گنبد کاووس

مزيت‌سنجي و اولويت‌بندي كسب‌ و كارهاي موجود در هر شهرستان بر مبناي يک روش تحقيق انجام مي‌شود. در اين روش تحقيق، يک شناسنامه براي هر شهرستان و يک شناسنامه براي هر كسب ‌و كار تدوين مي‌شود. اين شناسنامه‌ها به عنوان ورودي به نرم‌افزار داده ‌شده و خروجي نرم‌افزار هم‌پوشاني اين دو شناسنامه و تعيين مشاغل مزيت‌دار شهرستان است. اين اولويت‌بندي‌ها توسط كارشناسان و افراد خبره هر شهرستان بازبيني و اصلاح مي‌شوند. يكي از منابع تحليل همين ليست مزيت‌سنجي اصلاح ‌شده ‌است. يكي ديگر از منابع تحليل، مصاحبه با كارشناسان و متخصصين حوزه اشتغال هر شهرستان است. در هر شهرستان با حداقل 3 نفر از اين افراد مصاحبه انجام مي‌شود. اين مصاحبه‌ها پياده‌سازي و ارزيابي مي‌گردد. در صورت وجود تناقض و ابهام بين اين 3 مصاحبه و ليست مزيت‌سنجي، مصاحبه‌هاي تكميلي و حتي مصاحبه بيشتر هم صورت مي‌گيرد تا تيم تحليل به نتيجه نهايي مطلوب دست ‌يابد؛ بنابراين خروجي هر شهرستان از تجميع مصاحبه‌ها و ليست مزيت‌سنجي حاصل مي‌شود. در ادامه تحليل شهرستان گنبد کاووس ارائه ‌شده ‌است.

 

تعیین کسب ‌و کارهای مزیت‌دار شهرستان

همان‌طوري‌كه در قسمت قبل اشاره ‌شد مبناي تحليل، مصاحبه‌ها و ليست مزيت‌سنجي است. از بررسي اين دو منبع رسته‌هاي رايج و اولويت‌دار شهرستان تعيين شده‌ است. مبناي اين اولويت‌بندي، فراواني و ميزان اشاره افراد كارشناس به كسب‌ و كارهاي رايج در هر شهرستان و اولويتي كه اين مشاغل در ليست مزيت‌سنجي دارند، است. در هر رسته كسب ‌و كارهاي رايج به ترتيب اولويت مشخص شده‌ است. در تحليل به مشاغل موجود، مشاغل قابل توسعه و مشاغلي كه هنوز در شهرستان راه‌اندازي نشده و پتانسيل ايجاد آن‌ها در شهرستان وجود دارد، اشاره شده ‌است. مزيت‌هاي شغلي به ترتيب اولويت در ادامه آورده شده‌ است.

 

1. صنایع تبدیلی و تکمیلی
2. صنایع غذایی
3. دامداری
4. خدمات
5. زراعت
6. طیور
7. باغداری
8. صنعت
9. صنایع دستی
10. شیلات

 

· صنایع تبدیلی و تکمیلی

با وجود تنوع تولید محصولات کشاورزی در شهرستان گنبد کاووس، بررسی‌ها نشان می‌دهد که سالانه مقداری از این محصولات در مراحل کاشت، داشت و برداشت به ضایعات تبدیل می‌شوند. از سوی دیگر برداشت و یا تولید بسیاری از محصولات کشاورزی در یک بازه زمانی مشخصی رخ می‌دهد؛ اما مصرف آن‌ها در طی سال صورت می‌پذیرد؛ لذا توسعه صنایع تبدیلی در شهرستان گنبد کاووس می‌تواند زمان استفاده از محصولات را افزایش دهد و از میزان ضایعات آن بکاهد. همچنین گسترش این صنایع موجب اشتغال‌زایی، ایجاد درآمد و جلوگیری از اتلاف و ضایع شدن محصولات در این شهرستان خواهد شد.

با توجه به اینکه در شهرستان گنبد کاووس باغداری در وضعیت مناسبی قرار داشته و میوه های با کیفیتی در این شهرستان تولید می‎‌شود؛ بنابراین سورت و بسته بندی میوه فرصت مناسبی برای سرمایه گذاری و درآمدزایی در این شهرستان خواهد بود.

هدف از سورتینگ میوه، دسته بندی و درجه بندی انواع میوه بر اساس سایز و کیفیت است؛ به طوری که بتوان محصول نهایی را به صورت یک دست و یک اندازه در بسته بندی های مختلف در بازار ارائه نمود و مشتری نهایی در طول زمان از یکنواختی خرید خود با برند مورد نظر مطمئن باشد. بسته بندی نهایی میوه و سبزی پس از عملیات سورتینگ به منظور جابجایی آسان و همچنین حفاظت از محصول نهایی سورتینگ شده صورت می گیرد. از ویژگی های بسته‌بندی مناسب میوه، می‌توان به عدم استفاده از مواد مضر و شیمیایی در ساختار بسته بندی، سهولت فریز کردن و نگهداری در سردخانه، قابلیت حمل و نقل مناسب، پاسخگویی به نیازهای نهایی بازار به طوری که در وزن ها و بسته های مختلف، همه سلیقه ها را در بر بگیرد، استحکام فیزیکی مناسب بسته‌بندی به خصوص در صورت سورتینگ صادراتی میوه و سبزیجات، پالت سازی و جایگذاری صحیح کارتن ها درون پالت اشاره کرد. همچنین بسته بندی باید به گونه ای باشد که درون بسته و محصول سورتینگ شده کاملا مشخص باشد.

در سال های اخیر با افزایش آگاهی‌های مردم نسبت به مواد غذایی و توجه بیشتر آنها به سلامت و نقش مواد غذایی مفید، مصرف گوشت ماهی از جایگاه ویژه ای نزد مردم برخوردار شده و مصرف آن در جوامع بشری افزایش چشمگیری یافته است. همچنین با توجه به فسادپذیری بالای ماهی و لزوم وجود آن در سبد غذایی انسان، استفاده از روش‌های بسته بندی مناسب بسیار ضروری است؛ لذا بسته‌بندی ماهیان پرورشی صرفه اقتصادی دارد؛ زیرا تولیدات ماهی بیش از نیاز شهرستان است و می توان روی بسته بندی آن کار کرد.

با افزایش جمعیت، رشد تکنولوژی و افزایش سطح استانداردهای زندگی در جوامع امروزی، مصرف محصولات با محتوای بسته‌بندی‌های کوچک افزایش یافته است. جامعه مصرفی نیازمند محصولاتی با سایزها و بسته بندی های متفاوت بوده و اهمیت صنعت بسته بندی به تدریج برای بنگاه ها و برنامه ریزان اقتصادی در حال آشکار شدن است. در بیشتر موارد شاهد هستیم که محصولات با بسته بندی های نامناسب یا به صورت فله ای و یا با قیمت‌های ناچیز به بازرگانان خارجی فروخته می‌شوند. این محصولات بعد از انتقال به خارج و انجام بسته بندی های مناسب بر روی آنان، با ارزش افزوده بالا و با قیمت های چند برابری و به اسم و برند همان کشورها به بازار کشورهای دیگر عرضه می شوند و این کار ضمن برندسازی برای آن کشورها، تجارت آن ها را هم توسعه می‌دهد و این نشان دهنده رابطه مستقیم توسعه صنعت بسته بندی با رشد و توسعه تجاری کشورهاست. با توجه به موارد ذکر شده و تولیدات غلات در این شهرستان، بسته بندی غلات توجیه اقتصادی دارد.

بسته بندی برنج نیز به رغم کشت و توسعه برنج، از جمله پیشنهادات راهبردی برای توسعه اقتصاد شهرستان است. البته در حال حاضر نیز چنین واحدهایی در شهرستان وجود دارد؛ اما این صنعت همچنان جای کار داشته و قابلیت توسعه دارد.

تولید و بسته‌بندی کمپوست از جمله کسب و کارهایی است که به سبب عملکرد خوب باغداری و دامداری در این شهرستان، علاوه بر اشتغالزایی، سبب ارزآوری به کشور نیز می‌شود. تولید و بسته بندی کمپوست (افزودن کود شیمیایی به کود حیوانی) هم از کسب و کارهای خوبی است که قابلیت سرمایه گذاری را دارد؛ زیرا در این شهرستان کشاورزی و دامداری به حد مطلوبی انجام می‌شود؛ لذا مشکلی در خصوص تولید و بازار مصرف این مورد وجود ندارد. كود حيواني علاوه بر تأمين قسمتي از نياز غذایي محصول، ساختمان فيزيكي خاك را بهبود بخشيده تا ريشه محصول بهتر بتواند تنفس كند و فضاي بهتري را برای رشد و گسترش ريشه در اختيار داشته باشد؛ بنابراین طرفداران زیادی مخصوصا در بین باغداران دارد.

بسته‌بندی گوشت قرمز و گوشت مرغ از دیگر کسب و کار هایی است که به سبب رونق دامداری و مرغداری در این شهرستان، گزینه مناسبی برای سرمایه گذاری قلمداد می‌شود. مصرف گوشت‌های بسته بندی شده‌ای که در ظروف یک بار مصرف ارائه می شوند و حاوی برچسب‌هایی هستند که نشان‌دهنده رعایت شرایط بهداشتی و نظارت دامپزشکی است، توصیه می شود. گوشت سالم و بهداشتی دارای رنگ، بو و شکل فیزیکی طبیعی، عاری از هر گونه فضولات و کاملاً تمیز و بدون آثار خون مردگی است. یکی از روش‌های تازه ماندن گوشت، بسته‌بندی مناسب است. بسته بندی باید به گونه‌ای باشد که گوشت را در مقابل نفوذ طعم، بو، رنگ و سایر عوامل خارجی محافظت کرده و از خشک شدن و تبخیر سطحی جلوگیری کند. همچنین بسته بندی باید خواص حسی و ظاهری و سایر ویژگی‌های گوشت را حفظ و همچنین گوشت را در برابر آلودگی های میکروبی و سایر آلودگی ها نگهداری نماید.

با توجه به اینکه دامداری در این شهرستان از جمله اولویت‌های برتر است، تولید خوراک دام، فرصت مناسبی برای سرمایه گذاری در این شهرستان است. البته چنین واحدی در حال حاضر نیز فعالیت می‌کند؛ اما تولید خوراک دام همچنان جای کار داشته و می‌توان این تولیدات را افزایش داد.

شهرستان گنبد کاووس دارای مراتع باارزشی است که به دلیل پایین بودن هزینه تأمین علوفه از این مراتع در مقایسه با هزینه تولید علوفه از طریق کشت آبی، فشار زیادی بر این مراتع وارد می شود. با توجه به افزیش دامپروری و مرغداری‌ها و پایین بودن ظرفیت تولیدی مراتع در این شهرستان، این فشار بیشتر و بیشتر می‌شود و برای جلوگیری از تخریب مراتع باید به فکر منابع غذایی غیر مرتعی در این شهرستان بود. با توجه به اینکه محصول تولیدی توسط دام‌های موجود در شهرستان به مصرف می رسد و همچنین تعداد دام در شهرستان هر روز رو به افزایش است؛ لذا هر سال به مقدار بیشتری علوفه و خوراک دام در شهرستان نیاز است. با اجرای پروژه های صنعتی در شهرستان که از ضایعات کشاورزی و ... خوراک دام، طیور و آبزیان با ارزش غذایی بالا تولید بکند، علاوه بر اینکه باعث کاهش تخریب مراتع در شهرستان می‌شود، زمینه اشتغال خوبی را به طور مستقیم و غیر مستقیم برای جوانان شهرستان ایجاد می‌کند. همچنین با توجه به جمعیت دامی در شهرستان ساری و نیاز این دام ها به استفاده از خوراک صنعتی، می توان در جهت احداث واحدی در زمینه تولید خوراک در این شهرستان فعالیت نمود.

