فامنین

مزيت‌سنجي و اولويت‌بندي كسب‌وكارهاي موجود در هر شهرستان برمبناي يک روش تحقيق انجام مي‌شود. در اين روش تحقيق، يک شناسنامه براي هر شهرستان و يک شناسنامه براي هر كسب‌وكار تدوين مي‌شود. اين شناسنامه‌ها به عنوان ورودي به نرم‌افزار داده‌شده و خروجي نرم‌افزار هم‌پوشاني اين دو شناسنامه و تعيين مشاغل مزيت‌دار شهرستان است. اين اولويت‌بندي‌ها توسط كارشناسان و افرادخبره هر شهرستان بازبيني و اصلاح مي‌شوند. يكي از منابع تحليل همين ليست مزيت‌سنجي اصلاح‌شده‌است. يكي ديگر از منابع تحليل، مصاحبه با كارشناسان و متخصصين حوزه اشتغال هر شهرستان است. در هر شهرستان با حداقل 3 نفر از اين افراد مصاحبه انجام مي‌شود. اين مصاحبه‌ها پياده‌سازي و ارزيابي مي‌گردد. در صورت وجود تناقض و ابهام بين اين 3 مصاحبه و ليست مزيت‌سنجي، مصاحبه‌هاي تكميلي و حتي مصاحبه بيشتر هم صورت مي‌گيرد تا تيم تحليل به نتيجه نهايي مطلوب دست‌يابد. بنابراين خروجي هر شهرستان از تجميع مصاحبه‌ها و ليست مزيت‌سنجي حاصل مي‌شود. در ادامه تحليل شهرستان فامنین ارائه‌شده‌است.

 

تعیین کسب‌وکارهای مزیت‌دار شهرستان

همانطوريكه در قسمت مقدمه اشاره‌شده مبناي تحليل، مصاحبه‌ها و ليست مزيت‌سنجي است. از بررسي اين دو منبع رسته‌هاي رايج و اولويت‌دار شهرستان تعيين شده‌است. مبناي اين اولويت‌بندي، فراواني و ميزان اشاره افراد كارشناس به كسب‌وكارهاي رايج در هر شهرستان و اولويتي كه اين مشاغل در ليست مزيت‌سنجي دارند، است. در هر رسته كسب‌وكارهاي رايج به ترتيب اولويت مشخص شده‌است. در تحليل به مشاغل موجود، مشاغل قابل توسعه و مشاغلي كه هنوز در شهرستان راه‌اندازي نشده و پتانسيل ايجاد آن‌ها در شهرستان وجوددارد، اشاره شده‌است. مزيت‌هاي شغلي به ترتيب اولويت در ادامه آورده شده‌است.

 

1. دامداری
2. زراعت
3. صنایع غذایی
4. طیور
5. باغداری
6. شیلات
7. صنایع تبدیلی و تکمیلی
8. صنایع دستی
9. صنعت

10. خدمات

 

· دامداری

دامداری از جمله مشاغلی است که در بین مردم شهرستان فامنین رواج دارد. با اینکه دامداری در این شهرستان به صورت صنعتی نیز انجام می شود ولی شکل غالب آن ها سنتی است. دام های پرورشی در این شهرستان شامل دام های سبک مانند گوسفند و بز و دام های سنگین مانند گاو، شتر و اسب می‌شود. بررسی های انجام شده نشان می دهد قابلیت خوبی برای توسعه پرورش هر دو نوع دام سنگین و سبک وجود دارد.

گوسفندهای پرورشی در این شهرستان از نوع مهربان، شال، افشاری و دورگ هستند و سرمایه گذاری در زمینه توسعه پرورش آن ها صرفه اقتصادی خوبی خواهد داشت. گوسفند نژاد مهربان، بومی بخش وسیعی از استان همدان و قسمت‌های هم‌مرز بین استان‌های زنجان و کردستان ‌است. این گوسفند گوشتی است، همچنین می تواند شیردهی خوبی داشته باشد. گوسفند نژاد مهربان با شاخصه هایی نظیر کم توقع بودن نسبت به غذا، تحمل در برابر کم آبی و گرسنگی، مقاومت در برابر امراض و آفات منطقه، راهپیمایی های طولانی در کوه و دشت، ضریب تبدیل غذایی بالا، سازگاری با شرایط آب و هوایی سرد و سخت زمستان، از جمله گزینه های پیشنهادی برای پرورش می‌باشد.

گوسفندان نژاد شال دارای گوشت مرغوبی هستند و تولید شیر خوب و باکیفیتی دارند از این رو این نژاد را در دسته ی گوشتی و شیری تقسیم‌بندی می کنند. با توجه به خصوصیات ظاهری و فیزیولوژی نژاد شال، این گوسفند برای زیست در محیط‌های معتدل و کوهستانی مناسب است و می توان نسبت به پرورش آن ها اقدام نمود.

گوسفند افشاری یکی از نژادهای بسیار مهم گوسفند داشتی است که بومی استان زنجان است. مدیریت پرورشی بهینه این نژاد می تواند سودآوری واحد گوسفندداری را افزایش دهد. دلایل زیادی باعث شده است که امروزه گوسفندان نژاد افشاری جزء پر فروش ترین گوسفندان باشند. این نژاد به آب و هوای سرد عادت داشته و دارای جثه ای بزرگی است. گوسفند افشاری جزء گوسفندان سنگین ‌دنبه کشور محسوب می‌گردد. سرعت رشد بالا، تولید شیر خوب و پرچرب و بهترین گوشت قرمز (که باعث‌شده است که جزء گوسفندان دو منظوره گوشتی – شیری قرار بگیرد.)، بهبود کمی و کیفی پشم گوسفند، سازگاری و عادت پذیری با شرایط آب و هوایی مناطق سردسیر، قدرت راهپیمایی و کوه پیمایی خوب، توان چند قلو زایی، مقاومت در برابر امراض و انگل‌های منطقه و بالا بودن ضریب تبدیل و داشتن بازده اقتصادی مطلوب از جمله مزایای پرورش گوسفند افشاری است.

پرورش بز نیز از جمله مشاغل با صرفه اقتصادی مناسب است اما طبق بررسی های انجام شده، پرورش این دام در اولویت های بعدی مزیت های شغلی این حوزه قرار می گیرد. بزهای پرورشی در این شهرستان از نوع بومی هستند. به طورکلی بز به‌عنوان یک حیوان اهلی نشخوارکننده جهت تولید شیر و گوشت در مناطق مختلف پرورش داده می‌شود. جثه کوچک، کم توقع بودن و مقاومت در برابر بیماری‌ها و شرایط سخت محیطی، باعث شده تا بز به‌عنوان حیوانی محبوب در بین دامداران تلقی شود. در نقاط مختلف از این حیوان علاوه بر تولید شیر و گوشت، جهت تولید پوست و الیاف مویی نیز استفاده می‌شود.

