بهار

مزيت‌سنجي و اولويت‌بندي كسب‌وكارهاي موجود در هر شهرستان برمبناي يک روش تحقيق انجام مي‌شود. در اين روش تحقيق، يک شناسنامه براي هر شهرستان و يک شناسنامه براي هر كسب‌وكار تدوين مي‌شود. اين شناسنامه‌ها به عنوان ورودي به نرم‌افزار داده‌شده و خروجي نرم‌افزار هم‌پوشاني اين دو شناسنامه و تعيين مشاغل مزيت‌دار شهرستان است. اين اولويت‌بندي‌ها توسط كارشناسان و افرادخبره هر شهرستان بازبيني و اصلاح مي‌شوند. يكي از منابع تحليل همين ليست مزيت‌سنجي اصلاح‌شده‌است. يكي ديگر از منابع تحليل، مصاحبه با كارشناسان و متخصصين حوزه اشتغال هر شهرستان است. در هر شهرستان با حداقل 3 نفر از اين افراد مصاحبه انجام مي‌شود. اين مصاحبه‌ها پياده‌سازي و ارزيابي مي‌گردد. در صورت وجود تناقض و ابهام بين اين 3 مصاحبه و ليست مزيت‌سنجي، مصاحبه‌هاي تكميلي و حتي مصاحبه بيشتر هم صورت مي‌گيرد تا تيم تحليل به نتيجه نهايي مطلوب دست‌يابد. بنابراين خروجي هر شهرستان از تجميع مصاحبه‌ها و ليست مزيت‌سنجي حاصل مي‌شود. در ادامه تحليل شهرستان بهار ارائه‌شده‌است.

 

تعیین کسب‌وکارهای مزیت‌دار شهرستان

همانطوريكه در قسمت مقدمه اشاره‌شده مبناي تحليل، مصاحبه‌ها و ليست مزيت‌سنجي است. از بررسي اين دو منبع رسته‌هاي رايج و اولويت‌دار شهرستان تعيين شده‌است. مبناي اين اولويت‌بندي، فراواني و ميزان اشاره افراد كارشناس به كسب‌وكارهاي رايج در هر شهرستان و اولويتي كه اين مشاغل در ليست مزيت‌سنجي دارند، است. در هر رسته كسب‌وكارهاي رايج به ترتيب اولويت مشخص شده‌است. در تحليل به مشاغل موجود، مشاغل قابل توسعه و مشاغلي كه هنوز در شهرستان راه‌اندازي نشده و پتانسيل ايجاد آن‌ها در شهرستان وجوددارد، اشاره شده‌است. مزيت‌هاي شغلي به ترتيب اولويت در ادامه آورده شده‌است.

 

1. باغداری
2. صنایع غذایی
3. دامداری
4. زراعت
5. صنایع تبدیلی و تکمیلی
6. صنایع دستی
7. طیور
8. شیلات
9. صنعت
10. خدمات

 

· باغداری

باغداری یکی از حوزه‌های رایج در شهرستان بهار می‌باشد که به اقتصاد و فضای کسب و کار آن رونق بخشیده‌است. در شهرستان بهار محصولات باغی متنوع با مقادیر قابل توجهی تولید می شوند که می توان با توسعه تولید آن ها، درآمدزایی خوبی داشت. لازم به ذکر است تمام پیشنهادات مربوط به توسعه تولید محصولات کشاورزی اعم از باغی و زراعی منوط به وجود زمین کافی در شهرستان می‌باشد.

میوه های خشکی همچون گردو و بادام در شهرستان بهار تولید می شوند که با توجه به بازدهی خوب محصولات تولیدی، قابلیت توسعه دارند.

گردو، درختی چندساله و مقاوم است که پس از رشد کامل، هر درخت تا 18 کیلوگرم تولید محصول خواهد داشت. محصول نهایی قیمت بالایی دارد که هم در داخل کشور طرفداران زیادی داشته و هم قابلیت بالای صادرات دارد. در صورت احداث باغ گردو، تا سال های سال نیاز به سرمایه گذاری و کشت دوباره وجود ندارد؛ زیرا درخت گردو دارای عمر طولانی است و تا ده ها سال قابلیت برداشت دارد. میوه گردو هم جزء معدود میوه هایی است که هیچ گونه نیازی به هزینه انبار در سردخانه ندارد و به دلیل ماندگاری طولانی، می تواند چند ماه و حتی چند سال مورد مصرف قرار گیرد. در ضمن چوب درخت گردو هم برای منبت کاری، خراطی و کنده کاری، ساخت مجسمه و اشیاء دکوری، ساخت آلات موسیقی و همچنین در دکوراسیون داخلی منزل و ساخت روکش های چوب بسیار پرکاربرد است. این چوب نیمه سنگین و نیمه سخت بوده و مقاومت مناسبی در برابر فشار، خمش، رطوبت و کشش دارد.

از درخت بادام به‌عنوان یک درخت مقاوم در برابر خشکی یاد می‌شود و در شرایطی که بی‌آبی وجود دارد، درخت بادام میوه خوبی می‌دهد و همچنین ازلحاظ شرایط کاشت در زمین‌های آهکی هم تا حد زیادی مقاومت دارد.

پسته از دیگر میوه‌های آجیلی است که اخیراً در شهرستان کاشته شده و به سبب تولید محصولات با کیفیت، افزایش تولید آن مزیت دارد. البته احداث باغ پسته در اولویت‌های پایین‌تر این رسته قرار می‌گیرد. اصولا درخت پسته از ۷ تا ۹ سال پس از کاشت نهال و پیوند، شروع به دادن محصول می‌نماید. کسانی که قصد احداث باغ پسته را دارند برای داشتن سود اقتصادی باید کمی صبور باشند. بهترین خاک برای کاشت درخت پسته، خاک رسی یا شنی است. کیفیت آب مصرفی برای آبیاری درخت پسته به گونه ای است که در کاشت سایر محصولات کشاورزی با آن آب غیر ممکن یا غیر اقتصادی است. آگاهی از اقلیم و آب و هوای مناسب برای درخت پسته یک امر حیاتی قبل از احداث باغ است. شرایط مناسب آب و هوایی برای کاشت نهال پسته اقلیم گرم و خشک در تابستان (گرمای سوزان نباشد) و زمستان سرد و معتدل است. انتخاب پایه مناسب نکته دیگری است که لازم است درنظر گرفته شود. یک پایه پسته قوی و ایده آل باید نسبت به بیماری های مختلف مقاوم و دارای رشد بالایی باشد، همچنین مقاومت و سازگاری زیادی در برابر کم آبی و شوری داشته باشد. محصول پسته به لحاظ اهمیتی که اندام های مختلف گونه های متعدد درختان پسته از نظر خوراکی و صنعتی دارد همواره حائز اهمیت فراوانی است و انسان از میوه، پوست، هسته، برگ، ساقه و حتی صمغ آن نیز استفاده می‌کند.

انگور از دیگر محصولات باغی شهرستان بهار است که به میزان قابل توجهی تولید می‌شود. این محصول با اقلیم شهرستان بهار سازگاری خوبی داشته و سرمایه گذاری در زمینه توسعه تولید آن مقرون به صرفه خواهد بود. انگور از مهم‌ترین محصولات باغی است که هم به لحاظ سطح زیر کشت و هم ارزش اقتصادی و تغذیه‌ای، موردتوجه کشاورزان و کارآفرینان است. زیبایی، تنوع رنگ، طعم و مزه، ارزش غذایی، خواص دارویی و وجود فرآورده‌‌های تبدیلی چون کشمش، شیره انگور، روغن هسته انگور، کنسانتره، آب انگور، سرکه، آبغوره، دارو‌های تقویتی و مواد آرایشی ‌بهداشتی، همچنین توصیه‌‌های دینی و مذهبی، انگور را به یک میوه استثنایی و بی‌نظیر تبدیل کرده است؛ بنابراین در بین مردم طرفداران زیادی دارد و بازار مصرف این محصول به صورت محصولات فراوری شده و تازه خوری فراهم است. پرورش انگور علاوه بر اشتغال‌زایی، یکی از محصولات ارزآور کشور است و می‌تواند در توسعه صادرات غیرنفتی در بخش کشاورزی، سهم بسزایی داشته باشد.

با توجه به اینکه کاشت گل محمدی در شهرستان انجام می‌شود و این شهرستان از ظرفیت های بسیار خوبی برای کاشت این محصول بهره مند است، فعالیت در این زمینه صرفه اقتصادی خوبی خواهد داشت. گل محمدی، گیاهی مقاوم به کم آبی، آفات و امراض است، که علاوه بر خواص درمانی، دارای مزیت‌های اقتصادی فراوانی مانند ارزش صادراتی، جذب گردشگر و اشتغال زایی است. غنچه خشک، مایع گلاب، روغن و اسانس، فرآورده‌های برگرفته از گل محمدی است که علاوه بر عرضه در بازارهای داخلی، قابلیت صادرات به کشورهای دیگر را دارا است.

گياهان براي داشتن رشد مطلوب نياز به شرايط خاصي از نظر شدت نور، دماي روزانه، دماي‌شبانه، ميزان رطوبت نسبي هوا و رطوبت خاک دارند. براي توليد و پرورش تجاري گياهان با کيفيت بالا و در تمام طول سال بايد شرايط محيطي مطلوب مهیا شده و عوامل خسارت زا نظير آفات و بیماری ها، باد، طوفان هاي ويرانگر، سرما و يخبندان و ...کنترل شوند. گلخانه محیطی است که به راحتی می توان در داخل آن شرایط محیطی را تحت کنترل درآورد و به سمت رشد مطلوب گیاه سوق داد. گلخانه‌ها که از نظر اندازه متغیرند گیاهان را از سرمای بیش از حد زمستان یا گرمای بیش از حد تابستان حفظ می‌کنند. کشاورزی در گلخانه ها نسبت به کشاورزی در فضای آزاد و در زمین های کشاورزی دارای دردسر و مشکلات کمتری است، به علاوه بازه ی زمانی برای به ثمر نشستن و برداشت محصولات نیز نسبت به کشاورزی سنتی، کوتاه تر است. اما با این وجود پرورش گلخانه ای محصولات نیز نیاز به مراقبت های خاص خود را دارد. در رابطه با وضعیت گلخانه ها در شهرستان بهار باید گفت در حال حاضر گلخانه هایی در زمینه تولید محصولاتی همچون خیار، گوجه، بادمجان، فلفل دلمه‌ای، سبزیجات،گل و گیاه زینتی و گل محمدی وجود دارند که می‌توان نسبت به توسعه تولیدات آن‌ها اقدام کرد. البته احداث گلخانه پرورش گل و گیاه زینتی و گل محمدی در اولویت های بعدی مزیت های شغلی این حوزه قرار می گیرد.

