اسکو

مزيت‌سنجي و اولويت‌بندي كسب‌وكارهاي موجود در هر شهرستان برمبناي يک روش تحقيق انجام مي‌شود. در اين روش تحقيق، يک شناسنامه براي هر شهرستان و يک شناسنامه براي هر كسب‌وكار تدوين مي‌شود. اين شناسنامه‌ها به عنوان ورودي به نرم‌افزار داده‌شده و خروجي نرم‌افزار هم‌پوشاني اين دو شناسنامه و تعيين مشاغل مزيت‌دار شهرستان است. اين اولويت‌بندي‌ها توسط كارشناسان و افرادخبره هر شهرستان بازبيني و اصلاح مي‌شوند. يكي از منابع تحليل همين ليست مزيت‌سنجي اصلاح‌شده‌است. يكي ديگر از منابع تحليل، مصاحبه با كارشناسان و متخصصين حوزه اشتغال هر شهرستان است. در هر شهرستان با حداقل 3 نفر از اين افراد مصاحبه انجام مي‌شود. اين مصاحبه‌ها پياده‌سازي و ارزيابي مي‌گردد. در صورت وجود تناقض و ابهام بين اين 3 مصاحبه و ليست مزيت‌سنجي، مصاحبه‌هاي تكميلي و حتي مصاحبه بيشتر هم صورت مي‌گيرد تا تيم تحليل به نتيجه نهايي مطلوب دست‌يابد. بنابراين خروجي هر شهرستان از تجميع مصاحبه‌ها و ليست مزيت‌سنجي حاصل مي‌شود. در ادامه تحليل شهرستان اسکو ارائه‌شده‌است.

 

تعیین کسب‌وکارهای مزیت‌دار شهرستان

همانطوريكه در قسمت مقدمه اشاره‌شده مبناي تحليل، مصاحبه‌ها و ليست مزيت‌سنجي است. از بررسي اين دو منبع رسته‌هاي رايج و اولويت‌دار شهرستان تعيين شده‌است. مبناي اين اولويت‌بندي، فراواني و ميزان اشاره افراد كارشناس به كسب‌وكارهاي رايج در هر شهرستان و اولويتي كه اين مشاغل در ليست مزيت‌سنجي دارند، است. در هر رسته كسب‌وكارهاي رايج به ترتيب اولويت مشخص شده‌است. در تحليل به مشاغل موجود، مشاغل قابل توسعه و مشاغلي كه هنوز در شهرستان راه‌اندازي نشده و پتانسيل ايجاد آن‌ها در شهرستان وجوددارد، اشاره شده‌است. مزيت‌هاي شغلي به ترتيب اولويت در ادامه آورده شده‌است.

 

باغداری
دامداری
صنایع غذایی
زراعت
خدمات
صنایع دستی
صنایع تبدیلی و تکمیلی
طیور
صنعت
شیلات

 

· باغداری

در یک نگاه کلی می توان گفت نقش کشاورزی و به خصوص باغداری در کاهش فقر بسیار چشمگیرتر از دیگر بخش‌ها بوده و در برقراری الگوی صحیح توسعه شهری مؤثر است و در صورت بی توجهی به این بخش، توسعه شهرنشینی، الگوی متمرکز و ناسالمی به خود می‌گیرد که پیدایش شهرهای بزرگ با هزینه زندگی بسیار بالا مثال بارز آن است. با توجه به شرایط اقلیمی شهرستان اسکو، باغداری یکی از حرفه های پررونقی است که تعداد زیادی از افراد به آن اشتغال دارند و قابلیت خوبی برای افزایش تولیدات باغی در این شهرستان وجود دارد. لازم به ذکر است تمام پیشنهادات مربوط به توسعه تولید محصولات کشاورزی اعم از باغی و زراعی منوط به وجود زمین کافی در شهرستان است.

گردو از جمله محصولات باارزشی است که به مقدار زیادی در شهرستان اسکو تولید می شود. تولید این محصول اشتغال خوبی در منطقه ایجاد کرده و به عنوان محصول شناخته شده این منطقه به لحاظ کیفیت و کمیت مطرح است. با توجه به بازدهی خوب این محصول در شهرستان اسکو و سودآوری آن، فعالیت در زمینه گسترش باغات گردو و یا احداث باغات جدید از جمله پیشنهادات شغلی این حوزه است.  گردو، درختی چندساله و مقاوم است که پس از رشد کامل، هر درخت تا 18 کیلوگرم تولید محصول خواهد داشت. محصول نهایی قیمت بالایی دارد که هم در داخل کشور طرفداران زیادی داشته و هم قابلیت بالای صادرات دارد. در صورت احداث باغ گردو، تا سال های سال نیاز به سرمایه گذاری و کشت دوباره وجود ندارد؛ زیرا درخت گردو دارای عمر طولانی است و تا ده ها سال قابلیت برداشت دارد. میوه گردو هم جزء معدود میوه هایی است که هیچ گونه نیازی به هزینه انبار در سردخانه ندارد و به دلیل ماندگاری طولانی، می تواند چند ماه و حتی چند سال مورد مصرف قرار گیرد. در ضمن چوب درخت گردو هم برای منبت کاری، خراطی و کنده کاری، ساخت مجسمه و اشیاء دکوری، ساخت آلات موسیقی و همچنین در دکوراسیون داخلی منزل و ساخت روکش های چوب بسیار پرکاربرد است. این چوب نیمه سنگین و نیمه سخت بوده و مقاومت مناسبی در برابر فشار، خمش، رطوبت و کشش دارد.