گاوهای پرورشی در این شهرستان از نوع بومی، هلشتاین، دورگ و سمینتال هستند و فعالیت در زمینه پرورش آن ها سود اقتصادی خوبی خواهد داشت، البته پرورش گاو بومی مزیت پایین‌تری دارد. امروزه به منظور بهره برداری بهینه از دام سنگین، از گاو های دورگ استفاده می‌شود. این دام‌ها، حاصل تلقیح نژاد اصلی و نژاد بومی هستند. گوساله ای که از طریق آمیخته گری متولد می شود هم برخی خصوصیات ارثی گاو نر اصیل و هم برخی خصوصیات ارثی گاو ماده بومی را دارا است. در نسل های بعدی به تدریج صفات منتقل شده از گاو های اصیل در گوساله ها ظاهر می شود و تولیدات شیر و گوشت اغلب آنها نیز به نحو قابل توجهی بیشتر می شود.

گاو هلشتاین که به نام هولشتاین هم شناخته می شود جزء سنگین وزن ترین گاوهای شیری در جهان است. این نژاد که از نظر تولید شیر بهترین نژاد در میان گاوهای شیری است حدودا ۷۲۴۰ لیتر شیر در سال تولید می کند. درصد چربی این شیر 65/3 درصد  و درصد پروتئین آن ۳ درصد است.

گاو سمینتال جزء بهترین گاو های شیری و گوشتی جهان است. افزایش وزن روزانه فوق‌العاده و گوساله دهی با فاصله 365 روز، مقاومت بالا نسبت به بیماریهای عفونی و متابولیکی، عمر مفید بالا، مدیریت آسان این نژاد و همچنین سازگاری بسیار خوب و قابل توجه با محیط پرورش همان چیزی است که یک دامدار برای بقاء و پیشرفت به آن نیاز دارد. یکی دیگر از مزایای پرورش گاو سمینتال، به صرفه بودن در شرایط اقتصادی فعلی است زیرا این گاو با دادن کمترین علوفه و کنسانتره، بیشترین میزان شیر و گوشت را می‌دهد.

پرورش اسب، شتر و الاغ شیری از دیگر فعالیت هایی است که در شهرستان انجام می شود و توسعه این فعالیت ها سودآوری بالایی خواهد داشت.

اسب حیوان بسیار حساسی است و پرورش و نگهداری از آن نیز هزینه‌بر است؛ اما سودآوری مناسبی دارد. بیشترین سهم هزینه‌ها پس از راه‌اندازی این شغل، مربوط به تغذیه اسب‌ها می‌شود. معمولا برای صرفه‌جویی در هزینه‌ها، علوفه‌ها به‌صورت سالانه و در فصل مناسب خریداری و انبار می‌شود.

پرورش شتر نسبت به سایر دام ها مزیت‌هایی مانند قابلیت سازگاری با شرایط سخت محیطی مناطق خشک و نیمه خشک، تحمل گرما، کم آبی و کیفیت پایین علوفه و مقاومت نسبی در مقابل امراض و عوامل بیماری زا را داراست. همچنین شتر در مقایسه با سایر دام های اهلی علوفه را با قابلیت هضم بالا و بازده بیشتری استفاده می نماید و قادر است از انواع خاص گیاهان مرتعی (خشبی و خاردار و تیغ دار) به میزانی استفاده نماید که سایر دام ها قادر به استفاده از آن نیستند. از دیگر فواید پرورش شتر، حداقلِ نیاز به تاسیسات، تجهیزات و امکانات پرورش و نگهداری و در نتیجه کمترین نیاز به سرمایه گذاری سنگین را دارد. گوشت شتر منبع بسیار خوبی برای بسیاری از مواد غذایی مهم و مورد نیاز بدن می‌ باشد. این گوشت حاوی پروتئین‌ هایی با ارزش غذایی بالا و تعدادی از ویتامین ‌های مفید و مورد نیاز بدن نظیر ویتامین ‌های گروه B و برخی از عناصر معدنی مهم نظیر آهن ، فسفر و کلسیم است. سازمان ملل متحد شیر شتر را جزو سالم‌ترین شیر حیوانی جهان شمرده است و به ‌دلیل خواص زیاد شیر شتر برخی محققان به آن «طلای سفید بیابان» می‌گویند. در تحقیقات جدید، خواص متعددی برای شیر شتر به‌اثبات رسیده، این تحقیقات بیانگر آن است که پادتن‌های موجود در شیر شتر علاوه بر اینکه موجب ماندگاری طولانی‌تری نسبت به اغلب محصولات لبنی می‌‌شود، سیستم ایمنی بدن را تقویت کرده و باعث غلبه سیستم دفاعی بدن در برابر بیماری‌هایی نظیر سرطان، ایدز، آلزایمر، هپاتیت C می‌‌شود و از این نظر شیر شتر ساختار و ‌خصوصیاتی بسیار شبیه شیر انسان دارد.

الاغ حیوانی است که تا سال ها برای بارکشی در مسیرهای سخت و کوهستانی مورد استفاده قرار می گرفت. امروزه با پیشرفت طب سنتی و آگاهی از فواید فراوان شیر الاغ، این حیوان نیز وارد حیطه دامپروری شده است. با توجه به قیمت بالای شیر این حیوان و نیز فراوری و صادرات شیر الاغ بصورت پنیر به کشور های اروپایی می توان به سود قابل توجهی دست یافت. همچنین این کسب و کار در مراحل مختلف تولید و نگهداری با مشکلات زیادی مواجه نیست و نیاز به تخصص و مهارت خاصی برای راه اندازی ندارد. ویژگی‌های اقتصادی پرورش الاغ تنها به پنیر و پوست این حیوان ختم نمی‌شود، فضولات الاغ که با نام «عنبرنسارا» شناخته می‌شود، خواص درمانی دارد و در طب سنتی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این شغل برای محرومیت زدایی و ایجاد کسب وکار در مناطقی که فرصت های شغلی چندانی ندارد بسیار مناسب بوده و باتوجه به سود قابل توجهی که دارد، در این شهرستان نیز پیشنهاد می شود.

زنبورداری از دیگر حرفه هایی است که در این شهرستان انجام می شود و ظرفیت لازم برای توسعه آن وجود دارد. پرورش زنبور اگر همراه با رعایت اصول علمی صورت پذیرد، می تواند پیشه‌ای سودآور باشد. زندگی این حشرات به سبک کلنی باعث شده تا پرورش دهندگان زنبور از اشتغالی پایدار بهره مند شوند چراکه میزان بالای زاد و ولد زنبورها باعث سودآوری بیشتر برای پرورش دهندگان خواهد شد. بر خلاف افکار غالب عمومی که تصور می کنند مهمترین فایده زنبورعسل، تولیدعسل  و سایر محصولات و فراورده های مرتبط با شهد و عسل است، در واقع بالغ بر 90 درصد فواید زنبورعسل مربوط فعالیت گرده افشانی است. عدم فعالیت زنبورها و دیگر حشراتی که گرده افشانی را انجام می دهند باعث عدم باروری و نابودی تدریجی گیاهان و درختانی که برای گرده افشانی به این آنها وابسته اند می شود. افراد با تجربه معمولا در کنار پرورش زنبور عسل به کشاورزی و تولید محصولات زراعی می پردازند و با یک تیر دو نشان می زنند، زیرا با ادغام این 2 فعالیت علاوه بر تامین مواد غذایی برای زنبورها به دلیل کیفیت در گرده افشانی، به کشت و زراعتی با کیفیت و محصولی بی نظیر نیز دست خواهند یافت.