لازم به ذکر است صیفی جاتی همچون خیار، گوجه، فلفل دلمه و سبزیجاتی مانند کلم در فضای آزاد نیز کاشته می شوند اما با توجه به بازدهی بیشتر تولید محصولات در فضای گلخانه ای و مصرف آب کمتر در گلخانه، کاشت این محصولات در فضای آزاد در اولویت پایین‌تری قرار می‌گیرد. بررسی‌های انجام شده نشان می دهد کاشت خیار از مزیت بالاتری نسبت به کاشت سایر صیفی جات و سبزیجات در فضای آزاد برخوردار است.

همچنین در شهرستان بهار علاوه بر پرورش قارچ به صورت خانگی، گلخانه پرورش قارچ نیز وجود دارد که در صورت تامین بازارفروش می توان نسبت به توسعه پرورش این محصول به دو صورت گلخانه ای و خانگی اقدام کرد. البته پرورش قارچ در اولویت های بعدی مزیت های شغلی این حوزه قرار می گیرد. میزان مصرف قارچ در سال های اخیر رشد خوبی داشته و سرانه مصرف بالا رفته است. مشتری داشتن این محصول از یک سو و غنی از پروتئین و ویتامین بودن آن از سوی دیگر، باعث شده که جایگزین مناسبی برای گوشت باشد. پرورش قارچ از شغل هایی است که می توان با سرمایه اولیه کم و محیط کوچک شروع کرد. یک دوره کامل پرورش قارچ 60 روز طول می کشد که قابلیت کاهش به 35 روز را دارد.

شهرستان بهار یکی از شهرستان‌های مستعد برای تولید میوه‌های هسته‌داری مانند هلو، گیلاس، زردآلو، شلیل و خصوصا آلو است. در این بین آلو میزان تولید بیشتری دارد و بررسی های انجام شده نشان می دهد احداث باغ آلو از مزیت بالاتری نسبت به سایر میوه‌های هسته دار نامبرده شده، برخوردار است.

سیب از دیگر محصولات باغی شهرستان بهار است که در سطح خوبی تولید می شود و پتانسیل لازم برای توسعه را دارد. سیب از میوه‌های مهمی است که می توان برای ماه‌ها انبار نمود؛ درحالیکه همچنان ارزش غذایی خود را حفظ می کند. باید توجه داشت سیب معمولا آب نسبتا زیادی مصرف می کند که می توان با روش آبیاری قطره ای، در مصرف آب صرفه جویی کرد. البته مقدار آب مصرفی بر اساس کیفیت خاک منطقه و نوع پایه سیب و شرایط آب و هوایی متغیر است.

احداث نهالستان از دیگر پیشنهادات شغلی مزیت‌دار در شهرستان است. در حال حاضر چنین واحدی در شهرستان وجود ندارد و از آن جایی که شهرستان بهار تولیدات زیادی در زمینه محصولات باغی دارد، فعالیت در این زمینه صرفه اقتصادی خوبی خواهد داشت.

گلابی، بِه و سنجد از جمله محصولات باغی هستند که میزان تولید زیادی ندارند؛ اما با توجه به وجود پتانسیل لازم برای  توسعه تولید این محصولات در شهرستان، سرمایه گذاری در زمینه احداث باغات مربوط به این میوه ها پیشنهاد می گردد.

گلابی در مقایسه با سیب، در برابر سرما حساس تر است ولی می تواند دمایی تا حدود منفی 30 درجه را تحمل کند. گلابی برای میوه دادن به یک دوره سرما نیاز دارد و گرمای زیاد هوا می تواند به گیاه آسیب بزند. خاک شنی لومی، مناسب درختان گلابی است و این درختان خاک های سنگین و مرطوب را دوست نمی دارند. زهکشی خاک نقش زیادی در رشد این درخت خواهد داشت.

درخت به نیز یکی از پرطرفدار ترین درختان میوه محسوب می شود. میوه درخت به، به دلیل متفاوت بودن طعم آن طرفداران خاص خود را دارد. درخت به از خانواده درختان سیب است؛ اما نسبت به درخت سیب مقاومت کمتری نسبت به سرمای زیاد دارد. این درخت بعد از ۴ الی ۵ سال از کاشت، شروع به میوه دهی می کند. بنابراین با توجه به اینکه بازگشت سرمایه در احداث و بهره وری از باغات به، طولانی است، لازم است باغداران برای کسب سود، مقداری صبور باشند.

سنجد در آب و هوای معتدل کاشته می شود و در صنایع دارویی، غذایی، عطرسازی و چوب کاربرد دارد. البته درخت سنجد، درختی مقاوم در برابر سرمازدگی، کم آبی، آفت و بیماری هاست. با توجه به سازگاری اقلیم شهرستان با کاشت سنجد و وجود مصارف متعددی که در رابطه با این محصول وجود دارد(مصرف به صورت تازه و یا پودرشده)، احداث باغ های بیشتر در این زمینه پیشنهاد می شود.

هندوانه و خربزه از جمله محصولات جالیزی تولیدی در شهرستان بهار هستند که قابلیت افزایش تولید آن ها وجود دارد. البته باید توجه داشت که این محصولات  آب زیادی مصرف می کنند و بهتر است در میزان کاشت آن ها زیاده روی نشود.

زالزالک از دیگر محصولات باغی است که شرایط برای تولید آن در شهرستان فراهم است. زالزالک درختچه یا درختانی کوچک به ارتفاع 5 تا 14 متر، با شاخه های انبوه و خاردار از تیره گل سرخیان با میوه ای خوراکی می باشد. زالزالک محل های آفتابی کامل تا نیمه سایه را ترجیح می‌دهد. همچنین خاک آن از نظر رطوبتی باید مرطوب باشد و آبیاری مناسبی انجام شود؛ ولی خشکی را نیز تحمل می کند.

 

· صنایع غذایی

راه‌اندازی کسب و کار فراوری محصولات کشاورزی مهم ترین روش برای ایجاد اشتغال و عاملی مهم در توسعه پایدار امنیت غذایی محسوب می‌شود که کاهش هدررفت محصولات کشاورزی و ایجاد ارزش افزوده از منابع را تا حد امکان ممکن می‌کند. شهرستان بهار با توجه به تولیداتی که در زمینه محصولات کشاورزی و دامی دارد، از ظرفیت‌های خوبی برای ایجاد صنایع غذایی مختلف بهره مند است اما در حال حاضر از ظرفیت های موجود استفاده کافی نشده است.

با توجه به تولید انواع میوه در شهرستان بهار، احداث واحد یا واحدهای صنعتی فرآوری آن ها به منظور تولید چیپس میوه و میوه خشک، مربا و لواشک مزیت اقتصادی داشته و پیشنهاد می گردد. در حال حاضر فعالیت هایی مانند تولید میوه خشک به صورت خانگی انجام می شود اما میزان میوه تولیدی شرایط را برای توسعه این فعالیت فراهم کرده است. خشک کردن میوه‌جات، یکی از روش‌هاي جلوگیري از فساد میکروبی آن‌ها است. در این روش، در اثر کاهش میزان رطوبت، امکان فساد میکروبی بسیار کم شده و سرعت دیگر واکنش‌هاي مضر نیز، به مقدار قابل توجهی کاهش می‌یابد. خشک کردن، ضمن اینکه روي محصول اثر حفاظتی دارد، وزن و حجم آن را نیز به میزان چشمگیری کاهش می‌دهد، در نتیجه از هزینه‌های حمل و نقل و ذخیره‌سازي نیز می‌کاهد. با توجه به اینکه بخشی از بازار میوه خشک ایران، سهم محصولات وارداتی است، با تولید مشابه داخلی این میوه‌ها (از نظر نوع و کیفیت)، می‌توان مانع واردات و خروج میلیون‌ها دلار ارز از کشور شد. همچنین نیاز بیش از حد برخی از کشورها به این گونه محصولات (به دلیل شرایط ویژه اقلیمی آن‌ها، هزینه بالای حمل و نقل سبزیجات و میوه‌های تازه و محدود بودن زمان نگه‌داری آن‌ها)، فرصت مناسبی برای رونق تولید و صادرات چیپس میوه فراهم آورده است.

انگور تولید شده در شهرستان علی رغم اینکه به میزان زیادی تولید می‌شود؛ اما به صورت خانگی فرآوری می‌گردد. در صورتی که قابلیت احداث واحد صنعتی فرآوری انگور به منظور تولید شیره انگور، کشمش، سرکه و روغن هسته انگور وجود دارد. بسته بندی کشمش نیز از جمله فعالیت هایی است که انجام آن در کنار تولید این محصول، ارزش افزوده بیشتری را ایجاد می کند. روغن هسته انگور نیز از جمله روغن‌های گیاهی برشمرده می‌شود که با بالابردن کلسترول خوب بدن و پایین آوردن کلسترول بد به پاکیزگی رگ‌های خونی و شست‌وشوی آنها کمک کرده و از بیماری‌های قلبی- عروقی و سکته قلبی و مغزی جلوگیری می کند. از این روغن برای خام خواری، سرخ کردن، در تهیه انواع سالادها، غذاها و همچنین تهیه شیرینی و گریل مورد استفاده قرار می‌گیرد. همین چند منظوره بودن یکی دیگر از مزیت‌های این روغن به شمار می‌آید. از طرفی در این روغن، اسیدهای چرب امگا ۳، ۶ و ۹ بالاتری نسبت به سایر روغن‌های گیاهی وجود دارد که مصرف متعادل آن می‌تواند به ارتقای سطح سلامت کمک کند. همچنین با توجه به واردات روغن؛ استفاده از ضایعات و هسته‌های میوه‌های فرآوری‌شده مانند انگور در تولید روغن، می‌تواند در کاهش وابستگی کشور موثر باشد و مورد حمایت دولت هم قرار بگیرد. روغن‌کشی از این دانه علاوه بر بحث خوراکی در بسیاری از موارد صنعتی مانند صنایع نساجی، تولید کاغذ، داروسازی، لاستیک سازی و ... هم پرکاربرد است. با توجه به این که تعداد رقبای موجود نیز در تولید این محصول کم است، سرمایه گذاری در این حوزه می تواند صرفه اقتصادی بسیاری داشته باشد.