علیرغم اینکه زنبورداری در این شهرستان در وضعیت مطلوبی قرار داشته و محصول با کیفیتی تولید می‌شود، اما واحدی برای بسته بندی عسل در این شهرستان وجود ندارد؛ لذا ایجاد چنین واحدی توجیه اقتصادی دارد.

ویژگی مهم عسل آن است که این ماده طبیعی به دلیل دارا نبودن آب، به شرط دوری از رطوبت، به مدت طولانی فاسد نمی‌شود. این ماده فقط در صورتی ارزش غذایی خود را از دست می‌دهد که بیش از ۶۰ درجه سانتی‌گراد حرارت ببیند؛ البته برای حفظ قدرت ضد میکروبی عسل باید آن را در مکانی تاریک و یا در ظرف شیشه ای مات یا تیره خارج از یخچال نگه داشت. نگهداری عسل در ظروف فلزی برای مدت طولانی مناسب نیست. بدین منظور امروزه بسته بندی عسل به شکل های جذاب، خلاقانه و مناسب جهت نگهداری رو به افزایش است. بسته‌بندی های شکیل، باعث جذب بیشتر مشتری و همچنین تسهیل در حمل و نقل عسل می‌شود؛ لذا کار کردن در حوزه بسته بندی عسل تولیدی شهرستان علاوه بر سودآوری باعث ایجاد اشتغال پایدار نیز می‌شود.

تولید روغن کوهان شتر نیز از دیگر گزینه های شغلی مناسب برای کسب درآمد در این شهرستان است؛ زیرا پرورش شتر در این شهرستان به صورت گسترده انجام می‌شود.

روغن کوهان شتر از بهترین داروهای طبیعی است که به روش سنتی تهیه می شود. این روغن برای انواع بیماری‌های پادرد، کمردرد، رماتیسم، سیاتیک و ترمیم شکستگی استخوان به کار می رود. مصرف این روغن در مجاورت کویر و مناطقی که آب و هوای خشکی دارد، بالاتر است.

لازم به ذکر است در صورت دقت نکردن به بازارفروش و ظرفیت شهرستان، مشاغلی که در این حوزه نام برده شد با مسئله اشباع روبه رو خواهند شد. بنابراین در نظر گرفتن نیاز و ظرفیت شهرستان و همچنین بازارفروش در شهرستان های اطراف در زمینه راه انداری این مشاغل مهم است.

 

· صنایع غذایی

فراوری محصولات کشاورزی مهم ترین روش برای ایجاد اشتغال پایدار و توسعه پایدار امنیت غذایی در شهرستان گنبد کاووس است. ایجاد صنایع غذایی در شهرستان گنبد کاووس، علاوه بر اشتغالزایی و کاهش هدررفت محصولات کشاورزی در این منطقه، باعث ارتقای سطح درآمد مردم این منطقه نیز خواهد شد.

با مقایسه سرانه مصرف آبزیان در سبد غذایی جامعه ایرانی و فاصله بسیار زیاد بین ارقام و اعداد سرانه مصرف جهانی بایستی علل عدم مصرف آن در جامعه را بررسی و به رفع آن پرداخت، چرا که قرار گرفتن آبزیان در سبد غذایی مردم نقش مهمی در سلامت جامعه ایفا می نماید. مصرف گوشت سفید در مقایسه با گوشت قرمز از سلامت بالاتری برخوردار است و بر طبق آخرین یافته های محققین علوم تغذیه و پزشکی مصرف صحیح آبزیان از بروز بسیاری از بیماریها جلوگیری می کند؛ بنابراین تنها راه افزایش مصرف سرانه آبزیان در کشور علاوه برگزاری برنامه های آموزشی، تولید غذاهای دریایی آماده مصرف نظیر انواع فیش برگر و ناگت، میگو برگر و … و ترویج مصرف آن ها بین گروه های مختلف مصرف کننده است؛ لذا ایجاد چنین صنایعی ضمن وجود مواد اولیه آن در شهرستان گنبد کاووس، توجیه اقتصادی دارد.

تولید سوسیس وکالباس نیز از دیگر مزیت های شهرستان در حوزه صنایع غذایی است و با توجه به اینکه دامداری نیز در این شهرستان در وضعیت مناسبی قرار دارد، ظرفیت سوددهی را دارد.

تولید محصولات فرآوری شده از گوشت، در هر زمانی سوددهی دارد و از شغل‌های آزاد پردرآمد محسوب می‌شود. در بین فراورده های عمل آوری شده از گوشت، سوسیس و کالباس به دلیل آماده سازی سریع و همچنین طعم و مزه مطلوب، مصرف بیشتری دارد. سوسیس و کالباس حاوی پروتئین های حیوانی کافی، چربی، کربوهیدرات و ویتامین است و می توان آن‌ها را از جمله غذاهای آماده در سفره خانواده ها نام برد. برای حفظ این جایگاه و افزایش تقاضای این محصولات، علاوه بر انتخاب روش های مناسب تولید و فراوری، باید به نوع و شکل بسته بندی آنها نیز توجه نمود. با توجه به رونق دامداری در این شهرستان، راه‌اندازی این کسب ‌و کار دارای مزیت خواهد بود.

با توجه به اینکه در این شهرستان پرورش شتر به صورت گسترده دنبال می‌شود؛ بنابراین تولید لبنیات شتر یکی از کسب و کارهای مناسب برای سودآوری و اشتغالزایی در این شهرستان است.

فراوری گیاهان دارویی یکی از کسب و کارهایی است که به سبب کشت گیاهان دارویی در این شهرستان، سوددهی قابل توجهی خواهد داشت.

فرآوری گياهان دارويي، علاوه بر ارزش افزوده، نياز به سرمايه‌گذاري زيادي نداشته و مي‌تواند نقش مهمي در کارآفرینی داشته باشد. یکی از فرآوری‌های گیاهان دارویی تولید عرقیات است. تولید عرقیات دارای تکنولوژی و دانش فنی پیچیده ای نمی باشد و با توجه به ظرفیت بالای تولید گیاهان دارویی در کشور و مخصوصا شهرستان گنبد کاووس و نیز سهولت صادرات این محصولات به کشورهای دیگر، می توان با سرمایه‌ای اندک به این کسب و کار مشغول شد. خشک کردن و بسته‌بندی نیز از دیگر فرآوری‌های گیاهان دارویی است که می‌توان با فعالیت در آن‌ها به سود رسید.

روغن کشی از دانه های روغنی مانند آفتابگردان و کلزا نیز از جمله مشاغلی است که ایجاد آنها در صورت توسعه سطح زیر کشت مواد اولیه، ارزش افزوده زیادی را به همراه خواهد داشت؛ زیرا در حال حاضر چنین واحدهایی به در این شهرستان فعال هستند و عملکرد خوبی نیز داشته‌اند. در سال‌های اخیر با توجه به اهمیتی که مصرف‌کنندگان جهانی به مصرف روغن گیاهی به جای روغن حیوانی می‌دهند، میزان تقاضا برای این روغن‌ها افزایش یافته و در نتیجه رشد چشمگیری را در این صنعت مشاهده می‌کنیم.

با توجه به اینکه کاشت صیفی جات در این شهرستان به صورت گسترده انجام می‌شود، مزیت هایی مانند تولید رب، پودر گوجه، خیار شور و ترشی جات، برنامه های خوبی برای سرمایه گذاری و درآمدزایی هستند که در حال حاضر به صورت سنتی در این شهرستان انجام می‌شوند.

صنعت تولید رب گوجه فرنگی دارای کاربردهای فروانی از قبیل چاشنی و بهبود دهنده رنگ و طعم انواع غذا، ماده اولیه سس‌ها و کنسروها است و با توجه به اینکه کاشت گوجه فرنگی در این شهرستان وجود دارد، تولید رب از مزیت های قابل سرمایه گذاری است.

پودر گوجه‌فرنگي محصولي است كه زمان زیادی از توليد آن در كشور نمي‌گذرد و در همین مدت هم توانسته جاي خود را در بازار باز كند. اين پودر به دليل داشتن وزن و حجم كمتر نسبت به ساير فراورده‌هاي گوجه‌فرنگي، باعث سهولت و صرفه‌جويي در حمل ‌و نقل و بسته‌بندي شده و ماندگاري و عمر مفيد بيشتري دارد. از طرفي برخی آنتي ‌اكسيدان‌های موجود در گوجه‌فرنگي طی فرآيند توليد رب از بين مي‌ رود، اما اين مواد در پودر گوجه حفظ شده و از بين نمي‌روند. مزيت ديگر اين پودر نداشتن مواد نگهدارنده در تركيبات آن نسبت به رب است چرا كه رب، ماندگاري كمتري دارد و براي جلوگيري از اين حالت از مواد نگهدارنده بيشتري در ترکیب آن استفاده می‌ شود. پودر گوجه فرنگی در صنایع غذایی و دارویی دارای کاربردهای متنوعی است. از جمله کاربردهای گسترده این محصول می‌توان به کاربرد آن در مواد غذایی منجمد شده و نیمه آماده، سوپ‌های آماده، اسنک‌ها (شامل پفک، چیپس،...) و... اشاره نمود. به طور کلی می توان گفت از این محصول به عنوان چاشنی در تولید محصولات مختلف استفاده می‌شود.

ترشی و شور، بیشتر به‌عنوان یک چاشنی در کنار غذا مصرف می‌شود و به دلیل خاصیت اسیدی که دارد، باعث افزایش اشتها و میل به غذا خوردن در افراد می‌شود. این محصول یکی از فرآیندهای نگهداری طولانی‌ مدت صیفی‌ و سبزیجات است. در جوامع امروزی به دلیل افزایش مشغله افراد و شاغل بودن بسیاری از زنان، فرصت کافی برای تهیه آن در منزل و توسط خود افراد وجود ندارد و اکثر خانواده‌ها تمایل دارند ترشی و شور مورد نیاز خود را به‌صورت آماده تهیه نمایند؛ بنابراین راه اندازی کسب‌ وکار تهیه ترشی و شور می‌تواند راهی برای پاسخ به این نیاز افراد جامعه و کسب درآمد باشد.

راه‌اندازی خط تولید خیار شور به دلیل سرمایه نسبتا کم در مقایسه با دیگر خطوط تولید و همچنین مواد اولیه تولید شده در داخل شهرستان، فرصت مناسبی را برای سرمایه گذاری در این زمینه فراهم نموده‌ است. برخی از خواص خیار شور برای سلامتی عبارتند از: بهبود وضعیت گوارش، منبعی غنی از آنتی‌اکسیدان، کمک به کنترل دیابت، حفظ سلامت کبد و حفظ سلامت معده.

شهرستان گنبد کاووس یکی از شهرستان هایی است که باغداری در آن عملکرد خوبی داشته و محصولات با کیفیتی در این حوزه تولید می‌شوند؛ بنابراین راه اندازی کسب و کارهایی مانند تولید آبمیوه، چیپس میوه و سایر فراورده های میوه مانند کمپوت، لواشک، کنسانتره، مربا و ... دوره بازگشت سرمایه کوتاه مدتی داشته و از جمله مزیت های اشتغالزا به شمار می‌رود.