 

· زراعت

بخش زراعت در روند رشد و توسعه اقتصادی نقش‎های متعددی بر عهده دارد که از جمله مهم‎ترین آن‎ها می‎توان تامین مواد خام و اولیه مورد نیاز صنایع بالادستی، تامین نهاده‎هایی مانند نیروی کار، مصرف تولیدات سایر بخش‏های صنعتی از قبیل کودها و سموم شیمیایی و ماشین‌آلات کشاورزی، ارزآوری برای کشور و تامین مالی سایر بخش‎های زیربنایی را نام برد.

شهرستان فامنین پتانسیل های بسیار خوبی در زمینه کشت محصولات زراعی دارد و در حال حاضر نیز انواعی از این محصولات با مقادیر قابل توجهی تولید می شوند که می توان در رابطه با گسترش سطح کشت آن ها اقدام کرد. البته تمام پیشنهادات مربوط به توسعه تولید محصولات کشاورزی اعم از باغی و زراعی منوط به وجود زمین کافی در شهرستان است.

گندم و جو از جمله محصولات زراعی این شهرستان هستند که در سطح وسیعی کشت می‌شوند و قابلیت توسعه دارند. در میان محصولات کشاورزی، کشت گندم نسبت به بقیه کم دردسرتر است.گندم در بازه زمانی حدودا هشت ماهه به ثمر نشسته و به مرحله سود دهی می رسد و در دو نوع بهاره و پاییزه کشت می شود که محصول دهی پاییزه آن بیشتر است. علاوه بر خود گندم، کاه آن نیز مشتری خاص خودش را دارد.  بعد از برداشت محصول، زمین آن هم چراگاه گوسفندان می‌شود. همچنین مورد حمایت های دولت واقع شده و کود شیمیایی و بذر نیز به شکل یارانه ای در اختیار کشاورزان قرار می گیرد؛ بنابراین توسعه این کشت توجیه اقتصادی دارد.

جو از دیرباز در سبد تغذیه دام جایگاه ویژه داشته و به صورت دانه و علوفه سبز مورد استفاده قرار می‌گیرد. از جو برای تهیه نان و پخت سوپ نیز استفاده می شود و در تهیه غذای کودک کاربرد دارد. جوشانده جو داروي خوبي براي مبتلايان به تب و كم خوني و سوء هاضمه بوده و پایین آورنده کلسترول است.

زعفران از دیگر محصولاتی است که به میزان کمی در این شهرستان کشت می‌شود ولی سازگاری خوبی با شرایط اقلیمی منطقه دارد و می توان نسبت به گسترش سطح کشت آن اقدام کرد. مقاومت زعفران در برابر سرما زیاد است و به آب کمی نیاز دارد. زعفران به علت داشتن رنگ زیبا، عطر و طعم بسیار مطبوع، در صنایع غذایی کاربرد دارد. دمنوش زعفران آرام بخش بوده و استرس و نگرانی را برطرف می کند. کسب و کار کشت زعفران به علت خاصیت ضد سرطانی این گیاه اهمیت دو چندان پیدا می کند. ایران اولین کشور تولیدکننده زعفران است که قریب به 90 درصد از زعفران جهان را تأمین می کند. مصرف زعفران در ایران بالا است و نه تنها می تواند نیاز منطقه زیرکشت را تامین کند بلکه درسراسر ایران نیز مشتری دارد.

شهرستان فامنین استعداد خوبی در زمینه کشت گیاهان دارویی دارد. در حال حاضر انواعی از گیاهان دارویی به صورت کشت شده و خودرو تولید می شوند که قابلیت توسعه دارند. گل گاوزبان، آویشن و بابونه انواعی از گیاهان دارویی تولیدی در این شهرستان هستند. امروزه افراد زیادی به استفاده از گیاهان دارویی متمایل شده اند. خواص بی نظیر این گیاهان و نداشتن عوارض جانبی ناشی از مصرف باعث شده تا افراد زیادی به صور مختلف از آن ها استفاده کنند. به همین جهت به کشت گیاهان دارویی می توان به چشم یک مزیت پر سود نگریست.از آن جا که این گیاهان برای کشت، مراقبت خاص و شرایط حساسی نیاز ندارند، می توان روی کشت آن ها سرمایه گذاری کرد.

کشت حبوباتی همچون نخود و عدس از جمله مشاغل مزیت‌دار شهرستان است. البته به نظر می رسد کشت نخود مزیت بالاتری نسبت به کشت عدس داشته باشد. نخود گیاهی است که به آب و هوای سرد نیاز دارد و دارای دو تیپ زمستانه و تابستانه است. نخود به علت دارا بودن اسیدهای آمینه مختلف، ویتامین ها و مواد معدنی غذای بسیار خوبی است. روشن شدن پوست صورت، درمان عفونت های قارچی و تقویت رشد مو نمونه هایی از خواص نخود است.

عدس نیز از جمله حبوباتی است که کشت و برداشت آن نسبت به سایر حبوبات ساده تر بوده و در هر آب و هوایی با دو روش دیمی و آبی قابل کشت است. این گیاه با هوای سرد هم سازگاری دارد و در فصل پاییز میزان ثمردهی آن بیشتر از بهار است. این گیاه به حاصلخیزی خاک کمک کرده و همچنین به عنوان کود سبز برای تقویت خاک استفاده می شود.

در شهرستان فامنین انواعی از دانه های روغنی مانند کلزا و ذرت کشت می شوند و گسترش سطح کشت آن ها ارزش افزوده خوبی را برای شهرستان به همراه خواهد داشت. البته بررسی های انجام شده نشان می دهد کشت کلزا از مزیت بالاتری نسبت به کشت ذرت برخوردار است. کشت کلزا باعث از بین رفتن چرخه زندگی آفات، بیماری ها و علف های هرز گردیده و با کاهش جمعیت آنها موجب صرفه جویی در مصرف سموم و کاهش آلودگی های زیست محیطی می گردد. با توجه به آنکه زمان کشت کلزا در فصل پاییز است، نیاز گیاه به آب کم می‌باشد و با استفاده از نزولات جوی می توان به کشت آن اقدام نمود. کلزا با تولید مقادیر قابل توجهی علوفه می تواند در تغذیه دام های منطقه نقش موثری داشته باشد. همچنین برگردان بقای کلزا به خاک باعث افزایش حاصلخیزی خاک و بهبود ساختمان خاک خواهد شد. کشت کلزا به عنوان یک دانه روغنی بسیار مهم در تولید محصولات حوزه صنایع غذایی و یا تولید انواع نهاده‌های خوراکی دام و طیور متداول است. روغن کلزا ازجمله مشتقات این گیاه است که امروزه به دلیل سالم بودن و داشتن کمترین کلسترول و اسیدهای چرب اشباع ‌شده مورد استقبال قرارگرفته است. تحقیقات دانشمندان نشان می‌دهد که دانه کلزا 40-30 درصد روغن و کنجاله‌اش50-40 درصد پروتئین دارد.