سیب زمینی از جمله محصولات زراعی شهرستان بهار است که میزان تولید انبوهی دارد اما واحد فعالی جهت فرآوری آن وجود ندارد و محصولات تولیدی به صورت خام فروخته می شود. احداث واحد صنعتی فرآوری سیب زمینی به منظور تولید چیپس و خلال سیب زمینی از جمله پیشنهادات شغلی این حوزه است که ارزش افزوده خوبی را برای شهرستان ایجاد خواهد کرد. همچنین قابلیت تولید پفک در واحد صنعتی تولید چیپس نیز وجود دارد و فعالیت در این زمینه دارای مزیت است[1]. چیپس سیب زمینی یکی از محصولاتی است که به واسطه طعم جذاب خود مخاطبین زیادی در میان تمام اقشار جامعه دارد و اکثر افراد به ویژه کودکان و نوجوانان از این محصول استفاده می‌کنند. چیپس به عنوان یک ماده غذایی لذیذ و پرطرفدار در بازار مصرف مواد غذایی کالایی رقابتی است؛ بنابراین افرادی که قصد ورود به این حرفه را دارند باید به این نکته توجه کنند که حتماً محصولات تولیدی توانایی رقابت با نشان‌های تجاری موجود در بازار را داشته باشند. البته در رابطه با فرآوری سیب زمینی کارخانه ای جهت تولید پوره وجود دارد که به دلیل مشکلات بازارفروش نیمه فعال است[2].

با توجه به تولید مناسب میوه‌های خشکی همچون گردو و بادام و نبود واحد صنعتی فرآوری آن‌ها، سرمایه‌گذاری در زمینه احداث واحدهای صنعتی فرآوری و بسته بندی این محصولات مزیت دارد.

منظور از فرآوری گردو، تولید روغن و ترشی گردو است. روغن گردو یکی از گران‌ترین روغن‌های طبیعی موجود در بازار می‌باشد. این روغن به‌راحتی دردسترس است و در تمام جهان شناخته‌شده می‌باشد، ولی بسیاری از مردم هنوز از این روغن همه‌کاره که خواص فراوانی دارد بهره نمی‌برند، زیرا از خواص روغن گردو آگاهی ندارند، اما با آگاهی دادن به مردم می توان بازار فروش این روغن را گسترده تر کرد. روغن گردو خواص فراوانی دارد که کمک به سلامت قلب و عروق، کمک به کنترل قند خون و دیابت، جلوگیری از ریزش مو، بهبود عملکرد مغز و کاهش خطر ابتلا به سرطان از این دست هستند. یکی دیگر از محصولاتی که از گردو می توان تولید کرد، ترشی گردو است. این ترشی خوشمزه علاوه بر خواص بی نظیر در کاهش سطح کلسترول نیز مفید است.

مغز بادام برای فرآوری بیشتر، توزین شده و عملیاتی چون برش زدن، خرد کردن، بو دادن، نمک زدن و یا دودی کردن روی آنها انجام می‌گیرد. این محصولات نهایی درون شیشه، فویل، قوطی، کیسه یا جعبه، بسته بندی و در بازار عرضه می‌شود. همچنین تکه های کوچک مغز بادام نیز ممکن است آسیاب شده و به صورت آرد یا خمیر برای فرآورده های نانوایی استفاده شوند. روغن بادام نیز از دیگر فرآورده هایی است که تولید آن سوددهی خوبی خواهد داشت.

علاوه‌بر تولید محصولات فرآوری شده میوه‌های آجیلی، فعالیت در زمینه تولید و بسته‌بندی خشکبار از دیگر مشاغل پیشنهادی در حوزه صنایع غذایی این شهرستان است. البته این فعالیت در اولویت های بعدی مزیت های شغلی این حوزه قرار می گیرد. آجیل و خشکبار از موارد مصرفی است که سال‌ها مورد استفاده عموم قرار گرفته و گاهی حتی در بازار جهانی و صادرات جایگاه خاصی دارد. تولید و بسته بندی خشکبار به سرمایه زیادی نیاز ندارد و در صورتی که بسته بندی و پخت خشکبار با دقت انجام شود جهت فروش آن، هیچ مانعی وجود نخواهد داشت. بازار این محصول فروشگاه‌های زنجیره‌ای، شرکت‌ها و سازمان‌های دولتی و خصوصی، فروشگاه‌های بزرگ، بنکدارها و شرکت‌های پخش خشکبار هستند.

گندم از دیگر تولیدات زراعی شهرستان بهار است که سطح کشت وسیعی دارد. در زمینه فرآوری گندم واحدهای صنعتی تولید آرد و کیک و کلوچه و همچنین واحدهای شیرینی پزی (به تعدا زیاد) وجود دارد و فعالیت بیشتر در این زمینه مقرون به صرفه به نظر نمی رسد. اما می‌توان در زمینه تولید فراورده های دیگری از گندم مانند رشته آشی و پلویی، نان سنتی و گندم برشته به صورت صنعتی و سنتی سرمایه گذاری کرد. البته تولید گندم برشته مزیت پایین‌تری نسبت به سایر تولیدات دارد.

تولید شیر و گوشت به میزان قابل توجه در شهرستان بهار، شرایط لازم برای احداث واحدهای صنعتی تولید فرآورده های دامی مانند لبنیات و سوسیس و کالباس را فراهم کرده است. با توجه به اینکه در حال حاضر چنین واحدهایی (واحدهای صنعتی) در شهرستان وجود ندارد، فعالیت در زمینه احداث آن ها سودآوری خوبی خواهد داشت. لازم به ذکر است تولید سوسیس و کالباس در اولویت های بعدی مزیت های شغلی این حوزه قرار می گیرد. شیر و فرآورده هاي آن از مهمترین اجزاي تشکیل دهنده جیره غذایی انسان است که از لحاظ ارزش غذایی از کلسیم، فسفر، ویتامین هاي مورد نیاز و پروتئین، غنی می‌باشد و همیشه استقبال بسیار خوبی از این نوع محصولات می شود. البته باید توجه داشت برای موفقیت در این زمینه باید به بالابردن توانایی رقابت با نشان‌های تجاری معروف نیز فکر کرد. لازم به ذکر است در حال حاضر کارگاه هایی در زمینه تولید لبنیات سنتی وجود دارند.

تولید محصولات مشتقی از گوشت‌های فرآوری شده، در هر زمانی سوددهی دارد و از شغل‌های آزاد پردرآمد محسوب می‌شود. در بین فراورده های عمل آوری شده از گوشت، سوسیس و کالباس به دلیل آماده سازی سریع و همچنین طعم و مزه مطلوب، مصرف بیشتری دارد. سوسیس و کالباس حاوی پروتئین های حیوانی کافی، چربی، کربوهیدرات و ویتامین است و می توان آن‌ها را از جمله غذاهای آماده در سفره خانواده ها نام برد. برای حفظ این جایگاه و افزایش تقاضای این محصولات، علاوه بر انتخاب روش های مناسب تولید و فراوری، باید به نوع و شکل بسته بندی آنها نیز توجه نمود.

فرآوری گل محمدی و گیاهان دارویی از جمله فعالیت هایی است که ظرفیت خوبی برای انجام آن در شهرستان وجود دارد[3]. البته در حال حاضر نیز تولید عرقیات گیاهی و گلاب در شهرستان صورت می گیرد که قابلیت توسعه دارند[4]. فرآوری گياهان دارويي، علاوه بر ارزش افزوده، نياز به سرمايه‌گذاري زيادي نداشته و مي‌تواند نقش مهمي در کارآفرینی داشته باشد. یکی از فرآوری‌های گیاهان دارویی تولید عرقیات است. تولید عرقیات دارای تکنولوژی و دانش فنی پیچیده ای نمی باشد و با توجه به ظرفیت تولید گیاهان دارویی در شهرستان بهار و نیز سهولت صادرات این محصولات به مناطق دیگر، می توان با سرمایه‌ای اندک به این کسب و کار مشغول شد. خشک کردن و بسته‌بندی نیز از دیگر فرآوری‌های گیاهان دارویی است که می‌توان با فعالیت در آن‌ها به سود رسید.

اهمیت گل محمدی نیز در تولید عطر، اسانس و گلاب آن است. بسیاری از فعالان در عرصه صنعت عطرسازی، اسانس گل محمدی را مهم ترین ماده اولیه این صنعت می‌دانند. بخش اعظم اسانس گل محمدی تولید شده، به دلیل داشتن عطر و بوی بسیار خوش برای تهیه عطرهای گران قیمت استفاده می‌شوند. گلاب نیز یکی از نوشیدنی‌هاي پرمصرف در طب سنتی است و طبع میانه تا حدودی رو به خنکی دارد. اسانس و گلاب حاصل از این گل در رفع مواردی نظیر افسردگی، بی خوابی، فشار روحی، خشکی و حساسیت پوست، التیام زخم های پوستی و عفونت های باکتریایی و ویروسی مؤثر است. البته فعالیت هایی همچون خشک کردن و بسته بندی گل محمدی نیز از دیگر فرآوری های این محصول محسوب می شوند.

در شهرستان بهار میزان زیادی سیر تولید می شود که تمام آن بدون فرآوری و به صورت خام فروخته می شود. احداث واحدی صنعتی در زمینه فرآوری سیر می تواند درآمد و ارزش افزوده خوبی را ایجاد کند. فرآورده های حاصل از سیر شامل سیرترشی، پودر سیر، خلال سیر خشک و سیر سرخ شده می‌شود.

