کند. تولید بیشتر و با کیفیت قطعاً در حوزه صنایع تبدیلی می‌تواند از صادرات بی‌رویه نفت جلوگیری کرده و به جای آن به تقویت بن ‌مایه‌های صادرات غیر‌نفتی کمک کرده و ارز‌آوری را نیز بیش از هر زمان دیگر تقویت کند. مشکل اصلی در شهرستان دورود این است که با اینکه تولیدات کشاورزی و دامی شهرستان زیاد است؛ اما صنایع تبدیلی و تکمیلی برای محصولات کم است و سود دریافتی توسط کشاورز و دامپرور نیز کم خواهد شد.

با توجه به میزان زیاد تولید حبوبات در شهرستان، بسته بندی این محصولات دارای مزیت است و می توان برای مصرف در سراسر کشور نیز در فروشگاه ها عرضه شوند.

در شهرستان دورود تنوع گیاهان دارویی کشت شده و خودرو زیاد است و در نتیجه صنعت بسته بندی این محصولات دارای مزیت است.

با توجه به اینکه قارچ ها معمولا طول عمر کمی دارند و برای ارسال این محصولات به مناطق دیگر مشکلاتی ایجاد می شود، معمولا بسته بندی این محصولات دارای مزیت است و می توان واحد هایی برای بسته بندی ایجاد کرد.[22]

میوه های تولید شده در شهرستان به صورت فله ای بفروش می رسند و با کیفیت ترین تولیدات نیز به قیمت سایر تولیدات به فروش می رود. سورتینگ و درجه بندی میوه ها و صیفی جات تولید شده باعث می شود، تا محصولاتی که صادراتی هستند، یک دست باشند و کسب در آمد از این فعالیت به مراتب بیشتر شود.

گوشت های تولید شده در شهرستان از حد نیاز استان نیز بیشتراست و با توجه به اینکه در کشور نیاز به گوشت قرمز در سال های اخیر زیاد شده است، بسته بندی گوشت قرمز به صورت فروشگاهی وعرضه ی ان به سراسرکشور برای شهرستان سوداوری

خوبی دارد و همچنین این فعالیت باعث می شود، تا دامداری در شهرستان رونق بهتری پیدا کند.

گوشت بوقلمون در کشور های حوزه ی خلیج فارس بازارفروش خوبی دارد و بسته بندی گوشت این پرنده دارای مزیت است. همچنین بسته بندی تخم بلدرچین های تولید شده در واحد های صنعتی شهرستان با توجه به اینکه مصرف خوبی دارند، دارای مزیت است و می توان در این مورد نیز فعالیت کرد.[23]

حجم ماهی های تولید شده در شهرستان بسیار زیاد است و بیشتر این محصولات به استان های دیگر برای بسته بندی ارسال می شوند، در نتیجه بسته بندی ماهی های تولید شده به صورت فیله دارای مزیت است.

 

طیور

پرورش طیوری نظیر بوقلمون، کبک، مرغ های بومی تخم گذار و بلدرچین در شهرستان دورود بیشتر در غالب مشاغل خانگی انجام می شود.

در این شهرستان مرغداری های صنعتی برای پرورش مرغ های گوشتی فعال است و علاوه بر مرغدای های صنعتی این شهرستان پرورش مرغ های بومی گوشتی نیز انجام می شود.

  به تازگی علاوه بر پرورش بلدرچین و بوقلمون به صورت خانگی، واحد های صنعتی پرورش بلدرچین و بوقلمون نیز احداث شده است و مزیت خیلی خوبی نسبت به سایر طیور برای پرورش دارد.

بلدرچین پرنده‌ای پرجنب و جوش از خانواده ماکیان و زیرخانواده کبک‌سانان است و دارای گوشت بسیار لذیذ، خوش‌طعم و مقوی است. دلیل طعم مطبوع گوشت این پرنده وحشی، جست‌و‌خیز فراوان و پروازهای متناوبی است که در طول حیات خود انجام می‌دهد. با توجه به موفقیت واحد های پرورش بلدرچین موجود، ایجاد چنین کسب و کاری، بازدهی بالایی خواهد داشت.

در طي چند دهه گذشته توجه به بوقلمون و محصولات آن موجب گشت تا پرورش آن به صورت صنعتي در ايران و جهان آغاز و طي چند سال اخير نيز به مرز قابل قبولي برسد تا جایي که امروزه شاهد افزايش روز افزون مصرف گوشت و ساير فرآورده هاي آن در سراسر جهان هستيم. از آنجا که گوشت بوقلمون داراي خواص غذائي ويژه اي بوده و محدوديت مصرف خاصي نيز ندارد لذا مي تواند به عنوان جايگزين مناسبي براي گوشت قرمز علي الخصوص در بيماراني که مصرف گوشت قرمز براي آنها با محدوديت هائی همراه است، مطرح گردد. وجود دو نوع گوشت سفید و قرمز در لاشه بوقلمون باعث شده با گران شدن گوشت قرمز (گاو و گوسفند) ، استقبال از آن نسبت به گذشته بیشتر شود.