ذرت که در دو نوع علوفه‌ای و دانه‌ای در شهرستان کشت می‌شود با هر آب و هوایی سازگاری دارد، در برابر خشکی مقاوم است و میزان ثمردهی آن در هکتار بالا می‌باشد. دولت برای تشویق به کشت این گیاه، اقدام به خرید تضمینی ذرت از کشاورزان می کند. روغن ذرت، کنسرو بلال و دانه ذرت به مصارف انسانی می رسد و همچنین دانه ذرت در مرغداری ها و علوفه تر، خشک، سیلو شده و کنجاله دانه در دامداری ها استفاده می شود.  کاکل ذرت نیز در داروسازی به کار می رود. از ساقه و برگ ذرت در صنایع کاغذ، مقوا سازی و تولید کاغذ دیواری استفاده می کنند. نشاسته ذرت در صنایع رنگرزی، دارو سازی و پلاستیک سازی کاربرد دارد.

یونجه از جمله علوفه‌های دامی شهرستان فامنین است که در سطح گسترده ای کشت می شود و شرایط برای افزایش تولید آن فراهم است. در میان گیاهان علوفه ای، یونجه به خاطر ارزش غذایی بالا و عملکرد خوب آن از اهمیت خاصی برخوردار است همچنین به علت وجود باکتریهای ریزوبیوم در ریشه های خود قادر به تثبیت ازت هوا بوده و به این طریق باعث باروری خاک می شود از طرفی دیگر گیاهی چندساله است و تا چند سال می توان برداشت انجام داد؛ بنابراین توسعه این کشت توجیه اقتصادی داشته و امکان تامین بخشی از علوفه مورد نیاز دام، فراهم می‌شود که علاوه بر ایجاد اشتغال مولد و حصول درآمد مناسب برای زارعین، در استفاده بهینه از ظرفیت های پرورش دام نیز موثر خواهد بود و نیاز شهرستان برای وارد کردن نهاده های مورد نیاز دام از سایر مناطق را برطرف خواهد کرد.

چغندرقند و چغندرلبویی از دیگر محصولات زراعی شهرستان فامنین هستند که از بازدهی خوبی برخوردارند و فعالیت در زمینه توسعه تولید آن ها صرفه اقتصادی خوبی خواهد داشت. لازم به ذکر است کشت چغندرلبویی در اولویت های بعدی مزیت های شغلی این حوزه قرار می گیرد. کشت چغندرقند علاوه بر این که از نظر اقتصادی بسیار سودآور است، می تواند در اصلاح خاک و کنترل علف های هرز نیز مؤثر باشد، همچنین به راحتی می توان این گیاه را در تناوب با گیاهان دیگر قرار داد. به خاطر سازگاری زیاد این گیاه با شرایط مختلف آب و هوا و خاک، در اکثر نقاط می توان آن را کشت کرد. این گیاه با ریشه های عمیق خود نفوذپذیری خاک را افزایش داده و خاک مناسبی را برای کشت های بعدی آماده می کند. همچنین از چغندرقند علاوه بر قند محصولات دیگری مثل برگ چغندر و تفاله مخلوط با ملاس (بعد از برداشت قند در کارخانه) به دست می آید که می تواند مورد تغذیه دام قرار گیرد. لازم به ذکراست که کشت چغندرقند به آب زیادی نیاز دارد و برای شروع این کسب‌وکار باید این نکته را درنظرگرفت. البته در چند سال اخیر از چغندرهای نشائی برای کشت در این شهرستان استفاده شده و میزان مصرف آب کاهش یافته است.

سیب زمینی از دیگر محصولات زراعی تولیدی در شهرستان فامنین است. این محصول با شرایط اقلیمی منطقه سازگاری خوبی دارد و توسعه تولید آن پیشنهاد می‌شود. البته باید توجه داشت که سیب زمینی آب زیادی مصرف می کند و بهتر است در کشت آن زیاده روی نشود.

 

· صنایع غذایی

راه‌اندازی کسب و کار فراوری محصولات کشاورزی مهم ترین روش برای ایجاد اشتغال و عاملی مهم در توسعه پایدار امنیت غذایی محسوب می‌شود که کاهش هدررفت محصولات کشاورزی و ایجاد ارزش افزوده از منابع را تا حد امکان ممکن می‌کند. علی رغم پتانسیل های بسیاری که در رابطه با ایجاد صنایع غذایی مختلف در شهرستان فامنین وجود دارد، آن گونه که باید به این حوزه شغلی توجه نشده است و جای کار بسیاری در این زمینه وجود دارد.

با توجه به رونق دامداری در این شهرستان و تولید گوشت و شیر به میزان مناسب، می توان در زمینه احداث واحدهای صنعتی تولید فرآورده های دامی مانند لبنیات و سوسیس و کالباس اقدام کرد. البته تولید سوسیس و کالباس در اولویت های بعدی مزیت های شغلی این حوزه قرار می گیرد. شیر و فرآورده هاي آن از مهمترین اجزاي تشکیل دهنده جیره غذایی انسان است که از لحاظ ارزش غذایی از کلسیم، فسفر، ویتامین هاي مورد نیاز و پروتئین، غنی می‌باشد و همیشه استقبال بسیار خوبی از این نوع محصولات می شود. البته باید توجه داشت برای موفقیت در این زمینه باید به بالابردن توانایی رقابت با نشان‌های تجاری معروف نیز فکر کرد.

تولید محصولات مشتقی از گوشت‌های فرآوری شده، در هر زمانی سوددهی دارد و از شغل‌های آزاد پردرآمد محسوب می‌شود. در بین فراورده های عمل آوری شده از گوشت، سوسیس و کالباس به دلیل آماده سازی سریع و همچنین طعم و مزه مطلوب، مصرف بیشتری دارد. سوسیس و کالباس حاوی پروتئین های حیوانی کافی، چربی، کربوهیدرات و ویتامین است و می توان آن‌ها را از جمله غذاهای آماده در سفره خانواده ها نام برد. برای حفظ این جایگاه و افزایش تقاضای این محصولات، علاوه بر انتخاب روش های مناسب تولید و فراوری، باید به نوع و شکل بسته بندی آنها نیز توجه نمود.

کشت گندم در سطح وسیع در این منطقه باعث شده تا بتوان در زمینه تولید کیک، کلوچه و بیسکوییت، رشته آشی و پلویی، نان سنتی و شیرینی فعالیت کرد. البته تولید کیک، کلوچه و بیسکوییت از مزیت بالاتری برخوردار است. در شهرستان فامنین تولید شیرینی و نان سنتی نیز انجام می شود و همچنان جای گسترش دارد، اما لازم است در این زمینه بازارفروش خارج از شهرستان نیز مد نظر قرار بگیرد.