در شهرستان بهار میزان زیادی هندوانه تولید می‌شود که می‌توان علاوه بر خام فروشی، در رابطه با فرآوری آن نیز اقداماتی انجام داد. منظور از فرآوری هندوانه تولید محصولاتی همچون کنسانتره هندوانه و آبمیوه، اسانس مربا، مارمالاد و پکتین هندوانه است. البته این کسب و کار رواج چندانی در داخل کشور ندارد اما، با توجه بیشتر به آن، می توان رونق خوبی در این زمینه ایجاد کرد. هندوانه دارای ارزش غذایی بالایی است و استفاده از روشی برای نگهداری طولانی مدت آن لازم به نظر می رسد. تولید کنسانتره یکی از روش های به کار گرفته شده برای نگهداری طولانی مدت آبمیوه ها است و بدیهی است که شرایط تهیه کنسانتره بر خصوصات تغذیه ای محصول نهایی بسیار موثر است. کنسانتره میوه ها از یک فرایند مرتب و متوالی تولید می شود و این فرآیند در نهایت به تغلیظ منتهی می شود که امکان جابجایی را تسهیل می کند. فایده تولید کنسانتره در میوه ها این است که با حذف آب، وزن ماده غذایی کاهش یافته و حمل و نقل آن راحت تر و با صرف هزینه کمتر صورت می گیرد. به علاوه کنسانتره را به راحتی در هنگام مصرف با اضافه نمودن حلال (معمولا آب) به حالت اول برگردانده و استفاده می کنند. پکتین نیز از مهم ترین مواد اولیه تولید ژل است که در بسیاری از میوه ها، سبزی ها و ریشه های نشاسته ای یافت می شود. پکتین قدرت جذب کنندگی بالایی دارد و به عنوان قوام دهنده درتهیه مربا استفاده می‌شود. مربای هندوانه که عملا از لایه مابین پوست خارجی و داخل هندوانه تولید می شود همانند مربای کدو بوده و در بسته بندی شیشه ای در واحد مورد نظر تولید و بسته بندی می گردد.

اسانس هندوانه نیز به صورت مایع و پودر تولید می شود ودر برابر حرارت بالا، مقاوم است. اسانس هندوانه مورد استفاده در طیف وسیعی از محصولات مانند نان، کیک، پفک، شیرینی، بیسکوییت، انواع نوشیدنی ها، آدامس، محصولات لبنی و... است. مارمالاد هندوانه نیز از دیگر روش های نگهداری این ماده غذایی است. درواقع مارمالاد به مربای خمیری یا ژله‌ای شکلی گفته می‌شود که به هیچ عنوان تکه‌های میوه در آن وجود ندارد (میوه‌ها بصورت رنده یا ریز شده هستند).

مقدار جو تولید شده در شهرستان، شرایط را برای احداث واحد صنعتی فرآوری جو جهت تولید محصولاتی مانند آرد جو، نان جو و جو پرک فراهم کرده است.

کارخانه تولید نشاسته و تولید قند از دیگر واحدهای موجود در صنایع غذایی هستند که در این میان کارخانه تولید نشاسته به صورت نیمه فعال می باشد[5].

 

· دامداری

دامداری در شهرستان بهار از رونق خوبی برخوردار است و ظرفیت های خوبی در زمینه توسعه آن وجود دارد. دام های پرورشی در این شهرستان از نوع دام های سنگین مانند گاو و دام های سبک مانند گوسفند هستند. با وجود اینکه قابلیت های لازم جهت گسترش پرورش هر دو نوع دام سنگین و سبک در شهرستان وجود دارد ولی بررسی های انجام شده نشان می دهد پرورش گوسفند از مزیت بالاتری برخوردار است. لازم به ذکر است پرورش بز در شهرستان وجود ندارد[6] و از بازارفروش خوبی هم برخوردار نیست.[7]

گوسفندهای پرورشی در شهرستان از نوع افشاری و مهربان هستند که پرورش آن ها مزایای قابل توجهی دارد. گوسفند افشاری یکی از نژادهای بسیار مهم گوسفند داشتی است که بومی استان زنجان است. مدیریت پرورشی بهینه این نژاد می تواند سودآوری واحد گوسفندداری را افزایش دهد. دلایل زیادی باعث شده است که امروزه گوسفندان نژاد افشاری جزء پر فروش ترین گوسفندان باشند. این نژاد به آب و هوای سرد عادت داشته و دارای جثه ای بزرگی است. گوسفند افشاری جزء گوسفندان سنگین ‌دنبه کشور محسوب می‌گردد. سرعت رشد بالا، تولید شیر خوب و پرچرب و بهترین گوشت قرمز (که باعث‌شده است که جزء گوسفندان دو منظوره گوشتی – شیری قرار بگیرد.)، بهبود کمی و کیفی پشم گوسفند، سازگاری و عادت پذیری با شرایط آب و هوایی مناطق سردسیر، قدرت راهپیمایی و کوه پیمایی خوب، توان چند قلو زایی، مقاومت در برابر امراض و انگل‌های منطقه و بالا بودن ضریب تبدیل و داشتن بازده اقتصادی مطلوب از جمله مزایای پرورش گوسفند افشاری است.

گوسفند نژاد مهربان، بومی بخش وسیعی از استان همدان و قسمت‌های هم‌مرز بین استان‌های زنجان و کردستان ‌است. این گوسفند گوشتی است، همچنین می تواند شیردهی خوبی داشته باشد. گوسفند نژاد مهربان با شاخصه هایی نظیر کم توقع بودن نسبت به غذا، تحمل در برابر کم آبی و گرسنگی، مقاومت در برابر امراض و آفات منطقه، راهپیمایی های طولانی در کوه و دشت، ضریب تبدیل غذایی بالا، سازگاری با شرایط آب و هوایی سرد و سخت زمستان، از جمله گزینه های پیشنهادی برای پرورش می‌باشد.

گاوهای پرورشی در این شهرستان از نوع هلشتاین هستند و سرمایه گذاری در زمینه توسعه پرورش آن ها، مزیت اقتصادی دارد. گاو هلشتاین که به نام هولشتاین هم شناخته می شود جزء سنگین وزن ترین گاوهای شیری در جهان است. این نژاد که از نظر تولید شیر بهترین نژاد در میان گاوهای شیری است حدودا ۷۲۴۰ لیتر شیر در سال تولید می کند. درصد چربی این شیر 65/3 درصد  و درصد پروتئین آن ۳ درصد است.

زنبورداری از دیگر حرفه هایی است که در شهرستان بهار انجام می شود. شهرستان بهار به دلیل شرایط آب و هوایی مناسب و وجود مراتع و دشت‌های پوشیده از پوشش گیاهی ظرفیت و پتانسیل خوبی برای تولید عسل دارد. پرورش زنبور اگر همراه با رعایت اصول علمی صورت پذیرد، می تواند پیشه‌ای سودآور باشد. زندگی این حشرات به سبک کلنی باعث شده تا پرورش دهندگان زنبور از اشتغالی پایدار بهره مند شوند چراکه میزان بالای زاد و ولد زنبورها باعث سودآوری بیشتر برای پرورش دهندگان خواهد شد. بر خلاف افکار غالب عمومی که تصور می کنند مهمترین فایده زنبورعسل، تولیدعسل  و سایر محصولات و فراورده های مرتبط با شهد و عسل است، در واقع بالغ بر 90 درصد فواید زنبورعسل مربوط فعالیت گرده افشانی است. عدم فعالیت زنبورها و دیگر حشراتی که گرده افشانی را انجام می دهند باعث عدم باروری و نابودی تدریجی گیاهان و درختانی که برای گرده افشانی به این آنها وابسته اند می شود. افراد با تجربه معمولا در کنار پرورش زنبور عسل به کشاورزی و تولید محصولات زراعی می پردازند و با یک تیر دو نشان می زنند، زیرا با ادغام این 2 فعالیت علاوه بر تامین مواد غذایی برای زنبورها به دلیل کیفیت در گرده افشانی، به کشت و زراعتی با کیفیت و محصولی بی نظیر نیز دست خواهند یافت.

 

· زراعت

بخش زراعت در روند رشد و توسعه اقتصادی نقش‎های متعددی بر عهده دارد که از جمله مهم‎ترین آن‎ها می‎توان تامین مواد خام و اولیه مورد نیاز صنایع بالادستی، تامین نهاده‎هایی مانند نیروی کار، مصرف تولیدات سایر بخش‏های صنعتی از قبیل کودها و سموم شیمیایی و ماشین‌آلات کشاورزی، ارزآوری برای کشور و تامین مالی سایر بخش‎های زیربنایی را نام برد. شهرستان بهار از ظرفیت های بسیار خوبی در زمینه کشت محصولات زراعی بهره مند است و تولیدات قابل توجهی نیز در این حوزه دارد. سیب زمینی از جمله محصولات زراعی شهرستان است که به میزان انبوهی تولید می‌شود. بررسی های انجام شده نشان می دهد همچنان ظرفیت خوبی برای توسعه تولید این محصول وجود دارد. لازم به ذکر است که این محصول آب زیادی مصرف می کند و باید این نکته نیز مدنظر قرار گیرد. البته شیوه آبیاری مزارع سیب زمینی در شهرستان بهار به صورت مکانیزه بوده و مزارع، مجهز به سامانه آبیاری تحت فشار هستند[8]. تولید بذر اصلاح شده سیب زمینی در مزارع از دیگر فعالیت هایی است که در حال حاضر انجام نمی شود ولی قابلیت انجام دارد[9].

زعفران از دیگر محصولات ارزشمندی است که در شهرستان بهار کشت می شود و با توجه به بازدهی خوب این محصول در منطقه، می توان نسبت به افزایش سطح زیر کشت آن اقدام کرد. مقاومت زعفران در برابر سرما زیاد است و به آب کمی نیاز دارد. زعفران به علت داشتن رنگ زیبا، عطر و طعم بسیار مطبوع، در صنایع غذایی کاربرد دارد. دمنوش زعفران آرام بخش بوده و استرس و نگرانی را برطرف می کند. کسب و کار کشت زعفران به علت خاصیت ضد سرطانی این گیاه اهمیت دو چندان پیدا می کند. ایران اولین کشور تولیدکننده زعفران است که قریب به 90 درصد از زعفران جهان را تأمین می کند. مصرف زعفران در ایران بالا است و نه تنها می تواند نیاز منطقه زیرکشت را تامین کند بلکه درسراسر ایران نیز مشتری دارد.

