کنگاور

مزيت‌سنجي و اولويت‌بندي كسب ‌و كارهاي موجود در هر شهرستان بر مبناي يک روش تحقيق انجام مي‌شود. در اين روش تحقيق، يک شناسنامه براي هر شهرستان و يک شناسنامه براي هر كسب ‌و كار تدوين مي‌شود. اين شناسنامه‌ها به عنوان ورودي به نرم‌افزار داده‌ شده و خروجي نرم‌افزار هم‌پوشاني اين دو شناسنامه و تعيين مشاغل مزيت‌دار شهرستان است. اين اولويت‌بندي‌ها توسط كارشناسان و افراد خبره هر شهرستان بازبيني و اصلاح مي‌شوند. يكي از منابع تحليل همين ليست مزيت‌سنجي اصلاح ‌شده ‌است. يكي ديگر از منابع تحليل، مصاحبه با كارشناسان و متخصصين حوزه اشتغال در هر شهرستان است. در هر شهرستان با حداقل 3 نفر از اين افراد مصاحبه انجام مي‌شود. اين مصاحبه‌ها پياده‌سازي و ارزيابي مي‌گردد. در صورت وجود تناقض و ابهام بين اين 3 مصاحبه و ليست مزيت‌سنجي، مصاحبه‌هاي تكميلي و حتي مصاحبه بيشتر هم صورت مي‌گيرد تا تيم تحليل به نتيجه نهايي مطلوب دست ‌يابد؛ بنابراين خروجي هر شهرستان از تجميع مصاحبه‌ها و ليست مزيت‌سنجي حاصل مي‌شود. در ادامه تحليل شهرستان کنگاور ارائه ‌شده ‌است.

 

تعیین کسب‌ و کارهای مزیت‌دار شهرستان

همان‌طوري‌كه در قسمت قبل اشاره ‌شد مبناي تحليل، مصاحبه‌ها و ليست مزيت‌سنجي است. از بررسي اين دو منبع رسته‌هاي رايج و اولويت‌دار شهرستان تعيين شده ‌است. مبناي اين اولويت‌بندي، فراواني و ميزان اشاره افراد كارشناس به كسب ‌و كارهاي رايج در هر شهرستان و اولويتي كه اين مشاغل در ليست مزيت‌سنجي دارند، است. در هر رسته كسب ‌و كارهاي رايج به ترتيب اولويت مشخص شده ‌است. در تحليل به مشاغل موجود، مشاغل قابل توسعه و مشاغلي كه هنوز در شهرستان راه‌اندازي نشده و پتانسيل ايجاد آن‌ها در شهرستان وجود دارد، اشاره شده ‌است. مزيت‌هاي شغلي به ترتيب اولويت در ادامه آورده شده‌ است.

 

1. صنایع غذایی
2. دامداری
3. زراعت
4. صنایع تبدیلی و تکمیلی
5. خدمات
6. شیلات
7. باغداری
8. صنعت
9. طیور
10. صنایع دستی

 

· صنایع غذایی

فراوری محصولات کشاورزی مهم ترین روش برای ایجاد اشتغال پایدار و توسعه پایدار امنیت غذایی در شهرستان کنگاور است. ایجاد صنایع غذایی در شهرستان کنگاور، علاوه بر اشتغالزایی و کاهش هدررفت محصولات کشاورزی در این منطقه، باعث ارتقای سطح درآمد مردم این منطقه نیز خواهد شد.

در شهرستان کنگاور تولید چغندرقند بسیار زیاد است و این تولیدات به مرکز استان و استان همدان برای تولید قند ارسال می شوند[1]. در صورتی که واحدی برای تولید قند در شهرستان احداث شود، می تواند از هزینه های رفت و آمد کم کند و سوددهی برای شهرستان ایجاد کند.

با توجه به حجم تولید نخود در این شهرستان و همچنین خام فروشی این محصول به استان های اطراف برای فرآوری، احداث واحدی در جهت تولید محصولات فرآوری شده آن نظیر کنسرو نخود، نخودچی و تولید لپه از نخود دارای مزیت است.

میزان گردوی تولید شده در شهرستان بسیار زیاد است و فرآوری آن دارای مزیت خواهد بود. روغن گردو یکی از گران‌ترین روغن‌های طبیعی موجود در بازار است. این روغن به‌راحتی در دسترس است و در تمام جهان شناخته شده می‌باشد. ولی بسیاری از مردم هنوز از این روغن که خواص فراوانی دارد بهره نمی‌برند، زیرا از خواص روغن گردو آگاهی ندارند، اما با آگاهی دادن به مردم می توان بازار فروش این روغن را گسترده تر کرد. روغن گردو خواص فراوانی دارد که کمک به سلامت قلب و عروق، کمک به کنترل قند خون و دیابت، جلوگیری از ریزش مو، بهبود عملکرد مغز و کاهش خطر ابتلا به سرطان از این دست هستند. یکی دیگر از محصولاتی که از گردو می توان تولید کرد، ترشی گردو است. این ترشی خوشمزه علاوه بر خواص بی نظیر در کاهش سطح کلسترول نیز مفید است.

در شهرستان کنگاور از میوه های تولید شده نیز می توان در جهت تولید چیپس میوه و کمپوت بهره برد.

كمپوت‌ از دسرهای‌ میوه‌ای‌ محسوب‌ می‌شود و در فصل‌هایی‌ كه‌ میوه‌ كم‌ است‌ و یا فصل میوه مورد نظر فرا نرسیدهاست می‌توان‌ از انواع‌ و اقسام‌ كمپوت‌ استفاده‌ كرد. به‌ طور كلی‌ این‌ میوه‌ پخته‌ را (كمپوت‌) اكثر مردم‌ مصرف‌ می‌كنند؛ مخصوصاً اشخاصی‌ كه ‌دستگاه‌ گوارش‌ آن‌ها به‌ خوبی‌ قادر به‌ هضم‌ كردن ‌میوه‌های‌ خام‌ نیست. 

لواشک به مخلوطي از عصاره و پالپ يک يا چند ميوه گفته مي شود که پس از طي مراحل مختلف تا اندازه معيني خشک شده و عمدتاً به صورت ورقه و گاهي به اشکال ديگر بسته بندي و عرضه مي شود.

تهیه چیپس میوه به دلیل فراوانی تولید میوه‌های باغی در شهرستان زمینه اشتغال خوبی را چه در مقیاس کارگاهی و چه کارخانه ای برای علاقه مندان فراهم می‌کند. خشک کردن میوه‌جات، یکی از روش‌هاي جلوگیري از فساد میکروبی آن‌ها است. در این روش، در اثر کاهش میزان رطوبت، امکان فساد میکروبی بسیار کم شده و سرعت دیگر واکنش‌هاي مضر نیز، به مقدار قابل توجهی کاهش می‌یابد. خشک کردن، ضمن اینکه روي محصول اثر حفاظتی دارد، وزن و حجم آن را نیز به میزان چشمگیری کاهش می‌دهد و در نتیجه از هزینه‌های حمل و نقل و ذخیره‌سازي نیز می‌کاهد.

میزان تولید گوجه فرنگی در شهرستان بسیار زیاد است و معمولا به صورت خانگی از آن تولید رب گوجه فرنگی می کنند. ایجاد واحدی برای تولید رب و پودر گوجه فرنگی در شهرستان بسیار مزیت دارد و با ایجاد بازار فروش مناسب در خارج از شهرستان، می توان سوددهی لازم را ایجاد کرد و از لحاظ تامین نیاز نیز خودکفا شد.

صنعت تولید رب گوجه فرنگی است دارای کاربردهای فروانی از قبیل چاشنی و بهبود دهنده رنگ و طعم انواع غذا، ماده اولیه سس‌ها و کنسروها است و با توجه به اینکه کاشت گوجه فرنگی در این شهرستان وجود دارد، تولید رب از مزیت های قابل سرمایه گذاری است.

پودر گوجه‌فرنگي محصولي است كه زمان زیادی از توليد آن در كشور نمي‌گذرد و در همین مدت هم توانسته جاي خود را در بازار باز كند. اين پودر به دليل داشتن وزن و حجم كمتر نسبت به ساير فراورده‌هاي گوجه‌فرنگي، باعث سهولت و صرفه‌جويي در حمل ‌و نقل و بسته‌بندي شده و ماندگاري و عمر مفيد بيشتري دارد. از طرفي برخی آنتي ‌اكسيدان‌های موجود در گوجه‌فرنگي طی فرآيند توليد رب از بين مي‌ رود اما اين مواد در پودر گوجه حفظ شده و از بين نمي‌روند. مزيت ديگر اين پودر نداشتن مواد نگهدارنده در تركيبات آن نسبت به رب است چرا كه رب، ماندگاري كمتري دارد و براي جلوگيري از اين حالت از مواد نگهدارنده بيشتري در ترکیب آن استفاده می‌ شود. پودر گوجه فرنگی در صنایع غذایی و دارویی دارای کاربردهای متنوعی است. از جمله کاربردهای گسترده این محصول می‌توان به کاربرد آن در مواد غذایی منجمد شده و نیمه آماده، سوپ‌های آماده، اسنک‌ها (شامل پفک، چیپس،...) و ... اشاره نمود. به طور کلی می توان گفت از این محصول به عنوان چاشنی در تولید محصولات مختلف استفاده می‌شود.

در شهرستان کنگاور به دلیل وجود مراتع، گیاهان دارویی خودرو بسیار زیاد است و همچنین در سال های اخیر کشت این محصولات نیز رو به افزایش است و در نتیجه فرآوری آنها دارای مزیت خواهد بود. فرآوری گياهان دارويي، علاوه بر ارزش افزوده، نياز به سرمايه‌گذاري زيادي نداشته و مي‌تواند نقش مهمي در کارآفرینی داشته باشد. یکی از فرآوری‌های گیاهان دارویی تولید عرقیات است. تولید عرقیات دارای تکنولوژی و دانش فنی پیچیده‌ای نمی باشد و با توجه به ظرفیت بالای تولید گیاهان دارویی در کشور و مخصوصا شهرستان کنگاور و گیاهان دارویی خودرو و همچنین سهولت صادرات این محصولات به کشورهای دیگر، می توان با سرمایه‌ای اندک به این کسب و کار مشغول شد. خشک کردن و بسته‌بندی نیز از دیگر فرآوری‌های گیاهان دارویی است که می‌توان با فعالیت در آن‌ها به سود رسید.

در شهرستان کنگاور تولید ترشی، شور و خیار شور به صورت خانگی انجام می شود. برای ایجاد واحدی در این خصوص با توجه به اینکه می توان مواد اولیه مورد نیاز را از داخل کنگاور یا شهرستان های اطراف نیز تامین کرد و بخشی از جوانان بیکار این منطقه را مشغول به کار کرد، مزیت وجود دارد.

ترشی و شور، بیشتر به‌عنوان یک چاشنی در کنار غذا مصرف می شود و به دلیل خاصیت اسیدی که دارد، باعث افزایش اشتها و میل به غذا خوردن در افراد می‌شود. این محصول یکی از فرآیندهای نگهداری طولانی‌ مدت صیفی‌ و سبزیجاتاست. در جوامع امروزی به دلیل افزایش مشغله افراد و شاغل بودن بسیاری از زنان، فرصت کافی برای تهیه آن در منزل و توسط خود افراد وجود ندارد و اکثر خانواده‌ها تمایل دارند ترشی و شور مورد نیاز خود را به‌صورت آماده تهیه نمایند؛ بنابراین راه اندازی کسب‌ وکار تهیه ترشی و شور می‌تواند راهی برای پاسخ به این نیاز افراد جامعه و کسب درآمد باشد.

راه‌اندازی خط تولید خیار شور به دلیل سرمایه نسبتا کم در مقایسه با دیگر خطوط تولید و همچنین مواد اولیه تولید شده در داخل شهرستان، فرصت مناسبی را برای سرمایه گذاری در این زمینه فراهم کرده ‌است. برخی از خواص خیار شور برای سلامتی عبارتند از بهبود وضعیت گوارش، منبعی غنی از آنتی‌اکسیدان، کمک به کنترل دیابت، حفظ سلامت کبد و حفظ سلامت معده.

تولید ارد در شهرستان کنگاور بسیار زیاد است و گروه ديگري از فرآورده‌هاي خميري حاصل از آرد گندم انواع رشته ها هستند. رشته فرآورده اي است كه از مخلوط كردن آرد گندم، آب و نمك پس از طي مرحله عمل آوردن به وسيله ماشين‏هاي مخصوص تهيه و پس از خشك كردن به بازار عرضه مي‌شود. از انواع رشته مي توان رشته سوپي، ماکارونی، رشته پلويي و رشته آشي را نام برد. احداث واحدی برای تولید انواع رشته ها در شهرستان دارای مزیت است.

در کنگاور کشت دانه های روغنی بسیار زیاد است. تولید کلزا و دانه های روغنی در شهرستان به حدی است که احداث یک واحد روغن کشی در این شهرستان دارای مزیت است. روغن کشی از دانه های روغنی طی تکنیک پرس سرد صورت می گیرد. پرس سرد توسط دو ورقه سرما دیده آهنی و قرار دادن دانه ها بین دو ورقه انجام می شود.

در شهرستان کنگاور تولید نقل، نبات و نان برنجی به عنوان سوغات این شهرستان انجام می شود و با توجه به اینکه این محصولات در کل کشور و کشورهای اطراف بازار مصرف خوبی دارند، تولید بیشتر این محصولات دارای مزیت یکسانی هستند.