پخت شیرینی در ابعاد وسیع و کارگاهی و حتی در محیطی کوچک (در خانه) امکان پذیر است. شیرینی محصولی است که در انواع متفاوت و با طعم های متنوعی تهیه می شود. به علاوه این که با تغییر در مواد تشکیل دهنده آن می توان برای افراد رژیمی هم شیرینی تهیه کرده و این افراد را نیز به بازار هدف خود اضافه کرد. این کسب و کار را می توان با تجهیزات کم و سرمایه پایینی شروع کرد و در زمان کوتاه با فروش محصول به سود بالایی رسید. پخت شیرینی یکی از مشاغل زودبازده و یک فرصت شغلی مناسب مخصوصا برای زنان خانه دار محسوب می شود. یافتن بازار فروش محصول یکی از ضروریات این حرفه می‌باشد که با تبلیغات مناسب مخصوصا در فضای مجازی می توان به آن دست یافت . توجه به این نکته ضروری است که یکی از لازمه های موفقیت در این شغل گذراندن دوره های آموزشی مرتبط با پخت شیرینی است.

با توجه به تولید برخی از گیاهان دارویی در شهرستان فامنین، فعالیت در زمینه فرآوری آن ها به صورت سنتی صرفه اقتصادی خواهد داشت. در صورت توسعه کشت این گیاهان، فرآوری صنعتی این تولیدات مزیت دارد. فرآوری گياهان دارويي، علاوه بر ارزش افزوده، نياز به سرمايه‌گذاري زيادي نداشته و مي‌تواند نقش مهمي در کارآفرینی داشته باشد. یکی از فرآوری‌های گیاهان دارویی تولید عرقیات است که دارای تکنولوژی و دانش فنی پیچیده ای نمی باشد. همچنین خشک کردن و بسته‌بندی از دیگر فرآوری‌های گیاهان دارویی است که می‌توان با فعالیت در آن‌ها به سود رسید.

با توجه به تولید مقدار مناسبی از دانه روغنی کلزا در شهرستان، احداث واحد صنعتی کوچکی در زمینه فرآوری آن به منظور تولید روغن پیشنهاد می‌شود.

فرآوری جو نیز از دیگر کسب و کارهایی است که ارزش افزوده مناسبی را به همراه دارد. مقدار جو تولید شده در این شهرستان شرایط را برای احداث واحدی صنعتی جهت تولید محصولاتی همچون آرد جو، نان جو و جو پرک فراهم کرده است.

 

· طیور

پرورش طیور یکی از مشاغل سخت و پرکاری است که به دلیل نیاز جامعه به منابع غذایی، از اهمیت بالایی برخوردار است و سود سرشاری دارد. مرغ از جمله طیوری است که به صورت سنتی در این شهرستان پرورش می یابد و می توان نسبت به توسعه پرورش آن اقدام کرد. طبق بررسی‌های انجام شده احداث مرغداری صنعتی پرورش مرغ گوشتی و تخم‌گذار مزیت دارد. گوشت مرغ به سبب مزیت‌های فراوانی که دارد به عنوان منابع تامین پروتئین می تواند مطرح و نیاز عمومی منطقه و کشور را در این زمینه مرتفع نماید. ارزش غذایی بالای گوشت طیور، کم بودن افت پس از کشتار، سالم وبهداشتی بودن گوشت طیور، قابلیت هضم و جذب بالا، سرعت رشد سریع، صرفه جویی در جایگاه و زمین و برگشت سریع سرمایه از فواید پرورش مرغ گوشتی است.

پرورش مرغ تخمگذار علاوه براینکه به تامین منابع غذایی طبیعی و رونق تولید کمک می کند نقش به‌سزایی در امر اشتغالزایی، بهبود وضع اقتصادی و خودکفایی در تولید محصول ارگانیک و طبیعی ایفا می‌کند. در صورتی که شخص بخواهد مشغول به پرورش مرغ تخم‌گذار به صورت محدود شود نیاز به تکنولوژی پرهزینه‌ای ندارد و با بهره گیری از امکانات کم و موجود در روستا یا محل زندگی خود می تواند شرایط اجرای طرح را فراهم کند. پرورش مرغ تخم‌گذار حتی به صورت صنعتی و با تمام تجهیزات مدرن می‌تواند در صورت پیدا کردن بازار مناسب، سالیانه حدود 20 تا 30 درصد سودآوری داشته باشد که رقم مناسبی است. همچنین پیدا کردن بازار فروش با حاشیه سود بالا از امور مهم درمورد این کسب و کار است که با تبلیغات مناسب مخصوصا در فضای مجازی امکان پذیر است.

پرورش مرغ بومی به دلیل مزایای فراوانی که دارد پیشنهاد می‌شود. پرورش مرغ محلی نسبت به مرغ صنعتی تلفات کمتری دارد. مرغ بومی نسبت به بیماری‌ها، گرما و سرما مقاوت بیشتری دارد و این امر باعث سود دهی بیشتر  می شود. هرچند تلفات در مرغداری ها اجتناب ناپذیر است اما در صورت رعایت بهداشت و واکسیناسیون می توان مرگ و میر مرغ ها را به حداقل رساند. اگر در پرورش مرغ بومی یا همان مرغ محلی از تجهیزات مدرن استفاده شود، سود بیشتری نصیب پرورش دهنده می شود. اما با خلاقیت می توان تجهیزات پرورش شامل :آبخوری ، دان خوری ، لانه تخم گذاری و…را با وسایل ساده ساخت. درواقع با کمترین تجهیزات می توان به پرورش مرغ بومی پرداخت.

بوقلمون و شترمرغ از جمله طیوری هستند که در شهرستان پرورش داده می‌شوند و افزایش فعالیت در زمینه پرورش آن‌ها مزیت دارد. گوشت بوقلمون دارای خواص غذائي ويژه ای است و محدوديت مصرف خاصي نيز ندارد؛ بنابراین مي تواند جايگزين مناسبی براي گوشت قرمز علی الخصوص در بيمارانی که مصرف گوشت قرمز برای آنها با محدوديت هایی همراه است، مطرح گردد. از ديگر امتيازات گوشت بوقلمون وجود هر دو نوع گوشت سفيد و قرمز در يک لاشه است. گوشت سفيد 65 درصد و گوشت قرمز 35 درصد وزن يک لاشه 8 کيلوئي را تشکيل مي دهد. تولید بوقلمون گوشتی به دلیل به صرفه بودن تولید، در دسترس بودن نهاده‌های مصرفی بوقلمون، نیاز بازار داخلی و نیز امکان انجام صادرات به کشورهای منطقه حائز اهمیت است. شترمرغ در گروه پرندگان طبقه بندی شده و گوشت آن جزء گوشت‌های قرمز محسوب می‌شود که نسبت به دیگر گوشت‌های قرمز کم چرب‌تر و سالم‌تر است به طوری که ۹۰ درصد آن قابلیت هضم داشته و بعد از گوشت ماهی در رتبه دوم قرار دارد. پوست این پرنده از بهترین نوع چرم بوده، مقاومتش3 برابر چرم گاو است، ظرافت خاصی دارد و در تولید کیف و کفش با قیمت بالا به کار می رود. علاوه بر آن، از پر و تخم شترمرغ، ناخن و قرنیه چشم آن برای مصارف صنعتی، دارویی، زینتی و نیز تولید نخ بخیه استفاده می شود. همچنین با استفاده از پوکه تخم این پرنده در زمینه صنایع دستی و خلق آثار هنری، می توان اشتغال زایی کرد.