شهرستان بهار منطقه خوبی برای کشت انواع گیاهان دارویی است. در حال حاضر کشت این گیاهان به میزان کمی انجام می‌شود. کاکوتی، آویشن و گل گاوزبان انواعی از گیاهان دارویی این شهرستان هستند[10] که افزایش تولید آن‌ها مزیت دارد. امروزه افراد زیادی به استفاده از گیاهان دارویی متمایل شده اند. خواص بی نظیر این گیاهان و نداشتن عوارض جانبی ناشی از مصرف باعث شده تا افراد زیادی به صور مختلف از آن ها استفاده کنند. به همین جهت به کشت گیاهان دارویی می توان به چشم یک مزیت پر سود نگریست. از آن جا که این گیاهان برای کشت، مراقبت خاص و شرایط حساسی نیاز ندارند، می توان روی کشت آن ها سرمایه گذاری کرد.

گندم و جو از جمله غلاتی هستند که سطح کشت وسیعی را به خود اختصاص داده اند و با توجه بازدهی این محصولات و صرفه اقتصادی حاصل از کشت آن ها، می توان نسبت به توسعه کشت گندم و جو اقدام کرد. در میان محصولات کشاورزی، کشت گندم نسبت به بقیه کم دردسرتر است.گندم در بازه زمانی حدودا هشت ماهه به ثمر نشسته و به مرحله سود دهی می رسد و در دو نوع بهاره و پاییزه کشت می شود که محصول دهی پاییزه آن بیشتر است. علاوه بر خود گندم، کاه آن نیز مشتری خاص خودش را دارد.  بعد از برداشت محصول، زمین آن هم چراگاه گوسفندان می‌شود. همچنین مورد حمایت های دولت واقع شده و کود شیمیایی و بذر نیز به شکل یارانه ای در اختیار کشاورزان قرار می گیرد؛ بنابراین توسعه این کشت توجیه اقتصادی دارد. جو از دیرباز در سبد تغذیه دام جایگاه ویژه داشته و به صورت دانه و علوفه سبز مورد استفاده قرار می‌گیرد. از جو برای تهیه نان و پخت سوپ نیز استفاده می شود و در تهیه غذای کودک کاربرد دارد. جوشانده جو داروي خوبي براي مبتلايان به تب و كم خوني و سوء هاضمه بوده و پایین آورنده کلسترول است.

شهرستان بهار استعداد خوبی در زمینه کشت دانه های روغنی مانند کلزا، گلرنگ، آفتابگردان و ذرت دارد. این محصولات در حال حاضر نیز کشت می گردند و قابلیت توسعه دارند. البته بررسی های انجام شده نشان می دهد کشت کلزا از مزیت بالاتری برخوردار است. کشت کلزا باعث از بین رفتن چرخه زندگی آفات، بیماری ها و علف های هرز گردیده و با کاهش جمعیت آنها موجب صرفه جویی در مصرف سموم و کاهش آلودگی های زیست محیطی می گردد. با توجه به آنکه زمان کشت کلزا در فصل پاییز است، نیاز گیاه به آب کم می‌باشد و با استفاده از نزولات جوی می توان به کشت آن اقدام نمود. کلزا با تولید مقادیر قابل توجهی علوفه می تواند در تغذیه دام های منطقه نقش موثری داشته باشد. همچنین برگردان بقای کلزا به خاک باعث افزایش حاصلخیزی خاک و بهبود ساختمان خاک خواهد شد. کشت کلزا به عنوان یک دانه روغنی بسیار مهم در تولید محصولات حوزه صنایع غذایی و یا تولید انواع نهاده‌های خوراکی دام و طیور متداول است. روغن کلزا ازجمله مشتقات این گیاه است که امروزه به دلیل سالم بودن و داشتن کمترین کلسترول و اسیدهای چرب اشباع ‌شده مورد استقبال قرارگرفته است. تحقیقات دانشمندان نشان می‌دهد که دانه کلزا 40-30 درصد روغن و کنجاله‌اش50-40 درصد پروتئین دارد.

ذرت که در دو نوع علوفه‌ای و دانه‌ای کشت می‌شود (هر دو نوع آن در شهرستان کشت می شود ولی میزان کشت ذرت علوفه ای بیشتر است)، با هر آب و هوایی سازگاری دارد، در برابر خشکی مقاوم است و میزان ثمردهی آن در هکتار بالا می‌باشد. دولت برای تشویق به کشت این گیاه، اقدام به خرید تضمینی ذرت از کشاورزان می کند. روغن ذرت، کنسرو بلال و دانه ذرت به مصارف انسانی می رسد و همچنین دانه ذرت در مرغداری ها و علوفه تر، خشک، سیلو شده و کنجاله دانه در دامداری ها استفاده می شود.  کاکل ذرت نیز در داروسازی به کار می رود. از ساقه و برگ ذرت در صنایع کاغذ، مقوا سازی و تولید کاغذ دیواری استفاده می کنند. نشاسته ذرت در صنایع رنگرزی، دارو سازی و پلاستیک سازی کاربرد دارد.

گل آفتابگردان گیاهی یک ساله است که پرورش آن در هر شرایطی امکانپذیر است و فرآورده های حاصل از آن دارای مزیت اقتصادی فراوان است. آفتابگردان در دو نوع آجیلی و روغنی کشت می‌شود (هردو نوع آن در شهرستان کشت می شود.). این گیاه، یکی از نباتات روغنی مهم جهان است که از نظر تولید روغن، بعد از سویا در مقام دوم قرار دارد. آفتاب گردان های آجیلی از بازار پسندی ویژه ای برخوردارند. علاوه بر این، فراورده های جانبی آفتاب گردان به خصوص کنجاله آن باعث توجه هر چه بیشتر به زراعت این گیاه با ارزش شده است.

گلرنگ نیز با خصوصیات مطلوب زراعی نظیر مقاومت نسبی به شوری خاک و خشکی هوا، مقاومت بالا به سرمای زمستانه (تیپ پاییزه)، وجود روغنی مطلوب با بیش از ۹۰ درصد اسیدهای چرب غیر اشباع، همواره به عنوان یک دانه روغنی با ارزش مطرح بوده است.

سیر از دیگر تولیدات انبوه شهرستان بهار است. با توجه به شرایط آب و هوایی و حاصلخیزی خاک این منطقه، سیر تولیدی از کیفیت بالایی برخوردار است و فعالیت در زمینه گسترش سطح کشت آن نیز مقرون به صرفه خواهد بود. سیر گیاهی است که نسبت به سایر محصولات آفت و بیماری کمتری دارد؛ بنابراین می توان آن را با دردسر کمتری به صورت کاملا ارگانیک تولید کرد. سیر از جمله محصولاتی است که می توان تمام مراحل کاشت، داشت، برداشت و انبارداری آن را مکانیزه نمود. آب موردنیاز برای تولید سیر از نزولات جوی تأمین می‌شود.

یونجه، شبدر و اسپرس از جمله علوفه های دامی کشت شده در این شهرستان هستند که فعالیت در زمینه افزایش تولید آن ها نیز امکان پذیر بوده و مزیت دارد. البته بررسی های انجام شده نشان می دهد کشت شبدر و اسپرس در اولویت های بعدی مزیت های شغلی این حوزه قرار می گیرد.

در میان گیاهان علوفه ای، یونجه به خاطر ارزش غذایی بالا و عملکرد خوب آن از اهمیت خاصی برخوردار است همچنین به علت وجود باکتریهای ریزوبیوم در ریشه های خود قادر به تثبیت ازت هوا بوده و به این طریق باعث باروری خاک می شود از طرفی دیگر گیاهی چندساله است و تا چند سال می توان برداشت انجام داد؛ بنابراین توسعه این کشت توجیه اقتصادی داشته و امکان تامین بخشی از علوفه مورد نیاز دام، فراهم می‌شود که علاوه بر ایجاد اشتغال مولد و حصول درآمد مناسب برای زارعین، در استفاده بهینه از ظرفیت های پرورش دام نیز موثر خواهد بود و نیاز شهرستان برای وارد کردن نهاده های مورد نیاز دام از سایر مناطق را برطرف خواهد کرد.

شبدر نیز گیاهی است یکساله که در اوایل بهار و اواخر زمستان تولید علوفه می نماید. بذر شبدر در پاییز کاشته می‌شود، با آغاز بهار رشد این گیاه شروع می گردد و در اواخر بهار یا اوایل تابستان با اتمام رشد، تولید بذر می نماید. این گیاه از انواع علوفه مرغوب بوده و می توان آن را به صورت چرای مستقیم، تهیه علوفه سبز یا خشک، تهیه سیلو، استفاده در کشت مخلوط، تهیه مراتع غنی و همچنین اصلاح خاک مورد استفاده قرار داد.

اسپرس گیاهی علوفه ای از تیره لگوم ها، به علوفه کوهستان معروف است. این گیاه در نقاطی که کشت یونجه و شبدر موفقیت چندانی ندارد عملکرد مطلوبی را از خود نشان می‌دهد.ترکیب ارزش غذایی اسپرس همانند یونجه است  ولی از نظر پروتئین قابل هضم و واحد نشاسته، کمی پایین تر از یونجه قرار دارد. اسپرس گیاهی خوش خوراک برای گاوها و گوسفند ها است و دام آن را با اشتها تغذیه می کند.

چغندرقند از دیگر محصولات زراعی شهرستان بهار است که ظرفیت لازم برای گسترش سطح کشت آن وجود دارد. با توجه به وجود کارخانه قند در شهرستان (که بخشی از چغندرقند مورد نیاز خود را از خارج از شهرستان تامین می کند)[11] مشکلی در زمینه بازارفروش این محصول وجود نخواهد داشت. کشت چغندرقند علاوه بر این که از نظر اقتصادی بسیار سودآور است، می تواند در اصلاح خاک و کنترل علف های هرز نیز مؤثر باشد، همچنین به راحتی می توان این گیاه را در تناوب با گیاهان دیگر قرار داد. به خاطر سازگاری زیاد این گیاه با شرایط مختلف آب و هوا و خاک، در اکثر نقاط می توان آن را کشت کرد. این گیاه با ریشه های عمیق خود نفوذپذیری خاک را افزایش داده و خاک مناسبی را برای کشت های بعدی آماده می کند. همچنین از چغندرقند علاوه بر قند محصولات دیگری مثل برگ چغندر و تفاله مخلوط با ملاس (بعد از برداشت قند در کارخانه) به دست می آید که می تواند مورد تغذیه دام قرار گیرد. لازم به ذکراست که کشت چغندرقند به آب زیادی نیاز دارد و برای شروع این کسب‌وکار باید این نکته را درنظرگرفت.