زردآلو از جمله میوه های هسته داری است که تولید انبوهی در شهرستان اسکو دارد. با توجه به وجود پتانسیل لازم برای کاشت این درخت در شهرستان، سرمایه گذاری در زمینه توسعه تولید این محصول، پیشنهاد می شود. زردآلو در اقلیم آب و هوایی سرد به خوبی رشد می کند. این درخت در اراضی شیبدار نیز قابل رشد و نسبت به خشکی مقاوم است. زردآلو به عنوان تازه خوری و برای استفاده در صنایع غذایی مختلف، کاربرد دارد. بنابراین از بازارفروش خوبی برخوردار است و تولید آن صرفه دارد.

یکی دیگر از محصولات باغی معروف در شهرستان اسکو که سطح کشت وسیعی را به خود اختصاص داده است، گل محمدی است. هرساله مقدار انبوهی گل محمدی از گلستان های این شهرستان برداشت می شود. با توجه به وجود ظرفیت کافی برای کاشت گل محمدی و مزایای قابل توجه این محصول، توسعه تولید آن مزیت اقتصادی این منطقه محسوب شده و پیشنهاد می شود. گل محمدی، گیاهی مقاوم به کم آبی، آفات و امراض است، که علاوه بر خواص درمانی، دارای مزیت‌های اقتصادی فراوانی مانند ارزش صادراتی، جذب گردشگر و اشتغال زایی است. غنچه خشک، مایع گلاب، روغن و اسانس، فرآورده‌های برگرفته از گل محمدی است که علاوه بر عرضه در بازارهای داخلی، قابلیت صادرات به کلیه کشورهای جهان را دارا است.

بادام از دیگر میوه های خشکی است که باغاتی را در این شهرستان به خود اختصاص داده است و تولید قابل توجهی دارد. بادام یک محصول ارگانیک محسوب می‌شود و با توجه به اینکه به کم آبی مقاوم بوده، نگهداری آن نسبت به سایر درختان آسانتر است و با قیمت بالایی در بازار فروش عرضه می‌شود، افزایش تولید آن سوددهی خوبی به همراه دارد. شهرستان اسکو به لحاظ شرایط خوب آب و هوایی، از مراکز عمده تولید بادام در استان آذربایجان شرقی به شمار می رود.[1] منطقه یال ایلخچی شهرستان اسکو بهترین شرایط را برای برداشت این محصول دارا است؛ باتوجه به نکات گفته شده فعالیت در این زمینه از جمله پیشنهادات شغلی این حوزه محسوب می شود. همچنین در شهرستان اسکو چغاله بادام نیز برداشت می شود. چغاله بادام میوه ی درخت بادام در ابتدای رویش است، تا حدودی سفت بوده و قشر خارجی آن سبز رنگ و پوشیده از کرک ظریفی است. برداشت این میوه نارس و عرضه آن در بازار، با درآمدزایی بسیار خوبی همراه است و علاقه مندانی که دارای باغ بادام هستند، می توانند برای انجام این کار اقدام کنند.