تهیه چیپس میوه به دلیل فراوانی تولید میوه‌های باغی در شهرستان زمینه اشتغال خوبی را چه در مقیاس کارگاهی و چه در مقیاس کارخانه ای برای علاقه مندان فراهم می‌کند. خشک کردن میوه‌جات، یکی از روش‌هاي جلوگیري از فساد میکروبی آن‌ها است. در این روش، در اثر کاهش میزان رطوبت، امکان فساد میکروبی بسیار کم شده و سرعت دیگر واکنش‌هاي مضر نیز، به مقدار قابل توجهی کاهش می‌یابد. خشک کردن، ضمن اینکه روي محصول اثر حفاظتی دارد، وزن و حجم آن را نیز به میزان چشمگیری کاهش می‌دهد، در نتیجه از هزینه‌های حمل و نقل و ذخیره‌سازي نیز می‌کاهد. با توجه به اینکه بخشی از بازار میوه خشک ایران، سهم محصولات وارداتی است؛ بنابراین با تولید مشابه داخلی این میوه‌ها (از نظر نوع و کیفیت)، می‌توان مانع از واردات و خروج میلیون‌ها دلار ارز از کشور شد. همچنین نیاز بیش از حد برخی از کشورها به این گونه محصولات (به دلیل شرایط ویژه اقلیمی آن‌ها، هزینه بالای حمل و نقل سبزیجات و میوه‌های تازه و محدود بودن زمان نگه‌داری آن‌ها)، فرصت مناسبی برای رونق تولید و صادرات چیپس میوه فراهم آورده است.

آبمیوه یکی از بهترین جایگزین‌ها برای نوشابه‌های گازدار در سراسر دنیا است. این نوشیدنی تهیه شده از انواع میوه، از نظر سلامتی ارزش غذایی بالایی دارد و بر این اساس میزان مصرف آن در کشورهای مختلف جهان دائما در حال افزایش است. صنعت آبمیوه در هر کشوری از صنایع اساسی در بخش غذایی به شمار می‌رود و این موضوع موجب شده تا بازار جهانی انواع آبمیوه و کنسانتره بسیار پررونق و گرم باشد؛ اما نکته ای که بر بازار فروش آبمیوه تاثیر دارد و باید به آن دقت شود نوع بسته بندی محصول است. بسته بندی شکیل تر در کنار کیفیت خوب محصول تاثیر بسیار خوبی در افزایش محبوبیت کالا خواهد داشت.

در ادامه نیز می‌توان پیشنهاد راه اندازی واحدهایی برای تولید نان و شیرینی را برای سوددهی و اشتغالزایی داد. پخت شیرینی در ابعاد وسیع و کارگاهی و حتی در محیطی کوچک (در خانه) امکان پذیر است. شیرینی محصولی است که در انواع متفاوت و با طعم های متنوعی تهیه می شود. به علاوه این که با تغییر در مواد تشکیل دهنده آن می توان برای افراد رژیمی هم شیرینی تهیه کرده و این افراد را نیز به بازار هدف خود اضافه کرد. این کسب و کار را می توان با تجهیزات کم و سرمایه پایین شروع کرد و در زمان کوتاه با فروش محصول به سود بالایی رسید. پخت شیرینی یکی از مشاغل زودبازده و یک فرصت شغلی مناسب مخصوصا برای زنان خانه دار شهرستان محسوب می شود. یافتن بازار فروش محصول یکی از ضروریات این حرفه می‌باشد که با تبلیغات مناسب مخصوصا در فضای مجازی می توان به آن دست یافت. توجه به این نکته ضروری است که یکی از لازمه های موفقیت در این شغل گذراندن دوره های آموزشی مرتبط با پخت شیرینی است.

 

· دامداری

دامداری به عنوان یکی از حوزه‌های بخش کشاورزی، در سطح گسترده‌ای در شهرستان گنبد کاووس انجام می شود و در نتیجه انجام این حرفه، سود اقتصادی خوبی را نیز نصیب مردم این منطقه کرده است. از آن جایی که حوزه دامداری با یکی از مهم ترین نیازهای انسان، یعنی نیاز به منابع غذایی و خصوصا منابع پروتئینی مرتبط می‌باشد، توجه به آن امری ضروری است. فعالیت در این حوزه شغلی و افزایش بهره وری در آن، می تواند عاملی برای توسعه صنایع غذایی، تبدیلی و تکمیلی در این شهرستان محسوب شود.

دامداری در شهرستان گنبد بیشتر به صورت سنتی انجام می‌شود. البته دامداری صنعتی و نیمه صنعتی نیز در این شهرستان انجام می‌شود. مردم این شهرستان در زمینه دام سبک بیشتر گوسفند نژاد دالاق، گوسفند نژاد زل و گوسفند دورگ کردی-افشاری را پرورش می‌دهند و در زمینه دام سنگین نیز بیشتر از پرورش اسب و شتر استقبال می‌کنند. البته پرورش گاو میش، گاو هلشتاین، گاو بومی، گاو هلشتاین دورگ و گاو سمینتال دورگ نیز در این شهرستان انجام می‌شود.

پرورش تمام موارد فوق در حال حاضر در این شهرستان انجام شده و عملکرد خوبی داشته است؛ لذا قابلیت سرمایه گذاری را دارند.

زیستگاه اصلی گوسفندان نژاد دالاق استان گلستان است. گوسفند نژاد دالاق دارای جسته ای بزرگ و گوش های درازی است و حتی روی جمجمه میش و قوچ دالاق برجستگی وجود دارد. این نژاد از گوسفندان ایرانی جزو دسته گوشتی محسوب می شود. البته پشم گوسفندان دالاق هم با کیفیت هستند و به طور کلی در سال دو بار پشم چینی انجام می شود که اوایل بهار و اواخر تابستان است.

گوسفند نژاد زل یکی از بهترین نژادهای گوشتی است که در ایران پرورش داده می‌شود. این دام در رنگ های متنوعی یافت می‌شود و میتوان گفت این نژاد تنها نژاد بی دنبه در ایران است و به جای دنبه یک دم کوچک دارد. این نژاد اکثرا در نواحی اطراف دریای خزر پرورش داده می شود و بومی استان گلستان است ولی در استان مازندران نیز این نژاد را پرورش می‌دهند. گوسفند زل به دلیل نداشتن دنبه و داشتن دست و پاهای کوتاه و قد کوتاه می تواند مسافت های طولانی و مرتفع را به خوبی طی نماید و به همین دلیل به خوبی قابل پرورش دادن در مناطق کوهستانی و جنگلی است و میتواند به خوبی خود را با اقلیم کوهستانی سازگار نماید. همچنین گوسفندان نژاد زل را اکثرا در نواحی جنگل ها و کوهپایه ها و مناطق معتدل پرورش میدهند و به همین دلیل برای پرورش آنها در فصل تابستان و بهار میتوان از مراتع جنگلی و کوهپایه ای استفاده کرد و میزان علوفه مورد نیاز برای پرورش این دام به صورت آزاد و از مراتع تامین می شود.

پرورش شتر نسبت به سایر دام ها مزیت‌هایی مانند قابلیت سازگاری با شرایط سخت محیطی مناطق خشک و نیمه خشک، تحمل گرما، کم آبی و کیفیت پایین علوفه و مقاومت نسبی در مقابل امراض و عوامل بیماری‌زا را دارد. همچنین شتر در مقایسه با سایر دام های اهلی علوفه را با قابلیت هضم بالا و بازده بیشتری استفاده می نماید و قادر است از انواع خاص گیاهان مرتعی (خشبی، خاردار و تیغ دار) به میزانی استفاده نماید که سایر دام ها قادر به استفاده از آن نیستند. از دیگر فواید پرورش شتر، حداقلِ نیاز به تاسیسات، تجهیزات و امکانات پرورش و نگهداری و در نتیجه کمترین نیاز به سرمایه گذاری سنگین را در مقایسه با سایر دام‌ها دارد. گوشت شتر منبع بسیار خوبی برای بسیاری از مواد غذایی مهم و مورد نیاز بدن می‌ باشد. این گوشت حاوی پروتئین‌ هایی با ارزش غذایی بالا و تعدادی از ویتامین ‌های مفید و مورد نیاز بدن نظیر ویتامین ‌های گروه B و برخی از عناصر معدنی مهم نظیر آهن، فسفر و کلسیم است. سازمان ملل متحد شیر شتر را جزو سالم‌ترین شیر حیوانی جهان شمرده است و به ‌دلیل خواص زیاد شیر شتر برخی محققان به آن «طلای سفید بیابان» نیز می‌گویند. در تحقیقات جدید، خواص متعددی برای شیر شتر به ‌اثبات رسیده است. این تحقیقات بیانگر آن است که پادتن‌های موجود در شیر شتر علاوه بر اینکه موجب ماندگاری طولانی‌تری نسبت به اغلب محصولات لبنی می‌‌شود، سیستم ایمنی بدن را تقویت کرده و باعث غلبه سیستم دفاعی بدن در برابر بیماری‌هایی نظیر سرطان، ایدز، آلزایمر و هپاتیت C می‌‌شود و از این نظر شیر شتر ساختار و ‌خصوصیاتی بسیار شبیه به شیر انسان دارد.

امروزه با توجه به رشد جمعیت کشور و نیاز روز افزون جامعه به گوشت و مواد گوشتی و نقش مهم این محصولات در تامین پروتئین و غذای افراد جامعه، پرورش دام های پر بازده به منظور افزایش تولید و خودکفایی غذایی کشور، امری لازم و ضروری است. گاوهای بومی ایران به لحاظ تنوع و اختلاف ژنتیکی، ویژگی های خاص نژادی و مقاومت های طبیعی ایجاد شده در آن ها طی قرن ها زیست در شرایط سخت محیطی و آب و هوایی مختلف به عنوان یک منبع عظیم تولید شیر و گوشت می تواند نقش موثر در تامین مواد پروتئین حیوانی و اقتصاد جامعه ایفا نماید. در ضمن به عنوان مثال طبق آماری که اخیرا تهیه و ارائه شده است حدود 95.5 درصد از شیر مصرفی و حدود 50 درصد از گوشت مصرفی انسان در سطح جهان از گاو به دست می آید. پوست گاو نیز به عنوان یک محصول با ارزش دامی امروزه به میزان 10 تا 20 درصد مصارف چرم سازی را تامین می کند و حتی شاخ، سم و فضولات حیوان نیز ارزش اقتصادی داشته و به روش های مختلف مورد استفاده قرار می گیرد.

گاومیش دامی است که نسبت به بیمارهای دام بسیار مقاوم است و شیر تولیدی آن از کیفیت بسیار خوبی برخوردار است. گاومیش برخلاف گاو که هر علوفه‌ای را نمی‌خورد و انتخابی عمل می‌کند، همه نوع علفی می‌خورد و حتی از بقایا و پسماندهای کشاورزی و جلبک های موجود در آب نیز تغذیه می‌کند. یکی از مهم‌ترین مزیت‌های پرورش گاومیش، بالا بودن درصد چربی موجود در شیر این دام است. در حالی که هر لیتر شیر گاو به طور میانگین 4 تا 5 درصد چربی دارد، چربی موجود در شیر گاومیش بین 8 تا 12 درصد است.

امروزه به منظور بهره برداری بهینه، از گاوهای دورگ استفاده می‌شود که این موارد حاصل تلقیح نژاد اصلی و نژاد بومی هستند. گوساله ای که از طریق آمیخته گری متولد می شود هم برخی خصوصیات ارثی گاو نر اصیل را دارا می باشد و هم برخی خصوصیات ارثی گاو ماده بومی را دارد. در نسل های بعدی به تدریج صفات منتقل شده از گاوهای اصیل در گوساله ها ظاهر می شود و تولیدات شیر و گوشت اغلب آنها نیز به نحو قابل توجهی بیشتر می شود. در شهرستان گنبد کاووس نیز پرورش گاو هلشتاین دورگ و سمینتال دورگ انجام می‌شود و با توجه به سازگاری که با اقلیم منطقه داشته، همچنان قابلیت توسعه و سرمایه گذاری را دارد.