پیاز از دیگر محصولات زراعی شهرستان بهار است که میزان تولید زیادی ندارد و می توان نسبت به افزایش تولید آن اقدام کرد. پياز محصولی است که به صورت یک‌ساله كشت می‌شود. این گیاه متعلق به فصل خنک است و بهترین دما برای جوانه زدن بذر پیاز 18 درجه سانتی‌گراد و حداقل و حداکثر دما برای این مرحله از رشد به ترتیب 7 و 29 درجه سانتی‌گراد است. این محصول از محصولاتی است که به‌عنوان چاشنی و طعم‌دهنده در اکثر غذاها استفاده می‌شود و دارای مصارف پزشکی و دارویی متعددی است؛ بنابراین بازار مصرف خوبی داشته و توسعه آن توجیه اقتصادی دارد.

در شهرستان بهار حبوباتی همچون نخود و عدس به میزان کمی کشت می شوند ولی شرایط برای گسترش سطح کشت آن ها وجود دارد؛ بنابراین فعالیت در این زمینه که مزایای خوبی را به همراه دارد، پیشنهاد می گردد.

نخود گیاهی است که به آب و هوای سرد نیاز دارد و دارای دو تیپ زمستانه و تابستانه است. نخود به علت دارا بودن اسید های آمینه مختلف، ویتامین ها و مواد معدنی، غذای بسیار خوبی است. روشن شدن پوست صورت، درمان عفونت های قارچی و تقویت رشد مو نمونه هایی از خواص نخود است.

عدس نیز از جمله حبوباتی است که کشت و برداشت آن نسبت به سایر حبوبات ساده تر بوده و در هر آب و هوایی با دو روش دیمی و آبی قابل کشت است. این گیاه با هوای سرد هم سازگاری دارد و در فصل پاییز میزان ثمردهی آن بیشتر از بهار است. این گیاه به حاصلخیزی خاک کمک کرده و همچنین به عنوان کود سبز برای تقویت خاک استفاده می شود.

 

· صنایع تبدیلی و تکمیلی

با وجود تنوع تولید محصولات کشاورزی، بررسی‌ها نشان می‌دهد که سالانه مقداری از آن در مراحل کاشت، داشت و برداشت به ضایعات تبدیل می‌شوند. از سوی دیگر برداشت و یا تولید بسیاری از محصولات کشاورزی در یک بازه زمانی مشخصی رخ می‌دهد؛ اما مصرف آن‌ها در طی سال صورت می‌پذیرد. لذا صنایع تبدیلی می‌تواند زمان استفاده را افزایش دهد و از میزان ضایعات آن بکاهد. همچنین گسترش این صنایع موجب اشتغال‌زایی، ایجاد درآمد و جلوگیری از اتلاف و ضایع شدن محصولات می‌گردد.

علی رغم رونق دامداری و پرورش طیور در این شهرستان واحدی جهت تولید خوراک دام و طیور وجود دارند. بنابراین احداث واحدی در این زمینه مقرون به صرفه بوده و پیشنهاد می گردد.

همچنین با توجه به رونق دامداری در شهرستان، کشتارگاه صنعتی دام وجود دارد، ولی فرآیند بسته بندی گوشت صورت نمی گیرد.[12] بنابراین فعالیت در زمینه بسته بندی گوشت قرمز از جمله مواردی است که انجام آن در شهرستان بهار مزیت دارد. البته ممکن است برای گوشت بسته بندی شده در داخل شهرستان بازارفروش مناسبی وجود نداشته باشد که نزدیکی شهرستان بهار با شهرستان همدان، این مشکل را رفع می نماید. یکی از روش‌های تازه ماندن گوشت، بسته‌بندی مناسب است. بسته بندی باید به گونه‌ای باشد که گوشت را در مقابل نفوذ طعم، بو، رنگ و سایر عوامل خارجی محافظت کرده و از خشک شدن و تبخیر سطحی جلوگیری کند. همچنین بسته بندی باید خواص حسی و ظاهری و سایر ویژگی‌های گوشت را حفظ و گوشت را در برابر آلودگی های میکروبی و سایر آلودگی ها نگهداری کند.

با توجه به تولید قابل توجه محصولات کشاورزی در شهرستان بهار، احداث واحد سورتینگ و بسته بندی محصولات، گزینه شغلی مناسبی خواهد بود. البته در حال حاضر بسته بندی محصولات کشاورزی انجام می شود اما بسته بندی مطرح و دارای نشان تجاری وجود ندارد. سورتینگ و بسته بندی از فرآیند هایی است که بر میزان صادارت تاثیر دارد. هدف از سورتینگ، دسته بندی و درجه بندی انواع محصول بر اساس سایز و کیفیت است. به طوری که بتوان محصول نهایی را به صورت یک دست و یک اندازه در بسته بندی های مختلف در بازار ارائه نمود و مشتری نهایی در طول زمان از یکنواختی خرید خود با برند مورد نظر مطمئن باشد. بسته بندی نهایی میوه و سبزی پس از عملیات سورتینگ به منظور جابجایی آسان و همچنین حفاظت از محصول نهایی سورتینگ شده صورت می گیرد. از ویژگی های بسته بندی مناسب میوه می‌توان به عدم استفاده از مواد مضر و شیمیایی در ساختار بسته بندی، سهولت فریز کردن و نگهداری در سردخانه، قابلیت حمل و نقل مناسب، پاسخگویی به نیازهای نهایی بازار به طوری که در وزن ها و بسته های مختلف که همه سلیقه ها را در بر بگیرد، اشاره کرد.

در شهرستان بهار، ترشیجات و شوریجات به صورت سنتی و توسط مردم تولید شده و در کارخانه و کارگاه های موجود (که البته واحدهای بزرگی نیستند) بسته بندی می شود. بررسی های انجام شده نشان می دهد قابلیت لازم برای توسعه این فعالیت (بسته بندی ترشیجات و شوریجات) همچنان وجود دارد.[13]

در نتیجه زنبورداری در شهرستان بهار میزان مناسبی عسل تولید می شود اما واحدی جهت بسته بندی آن وجود ندارد. سرمایه گذاری در زمینه ایجاد واحد بسته بندی عسل از صرفه اقتصادی خوبی برخوردار است و پیشنهاد می گردد. ویژگی مهم عسل آن است که این ماده طبیعی به دلیل نداشتن آب، به شرط دوری از رطوبت، در مدت طولانی فاسد نمی‌شود. این ماده فقط در صورتی ارزش غذایی خود را از دست می‌دهد که بیش از ۶۰ درجه، حرارت ببیند. البته برای حفظ قدرت ضد میکروبی عسل باید آن را در مکانی تاریک و یا در ظرف شیشه ای مات یا تیره خارج از یخچال نگه داشت. نگهداری عسل در ظروف فلزی برای مدت طولانی مناسب نیست. بدین منظور امروزه بسته بندی عسل به شکل های جذاب، خلاقانه و مناسب جهت نگهداری رو به افزایش است. بسته‌بندی های شکیل، باعث جذب بیشتر مشتری و همچنن تسهیل در حمل و نقل عسل می‌شود.

تولید و بسته بندی کمپوست (افزودن کود شیمیایی به کود حیوانی) هم از کسب و کار های خوبی است که قابلیت سرمایه گذاری را دارد؛ زیرا در این شهرستان کشاورزی و دامداری به حد مطلوبی انجام می‌شود؛ لذا مشکلی در خصوص تولید و بازار مصرف این مورد وجود ندارد. كود حيواني علاوه بر تأمين قسمتي از نياز غذایي محصول، ساختمان فيزيكي خاك را بهبود بخشيده تا ريشه محصول بهتر بتواند تنفس كند و فضاي بهتري را برای رشد و گسترش ريشه در اختيار داشته باشد؛ بنابراین طرفداران زیادی مخصوصا در بین باغداران دارد. در حال حاضر واحدی در این زمینه وجود ندارد و تولید کموست به صورت دستی و شخصی انجام می شود.[14]

با توجه به تولید غلاتی همچون گندم و جو به میزان انبوه، سرمایه گذاری در زمینه بسته بندی آن‌ها مقرون به صرفه است[15].

در رابطه با نگهداری محصولات کشاورزی اعم از باغی و زراعی سردخانه هایی وجود دارد[16] و برای احداث واحدهای بیشتر سردخانه در این شهرستان مجوزی از جانب جهاد کشاورزی (به دلیل بحث اشباع) صادر نمی شود[17]. همچنین در زمینه کشتار طیور، کشتارگاهی وجود دارد که فرآیند بسته بندی گوشت طیور را نیز انجام می دهد.[18].

لازم به ذکر است در صورت دقت نکردن به بازارفروش و ظرفیت شهرستان، مشاغلی که در این حوزه نام برده شد با مسئله اشباع روبه رو خواهند شد. بنابراین در نظر گرفتن نیاز و ظرفیت شهرستان و همچنین بازارفروش در شهرستان های اطراف در زمینه راه انداری این مشاغل مهم است.

 

· صنایع دستی

صنايع دستي به آن گروه از صنايعي گفته مي شود كه مهارت، ذوق و بينش انسان در آن نقش اساسي دارد و يا اينكه تمام يا بخش اعظم مراحل ساخت فراورده هاي آن با دست انجام گرفته و در چارچوب فرهنگ و بينش هر منطقه و با ديدگاه هاي قومي ساخته و پرداخته مي شود. صنايع دستي بازتابي از تاريخ تمدن هر ملت و قومي است و مي تواند انتشار مؤثري براي فرهنگ و سنن مناطق مختلف باشد.

در شهرستان بهار فعالیت های بسیار خوبی در زمینه تولید انواع صنایع دستی صورت گرفته است و ظرفیت های موجود در شهرستان نشان می دهد که همچنان جای کار و فعالیت در این حوزه وجود دارد. سفالگری از جمله صنایع دستی مشهور شهرستان بهار است. لالِجین (یکی از شهرهای شهرستان بهار)، به عنوان مرکز تولید سفال خاورمیانه شناخته شده‌است. در این شهر اکثر مردم به حرفه سفالگری مشغولند. با توجه به وجود ظرفیت لازم در زمینه تولید سفال در این شهرستان و همچنین بازارفروش خوب برای سفال تولیدی، فعالیت در زمینه توسعه تولید آن صرفه اقتصادی داشته و پیشنهاد می‌گردد.