پسته از جمله محصولات دارای ارزش اقتصادی بالاست که کاشت آن در شهرستان اسکو، در چند سال اخیر آغاز شده و نتایج بسیار خوبی از این فعالیت حاصل شده است. بنابراین سرمایه گذاری در زمینه احداث باغات پسته از جمله فعالیت هایی است که صرفه اقتصادی بالایی دارد و پیشنهاد می شود. با توجه به بحران آب، اصلاح الگوی کشت در شهرستان بیش از پیش در اولویت بوده و به این منظور پسته به عنوان درخت مقاوم به خشکی مورد توجه قرار گرفته است. در شرایط کم آبی این محصول مهم و استراتژیک به دلیل ارزش اقتصادی بالا توانسته است معیشت باغداران را متحول ساخته و منطقه ایلخچی این شهرستان را به قطب کشت پسته تبدیل کند.[2] اصولا درخت پسته از ۷ تا ۹ سال پس از کاشت نهال و پیوند، شروع به دادن محصول می‌نماید. کسانی که قصد احداث باغ پسته را دارند برای داشتن سود اقتصادی باید کمی صبور باشند. بهترین خاک برای کاشت درخت پسته، خاک رسی یا شنی است. کیفیت آب مصرفی برای آبیاری درخت پسته به گونه ای است که در کاشت سایر محصولات کشاورزی با آن آب غیر ممکن یا غیر اقتصادی است. شرایط مناسب آب و هوایی برای کاشت نهال پسته اقلیم گرم و خشک در تابستان (گرمای سوزان نباشد) و زمستان سرد و معتدل است. اما در مناطق سردسیر نیز می توان اقدام به کاشت درخت پسته کرد ولی باید توجه داشت در این مناطق بهترین زمان کاشت نهال پسته، بعد از سپري شدن يخبندان است. انتخاب پایه مناسب نکته دیگری است که لازم است درنظر گرفته شود. یک پایه پسته قوی و ایده آل باید نسبت به بیماری های مختلف مقاوم و دارای رشد بالایی باشد، همچنین مقاومت و سازگاری زیادی در برابر کم آبی و شوری داشته باشد. محصول پسته به لحاظ اهمیتی که اندام های مختلف گونه های متعدد درختان پسته از نظر خوراکی و صنعتی دارد همواره حائز اهمیت فراوانی بوده و انسان از میوه، پوست، هسته، برگ، ساقه و حتی صمغ آن نیز استفاده می برده است.

سیب درختی از دیگر محصولات شهرستان اسکو است که میزان تولید مناسبی دارد و توسعه تولیدات آن نیز با درآمدزایی خوبی همراه است. سیب درختی یکی از مهمترین میوه های مناطق سردسیری و معتدل است که میوه تازه و فرآورده های آن بزرگترین تجارت جهانی را در بین میوه های باغی دارا است.[3]

توت نوغان از دیگر محصولاتی است که کاشت درخت آن در شهرستان جواب می دهد و در حال حاضر نیز تولید می شود. با توجه به وجود صنعت نوغانداری و ابریشم بافی در شهرستان، توسعه این فعالیت سودده بوده و به توسعه این صنایع نیز کمک می کند. بنابراین فعالیت در این زمینه از جمله پیشنهادات شغلی در این حوزه است.

گلابی و میوه های هسته داری همچون آلبالو، گیلاس، آلو و گوجه سبز از دیگر تولیدات باغی این شهرستان هستند که میزان تولید چندان زیادی ندارند اما این محصولات با شرایط اقلیمی شهرستان سازگار بوده و پتانسیل لازم برای افزایش تولید آن ها فراهم است، بنابراین سرمایه گذاری در زمینه توسعه باغات مربوطه از جمله پیشنهادات شغلی در این حوزه است. نگهداری گلابی کار چندان سختی نیست به همین دلیل خیلی از کشاورزان خانگی به کاشت و نگهداری آن تمایل دارند. گلابی با مقدار کمی مراقبت هم رشد می کند و از این جهت به درخت سیب شباهت دارد. گل های گلابی همزمان با برگ هایش می رویند و میوه آن شیرین آبدار است. گلابی نیاز به آبیاری زیادی ندارد، آبیاری بیش از حد سبب ریزش برگ های آن می شود و خشکی نیز گیاه را پژمرده می کند. در طول دوران رشد 2 نوبت آبیاری در هفته کافی است.

آلو، آلبالو، گیلاس و گوجه سبز نیز از جمله محصولاتی هستند که به عنوان تازه خوری و یا استفاده در صنایع غذایی مختلف کاربرد زیادی دارند و از بازارفروش خوبی برخوردارند. درخت گوجه سبز جزء درختان مناطق معتدل و سرد است و در طی زمستان تا سرمای حدود ۳۰- درجه سانتیگراد را تحمل می‌کند. از نظر تحمل دمایی نیز بهترین طیف تا حدود ۳۵ درجه است اگرچه که دما‌های بالاتر را نیز مثلا تا حدود ۴۰ درجه در صورت عدم خشکی کشیدن و آبیاری مناسب تحمل می‌کند. درختان گوجه سبز را می‌بایست در مکان‌هایی با نور کامل و مستقیم آفتاب کاشت و این درخت با مکان‌های سایه سازگاری ندارد یعنی حداقل باید ۸-۶ ساعت نور مستقیم در محیط وجود داشته باشد.

سبزیجاتی همچون گشنیز و ترخون از جمله محصولاتی هستند که در این شهرستان به میزان کم کاشته می شوند. با توجه به بازارفروش خوب این محصولات، توسعه تولید آن ها به صرفه بوده و می توان در این زمینه سرمایه گذاری کرد.