در ادامه نیز می‌توان به مزیت زنبورداری اشاره کرد. این کسب و کار نیز در حال حاضر در شهرستان انجام می‌شود و با توجه به عملکرد خوبی که داشته است، پتانسیل های سرمایه گذاری را دارد.

مسلما اتکا به درآمدهای نفتی همیشگی نیست و یکی از راهکارهای توسعه اقتصادی کشور، توجه به صادرات غیر نفتی است. پرورش زنبور عسل از این نوع بوده که می تواند سود خوبی به همراه داشته باشد. باردهی گل ها و میوه ها با گرده افشانی توسط زنبور عسل افزایش می یابد. این مسئله باعث شده ارزش اقتصادی پرورش زنبور عسل بسیار بیشتر از ارزش ریالی حاصل از تولید عسل باشد. در طی فرآیند پرورش و نگهداری زنبور عسل، با ازدیاد کندوها می توان به فروش کندو نیز فکر کرد و به سود خوبی نیز دست یافت. در مناطق گرمسیری از هر کندو یک بچه کندو گرفته می شود. در ضمن محصول مزرعه پرورش زنبور عسل صرفاً کندو و عسل نیست، بلکه موم، زهر و ژل آن نیز قابلیت فروش دارد.

 

· خدمات

تنوع در حوزه مشاغل خدماتی بسیار زیاد است و حرفه های زیادی را در برمی گیرد که میزان سودآوری حرفه ها با توجه به نیاز و ظرفیت منطقه با یکدیگر تفاوت هایی دارد. برای مثال گردشگری از فعالیت هایی است که با سودآوری بسیاری همراه است و در شهرستان گنبد کاووس نیز ظرفیت های بسیار خوبی برای سرمایه گذاری در زمینه گردشگری وجود دارد.

گردشگري امروزه يكي از اقتصادي‌ترين فعاليت‌ها در چرخه ملي كشورها، به خصوص از جهـت اشـتغال و ارزآوري و رونـق منـاطق مختلف تلقي مي‌شود كه علاوه بر آن داراي مزاياي ارتباطي، سياسي، فرهنگي و تأثيرات بين‌الملل خاصـي نیز اسـت؛ بـه همـين دليـل اغلب كشورهاي جهان كه داراي ميراث فرهنگي غني و نيز مناطق طبيعي هستند، از ايـن فعاليـت بـه منزلـه ابـزاري راهبـردي در توسعه اقتصادي استفاده مي‌كنند. اين عوامل شرايط مساعدي را براي بهره‌برداري و توسعه زيرساخت‌هاي گردشگري فراهم مي‌سازد. با توجه به اهداف و سياست‌هاي دولت در سند چشم‌انداز كشور، ايجاد زيرساخت‌هاي گردشگري از واقعيـت‌هـاي اجتنـاب ناپـذير اسـت. يكـي از راه‌هـاي تحقـق توسـعه گردشـگري، ايجـاد مجتمع‌هاي تفریحی-سرگرمی و بومگردی و ایجاد رستوران بومی، در مناطقی است که موقعیت خاص جغرافیایی و تاریخی دارند؛ اين امر از طريق جذب گردشگر و افزايش اشتغال، بر رشـد اقتصـادي و توسعه اين مناطق و در نهايت توسعه كشور تاثير مي‌گذارد.

شهر باستانی جرجان، آق تپه گنبد کاووس، برج گنبد کاووس (برج گنبد قابوس)، بازارچه مرزی اینچه برون، مجتمع سوارکاری گنبد کاووس، بازار روس ‌ها، دریاچه مصنوعی گنبد کاووس، امامزاده یحیی بن زید، تالاب آلاگل، دیوار بزرگ گرگان و ... از جمله جاذبه های طبیعی، تاریخی و مذهبی شهرستان گنبد کاووس هستند. این مناطق بازدیدکنندگان زیادی دارند و بنابراین می‌توان در خصوص گرشگری مانند احداث باشگاه سوارکاری، اقامتگاه بومگردی، رستوران بومی و هتل و اقامتگاه سرمایه گذاری نمود.

رستوران‌های بومی، مکان‌هایی با فضای سنتی و متناسب با آداب ‌و ‌رسوم هر منطقه است که در آنها بیشتر به‌جای استفاده از میز و صندلی‌های مدرن از تخت یا سایر وسایل سنتی استفاده می‌شود و علاوه بر سرو غذاهای محلی، ترشیجات خانگی، نوشیدنی‌هایی مانند چای و قهوه نیز عرضه می‌شود. رستوران‌ها جزء مهم‌ترین نمادهای فرهنگی برای هر کشوری در جهان محسوب می‌شوند و می تواند در خانه های قدیمی موجود در هر منطقه اجرا شود. بسیاری از گردشگران و توریست‌های غذایی برای امتحان کردن غذاهای مختلف به سفر می روند و این مسئله برای مناطق مختلف ایران قابل استفاده و بهره برداری است؛ بنابراین ایجاد رستوران بومی نیز از کسب و کارهای زود بازده است؛ زیرا هم تمایل مردم به سمت سرو غذا های محلی بیشتر شده و هم معاملات این کسب و کار به صورت نقدی انجام می‌شود.

ایران کشوری است غنی از اقلیم های مختلف و برای کسانی است که می خواهند با فرهنگ و آداب و رسوم محلی هر منطقه آشنا شوند. اقامتگاه های بوم گردی فرصتی مناسبی است تا ضمن گردشگری در هر منطقه و بازدید از جاذبه های توریستی، حس ایرانی زیستن به سبک سنتی را تجربه کنند. همچنین طبخ غذاهای محلی در برخی اقامتگاه ها، مصداق دیگری از مهمان نوازی ایرانی است.

در حقیقت پیش از آن که یک گردشگر از شهری بازدید کند، بخشی از جستجوی آن‌‌‌‌‌‌ها در مورد این خواهد بود که چگونه نزدیک‌‌‌‌‌‌ترین هتل و اقامتگاه را در شهر پیدا کنند. حقیقت این است که اگر یک شهر توریستی فاقد هتل‌‌‌‌‌‌ها و اقامتگاه‌‌‌‌‌‌های استاندارد باشد، احتمالاً بازدیدکنندگان (گردشگران) کمتری جذب خواهد کرد. در نتیجه، به عنوان یک سرمایه‌‌‌‌‌‌گذار اگر به دنبال راه‌‌‌‌‌‌اندازی کسب و کار در حوزه سفر و گردشگری هستید، یکی از گزنیه‌‌‌‌‌‌هایتان سرمایه‌‌‌‌‌‌گذاری در بخش هتل و اقامتگاه است.

بعد از موارد فوق می‌توان به احداث مجتمع خدماتی-رفاهی و همچنین خدمات استقبال از مسافر اشاره کرد که پتانسیل های سرمایه گذاری را دارند. یکی دیگر از کسب و کارهای آسان مرتبط با سفر و گردشگری که کارآفرینانی که به دنبال شروع یک حرفه در این صنعت هستند بایستی به آن توجه کنند، خدمات استقبال است. این کسب و کار شامل استقبال از گردشگر هنگام ورود به یک شهر توریستی و سپس ارائه اطلاعات و البته بسته‌‌‌‌‌‌هایی حاوی کوپن و نمونه‌‌‌‌‌‌ کار از کسب‌‌‌‌‌‌ و کارهای محلی و سایر فرصت‌‌‌‌‌‌های موجود در این شهر است. این مورد یکی از آن کسب و کارهایی است که کارآفرینان با اندکی سرمایه یا حتی بدون سرمایه اولیه می‌‌‌‌‌‌توانند شروع کنند. در نتیجه اگر می‌‌‌‌‌‌خواهید کاری را شروع کنید، خدمات استقبال را در نظر بگیرید.

چند سالی است که احداث مجتمع های خدماتی رفاهی بین راهی در جاده های کشور به منظور ساماندهی خدمات بین راهی و افزایش رفاه رهگذران جاده ها مورد توجه قرار گرفته است. لیکن قابلیت های بالقوه بسیاری در این مجتمع ها نهفته است که می توان از آنها در جهت نیل به اهداف بزرگتری همچون توسعه منطقه ای و توازن منطقه ای بهره برد. از سوی دیگر در نظر گرفتن نقش های جدید برای این مجتمع ها، ضمن آنکه می تواند گام های مهمی در جهت توسعه پایدار مناطق تلقی گردد باعث آن می شود که ادامه فعالیت مجتمع های خدماتی – رفاهی بین راهی و گسترش دامنه فعالیت آنها از نظر اقتصادی توجیه پذیر باشد. در این زمینه تبعات مثبت احداث این مجتمع ها، به ویژه جنبه های گردشگری و نقش آنها در توسعه پایدار منطقه ای، همراه با تاثیرات متقابل آنها بر مردم منطقه و رهگذران جاده ها تا حدی است که بعضا این الزام را ایجاب می کند که نهاد های اجرایی برای احداث این مجتمع ها و کمک به استقرار فعالیت آنها پیشقدم شوند؛ بنابراین ایجاد چنین مکان‌هایی قابلیت سرمایه‌گذاری را دارد..

با توجه به اینکه این شهرستان فاقد شهربازی است، احداث چنین واحدی در صورت استقبال توجیه اقتصادی خواهد داشت.

 

· زراعت

شهرستان گنبد کاووس با داشتن منابع آبی مناسب و همچنین خاک حاصلخیز می‌تواند منطقه ای مناسبی جهت توسعه زراعت و افزایش سرمایه گذاری در این زمینه باشد. در این حوزه لازم به ذکر است که تمام موارد پیشنهاد داده شده به شرط وجود زمین کافی، قابلیت سرمایه گذاری را دارند.

برنج یکی از عمده محصولات حوزه زراعت در این شهرستان است که استقبال مردم از آن زیاد است. با توجه به اینکه کشت برنج با شرایط آب و هوایی این شهرست.ان سازگار است و بازار خوبی دارد، توسعه سطح زیر کشت برنج یکی از برنامه های راهبردی برای رسیدن به توسعه اقتصادی است. برنج مهم ترین غلات و اقلام غذایی جهان است و بیشتر مردم به برنج به عنوان یک غذای اصلی وابسته هستند. آب مورد نیاز برای کشت برنج از سایر غلات بیشتر است و رطوبت کافی از عوامل مورد نیاز برای کاشت بهتر این محصول است. البته برای کشت این محصول باید بازار فروش و قیمت مناسب باشد تا کشاورزان متضرر نشوند و رونق تولیدات داخلی را زمینه ساز شود.

کشت زعفران اخیرا در این منطقه توسط برخی از افراد انجام شده است و عملکرد خوبی را نیز داشته است؛ بنابراین قابلیت سرمایه گذاری و اشتغالزایی در این شهرستان را دارد.

بسیاری از مردم فکر می کنند که کاشت زعفران فقط در استان خراسان انجام می شود، به همین دلیل اطلاعات کافی از کاشت طلای سرخ ندارند. مقاومت زعفران در برابر سرما زیاد بوده و به آب کمی نیاز دارد. زعفران به علت داشتن رنگ زیبا، عطر و طعم بسیار مطبوع، در صنایع غذایی کاربرد دارد. دمنوش زعفران آرام بخش بوده و استرس و نگرانی را برطرف می کند. کسب و کار کشت زعفران به علت خاصیت ضد سرطانی این گیاه اهمیت دو چندان پیدا می کند. ایران اولین کشور تولیدکننده زعفران بوده که قریب به 90 درصد از زعفران جهان را تأمین می کند. مصرف زعفران در ایران بالا است؛ بنابراین کشت زعفران در این منطقه، نه تنها می تواند نیاز منطقه زیرکشت را تامین کند بلکه در سراسر ایران نیز مشتری دارد.