یکی دیگر از فعالیت های مرتبط با سفالگری که در این شهرستان انجام می شود، نقاشی و طراحی روی سفال است. توسعه این فعالیت نیز می تواند از درآمدزایی خوبی برخوردار باشد. البته باید در نظر داشت استفاده از طرح های به روز و جذاب نقش مهمی در بازارفروش این حرفه دارد.

قالی بافی و جوراب بافی از دیگر صنایع دستی این شهرستان هستند که قابلیت توسعه دارند. روستای لتگاه از توابع شهرستان بهار مرکز اصلی تولید جوراب در این شهرستان است. امروزه جوراب بافی بازارفروش خوبی دارد و از توجیه اقتصادی خوبی نیز برخوردار است. جوراب از دیرباز در سبد پوشاک مردم قرار داشته و اکنون نیز قرار دارد. اما نگاه مردم نسبت به گذشته ظریف تر و ریزبینانه تر شده است بنابراین تولید کننده ها باید برای موفقیت در این بازار نیاز مصرف کننده را بشناسند.

قالی بافی از مشاغل خانگی پردرآمدی است که تسهیلات خوبی به آن تعلق می گیرد. بسیاری از زنان خانه دار این هنر را یک فرصت شغلی مناسب می دانند چون در کنار کارهای روزمره می توانند به این کار بپردازند و درآمد خوبی کسب کنند. از آن جایی که قالی انواع مختلفی دارد می توان با آموختن دانش آن، محصولات متنوع و متناسب با ذوق و سلیقه افراد تولید و به بازار عرضه کرد. همچنین با تولید فرش با کیفیت می توان به صادرات در این زمینه فکر کرد. این کسب و کار  را می توان در فضای کوچک و با سرمایه اولیه کم راه انداخت و با فروش محصول و افزایش مشتری، این کار را گسترش داد و زمینه اشتغال بسیاری از جوانان را فراهم کرد.

گلیم بافی و کیف دوزی از دیگر مشاغلی هستند که در صورت تامین بازارفروش، پیشنهاد می‌شوند. گلیم به عنوان یکی از قدیمی ترین دست بافت های بشر، از شاخه هاي قاليبافي است و در آن از طرح هاي مختلف محلي استفاده مي شود. هر چند در گذشته گلیم به عنوان یک زیرانداز شناخته و بافته می شد اما امروزه با توجه به زیبایی نقوش و کیفیت بافتی که دارد از آن در هنرهای تلفیقی همچون روکش های مبلمان ، دوخت کیف های چرمی، وسایل تزیینی و غیره استفاده های بسیاری می شود.

 

· طیور

پرورش طیور یکی از مشاغل سخت و پرکاری است که به دلیل نیاز جامعه به منابع غذایی، از اهمیت بالایی برخوردار است و سود سرشاری دارد. در شهرستان بهاز انواعی از طیور پرورش می یابند که توسعه پرورش آن ها ضمن درآمدزایی، اشتغالزایی مناسبی را به دنبال خواهد داشت. مرغ از جمله طیوری است که در شهرستان پرورش داده می‌شود. در این زمینه مرغداری‌هایی وجود دارد که به پرورش مرغ گوشتی و تخم گذار (اکثرا گوشتی) می پردازند. بررسی های انجام شده نشان می دهد ظرفیت جدیدی برای پرورش مرغ در شهرستان وجود ندارد و فعالیت در این زمینه اشباع شده است[19].

بوقلمون و شترمرغ از دیگر طیوری هستند که در شهرستان بهار پرورش می‌یابند و به دلیل سازگاری با شرایط شهرستان افزایش پرورش آن‌ها مزیت دارد. گوشت بوقلمون دارای خواص غذائي ويژه ای است و محدوديت مصرف خاصي نيز ندارد؛ بنابراین مي تواند جايگزين مناسبی براي گوشت قرمز علی الخصوص در بيمارانی که مصرف گوشت قرمز برای آنها با محدوديت هایی همراه است، مطرح گردد. از ديگر امتيازات گوشت بوقلمون وجود هر دو نوع گوشت سفيد و قرمز در يک لاشه است. گوشت سفيد 65 درصد و گوشت قرمز 35 درصد وزن يک لاشه 8 کيلوئي را تشکيل مي دهد. تولید بوقلمون گوشتی به دلیل به صرفه بودن تولید، در دسترس بودن نهاده‌های مصرفی بوقلمون، نیاز بازار داخلی و نیز امکان انجام صادرات به کشورهای منطقه حائز اهمیت است.

شترمرغ در گروه پرندگان طبقه بندی شده و گوشت آن جزء گوشت‌های قرمز محسوب می‌شود که نسبت به دیگر گوشت‌های قرمز کم چرب‌تر و سالم‌تر است به طوری که ۹۰ درصد آن قابلیت هضم داشته و بعد از گوشت ماهی در رتبه دوم قرار دارد. پوست این پرنده از بهترین نوع چرم بوده، مقاومتش3 برابر چرم گاو است، ظرافت خاصی دارد و در تولید کیف و کفش با قیمت بالا به کار می رود. علاوه بر آن، از پر و تخم شترمرغ، ناخن و قرنیه چشم آن برای مصارف صنعتی، دارویی، زینتی و نیز تولید نخ بخیه استفاده می شود. همچنین با استفاده از پوکه تخم این پرنده در زمینه صنایع دستی و خلق آثار هنری، می توان اشتغال زایی کرد.

در شهرستان بهار مرغ بومی نیز پرورش می یابد که می توان نسبت به توسعه پرورش آن اقدام کرد. پرورش مرغ محلی نسبت به مرغ صنعتی تلفات کمتری دارد. مرغ بومی نسبت به بیماری‌ها، گرما و سرما مقاوت بیشتری دارد و این امر باعث سود دهی بیشتر  می شود. هرچند تلفات در مرغداری ها اجتناب ناپذیر است اما در صورت رعایت بهداشت و واکسیناسیون می توان مرگ و میر مرغ ها را به حداقل رساند. اگر در پرورش مرغ بومی یا همان مرغ محلی از تجهیزات مدرن استفاده شود، سود بیشتری نصیب پرورش دهنده می شود. اما با خلاقیت می توان تجهیزات پرورش شامل :آبخوری ، دان خوری ، لانه تخم گذاری و…را با وسایل ساده ساخت. درواقع با کمترین تجهیزات می توان به پرورش مرغ بومی پرداخت.

پرورش بلدرچین از دیگر مشاغل پیشنهادی در شهرستان است که مزیت دارد. بلدرچین پرنده ای با جثه کوچک، در برابر بسیاری از بیماری ها مقاوم است. پرورش بلدرچین به دلیل هزینه های جاری پایین، اشباع نبودن بازار فروش، کوتاه بودن دوره پرورش(40 روز) و عدم پرورش انحصاری توسط شرکت های بزرگ دارای مزیت است. محصولات این پرنده شامل گوشت، تخم بلدرچین و کود است. گوشت و تخم این پرنده دارای ارزش غذایی و دارویی و همچنین سرشار از پروتئین است.

 

· شیلات

پرورش ماهی از جمله فعالیت هایی است که در شهرستان بهار انجام می شود و می توان نسبت به توسعه آن اقدام کرد. ماهیان پرورشی در این شهرستان اکثرا از نوع قزل آلا هستند و به میزان کمتر، ماهی کپور نیز وجود دارد. با در نظر گرفتن ظرفیت‌های شهرستان و همچنین بازار فروش ماهیان گرمابی و سردابی در داخل کشور، پرورش ماهی قزل آلا از مزیت بالاتری برخوردار است. لازم به ذکر است می‌توان برای افزایش بهره‌وری از استخرهای دومنظوره استفاده کرد. در استخرهای دو منظوره در کنار پرورش ماهی، آب استخر به سوی زمین های کشاورزی روانه می شود. با این کار هم در مصرف آب صرفه جویی می شود و هم فضولات ماهی به عنوان کود برای محصولات کشاورزی استفاده می شوند.

 ماهیان سردآبی در محدوده دمایی 18-12 درجه سانتیگراد بهترین رشد را دارند. ماهی قزل آلا یکی از معروف ترین گونه های ماهیان سردآبی است.  قزل آلا یکی از منابع خوب آهن است، آهن در خونسازی و همچنین در حفظ مقاومت بدن در برابر میکروبها نقش مهمی به عهده دارد. علاوه بر آن، آهن موجود در قزل آلا، جذب آهن منابع گیاهی را هم افزایش می دهد؛ بنابراین نقش مهمی در پیشگیری از کم خونی ناشی از فقر آهن به عهده دارد. نتایج مطالعات نشان می دهند امگا ۳ ماهی قزل آلا می تواند فشار خون و ضربان قلب را در بیماران صرع تنظیم کرده و از تعداد تشنج های آن به طور قابل توجهی بکاهد؛ بنابراین این نوع ماهی با توجه به قیمت و طعم مناسب طرفداران زیادی در بین مردم دارد؛ لذا راه اندازی پرورش آن، علاوه بر ایجاد اشتغال پایدار، سوددهی خوبی را خواهد داشت.

ماهیان گرمابی نیز در محدوده دمایی 27-20 درجه سانتیگراد بهترین رشد را دارند. بزرگ‌ترین خانواده ماهيان آب شيرين، کپورماهیان هستند. این ماهی در مقایسه با سایر گونه‌های پرورشی در آب‌های گرم و معتدل، ارزشمندترین ماهی ازلحاظ اقتصادی است و نیز ارزش‌های تغذیه‌ای فراوانی دارد. ازاین‌رو آموزش توسعه پرورش این ماهی می‌تواند در راستای تأمین غذای جمعیت کشور و نیز افزایش سطح معیشتی مردم مؤثر باشد.

 

· صنعت

مشاغل صنعتی از مهم ترین عوامل توسعه اقتصادی کشور است. اما در کشور ما آن گونه که باید به آن توجه نشده است و لازم است از پتانسیل های هر شهرستان در این حوزه برای پیشرفت اقتصادی کشور استفاده شود. در شهرستان بهار، تعدادی واحد صنعتی در زمینه های مختلف وجود دارد اما پتانسیل های شهرستان نشان دهنده این موضوع است که همچنان برای ایجاد واحدهای صنعتی جدید ظرفیت وجود دارد.

