همدان

مزيت‌سنجي و اولويت‌بندي كسب ‌وكارهاي موجود در هر شهرستان بر مبناي يک روش تحقيق انجام مي‌شود. در اين روش تحقيق، يک شناسنامه براي هر شهرستان و يک شناسنامه براي هر كسب ‌وكار تدوين مي‌شود. اين شناسنامه‌ها به عنوان ورودي به نرم‌افزار داده ‌شده و خروجي نرم‌افزار هم‌پوشاني اين دو شناسنامه و تعيين مشاغل مزيت‌دار شهرستان است. اين اولويت‌بندي‌ها توسط كارشناسان و افراد خبره هر شهرستان بازبيني و اصلاح مي‌شوند. يكي از منابع تحليل همين ليست مزيت‌سنجي اصلاح ‌شده ‌است. يكي ديگر از منابع تحليل، مصاحبه با كارشناسان و متخصصين حوزه اشتغال هر شهرستان است. در هر شهرستان با حداقل 3 نفر از اين افراد مصاحبه انجام مي‌شود. اين مصاحبه‌ها پياده‌سازي و ارزيابي مي‌گردد. در صورت وجود تناقض و ابهام بين اين 3 مصاحبه و ليست مزيت‌سنجي، مصاحبه‌هاي تكميلي و حتي مصاحبه بيشتر هم صورت مي‌گيرد تا تيم تحليل به نتيجه نهايي مطلوب دست ‌يابد. بنابراين خروجي هر شهرستان از تجميع مصاحبه‌ها و ليست مزيت‌سنجي حاصل مي‌شود. در ادامه تحليل شهرستان همدان ارائه‌ شده‌ است.

 

تعیین کسب ‌وکارهای مزیت‌دار شهرستان

همان‌طوري‌كه در قسمت قبل اشاره ‌شد مبناي تحليل، مصاحبه‌ها و ليست مزيت‌سنجي است. از بررسي اين دو منبع رسته‌هاي رايج و اولويت‌دار شهرستان تعيين شده ‌است. مبناي اين اولويت‌بندي، فراواني و ميزان اشاره افراد كارشناس به كسب ‌وكارهاي رايج در هر شهرستان و اولويتي كه اين مشاغل در ليست مزيت‌سنجي دارند، است. در هر رسته كسب‌ وكارهاي رايج به ترتيب اولويت مشخص شده ‌است. در تحليل به مشاغل موجود، مشاغل قابل توسعه و مشاغلي كه هنوز در شهرستان راه‌اندازي نشده و پتانسيل ايجاد آن‌ها در شهرستان وجود دارد، اشاره شده ‌است. مزيت‌هاي شغلي به ترتيب اولويت در ادامه آورده شده‌ است.

 

باغداری
صنایع غذایی
صنایع تبدیلی و تکمیلی
دامداری
صنعت
صنایع دستی
زراعت
خدمات
طیور
شیلات

 

 

· باغداری

باغداری یکی از حوزه های رایج  بخش کشاورزی در شهرستان همدان است. در این شهرستان با انجام فعالیت های باغداری، ضمن ایجاد اشتغال‌زایی می توان به اقتصاد این شهرستان و فضای کسب و کار رونق بخشید. کشاورزی و از جمله باغبانی در این شهرستان، در افزایش رفاه عمومی، فقرزدایی، تنوع بخشیدن و پایدار کردن الگوی توسعه شهری، توزیع درآمد و عدالت اجتماعی می تواند مؤثر باشد. فعالیت های باغی در این شهرستان به دلیل کیفیت مناسب آب و همچنین تمایل کشاورزان به این فعالیت، از رونق خوبی برخوردار است.

از جمله باغات این شهرستان می توان به گردو و انگور اشاره کرد که فعالیت در این زمینه مزیت بالایی دارد زیرا شرایط اقلیمی شهرستان برای تولید آنها بسیار مناسب است و بازار مصرف بهتری دارند.[1] گردو، درختی چندساله و مقاوم است که پس از رشد کامل، هر درخت تا 18 کیلوگرم محصول تولید خواهد کرد. محصول نهایی این درخت قیمت بالایی دارد که هم در داخل شهرستان طرفداران زیادی داشته و هم قابلیت صادرات دارد. در صورت احداث باغ گردو، تا چندین سال نیاز به سرمایه گذاری و کشت دوباره وجود ندارد، زیرا درخت گردو دارای عمر طولانی است و تا ده‌ها سال قابلیت برداشت دارد. میوه گردو به دلیل ماندگاری طولانی، می‌تواند چند ماه و حتی چند سال مورد مصرف قرار گیرد؛ لذا هیچ گونه نیازی به هزینه انبار در سردخانه ندارد. از چوب درخت گردو برای منبت کاری، خراطی  و کنده کاری، ساخت مجسمه و اشیاء دکوری، ساخت آلات موسیقی استفاده می شود. همچنین در دکوراسیون داخلی منزل و ساخت روکش های چوب بسیار پرکاربرد است. این چوب نیمه سنگین و نیمه سخت بوده و مقاومت مناسبی در برابر فشار، خمش، رطوبت و کشش دارد.

انگور یکی از محصولات باغی این شهرستان است که هم به لحاظ سطح زیر کشت و هم ارزش اقتصادی و تغذیه‌ای، مورد توجه کشاورزان و کارآفرینان قرار گرفته است. زیبایی، تنوع رنگ، طعم و مزه، ارزش غذایی، خواص دارویی و وجود فرآورده‌‌های تبدیلی چون کشمش، شیره انگور، روغن هسته انگور، کنسانتره، آب انگور، سرکه، آبغوره، دارو‌های تقویتی و مواد آرایشی ‌بهداشتی، همچنین توصیه‌‌های دینی و مذهبی، انگور را به یک میوه استثنایی و بی‌نظیر تبدیل کرده است. کشت این محصول در این شهرستان علاوه بر اشتغال‌زایی، سوددهی خوبی را به همراه خواهد داشت.

از جمله تولیدات دیگر این شهرستان می توان به تولید گوجه فرنگی، خیار، توت فرنگی و فلفل دلمه ای در فضای گلخانه اشاره کرد. با توجه به اینکه این محصولات بازار فروش مناسبی دارند، تمایل کشاورزان نسبت به کشت آن ها زیاد است؛ در نتیجه فعالیت بیشتر در این حوزه به خصوص تولید گوجه فرنگی و خیار دارای مزیت است. گياهان براي داشتن رشد مطلوب نياز به شرايط خاصي از نظر شدت نور، دماي روزانه، دماي‌شبانه، ميزان رطوبت نسبي هوا و رطوبت خاک دارند. براي توليد و پرورش تجاري گياهان با کيفيت بالا و در تمام طول سال بايد شرايط محيطي مطلوب مهیا شده و عوامل خسارت زا نظير آفات و بیماری ها، باد، طوفان هاي ويرانگر، سرما و يخبندان و ...کنترل شوند. گلخانه محیطی است که به راحتی می توان در داخل آن شرایط محیطی را تحت کنترل درآورد و به سمت رشد مطلوب گیاه سوق داد.

 همچنین سیب، زردآلو، هلو، آلبالو، آلو، گیلاس، شفتالو و شلیل نیز از دیگر محصولات باغی این شهرستان هستند و شرایط برای کشت تمام این محصولات در سطح منطقه فراهم است. سیب میوه بسیار مهمی است و نسبت به سایر میوه های درختی خاصیت ماندگاری زیادی دارد؛ بنابراین مدت زیادی می تواند انبار شود. درختان سیب نسبتاً به شرایط خاک بی‌تفاوت هستند و در دامنه گسترده‌ای از مقادیر pH و سطوح حاصلخیزی رشد می کنند. این درختان حتماً باید در مقابل باد مراقبت شده و نباید در مناطق پست که در معرض آخرین سرماهای بهاری می باشند کاشته شوند.