پرورش بلدرچین از جمله مشاغل پیشنهادی در حوزه طیور در شهرستان فامنین است. بلدرچین پرنده ای با جثه کوچک، در برابر بسیاری از بیماری ها مقاوم است. پرورش بلدرچین به دلیل هزینه های جاری پایین، اشباع نبودن بازار فروش، کوتاه بودن دوره پرورش(40 روز) و عدم پرورش انحصاری توسط شرکت های بزرگ دارای مزیت است. محصولات این پرنده شامل گوشت، تخم بلدرچین و کود است. گوشت و تخم این پرنده دارای ارزش غذایی و دارویی و همچنین سرشار از پروتئین است.

 

· باغداری

باغداری یکی از مشاغل موجود در شهرستان فامنین است که قابلیت توسعه دارد. افزایش باغداری، علاوه‌بر اشتغالزایی، به اقتصاد و فضای کسب و کار شهرستان رونق می‌بخشد. کشاورزی و ازجمله باغبانی در توسعه ملی و افزایش رفاه عمومی، فقرزدایی، تنوع بخشیدن و پایدار کردن الگوی توسعه شهری، توزیع درآمد و عدالت اجتماعی موثر است.

گياهان براي داشتن رشد مطلوب نياز به شرايط خاصي از نظر شدت نور، دماي روزانه، دماي‌شبانه، ميزان رطوبت نسبي هوا و رطوبت خاک دارند. براي توليد و پرورش تجاري گياهان با کيفيت بالا و در تمام طول سال بايد شرايط محيطي مطلوب مهیا شده و عوامل خسارت زا نظير آفات و بیماری ها، باد، طوفان هاي ويرانگر، سرما و يخبندان و ...کنترل شوند. گلخانه محیطی است که به راحتی می توان در داخل آن شرایط محیطی را تحت کنترل درآورد و به سمت رشد مطلوب گیاه سوق داد. گلخانه‌ها که از نظر اندازه متغیرند گیاهان را از سرمای بیش از حد زمستان یا گرمای بیش از حد تابستان حفظ می‌کنند. کشاورزی در گلخانه ها نسبت به کشاورزی در فضای آزاد و در زمین های کشاورزی دارای دردسر و مشکلات کمتری است، به علاوه بازه ی زمانی برای به ثمر نشستن و برداشت محصولات نیز نسبت به کشاورزی سنتی، کوتاه تر است. اما با این وجود پرورش گلخانه ای محصولات نیز نیاز به مراقبت های خاص خود را دارد. احداث گلخانه از جمله ظرفیت های شغلی در حوزه باغداری شهرستان فامنین است که اخیرا مورد توجه قرار گرفته است. در حال حاضر نیز تعداد کمی گلخانه خیار و گوجه در شهرستان وجود دارند که می‌توان در زمینه افزایش آن‌ها و همچنین احداث گلخانه فلفل و سبزیجات اقدام کرد.

لازم به ذکر است صیفی جاتی همچون خیار، گوجه و فلفل و سبزیجاتی مانند جعفری، ترب، شاهی و تره در فضای آزاد نیز کاشته می شوند و شرایط برای توسعه کاشت آن ها فراهم است. اما با توجه به بازدهی بیشتر تولید محصولات در فضای گلخانه ای و مصرف آب کمتر، کاشت این محصولات در فضای آزاد مزیت پایین تری دارد.

گل محمدی از جمله محصولات باغی است که اخیرا کاشت آن در شهرستان شروع شده‌است. طبق بررسی های انجام شده، این محصول با شرایط اقلیمی شهرستان سازگاری داشته و توسعه کاشت آن مقرون به صرفه خواهد بود. گل محمدی، گیاهی مقاوم به کم آبی، آفات و امراض است، که علاوه بر خواص درمانی، دارای مزیت‌های اقتصادی فراوانی مانند ارزش صادراتی، جذب گردشگر و اشتغال زایی است. غنچه خشک، مایع گلاب، روغن و اسانس، فرآورده‌های برگرفته از گل محمدی است که علاوه بر عرضه در بازارهای داخلی، قابلیت صادرات به کشورهای دیگر را دارا است.

احداث باغ انگور از دیگر مشاغل پیشنهادی در شهرستان فامنین است که مزیت دارد. انگور از مهم‌ترین محصولات باغی است که هم به لحاظ سطح زیر کشت و هم ارزش اقتصادی و تغذیه‌ای، موردتوجه کشاورزان و کارآفرینان است. زیبایی، تنوع رنگ، طعم و مزه، ارزش غذایی، خواص دارویی و وجود فرآورده‌‌های تبدیلی چون کشمش، شیره انگور، روغن هسته انگور، کنسانتره، آب انگور، سرکه، آبغوره، دارو‌های تقویتی و مواد آرایشی ‌بهداشتی، همچنین توصیه‌‌های دینی و مذهبی، انگور را به یک میوه استثنایی و بی‌نظیر تبدیل کرده است؛ بنابراین در بین مردم طرفداران زیادی دارد و بازار مصرف این محصول به صورت محصولات فراوری شده و تازه خوری فراهم است. پرورش انگور علاوه بر اشتغال‌زایی، یکی از محصولات ارزآور کشور است و می‌تواند در توسعه صادرات غیرنفتی در بخش کشاورزی، سهم بسزایی داشته باشد.

با توجه به موضوع مهم کم‌آبی، کاشت درختان دیم و همچنین محصولات دیم بسیار پراهمیت و موردتوجه است. از درخت بادام به‌عنوان یک درخت مقاوم در برابر خشکی یاد می‌شود و در شرایطی که بی‌آبی وجود دارد، درخت بادام میوه خوبی می‌دهد و همچنین ازلحاظ شرایط کاشت در زمین‌های آهکی هم تا حد زیادی مقاومت دارد. با توجه به موارد گفته شده و ارزش افزوده خوبی که کاشت این محصول دارد، ایجاد باغات بادام، سوددهی خوبی را خواهد داشت.

هندوانه و خربزه از جمله محصولات جالیزی شهرستان فامنین هستند که توسعه تولید آن‌ها مزیت دارد؛ اما باید توجه داشت که کاشت این محصولات آب زیادی مصرف می کند و تولید آن‌ها در مناطقی که مشکل کم‌آبی وجود ندارد، پیشنهاد می‌شود. احداث نهالستان از دیگر مشاغل پیشنهادی در شهرستان است که به دلیل رونق باغداری، قابلیت توسعه دارد.

میزان مصرف قارچ در سال های اخیر رشد خوبی داشته و سرانه مصرف بالا رفته است. مشتری داشتن این محصول از یک سو و غنی از پروتئین و ویتامین بودن آن از سوی دیگر، باعث شده که جایگزین مناسبی برای گوشت باشد. پرورش قارچ از شغل هایی است که می توان با سرمایه اولیه کم و محیط کوچک شروع کرد. یک دوره کامل پرورش قارچ 60 روز طول می کشد که قابلیت کاهش به 35 روز را دارد. با توجه به مزایای مطرح شده، پرورش قارچ در صورت تأمین بازار فروش قابل سرمایه‌گذاری است.