در شهرستان کنگاور، تولید روغن حیوانی انجام می شود و در داخل استان نیز بازار فروش دارد و در صورت ایجاد بازار فروش مناسب در استان ها و کشو های اطراف، فعالیت در این حوزه برای شهرستان قابلیت دارد. روغن کرمانشاهی یا روغن حیوانی نوعی روغن است که بهترین نوع آن را در کرمانشاه از شیر گاو و گوسفند به دست می آورند. روغن حیوانی از نوعی کره محلی به دست می آید که از به هم زدن دوغ در مشک تهیه می شود. روغن حیوانی داراي خواص بی شماري از جمله استخوان سازي، کاهش غلظت خون، کاهش چربی هاي زاید شکم، شادابی و سفیدي پوست و سم زدایی از بدن است. تغذیه سلول هاي عضله قلب از اسیدهاي چربی است که تنها در روغن حیوانی به وفور یافت می شود. روغن حیوانی بهتر است به جاي روغن نباتی و روغن مایع مصرف شود، زیرا روغن نباتی یا روغن هاي هیدروژنه جامد سبب افزایش کلسترول و گلیسیرید شده و در عروق بدن و قلب رسوب می کند.

در اولویت های پایین تر، احداث واحد تولید لبنیات سنتی در شهرستان مزیت دارد. این فعالیت در حال حاضر در شهرستان به صورت خانگی انجام می شود. شیر و فرآورده هاي آن از مهمترین اجزاي تشکیل دهنده جیره غذایی انسان است که از لحاظ ارزش غذایی از کلسیم، فسفر، ویتامین هاي مورد نیاز و پروتئین غنی می‌باشد و همیشه استقبال بسیار خوبی از این نوع محصولات می شود.

زنبورداری در شهرستان کنگاور به میزان زیادی انجام می شود و علاوه بر تولید عسل، می توان بر روی تولید ژل رویال نیز سرمایه گذاری کرد. ژل رویال، ماده‌ای بسیار مغذی و نیرو بخش و در واقع به عنوان غنی ترین ماده مغذی بیولوژیک شناخته شده است. ارزش افزوده بالای تولید ژل رویال زنبور عسل در بازارهای جهانی سبب شده تا تولید این محصول با ارزش در دستور کار صنایع غذاییقرار گیرد. میکروب کشی، جلوگیری از آلزایمر، جلوگیری از فشار خون، ضد سرطان بودن و کمک به جوانی و شادابی پوست از جمله خواص این ژل است.

پرورش ماهی در شهرستان کنگاور به میزان زیاد صورت می گیرد. در شرایط کنونی جامعه، بازار استفاده از غذاهای کنسرو شده بسیار پر رونق است و این قبیل غذاها به دلیل داشتن مزایایی همچون حفظ حالت طبيعي مواد غذايي، قيمت مناسب، نگهداري طولاني و آسان، در دسترس بودن، تنوع، صرفه‌جويي در زمان بسیار مورد توجه هستند و از مصرف بسیار بالایی برخوردار می‌باشند. ماهی منبع بسیار خوبی از پروتئین، مواد معدنی نظیر سلنیوم، منیزیم و پتاسیم و همچنین ویتامین های B1، B3 و B6 است. البته نکته‌ای که در خصوص تولید این محصول باید در نظر گرفت این است که باید بازار فروش مناسب در سراسر کشور ایجاد شود و همچنین سرمایه گذاری هنگفتی نیز باید صورت بگیرد.

از جمله تولیداتی که در شهرستان قابلیت انجام دارد، تولید کیک، کلوچه و بیسکویت است، البته برای این تولیدات ایجاد بازار فروش مناسب دارای اهمیت بالایی است تا سوددهی خوبی برای شهرستان به همراه داشته باشد.[2]

کیک، کلوچه، بیسکوئیت و امثال آن جزء محصولات خوراکی هستند که مزیت‌های خاصی در کشور ما دارند و ما می‌توانیم از این مزیت‌ها برای صادرات این محصولات استفاده کنیم. مثلا در کشور ما  ماشین آلاتی که برای تولید استفاده می شوند، ماشین آلات اتومات و مجهزی هستند که وزارت بهداشت نیز آنها را تایید می­ کند. یکی دیگر از مزیت‌های این کالاها این است که در تمام دنیا مصرف می‌شوند یعنی اینکه اکثر دنیا این محصولات را می‌پسندند و از آن استفاده می‌کنند.

در شهرستان کنگاور تولید گوشت قرمز به اندازه ای است که بتوان برای فراوری آن و تولید سوسیس و کالباس فعالیت کرد. تولید محصولات مشتق شده از گوشت، در هر زمانی سوددهی دارد و از شغل‌های آزاد پردرآمد محسوب می‌شود. در بین فرآورده های عمل آوری شده از گوشت، سوسیس و کالباس به دلیل آماده سازی سریع و همچنین طعم و مزه مطلوب، مصرف بیشتری دارد. برای حفظ این جایگاه و افزایش تقاضای این محصولات، علاوه بر انتخاب روش های مناسب تولید و فراوری، باید به نوع و شکل بسته بندی آنها نیز توجه نمود. البته در تولید این محصول علاوه بر ایجاد بازار مصرف در داخل استان، باید خارج از استان نیز بازار فروش مناسب را ایجاد کرد.

 

· دامداری

دامداری به عنوان یکی از حوزه‌های بخش کشاورزی، در سطح گسترده‌ای در شهرستان کنگاور انجام می شود و در نتیجه انجام این حرفه، سود اقتصادی خوبی را نیز نصیب مردم این منطقه کرده است. از آن جایی که حوزه دامداری با یکی از مهم ترین نیازهای انسان، یعنی نیاز به منابع غذایی و خصوصا منابع پروتئینی مرتبط می‌باشد، توجه به آن امری ضروری است. فعالیت در این حوزه شغلی و افزایش بهره وری در آن، می تواند عاملی برای توسعه صنایع غذایی، تبدیلی و تکمیلی در این شهرستان محسوب شود.

زنبورداری از جمله اساسی ترین فعالیت های این شهرستان است. در این شهرستان به دلیل اقلیم سرد و کوهستانی، فعالیت زنبورداری قوت بیشتری گرفته است و هر ساله نیز این فعالیت رونق بهتری پیدا می کند. در واقع زنبورداری به عنوان شغل اصلی نیمی از مردم این شهرستان در روستاهاست و کسانی که به صورت حرفه ای این شغل را دنبال نمی کنند، در کنار کشاورزی و دامداری خود، به این فعالیت مشغول هستند. فعالیت در حوزه زنبورداری برای شهرستان مزیت خوبی دارد. این مسئله باعث شده ارزش اقتصادی پرورش زنبور عسل بسیار بیشتر از ارزش ریالی حاصل از تولید عسل باشد. در طی فرآیند پرورش و نگهداری از زنبورعسل، با ازدیاد کندوها می توان به فروش کندو نیز فکر کرد و به سود خوبی دست یافت. در مناطق گرمسیری از هر کندو یک بچه کندو و در مناطق سردسیری این تعداد به دو یا بیشتر افزایش می یابد. در ضمن محصول مزرعه پرورش زنبور عسل صرفاً کندو و عسل نیست، بلکه موم، زهر و ژل حاصل از آن نیز قابلیت فروش دارد؛ بنابراین افزایش این فعالیت در شهرستان دارای مزیت است و می توان این فعالیت را به میزان بیشتری انجام داد.

دامداری در شهرستان بیشتر برای پرورش دام های سبک است و معمولا به صورت سنتی انجام می شود. دام های سبک پرورش داده شده در این شهرستان از نژاد های بومی، مهربان و کردی هستند. هر سه این دام های سبک برای شهرستان دارای مزیت است و می توان در این زمینه‌ها به دلیل وجود مراتع کافی، فعالیت کرد.

پرورش گوسفند در این شهرستان نسبت به سایر حیوانات، بیشتر مورد توجه دامداران قرار گرفته؛ زیرا توان گوسفند برای تحمل اقلیم های متفاوت بیشتر است. گوسفند جیره غذایی کمتر و در نتیجه هزینه کمتری نیز دارد و تمامی فرآورده های آن مانند گوشت، شیر، ماست، کره و حتی پشم و پوست آن پرکاربرد هستند و فروش این فرآورده ها در تمامی روزهای سال انجام می‌شود. همچنین قیمت گوشت گوسفند بالا است و به علاوه اجزای گوسفند مانند دل، قلوه، جگر، سیرابی، کله پاچه، خوش گوشت و … نیز قابل فروش هستند. خرید گوسفند برای قربانی کردن در ایام مذهبی مانند عید قربان و … موجب رونق این کسب و کار می‌شود؛ بنابراین گسترش پرورش گوسفند سوددهی خوبی را به همراه خواهد داشت.

گوسفندان کردی دارای دو نوع کوهستانی و دشتی می‌باشند. در این شهرستان گوسفندان کردی کوهستانی پرورش داده می شود. در این تیپ رنگ بدن سفید مایل به شکری، سر و صورت و چهار دست و پا به رنگ سیاه و قهوه‌ای با لکه‌هایی‌ بر اساس رنگ بدن دیده می‌شود. دنبه گرد و دارای شکاف نیمه عمیق که تا مفصل خرگوشی آویزان است و دنبالچه ‌مخروطی شکل در مرکز دنبه سر تا سر شکاف آنرا فرا گرفته است. این گوسفند از بهترین نوع دام های گوشتی محسوب می شود و به میزان زیادی در شهرستان پرورش داده می شود.

گوسفند نژاد مهربان یکی از نژادهای گوسفند بومی ایران است. این گوسفند گوشتی است، اما می تواند شیردهی خوبی نیز داشته باشد. گوسفند نژاد مهربان، بومی بخش وسیعی از استان همدان و قسمت‌های هم‌مرز بین استان‌های زنجان و کردستان ‌است. به گفته دامداران مناطق شهرستان کبودر آهنگ، زادگاه اصلی این نژاد منطقه وسیعی در شمال غربی استان همدان به ‌نام منطقه مهربان است. گوسفند نژاد مهربان با شاخصه های منحصر به فرد نظیر کم توقع بودن نسبت به غذا، تحمل در برابر کم آبی و گرسنگی، مقاومت در برابر امراض و آفات منطقه، راهپیمایی های طولانی در کوه و دشت، ضریب تبدیل غذایی بالا، سازگاری با شرایط آب و هوایی سرد و سخت زمستان، تولید 56 لیتر شیر در یک دوره 110 روزه که دارای 9/7 درصد چربی است از جمله گزینه های پیشنهادی برای پرورش می‌باشد.

پرورش بزهای بومی در شهرستان انجام می شود. در اولویت های پایین تر از پرورش بز های بومی، پرورش بز سانن و آلپاین با توجه به اینکه مصرف گوشت آنها و شیر تولیدی از آنها در شهرستان زیاد است، مزیت پرورش دارند.

به طورکلی بز به‌عنوان یک حیوان اهلی نشخوارکننده جهت تولید شیر و گوشت در مناطق مختلف دنیا پرورش داده می‌شود. جثه کوچک، کم توقع بودن و مقاومت در برابر بیماری‌ها و شرایط سخت محیطی، باعث شده تا بز به‌عنوان حیوانی محبوب در بین دامداران تلقی شود. در نقاط مختلف، از این حیوان علاوه بر تولید شیر و گوشت، جهت تولید پوست و الیاف مویی نیز استفاده می‌شود

بز سانن یک نژاد شیری پرتولید است که نسبت به بزهای بومی، تولید شیر بسیار بیشتری دارد و می‌تواند بخشی از نیاز کشور به شیر و پروتئین حیوانی را تأمین نماید. نرخ تبدیل مواد خوراکی به شیر در بزهای سانن بالاتر می‌باشد که این امر موجب افزایش بازدهی بز سانن از خوراک مصرف شده توسط آن می‌شود. کسب و کار پرورش بز سانن موجب اشتغال‌زایی و رغبت بیشتر جوانان به امر دام‌پروری می‌شود. هر کیلوگرم شیر بز با قیمت بیشتری نسبت به شیر گاو فروخته می‌شود و در نقاط مختلف کشور طرفداران خاص خود را دارد.

بزهای آلپاین به دلیل زندگی در شرایط کوهستانی، مقاوم، چالاک و قدرت پیاده روی و کوه پیمایی مثال زدنی دارند و می توانند از صخره های شیب دار و کوه های بلند، بالا رفته و از مراتع آن استفاده کنند. به همین دلیل برخی فکر می کنند چون منشأ نژاد آلپاین، کوهستان های سرد منطقه آلپ است، نمی تواند در مناطق گرمسیر زندگی کند، اما بررسی‌ها نشان داده است که این نژاد علاوه بر شرایط آب و هوایی سرد، قابلیت مناسبی برای زنده ماندن در شرایط گرم و خشک را داشته و تقریبا با هر نوع شرایط آب و هوایی سازگار است ضمن اینکه این بز تولید شیر بسیار خوبی نیز دارد.

در شهرستان کنگاور فعالیت در حوزه پرورش دام های سنگین به صورت صنعتی و به میزان کمی انجام می شود، زیرا از گوشت گاو و گوساله در شهرستان زیاد استفاده نمی کنند. در این شهرستان گاوهای بومی، هلشتاین و سمنیتال نیز پرورش داده می شوند که البته گاوهای هلشتاین و سمینتال به دلیل تولید بیشتر گوشت و شیر دارای مزیت بالاتری هستند.[3]

گاو سمینتال جزء بهترین گاوهای شیری و گوشتی در جهان است. افزایش وزن روزانه فوق‌العاده و گوساله‌دهی با فاصله 365 روز، مقاومت بالا نسبت به بیماری‌های عفونی و متابولیکی، عمر مفید بالا، مدیریت آسان این نژاد و همچنین سازگاری بسیار خوب و قابل توجه با محیط پرورش همان چیزی است که یک دامدار برای بقاء و پیشرفت به آن نیاز دارد. یکی دیگر از مزایای پرورش گاو سمینتال، به صرفه بودن در شرایط اقتصادی فعلی است زیرا این گاو با دادن کمترین علوفه و کنسانتره، بیشترین میزان شیر و گوشت را به ما می‌دهد.

گاو هلشتاین که به نام هولشتاین نیز شناخته می شود جزء سنگین وزن ترین گاوهای شیری در جهان می‌باشد. این نژاد که از نظر تولید شیر بهترین نژاد در میان گاوهای شیری است حدودا ۷۲۴۰ لیتر شیر در سال تولید می کند. درصد چربی این شیر 65/3 درصد و درصد پروتئین آن ۳ درصد است.