زردآلو میوه ای کوهستانی است که در ییلاقات به عمل می آید. میوه زردآلو دارای طبیعتی سرد و تر است که البته نوع شیرین آن خاصیت گرم تری دارد. ارتفاع درخت زردآلو به ۵ متر نیز می‌رسد. این درخت دارای برگهای خزان کننده به شکل قلب نوک تیز و به رنگ سبز روشن مایل به زرد می‌باشد و جوانه‌های آن نسبت به جوانه‌های سایر دانه‌دارها کوچکتر است. این درخت در هوای معتدل گرم بهتر از نقاط دیگر رشد می‌کند و در نقاط سرد باید آن را در مقابل آفتاب کاشت. زردآلو در زمین های نفوذپذیر و گرم، بهتر از زمین های رسی و مرطوب رشد کرده و محصول می‌دهد. درخت زردآلو در سال‌های اول رشد و به خصوص در فصل رشد به آبیاری فراوانی نیاز دارد. این میوه از ارزش غذایی بالایی برخوردار است. همچنین دارای مقادیر زیادی قند طبیعی است که راحت هضم می شوند و دارای ویتامین های A،C ، ریبوفلاوین (B2) و نیاسین (B3) و مواد معدنی مختلفی نظیر کلسیم، منیزیم، فسفر، پتاسیم، گوگرد، سدیم و مقدار کمی مس، آهن و روی می باشد.

 

· صنایع غذایی

فرآوری محصولات کشاورزی و دامی، یکی از مهم ترین روش‌ها برای ایجاد اشتغال و عاملی مهم در توسعه پایدار امنیت غذایی محسوب می‌شود. ایجاد و توسعه صنایع غذایی در این شهرستان، علاوه بر اشتغال‌زایی و کاهش هدررفت محصولات کشاورزی در این منطقه، باعث ارتقای سطح درآمد مردم نیز خواهد شد.

با توجه به رونق دامداری در این شهرستان، تولید شیر بسیار زیاد است. در این شهرستان دو کارخانه بزرگ تولید لبنیات به نام های پگاه و میهن وجود دارد و علاوه بر آن تولید لبنیات در این شهرستان به صورت خانگی و سنتی نیز انجام می شود. تولید روزانه شیر در این شهرستان به حدی است، که می‌توان واحدهای صنعتی تولید لبنیات را احداث و مواد اولیه آن را تأمین کرد؛ بنابراین با توجه به نیاز مردم شهرستان، فعالیت بیشتر در این حوزه مزیت دارد. البته قابل ذکر است که برای موفقیت در زمینه تولید لبنیات باید به بالابردن توانایی در زمینه رقابت با نشان‌های تجاری معروف نیز توجه کرد و بازار فروش مناسب را ایجاد نمود.

انگور یکی از محصولاتی است که در این شهرستان به مقدار زیادی تولید می شود. تولید کشمش و شیره انگور به صورت خانگی در این شهرستان انجام می شود و معمولاً این تولیدات در داخل شهرستان و استان بازار فروش دارند؛ لذا با توجه به حجم تولیدات انگور در این شهرستان، می توان واحدی برای فرآوری آن ایجاد و محصولاتی نظیر کشمش، شیره، آبغوره و سرکه تولید کرد.

مربا، خشکبار و کمپوت محصولات غذایی هستند که در این شهرستان تولید می شوند و قابلیت توسعه نیز دارند. این تولیدات را می توان از محصولات باغی (مانند آلو، زردآلو، سیب و ...) تولید شده در این شهرستان تولید کرد. فعالیت در این زمینه ها درآمدزایی خوبی به همراه خواهد داشت.

میوه خشک و چیپس میوه نیز در این شهرستان تولید می شوند و با توجه به بازار فروش مناسبی که دارند، سرمایه گذاری در زمینه توسعه آن ها مزیت خواهد داشت. دو کارخانه در شهرک صنعتی این شهرستان وجود دارد که در این زمینه فعالیت دارند.[2] خشک کردن میوه‌جات، یکی از روش‌هاي جلوگیري از فساد میکروبی آن‌ها است. در این روش، در اثر کاهش میزان رطوبت، امکان فساد میکروبی بسیار کم شده و سرعت دیگر واکنش‌هاي مضر نیز، به مقدار قابل توجهی کاهش می‌یابد. خشک کردن، ضمن اینکه روي محصول اثر حفاظتی دارد، بلکه وزن و حجم آن را نیز به میزان چشمگیری کاهش می‌دهد و در نتیجه از هزینه‌های حمل و نقل و ذخیره‌سازي نیز می‌کاهد.

در این شهرستان تولید ترشی بیشتر به صورت خانگی و یا در حد کارگاه‌های بسیار کوچک انجام می شود و فقط یک کارخانه به نام کارخانه سحر در این زمینه وجود دارد؛[3] بنابراین ایجاد واحدهای جدیدتر در این خصوص با توجه به اینکه می توان مواد اولیه مورد نیاز را از داخل شهرستان تأمین کرد و بخشی از جوانان بیکار این منطقه را مشغول به کار کرد، مزیت خواهد داشت.

ترشی، بیشتر به‌ عنوان یک چاشنی در کنار غذا مصرف می شوند و به دلیل خاصیت اسیدی که دارند، باعث افزایش اشتها و میل به غذا خوردن در افراد می‌شوند. این محصول یکی از فرآیندهای نگهداری طولانی‌ مدت صیفی‌جات و سبزیجات است. در جوامع امروزی به دلیل افزایش مشغله افراد و شاغل بودن بسیاری از زنان، فرصت کافی برای تهیه آن در منزل و توسط خود افراد وجود ندارد و اکثر خانواده‌ها تمایل دارند ترشی و شور مورد نیاز خود را به ‌صورت آماده تهیه نمایند؛ بنابراین راه اندازی کسب‌ وکار تهیه ترشی می‌تواند راهی برای پاسخ به این نیاز افراد جامعه و کسب درآمد باشد.

فرآوری گوشت به منظور تهیه سوسیس و کالباس از جمله مشاغلی است که در این شهرستان انجام می شود و قابلیت توسعه نیز دارد. امروزه سوسیس و کالباس به عنوان یکی از مهمترین فرآورده های گوشت به شمار می روند و از ارزش غذایی بالایی نیز برخوردار هستند و می توان آن‌ها را غذایی کامل دانست؛ زیرا تقریباً تمامی گروه های غذایی ضروری شامل پروتئین، چربی، کربوهیدرات، ویتامین و املاح معدنی در آن موجود می باشد. با توجه به اینکه دامداری در این شهرستان انجام می شود و همچنین میزان تقاضا برای مصرف این محصول بالا است؛ بنابراین می توان در این زمینه سرمایه گذاری کرد.

مقدار تولید گوجه فرنگی در شهرستان همدان بسیار زیاد است و معمولاً به صورت خانگی از آن، رب گوجه فرنگی تولید می‌کنند؛ بنابراین ایجاد واحدی برای تولید رب گوجه فرنگی در شهرستان بسیار مزیت دارد و با ایجاد بازار فروش مناسب در داخل و خارج از شهرستان می توان به سوددهی خوبی رسید و باعث کاهش درصد بیکاری در این شهرستان شد. این صنعت دارای کاربردهای فراوانی نظیر تولید چاشنی و بهبود دهنده رنگ و طعم انواع غذا، ماده اولیه سس‌ها و کنسروها است و با توجه به اینکه کاشت گوجه فرنگی در این شهرستان به وفور انجام می‌شود، تولید رب از مزیت های قابل سرمایه گذاری در این شهرستان است.