محصولات دیگری همچون آلو، هلو و زردآلو نیز به میزان خیلی کم در این شهرستان کاشته می‌شوند و فعالیت در زمینه افزایش تولید آن‌ها به شرط بازاریابی مناسب، پیشنهاد می گردد.

 

· شیلات

پرورش ماهی از جمله فعالیت هایی است که در سطح نه چندان گسترده در این شهرستان انجام می شود و ظرفیت های لازم برای توسعه آن فراهم است. ماهیان پرورشی در این شهرستان از نوع ماهیان سردابی مانند قزل آلا و ماهیان زینتی می‌باشند که قابلیت توسعه دارند. البته با در نظر گرفتن بازارفروش و شرایط آب و هوایی شهرستان، پرورش ماهی قزل آلا از مزیت بالاتری برخوردار است.

ماهیان سردآبی در محدوده دمایی 18-12 درجه سانتیگراد بهترین رشد را دارند. ماهی قزل آلا یکی از معروف ترین گونه های ماهیان سردآبی است.  قزل آلا یکی از منابع خوب آهن است، آهن در خونسازی و همچنین در حفظ مقاومت بدن در برابر میکروبها نقش مهمی به عهده دارد. علاوه بر آن، آهن موجود در قزل آلا، جذب آهن منابع گیاهی را هم افزایش می دهد؛ بنابراین نقش مهمی در پیشگیری از کم خونی ناشی از فقر آهن به عهده دارد. نتایج مطالعات نشان می دهند امگا ۳ ماهی قزل آلا می تواند فشار خون و ضربان قلب را در بیماران صرع تنظیم کرده و از تعداد تشنج های آن به طور قابل توجهی بکاهد؛ بنابراین این نوع ماهی با توجه به قیمت و طعم مناسب طرفداران زیادی در بین مردم دارد؛ لذا راه اندازی پرورش آن، علاوه بر ایجاد اشتغال پایدار، سوددهی خوبی را خواهد داشت.

شاید سال‌ها قبل نگهداری ماهیان زینتی، موضوع چندان شایعی نبود و تنها عده‌ی معدودی در خانه‌های خود، آكواريوم  و ماهی زینتی نگهداری می‌کردند؛ اما در سال‌های اخیر، با توجه به رواج آپارتمان‌نشینی و دور افتادن انسان از طبیعت، شرایط به‌گونه‌ای رقم خورده است که بازار ماهیان زینتی رونق گرفته و زمینه‌ساز ایجاد مشاغل مختلف شده است. به‌طوری‌که امروزه شاهد آن هستیم در بسیاری از شهرها، چندین مغازه به خرید و فروش این آبزیان مشغول هستند. پرورش ماهیان زینتی نیاز به آب کمی دارد و می‌توان از آب‌های شهری برای تولید آنها استفاده کرد.

استفاده از استخرهای دومنظوره کشاورزی برای پرورش ماهی یکی از شیوه هایی است که علاوه بر افزایش بازدهی، باعث صرفه جویی در مصرف آب نیز می شود. در این روش استخرهایی برای پرروش ماهی احداث می شود و بعد از صید ماهی، آب موجود در استخر به سوی زمین های کشاورزی روان می گردد. فضولات موجود در این آب ها نیز نقش کود را برای محصولات ایفا می کند.

 

· صنایع تبدیلی و تکمیلی

با وجود تنوع تولید محصولات کشاورزی، بررسی‌ها نشان می‌دهد که سالانه مقداری از آن در مراحل کاشت، داشت و برداشت به ضایعات تبدیل می‌شوند. از سوی دیگر برداشت و یا تولید بسیاری از محصولات کشاورزی در یک بازه زمانی مشخصی رخ می‌دهد؛ اما مصرف آن‌ها در طی سال صورت می‌پذیرد. لذا صنایع تبدیلی می‌تواند زمان استفاده را افزایش دهد و از میزان ضایعات آن بکاهد. همچنین گسترش این صنایع موجب اشتغال‌زایی، ایجاد درآمد و جلوگیری از اتلاف و ضایع شدن محصولات می‌گردد. در شهرستان ظرفیت های مناسبی برای احداث صنایع تبدیلی و تکمیلی مختلف وجود دارد که به آن ها می پردازیم.

با توجه به رونق دامداری در شهرستان فامنین و نبود کشتارگاه صنعتی دام (کشتارگاه سنتی وجود دارد)، سرمایه گذاری در زمینه احداث کشتارگاه دام مزیت دارد[1]. کشتارگاه‌های صنعتی نقش مهمی در حفظ محیط زیست دارند؛ به دلیل اینکه ضایعات حاصل از کشتار دام نظیر خون و اجزای گوشتی غیر قابل مصرف، در محل تبدیل ضایعات به پودرگوشت که خوراک دام است، تبدیل می شود و علاوه بر قرار گرفتن مجدد در چرخه اقتصادی، از آلودگی محیط زیست نیز جلوگیری می‌کند. فاضلاب حاصل از کشتار در تصفیه خانه های مجهز تصفیه شده و پساب حاصله به مصرف کشاورزی می رسد. البته در کشتارگاه ها باید فضای مناسب برای کشتار دام سبک و سنگین به صورت همزمان وجود داشته باشد و همچنین باید آب مورد نیاز در زمان کشتار نیز تامین شده و تجهیزات و امکانات لازم برای رعایت مسائل بهداشتی و زیست محیطی فراهم شود.

طبق بررسی‌های انجام شده علی‌رغم پرورش طیوری مانند شترمرغ در شهرستان، کشتارگاه طیور در فامنین وجود ندارد. نبود کشتارگاه صنعتی باعث شده تا شترمرغ پرورشی با قیمت کمتری فروخته شود، در صورتی که اگر کشتارگاهی صنعتی در مقیاس کوچک (برای مثال در حد 50راس) وجود داشته باشد و بعد از کشتار، فرآیند بسته بندی را نیز انجام دهد، سود خوبی را به دنبال دارد[2].

تولید زغال فشرده از دیگر پیشنهادات شغلی در این حوزه است که در صورت وجود سرمایه گذار، قابلیت انجام دارد. یکی از پرمصرف ترین سوخت های جهان، زغال است، ولی آلودگی هوا و آلودگی محیطی را به همراه دارد. زغال ها اگر در مجاورت اکسیژن آتش بگیرند دود فراوانی تولید می کنند ولی اگر اکسیژن از آن ها حذف شود بدون هیچ دودی می سوزند. زغال فشرده بهترین و مناسب ترین جایگزین برای زغال های طبیعی هستند چون هم توجیه اقتصادی دارند و هم برای طبیعت و سلامتی انسان ها مضر نیستند. زغال فشرده برعکس زغال های طبیعی از چوب درخت به وجود نمی آید و همین امر باعث می شود که درختان کمتری قطع شود. با توجه به این که کسب و کار تولید زغال فشرده یک کسب و کار جدید و نو است، راه  برای کارآفرینان تازه کار به این حوزه باز است.