امروزه با توجه به رشد جمعیت کشور و نیاز روز افزون جامعه به گوشت و مواد گوشتی و نقش مهم این محصولات در تامین پروتئین و غذای افراد جامعه، پرورش دام های پر بازده به منظور افزایش تولید و خودکفایی غذایی کشور، امری لازم و ضروری است. گاوهای بومی ایران به لحاظ تنوع و اختلاف ژنتیکی، ویژگی های خاص نژادی و مقاومت های طبیعی ایجاد شده در آن ها طی قرن ها زیست در شرایط سخت محیطی و آب و هوایی مختلف به عنوان یک منبع عظیم تولید شیر و گوشت می تواند نقش موثر در تامین مواد پروتئین حیوانی و اقتصاد جامعه ایفا نماید.

با توجه به شرایط مساعد در شهرستان برای فعالیت در حوزه پرورش زالو و کرم ابریشم، این موارد می تواند برای شهرستان سودآور باشد. البته پرورش کرم ابریشم به دلیل بازار فروش مناسب تر دارای مزیت بیشتری است.[4]

یكي از قديمي ترين مشاغل بشري نوغانداري يا پرورش كرم ابريشم به منظور توليد پيله است. اين رشته كشاورزي بر پايه تبديل علوفه (برگ توت) به ليف (نخ) و ايجاد ارزش افزوده از يك ماده ارزان به محصول پر ارزش استوار است. كرم ابريشم درخت توت، حشره‌اي است با دگرديسي كامل که چهار مرحله رشد و تكامل (تخم، لارو، شفيره و پروانه ) را در يك نسل دارا مي باشد. زمان مناسب براي شروع پرورش كرم ابريشم در بهار هنگامي است كه هر جوانه برگي داراي حداقل 5 الي 6 برگ كاملا باز شده داشته باشد. چنانچه ديرتر اقدام به پرورش گردد ميزان برداشت برگ به منظور پرورش كرم در تابستان و پائيز كاهش مي يابد. كرم ابريشم نيز مانند ساير حشرات خونسرد مي باشد. درجه حرارت قابل رشد براي كرم ابريشم 40-15 درجه سانتيگراد است. درجه حرارت مناسبي كه كرم قادر به رشد مي باشد از 20 – 30 درجه سانتيگراد است و چنانچه ميزان حرارت از 30 درجه بالاتر رود موجب كوتاه شدن دوره رشد كرم و اگر از 15 درجه سانتيگراد پائينتر رود موجب تاخير در رشد آن و در نتيجه وارد آمدن لطماتي به آن مي گردد.

زالوها نرم تنانی تک‌جنسی و عمدتا آبزی هستند که همگی زندگی انگلی دارند. از بین650 گونه شناسایی شده زالو، تنها 50 نوع از آنها از خون پستانداران تغذیه می‌کند. قابل ذکر است که پرورش زالوی پزشکی به شرایط خاصی نیاز ندارد و می توان این فعالیت را به صورت خانگی نیز انجام داد.

 

· زراعت

شهرستان کنگاور در زمینه تولیدات زراعی پتانسیل بیشتری نسبت به تولیدات باغی دارد. از جمله تولیدات عمده این حوزه می توان به چغندر قند، گندم، جو و حبوبات اشاره کرد که همه موارد نام برده شده مزیت تولید بیشتری نسبت به سایر محصوات زراعی دارند.

کشت چغندرقند علاوه بر این که از نظر اقتصادی بسیار سودآور است، می تواند در اصلاح خاک و کنترل علف های هرز نیز مؤثر بوده و از این رو به راحتی می توان این گیاه را در تناوب با گیاهان دیگر قرار داد. به دلیل سازگاری زیاد این گیاه با شرایط مختلف آب و هوایی و خاکی، در اکثر نقاط می توان آن را کشت کرد. این گیاه با ریشه های عمیق خود نفوذپذیری خاک را افزایش داده و خاک مناسبی را برای کشت های بعدی آماده می کند. همچنین از چغندرقند علاوه بر قند، محصولات دیگری مثل برگ چغندر و تفاله مخلوط با ملاس (بعد از برداشت قند در کارخانه) به دست می آید که می تواند به عنوان غذای دام مورد استفاده قرار بگیرد. لازم به ذکر است که کشت چغندرقند به آب زیادی نیاز دارد و برای شروع این کسب ‌و کار باید این نکته را در نظر گرفت.

در میان محصولات کشاورزی، کاشت گندم نسبت به بقیه کم دردسرتر و کم آفت تر است. گندم در بازه زمانی حدوداً هشت ماهه به ثمر نشسته و به مرحله سوددهی می رسد. کود شیمیایی و بذر نیز به شکل یارانه‌ای در اختیار کشاورزان قرار می گیرد؛ بنابراین گسترش تولید گندم ارزش افزوده زیادی را به دنبال دارد.

جو بعد از گندم بیشترین سطح زیر کشت را در کشور به خود اختصاص داده است. در ایران اراضی وسیعی وجود دارد که به دلیل شوری و عمق کم خاک و شور بودن آب زراعی صرفا برای تولید جو مناسب است. جو از دیرباز در سبد تغذیه دام جایگاه ویژه داشته و به صورت دانه و علوفه سبز مورد استفاده قرار می‌گیرد.

کشت حبوبات در این شهرستان شامل نخود و عدس است که به هر دو صورت دیم و آبی انجام می شود. این محصولات به دلیل داشتن بازار فروش مناسب و کیفیت بسیار زیاد علاوه بر استفاده در داخل استان کرمانشاه، به استان های دیگر نیز برای بسته بندی و فرآوری ارسال می شوند[5]. این محصولات فیبر بالایی دارند و در چند سال اخیر نیز به میزان بیشتری در غذاها مورد استفاده قرار می گیرند. همچنین می توان آنها را در تناوب با گندم و جو قرار داد و بخشی از ازت مورد نیاز خاک را تامین کرد و از کاه تولید شده آنها برای خوراک دام و طیور بهره برد. کشت این محصولات برای شهرستان مزیت دارد. در اولویت های پایین تر به دلیل مصرف زیاد حبوبات در سبد غذایی مردم، کشت ماش و لوبیا نیز دارای مزیت است.

در شهرستان کنگاور دامداری رونق بسیار خوبی دارد و علاوه بر اینکه بخشی از علوفه دام ها از مراتع تامین می شود، بخشی دیگر از علوفه تولید شده در شهرستان تأمین می‌شود. از جمله علوفه های تولید شده در شهرستان می توان به ذرت علوفه ای، یونجه و اسپرس اشاره کرد. از بین موارد ذکر شده، کشت اسپرس به دلیل عدم شناخت کافی توسط کشاورزان به میزان کمتری تولید می شود و اولویت پایین تری دارد.[6]

کاشت ذرت در خاک هایی که دارای عمق کافی، نرم و قابل نفوذ باشند امکان پذیر است. همچنین لازم است تهویه در خاک به خوبی انجام شود و خاک از نظر آهک و هوموس غنی و حرارت کافی داشته باشد. زمین های خیلی سبک و خیلی سنگین برای کاشت ذرت مناسب نیستند. ذرت بر خلاف گندم و جو احتیاج به گرما و حرارت زیاد خورشید دارد. مناطقی که تابستان گرم و تابش نور خورشید کافی و پاییز خشک دارند بهترین عملکرد را از نقطه نظر تولید دانه دارند. در صورتی که حداقل درجه حرارت زمین به 10-6 درجه سانتیگراد برسد، ذرت جوانه می زند و بهترین رشد را در حرارت هوای طبیعی 30-20 درجه سانتیگراد دارد. در نتیجه با توجه به مواردی که بیان شد، کشت این محصولات در شهرستان دارای مزیت است.

در میان گیاهان علوفه ای، یونجه به دلیل ارزش غذایی بالا و عملکرد خوب از اهمیت خاصی برخوردار است. همچنین به علت وجود باکتری‌های ریزوبیوم در ریشه‌های خود قادر به تثبیت ازت هوا بوده که این ازت برای کشت بعدی قابل استفاده است و می‌توان حداقل تا ۳ سال محصول برداشت نمود. گیاه یونجه را به دلیل دارا بودن انواع ویتامین‌ها، مواد معدنی و پروتئین‌ها سلطان گیاهان می‌نامند. یونجه گیاهی است که امروزه در اذهان عمومی تنها به درد علوفه دام می‌خورد، درحالی‌که می‌توان استفاده‌های فراوانی از این گیاه پرفایده داشت. یونجه در درمان ضعف عمومی، ضعف بنیه، کم‌خونی و اعصاب مفید است و مغز و ستون فقرات را قوت می‌‌بخشد. این گیاه خوراکی با خواص تغذیه‌ای فوق‌العاده، منبع غنی از ویتامین‌ها و همچنین املاح معدنی نظیر کلسیم، اسیدفولیک، منیزیم و پتاسیم به حساب می‌آید.

اسپرس گیاهی علوفه ای از تیره لگوم ها است که قدمت کشت چند صد ساله در ایران دارد. اسپرس به علوفه کوهستان نیز معروف است. این گیاه در نقاطی که کشت یونجه و شبدر موفقیت چندانی ندارد عملکرد مطلوبی را از خود نشان می‌دهد. ترکیب ارزش غذایی اسپرس همانند یونجه است ولی از نظر پروتئین قابل هضم و واحد نشاسته، کمی پایین تر از یونجه قرار دارد. اسپرس گیاهی خوش خوراک برای گاوها و گوسفندها است و دام آن را با اشتها تغذیه می کند.

در اولویت‌های پایین‌تر طبق نظر کارشناسان، کشت شبدر، سویا و ارزن به دلیل استفاده در خوراک دام و طیور دارای مزیت است، البته نیاز آبی شبدر و سویا بسیار بالاست و بهتر است از روش‌های آبیاری مکانیزه بهره گرفته شود.

سویا جزو گیاهانی است که هم از روغن آن میتوان استفاده کرد و هم از کنجاله آن به عنوان خوراک دام و طیور استفاده می‌شود. این گیاه در مقایسه با ذرت آب کمتری مصرف می کند و با توجه به اینکه در این منطقه کم آبی حاکم شده است، دارای مزیت خواهد بود. ریشه های سویا ازت هوا را تثبیت می کند و مقداری از این ازت هوا در خاک باقی می ماند و در نتیجه زراعت بعدی به ازت کمتری نیاز خواهد داشت .کشت سویا در تناوب زراعی، بیماری‌ها و آفات را کاهش می دهد. به دلیل وجود پروتئین قابل توجه در دانه سویا امکان تهیه انواع غذاهای سالم و مقوی از این دانه روغنی وجود دارد.

ارزن‌ها جزء غله‌جات دانه ریز و گیاهان یک ساله مناطق گرم و خشک هستند که دارای انواع فراوانی‌اند. این گیاهان در مقابل خشکی بسیار مقاوم می‌باشند، بدین جهت نژادهای زود رس ارزن برای کاشت در نقاط کم آب مناسب می‌باشند. عوامل محیطی که در دوره رشد این نبات مؤثر می‌باشد عبارتند از حرارت، نور و رطوبت. با توجه به دامداری گسترده در شهرستان کنگاور تولید این محصول دارای مزیت است و در زمین‌‌های کوچک می توان به میزان زیادی از محصول دست یافت.

شبدر ایرانی گیاهی است یک ساله که در اوایل بهار و اواخر زمستان تولید علوفه می نماید. اهمیت شبدر ایرانی در رشد سریع آن است. این گیاه از انواع علوفه مرغوب بوده و می توان آن را به صورت چرای مستقیم، تهیه علوفه سبز یا خشک، تهیه سیلو، استفاده در کشت مخلوط و تهیه مراتع غنی و همچنین اصلاح خاک مورد استفاده قرار داد.

در شهرستان کنگاور گیاهان دارویی به صورت خودرو به میزان زیادی روییده می‌شوند و علاوه بر آن کشت گیاهان دارویی نظیر کاسنی، آویشن و گشنیز نیز در چند سال اخیر انجام می‌شود؛ بنابراین مزیت افزایش تولید دارند.

آویشن یک گیاه همیشه سبز است که با گل‌های سفید، صورتی و بنفش شکوفه می کند. آویشن به سرعت در مناطق آفتابی که خاک آن به خوبی زِهکِشی شده باشد رشد می کند. آویشن یک منبع عالی از فیبر، کلسیم، آهن، منگنز، و ویتامین های 6B، A و C است.

کاسنی گیاهی است علفی و دارای ساقه ای که در حالت وحشی ارتفاعش به 50 تا 150 سانتی متر می رسد ولی اگر پرورش یابد از 2 متر نیز تجاوز می کند. بهترین و مناسب ترین زمین برای این گیاه خاکهای لیمونی سبک که دارای مقدار زیادی مواد آلی است می باشد. گیاه کاسنی نیاز کمی به نور خورشید دارد و در زمین های نسبتا مرطوب و کم نور می روید. کاسنی محصول آب و هوای خنک و فصل نسبتا سرد است و به سرما و یخ بندان مقاوم است. گرمای شدید نواحی گرمسیر باعث زود بذر دادن آن می شود. کاسنی برای بیماری های کبدی، خارش بدن، نفخ، تصفیه خون و ... مفید است.

گشنیز گیاهی یک ساله و بومی شرق مدیترانه است. گشنیز گیاهی خوش طعم است که هم به عنوان دارو و هم به عنوان غذا استفاده می شود. گشنیز یک سبزی معطر و خوشمزه است که بسیار آسان پرورش داده می شود. حتی افراد تازه کار هم بدون مشکل می توانند این سبزی را در باغچه و یا حتی گلدان پرورش دهند. میوه گشنیز گرد و به رنگ زرد است و بوی تازه آن مطبوع نبوده و تقریباً بد بو است، ولی بر اثر خشک شدن این بو از بین رفته و خوشبو می شود. زمان کاشت گشنیز بستگی به شرایط اقلیمی محل رویش گیاه دارد و به دو صورت بهاره و پائیزه کشت می‌شود. در کشت بهاره بهترین زمان اوایل بهار (فروردین ماه) است.