با توجه به اینکه گیاهان دارویی در این شهرستان کشت می شوند و فرآوری آن ها به صورت سنتی انجام می شود؛ لذا ایجاد واحدی جهت فرآوری آن ها دارای مزیت خواهد بود. فرآوری گياهان دارويي، علاوه بر ارزش افزوده، نياز به سرمايه‌گذاري زيادي نداشته و مي‌تواند نقش مهمي در کارآفرینی داشته باشد. یکی از فرآوری‌های این گیاهان تولید عرقیات است. تولید عرقیات دارای تکنولوژی و دانش فنی پیچیده ای نمی باشد. خشک کردن و بسته‌بندی نیز از دیگر فرآوری‌های گیاهان دارویی است که می‌توان با فعالیت در آن‌ها به سود رسید.

گندم یکی از محصولات زراعی شهرستان همدان می باشد و فرآوری این محصول جهت تولید آرد در این شهرستان انجام می شود و قابلیت توسعه نیز دارد[4]. تولید محصولات غذایی از گندم با توجه به میزان تقاضا و فرهنگ مصرفی مردم منطقه، دارای بازاری پایدار و تضمین شده است.

 

· صنایع تبدیلی و تکمیلی

با توجه به تولید محصولات کشاورزی و دامی در شهرستان همدان، بررسی ها نشان می دهد که سالانه مقدار زیادی از این محصولات به ضایعات تبدیل می شوند. از سوی دیگر تولید بسیاری از محصولات کشاورزی در یک بازه زمانی مشخصی رخ می دهد؛ اما مصرف آن ها در طی سال صورت می پذیرد؛ لذا توسعه صنایع تبدیلی و تکمیلی در این شهرستان می تواند زمان استفاده از محصولات را افزایش دهد و از میزان ضایعات آن ها بکاهد. همچنین گسترش این صنایع موجب اشتغال‌زایی، ایجاد درآمد و جلوگیری از اتلاف و ضایع شدن محصولات خواهد شد.

با توجه به تعداد دام در این شهرستان، احداث کشتارگاه دام و طیور از جمله نیازهای شهرستان است. کشتارگاه دام و طیور در این شهرستان وجود دارد ولی باز هم در صورت افزایش تعداد دام، قابلیت ایجاد واحدهای جدید وجود دارد. بنابراین سرمایه گذاری در این زمینه از جمله پیشنهادات شغلی در این حوزه است.

تولید خوراک دام و طیور در این شهرستان انجام می‌شود و قابلیت توسعه نیز دارد. با توجه به اینکه آمار تعداد دام‌ها در این شهرستان هر روز در حال افزایش است؛ لذا هر سال نسبت به سال گذشته به مقدار بیشتری علوفه و خوراک دام در این شهرستان نیاز است؛ بنابراین احداث واحدهای صنعتی که در آن با استفاده از ضایعات کشاورزی و ... اقدام به تولید خوراک دام و طیور می‌کنند، علاوه بر اشتغالزایی، می تواند به تأمین خوراک دام‌های شهرستان نیز کمک شایانی نماید و همچنین می تواند هزینه خرید خوراک را توسط دامداران کاهش دهد.

با توجه به اینکه در شهرستان همدان مقدار بسیار زیادی میوه تولید می شود و این محصولات نیز معمولاً به صورت فله ای به فروش می رسند؛ بنابراین احداث واحد سورت و بسته بندی میوه در این شهرستان می تواند سوددهی قابل توجهی به همراه داشته باشد. در واقع هدف از سورتینگ میوه، دسته بندی و درجه بندی انواع میوه بر اساس سایز و کیفیت است؛ به طوری که بتوان محصول نهایی را به صورت یک دست و یک اندازه در بسته بندی های مختلف در بازار ارائه نمود و مشتری در طول زمان از یکنواختی خرید خود با برند مورد نظر مطمئن باشد. بسته بندی نهایی میوه و سبزی پس از عملیات سورتینگ به منظور حمل و نقل آسان و همچنین حفاظت از محصول نهایی سورتینگ شده صورت می گیرد. بنابراین احداث واحدی جهت سورت بندی و بسته بندی میوه در این شهرستان مزیت خواهد داشت. همچنین بسته بندی سیر در این شهرستان انجام می شود و قابلیت توسعه نیز دارد.

بسته بندی گوشت قرمز و مرغ در شهرستان همدان انجام می شود و همچنان قابلیت توسعه دارد. گوشت قرمز و مرغ در این شهرستان به مقدار زیادی تولید می شوند و علاوه بر تأمین نیاز شهرستان و استان به استان های اطراف نیز ارسال می شوند. بنابراین بسته بندی آنها دارای مزیت خواهد بود. بسته‌بندی نیز باید طوری باشد که گوشت را در مقابل نفوذ طعم، بو، رنگ و سایر عوامل خارجی محافظت کرده و از خشک شدن و تبخیر سطحی آن جلوگیری کند. همچنین بتواند خواص حسی و ظاهری و سایر ویژگی‌های گوشت را حفظ کرده و آن را در برابر آلودگی های میکروبی و سایر آلودگی ها نگهداری کند.

بسته بندی عسل نیز در این شهرستان انجام می شود و به مناطق جنوبی مانند اهواز و دزفول ارسال می شود.[5] طبق بررسی‌های انجام شده قابلیت توسعه این فعالیت در شهرستان وجود دارد. راه‌اندازی خط تولید و بسته بندی عسل در این شهرستان یکی از بهترین راهکارهایی است که می‌توان به کمک آن یک منبع درآمد پایدار برای فرد یا خانواده ایجاد کرد. خوشبختانه عسل یکی از موادی است که امکان فاسد شدن آن وجود ندارد و می‌توان آن را برای مدت زمان نسبتاً طولانی بسته بندی کرد. از طرف دیگر روند تولید این محصول پیچیدگی چندانی ندارد و فرد می‌تواند با سرمایه کم، حجم بالایی از آن را تولید کند. وجود یک دستگاه بسته‌بندی عسل مناسب می تواند به فرد کمک زیادی کند. فراوانی عسل تولید شده در سطح استان و شهرستان امکان راه اندازی این کسب و کار را به افراد می دهد و می تواند سوددهی خوبی را به همراه داشته باشد.

با توجه به مقدار تولید محصولات باغی در شهرستان همدان، احداث سردخانه در این شهرستان مزیت خواهد داشت. در این شهرستان تعدادی سردخانه وجود دارد که قابلیت توسعه نیز دارند. از مهمترین مزایای استفاده از سردخانه میوه و سبزی می توان به جلوگیری از فساد محصول اشاره کرد. روند انواع فسادها از قبیل فساد فیزیکی، فساد شیمیایی یا تغییر رنگ محصول، فساد ناشی از وجود میکروارگانیسم ها و ... با نگهداری در سردخانه ها به شدت کند شده و حفظ کیفیت محصول در زمان طولانی حاصل می گردد. از دیگر مزایای با اهمیت احداث سردخانه میوه، کنترل قیمت بازار است؛ بدین منظور که ذخیره کردن میوه در سردخانه موجب می شود در ماه هایی که تقاضا برای مصرف میوه بسیار است ولی فصل برداشت آن محصول خاص نیست، بازار با کمبود مواجه نشده و حباب قیمت ایجاد نگردد. در واقع با ساخت سردخانه میوه، تعادلی در عرضه و تقاضا ایجاد می گردد و این امر موجب خواهد شد که از افزایش بی رویه قیمت که به ضرر مصرف کننده است و از کاهش بیش از حد آن که به ضرر باغداران است جلوگیری به عمل آید؛ بنابراین نقش سردخانه های میوه جات به عنوان حد واسط بازار و باغداران در این بین بسیار پر رنگ و حیاتی است.

با توجه به اینکه خشکبار در این شهرستان به مقدار زیادی تولید می شود؛ لذا ایجاد واحد بسته بندی خشکبار می تواند دارای مزیت باشد.

فرآوری پوست دام شامل استفاده از پوست گاو در صنعت چرم‌دوزی و همچنین استفاده از پشم و کرک گوسفند و بز در صنعت ریسندگی، ضمن ایجاد درآمد مناسب برای سرمایه گذار، سود مناسبی را نیز نصیب دامدار می‌کند. در حال حاضر واحد فرآوری پوست دام در این شهرستان وجود دارد و قابلیت توسعه نیز دارد.