لازم به ذکر است در صورت دقت نکردن به بازارفروش و ظرفیت شهرستان، تمام مشاغلی که در این حوزه نام برده شد با مسئله اشباع روبه رو خواهند شد. بنابراین در نظر گرفتن نیاز و ظرفیت شهرستان و همچنین بازارفروش در شهرستان های اطراف در زمینه راه انداری این مشاغل مهم است.

 

· صنایع دستی

صنايع دستي به آن گروه از صنايعي گفته مي شود كه مهارت، ذوق و بينش انسان در آن نقش اساسي دارد و يا اينكه تمام يا بخش اعظم مراحل ساخت فراورده هاي آن با دست انجام گرفته و در چارچوب فرهنگ و بينش هر منطقه و با ديدگاه هاي قومي ساخته و پرداخته مي شود. صنايع دستي بازتابي از تاريخ تمدن هر ملت و قومي است و مي تواند انتشار مؤثري براي فرهنگ و سنن مناطق مختلف باشد.

قالی بافی از جمله صنایع دستی شهرستان فامنین است که در سطح مناسبی انجام می شود و فعالیت در زمینه گسترش آن درصورت تامین بازارفروش مزیت اقتصادی دارد. قالی بافی از مشاغل خانگی پردرآمدی است که تسهیلات خوبی به آن تعلق می گیرد. بسیاری از زنان خانه دار این هنر را یک فرصت شغلی مناسب می دانند چون در کنار کارهای روزمره می توانند به این کار بپردازند و درآمد خوبی کسب کنند. از آن جایی که قالی انواع مختلفی دارد می توان با آموختن دانش آن، محصولات متنوع و متناسب با ذوق و سلیقه افراد تولید و به بازار عرضه کرد. همچنین با تولید فرش با کیفیت می توان به صادرات در این زمینه فکر کرد. این کسب و کار  را می توان در فضای کوچک و با سرمایه اولیه کم راه انداخت و با فروش محصول و افزایش مشتری، این کار را گسترش داد و زمینه اشتغال بسیاری از جوانان را فراهم کرد.

گلیم بافی، عروسک سازی و کیف دوزی از دیگر صنایع دستی شهرستان فامنین هستند که در صورت تامین بازارفروش، قابلیت توسعه دارند.

 

· صنعت

مشاغل صنعتی از عوامل مهم توسعه اقتصادی هر کشوری است. متاسفانه با اینکه ظرفیت های بسیار خوبی در کشور ما برای ایجاد مشاغل صنعتی وجود دارد، نقش این حوزه شغلی آن چنان که باید پررنگ نیست در صورتی که با اندکی ریسک پذیری می توان واحدهای سودآوری را در هرشهرستان احداث کرد.

احداث نیروگاه خورشیدی از جمله ظرفیت های شغلی شهرستان فامنین در حوزه صنعت می باشد[3]. در حال حاضر افرادی در منازل خود پنل خورشیدی دارند و کسب درآمد می کنند که می‌توان تعداد این واحدها را افزایش داد. در نیروگاه خورشیدی با استفاده از پنل‌های خورشیدی، انرژی خورشید را به الکتریسیته یا همان برق تبدیل می‌کنند. کاهش بارش در سال‌های اخیر و کمبود آب پشت سدها برای تولید برق، افزایش جمعیت و ساخت ‌وساز و در دسترس بودن نور خورشید بدون پرداخت هزینه‌ای، سبب شده دولت اجازه اجرا و حمایت از طرح احداث نیروگاه خورشیدی را در خانه ها، کارخانه ها و... بدهد.

تولید ادوات کشاورزی از جمله فعالیت هایی است که در حال حاضر نیز در این شهرستان انجام می شود و امکان توسعه آن در صورت بازاریابی مناسب وجود دارد. کالاهای تولیدی واحدهای موجود از کیفیت بسیار خوبی برخوردارند و به کشورهایی مانند عراق و استان هایی مانند تهران صادر می شوند.[4]

تولید پوشاک از دیگر پیشنهادات شغلی در این حوزه است که قابلیت انجام دارد.[5] البته باید توجه داشت استفاده از طرح های به روز و بازایابی قوی از جمله عوامل موفقیت در این زمینه است.

صنایع فعال شهرستان عبارتند از: واحد های تولید ادوات کشاورزی، قطعات خودرو، مبل، کابینت و ام دی اف و درب و پنجره سازی.[6]

 

· خدمات

تنوع در حوزه مشاغل خدماتی بسیار زیاد است و حرفه های زیادی را در برمی گیرد که میزان سودآوری حرفه ها با توجه به نیاز و ظرفیت منطقه با یکدیگر تفاوت هایی دارد. خیاطی از جمله مشاغل خدماتی است که در این شهرستان انجام می شود و فعالیت در زمینه توسعه آن سودآوری خوبی به همراه دارد[7].

احداث شهربازی از جمله مشاغلی است که در شهرستان فامنین بازدهی خوبی خواهد داشت. جذب گردشگر برای شهرستان، ایجاد درآمد بسیار خوب برای سرمایه گذاران، ایجاد فرصت شغلی و ایجاد محیطی شاد و پرانرژی برای کودکان و بزرگسالان از جمله مزایای تاسیس شهربازی هستند.

 

در انتهای تحلیل یک لیست مزیت‌سنجی 52 تایی در جدول زیر ارائه‌شده‌است. این جدول مشاغل فوق را در کنارهم نشان می‌دهد.

 

مشاغل	مزیت
پرورش گوسفند شال، افشاری و دورگ	1
پرورش گوسفند مهربان	2
پرورش گاو هلشتاین، سمینتال و دورگ	3
کشت گندم و جو	4
کشت زعفران	5
کشت کلزا	6
تولید لبنیات	7
کشت گیاهان دارویی	8
تولید کیک، کلوچه و بیسکوییت	9
کشت نخود	10
پرورش مرغ گوشتی	11
پرورش مرغ تخم گذار	12
احداث گلخانه خیار، گوجه و فلفل	13
احداث گلخانه سبزیجات	14
کاشت گل محمدی	15
تولید سوسیس و کالباس	16
پرورش بوقلمون	17
پرورش شترمرغ	18
پرورش الاغ شیری	19
پرورش شتر	20
تولید رشته آشی و پلویی	21
تولید شیرینی	22
تولید نان	23
احداث باغ بادام	24
کشت یونجه	25
کشت ذرت	26
کشت عدس	27
کشت چغندرقند	28
پرورش اسب	29
پرورش ماهی قزل آلا	30
کاشت سبزیجات	31
کاشت گوجه و خیار	32
کاشت هندوانه	33
کاشت خربزه	34
کشت سیب زمینی	35
پرورش گاو بومی	36
احداث نهالستان	37
پرورش قارچ	38
تولید روغن کلزا	39
احداث کشتارگاه دام	40
احداث کشتارگاه طیور	41
پرورش بز بومی	42
زنبورداری	43
تولید ادوات کشاورزی	44
فرآوری جو	45
پرورش بلدرچین	46
قالی‌بافی	47
احداث نیروگاه خورشیدی	48
فرآوری گیاهان دارویی	49
پرورش ماهی زینتی	50
تولید زغال فشرده	51
تولید پوشاک	52

 

* این فایل با همکاری کمیته امداد امام خمینی (ره) تهیه و تدوین شده است.