در اولویت های پایین تر، در حوزه گیاهان دارویی می توان در زمینه کشت گیاه رزماری و چای ترش نیز فعالیت کرد.[7]

رزماری بومی منطقه مدیترانه، یکی از رایج ترین گیاهان در ردیف ادویه است و به دلایلی علاوه بر طعم و عطر فوق العاده ای که دارد، اگر به طور منظم به رژیم غذایی اضافه شود، اثرات مفیدی بر سلامتی دارد. این گیاه چند ساله و چوب‌دار است و همانند بسیاری از گیاهان مفید دیگر، رزماری در خانواده نعناعیان رده بندی شده است، اما آن خاصیت طعم و مزه را ندارد. رزماری طعم گرم، تلخ و خشن تری دارد که به سوپ، سس، خورش ها، کباب و فست فود طعم خاصی می‌دهد.

بذر چای ترش از بذرهای درشتی است که اگر در شرایط مساعد کاشت و نگهداری شود به سرعت رشد می کند. این گیاه قابل کشت در زمین و در گلدان می‌باشد. بهترین فصل برای کاشت این گیاه از طریق بذر، اردیبهشت ماه است. چای ترش، گیاهی است که برای رشد، نیازمند آبیاری مناسب و رطوبت است و به همین دلیل باید خاک آن همیشه مرطوب نگه داشته شود. با اینکه این گیاه به جز ماه های اول رشد، خیلی احتیاج به نور ندارد و هم در آفتاب و هم در سایه رشد می کند اما دمای محیط حائز اهمیت است و باید به گونه ای باشد که گیاه بتواند رشد کند. دمای مناسب برای این گیاه 15 درجه سانتی گراد به بالا است و در دمای پایین تر از 4 درجه سانتی گراد از بین می رود. این گیاه قابلیت رشد در خاک باغچه و خاک معمولی را دارد اما خاک زهکشی شده و دارای مواد آلی به رشد سریع تر آن کمک می‌کند. چای ترش نیاز به موادی برای ضد عفونی کردن خاک ندارد. جوشانده چای ترش، قرمز رنگ است و دارای خواص بسیاری ازجمله افزایش سوخت و ساز، کاهش کلسترول، کنترل فشارخون، کاهش وزن تدریجی، محافظت از کبد، خواص ضد سرطان، ضد افسردگی و ضد اضطراب می‌باشد.

در شهرستان کنگاور کشت دانه های روغنی نظیر کلزا و آفتابگردان نیز انجام می شود. این محصولات به دلیل فروش تضمینی توسط دولت، مورد استقبال کشاورزان بوده و همچنان نیز مزیت کشت دارند.

کشت کلزا باعث از بین رفتن چرخه زندگی آفات، بیماری ها و علف های هرز گردیده و با کاهش جمعیت آنها موجب صرفه جویی در مصرف سموم و کاهش آلودگی های زیست محیطی می گردد. با توجه به آنکه زمان کشت کلزا در فصل پاییز است، نیاز گیاه به آب کم می‌باشد و با استفاده از نزولات جوی می توان به کشت آن اقدام نمود. کلزا با تولید مقادیر قابل توجهی علوفه می تواند در تغذیه دام‌های منطقه نقش موثری داشته باشد. همچنین برگرداندن بقایای کلزا به خاک باعث افزایش حاصلخیزی خاک و بهبود ساختمان خاک خواهد شد. کشت کلزا به عنوان یک دانه روغنی بسیار مهم در تولید محصولات حوزه صنایع غذایی و یا تولید انواع نهاده‌های خوراکی دام و طیور در بسیاری از کشورهای دنیا متداول است. روغن کلزا از جمله مشتقات این گیاه است که امروزه به دلیل سالم بودن و با داشتن کمترین کلسترول و اسیدهای چرب اشباع ‌شده مورد استقبال و استفاده ملل‌های مختلف قرار گرفته است. تحقیقات دانشمندان نشان می‌دهد که دانه کلزا دارای 40-30 درصد روغن و کنجاله‌ آن نیز 50-40 درصد پروتئین دارد.

گل آفتابگردان گیاهی یک ساله است که پرورش آن در هر شرایطی ممکن است و فرآورده های حاصل از آن دارای مزیت اقتصادی فراوان است. آفتابگردان در دو نوع آجیلی و روغنی کاشته می‌شود. این گیاه، یکی از نباتات روغنی مهم جهان است که از نظر تولید روغن، بعد از سویا در مقام دوم قرار دارد و بیش از 14 درصد کل روغن نباتی جهان را تولید می کند.

در اولویت‌های پایین‌تر، کشت کنجد و گلرنگ به عنوان نوعی از دانه‌های روغنی برای شهرستان مزیت دارد. کاشت کنجد به دلیل سازگاری محیطی، بازدهی بالا، مفید بودن برای خاک، نیاز به سرمایه اولیه اندک و بازاریابی آسان، گزینه شغلی مناسبی است. کنجد از آن دسته گیاهانی محسوب می شود که با هر بار کشت و پرورش، محصول و بار قابل توجهی را به ارمغان می آورد. یکی دیگر از مزایای کاشت کنجد، صرفه جویی در منابع آب است. این گیاه قادر است تا با جذب رطوبت باقیمانده در خاک رشد کند. همین امر موجب سازگاری کنجد با آب و هوای گرم می شود. ریشه های کنجد در بهبود ساختمان خاک و افزایش نفوذپذیری آن نقش موثری داشته و به عنوان یکی از گیاهان مناسب برای تناوب‌های زراعی در نظر گرفته می شود. همچنین در بعضی از مناطق این گیاه به عنوان کود سبز کاشته می شود. کنجد در روغن کشی (کنجد و ارده)، نانوایی و آجیل فروشی ها، تهیه عطرها، به عنوان حلال در داروسازی و... مورد استفاده قرار می‌گیرد. صادرات و فرآوری کنجد، می‌تواند هدف تولید انبوه کشاورزان باشد؛ از همین رو نگرانی ها برای بازاریابی این محصول نسبت به سایر محصولات کاهش پیدا می کند. عمده مشکل کنجدکاران عدم وجود ماشین‌آلات کاشت و برداشت دانه های روغنی بوده و در صورت تامین این ماشین آلات، تولید کمی وکیفی محصول درسطح منطقه می‌تواند از رشد قابل توجهی برخوردار شود.

گلرنگ، بومی کشورهای شرقی است و از نواحی عربستان برخاسته و پس از آن به سایر مناطق دنیا منتشر شده است. امروزه این گیاه در اغلب کشورها کاشته می شود و از نظر مصارف روغن و ماده رنگی، گل‌های آن مورد توجه است. تکثیر گلرنگ از طریق کاشت دانه آن صورت می گیرد. گلرنگ، گیاهی است که به طور عمده در آب و هوای گرم و خشک رشد می کند و می توان در صنعت داروسازی از آن استفاده کرد. همچنین در آینده محصول جایگزین زعفران به حساب می آید و از روغن های مایع دیگر ضرر کمتری دارد.

طبق نظر کارشناسان کشت توتون، سیب زمینی، پیاز و باقلا دارای مزیت است و قابلیت تولید دارد.[8]

کشت توتون در این شهرستان انجام می شود. تنباکو یا توتون گیاهی با برگ‌های پهن است که در اصل در آمریکای شمالی و جنوبی کاشت می‌شده است و امروزه در سراسر جهان کشت می‌شود. نام تنباکو به برگ‌های خشک و بریده شده این گیاه نیز گفته می‌شود. مصرف اصلی این گیاه تدخین دود حاصل از سوزاندن برگ‌های خشک آن است که دارای نیکوتین است. این محصول با داشتن مجوز از سازمان دخانیات به میزان زیاد قابلیت کشت دارد و با توجه به میزان قیمت بالای آن و فروش تضمینی برای ان، سوددهی خوبی برای شهرستان به دنبال خواهد داشت.

سیب زمینی بعـد از گنـدم، برنـج و ذرت، بیشتریـن سـهم را در میـزان تولید محصولات غذایـي داراسـت و نقـش مهمـي در تغذیه و سـبد غذایي جمعیـت جهان دارد. در کشـورهاي در حال توسـعه، اهمیـت غذایـي سـیب زمیني به مراتـب بیشتـر اسـت و در ایـران نیـز بعـد از گنـدم، رتبـه دوم را بـه خـود اختصاص داده اسـت. سیب زمینی بیشتر از هر نوعی از غلات، مواد مغذی مورد نیاز انسان را در زمان كمتر و با زمین كمتر و در شرایط آب و هوایی دشوارتر می تواند تامین كند. بـرای تولید پایـدار محصول سـیب زمینی، آب مهم تریـن عامـل اسـت کـه بـا توجـه بـه مشـکل کم آبـی در کشـور، تـلاش در جهـت اسـتفاده بهینه از آب‌هاي اسـتحصالی و کاهش برداشـت از منابع آب زیرزمیني، اجتناب ناپذیر اسـت.

پياز محصولی است که به صورت یک‌ساله كشت می‌شود. این گیاه متعلق به فصل خنک است و بهترین دما برای جوانه زدن بذر پیاز 18 درجه سانتی‌گراد و حداقل و حداکثر دما برای این مرحله از رشد به ترتیب 7 و 29 درجه سانتی‌گراد است. این محصول از مهم‌ترین محصولاتی است که در سطح وسیعی در تمام دنیا کشت می‌گردد و به‌عنوان چاشنی و طعم‌دهنده در اکثر غذاها استفاده می‌شود و دارای مصارف پزشکی و دارویی متعددی است؛ بنابراین بازار مصرف خوبی داشته و توسعه آن توجیه اقتصادی دارد.

باقلا محصول فصل خنک است و قادر است دمای 4-  درجه سانتی گراد را نیز تحمل کند ولی در دمای 7- درجه سانتی‌گراد بوته آن خشک شده و از بین می رود. درجه حرارت لازم برای سبز شدن بذر باقلا 3/5 تا 9 درجه سانتی گراد است؛ بنابراین در مناطقی با زمستان معتدل، این گیاه را در پاییز کاشته و در بهار محصول آن را برداشت می کنند و در مناطقی با زمستان خیلی سرد در بهار کشت می شود. باقلا نسبت به خشکی هوا به ویژه در مرحله گل دهی خیلی حساس است. گرمای زیاد، خشکی هوا و تابش خورشید اثرات نامطلوبی روی مقدار محصول باقلا خواهد داشت. حساس ترین مرحله برای باقلا 20 روز قبل از گل دادن آن می باشد که در مقابل هوای سرد و بارانی و نور کم فوق العاده حساسیت نشان می دهد. باقلا به علت داشتن دوره نمو طولانی و دارا بودن شاخ و برگ زیاد احتیاج زیادی به آب دارد، زیرا در موقع خشکی خاک رشد ریشه های فرعی کاهش یافته و گیاه خیلی زود پژمرده می شود و بنابراین رطوبت کافی زمین از شرایط اولیه کشت موفقیت آمیز این گیاه است به همین دلیل کاشت این گیاه در زمین های مرطوب به خصوص خاک های رسی و هوموسی که رطوبت را در خود نگه می دارند نتیجه خوبی خواهد داشت.

 

· صنایع تبدیلی و تکمیلی

 با وجود تنوع تولید محصولات کشاورزی در شهرستان کنگاور، بررسی‌ها نشان می‌دهد که سالانه مقداری از آن در مراحل کاشت، داشت و برداشت به ضایعات تبدیل می‌شوند. از سوی دیگر برداشت و یا تولید بسیاری از محصولات کشاورزی در یک بازه زمانی مشخصی رخ می‌دهد؛ اما مصرف آن‌ها در طی سال صورت می‌پذیرد؛ لذا توسعه صنایع تبدیلی در شهرستان کنگاور می‌تواند زمان استفاده از محصولات را افزایش دهد و از میزان ضایعات آن بکاهد. همچنین گسترش این صنایع موجب اشتغال‌زایی، ایجاد درآمد و جلوگیری از اتلاف و ضایع شدن محصولات در این شهرستان خواهد شد.

ویژگی مهم عسل آن است که این ماده طبیعی به دلیل دارا نبودن آب، به شرط دوری از رطوبت، به مدت طولانی فاسد نمی‌شود. این ماده فقط در صورتی ارزش غذایی خود را از دست می‌دهد که بیش از ۶۰ درجه سانتیگراد حرارت ببیند. البته برای حفظ قدرت ضد میکروبی عسل باید آن را در مکانی تاریک و یا در ظروف شیشه ای مات یا تیره خارج از یخچال نگه داشت. نگهداری عسل در ظروف فلزی برای مدت طولانی مناسب نیست. بدین منظور امروزه بسته بندی عسل به شکل های جذاب، خلاقانه و مناسب جهت نگهداری رو به افزایش است. در شهرستان کنگاور بسته بندی عسل به صورت سنتی انجام می شود و با توجه به میزان عسل تولیدی، فعالیت در این حوزه برای ایجاد بسته بندی های شکیل تر در شهرستان مزیت دارد و می توان واحدی صنعتی را برای این کار در شهرستان احداث کرد.

فرهنگ بسته‌بندی محصولات و تولیدات، برای ارائه و فروش در بازارهای مختلف، موردی است که در سال های اخیر، جایگاه ویژه ای را کسب کرده است و به عاملی مهم در میزان فروش یک واحد تولیدی تبدیل شده است. هر قدر بسته بندی یک محصول، زیبا، مناسب، در برگیرنده مشخصات و معرف محصول و مهم این که مطابق با جنبه‎ها و خصوصیات روانشناختی خریداران باشد، به همان اندازه، از بازار و فروش خوبی نیز برخوردار خواهد بود. با توجه به میزان تولید حبوبات در شهرستان، بسته بندی این محصولات دارای مزیت است و می توان در این زمینه به سودآوری خوبی رسید.