همچنین بسته بندی سوغاتی نیز در این شهرستان دارای مزیت می باشد. به عنوان مثال این شهرستان دارای سفال های خیلی شکیل و زیبا می باشد ولی متأسفانه واحد بسته بندی ندارد و سفال ها دور روزنامه پیچیده می شوند و در کارتن قرار می گیرند که بازارپسندی خوبی ندارد؛ بنابراین فعالیت در این زمینه می تواند مزیت داشته باشد.

لازم به ذکر است که در صورت توجه نکردن به بازارفروش و ظرفیت شهرستان، مشاغلی که در این حوزه ذکر شدند، با مسئله اشباع رو به رو خواهند شد. بنابراین در نظر گرفتن نیاز و ظرفیت شهرستان و همچنین بازارفروش در شهرستان های اطراف در زمینه راه اندازی این مشاغل امری مهم و ضروری است.

 

· دامداری

دامداری به عنوان یکی از حوزه‌های بخش کشاورزی، در شهرستان همدان انجام می شود. انجام این فعالیت سود اقتصادی مناسبی را برای شهرستان به همراه داشته است. با توجه به اینکه حوزه دامداری با یکی از مهم ترین نیازهای انسان، یعنی نیاز به منابع غذایی و همچنین منابع پروتئینی مرتبط می‌باشد؛ بنابراین همواره مورد توجه قرار گرفته است. فعالیت در این حوزه شغلی و افزایش بهره وری در آن، ضمن ایجاد اشتغال‌زایی در این شهرستان، می تواند عاملی برای توسعه صنایع غذایی، تبدیلی و تکمیلی محسوب شود.

دامداری در این شهرستان به دلیل شرایط آب و هوایی منطقه و وجود مراتع وسیع مزیت دارد. در این شهرستان پرورش دام های سبک نسبت به دام‌های سنگین، بیشتر می باشد و علاوه بر اینکه به صورت سنتی این فعالیت انجام می شود؛ واحدهای صنعتی و نیمه صنعتی نیز فعال هستند. از جمله دام های سبک پرورشی در این شهرستان می توان به گوسفند بومی (نژاد مهربان) و نژاد افشاری و همچنین بز سانن و آلپاین اشاره نمود. از دام های سنگین پرورش داده شده در این شهرستان می توان به گاوهای بومی، سمینتال و دورگ اشاره کرد. توسعه پرورش دام های ذکر شده در این شهرستان مزیت خواهد داشت.

پرورش گوسفند نسبت به سایر حیوانات، بیشتر مورد توجه دامداران قرار گرفته است؛ زیرا توان گوسفند برای تحمل اقلیم های متفاوت بیشتر است. همچنین جیره غذایی کمتر و در نتیجه هزینه کمتری نیاز دارد. تمامی فرآورده های دامی مانند گوشت، شیر، ماست، کره و حتی پشم و پوست این دام پرکاربرد هستند و فروش این فرآورده ها در تمامی روزهای سال انجام می‌شود. قیمت گوشت گوسفند بالا است و به علاوه سایر اجزای گوسفند مانند دل، قلوه، جگر، سیرابی، کله پاچه، خوش گوشت و … نیز قابل فروش هستند. خرید دام برای قربانی کردن در ایام مذهبی مانند عید قربان و … موجب رونق این کسب و کار می‌شود؛ بنابراین گسترش پرورش گوسفند در این شهرستان سوددهی خوبی را به همراه خواهد داشت.

گوسفند نژاد مهربان، بومی بخش وسیعی از استان همدان و قسمت‌های هم‌مرز بین استان‌های زنجان و کردستان ‌است. به گفته دامداران مناطق شهرستان کبودر آهنگ، زادگاه اصلی این نژاد منطقه وسیعی در شمال غربی استان همدان به ‌نام منطقه مهربان است. این گوسفند گوشتی است و همچنین می تواند شیردهی خوبی داشته باشد. این نژاد شاخصه های منحصر به فردی دارد که از جمله آن‌ها می توان به کم توقع بودن نسبت به غذا، تحمل در برابر کم آبی و گرسنگی، مقاومت در برابر بیماری ها و آفات منطقه، توانایی راهپیمایی های طولانی در کوه و دشت، ضریب تبدیل غذایی بالا، سازگاری با شرایط آب و هوایی سرد و سخت زمستان و تولید 56 لیتر شیر در یک دوره 110 روزه که دارای 7.9 درصد چربی است، اشاره کرد؛ بنابراین پرورش این نژاد می تواند جزو مشاغل پیشنهادی در شهرستان محسوب شود.

گوسفند افشاری یکی از نژادهای بسیار مهم گوسفند داشتی می باشد و بومی استان زنجان است. مدیریت پرورشی بهینه این نژاد می تواند سودآوری واحد گوسفندداری را افزایش دهد. دلایل زیادی باعث شده است که امروزه گوسفندان نژاد افشاری جزء پرفروش ترین گوسفندان باشند. گوسفند افشاری دارای جثه بزرگی است و جزء گوسفندان سنگین ‌دنبه محسوب می‌گردد. رشد سریع، تولید شیر خوب و پرچرب و بهترین گوشت قرمز (که باعث ‌شده است این دام جزء گوسفندان دو منظوره گوشتی _ شیری قرار بگیرد.)، بهبود کمی و کیفی پشم گوسفند، سازگاری و عادت پذیری با شرایط آب و هوایی مناطق سردسیر، قدرت راهپیمایی و کوه پیمایی خوب، توان چند قلوزایی، مقاومت در برابر بیماری‌ها و انگلهای منطقه، بالا بودن ضریب تبدیل و داشتن بازده اقتصادی مطلوب از جمله مزایای پرورش گوسفند افشاری هستند.

بز سانن یک نژاد شیری پرتولید است که نسبت به بزهای بومی، شیر بسیار زیادی تولید می کند و می‌تواند بخشی از نیاز این شهرستان به شیر و پروتئین حیوانی را تأمین نماید. نرخ تبدیل مواد خوراکی به شیر در بزهای سانن بالاتر می‌باشد که این امر موجب افزایش بازدهی بز سانن از خوراک مصرف شده توسط آن می‌شود. کسب و کار پرورش بز سانن موجب اشتغال‌زایی و همچنین رغبت بیشتر جوانان به امر دام‌پروری می‌شود. هر کیلوگرم شیر بز با قیمت بیشتری نسبت به شیر گاو فروخته می‌شود و طرفداران بسیار زیادی نیز دارد.

بزهای آلپاین به دلیل زندگی در شرایط کوهستانی، مقاوم و چالاک هستند و قدرت پیاده روی و کوه پیمایی خوبی دارند و می توانند از صخره های شیب دار کوه های بلند، بالا رفته و از مراتع آن استفاده کنند. به همین دلیل برخی فکر می کنند چون منشأ این نژاد از کوهستان های سرد منطقه آلپ است، نمی تواند در مناطق گرمسیر زندگی کند؛ اما بررسی‌ها نشان داده است که این نژاد علاوه بر شرایط آب و هوایی سرد، قابلیت مناسبی برای زنده ماندن در شرایط گرم و خشک را دارد و تقریباً با هر نوع شرایط آب و هوایی سازگار است. در ضمن این بز شیر بسیار خوبی نیز تولید می کند.  

گاو سمینتال جزء بهترین گاوهای شیری و گوشتی است. افزایش وزن روزانه فوق‌العاده و گوساله دهی با فاصله 365 روز، مقاومت بالا نسبت به بیماریهای عفونی و متابولیکی، عمر مفید بالا، مدیریت آسان این نژاد و همچنین سازگاری بسیار خوب و قابل توجه با محیط پرورش مواردی هستند که یک دامدار برای بقاء و پیشرفت به آن نیاز دارد. یکی دیگر از مزایای پرورش گاو سمینتال، به صرفه بودن در شرایط اقتصادی فعلی است؛ زیرا این گاو با مصرف کمترین علوفه و کنسانتره، بیشترین میزان شیر و گوشت را تولید می کند.