کشت گیاهان دارویی مانند خارشتر، گل گاو زبان، موسیر، نعنا فلفلی و ... در منطقه، به لحاظ دارا بودن شرایط جوی مناسب انجام شده است و همچنان هم جای کار دارد؛ زیرا امروزه افراد زیادی به استفاده از گیاهان دارویی متمایل شده اند. خواص بی نظیر این گیاهان و نداشتن عوارض جانبی ناشی از مصرف باعث شده تا افراد زیادی به صور مختلف از آن ها استفاده کنند. به همین جهت به کشت گیاهان دارویی می توان به چشم یک مزیت پر سود نگریست. از آن جا که این گیاهان برای کشت به مراقبت خاصی نیاز ندارند، می‌توان روی کشت آن ها سرمایه گذاری کرد.

گندم و جو از جمله محصولات استراتژیک این شهرستان هستند که به صورت گسترده کشت می‌شوند و با توجه به اینکه پتانسیل های لازم برای توسعه را دارند، همچنان جای کار داشته و می‎‌توان سطح زیر کشت آنها را افزایش داد. البته استقبال از کشت جو کمتر است؛ لذا در اولویت های بعدی قرار می‌گیرد.

در میان محصولات کشاورزی، کاشت گندم نسبت به بقیه کم دردسرتر و کم آفت تر است. گندم در بازه زمانی حدودا هشت ماهه به ثمر نشسته و به مرحله سود دهی می رسد. خرید تضمینی گندم همه ساله توسط دولت انجام می گیرد؛ البته خود کشاورز نیز می تواند گندم خود را به صورت آزاد به فروش برساند و درآمد خوبی نیز کسب کند. کود شیمیایی و بذر نیز به شکل یارانه‌ای در اختیار کشاورزان قرار می گیرد؛ بنابراین گسترش تولید گندم ارزش افزوده زیادی را به دنبال خواهد داشت.

جو بعد از گندم بیشترین سطح زیر کشت را در ایران به خود اختصاص داده است. در ایران اراضی وسیعی وجود دارد که به دلیل شوری و عمق کم خاک و شور بودن آب زراعی صرفا برای تولید جو مناسب است. جو از دیرباز در سبد تغذیه دام جایگاه ویژه داشته و به صورت دانه و علوفه سبز مورد استفاده قرار می‌گیرد. از جو برای تهیه نان و پخت سوپ نیز استفاده می شود. این گیاه در تهیه غذای کودک نیز کاربرد دارد. جوشانده جو داروي خوبي براي مبتلايان به تب و كم خوني و سوء هاضمه بوده و پایین آورنده کلسترول است.

با توجه به اینکه کاشت آفتابگردان روغنی در این شهرستان با موفقیت همراه بوده است؛ بنابراین توسعه این محصول در شهرستان می‌تواند سوددهی خوبی را به همراه داشته باشد.  گل آفتابگردان گیاهی یک ساله است که پرورش آن در هر شرایطی ممکن است و فرآورده های حاصل از آن دارای مزیت اقتصادی فراوان است. آفتابگردان در دو نوع آجیلی و روغنی کاشته می‌شود. این گیاه، یکی از نباتات روغنی مهم جهان است که از نظر تولید روغن، بعد از سویا در مقام دوم قرار دارد و بیش از 14 درصد از کل روغن نباتی جهان را تولید می کند. آفتاب گردان های آجیلی از بازار پسندی ویژه ای برخوردارند. علاوه بر این، فراورده های جانبی آفتاب گردان به خصوص کنجاله آن باعث توجه هر چه بیشتر به زراعت این گیاه با ارزش شده است.

با توجه به اینکه کشت کلزا نیز از جمله کسب و کارهای موفق و سودآور در شهرستان است، توسعه آن می‌تواند زمینه های سودآوری و اشتغالزایی را هموارتر کند. کشت کلزا باعث از بین رفتن چرخه زندگی آفات، بیماری ها و علف های هرز گردیده و با کاهش جمعیت آنها موجب صرفه جویی در مصرف سموم و کاهش آلودگی های زیست محیطی می گردد. با توجه به آنکه زمان کشت کلزا در فصل پاییز است، نیاز گیاه به آب کم می‌باشد و با استفاده از نزولات جوی می توان به کشت آن اقدام نمود. کلزا با تولید مقادیر قابل توجهی علوفه می تواند در تغذیه دام های منطقه نقش موثری داشته باشد. همچنین برگرداندن بقایای کلزا به خاک باعث افزایش حاصلخیزی خاک و بهبود ساختمان خاک خواهد شد. کشت کلزا به عنوان یک دانه روغنی بسیار مهم در تولید محصولات حوزه صنایع غذایی و یا تولید انواع نهاده‌های خوراکی دام و طیور در بسیاری از کشورهای دنیا متداول است. روغن کلزا ازجمله مشتقات این گیاه است که امروزه به دلیل سالم بودن و با داشتن کمترین کلسترول و اسیدهای چرب اشباع ‌شده مورد استقبال و استفاده ملل‌های مختلف قرار گرفته و پیشینه کشت و پرورش این محصول در ایران به اوایل دهه هفتاد برمی‌گردد.

در انتها نیز می‌توان به توسعه کشت پنبه اشاره کرد که توسعه آن در شهرستان در صورت مدیریت منابع آبی، صرفه اقتصادی خواهد داشت. پنبه، به طلای سفید مشهور است. الیاف پنبه یکی از مهم‌ترین الیاف طبیعی برای تهیه نخ و پارچه به شمار می‌رود و محصولات آن علاوه بر ویژگی‌هایی چون استحکام، دوام، رنگ‌پذیری، قابلیت شستشو، اتو پذیری، قابلیت جذب گرما و تبادل هوا، موجبات آرامش روحی و احساس مثبت را در انسان فراهم می‌آورد؛ به‌طوری‌که امروزه به‌عنوان یکی از گیاهان مهم استراتژیک و صنعتی، در بیش از 70 کشور جهان مورد کشت و کار قرار می‌گیرد. توسعه کشت این محصول نیز در شهرستان در صورت مدیریت صحیح منابع آبی، ارزش افزوده زیادی را به همراه خواهد داشت.

 

· طیور

پرورش طیور یکی از مشاغل سخت و پرکاری است که به دلیل نیاز جامعه به منابع غذایی، از اهمیت بالایی برخوردار بوده و سود سرشاری دارد. در این شهرستان تعدادی مرغداری صنعتی وجود دارد که در زمینه پرورش مرغ گوشتی و مرغ تخم گذار فعالیت می‌کنند. با توجه به اینکه پرورش این موارد تاکنون عملکرد خوبی داشته و نرخ سوددهی کوتاه مدتی نیز داشته است، افزایش تعداد این واحدها ارزش افزوده زیادی به همراه خواهد داشت.

پرورش مرغ تخمگذار علاوه بر اینکه به تامین منابع غذایی طبیعی و رونق تولید کمک می کند نقش به‌سزایی در امر اشتغالزایی، بهبود وضع اقتصادی و خودکفایی در تولید محصول ارگانیک و طبیعی ایفا می‌کند. در صورتی که شخص بخواهد مشغول به پرورش مرغ تخم‌گذار به صورت محدود شود نیاز به تکنولوژی پرهزینه‌ای ندارد و با بهره گیری از امکانات کم و موجود در روستا یا محل زندگی خود می تواند شرایط اجرای طرح را فراهم کند. پرورش مرغ تخم‌گذار به صورت صنعتی و با تمام تجهیزات مدرن می‌تواند در صورت پیدا کردن بازار مناسب، سالیانه حدود 20 تا 30 درصد سودآوری داشته باشد که رقم مناسبی است. همچنین پیدا کردن بازار فروش با حاشیه سود بالا از امور مهم در مورد این کسب و کار است که با تبلیغات مناسب مخصوصا در فضای مجازی امکان پذیر است.

با افزایش روزافزون جمعیت در راستای تامین نیازهای مردم، ایجاب می‌کند در زمینه تولید گوشت سفید و پرورش مرغ گوشتی فعالیت کرد. ارزش غذایی بالای گوشت طیور، کم بودن افت پس از کشتار، سالم و بهداشتی بودن گوشت طیور، قابلیت هضم و جذب بالا، سرعت رشد سریع، صرفه جویی در جایگاه و زمین و برگشت سریع سرمایه از فواید پرورش مرغ گوشتی است. بدیهی است گوشت مرغ به سبب مزیتهای فراوانی که دارد به عنوان منابع تامین پروتئین می تواند در کشور مطرح و نیاز عمومی را در این زمینه مرتفع نماید. نسبت ضایعات در گوشت مرغ در مقایسه با سایر دام ها کمتر است، به طوری که در گوشت گوسفند ضایعات حدود 50 درصد و در مرغ حدود 25 درصد وزن لاشه را تشکیل می‌دهد. ضریب تبدیل جیره غذایی به گوشت در مرغ نسبت به سایر دام ها بالا بوده به طوری که در مرغ های اصلاح شده این ضریب 2 تا 2/2 و در گوساله و گاو بین 6 تا 9 درصد متغیر است. با توجه به دلایل فوق ایجاد واحد پرورش مرغ گوشتی در شهرستان مزیت دارد و تنها باید بازاریابی کرد تا بتوان محصول را با قیمت مناسب به فروش رساند.

شهرستان گنبد کاووس یکی از مناطق خوب برای پرورش شتر مرغ است و واحدهای فعال تاکنون بازدهی خوبی داشته اند؛ لذا کار کردن در این زمینه نیز از جمله اولویت های خوب برای سرمایه گذاری در این شهرستان است.

کسب و کار در زمینه پرورش شترمرغ پرواری در کشور ما قابلیت و استعداد پیشرفت فراوانی دارد؛ زیرا کشور ما چهار فصل بوده و شرایط طبیعی پرورش شترمرغ در بسیاری از مناطق مختلف ایران فراهم است. شترمرغ در گروه پرندگان طبقه بندی شده و گوشت آن جزء گوشت‌های قرمز محسوب می‌شود که نسبت به دیگر گوشت‌های قرمز کم چرب‌تر و سالم‌تر است به طوری که ۹۰ درصد از آن قابلیت هضم داشته و بعد از گوشت ماهی در رتبه دوم قرار دارد. پوست این پرنده از بهترین نوع چرم بوده و مقاومتش 3 برابر چرم گاو است و ظرافت خاصی دارد و در تولید کیف و کفش با قیمت بالا به کار می رود. علاوه بر آن، از پر و تخم شترمرغ، ناخن و قرنیه چشم آن برای مصارف صنعتی، دارویی، زینتی و نیز تولید نخ بخیه استفاده می شود. همچنین با استفاده از پوکه تخم این پرنده در زمینه صنایع دستی و  خلق آثار هنری، می توان اشتغال زایی کرد.

با توجه به اینکه پرورش کبک، بوقلمون و بلدرچین، در حال حاضر به صورت سنتی در شهرستان انجام می‌شود و با شرایط آب و هوایی شهرستان نیز سازگار است, بنابراین توسعه انها را در صورت فرهنگ سازی در میان مردم، توجیه اقتصادی دارد.