با توجه به اینکه پرورش قارچ در سایر شهرستان‌های استان در حال انجام است و برای این کار نیاز به کمپوست است، ایجاد واحد تولید کمپوست از جمله فعالیت هایی است که برای شهرستان سوددهی خواهد داشت. تولید و بسته بندی کمپوست (افزودن کود شیمیایی به کود حیوانی) هم از کسب و کارهای خوبی است که قابلیت سرمایه گذاری را دارد؛ زیرا در این شهرستان کشاورزی و دامداری به حد مطلوبی انجام می‌شود؛ لذا مشکلی در خصوص تولید و بازار مصرف این محصول وجود ندارد. كود حيواني علاوه بر تأمين قسمتي از نياز غذایي محصول، ساختمان فيزيكي خاك را بهبود بخشيده تا ريشه محصول بهتر بتواند تنفس كند و فضاي بهتري را برای رشد و گسترش ريشه در اختيار داشته باشد؛ بنابراین طرفداران زیادی مخصوصاً در بین باغداران دارد.

در شهرستان کنگاور و همچنین کل استان کرمانشاه، استفاده از کودهای ارگانیک نسبت به کود و سموم شیمیایی رایج تر است و بنابراین تولید آن برای شهرستان سودآوری خوبی خواهد داشت. سلامت خاک، انسان و هزینه‌های اقتصادی سه فاکتور مهم در فعالیت‌های کشاورزی هستند و در این میان مسأله تولید و استفاده از محصولات ارگانیک همواره مطرح بوده است. کود ارگانیک یا آلی، طبیعی بوده و متشکل از، مواد آلی بر پایه کربن است که از مواد زنده و یا سابقا زنده به دست می‌آید. این کود شامل فضولات حیوانی، پسماندهای گیاهی و دیگر فرآورده‌های متعدد ارگانیسم‌های زنده موجود در طبیعت می‌شود. با استفاده از این کودها نه‌تنها افزایش بهره‌وری محصول ثابت شده است بلکه هزینه نهایی نیز 60 درصد کاهش می‌یابد.

با توجه به میزان گوشت قرمز، مرغ و ماهی تولیدی در شهرستان، احداث واحد بسته بندی این محصولات مزیت خواهد داشت. یکی از روش‌های تازه ماندن گوشت، بسته‌بندی مناسب است. بسته بندی باید به گونه‌ای باشد که گوشت را در مقابل نفوذ طعم، بو، رنگ و سایر عوامل خارجی محافظت کرده و از خشک شدن و تبخیر سطحی جلوگیری کند. همچنین بسته‌بندی باید خواص حسی و ظاهری و سایر ویژگی‌های گوشت را حفظ و همچنین گوشت را در برابر آلودگی های میکروبی و سایر آلودگی‌ها نگهداری کند. با توجه به اینکه امروزه استفاده از این گوشت ها بین مردم رواج یافته است، این موارد برای شهرستان دارای اولویت یکسانی هستند و مزیت دارند.

از جمله فعالیت هایی که برای شهرستان کنگاور مزیت دارد، تولید زغال فشرده از پوست خشکبار است. یکی از پرمصرف ترین سوخت های جهان، زغال است، ولی آلودگی هوا و آلودگی محیطی را به همراه دارد. زغال ها اگر در مجاورت اکسیژن آتش بگیرند دود فراوانی تولید می کنند ولی اگر اکسیژن از آن ها حذف شود بدون هیچ دودی می‌سوزند. زغال فشرده بهترین و مناسب‌ترین جایگزین برای زغال های طبیعی هستند چون هم توجیه اقتصادی دارند و هم برای طبیعت و سلامتی انسان ها مضر نیستند. زغال فشرده برعکس زغال های طبیعی از چوب درخت تولید نمی‌شوند و همین امر باعث می شود که درختان کمتری قطع شود.

شهرستان کنگاور دارای مراتع باارزشی است که به دلیل پایین بودن هزینه تأمین علوفه از آنها در مقایسه با هزینه تولید علوفه از طریق کشت آبی، فشار زیادی بر این مراتع وارد می شود. با توجه به افزیش دامپروری و مرغداری‌ها و پایین بودن ظرفیت تولیدی مراتع، این فشار بیشتر و بیشتر می‌شود و برای جلوگیری از تخریب مراتع باید به فکر منابع غذایی غیر مرتعی در این شهرستان باشیم. با توجه به اینکه محصول تولیدی توسط دام‌های موجود در شهرستان به مصرف می رسد و همچنین تعداد دام‌ها در این شهرستان هر روز رو به افزایش است؛ لذا اجرای پروژه های صنعتی که از ضایعات کشاورزی و ... خوراک دام، طیور و آبزیان تولید بکند، در این شهرستان دارای مزیت خواهد بود. تولید خوراک دام و طیور می تواند زمینه اشتغال خوبی را به طور مستقیم و غیر مستقیم برای افراد ایجاد کند. با توجه به جمعیت دامی در شهرستان کنگاور و نیاز این دام ها به استفاده از خوراک صنعتی، می توان در جهت احداث واحدی در زمینه تولید خوراک فعالیت نمود.

پوست و پشم دام های تولید شده در این شهرستان به استان های دیگر نظیر تبریز و یزد جهت فرآوری ارسال می شود و این در حالی است که این فعالیت برای شهرستان سودآوری خوبی خواهد داشت. فرآوری پوست دام شامل استفاده از پوست گاو در صنعت چرم دوزی و همچنین استفاده از پشم و کرک گوسفند و بز در صنعت ریسندگی، ضمن ایجاد درآمد مناسب برای سرمایه گذار، سود خوبی را هم نصیب دامدار می‌کند.

لازم به ذکر است که مشاغل فوق با احداث بیش از یک یا دو واحد در این شهرستان به حالت اشباع می‌رسند و بنابراین سرمایه گذار باید بازار مصرف و وجود مواد اولیه را به صورت دقیق مورد بررسی قرار دهد.

 

· خدمات

در اینکه معروف ترین شهرهای گردشگری ایران شیراز، اصفهان، مشهد، کیش، قشم و ... است شکی نیست اما ایران شهرهای گردشگری دیگری نیز دارد. از جمله این شهرها می توان به کنگاور از استان کرمانشاه واقع در غرب کشور اشاره کرد. شهر کنگاور شهری قدیمی است که دارای آثار باستانی و تاریخی فراوانی است. از طرفی سراب هایی دارد که بهترین مکان برای یک گردش روزانه در دل طبیعت است. در این شهرستان جاذبه هایی نظیر معبد آناهیتا، تپه گودین، پل کوچه، سراب لانه کبوتر، سراب ماران و... وجود دارد. شهرستان کنگاور از لحاظ امکانات اقامتی و رفاهی هیچگونه پیشرفتی نداشته است و فضاهایی نظیر احداث مجتمع رفاهی-خدماتی، تفریحی-سرگرمی، رستوران بومی، باشگاه های ورزشی و اقامتگاه بومگردی دارای مزیت خواهد بود. البته احداث مجتمع های رفاهی- خدماتی و تفریحی و سرگرمی دارای مزیت بالاتری نسبت به سایرین است. [9]

چند سالی است که احداث مجتمع های خدماتی رفاهی بین راهی در جاده های کشور به منظور ساماندهی خدمات بین راهی و افزایش رفاه رهگذران جاده ها مورد توجه قرار گرفته است. لیکن قابلیت های بالقوه بسیاری در این مجتمع ها نهفته است که می توان از آنها در جهت نیل به اهداف بزرگتری همچون توسعه و توازن منطقه ای بهره برد. از سوی دیگر در نظر گرفتن نقش های جدید برای این مجتمع ها، ضمن آنکه می تواند گام های مهمی در جهت توسعه پایدار مناطق تلقی گردد، باعث آن می شود که ادامه فعالیت مجتمع های خدماتی – رفاهی بین راهی و گسترش دامنه فعالیت آنها از نظر اقتصادی توجیه پذیر باشد. در این زمینه تبعات مثبت احداث این مجتمع ها، به ویژه جنبه‌های گردشگری همراه با تاثیرات متقابل آنها بر مردم منطقه و رهگذران جاده ها تا حدی است که بعضا این الزام را ایجاب می کند که نهادهای اجرایی برای احداث این مجتمع ها و کمک به استقرار فعالیت آنها پیشقدم شوند؛ بنابراین ایجاد چنین مکان‌هایی قابلیت سرمایه گذاری را دارد.

مجتمع تفریحی- سرگرمی به تاسیساتی گفته می‌شود که مجموعه ای از واحدهای گردشگری در آن ساخته شده باشد. فروشگاه ها، رستوران ها، اغذیه فروشی ها، تسهیلات ورزشی، فضای بازی و تفریحی، اقامتگاه ها، مراکز توریست گردانی و ... از جمله امکاناتی است که این مجتمع ها ارائه می‌دهند.

رستوران‌های بومی، مکان‌هایی با فضای سنتی و متناسب با آداب ‌و ‌رسوم هر منطقه است که در آنها بیشتر به‌جای استفاده از میز و صندلی‌های مدرن از تخت یا سایر وسایل سنتی استفاده می‌شود و علاوه بر سرو غذاهای محلی، ترشیجات خانگی، نوشیدنی‌هایی مانند چای و قهوه نیز عرضه می‌شود. رستوران‌ها جزء مهم‌ترین نمادهای فرهنگی برای هر کشوری در جهان محسوب می‌شوند و می تواند در خانه های قدیمی موجود در هر منطقه اجرا شود. بسیاری از گردشگران و توریست های غذایی برای امتحان کردن غذاهای مختلف به سفر می روند و این مسئله برای مناطق مختلف ایران قابل استفاده و بهره برداری است؛ بنابراین ایجاد رستوران بومی نیز در این شهرستان از کسب و کارهای زود بازده است؛ زیرا هم تمایل مردم به سمت سرو غذاهای محلی بیشتر شده و هم معاملات این کسب و کار به صورت نقدی انجام می‌شود.

اقامتگاه های بوم گردی فرصت مناسبی است تا مسافران ضمن گردشگری در هر منطقه و بازدید از جاذبه های توریستی، حس ایرانی زیستن به سبک سنتی را تجربه کنند. همچنین طبخ غذاهای محلی در برخی اقامتگاه ها، مصداق دیگری از مهمان نوازی ایرانی است.

علاوه بر فعالیت در حوزه گردشگری، در حوزه ارائه خدمات دیگر نیز در شهرستان ضعف هایی وجود دارد. از جمله فعالیت های حوزه خدمات می توان به کلید سازی، مهرسازی، مصنوعات آلومینیومی، خدمات خودرو، تعمیر لوازم خانگی، آرایشگری و ارائه خدمات ساختمانی اشاره کرد. در بین موارد ذکر شده فعالیت در حوزه خدمات خودرو، تعمیر لوازم خانگی و خدمات ساختمانی دارای مزیت بیشتری است زیرا در شهرستان نیاز به این دو مورد از سایر موارد بیشتر است.[10]

 

· شیلات

پرورش ماهی در استان کرمانشاه به دلیل وجود شرایط آبی مطلوب، به میزان زیادی انجام می شود. در این بین در شهرستان کنگاور با توجه به ظرفیت خوبی که برای پرورش ماهی وجود دارد، استخر‌های زیادی نیز فعال هستند و در واقع این فعالیت به یکی از شغل های اصلی مردم شهرستان تبدیل شده است. در این شهرستان پرورش ماهیان گرمابی (مانند کپور)، قزل الا و زینتی انجام می‌شود و پرورش ماهیان قزل آلا و کپور نسبت به ماهیان زینتی به دلیل بازار مصرف بیشتر آنها دارای مزیت بالاتری است.[11]

ماهی قزل‌آلای رنگین‌کمان مناسب‌ترین ماهی سرد آبی جهت پرورش است، به‌طوری‌که آسان‌تر به غذای دستی عادت کرده و نسبت به درجه حرارت و کیفیت آب، حساسیت کمتری دارد و بدین‌جهت در سراسر دنیا اساسی‌ترین ماهی آزاد مورد پرورش جهت تغذیه است. از این ماهی می‌توان جهت ماهی‌دار کردن آبگیرهای طبیعی استفاده نمود. به دلیل وجود تعداد زیادی مراکز تکثیر ماهی قزل‌آلای رنگین‌کمان در کشور به‌طور تقریبی در طول سال بچه ماهی مورد نیاز مزارع پرورشی در اوزان مختلف مهیا می‌شود. از طرفی وجود کارخانه‌های متعدد تولید غذای ماهی قزل‌آلا باعث شده تا عمده‌ترین اقلام مورد نیاز مزارع پرورشی به‌راحتی قابل تأمین باشد. ماهی قزل‌آلای رنگین‌کمان مانند سایر آزادماهیان دارای گوشتی لذیذ است که طرفداران زیادی دارد و طعم و مزه این ماهی حتی در بین کسانی که کمتر ماهی را به‌عنوان غذای اصلی خود مصرف می‌کنند، خوشایند است.

ماهیان گرمابی در محدوده دمایی 27-20 درجه سانتیگراد بهترین رشد را دارند. بزرگ‌ترین خانواده ماهيان آب شيرين، کپورماهیان هستند که دارای 200 جنس می‌باشند. این ماهی در مقایسه با سایر گونه‌های پرورشی در آب‌های گرم و معتدل، ارزشمندترین ماهی از لحاظ اقتصادی است و نیز ارزش‌های تغذیه‌ای فراوانی دارد؛ ازاین‌رو آموزش توسعه پرورش این ماهی می‌تواند در راستای تأمین غذای جمعیت کشور و نیز افزایش سطح معیشتی مردم مؤثر باشد.