گاوهای بومی ایران به لحاظ تنوع و اختلاف ژنتیکی، ویژگی های خاص نژادی و مقاومت های طبیعی ایجاد شده در آن ها طی قرن ها زیست در شرایط سخت محیطی و آب و هوایی مختلف به عنوان یک منبع عظیم تولید شیر و گوشت می تواند نقش موثر در تامین مواد پروتئین حیوانی و اقتصاد جامعه ایفا نماید. پوست گاو نیز به عنوان یک محصول با ارزش دامی امروزه به میزان 10 تا 20 درصد مصارف چرم سازی را تأمین می کند، حتی شاخ، سم و فضولات این حیوان نیز ارزش اقتصادی داشته و به روش های مختلف مورد استفاده قرار می گیرد.

امروزه به منظور بهره برداری بهینه، از گاو های دورگ استفاده می‌شود. این دام‌ها، حاصل تلقیح نژاد اصلی و نژاد بومی هستند. گوساله ای که از طریق آمیخته گری متولد می شود هم برخی خصوصیات ارثی گاو نر اصیل و هم برخی خصوصیات ارثی گاو ماده بومی را دارا است. در نسل های بعدی به تدریج صفات منتقل شده از گاو های اصیل در گوساله ها ظاهر می شود و تولیدات شیر و گوشت اغلب آنها نیز به نحو قابل توجهی بیشتر می شود.

زنبورداری از جمله مشاغلی است که در این شهرستان انجام می‌شود و قابلیت توسعه نیز دارد و در اولویت اول این رسته قرار می گیرد. باردهی گل ها و میوه ها با گرده افشانی توسط زنبورعسل افزایش می یابد. این مسئله باعث شده است که ارزش اقتصادی پرورش زنبورعسل بسیار بیشتر از ارزش ریالی حاصل از تولید عسل باشد. در طی فرآیند پرورش و نگهداری زنبورعسل، با ازدیاد کندوها می توان به فروش کندو نیز اقدام کرد و به سود خوبی دست یافت. در مناطق گرمسیری از هر کندو یک بچه کندو و در مناطق سردسیری این تعداد به دو یا بیشتر افزایش می یابد. در ضمن محصول مزرعه پرورش زنبور عسل صرفاً کندو و عسل نیست، بلکه موم، زهر و ژل آن نیز قابلیت فروش دارد. در نتیجه افزایش این فعالیت در شهرستان دارای مزیت است و می توان این فعالیت را به میزان بیشتری انجام داد.

 

· صنعت

مشاغل صنعتی یکی از عوامل توسعه اقتصادی کشور محسوب می‌شوند. در شهرستان همدان، تعدادی واحد صنعتی در زمینه های مختلف وجود دارد؛ اما پتانسیل های شهرستان نشان دهنده این موضوع است که همچنان برای ایجاد واحدهای صنعتی جدید ظرفیت وجود دارد. در این شهرستان می توان در زمینه توسعه و تولید محصولات چوبی مانند مبلمان، پوشاک، کود و سموم شیمیایی، مواد شوینده و بهداشتی، تجهیزات گلخانه، کارخانه آب معدنی، تولید دارو، لوازم خانگی، ادوات کشاورزی و کارخانه مصالح ساختمانی سرمایه گذاری کرد.

تولید مصنوعات چوبی نظیر مبلمان در این شهرستان در سطح وسیعی انجام می شود و قابلیت توسعه آن نیز وجود دارد؛ بنابراین می توان در این زمینه سرمایه گذاری کرد. صنايع چوب از جمله صنايعي است كه از گستردگي زيادي به صورت صنف و صنعت در سطح كشور برخوردار است و داراي امكانات بالفعل و بالقوه فراواني مي باشد. گستردگي این صنعت از منابع طبيعي و جنگل داري شروع شده و از كارخانجات بزرگي نظير تخته خرده چوب، تخته فيبر، تخته لايه و روكش امتداد داشته و در نهايت به صنايع چوب و مبلمان ختم مي شود.‌

تولید پوشاک در حال حاضر در این شهرستان در حد مطلوبی انجام می شود ولی با این حال طبق سلیقه مردم، واردات هم صورت می گیرد؛ بنابراین سرمایه گذاری در زمینه توسعه این فعالیت می تواند مزیت داشته باشد. تولیدی پوشاک پردرآمدترین صنعت محسوب می‌شود. با توجه به این که در مناسبت‌هایی همچون عید نوروز و شروع مدارس افراد زیادی اقدام به خرید لباس می کنند، همین امر باعث می شود که بیش از پیش این صنعت رونق پیدا کند؛ بنابراین ایجاد و گسترش تولیدی های پوشاک در این شهرستان نیز از جمله کسب و کارهایی است که قابلیت سرمایه گذاری دارد.

با توجه به رونق کشاورزی در شهرستان همدان و نیاز به کود و سموم شیمیایی و همچنین ادوات کشاورزی، سرمایه گذاری در این زمینه از صرفه اقتصادی خوبی برخوردار خواهد بود. در حال حاضر موارد ذکر شده، از مناطق دیگر مانند تبریز و یزد وارد این شهرستان می شوند؛ لذا فعالیت در این زمینه ضمن ایجاد اشتغال، مزیت خواهد داشت.[6]  همچنین مواد بهداشتی و شوینده در این شهرستان در حد محدودی تولید می شود؛ لذا سرمایه گذاری در این زمینه مزیت دارد.

احداث کارخانه آب معدنی در این شهرستان می تواند مزیت داشته باشد چون چنین کارخانه‌ای در شهرستان وجود ندارد ولی امکان راه اندازی آن وجود دارد.[7] همچنین احداث کارخانه تولید دارو در این شهرستان می‌تواند مزیت داشته باشد؛ زیرا داروهای مورد نیاز شهرستان وارداتی هستند.[8]

در صورت رونق گلخانه ها که اغلب به میزان آب کمی نیاز دارند، می توان در زمینه مشاغل وابسته مانند تولید پلاستیک، تولید انواع گلدان، وسایل گرمایشی و سرمایشی و ... سرمایه گذاری کرد و موجب اشتغال زایی شد. این تجهیزات در حال حاضر از شهرستان تبریز وارد می شوند؛ لذا سرمایه گذاری در این زمینه مزیت خواهد داشت.[9]

لوازم خانگی در این شهرستان در حد بسیار کمی تولید می شوند و اکثراً وارداتی هستند؛ بنابراین سرمایه گذاری در این زمینه می تواند مزیت داشته باشد.[10] همچنین مصالح ساختمانی در این شهرستان در حد کمی تولید می شود؛ لذا سرمایه گذاری در این زمینه به سبب رونق ساخت و ساز، پیشنهاد می‌شود.[11]

این شهرستان دارای شهرک‌های صنعتی بوعلی، بهاران و گنبد می باشد. از جمله کارخانه های این شهرستان می توان به کارخانه شیر پگاه، سنگ بری، گونی بافی، تولید قطعات آبیاری، تولید نبات، ظروف تفلون، کاشی سازی، روشویی های سرویس بهداشتی، کارتن و سبد، شیشه و سیمان اشاره کرد[12].