در طي چند دهه گذشته توجه به بوقلمون و محصولات آن موجب شده تا پرورش آن به صورت صنعتي در ايران و جهان آغاز و طي چند سال اخير نيز به مرز قابل قبولی برسد تا جایي که امروزه شاهد افزايش روزافزون مصرف گوشت و ساير فرآورده هاي آن در سراسر جهان هستيم. از آنجا که گوشت بوقلمون دارای خواص غذایي ويژه ای بوده و محدوديت مصرف خاصي نيز ندارد؛ مي تواند به عنوان جايگزين مناسبی براي گوشت قرمز علی الخصوص در بيمارانی که مصرف گوشت قرمز برای آنها با محدوديت هایی همراه است، مطرح گردد. از ديگر امتيازات گوشت بوقلمون وجود هر دو نوع گوشت سفيد و قرمز در يک لاشه است. گوشت سفيد 65 درصد و گوشت قرمز 35 درصد از وزن يک لاشه 8 کيلوگرمی را تشکيل مي دهد. تولید بوقلمون گوشتی به دلیل به صرفه بودن تولید، در دسترس بودن نهاده‌های مصرفی بوقلمون، نیاز بازار داخلی و نیز امکان انجام صادرات به کشورهای منطقه حائز اهمیت است.

بلدرچین پرنده‌ای است کوچک که در برابر بسیاری از بیماری ها مقاوم است. پرورش بلدرچین به دلیل هزینه های جاری پایین، اشباع نبودن بازار فروش، کوتاه بودن دوره پرورش (40 روز) و عدم پرورش انحصاری توسط شرکت های بزرگ دارای مزیت است. محصولات این پرنده شامل گوشت، تخم بلدرچین و کود است. گوشت و تخم این پرنده دارای ارزش غذایی و دارویی و همچنین سرشار از پروتئین است.

کبک پرنده‌ای است وحشی که در کوهستان‌ها زندگی می‌کند. این پرنده از قدرت پرواز کمی برخوردار بوده و در دنیا گونه‌های متعددی از آن وجود دارد. محصولات کبک نسبت به دیگر طیور به دلیل طعم و کیفیت مناسب قیمتی بیشتر و مشتریان خاص خود را دارند و از جهت دیگر به دلیل مقاومت نسبتاً بالای این پرنده در مقابل بیماری‌ها، تلفات آن نسبت به دیگر پرندگان کمتر است. همچنین می‌توان به بازار جوجه و تخم کبک اشاره نمود که قابلیت تولید و عرضه بیشتر را دارد و از نظر صادرات در برخی از استان‌ها (مانند خراسان جنوبی) در وضعیت مناسبی قرار دارد. همچنین با پرورش کبک به‌صورت صنعتی می‌توان بخشی از نیاز کشور در حوزه گوشت را تأمین کرد و از میزان واردات به داخل کشور کاست.

در انتها نیز می‌توان به توسعه پرورش غاز، اردک و قرقاول اشاره کرد که در صورت تامین بازار مصرف، همچنان جای کار داشته و می‌توان این تولیدات را افزایش داد.

قرقاول یکی از بهترین پرندگانی است که حتی نسبت به بقیه طیور در زمینه پرورش، از سودآوری بالایی برخوردار است؛ ولی به دلیل عدم اطلاع‌رسانی‌های کافی هنوز خیلی از پرورش دهندگان، آگاهی کافی نسبت به این نوع پرنده ندارند. قرقاول به دلیل ویژگی های ظاهری و جنبه زیبایی بال و پرها و خواص بسیار زیاد گوشت آن مانند عدم وجود چربی، وجود مواد معدنی و گروه عظیمی از ویتامین ها، لذیذ بودن گوشت آن بعد از آهو، سریع‌الهضم بودن، نداشتن هیچ گونه عارضه مصرفی برای سیستم گوارش و همچنین خواص آن برای درمان فراموشی و کم خونی، بسیار مورد علاقه قرار گرفته است. این پرنده نیاز به مراقبت مداوم ندارد و نسبت به هر شرایط آب و هوایی مقاوم است. همچنین گوشت قرقاول به کشورهای دیگر (مخصوصاً کشورهای حوزه خلیج فارس) صادر می‌شود؛ بنابراین پرورش آن سوددهی بالایی خواهد داشت.

از مزایای پرورش غاز این است که گوشت آن برای تامین گوشت مصرفی انسان اهمیت ویژه‌ای دارد. همچنین از تخم و جگر این پرنده برای تهیه غذا‌های گران قیمت در بسیاری از کشور‌ها استفاده می‌شود و جنبه صادراتی دارد.

در رابطه با مزیت پرورش اردک باید گفت که تغذیه‌ اردک‌ها شبیه به مرغ است، با این تفاوت که گوشت آن گرم بوده و مانند مرغ واکسینه نمی‌شود، بنابراین گوشت آن مشکل هورمونی نداشته و از ارزش غذایی بالایی برخوردار است. همچنین نگه‌داری از اردک ها آسان است.

 

· باغداری

شهرستان گنبد کاووس به سبب داشتن آب و هوای مناسب و همچنین منابع آبی کافی و خاک حاصلخیز پتانسیل‌های خوبی در جهت توسعه باغداری دارد. توسعه باغداری در این شهرستان می‌تواند منجر به کاهش بیکاری و بهبود شرایط اقتصادی مردم در این شهرستان شود.

شهرستان گنبد کاووس یکی از شهرستان هایی است که باغداری در آن عملکرد خوبی داشته و پتانسیل های زیادی برای توسعه دارد. گردو یکی از محصولات با ارزش حوزه باغداری است که با شرایط آب و هوایی شهرستان سازگاری خوبی دارد؛ لذا قابلیت های لازم برای توسعه و سرمایه گذاری را دارد.

گردو، درختی چندساله و مقاوم است که پس از رشد کامل، هر درخت تا 18 کیلوگرم نیز تولید محصول خواهد داشت. محصول نهایی درخت گردو قیمت بالایی دارد که هم در داخل کشور طرفداران زیادی داشته و هم قابلیت بالای صادرات دارد. در صورت احداث باغ گردو، تا سال های سال نیاز به سرمایه گذاری و کشت دوباره وجود ندارد؛ زیرا درخت گردو دارای عمر طولانی است و تا ده ها سال قابلیت برداشت دارد. میوه گردو نیز جزء معدود میوه هایی است که هیچ گونه نیازی به هزینه انبار در سردخانه ندارد و به دلیل ماندگاری طولانی، می تواند چند ماه و حتی چند سال مورد مصرف قرار گیرد. در ضمن چوب درخت گردو هم برای منبت کاری، خراطی و کنده کاری، ساخت مجسمه و اشیاء دکوری، ساخت آلات موسیقی و همچنین در دکوراسیون داخلی منزل و ساخت روکش های چوب بسیار پرکاربرد است. این چوب نیمه سنگین و نیمه سخت بوده و مقاومت مناسبی در برابر فشار، خمش، رطوبت و کشش دارد.

پرورش قارچ یکی از سودآورترین کسب و کارهای این شهرستان است؛ زیرا در حال حاضر نیز قارچ در این شهرستان پرورش داده می‌شود و با اقلیم شهرستان سازگار است.

میزان مصرف قارچ در سال های اخیر در کشور رشد خوبی داشته و سرانه مصرف آن افزایش یافته است. مشتری داشتن این محصول از یک سو و غنی از پروتئین و ویتامین بودن آن از سوی دیگر، باعث شده که جایگزین مناسبی برای گوشت باشد. در برخی از شهرها و روستاها به دلیل عدم آشنایی با فواید قارچ، میزان مصرف این محصول پایین است که می توان با تبلیغ و معرفی این محصول، میزان مصرف را افزایش داد. همچنین پرورش قارچ از شغل‌هایی است که می توان با سرمایه اولیه کم و محیط کوچک شروع کرد. یک دوره کامل پرورش قارچ 60 روز به طول می انجامد که قابلیت کاهش به 35 روز را نیز دارد.

با توجه به اینکه در شهرستان گنبد کاووس تعدادی گلخانه در زمینه تولید صیفی جاتی مانند خیار، گوجه، گل و گیاه زینتی و آلوئه ورا فعالیت می‌کنند، افزایش تعداد این موارد باعث توسعه اقتصادی در این شهرستان خواهد شد؛ زیرا واحد های موجود عملکرد خوبی داشته و با اقلیم شهرستان سازگار هستند. البته استقبال مردم از گلخانه صیفی جات بیشتر است؛ لذا اولویت بهتری دارد.

گياهان براي داشتن رشد مطلوب نياز به شرايط خاصي از نظر شدت نور، دماي روزانه، دماي ‌شبانه، ميزان رطوبت نسبي هوا و رطوبت خاک دارند. براي توليد و پرورش تجاري گياهان با کيفيت بالا و در تمام طول سال بايد شرايط محيطي مطلوب مهیا شده و عوامل خسارت زا نظير آفات و بیماری ها، باد، طوفان هاي ويرانگر، سرما و يخبندان و ...کنترل شوند. گلخانه محیطی است که به راحتی می توان در داخل آن شرایط محیطی را تحت کنترل درآورد و به سمت رشد مطلوب گیاه سوق داد. گلخانه‌ها که از نظر اندازه متغیرند گیاهان را از سرمای بیش از حد زمستان یا گرمای بیش از حد تابستان حفظ می‌کنند. کشاورزی در گلخانه ها نسبت به کشاورزی در فضای آزاد و در زمین‌های کشاورزی دارای دردسر و مشکلات کمتری است، به علاوه بازه زمانی برای به ثمر نشستن و برداشت محصولات نیز نسبت به کشاورزی سنتی، کوتاه تر است.

گونه های مختلف آلوئه ورا گیاهانی مقاوم به گرما، خشکی، بیماری‌ها، آفات و حتی شوری هستند. علت مقاومت زیاد آن ها ساختار مرفولوژیکی این گیاه است و بذر آن ها نیز در شرایط اقلیمی مناسب و در دمای 21 درجه سانتی گراد سبز می شوند. البته این گیاهان به سرما بسیار حساس هستند به طوری که در در دمای زیر 10 درجه سانتی گراد رشد آن ها متوقف می شود. آلوئه ورا به رطوبت بالا، آب ایستایی و آبیاری زیاد حساس است؛ از این رو آبیاری گیاهان باید زمانی انجام شود که خاک آن ها کاملا خشک شود. چنانچه این گیاه در مناطق گرم و خشک کاشته شود باید تحت آبیاری به موقع قرار بگیرد. آلوئه ورا را در هر نوع خاکی می توان کاشت ولی خاک های سبک که از زهکشی مناسبی برخوردار باشند برای کاشت این گیاه توصیه می شود. بازار و جایگاه آلوئه ورا در کشور جدید بوده و آن چنان که باید جایگاه خود را پیدا نکرده است اما این گیاه از اندک گیاهان دارویی است که علاوه بر مصرف دارویی در حوزه های آرایشی (مایع، ژل، کرم، لوسیون) و تغذیه ای (عصاره و نوشیدنی) نیز کاربرد دارد.

بررسی هاي راهبردي نشان می دهد که کشاورزي ایران برخلاف برخورداري از شرایط مناسب خدادادي به لحاظ سنتی بودن تولید، کوچک بودن سطح تولید و مصرف بالای انرژی، تا حدود زیادی غیر اقتصادی به نظر می رسد؛ در حالی که با تولید گل و گیاهان زینتی در کشور که توانمندي بسیار بالایی در ایجاد اشتغال داشته و به دلیل بالا بودن مصرف این محصولات در بازار کشورهاي همسایه و توانایی رقابت محصولات تولیدي ایران، می تواند بخشی از نیازهاي ارزي را تأمین نماید. در ضمن گل و گیاه زینتی در برخی از ایام خاص در ایران هم بازار خوبی دارد و استقبال خوبی از آن می‌شود. گلها و گیاهان زینتی جزء کشت هاي متراکم محسوب شده و از توانمندي  بالایی در بهره وري نهاده ها به ویژه آب برخوردار است.