شاید سال‌ها قبل نگهداری ماهیان زینتی، موضوع چندان شایعی نبود و تنها عده معدودی در خانه‌های خود، آكواريوم و ماهی زینتی نگهداری می‌کردند؛ اما در سال‌های اخیر، با توجه به رواج آپارتمان‌نشینی و دور افتادن انسان از طبیعت، شرایط به‌گونه‌ای رقم خورده است که بازار ماهیان زینتی در کشور رونق گرفته و زمینه‌ساز ایجاد مشاغل مختلف شده است؛ به‌طوری‌که امروزه شاهد آن هستیم در بسیاری از شهرها، چندین مغازه به خرید و فروش این آبزیان مشغول هستند. از آنجایي كه كشور ما، از لحاظ اقليم و موقعيت جغرافيايي در خاورميانه، داراي موقعيت بسيار مناسبی است، امكان توليد و صادرات به کشورهای دیگر فراهم است و میزان سودی که به دست می‌آید، نسبت به سرمایه‌ای که در ابتدا گذاشته می‌شود، زیاد است. پرورش ماهیان زینتی نیاز به آب کم‌تری دارد و از آب‌های شهری، می‌توان برای تولید آنها استفاده کرد.

همچنین در شهرستان کنگاور برای پرورش میگو آب شیرین و تولید لارو و بچه ماهی مزیت وجود دارد.[12] از میزان تولید بسیار زیادی که در حوزه پرورش میگو انجام می شود، درصد کمی در داخل کشور استفاده می شود و بیشتر این محصول به خارج از کشور صادر می شود. با توجه به صادرات بسیار زیاد این محصول می توان تولید میگو را انجام داد و همچنین در حوضچه های پرورش ماهی کپور به صورت توام نیز این گونه را پرورش داد و به سوددهی رسید.

 

· باغداری

فعالیت های باغی شهرستان به دلیل تمایل کم مردم به تولیدات باغی و تامین میوه از شهرستان‌های اطراف، در شهرستان کمتر است. از جمله باغات این شهرستان می توان به باغات گیلاس، زردآلو، گردو و آلبالو اشاره کرد. از بین موارد گفته شده احداث باغات گردو، البالو و زردآلو دارای مزیت بیشتری است، زیرا بازار مصرف بیشتری دارد.

گردو، درختی چندساله و مقاوم است که پس از رشد کامل، هر درخت تا 18 کیلوگرم تولید محصول خواهد داشت. محصول نهایی درخت گردو قیمت بالایی دارد که هم در داخل کشور طرفداران زیادی داشته و هم قابلیت بالای صادرات دارد. در صورت احداث باغ گردو، تا سال های سال نیاز به سرمایه‌گذاری و کشت دوباره وجود ندارد؛ زیرا درخت گردو دارای عمر طولانی است و تا ده ها سال قابلیت برداشت دارد. میوه گردو هم جزء معدود میوه هایی است که هیچ گونه نیازی به هزینه انبار در سردخانه ندارد و به دلیل ماندگاری طولانی، می تواند چند ماه و حتی چند سال مورد مصرف قرار گیرد. در ضمن چوب درخت گردو هم برای منبت کاری، خراطی و کنده کاری، ساخت مجسمه و اشیاء دکوری، ساخت آلات موسیقی و همچنین در دکوراسیون داخلی منزل و ساخت روکش های چوب بسیار پرکاربرد است. این چوب نیمه سنگین و نیمه سخت بوده و مقاومت مناسبی در برابر فشار، خمش، رطوبت و کشش دارد.

زردآلو میوه ای کوهستانی است که در ییلاقات به عمل می آید. میوه زردآلو دارای طبیعتی سرد و تر است که البته نوع شیرین آن خاصیت گرم تری دارد. ارتفاع درخت زردآلو به ۵ متر نیز می‌رسد. این درخت دارای برگ‌های خزان کننده به شکل قلب نوک تیز و به رنگ سبز روشن مایل به زرد می‌باشد و جوانه‌های زردآلو نسبت به جوانه‌های سایر دانه‌دارها کوچکتر است. این درخت در هوای معتدل گرم بهتر از نقاط دیگر رشد می‌کند و در نقاط سرد باید آن را در مقابل آفتاب کاشت. زردآلو در زمینهای قابل نفوذ و گرم، بهتر از زمینهای رسی و مرطوب رشد کرده و محصول می‌دهد. درخت زردآلو در سال‌های اول رشد و بخصوص در فصل رشد به آبیاری فراوان نیاز دارد. زردالو از ارزش غذایی بالایی برخوردار است. این میوه دارای مقادیر زیادی قند طبیعی است که راحت هضم می شوند و دارای ویتامین های A  ، C ، ریبوفلاوین (B2) و نیاسین(B3)  می باشد. این میوه مقوی و لذیذ سرشار از ویتامین های  A، C  و گروه B  است و مواد معدنی مختلفی شامل کلسیم، منیزیم، فسفر، پتاسیم، گوگرد، سدیم و مقدار کمی مس، آهن و روی نیز دارد.

آلبالو گیاهی خزان پذیر با برگ‌های لوزی است که به صورت متناوب روی شاخه قرار دارند. ارتفاع درختان آلبالو 4-2 متر و ساقه بعضی از ارقام آن بسیار قابل انعطاف است و به راحتی بدون آنکه شکسته شود خم می شود. اين گياه در مناطقى که به دلیل سرما براى زردآلو و هلو نامناسب هستند به‌خوبى رشد مى‌کند و در مناطقى که داراى تابستان‌هاى خنک و خشک هستند بهتر رشد مى‌کند. از نظر مقاومت در برابر سرما آلبالو مشابه سيب است. آلبالو خون را تصفیه می‌کند و سبب شفاف شدن رنگ پوست صورت می‌شود. همچنین آلبالو فشار خون را پایین می آورد و ضد نقرس می باشد.

در این شهرستان تولید صیفی جاتی نظیر خیار، گوجه فرنگی و بادمجان در مزارع انجام می شود؛ ولی به دلیل تولید محصول کمتر از گلخانه و استفاده بیشتر از آب مورد استقبال نیست و به سمت این تولیدات تمایلی وجود ندارد. گلخانه های تولید صیفی جات می توانند راه حلی برای تولید صیفی جات بیشتر باشند[13]. در واقع گلخانه محیطی است که به راحتی می توان در داخل آن شرایط محیطی را تحت کنترل درآورد و به سمت رشد مطلوب گیاه سوق داد. گلخانه‌ها که از نظر اندازه متغیرند گیاهان را از سرمای بیش از حد زمستان یا گرمای بیش از حد تابستان حفظ می‌کنند. در نتیجه تولید صیفی جات و همچنین توت فرنگی به صورت گلخانه ای برای شهرستان مزیت دارد.

پرورش قارچ در شهرستان کنگاور به صورت خانگی در حال انجام است. میزان مصرف قارچ در سال‌های اخیر در کشور رشد خوبی داشته و سرانه مصرف آن افزایش یافته است. مشتری داشتن این محصول از یک سو و غنی از پروتئین و ویتامین بودن آن از سوی دیگر، باعث شده که جایگزین مناسبی برای گوشت باشد. در برخی از شهرها و روستاها به دلیل عدم آشنایی با فواید قارچ، میزان مصرف این محصول پایین است که می توان با تبلیغ و معرفی این محصول، میزان مصرف را افزایش داد. همچنین پرورش قارچ از شغل هایی است که می توان با سرمایه اولیه کم و محیط کوچک شروع کرد. یک دوره کامل پرورش قارچ 60 روز به طول می انجامد که قابلیت کاهش به 35 روز را نیز دارد.

طبق نظر کارشناسان احداث باغات سنجد، توت سفید، فندق، بادام، پسته، انگور، سیب و زیتون در این شهرستان دارای مزیت است؛ البته باغات سنجد، بادام، فندق و پسته به دلیل بازار فروش بیشتر، دارای مزیت بالاتری است.[14]

از درخت بادام به‌عنوان یک درخت مقاوم در برابر خشکی یاد می‌شود و در شرایطی که بی‌آبی وجود دارد، درخت بادام میوه خوبی می‌دهد و همچنین از لحاظ شرایط کاشت در زمین‌های آهکی هم تا حد زیادی مقاومت دارد. با توجه به موارد ذکر شده و ارزش افزوده خوبی که کاشت این محصول دارد، ایجاد باغات بادام، سوددهی خوبی را به همراه خواهد داشت.

سنجد در آب و هوای معتدل کشت می شود و در صنایع دارویی، غذایی، عطرسازی و چوب کاربرد دارد. البته درخت سنجد، درختی مقاوم در برابر سرمازدگی، کم آبی، آفت و بیماری هاست. بهترین روش مصرف این محصول به صورت تازه خوری و یا آسیاب کردن آن با هسته و سپس مخلوط کردن با شیر است که خاصیت دارویی آن را افزایش می‌دهد. با توجه به سازگاری اقلیم شهرستان با کاشت این محصول و وجود مصارف متعددی که در رابطه با این محصول وجود دارد، احداث باغ های بیشتر در این زمینه پیشنهاد می شود.

اصولا درخت پسته از ۷ تا ۹ سال پس از کاشت نهال و پیوند، شروع به دادن محصول می‌نماید. کسانی که قصد احداث باغ پسته را دارند برای داشتن سود اقتصادی باید کمی صبور باشند. بهترین خاک برای کاشت درخت پسته، خاک رسی یا شنی است. کیفیت آب مصرفی برای آبیاری درخت پسته به گونه ای است که در کاشت سایر محصولات کشاورزی با آن آب غیر ممکن یا غیر اقتصادی است. آگاهی از اقلیم و آب و هوای مناسب برای درخت پسته یک امر حیاتی قبل از احداث باغ است. شرایط مناسب آب و هوایی برای کاشت نهال پسته اقلیم گرم و خشک در تابستان (گرمای سوزان نباشد) و زمستان سرد و معتدل است. انتخاب پایه مناسب نکته دیگری است که لازم است در نظر گرفته شود. یک پایه پسته قوی و ایده آل باید نسبت به بیماری های مختلف مقاوم و دارای رشد بالایی باشد و همچنین مقاومت و سازگاری زیادی در برابر کم آبی و شوری داشته باشد. محصول پسته به لحاظ اهمیتی که اندام های مختلف گونه های متعدد درختان پسته از نظر خوراکی و صنعتی دارد همواره حائز اهمیت بوده و انسان از میوه، پوست، هسته، برگ، ساقه و حتی صمغ آن نیز استفاده می برده است.

درخت فندق از گونه های کم توقع و مقاوم در برابر عوامل نامساعد محیطی می باشد. مناطق با شرایط اقلیمی معتدل و کوهستانی برای توسعه این محصول مناسب هستند. ضمناً وجود رطوبت کافی در رشد و پرورش این محصول امری ضروری است. مشتریان فندق بازارهای خشکبار و آجیل فروشان هستند. از این محصول همچنین در صنعت شکلات و بستنی نیز استفاده می شود. از میوه فندق، روغن هم به دست می آید که علاوه بر مصرف خوراکی در صنایع عطرسازی و نقاشی نیز کاربرد دارد. علاوه بر آفات و بیماری هایی که درختان فندق را تهدید می کند،‌ اختلاف قیمت بین فندق خریداری شده از کشاورز و قیمتی که در مغازه ها به فروش می رسد، دغدغه تمام باغ داران می باشد، که با تبلیغ و بازاریابی مناسب می توان این اختلاف قیمت را از بین برد.

انگور از مهم‌ترین محصولات باغی در دنیا بوده که هم به لحاظ سطح زیر کشت و هم ارزش اقتصادی و تغذیه‌ای، مورد توجه کشاورزان و کارآفرینان است. زیبایی، تنوع رنگ، طعم و مزه، ارزش غذایی، خواص دارویی و وجود فرآورده‌‌های تبدیلی چون کشمش، شیره انگور، روغن هسته انگور، کنسانتره، آب انگور، سرکه، آبغوره، دارو‌های تقویتی و مواد آرایشی ‌بهداشتی، همچنین توصیه‌‌های دینی و مذهبی، انگور را به یک میوه استثنایی و بی‌نظیر تبدیل کرده است. پرورش این محصول علاوه بر اشتغال‌زایی، یکی از محصولات ارزآور کشور است و می‌تواند در توسعه صادرات غیرنفتی در بخش کشاورزی، سهم به سزایی داشته باشد.

در کلیه مناطق با آب و هوای خنک، سیب غذای بسیار مهمی است ونسبت به سایر میوه های درختی این میوه را می توان برای ماه‌ها انبار نمود در حالی که همچنان ارزش غذایی خود را حفظ می کند. درختان سیب نسبتاً به شرایط خاک بی تفاوت هستند و در دامنه گسترده ای از مقادیر pH  و سطوح حاصلخیزی رشد می کنند. این درختان حتماً باید در مقابل باد مراقبت شده و نباید در مناطق پست که در معرض آخرین سرماهای بهاری می باشند کاشته شوند. در این شهرستان احداث باغات سیب همچنان مزیت دارد.

توت سفید درختی است مقاوم و کم نیاز که در اکثر مناطق و آب و هواها رشد می‌نماید و حتی می‌تواند به ارتفاع ۲۵ متر نیز برسد. بعضی از درختان توت فقط گل‌های نر تولید نموده و بنابراین میوه نمی‌دهند. این نوع درختان به عنوان یک درخت زینتی سایه‌دار بسیار مناسب هستند. همه گونه های توت از نظر مصرف آب پرنیاز هستند و در نقاطی که کاشته می شوند باید سالیانه حداقل ۶۰۰ میلی متر باران، آن هم به صورت یکنواخت در طول سال وجود داشته باشد تا به آبیاری مصنوعی نیاز نباشد. خاکهای شنی لومی برای رشد درختان توت بسیار مناسب هستند. میوه‌های خشک توت با اینکه شیرین هستند اما برای ابتلایان به بیماری قند ضرری ندارند. میوه توت چه خشک و چه تازه خشکی دماغ را برطرف می‌کند و از دوستان کبد و طحال است. جوشانده پوست ریشه و برگ توت ادرار را زیاد می‌کند و شیره برگهای آن به عنوان تب‌بر و التیام دهنده زخم در گذشته استفاده می‌شده است. عصاره برگ توت ضد سم قوی است و قند توت نیز باعث چاقی نمی‌شود.