 

· صنایع دستی

صنایع دستی چکیده و ثمره ذوق و هنر هنرمندان و صنعتگرانی است که با دستان پرتوانشان روح و جان فرهنگ و هنر به یادگار مانده از نیاکان خویش را جاودانه می‌سازند. صنایع دستی این شهرستان شامل چرم دوزی، سفال و سرامیک، قالی بافی، گلیم بافی، منبت کاری، معرق کاری، عروسک بافی، میناکاری، نگارگری و خیاطی می باشد و قابلیت توسعه دارد. همچنین برش سنگ‌های انگشتری در خانه انجام می شود و قابلیت توسعه نیز دارد. در بین موارد ذکر شده، هنر چرم دوزی و سفال در اولویت های بالاتری قرار می گیرند و پس از آن کسب و کارهای قالی بافی، گلیم بافی و عروسک بافی دارای مزیت هستند و در آخر منبت کاری، معرق کاری، میناکاری، نگارگری، برش سنگ های انگشتری و خیاطی در این شهرستان مزیت خواهند داشت.

شهرستان همدان در زمینه صنعت چرم بسیار قوی است اما مدتی است که این صنعت در شهرستان فراموش شده است ولی در سال های اخیر مجدد مورد توجه قرار گرفته و در حال انجام است و قابلیت توسعه و سرمایه گذاری در این زمینه وجود دارد.[13] حرفه چرم دوزی (سراجی سنتی) هنر دستی ایرانی می باشد که امروزه در بین صنایع دستی جای خود را گسترش داده است و بازار مناسبی نیز دارد. همچنین به سبب تنوع محصول و بالا بودن تولیدات در زیر شاخه های این رشته، افراد و سرمایه گذاران زیادی به انجام این حرفه روی آورده اند. تولیدات در حرفه چرم دوزی بیشتر از هر چیز دیگری بستگی به ذوق، سلیقه و علاقه مربی یا تولید کننده دارد که باعث به وجود آوردن تولیدات زیبا و منحصر بفرد می شود و آن طور نیست که محصولات تولیدی تنها  به چند محصول محدود باشد. محصولات رایج این حرفه شامل جاسوئیچی، جاکلیدی، رومیزی، کیف موبایل، کیف لپ تاپ، کیف پول زنانه و مردانه، کیف اداری، کوله پشتی، پادری و ... می باشند.

قالی‌بافی از جمله فعالیت هایی است که در شهرستان همدان در حد خانگی انجام می شود و قابلیت توسعه نیز دارد و تسهیلات خوبی به آن تعلق می گیرد. بسیاری از زنان خانه دار این هنر را یک فرصت شغلی مناسب می دانند چون در کنار کارهای روزمره می توانند به این کار بپردازند و درآمد خوبی کسب کنند. از آن جایی که قالی انواع مختلفی دارد می توان با آموختن دانش آن، محصولات متنوع و متناسب با ذوق و سلیقه افراد تولید و به بازار عرضه کرد. این کسب و کار را می توان در فضای کوچک و با سرمایه اولیه کم راه‌اندازی کرد و با فروش محصول و افزایش مشتری، این کار را گسترش داد و زمینه اشتغال بسیاری از جوانان را فراهم کرد.

 

· زراعت

بخش زراعت در حوزه کشاورزی، در روند رشد و توسعه اقتصادی شهرستان همدان نقش های متعددی بر عهده دارد که از جمله مهم ترین آن ها می توان تأمین مواد خام و اولیه مورد نیاز صنایع بالادستی، تأمین نهاده‌هایی مانند نیروی کار، مصرف تولیدات سایر بخش های صنعتی از قبیل کودها و سموم شیمیایی و ماشین آلات کشاورزی را نام برد. در ادامه به برخی از محصولات زراعی این شهرستان پرداخته می شود که این موارد به شرط وجود زمین کافی، قابلیت سرمایه گذاری را دارند.

کشت سیب زمینی در این شهرستان انجام شده است و با توجه به اینکه این محصول در سبد غذایی مردم شهرستان جایگاه ویژه ای دارد، افزایش کشت آن دارای مزیت خواهد بود.[14]در زمینه کشت سیب زمینی باید به این نکته توجه داشت که این محصول جهت رشد به آب زیادی نیاز دارد؛ بنابراین کشاورزان این منطقه در هنگام کشت این محصول باید به نکته توجه داشته باشند.

گندم و جو از جمله محصولات زراعی کشت شده در این شهرستان می باشند که با توجه به سازگاری با شرایط آب و هوایی منطقه قابلیت توسعه سطح زیر کشت دارند. در میان محصولات کشاورزی، کاشت گندم نسبت به بقیه دارای ریسک کمتری است. گندم در بازه زمانی حدوداً هشت ماهه به ثمر نشسته و به مرحله سوددهی می رسد. کود شیمیایی و بذر نیز به شکل یارانه‌ای در اختیار کشاورزان قرار می گیرد؛ بنابراین گسترش تولید گندم در این شهرستان ارزش افزوده زیادی را به دنبال خواهد داشت. جو نیز از دیرباز در سبد تغذیه دام جایگاه ویژه‌ای داشته است و به صورت دانه و علوفه سبز مورد استفاده قرار می‌گیرد.

یونجه نیز از جمله محصولاتی است که در این شهرستان کشت می شود. کشت این گیاه به دلیل فعالیت گسترده در حوزه دامداری مزیت دارد. یونجه، گیاهی است که جهت تأمین علوفه دام کاربرد دارد و نیاز آبی بالایی برای رشد دارد؛ بنابراین در هنگام کشت این محصول باید به این نکته توجه داشت.

سیر نیز از جمله محصولات زراعی است که در این شهرستان به صورت محدود کشت می شود اما با توجه به شرایط آب و هوایی شهرستان همدان امکان افزایش سطح زیر کشت این محصول وجود دارد. سیر گیاهی است که نیاز کمی به آبیاری دارد و در طول زمستان آب مورد نیاز خود را از طریق نزولات جوی تأمین می کند. همچنین نسبت به سایر محصولات آفت و بیماری کمتری دارد و از محصولاتی است که راحت‌تر و در زمان طولانی تری انبار می‌شود.

گیاهان دارویی در این شهرستان کشت می شوند. امروزه افراد زیادی به استفاده از گیاهان دارویی متمایل شده اند. خواص بی نظیر این گیاهان و نداشتن عوارض جانبی ناشی از مصرف آن‌ها باعث شده است که افراد زیادی به صورت‌های مختلف از آن ها استفاده کنند. به همین دلیل کشت گیاهان دارویی را می توان جزو مشاغل پرمزیت محسوب کرد. با توجه به اینکه گیاهان دارویی برای کشت، به مراقبت خاص و شرایط حساسی نیاز ندارند؛ بنابراین می توان در زمینه کشت آن ها در این شهرستان سرمایه گذاری کرد. تقاضای مصرف گیاهان دارویی به علت روی گردانی از داروهای شیمیایی و یا حتی استفاده برخی از این محصولات در تولیدات کارخانه‌های بزرگ دارویی همواره رو به افزایش است. از این گیاهان نه تنها برای درمان بیماری‌ها بلکه در صنایع کنسروسازی، نوشابه سازی، ‌عطرسازی و غذایی نیز استفاده می‌شود.

 

· خدمات

تنوع در حوزه مشاغل خدماتی بسیار زیاد است و حرفه های زیادی را در برمی گیرد که میزان سودآوری حرفه ها با توجه به نیاز و ظرفیت منطقه با یکدیگر تفاوت هایی دارد. برای مثال گردشگری از فعالیت هایی است که با سودآوری بسیاری همراه است و در شهرستان همدان نیز ظرفیت های بسیار خوبی برای سرمایه گذاری در زمینه گردشگری وجود دارد.

از جمله جاذبه های طبیعی و تاریخی این شهرستان می توان به گنجنامه، تپه عباس آباد و غار علی صدر اشاره کرد. همچنین این شهرستان دارای آثار باستانی تپه هگمتانه، گنبد علویان، آرامگاه بوعلی، آرامگاه باباطاهر و موزه تاریخی اکباتان می باشد  و دارای امامزاده عبدالله و امامزاده شازده حسین است که با استقبال بسیار خوبی مواجه شده اند.[15] با توجه به اینکه این شهرستان دارای بازدیدکنندگان داخلی و خارجی زیادی است؛ لذا احداث رستوران بومی و اقامتگاه در صورت افزایش تعداد گردشگر در این شهرستان، مزیت خواهد داشت.