با توجه به رونق جوراب بافی در شهرستان بهار و وجود افراد باتجربه در این زمینه، احداث کارخانه‌ی جوراب بافی مزیت اقتصادی داشته و پیشنهاد می گردد.[20]

در شهرستان بهار مصالح ساختمانی مانند آجر، تیرچه و بلوک سیمانی و سنگ نمای ساختمان (در سنگبری ها) تولید می شوند. بررسی های انجام شده نشان می دهد این مشاغل اشباع نشده اند و ظرفیت برای توسعه آن ها وجود دارد[21].

تولید گونی از جمله فعالیت هایی است که در شهرستان بهار انجام می شود اما تمام گونی مورد نیاز تولید نمی شود و نیاز به واردات در این زمینه وجود دارد.[22] بنابراین سرمایه گذاری در زمینه احداث واحد تولید گونی در این شهرستان جوابگو بوده و پیشنهاد می گردد.

احداث کارخانه های تولید اسباب بازی، کود و سموم شیمیایی، لوازم خانگی و مواد شوینده از دیگر پیشنهادات شغلی در این حوزه هستند[23] که تولید لوازم خانگی و مواد شوینده در اولویت های بعدی مزیت های شغلی این حوزه قرار می گیرند.

صنایع فعال این شهرستان عبارتند از: واحدهای تولید گونی، ادوات کشاورزی، کاشی، ام دی اف، کابینت، مبل، کاشی و ماسه شویی.[24]

 

· خدمات

تنوع در حوزه مشاغل خدماتی بسیار زیاد است و حرفه های زیادی را در برمی گیرد که میزان سودآوری حرفه ها با توجه به نیاز و ظرفیت منطقه با یکدیگر تفاوت هایی دارد. برای مثال گردشگری از فعالیت هایی است که با سودآوری بسیاری همراه است و در شهرستان بهار نیز ظرفیت های مناسبی برای سرمایه گذاری در این زمینه وجود دارد.

لالجین، کاروانسرای تاج آباد، پل خانم کرپی، روستاهای حیدره قاضی خانی و وهنان و امامزاده عسگر از جمله جاذبه های گردشگری شهرستان بهار هستند که می توان با احداث مکان هایی مانند اقامتگاه بومگردی و رستوران بومی رونق خوبی به صنعت گردشگری این شهرستان داد. البته باید توجه داشت که در حال حاضر به دلیل نزدیکی شهرستان بهار با شهرستان همدان، معمولا گردشگرانی که به این شهرستان سفر می کنند برای اسکان به شهرستان همدان می روند اما با احداث مناطق جذاب و ایجاد امکانات لازم، این مشکل رفع خواهد داشت.

اقامتگاه بوم گردی فرصت مناسبی است تا مسافران ضمن گردشگری در هر منطقه و بازدید از جاذبه های توریستی، حس ایرانی زیستن به سبک سنتی را تجربه کنند. همچنین طبخ غذاهای محلی در برخی اقامتگاه ها، مصداق دیگری از مهمان نوازی ایرانی است. با توجه به اینکه علاقه مردم به سمت بازدید و اقامت در این مناطق بیشتر شده‌است، گسترش این اماکن توجیه اقتصادی دارد.

رستوران‌های بومی، مکان‌هایی با فضای سنتی و متناسب با آداب ‌و ‌رسوم هر منطقه است که در آن‌ها بیشتر به‌جای استفاده از میز و صندلی‌های مدرن از تخت یا سایر وسایل سنتی استفاده و علاوه بر سرو غذاهای محلی، ترشیجات خانگی، نوشیدنی‌هایی مانند چای و قهوه نیز داده می‌شود. رستوران‌ بومی جزء مهم‌ترین نمادهای فرهنگی محسوب می‌شود و می تواند در خانه های قدیمی موجود در هر منطقه اجرا شود. بسیاری از گردشگران و توریست های غذایی برای امتحان کردن غذاهای مختلف به سفر می روند و این مسئله برای مناطق مختلف قابل استفاده و بهره برداری است؛ بنابراین ایجاد رستوران بومی نیز از کسب و کارهای زود بازده است؛ زیرا هم تمایل مردم به سمت سرو غذا های محلی بیشتر شده و هم معاملات این کسب و کار به صورت نقدی انجام می‌شود.

در شهرستان بهار خیاطی و تولید پوشاک به صورت سنتی انجام می‌شود، توسعه این فعالیت نیز در صورت تامین بازارفروش صرفه اقتصادی خواهد داشت[25].

کشاورزی

صنایع

خدمات

ردیف

باغداری

دامداری

زراعت

طیور

شیلات

صنایع غذایی

صنایع تبدیلی و تکمیلی

صنایع دستی

صنعت

خدمات

1

احداث باغ گردو (1)

پرورش گوسفند افشاری (1)

کشت گندم (1)

پرورش بوقلمون (1)

پرورش ماهی قزل آلا (1)

تولید چیپس میوه و میوه خشک (1)

تولید خوراک دام و طیور (1)

تولید سفال (1)

احداث کارخانه جوراب بافی (1)

احداث اقامتگاه بومگردی (1)

2

احداث باغ بادام (1)

پرورش گوسفند مهربان (2)

کشت جو (1)

پرورش شترمرغ (1)

پرورش ماهی کپور (2)

تولید مربا و لواشک (1)

بسته بندی گوشت قرمز (2)

نقاشی روی سفال (1)

احاث کارخانه اسباب بازی (2)

احداث رستوران بومی (1)

3

احداث باغ انگور (1)

پرورش گاو هلشتاین (3)

کشت سیب زمینی (1)

پرورش مرغ بومی (2)

تولید چیپس و خلال سیب زمینی و پفک (1)

سورتینگ و بسته بندی محصولات باغی (2)

قالی بافی (1)

تولید مصالح ساختمانی (2)

خیاطی (2)

4

احداث باغ آلو (1)

زنبورداری (3)

کشت زعفران (1)

پرورش بلدرچین (2)

فرآوری انگور (1)

بسته بندی ترشیجات و شوریجات (2)

جوراب بافی (1)

تولید کود و سموم شیمیایی (2)

5

احداث گلخانه خیار، گوجه، بادمجان و فلفل دلمه ای (1)

کشت گیاهان دارویی (1)

فرآوری و بسته بندی بادام (1)

بسته بندی عسل (2)

گلیم بافی (2)

تولید گونی (2)

6

احداث گلخانه سبزیجات (1)

کشت کلزا (1)

فرآوری و بسته بندی گردو (1)

تولید و بسته‌بندی کمپوست (3)

کیف دوزی (2)

تولید لوازم خانگی (3)

7

کاشت گل محمدی (1)

کشت سیر (2)

تولید و بسته بندی خشکبار (2)

بسته بندی غلات (3)

تولید مواد شوینده (3)

8

احداث گلخانه پرورش گل و گیاه زینتی (2)

کشت یونجه (2)

تولید رشته آشی و پلویی (2)

9

احداث گلخانه گل محمدی (2)

کشت چغندرقند (2)

تولید نان (2)

10

کاشت خیار (2)

کشت پیاز (2)

تولید لبنیات (2)

11

احداث باغ سیب (2)

کشت ذرت (2)

فرآوی گیاهان دارویی (2)

12

احداث باغ هلو (2)

کشت آفتابگردان (2)

فرآوری گل محمدی (2)

13

احداث باغ زردآلو (2)

کشت گلرنگ (3)

تولید سوسیس و کالباس (3)

14

احداث باغ گیلاس (2)

کشت شبدر (3)

فرآوری سیر (3)

15

احداث باغ شلیل (2)

کشت اسپرس (3)

فرآوری هندوانه (4)

16

احداث نهالستان (2)

کشت نخود (3)

فرآوری جو (4)

17

کاشت گوجه (3)

کشت عدس (3)

تولید گندم برشته (5)

18

کاشت سبزیجات (3)

19

کاشت فلفل دلمه ای (3)

20

احداث باغ به (3)

21

احداث باغ گلابی (3)

22

احداث باغ سنجد (3)

23

پرورش قارچ (3)

24

کاشت هندوانه (3)

25

کاشت خربزه (3)

26

احداث باغ زالزالک (4)

در انتهای تحلیل یک لیست مزیت‌سنجی 53 تایی در جدول زیر ارائه‌شده‌است. این جدول مشاغل فوق را در کنارهم نشان می‌دهد.

 

مشاغل	مزیت
احداث باغ گردو	1
احداث باغ بادام	2
کاشت گل محمدی	3
احداث گلخانه خیار، گوجه، بادمجان و فلفل دلمه ای	4
احداث گلخانه سبزیجات	5
احداث باغ آلو	6
احداث باغ انگور	7
تولید خلال سیب زمینی و چیپس و پفک	8
فرآوری انگور	9
پرورش گوسفند افشاری	10
پرورش گوسفند مهربان	11
تولید چیپس میوه و میوه خشک	12
تولید لواشک و مربا	13
کشت زعفران	14
کشت گیاهان دارویی	15
کشت کلزا	16
پرورش گاو هلشتاین	17
فرآوری و بسته بندی گردو و بادام	18
زنبورداری	19
کشت سیب زمینی	20
احداث نهالستان	21
احداث گلخانه پرورش گل و گیاه زینتی	22
تولید خوراک دام و طیور	23
فرآوری گیاهان دارویی	24
فرآوری گل محمدی	25
کاشت خیار	26
احداث گلخانه گل محمدی	27
کشت چغندر قند	28
سفالگری	29
بسته بندی گوشت قرمز	30
نقاشی روی سفال	31
احداث باغ سیب	32
احداث باغ هلو و زردآلو	33
احداث باغ گیلاس و شلیل	34
کشت یونجه	35
بسته بندی عسل	36
کشت سیر	37
بسته بندی ترشیجات و شوریجات	38
کشت ذرت	39
کشت آفتابگردان	40
تولید لبنیات	41
تولید و بسته بندی خشکبار	42
تولید رشته آشی و پلویی	43
سورتینگ و بسته بندی محصولات باغی	44
تولید سوسیس و کالباس	45
قالی بافی	46
جوراب بافی	47
تولید نان	48
پرورش بوقلمون	49
پرورش شترمرغ	50
پرورش ماهی قزل آلا	51
احداث کارخانه جوراب بافی	52
احداث رستوران بومی	53

 

* این فایل با همکاری کمیته امداد امام خمینی (ره) تهیه و تدوین شده است.