زیتون به موجب مقاومت به کم‌آبی، سازگاری با خاک‌های فقیر و کم بازده و تولید محصول ارزشمند، از نظر اقتصادی حائز اهمیت می‌باشد و به محصول ثروتمند خاک‌های فقیر مشهور است. زیتون به دلیل استقامت و طول عمر و سازش با محیط‌های مختلف به دیگر درختان برتری دارد تا جایی که علاوه بر کشت در باغات و اراضی کشاورزی در توسعه فضای سبز شهری نیز از این درخت استفاده می‌شود. زیتون علاوه بر خواص درمانی، دارای مزیت‌های اقتصادی ارزشمندی از جمله تولید روغن، کنسرو زیتون، کمک به معیشت کشاورزان با زیر کشت بردن اراضی کم بازده فقیر و شور، اشتغال‌زایی و جلوگیری از مهاجرت است.

کاشت گل محمدی در شهرستان از جمله مواردی است که در شهرستان قابلیت فعالیت دارد. گل محمدی، گیاهی مقاوم به کم آبی، آفات و امراض است که علاوه بر خواص درمانی، دارای مزیت‌های اقتصادی فراوانی مانند ارزش صادراتی، جذب گردشگر و اشتغال زایی است. غنچه خشک، مایع گلاب، روغن و اسانس، فرآورده‌های برگرفته از گل محمدی است که علاوه بر عرضه در بازارهای داخلی، قابلیت صادرات به کلیه کشورهای جهان را دارا است. کشور ما می‌تواند بالاترین مرجع تولید و بهترین تولیدکننده گل محمدی در دنیا باشد، چرا که این پتانسیل در ایران وجود دارد. در مورد بازار جهانی نیز، پرورش و کشت گل محمدی، بیش از 30 میلیارد یورو در دنیا گردش مالی دارد؛ بنابراین کارکردن در این زمینه مزیت دارد.

 

· صنعت

شهرستان کنگاور بیشتر مبتنی بر تولیدات کشاورزی و دامداری است و در حوزه های صنعتی فعالیت به خصوصی در این شهرستان صورت نمی گیرد.[15]

تولید آجر در شهرستان کنگاور انجام می شود؛ ولی با توجه به اینکه مصالح ساختمانی قابلیت تولید دارد و می توان مواد اولیه را از شهرستان ها و استان های دیگر تامین نمود، تولید مصالح ساختمانی در این شهرستان دارای مزیت است.

در شهرستان کنگاور تولید ظروف یکبار مصرف گیاهی قابلیت ایجاد دارد. كار روی پلیمرهای گیاهی از سال 1970 و در زمان بحران نفت آغاز شد. در آن زمان كشورهای پیشرفته از جمله آمریكا، به فكر تولید موادی جهت صنایع بسته بندی افتادند كه وابسته به مواد نفتی و فسیلی نباشند؛ بنابراین پلیمرهای گیاهی با تركیباتی چون سیب زمینی، ذرت و گندم را مورد آزمایش قرار دادند. این پلیمرهای هیدروكربنی دارای خواص ضعیف پلیمری هستند كه با تغییر و اصلاح آنها می‌توان به شرایط پلیمرهای نفتی رسید. ظروف یك بار مصرف بیوپلیمری با پایه گیاهی، قدمت زیادی ندارند اما اكنون استفاده از آنها در سطح آمریكا و اروپا و حتی آسیا به سرعت در حال گسترش است. توليد پلاستيک‌ها با استفاده از منابع ‌طبيعي مختلف، باعث سهولت تجزيه آنها توسط تجزيه کنندگان طبيعي مي‌گردد. براي اين منظور و با هدف داشتن صنعتي در خدمت توسعه پايدار و حفظ زيست  بوم‌هاي طبيعي، توليد نسل جديدي از مواد ‌اوليه مورد نياز صنعت بر اساس فرآيندهاي طبيعي در دستور کار بسياري از کشورهاي پيشرفته قرار گرفته است.. البته ایجاد بازار فروش خارج از استان به سوددهی بیشتر کمک می کند.

در شهرستان کنگاور واحدهای آهنگری و ساخت قطعات فلزی دایر هستند، در نتیجه فعالیت در حوزه ساخت ادوات کشاورزی در شهرستان مزیت دارد؛ زیرا مواد اولیه برای این صنعت از استان های دیگر تامین می شود و مشکلی از این حیث وجود ندارد.

ایجاد واحد تولید پوشاک در شهرستان مزیت دارد، البته باید به ایجاد بازار فروش مناسب و تقاضا و سلایق افراد جامعه توجه شود تا این طرح سوددهی مناسب را داشته باشد.

مواد شوینده مایعاتی هستند که برای پاک کنندگی و نظافت به کار می روند. مواد شوینده انواع مختلفی دارند که از جمله آن می‌توان به مایع ظرفشویی، مایع دستشویی، جوهر نمک، سفیدکننده ها و انواع شامپوها اشاره کرد. این فعالیت در شهرستان کنگاور قابلیت انجام دارد، البته باید سرمایه گذاری کلان، تامین مواد اولیه و بازار فروش مناسب ایجاد شود تا سوددهی در شهرستان ایجاد شود.

واحدهای صنعتی فعال در شهرستان کنگاور شامل آرش ترانس، تولید دستمال کاغذی و پلاستیک می شود.[16]

 

· طیور

پرورش طیور یکی از مشاغل سخت و پرکاری است که به دلیل نیاز جامعه به منابع غذایی، از اهمیت بالایی برخوردار است و سود سرشاری دارد. عمده پرورش طیور در این شهرستان به مرغ های گوشتی و بومی اختصاص دارد و در زمینه سایر طیور به صورت محدود کار شده است. پرورش مرغ های بومی و گوشتی برای شهرستان در جهت تامین نیاز مردم مزیت خیلی خوبی دارد و می توان این فعالیت‌ها را به صورت گسترده تری در این شهرستان انجام داد.

یکی از دلایل استقبال از پرورش مرغ بومی، سوددهی بسیار خوب پرورش آن است. مرغ بومی یا همان مرغ های محلی ایران، نوعی نژاد بسیار مقاوم به شمار می آیند که در مقابل بیماری ها، گرما و سرما تحمل بالایی دارند و این مزیت باعث می شود که ایجاد واحدهای تولیدی مرغ بومی برای تولیدکنندگان سوددهی خوبی به همراه داشته باشد. یکی دیگر از مزیت های پرورش مرغ بومی این است که این کار نیاز به تجهیزات کمی دارد. هرچند اگر در پرورش مرغ بومی یا همان مرغ محلی از تجهیزات مدرن استفاده شود، سود بیشتری نصیب پرورش دهنده می شود. منظور از تجهیزات مواردی مانند آبخوری، دان خوری، لانه تخم گذاری و... است.

با افزایش روزافزون جمعیت در راستای تامین نیازهای مردم، ایجاب می‌کند در زمینه تولید گوشت سفید و پرورش مرغ گوشتی فعالیت کرد. ارزش غذایی بالای گوشت طیور، کم بودن افت پس از کشتار، سالم و بهداشتی بودن گوشت طیور، قابلیت هضم و جذب بالا، سرعت رشد سریع، صرفه جویی در جایگاه و زمین و برگشت سریع سرمایه از فواید پرورش مرغ گوشتی است. بدیهی است گوشت مرغ به سبب مزیتهای فراوانی که دارد به عنوان منابع تامین پروتئین می تواند در کشور مطرح و نیاز عمومی را در این زمینه مرتفع نماید. نسبت ضایعات در گوشت مرغ در مقایسه با سایر دام ها کمتر است، به طوری که در گوشت گوسفند ضایعات حدود 50 درصد و در مرغ حدود 25 درصد است. ضریب تبدیل جیره غذایی به گوشت در مرغ نسبت به سایر دام ها بالا بوده به طوری که در مرغ های اصلاح شده این ضریب 2 تا 2/2 و در گوساله و گاو بین 6 تا 9 درصد متغیر است. با توجه به دلایل فوق ایجاد واحد پرورش مرغ گوشتی در شهرستان مزیت دارد و تنها باید بازاریابی کرد تا بتوان محصول را با قیمت مناسب به فروش رساند.

در شهرستان کنگاور پرورش مرغ های تخم گذار با توجه به نیاز به تخم مرغ دارای مزیت است. پرورش مرغ تخمگذار علاوه بر اینکه به تامین منابع غذایی طبیعی و رونق تولید کمک می کند نقش به‌سزایی در امر اشتغالزایی، بهبود وضع اقتصادی و خودکفایی در تولید محصول ارگانیک و طبیعی ایفا می‌کند. در صورتی که شخص بخواهد مشغول به پرورش مرغ تخم‌گذار به صورت محدود شود نیاز به تکنولوژی پرهزینه‌ای ندارد و با بهره گیری از امکانات کم و موجود در روستا یا محل زندگی خود می تواند شرایط اجرای طرح را فراهم آورد. پرورش مرغ تخم‌گذار حتی به صورت صنعتی و با تمام تجهیزات مدرن می‌تواند در صورت پیدا کردن بازار مناسب، سالیانه حدود 20 تا 30 درصد سودآوری داشته باشد که رقم مناسبی است. همچنین پیدا کردن بازار فروش با حاشیه سود بالا از امور مهم در مورد این کسب و کار است که با تبلیغات مناسب مخصوصاً در فضای مجازی امکان پذیر است.

پرورش بوقلمون و کبک در شهرستان کنگاور انجام می شود اما از گوشت این ماکیان در داخل شهرستان زیاد استفاده نمی شود؛ ولی در کشورهای اطراف و استان هایی نظیر اصفهان و یزد بازار فروش خوبی دارند و پرورش آنها دارای مزیت خواهد بود.[17]

در طي چند دهه گذشته توجه به بوقلمون و محصولات آن موجب شده تا پرورش آن به صورت صنعتي در ايران و جهان آغاز و طي چند سال اخير نيز به مرز قابل قبولی برسد تا جایي که امروزه شاهد افزايش روزافزون مصرف گوشت و ساير فرآورده هاي آن در سراسر جهان هستيم. از آنجا که گوشت بوقلمون دارای خواص غذایي ويژه ای بوده و محدوديت مصرف خاصي نيز ندارد؛ مي تواند به عنوان جايگزين مناسبی براي گوشت قرمز علی الخصوص در بيمارانی که مصرف گوشت قرمز برای آنها با محدوديت هایی همراه است، مطرح گردد. از ديگر امتيازات گوشت بوقلمون وجود هر دو نوع گوشت سفيد و قرمز در يک لاشه است. گوشت سفيد 65 درصد و گوشت قرمز 35 درصد از وزن يک لاشه 8 کيلوگرمی را تشکيل مي دهد. تولید بوقلمون گوشتی به دلیل به صرفه بودن تولید، در دسترس بودن نهاده‌های مصرفی بوقلمون، نیاز بازار داخلی و نیز امکان انجام صادرات به کشورهای منطقه حائز اهمیت است.

کبک پرنده‌ای است وحشی که در کوهستان‌ها زندگی می‌کند. این پرنده از قدرت پرواز کمی برخوردار بوده و در دنیا گونه‌های متعددی از آن وجود دارد. محصولات کبک نسبت به دیگر طیور به دلیل طعم و کیفیت مناسب قیمتی بیشتر و مشتریان خاص خود را دارند و از جهت دیگر به دلیل مقاومت نسبتاً بالای این پرنده در مقابل بیماری‌ها، تلفات آن نسبت به دیگر پرندگان کمتر است. همچنین می‌توان به بازار جوجه و تخم کبک اشاره نمود که قابلیت تولید و عرضه بیشتر را دارد و از نظر صادرات در برخی از استان‌ها (مانند خراسان جنوبی) در وضعیت مناسبی قرار دارد. همچنین با پرورش کبک به‌صورت صنعتی می‌توان بخشی از نیاز کشور در حوزه گوشت را تأمین کرد و از میزان واردات به داخل کشور کاست.

در شهرستان کنگاور طبق نظر کارشناسان پرورش اردک، غاز، قرقاول، بلدرچین و شترمرغ مزیت دارد، که از بین موارد نام برده شده پرورش اردک، غاز و بلدرچین به دلیل بازار مصرف بیشتر در داخل شهرستان اولویت بالاتری نسبت به سایرین دارند.[18]

بلدرچین پرنده‌ای است کوچک که در برابر بسیاری از بیماری ها مقاوم است. پرورش بلدرچین به دلیل هزینه های جاری پایین، اشباع نبودن بازار فروش، کوتاه بودن دوره پرورش (40 روز) و عدم پرورش انحصاری توسط شرکت های بزرگ دارای مزیت است. محصولات این پرنده شامل گوشت، تخم بلدرچین و کود است. گوشت و تخم این پرنده دارای ارزش غذایی و دارویی و همچنین سرشار از پروتئین است.

از مزایای پرورش غاز این است که گوشت آن برای تامین گوشت مصرفی انسان اهمیت ویژه‌ای دارد. همچنین از تخم و جگر این پرنده برای تهیه غذا‌های گران قیمت در بسیاری از کشور‌ها استفاده می‌شود و جنبه صادراتی دارد.

در رابطه با مزیت پرورش اردک باید گفت که تغذیه‌ اردک‌ها شبیه به مرغ است، با این تفاوت که گوشت آن گرم بوده و مانند مرغ واکسینه نمی‌شود، بنابراین گوشت آن مشکل هورمونی نداشته و از ارزش غذایی بالایی برخوردار است. همچنین نگه‌داری از اردک‌ها آسان است.