شهرستان گنبد کاووس یکی از مناسب ترین مناطق برای احداث باغ مرکباتی مانند پرتقال و نارنگی و همچنین انار است و در این زمینه محصول با کیفیتی تولید می‌شود. این موارد که اخیرا در حال گسترش هستند، پتانسیل خوبی برای سرمایه گذاری در این شهرستان دارند.

مصرف انار در سال های اخیر در کشور افزایش یافته است. خواص این میوه و ابعاد مختلف محصولی آن از دلایل افزایش مصرف است. از انار در تولید داروهای تقویتی و صنایع آرایشی و بهداشتی استفاده می شود. مصرف رب و آب انار نیز از گذشته رواج داشته و در سال های اخیر به اشکال متنوع و بهتری انجام می شود. نهال انار حداقل سه سال نیاز به رشد دارد و از سال چهارم به بعد شروع به باردهی می کند. درخت انار بیش از 40 سال عمر مفید دارد و با آب و هوای خاصی در ایران سازگاری دارد. علی رغم اینکه انار در تمام کشور قابل کشت است ولی در برخی از مناطق انار مرغوب تری به دست می آید. درخت انار در مقابل کم آبی مقاوم است اما میزان و نوع آب در کیفیت و کمیت میوه آن تاثیر مهمی دارد. ایران نخستین صادر کننده انار بوده و ارزش غذایی و خواص انار باعث شده اروپایی ها به آن علاقه نشان دهند. کاشت انار فعالیتی درآمدزا است که با ارزیابی نیاز بازار، به روزرسانی فرآیند بسته بندی و جابجایی و ... می توان درآمد آن را افزایش داد.

توسعه کاشت گل محمدی نیز از دیگر مزیت های این شهرستان است که قابلیت توسعه در سطح وسیع را دارد.

گل محمدی، گیاهی مقاوم به کم آبی، آفات و امراض است، که علاوه بر خواص درمانی، دارای مزیت‌های اقتصادی فراوانی مانند ارزش صادراتی، جذب گردشگر و اشتغال زایی است. غنچه خشک، مایع گلاب، روغن و اسانس، فرآورده‌های برگرفته از گل محمدی است که علاوه بر عرضه در بازارهای داخلی، قابلیت صادرات به کلیه کشورهای جهان را دارا است. کشور ما می‌تواند بالاترین مرجع تولید و بهترین تولیدکننده گل محمدی در دنیا باشد، چرا که این پتانسیل در کشور وجود دارد. در مورد بازار جهانی نیز، پرورش و کشت گل محمدی، بیش از 30 میلیارد یورو در دنیا گردش مالی دارد و بنابراین کار کردن در این زمینه مزیت دارد.

برخورداری شهرستان از باغات هلو، سیب، آلو و شلیل، توسعه و افزایش تعداد این باغات را ایجاب می‌کند؛ زیرا محصولات تولید شده در این باغات از کیفیت خوبی برخوردار هستند.

در انتها می‌توان به مزیت کاشت برخی از محصولات جالیزی مانند هندوانه اشاره کرد که در صورت مدیریت منابع آبی، قابلیت خوبی برای درآمد زایی خواهد داشت.

 

· صنعت

صنعت یکی از عوامل مهم توسعه اقتصادی در همه کشورها به حساب می‌آید که متاسفانه در کشور ما آنچنان که باید و شاید به آن توجه نشده است؛ بنابراین ایجاد کسب و کارهای صنعتی در صورت داشتن دانش کافی و سرمایه های نسبتا زیاد، هم سبب ایجاد اشتغال پایدار برای جوانان منطقه می‌شود و هم سودآوری زیادی را به همراه خواهد داشت.

شرایط آب و هوایی شهرستان گنبد کاووس به گونه ای است که احداث نیروگاه خورشیدی جواب داده و از جمله کسب و کار های سودآور خواهد بود. استفاده از فناوری‌های جدید و بهره‌گیری از انرژی‌های تجدیدپذیر به‌ سرعت در جهان در حال گسترش و توسعه است. در نیروگاه خورشیدی با استفاده از پنل‌های خورشیدی، انرژی خورشید را به الکتریسیته یا همان برق تبدیل می‌کنند. ایران با بیش از 300 روز آفتابی از ظرفیت خوبی برای تولید برق از انرژی خورشید برخوردار است. کاهش بارش در سال‌های اخیر و کمبود آب پشت سدها برای تولید برق، افزایش جمعیت و ساخت ‌و ساز و در دسترس بودن نور خورشید بدون پرداخت هزینه‌ای، سبب شده دولت اجازه اجرا و حمایت از طرح احداث نیروگاه خورشیدی را در خانه ها، کارخانه ها و غیره بدهد.

طبق بررسی های انجام شده، تولید مصالح ساختمانی و پوشاک نیز با توجه به نیاز مردم شهرستان، پتانسیل های سرمایه گذاری را دارد. پوشاک پردرآمدترین صنعت موجود در کشور است و امروزه افراد زیادی در کشور ما در صنعت پوشاک یعنی در زمینه طراحی، دوخت و تولید لباس فعالیت می کنند. همچنین با وجود شبکه های اجتماعی و رشد روز افزون این شبکه ها  و نفوذ آن در میان مردم طی ۵۰ سال گذشته تعداد مزون هایی که در زمینه پوشاک فعالیت می کند به طرز چشمگیری افزایش یافته است از طرفی به دلیل این که در مناسبت هایی همچون عید نوروز و شروع مدارس افراد زیادی اقدام به خرید لباس می کنند و همین موضوع باعث می شود که بیش از پیش این صنعت رونق پیدا کند؛ بنابراین ایجاد و گسترش تولیدی های پوشاک نیز از کسب و کارهایی است که قابلیت سرمایه گذاری در این شهرستان را دارد.

تولید ادوات کشاورزی و مواد شوینده در شهرستان نه تنها باعث اشتغالزایی و ارزآوری می‌شود، بلکه باعث ایجاد خودکفایی در این زمینه هم می‌شود.

در انتها می‌توان به توسعه مصنوعات چوبی و به ویژه تولید مبلمان اشاره کرد. این صنعت در حال حاضر نیز در این شهرستان دنبال می‌شود و در صورت تامین بازار مصرف همچنان جای کار دارد. از گذشته تاکنون چوب و کالاهای ساخته شده از آن بخش عمده ای از نیازهای بشری را فراهم کرده اند. این ماده طبیعی دارای خصوصیاتی است که آن را از بسیاری از مواد دیگر مجزا می کند. به همین دلیل است که این صنعت تا به امروز پا بر جا بوده و مواد جایگزین نتواسته اند جایگزین آن شوند. صنعت مبلمان نیز یکی از مهمترین صنایع وابسته به صنعت چوب بوده؛ که در بسیاری از کشورهای جهان و از جمله ایران دارای رونق بسیار خوبی است. در کشور خودمان امروزه دیگر مبل به عنوان یک وسیله لوکس شناخته نمی شود و در بسیاری از منازل می توان آن را مشاهده کرد؛ بنابراین گسترش استفاده از مبلمان در بین خانواده های ایرانی باعث شده است که این صنعت برای کسانی که می خواهند یک کسب و کار جدید را راه اندازی کنند یک فرصت بسیار عالی باشد.

در این شهرستان یک شهرک صنعتی وجود دارد. همچنین کارخانه های تولید خوراک دام و طیور، لبنیات صبا، کارتن سازی، روی کوبی لاستیک، داروسازی، لنت ترمز، پتروشیمی، تولید ماکارونی، یونولیت سازی، بتن آماده، بلوک زنی و ... در داخل و خارج از شهرک صنعتی فعال هستند.

 

· صنایع دستی

صنایع دستی چکیده و ثمره ذوق و هنر هنرمندان و صنعتگرانی است که با دستان پرتوانشان روح و جان فرهنگ و هنر به یادگار مانده از نیاکان خویش را جاودانه می‌سازند. صنایع دستی نماد فرهنگ اصیل، تاریخ کهن و هنر بی‌مثال مردم این سرزمین اسطوره‌ای است، گوهرِ پاکیزه و قیمتیِ مردمی که نه به وسیله صنعت بلکه به دستِ پرتوان صنعتگران، هنرمندان و بافندگان این دیار کهن تولید شده است.

با توجه به اینکه قالی بافی در حال حاضر در شهرستان گنبد کاووس انجام می‌شود و برخی از مردم در انجام آن مهارت دارند، این مورد را می‎‌توان گسترش داد و با استفاده از بازاریابی مناسب، سود چشمگیری را ایجاد کرد.

قالیبافی از هنرهایی است که از قدیم نزد جهانیان جایگاه ویژه ای داشته و ایران را به این هنر می‌شناسند. آمارها نشان می دهد فرش ایرانی از کیفیت خوبی برخوردار بوده و قابل رقابت با کشورهای دیگر است. در ضمن با تولید فرش با کیفیت می توان به صادرات در این زمینه نیز فکر کرد. همچنین قالیبافی از مشاغل خانگی پردرآمدی است که تسهیلات خوبی به آن تعلق می گیرد. بسیاری از زنان خانه دار این هنر را یک فرصت شغلی مناسب می دانند چون در کنار کارهای روزمره می توانند به این کار بپردازند و درآمد خوبی نیز کسب کنند. از آن جایی که قالی انواع مختلفی دارد می توان با آموختن دانش آن، محصولات متنوع و متناسب با ذوق و سلیقه افراد تولید و به بازار عرضه کرد. در ضمن این کسب و کار  را می توان در فضای کوچک و با سرمایه اولیه اندک راه انداخت و با فروش محصول و افزایش مشتری، این کار را گسترش داد و زمینه اشتغال بسیاری از جوانان را فراهم کرد.

دوزندگی لباس محلی یکی از هنرهایی است که از دیر باز در میان برخی از زنان این شهرستان رواج داشته و در حال حاضر نیز برخی از افراد آن را دنبال می‌کنند. این هنر که در حال حاضر به صورت خانگی انجام می‌شود، در صورت تامین بازار مصرف، پتانسیل های سرمایه گذاری را دارد.

گليم بافي يكي از شاخه هاي قاليبافي است و در آن از طرح هاي مختلف محلي استفاده مي شود. برخی از مردم شهرستان با مهارت گلیم بافی آشنا هستند و این کار را انجام می‌دهند. این مورد نیز در صورت تامین بازار، همچنان جای کار و سرمایه‌گذاری دارد.

تولید مصنوعات چرمی نیز از جمله مشاغلی است که در حال انجام بوده و از جمله گزینه های شغلی مناسب برای سرمایه گذاری است.

با استناد به تاریخ با گذشت هزاران سال و شاید هم بیشتر از استفاده چرم توسط بشر و پیشرفت های گوناگون در صنعت، هنوز ماده دیگری نتوانسته است جایگزین این ماده طبیعی گردد. علی رغم تفکر برخی بر این موضوع که چرم ماده اولیه بسیار گران و غیر قابل دسترس است، باید گفت در حقیقت قیمت بالاتر محصولات چرمی به سبب هزینه های زیادی است که در فرآیندهای بسیار برای تهیه آن مصروف می شود. علاوه بر آن دلایل دیگری هم مانند انعطاف پذیری، مقاومت در برابر ضربه و حرارت، سازگاری با محیط زیست و ... طبیعتا در افزایش قیمت آن تاثیر گذار خواهد بود. با توجه به آنچه گفته شد، تولید و توسعه محصولات چرمی از جمله مزیت های خوب این شهرستان در حوزه صنایع دستی است که صرفه اقتصادی زیادی دارد.