پرورش شترمرغ در شهرستان به میزان کم انجام می‌شود. با توجه به بازار خوبی که برای گوشت شتر مرغ در خارج از استان و کشور وجود دارد و همچنین قابلیت اقلیمی و آب و هوایی بیشتر مناطق کشور که برای پرورش این گونه مساعد است، پرورش شترمرغ در واحد های صنعتی و نیمه صنعتی دارای مزیت است.

 

خدمات

آبشار های بیشه، دره اسپر، وقت ساعت، شوی، دریاچه گهر، رود سزار، دشت لاله های واژگون، کوه قارون و... از جاذبه های طبیعی شهرستان دورود محسوب می شوند. در واقع شهرستان دورود به دلیل آب و هوای معتدل و کوهستانی و همچنین وجود جاذبه های طبیعی چشم نواز، پایتخت طبیعی ایران نام گرفته است و هر ساله توریست های زیادی نیز برای بازدید از این اماکن به شهرستان مسافرت می کنند.[24]

در کمال اینکه این شهرستان زیبایی های زیادی دارد؛ اما از لحاظ امکانات رفاهی و اقامتی در پایین ترین سطح قرار دارند و احداث اقامتگاه های بومگردی، اکو کمپ، احداث مجتمع های رفاهی- خدماتی مزیت بالاتری نسبت به احداث شهربازی های کامپیوتری، مراکز خرید و احداث هتل در شهرستان دارد. پیشرفت در حوزه ی فعالیت های رفاهی و اقامتی در خصوص گردشگری در این شهرستان نه تنها برای استان لرستان بلکه برای کل کشور سودآوری می کند. [25]

 

صنایع دستی

تولید عمده ی  صنایع دستی شهرستان قالی بافی و سایر تولیدات دستی این شهرستان شامل حصیربافی، گلیم بافی، بافت چادر شب، چرم دوزی، مجسمه سازی و بافت تابلو فرش می شوند، که این فعالیت ها به صورت کارگاهی در شهرستان انجام می شود و بازار فروش مناسب از طریق ایجاد بازارچه های عرضه ی صنایع دستی و همچنین صادرات در شهرستان وجود دارد.

در بین موارد گفته شده قالی بافی همچنان امکان فعالیت بیشتر را دارد. در واقع قالیبافی از هنرهایی است که از قدیم نزد جهانیان جایگاه ویژه ای داشته و ایران را به این هنرش می‌شناسد. آمارها نشان می دهد فرش ایرانی از کیفیت خوبی برخوردار بوده و قابل رقابت با کشورهای دیگر است. در ضمن با تولید فرش با کیفیت می توان به صادرات در این زمینه فکر کرد.همچنین قالیبافی از مشاغل خانگی پردرآمدی بوده که تسهیلات خوبی به آن تعلق می گیرد. بسیاری از زنان خانه دار این هنر را یک فرصت شغلی مناسب می دانند؛ چون در کنار کارهای روزمره می توانند به این کار بپردازند و درآمد خوبی کسب کنند. از آن جایی که قالی انواع مختلفی دارد می توان با آموختن دانش آن، محصولات متنوع و متناسب با ذوق و سلیقه افراد تولید و به بازار عرضه کرد. در ضمن این کسب و کار  را می توان در فضای کوچک و با سرمایه اولیه کم راه انداخت و با فروش محصول و افزایش مشتری، این کار را گسترش داد و زمینه اشتغال بسیاری از جوانان این شهرستان را فراهم کرد.