قرقاول یکی از بهترین پرندگانی است که حتی نسبت به بقیه طیور در زمینه پرورش، از سودآوری بالایی برخوردار است؛ ولی به دلیل عدم اطلاع‌رسانی‌های کافی هنوز خیلی از پرورش دهندگان، آگاهی کافی نسبت به این نوع پرنده ندارند. قرقاول به دلیل ویژگی های ظاهری و جنبه زیبایی بال و پرها و خواص بسیار زیاد گوشت آن مانند عدم وجود چربی، وجود مواد معدنی و گروه عظیمی از ویتامین ها، لذیذ بودن گوشت آن بعد از آهو، سریع‌الهضم بودن، نداشتن هیچ گونه عارضه مصرفی برای سیستم گوارش و همچنین خواص آن برای درمان فراموشی و کم خونی، بسیار مورد علاقه قرار گرفته است. این پرنده نیاز به مراقبت مداوم ندارد و نسبت به هر شرایط آب و هوایی مقاوم است. همچنین گوشت قرقاول به کشورهای دیگر (مخصوصاً کشورهای حوزه خلیج فارس) صادر می‌شود؛ بنابراین پرورش آن سوددهی بالایی خواهد داشت.

کسب و کار در زمینه پرورش شترمرغ پرواری در کشور ما قابلیت و استعداد پیشرفت فراوانی دارد؛ زیرا کشور ما چهار فصل بوده و شرایط طبیعی پرورش شترمرغ در بسیاری از مناطق مختلف ایران فراهم است. شترمرغ در گروه پرندگان طبقه بندی شده و گوشت آن جزء گوشت‌های قرمز محسوب می‌شود که نسبت به دیگر گوشت‌های قرمز کم چرب‌تر و سالم‌تر است به طوری که ۹۰ درصد آن قابلیت هضم داشته و بعد از گوشت ماهی در رتبه دوم قرار دارد. پوست این پرنده از بهترین نوع چرم بوده و مقاومتش 3 برابر چرم گاو  است و ظرافت خاصی دارد و در تولید کیف و کفش با قیمت بالا به کار می رود. علاوه بر آن، از پر و تخم شترمرغ، ناخن و قرنیه چشم آن برای مصارف صنعتی، دارویی، زینتی و نیز تولید نخ بخیه نیز استفاده می شود. همچنین با استفاده از پوکه تخم این پرنده در زمینه صنایع دستی و  خلق آثار هنری نیز می توان اشتغال زایی کرد.

 

· صنایع دستی

صنایع دستی چکیده و ثمره ذوق و هنر هنرمندان و صنعتگرانی است که با دستان پرتوانشان روح و جان فرهنگ و هنر به یادگار مانده از نیاکان خویش را جاودانه می‌سازند. صنایع دستی نماد فرهنگ اصیل، تاریخ کهن و هنر بی‌مثال مردم این سرزمین اسطوره‌ای است، گوهرِ پاکیزه و قیمتیِ مردمی که نه به وسیله صنعت بلکه به دستِ پرتوان صنعتگران، هنرمندان و بافندگان این دیار کهن تولید شده است.

صنایع دستی شهرستان کنگاور، شامل قالی بافی، تولید تنبور و گلیم بافی است. برای تولید هر سه این تولیدات در این شهرستان مزیت وجود دارد، البته فعالیت‌های صنایع دستی در شهرستان بسیار کم شده است؛ زیرا جوانان مایل به چنین کارهایی نیستند و آموزش‌های لازم نیز به آنها داده نشده است و در مجموع فعالیت های صنایع دستی در چند سال اخیر در این شهرستان به شدت کاهش یافته است.[19]

قالیبافی از هنرهایی است که از قدیم نزد جهانیان جایگاه ویژه ای داشته و ایران را به این هنر می‌شناسند. آمارها نشان می دهد فرش ایرانی از کیفیت خوبی برخوردار بوده و قابل رقابت با کشورهای دیگر است. قالیبافی از مشاغل خانگی پردرآمدی است که تسهیلات خوبی به آن تعلق می گیرد. بسیاری از زنان خانه دار این هنر را یک فرصت شغلی مناسب می دانند چون در کنار کارهای روزمره می توانند به این کار بپردازند و درآمد خوبی نیز کسب کنند. از آن جایی که قالی انواع مختلفی دارد می توان با آموختن دانش آن، محصولات متنوع و متناسب با ذوق و سلیقه افراد تولید و به بازار عرضه کرد. همچنین با تولید فرش با کیفیت می توان به صادرات در این زمینه نیز فکر کرد. این کسب و کار را می توان در فضای کوچک و با سرمایه اولیه اندک راه انداخت و با فروش محصول و افزایش مشتری، این کار را گسترش داد و زمینه اشتغال بسیاری از جوانان را فراهم کرد.

گِلیم یا پَلاس یکی از انواع صنایع دستی زیراندازی و پوششی است که از ابریشم، موی بز، پشم گوسفند یا دیگر چهارپایان اهلی بافته می‌شود. گلیم به شکل سنتی‌اش، معمولاً برای پوشاندن زمین، دیوار یا رواندازی برای حیوانات باربر استفاده می‌شود ولی امروزه به عنوان یک پوشش مدرن برای خانه‌های شهری نیز خریداری می‌شود. رنگ‌های استفاده شده در گلیم سنتی گیاهی هستند. گاهی گلیم‌ها را برای جلوه بیشتر و کهنه شدن رنگ، با چای و پوست گردو شستشو می‌دهند. عشایر و بافندگان گلیم محدودیتی در اندازه گلیم نداشته‌اند و با توجه به نیاز خود گلیم را در اندازه کوچک برای واگیره یا بزرگتر برای تزئین (گلیمچه) یا فرش بافته‌اند و استانداردی در این مورد وجود ندارد.

تنبور نوعی از آلات موسیقی چوبی است که در کشورهای اطراف بازار فروش خوبی دارد و قابلیت توسعه برای آن در شهرستان فراهم است.

در اولویت های پایین تر، فعالیت در حوزه نمد مالی و تولید شمع نیز در شهرستان مزیت دارد.[20] نَمَد نوعی بافته سنّتی زیراندازی است که با پشم تولید می‌شود. در فرانسه به آن فوتر می‌گویند. برای تهیه نمد (نمدمالی) عمل بافتن انجام نمی‌شود بلکه با ایجاد فشار و رطوبت و حرارت، موجب در هم ‌رفتن الیاف پشمی می‌شوند. دو خاصیت جعدیابی و پوسته‌ای شدنِ پشم امکان تولید نمد را فراهم می‌کنند. پشمی که برای تولید نمد به کار می‌رود پشم بهاره گوسفند با الیاف بلند است. از صابون و زرده تخم‌مرغ نیز می‌توان برای بهتر شدن کیفیت کار استفاده کرد. مقدار پشمی که برای هرمترمربع نمد لازم است با مقدار پشم لازم برای تولید قالی برابر است اما چون زمان تولید نمد بسیار کوتاه‌تر است (حدود یک روز) قیمت آن پایین است.

کسب و کار شمع سازی از مشاغل خانگی پردرآمد است که امروزه شمع به علت خواص دارویی، خواص زینتی و زیبایی، بازار مصرف بالا و پررونقی دارد. بازار مصرف شمع در ایران روزانه 5 میلیارد تومان است که به لحاظ وزنی به حدود 734 تن می رسد. سالانه برای تامین نیاز کشور به شمع، از ده کشور واردات صورت می‌گیرد که این واردات عمدتاً از کشور چین صورت می‌گیرد. مواد اولیه شمع‌سازی، پارافین است که کشور ایران نیز منابع سرشاری از پارافین را داراست. این کسب و کار از ریسک پایینی برخوردار است چون مواد اولیه آن به راحتی تامین می شود و بازار مصرفی خوبی دارد و در مقیاس کوچک نیز قابل انجام است و خطرهایی مثل بیماری و یا آب و هوای اقلیمی، کار و سرمایه را تهدید نمی کند؛ به همین دلیل می تواند از بهترین گزینه ها برای راه اندازی کسب و کار باشد و با بازاریابی مناسب سود خوبی را عاید شخص کند.

کشاورزی

صنایع

خدمات

ردیف

دامداری

زراعت

شیلات

باغداری

طیور

صنایع غذایی

صنایع تبدیلی و تکمیلی

صنعت

صنایع دستی

خدمات

1

زنبورداری (1)

کشت چغندرقند (1)

پرورش ماهی قزل آلا (1)

احداث باغات گردو (1)

پرورش مرغ بومی (1)

تولید قند (1)

بسته بندی عسل (1)

تولید مصالح ساختمانی (1)

قالی بافی (1)

احداث مجتمع رفاهی-خدماتی (1)

2

پرورش گوسفند بومی (1)

کشت جو (1)

پرورش ماهی کپور (1)

احداث باغات زردآلو (1)

پرورش مرغ گوشتی (1)

فرآوری نخود (1)

بسته بندی حبوبات (1)

تولید ظروف یکبار مصرف (1)

گلیم بافی (1)

احداث مجتمع تفریحی-سرگرمی (1)

3

پرورش گوسفند کردی (1)

کشت گندم (1)

پرورش ماهی زینتی (2)

احداث باغات آلبالو (1)

پرورش مرغ تخم گذار (1)

فرآوری گردو (1)

تولید کمپوست (2)

تولید ادوات کشاورزی (2)

تولید تنبور (1)

احداث رستوران بومی (2)

4

پرورش گوسفند مهربان (1)

کشت حبوبات نظیر نخود و عدس (2)

پرورش میگو (3)

گلخانه ی صیفی جات نظیر خیار، گوجه و بادمجان (2)

پرورش بوقلمون (2)

تولید کمپوت (2)

تولید کود ارگانیک (2)

تولید پوشاک (3)

نمد مالی (2)

احداث اقامتگاه بومگردی (2)

5

پرورش بز بومی (2)

کشت ذرت علوفه ای (2)

پرورش قارچ (2)

پرورش کبک (2)

تولید چیپس میوه (2)

بسته بندی گوشت قرمز (3)

تولید مواد شوینده (3)

شمع سازی (2)

خدمات ساختمانی (3)

6

پرورش بز سانن (2)

کشت یونجه (2)

احداث باغات باددام (3)

پرورش بلدرچین (3)

تولید رب و پودر گوجه فرنگی (2)

بسته بندی ماهی (3)

تعمیر لوازم خانگی (3)

7

پرورش بز آلپاین (2)

کشت اسپرس (2)

احداث باغات سنجد (3)

پرورش غاز (3)

فرآوری گیاهان دارویی (3)

بسته بندی مرغ (3)

خدمات خودرو (3)

8

پرورش گاو سمینتال (3)

کشت سویا (3)

احداث باغات پسته (3)

پرورش اردک (3)

تولید ترشی و شور (3)

تولید ذغال فشرده (4)

سایر فعالیت های خدماتی (4)

9

پرورش گاو هلشتاین (3)

کشت ارزن (3)

احداث باغات فندق (3)

پرورش قرقاول (4)

تولید خیارشور (3)

تولید خوراک دام و طیور (4)

10

پرورش گاو بومی (4)

کشت شبدر (3)

احداث باغات انگور (4)

پرورش شترمرغ (4)

تولید انواع رشته (3)

فرآوری پشم و پوست (5)

11

پرورش کرم ابریشم (5)

کشت حبوبات نظیر ماش و لوبیا (3)

احداث باغات سیب (4)

روغن کشی (4)

12

پرورش زالو (5)

کشت آویشن (4)

احداث باغات توت سفید (4)

تولید نان برنجی (4)

13

کشت کاسنی (4)

احداث باغات زیتون (4)

تولید نبات (4)

14

کشت گشنیز (4)

کاشت گل محمدی (5)

تولید نقل (4)

15

کشت رزماری (5)

تولید روغن حیوانی (4)

16

کشت چای ترش (5)

تولید لبنیات (5)

17

کشت کلزا (5)

تولید ژل رویال (5)

18

کشت آفتابگردان (5)

تولید کنسرو ماهی (5)

19

کشت کنجد (6)

تولید کیک، کلوچه و بیسکویت (6)

20

کشت گلرنگ (6)

تولید سوسیس و کالباس (6)

21

کشت توتون (6)

22

کشت سیب زمینی (6)

23

کشت پیاز (6)

24

کشت باقلا (6)

در انتهای تحلیل یک لیست مزیت‌سنجی 50 تایی در جدول زیر ارائه‌شده‌است. این جدول مشاغل فوق را در کنارهم نشان می‌دهد.

 

مشاغل	مزیت
تولید قند	1
فرآوری نخود	2
فرآوری گردو	3
زنبورداری	4
پرورش گوسفند بومی	5
پرورش گوسفند کردی	6
پرورش گوسفند مهربان	7
کشت چغندرقند	8
کشت جو	9
کشت گندم	10
بسته بندی عسل	11
بسته بندی حبوبات	12
احداث مجتمع رفاهی-خدماتی	13
احداث مجتمع تفریحی-سرگرمی	14
پرورش ماهی قزل آلا	15
پرورش ماهی کپور	16
احداث باغات گردو	17
احداث باغات زردآلو	18
احداث باغات آلبالو	19
تولید مصالح ساختمانی	20
تولید ظروف یکبار مصرف	21
پرورش مرغ بومی	22
پرورش مرغ گوشتی	23
پرورش مرغ تخم گذار	24
قالی بافی	25
گلیم بافی	26
تنبورسازی	27
تولید کمپوت	28
تولید چیپس میوه	29
تولید رب و پودر گوجه فرنگی	30
پرورش بز بومی	31
پرورش بز سانن	32
پرورش بز آلپاین	33
کشت حبوبات	34
کشت ذرت علوفه ای	35
کشت یونجه	36
کشت اسپرس	37
تولید کمپوست	38
تولید کود ارگانیک	39
احداث رستوران بومی	40
احداث اقامتگاه بومگردی	41
پرورش ماهی زینتی	42
گلخانه ی صیفی جات	43
پرورش قارچ	44
تولید ادوات کشاورزی	45
پرورش بوقلمون	46
پرورش کبک	47
نمد مالی	48
شمع سازی	49
فرآوری گیاهان دارویی	50

 

* این فایل با همکاری کمیته امداد امام خمینی (ره) تهیه و تدوین شده است.