تولید مصنوعات چوبی مانند آلاچیق و ... نیز بین مردم منطقه رواج داشته و طرفداران زیادی دارد؛ بنابراین توسعه تولید مصنوعات چوبی و ایجاد کارگاه در این خصوص سوداور خواهد بود.

در انتها می‌توان به مزیت نمد بافی، چادر شب بافی و تولید زیورآلات اشاره کرد. این موارد که در حال حاضر نیز در شهرستان انجام می‌شوند، در صورت بازاریابی مناسب، پتانسیل های سوددهی را دارند.

 

· شیلات

شیلات از حوزه های شغلی سوددهی است که ظرفیت بسیار خوبی در کشور ما برای آن وجود دارد که اگر از این ظرفیت های شیلاتی استفاده شود ارزآوری بسیار خوبی برای کشور ایجاد خواهد شد. شهرستان گنبد کاووس یکی از شهرستان های مستعد برای توسعه پرورش ماهی است. مردم شهرستان در زمینه ماهیان سردآبی بیشتر ماهی قزل آلا و در زمینه ماهیان گرمابی بیشتر کپور، اوزون برون، ماهی سفید و آمور را پرورش می‌دهند. با توجه به اینکه زیر ساخت های لازم برای توسعه پرورش این ماهیان در این منطقه وجود دارد، سرمایه گذاری در این زمینه پتانسیل های سوددهی را دارد.

ماهیان سردآبی در محدوده دمایی 18-12 درجه سانتیگراد بهترین رشد را دارند. ماهی قزل آلا یکی از معروف ترین گونه های ماهیان سردآبی است.  قزل آلا یکی از منابع خوب آهن است، آهن در خونسازی و همچنین در حفظ مقاومت بدن در برابر میکروبها نقش مهمی بر عهده دارد. علاوه بر آن، آهن موجود در ماهی قزل آلا، جذب آهن منابع گیاهی را نیز افزایش می دهد؛ بنابراین نقش مهمی در پیشگیری از کم خونی ناشی از فقر آهن به عهده دارد. نتایج مطالعات نشان می دهند امگا ۳ ماهی قزل آلا می تواند فشار خون و ضربان قلب را نیز در بیماران صرع تنظیم کرده و از تعداد تشنج های آن به طور قابل توجهی بکاهد؛ بنابراین این نوع ماهی با توجه به قیمت و طعم مناسب طرفداران زیادی در بین مردم دارد؛ لذا راه اندازی پرورش آن، علاوه بر ایجاد اشتغال پایدار، سوددهی مناسبی را نیز خواهد داشت.

ماهیان گرمابی در محدوده دمایی 27-20 درجه سانتیگراد بهترین رشد را دارند. بزرگ‌ترین خانواده ماهيان آب شيرين، کپورماهیان هستند. این ماهی در مقایسه با سایر گونه‌های پرورشی در آب‌های گرم و معتدل، ارزشمندترین ماهی از لحاظ اقتصادی است و نیز ارزش‌های تغذیه‌ای فراوانی دارد؛ ازاین‌رو آموزش توسعه پرورش این ماهی می‌تواند در راستای تأمین غذای جمعیت کشور و نیز افزایش سطح معیشتی مردم مؤثر باشد.

ماهی آمور گیاهخوار است و بیشتر در آب های شیرین توانایی زندگی و رشد را دارد. ماهی آمور که از خانواده ماهی های کپور است، شباهت زیادی به ماهی سفید خزر دارد به طوری که آن را سفید پرورشی می‌نامند. ماهی آمور به دلیل مرغوبیت گوشت، امکان تکثیر مصنوعی، رشد سریع و تغذیه با علوفه دستی از جمله ماهیان پرورشی صدرنشین محسوب می شود.

ماهی سفید نه تنها در شمال ایران که در سراسر دنیا یک ماهی معروف خوراکی و سرشار از مواد مغذی شناخته شده است. این ماهی بهترین نوع ماهی برای بیماری های قلبی و التهابی است و برای کاهش خستگی، رفع کلسترول، رفع گرفتگی عضلات و تقویت چشم و استخوان ها یک منبع غذایی فوق العاده است. این ماهی به دلیل آن که حداقل سموم از جمله جیوه را از محیط دریافت می کند نسبت به ماهی های دریایی و اقیانوسی دیگر ماهی سالم تری است.

پرورش ماهی اوزون برون در استخر یکی از انواع روش هایی شایعی است که این روزها بیشتر افراد برای درآمد‌زایی از آن بهترین استفاده را می کنند. پرورش ماهی اوزون برون در استخرها باعث شده تا در ایران تولید گوشت و ماهی اوزون برون برای خرید و فروش افزایش یابد و با این کار اقتصاد کشور نیز از قبل قوی تر می شود. این ماهی از جمله ماهیان خاویاری به شمار می رود که از نظر اقتصادی بسیار ارزشمند می باشد.

 

 

 

 

در ادامه تحليل، مشاغل در 10 رسته، ذيل سه حوزه كشاورزي، صنعت و خدماتي دسته‌بندي شده‌ است. در هر يک از اين رسته‌ها عناوين شغلي، بر اساس مزيت راه‌اندازي، از شماره 1 تا 5 اولويت‌بندي شده‌اند (مزیت‌ها بر اساس اهمیت رسته‌ها و تعداد مشاغل پیشنهادی در هر رسته، شماره گذاری شده اند).

 

 

	کشاورزی						صنایع				خدمات
ردیف	دامداری	زراعت	باغداری	طیور	شیلات	صنایع تبدیلی و تکمیلی		صنایع غذایی	صنعت	صنایع دستی	خدمات
1	پرورش گوسفند نژاد دالاق(1)	کشت برنج(1)	احداث باغ گردو(1)	پرورش مرغ گوشتی(1)	پرورش ماهی قزل آلا(1)	بسته بندی میوه(1)		فراوری گیاهان دارویی(1)	تولید پوشاک(1)	قالی بافی(1)	احداث اقامتگاه بومگردی(1)
2	پرورش گوسفند نژاد زل(1)	کشت زعفران(1)	احداث گلخانه صیفی جات(1)	پرورش مرغ تخم گذار(1)	پرورش ماهی کپور(1)	بسته بندی ماهی(1)		فراوری ماهی(1)	احداث نیروگاه خورشیدی(1)	گلیم بافی(2)	احداث رستوران بومی(1)
3	پرورش گوسفند دو رگ(1)	کشت گیاهان دارویی(1)	پرورش قارچ(1)	پرورش شترمرغ(1)	پرورش ماهی اوزون برون(1)	بسته بندی برنج(1)		تولید لبنیات شتر(1)	تولید مصالح ساختمانی(1)	چرم دوزی(2)	احداث باشگاه سوارکاری(1)
4	پرورش اسب(1)	کشت گندم(1)	احداث باغ مرکبات(2)	پرورش بوقلمون(2)	پرورش ماهی سفید(1)	بسته بندی غلات(1)		تولید سوسیس و کالباس(1)	تولید مواد شوینده(2)	دوزندگی لباس محلی(2)	احداث هتل و اقامتگاه(1)
5	پرورش شتر(1)	کشت کلزا(2)	احداث گلخانه گل و گیاه زینتی(2)	پرورش کبک(2)	پرورش ماهی آمور(1)	تولید و بسته‌بندی کمپوست(2)		روغن کشی از دانه های روغنی(1)	تولید ادوات کشاورزی(2)	تولید مصنوعات چوبی(2)	احداث مجتمع خدماتی-رفاهی(2)
6	پرورش گاو میش(1)	کشت آفتابگردان(2)	احداث باغ انار(2)	پرورش بلدرچین(2)		تولید خوراک دام(2)		تولید خیارشور(2)	تولید مبلمان(3)	نمد بافی(3)	ایجاد خدمات استقبال از مسافر(2)
7	پرورش گاو بومی(2)	کشت جو(3)	احداث گلخانه آلوئه ورا(2)	پرورش اردک(3)		بسته بندی عسل(2)		تولید ترشی جات(2)		چادر شب بافی(3)	احداث شهربازی(3)
8	پرورش گاو هلشتاین(2)	کشت پنبه(3)	کاشت گل محمدی(3)	پرورش غاز(3)		بسته بندی گوشت مرغ(2)		تولید رب(2)		تولید زیورآلات رزینی(3)
9	پرورش گاو هلشتاین دورگ(2)		احداث باغ هلو(3)	پرورش قرقاول(3)		بسته بندی گوشت قرمز(2)		تولید پودر گوجه فرنگی(2)
10	پرورش گاو سمینتال دورگ(2)		احداث باغ شلیل(3)			تولید روغن کوهان شتر(2)		تولید چیپس میوه(3)
11	زنبورداری(2)		احداث باغ سیب(3)					تولید آبمیوه(3)
12			احداث باغ آلو(3)					تولید سایر فراورده های میوه(3)
13			کاشت هندوانه(3)					شیزینی پزی(4)
14								تهیه نان(4)

راهنما: (1): مزیت‌هایی که در اولویت اول قرار دارند. (2): مزیت‌هایی که در اولویت دوم قرار دارند. (3): مزیت‌هایی که در اولویت سوم قرار دارند. (4): مزیت‌هایی که در اولویت چهارم قرار دارند. در انتهای تحلیل یک لیست مزیت‌سنجی 50 تایی در جدول زیر ارائه‌شده‌است. این جدول مشاغل فوق را در کنارهم نشان می‌دهد.

مشاغل	مزیت
بسته بندی ماهی	1
بسته بندی برنج	2
فراوری ماهی	3
تولید لبنیات شتر	4
تولید سوسیس و کالباس	5
بسته بندی غلات	6
پرورش گوسفند دورگ	7
پرورش گوسفند دالاق	8
پرورش گوسفند زل	9
احداث اقامتگاه بومگردی	10
احداث رستوران بومی	11
کشت برنج	12
کشت زعفران	13
پرورش مرغ گوشتی	14
پرورش مرغ تخم گذار	15
احداث باغ گردو	16
احداث گلخانه صیفی جات	17
احداث نیروگاه خورشیدی	18
تولید مصالح ساختمانی	19
قالی بافی	20
پرورش ماهی قزل آلا	21
پرورش ماهی سفید	22
پرورش قارچ	23
فراوری گیاهان دارویی	24
کشت گیاهان دارویی	25
تولید و بسته‌بندی کمپوست	26
روغن کشی از دانه های روغنی	27
پرورش اسب	28
پرورش شتر	29
احداث باشگاه سوارکاری	30
پرورش گاو سمینتال دورگ	31
پرورش گاو هولشتاین	32
پرورش گاو هلشتاین دورگ	33
احداث باغ مرکبات	34
کشت گندم	35
پرورش گاومیش	36
زنبورداری	37
تولید پوشاک	38
چرم دوزی	39
گلیم بافی	40
احداث باغ انار	41
بسته بندی عسل	42
تولید خوراک دام	43
پرورش گاو بومی	44
پرورش شترمرغ	45
احداث هتل و اقامتگاه	46
کشت کلزا	47
تولید رب	48
تولید ترشی جات	49
تولید روغن کوهان شتر	50

*این فایل با همکاری کمیته امداد امام خمینی (ره) تهیه و تدوین شده است.