	کشاورزی						صنایع				خدمات
ردیف	زراعت	باغداری	دامداری	شیلات	طیور	صنایع غذایی		صنایع تبدیلی و تکمیلی	صنعت	صنایع دستی	خدمات
1	کشت گندم (1)	احداث باغات زردآلو (1)	پرورش دام دورگه ی سبک شیری (1)	پرورش ماهی قزل آلا (1)	پرورش بوقلمون (1)	تولید کنسرو حبوبات (1)		بسته بندی حبوبات (1)	تولید ادوات کشاورزی (1)	قالی بافی (1)	ایجاد اقامتگاه بومگردی (1)
2	کشت جو (1)	احداث باغات گردو (1)	پرواربندی گوسفند (1)	پرورش ماهی کپور (1)	پرورش بلدرچین (1)	عرق گیری از گیاهان دارویی (1)		بسته بندی گیاهان دارویی (1)	تولید ظروف پت (1)	حصیربافی، (2)	ایجاد اکو کمپ (1)
3	کشت برنج (1)	احداث باغات بادام (1)	پرورش گاو سمینتال (1)	پرورش ماهی خاویاری (2)	پرورش مرغ بومی گوشتی (2)	روغن گیری از دانه های روغنی(1)		سورتینگ میوه جات (1)	تولید کارتن (1)	گلیم بافی(2)	ایجاد مجتمع رفاهی (1)
4	کشت حبوبات (1)	احداث گلخانه ی صیفی جات (1)	پرورش بزگوشتی بومی (2)	پرورش میگو (2)	پرورش شتر مرغ (2)	تولید چیپس میوه (1)		بسته بندی گوشت ماهی (1)	احداث واحد سبد سازی (1)	بافت چادر شب (2)	احداث شهربازی (2)
5	کشت دانه های روغنی (2)	احداث باغات انگور (2)	زنبورداری (2)		پرورش مرغ بومی تخم گذار (2)	تولید رب گوجه فرنگی (1)		بسته بندی قارچ (2)	تولید کاشی (1)	چرم دوزی،(2)	ایجاد مراکز خرید (2)
6	کشت گیاهان دارویی (2)	احداث باغات پسته (2)			پرورش کبک (3)	تولید لبنیات (1)		بسته بندی تخم بلدرچین (2)	تولید کود میکرونیزه (1)	مجسمه سازی (2)	احداث هتل (3)
7	کشت یونجه (2)	احداث باغات سایرمیوه ها نظیر سیب و گیلاس (3)				روغن گیری از بادام و گردو (2)		بسته بندی گوشت بوقلمون (2)	احداث واحد گونی بافی (2)	بافت تابلو فرش (2)
8	کشت شبدر (3)	احداث باغات انار و آلبالو (3)				تولید نشاسته ی سیب زمینی (2)		بسته بندی گوشت قرمز (2)	تولید مصنوعات چوبی (3)
9	پرورش قارچ (3)	احداث باغات بادام زمینی (3)				تولید پیاز سرخ شده (3)			احداث واحد تولید پوشاک (3)
10	کشت پنبه (3)	احداث نهالستان (3)				تولید چیپس سیب زمینی (3)			احداث واحد تولید لوازم خانگی (3)
11	کشت پیاز (4)					تولید آبمیوه (3)
12	کشت سیب زمینی (4)					تولید خیار شور (3)
13						تولید کمپوت (4)
14						تولیدکنستانتره‌ی میوه (4)
15						تولید گوشت چرخ شده (5)
16						تولید ترشی (5)
17						احداث واحد تولید کنسرو ماهی (5)

در انتهای تحلیل یک لیست مزیت‌سنجی 50 تایی در جدول زیر ارائه‌شده‌است. این جدول مشاغل فوق را در کنارهم نشان می‌دهد.

 

مشاغل	مزیت
کشت گندم	1
کشت جو	2
احداث باغات زرد آلو	3
پرورش دام سبک شیری	4
پرورش ماهی قزل آلا	5
پرورش بوقلمون	6
تولید کنسرو حبوبات	7
تولید ادوات کشاورزی	8
بسته بندی حبوبات	9
کشت برنج	10
کشت حبوبات	11
کشت دانه های روغنی	12
احداث باغات گردو	13
احداث باغات بادام	14
پرورش دام سبک گوشتی	15
پرورش ماهی کپور	16
عرق گیری و عصاره گیری از گیاهان دارویی	17
بسته بندی گیاهان دارویی	18
تولید ظروف پت	19
کشت گیاهان دارویی	20
احداث باغات انگور	21
پرورش گاو سمینتال	22
پرورش ماهی خاویاری	23
پرورش مرغ تخم گذار	24
پرورش مرغ بومی گوشتی	25
روغن گیری از دانه های روغنی، گردو و بادام	26
سورتینگ و درجه بندی میوه ها	27
تولید کارتن و سبد	28
قالی بافی	29
احداث اقامتگاه بومگردی	30
کشت سیب زمینی	31
پرورش قارچ	32
کشت یونجه و شبدر	33
احداث گلخانه ی تولید صیفی جات	34
پرورش بز گوشتی	35
پرورش میگو	36
پرورش شتر مرغ	37
پرورش کبک	38
پرورش بلدرچین	39
تولید چیپس میوه	40
تولید لبنیات	41
تولید نشاسته ی سیب زمینی	42
زنبورداری	43
کشت پنبه	44
احداث نهالستان	45
احداث واحد تولید کنسرو ماهی	46
تولید آبمیوه، مربا، کمپوت و کنستانتره	47
تولید کود میکرونیزه	48
مصنوعات چوبی	49
گونی بافی	50

 

* این فایل با همکاری کمیته امداد امام خمینی (ره) تهیه و تدوین شده است.