رستوران‌های بومی، مکان‌هایی با فضای سنتی و متناسب با آداب ‌و ‌رسوم هر منطقه است که در آن‌ها بیشتر به ‌جای استفاده از میز و صندلی‌های مدرن از تخت یا سایر وسایل سنتی استفاده و علاوه بر سرو غذاهای محلی، ترشیجات خانگی و نوشیدنی‌هایی مانند چای و قهوه نیز عرضه می‌شود. رستوران‌ بومی جزء مهم‌ترین نمادهای فرهنگی محسوب می‌شود و می تواند در خانه های قدیمی موجود در هر منطقه اجرا شود. بسیاری از گردشگران و توریست های غذایی برای امتحان کردن غذاهای مختلف به سفر می روند و این مسئله برای مناطق مختلف قابل استفاده و بهره برداری است؛ بنابراین ایجاد رستوران بومی نیز از کسب و کارهای زود بازده است؛ زیرا هم تمایل مردم به سمت سرو غذاهای محلی بیشتر شده و هم معاملات این کسب و کار به صورت نقدی انجام می‌شود.

پیش از آن که یک گردشگر از شهری بازدید کند، بخشی از جستجوی آن‌‌‌‌‌ در مورد این خواهد بود که چگونه نزدیک‌‌‌‌‌‌ترین هتل و اقامتگاه را در شهر پیدا کند. حقیقت این است که اگر یک شهر توریستی فاقد هتل‌‌‌‌‌‌ و اقامتگاه‌‌‌‌‌‌های استاندارد باشد، احتمالاً بازدیدکنندگان (گردشگران) کمتری جذب خواهد کرد؛ بنابراین احداث اقامتگاه می تواند در این شهرستان سودآوری مناسبی به همراه داشته باشد. قابل ذکر است که این شهرستان دارای تعداد کافی پارک، شهربازی و سینما می باشد؛ بنابراین فعالیت در این زمینه پیشنهاد نمی شود.

 

· طیور

پرورش طیور یکی از مشاغل سخت و پرکاری است که به دلیل نیاز شهرستان به منابع غذایی، از اهمیت بالایی برخوردار است و سود سرشاری دارد. شهرستان همدان به دلیل داشتن شرایط آب و هوایی مناسب، قابلیت های خوبی در زمینه پرورش طیور دارد. در این شهرستان پرورش مرغ بومی و همچنین پرورش مرغ های گوشتی و تخم گذار در واحدهای سنتی و صنعتی انجام می شود.[16]

مرغ بومی در این شهرستان پرورش داده می شود و قابلیت توسعه نیز دارد. مرغ بومی نسبت به بیماری‌ها، گرما و سرما مقاومت بیشتری دارد و این امر باعث سوددهی بیشتر می شود. هرچند تلفات در مرغداری ها اجتناب ناپذیر است؛ اما در صورت رعایت بهداشت و واکسیناسیون می توان مرگ و میر مرغ ها را به حداقل رساند. اگر در پرورش مرغ بومی یا همان مرغ محلی از تجهیزات مدرن استفاده شود، سود بیشتری نصیب پرورش دهنده می شود. اما با خلاقیت می توان تجهیزات پرورش شامل آبخوری، دان خوری، لانه تخم گذاری و ... را با وسایل ساده ساخت. در واقع با کمترین تجهیزات می توان به پرورش مرغ بومی پرداخت.

پرورش مرغ تخم گذار علاوه بر اینکه به تأمین منابع غذایی طبیعی و رونق تولید کمک می کند نقش به‌سزایی در امر اشتغالزایی، بهبود وضع اقتصادی و خودکفایی در تولید محصول ارگانیک و طبیعی ایفا می‌کند. راه‌اندازی کسب و کار پرورش مرغ تخم‌گذار به صورت محدود، نیاز به تکنولوژی پرهزینه‌ای ندارد و با بهره گیری از امکانات کم و موجود در روستا یا محل زندگی خود می توان شرایط اجرای طرح را فراهم کرد. پرورش مرغ تخم‌گذار حتی به صورت صنعتی و با تمام تجهیزات مدرن می‌تواند در صورت پیدا کردن بازار مناسب، سالیانه حدود 20 تا 30 درصد سودآوری داشته باشد که رقم مناسبی است.

در راستای تأمین نیازهای مردم شهرستان، لازم است در زمینه تولید گوشت سفید و پرورش مرغ گوشتی فعالیت کرد. ارزش غذایی بالای گوشت طیور، کم بودن افت پس از کشتار، سالم و بهداشتی بودن گوشت طیور، قابلیت هضم و جذب بالا،رشد سریع، صرفه جویی در جایگاه و زمین و دوره بازگشت سرمایه سریع از فواید پرورش مرغ گوشتی هستند. بدیهی است گوشت مرغ به سبب مزیتهای فراوانی که دارد به عنوان منابع تأمین پروتئین می تواند در شهرستان مطرح شود و نیاز عمومی را در این زمینه مرتفع نماید. نسبت ضایعات در گوشت مرغ در مقایسه با سایر دام ها کمتر است؛ به طوری که در گوشت گوسفند ضایعات حدود 50 درصد و در مرغ حدود 25 درصد است. ضریب تبدیل جیره غذائی به گوشت در مرغ نسبت به سایر دام ها بالا می باشد؛ به طوری که در مرغ های اصلاح شده این ضریب 2 تا 2.2 درصد و در گوساله و گاو بین 6 تا 9 درصد متغیر است. با توجه به دلایل فوق ایجاد واحد پرورش مرغ گوشتی در شهرستان مزیت دارد و تنها باید بازاریابی کرد تا بتوان محصول را با قیمت مناسب به فروش رساند.

همچنین شترمرغ، بوقلمون، کبک و بلدرچین به مقدار کمی در این شهرستان پرورش داده می شوند. شرایط آب و هوایی شهرستان همدان برای پرورش این طیور، مناسب می باشد و در اولویت های بعدی مزیت دارند.[17]

شترمرغ در گروه پرندگان طبقه بندی شده و گوشت آن جزء گوشت‌های قرمز محسوب می‌شود که نسبت به دیگر گوشت‌های قرمز کم چرب‌تر و سالم‌تر است؛ به طوری که ۹۰ درصد آن قابلیت هضم داشته و بعد از گوشت ماهی در رتبه دوم قرار دارد. پوست این پرنده از بهترین نوع چرم بوده، مقاومتش سه برابر چرم گاو است، ظرافت خاصی دارد و در تولید کیف و کفش با قیمت بالا به کار می رود. علاوه بر آن، از پر و تخم شترمرغ، ناخن و قرنیه چشم آن برای مصارف صنعتی، دارویی، زینتی و نیز تولید نخ بخیه استفاده می شود. همچنین با استفاده از پوکه تخم این پرنده در زمینه صنایع دستی و  خلق آثار هنری می توان اشتغال زایی کرد.

با توجه به این که گوشت بوقلمون دارای خواص غذائي ويژه ای بوده و محدوديت مصرف خاصي نيز ندارد؛ مي تواند به عنوان جايگزين مناسبی براي گوشت قرمز به خصوص در بيمارانی که مصرف گوشت قرمز برای آنها با محدوديت هایی همراه است، مطرح گردد. از ديگر امتيازات گوشت بوقلمون وجود هر دو نوع گوشت سفيد و قرمز در يک لاشه است. گوشت سفيد 65 درصد و گوشت قرمز 35 درصد وزن يک لاشه 8 کيلوگرمی را تشکيل مي دهند.

کبک پرنده‌ای وحشی است که در کوهستان‌ها زندگی می‌کند. این پرنده از قدرت پرواز کمی برخوردار بوده و در دنیا گونه‌های متعددی از آن وجود دارد. محصولات کبک نسبت به سایر طیور به دلیل طعم و کیفیت مناسب، قیمت بیشتری داشته و مشتریان خاص خود را دارند و از جهت دیگر به دلیل مقاومت نسبتاً بالای این پرنده در مقابل بیماری‌ها، تلفات آن نسبت به سایر پرندگان کمتر است. همچنین می‌توان به بازار جوجه و تخم کبک اشاره نمود که قابلیت تولید و عرضه بیشتر را دارند و از نظر صادرات در برخی از استان ها (مانند خراسان جنوبی) در وضعیت مناسبی قرار دارند. همچنین با پرورش کبک به ‌صورت صنعتی می‌توان بخشی از نیاز شهرستان در حوزه گوشت را تأمین کرد.

بلدرچین پرنده ای با جثه کوچک است و در برابر بسیاری از بیماری ها مقاوم می باشد. پرورش بلدرچین به دلیل هزینه های جاری پایین، بازارفروش مناسب، کوتاه بودن دوره پرورش (40 روز) و عدم پرورش انحصاری توسط شرکت های بزرگ دارای مزیت است. محصولات این پرنده شامل گوشت، تخم بلدرچین و کود است. گوشت و تخم این پرنده دارای ارزش غذایی و دارویی بوده و همچنین سرشار از پروتئین است.

 

· شیلات

پرورش ماهی از جمله مشاغلی است که در شهرستان همدان انجام می شود ولی خیلی گسترده نیست. از جمله ماهیان پرورشی در این شهرستان می توان به قزل آلا اشاره کرد.[18] آب مورد نیاز برای پرورش ماهی ها در این شهرستان از سد اکباتان تأمین می شود.[19] افزایش فعالیت در این حوزه به دلیل بازار مصرف بهتر، مزیت بالاتری دارد. افزایش فعالیت در حوزه شیلات مستلزم ایجاد بازار فروش مناسب در شهرستان و در خارج از استان می باشد.

ماهی قزل آلا یکی از معروف ترین گونه های ماهیان سردآبی است. قزل آلا یکی از منابع خوب آهن است. این نوع ماهی طرفداران زیادی در بین مردم دارد؛ لذا راه اندازی پرورش آن در این شهرستان، علاوه بر ایجاد اشتغال پایدار، سوددهی مناسبی را به همراه خواهد داشت.

 

کشاورزی

صنایع

خدمات

ردیف

باغداری

دامداری

زراعت

طیور

شیلات

صنایع غذایی

صنایع تبدیلی و تکمیلی

صنعت

صنایع دستی

خدمات

1

احداث باغ گردو (1)

پرورش گوسفند بومی (نژاد مهربان) (1)

کشت سیب‌زمینی (1)

پرورش مرغ بومی (1)

پرورش ماهی قزل‌آلا (1)

تولید لبنیات (1)

کشتارگاه دام (1)

توسعه و تولید محصولات چوبی نظیر مبلمان (1)

چرم دوزی (1)

احداث رستوران بومی (1)

2

احداث باغ انگور (2)

زنبورداری (1)

کشت گندم (2)

پرورش مرغ تخم گذار (1)

فرآوری انگور (2)

تولید خوراک دام (1)

تولیدی پوشاک (2)

سفال و سرامیک (2)

احداث اقامتگاه (1)

3

احداث گلخانه صیفی جات (خیار و گوجه فرنگی) (2)

پرورش گوسفند افشاری (2)

کشت جو (2)

پرورش مرغ گوشتی (1)

تولید خشکبار (2)

احداث کشتارگاه طیور (3)

تولید کود و سموم شیمیایی (3)

قالی بافی (3)

4

احداث گلخانه فلفل دلمه‌ای (3)

پرورش بز سانن (3)

کشت یونجه (2)

پرورش شترمرغ (2)

تولید مربا (2)

بسته بندی میوه (3)

تولید مواد شوینده و لوازم بهداشتی (3)

گلیم بافی (3)

5

گلخانه توت فرنگی (4)

پرورش بز آلپاین (3)

کشت سیر (2)

پرورش بوقلمون (2)

تولید کمپوت (2)

بسته بندی سیر (3)

تولید آب معدنی (4)

عروسک بافی (3)

6

احداث باغ آلو (5)

پرورش گاو سمینتال (4)

کشت گیاهان دارویی (3)

پرورش کبک (3)

تولید چیپس میوه (2)

بسته بندی گوشت و مرغ (3)

تولید دارو (4)

منبت کاری (4)

7

احداث باغ هلو (5)

پرورش گاو بومی (4)

پرورش بلدرچین (4)

تولید ترشی (2)

بسته بندی عسل (3)

تولید تجهیزات گلخانه (5)

معرق کاری (4)

8

احداث باغ شلیل (5)

پرورش گاو دورگ (4)

تولید سوسیس و کالباس (3)

احداث سردخانه (4)

تولید لوازم خانگی (5)

میناکاری (5)

9

احداث باغ زردآلو (5)

تولید رب گوجه فرنگی (4)

بسته بندی خشکبار (4)

تولید ادوات کشاورزی (6)

نگارگری (5)

10

احداث باغ گیلاس (5)

فرآوری گیاهان دارویی (4)

فرآوری پوست دام (4)

تولید مصالح ساختمانی (7)

برش سنگ های انگشتری (5)

11

احداث باغ آلبالو (5)

تولید آرد (4)

بسته بندی سوغاتی (5)

خیاطی (5)

12

احداث باغ سیب (5)

13

احداث باغ شفتالو (5)

در انتهای تحلیل یک لیست مزیت‌سنجی 55 تایی در جدول زیر ارائه ‌شده‌ است. این جدول مشاغل فوق را در کنار هم نشان می‌دهد.

 

مشاغل	مزیت
احداث باغ گردو	1
احداث باغ انگور	2
تولید لبنیات	3
فرآوری انگور	4
پرورش گوسفند بومی (نژاد مهربان)	5
زنبورداری	6
توسعه و تولید محصولات چوبی نظیر مبلمان	7
تولیدی پوشاک	8
چرم دوزی	9
سفال و سرامیک	10
کشت سیب‌زمینی	11
احداث گلخانه صیفی جات، فلفل دلمه ای و توت فرنگی	12
تولید خشکبار	13
تولید مربا و کمپوت	14
تولید چیپس میوه	15
تولید ترشی	16
احداث کشتارگاه دام	17
تولید خوراک دام	18
کشتارگاه طیور	19
احداث باغ آلو، هلو، شلیل، زردآلود، گیلاس و آلبالو، سیب و شفتالو	20
تولید سوسیس و کالباس	21
تولید رب گوجه فرنگی	22
فرآوری گیاهان دارویی	23
تولید آرد	24
بسته بندی میوه	25
بسته بندی گوشت و مرغ	26
بسته بندی عسل	27
پرورش گوسفند افشاری	28
پرورش بز سانن و آلپاین	29
تولید کود و سموم شیمیایی	30
تولید مواد شوینده و لوازم بهداشتی	31
تولید آب معدنی	32
کشت گندم	33
کشت جو	34
قالی بافی	35
گلیم بافی	36
احداث سردخانه	37
بسته بندی خشکبار	38
فرآوری پوست دام	39
پرورش گاو سمینتال	40
پرورش گاو بومی	41
پرورش گاو دورگ	42
تولید دارو	43
تولید تجهیزات گلخانه	44
تولید لوازم خانگی	45
تولید ادوات کشاورزی	46
تولید مصالح ساختمانی	47
پرورش مرغ بومی	48
پرورش مرغ تخم گذار	49
پرورش مرغ گوشتی	50
میناکاری	51
کشت گیاهان دارویی	52
احداث رستوران بومی	53
احداث اقامتگاه	54
پرورش شترمرغ	55

 

* این فایل با همکاری کمیته امداد امام خمینی (ره) تهیه و تدوین شده است.

نیازمندی های موجود در همدان

مشاهده تمامی نیازمندی ها