در شهرستان اسکو پرورش قارچ نیز صورت می گیرد. به عنوان مثال در حال حاضر پرورش قارچ در روستایی نزدیک به ارومیه انجام می شود و محصولات تولیدی نیز به همان منطقه ارسال می شود.[4] بررسی ها نشان می دهد در صورت تامین بازارفروش این محصول، بازهم می توان در این زمینه فعالیت داشت. به صورت کلی میزان مصرف قارچ در سال های اخیر رشد خوبی داشته و سرانه مصرف بالا رفته است. مشتری داشتن این محصول از یک سو و غنی از پروتئین و ویتامین بودن آن از سوی دیگر، باعث شده که جایگزین مناسبی برای گوشت باشد. پرورش قارچ از شغل هایی است که می توان با سرمایه اولیه کم و محیط کوچک شروع کرد. یک دوره کامل پرورش قارچ 60 روز طول می کشد که قابلیت کاهش به 35 روز را دارد.

در رابطه با وضعیت احداث گلخانه در شهرستان اسکو باید گفت که بررسی ها نشان می دهد شرایط لازم برای احداث گلخانه در شهرستان اسکو وجود ندارد.[5] هرچند که در حال حاضر گلخانه پرورش گل های زینتی وجود دارد اما توسعه گلخانه در این منطقه پیشنهاد نمی شود.

 

· دامداری

دامداری در شهرستان اسکو از رونق خوبی برخوردار است و با توجه به بررسی‌های انجام شده، پتانسیل لازم برای توسعه دامداری دراین شهرستان وجود دارد. فعالیت در این حوزه شغلی و افزایش بهره وری در آن، می تواند از راهکارهای کاهش وابستگی به درآمد نفتی باشد و عاملی برای توسعه صنایع غذایی، تبدیلی و تکمیلی محسوب شود. دامداری در این شهرستان اکثرا به صورت سنتی انجام می شود و دام های پرورشی نیز شامل دام های سنگین مانند گاو و شتر و دام های سبک مانند گوسفند و بز گوشتی هستند. در نتیجه دامداری در شهرستان اسکو میزان مناسبی شیر و گوشت تولید می شود. بررسی ها نشان می دهد زمینه برای گسترش پرورش تمام دام های گفته شده به منظور تولید شیر و گوشت وجود دارد ولی  پرورش گوسفند و گاو در اولویت اول مزیت های شغلی این حوزه قرار می گیرد.

در این شهرستان علاوه بر گوسفندبومی، گوسفند نژاد افشاری و قزل نیز پرورش می یابد. با توجه به مزایای قابل توجه پرورش این دام ها، توسعه پرورش آن ها صرفه اقتصادی بالایی داشته و پیشنهاد می شود.

پرورش گوسفند نسبت به سایر حیوانات، بیشتر مورد توجه دامداران قرار گرفته؛ زیرا توان گوسفند برای تحمل اقلیم های متفاوت بیشتر است، جیره غذایی کمتر و در نتیجه هزینه کمتری نیاز دارد، تمامی فرآورده های دامی مانند گوشت، شیر، ماست، کره، و حتی پشم و پوست دام پرکاربرد هستند و فروش این فرآورده ها در تمامی روزهای سال انجام می‌شود. قیمت گوشت گوسفند بالا است و به علاوه اجزای گوسفند مانند دل، قلوه، جگر، سیرابی، کله پاچه، خوش گوشت و … نیز قابل فروش هستند. خرید دام برای قربانی کردن در ایام مذهبی مانند عید قربان و … موجب رونق این کسب و کار می‌شود؛ بنابراین گسترش پرورش گوسفند سوددهی خوبی را خواهد داشت. گوسفند افشاری یکی از نژادهای بسیار مهم گوسفند داشتی است که بومی استان زنجان است. مدیریت پرورشی بهینه این نژاد می تواند سودآوری واحد گوسفندداری را افزایش دهد. دلایل زیادی باعث شده است که امروزه گوسفندان نژاد افشاری جزء پر فروش ترین گوسفندان باشند. این نژاد به آب و هوای سرد عادت داشته و دارای جثه ای بزرگی است. گوسفند افشاری جزء گوسفندان سنگین ‌دنبه کشور محسوب می‌گردد. سرعت رشد بالا، تولید شیر خوب و پرچرب و بهترین گوشت قرمز (که باعث‌شده است که جزء گوسفندان دو منظوره گوشتی – شیری قرار بگیرد.)، بهبود  کمی و کیفی پشم گوسفند، سازگاری و عادت پذیری با شرایط آب و هوایی مناطق سردسیر، قدرت راهپیمایی و کوه پیمایی خوب، توان چند قلو زایی، مقاومت در برابر امراض و انگلهای منطقه و بالا بودن ضریب تبدیل و داشتن بازده اقتصادی مطلوب از جمله مزایای پرورش گوسفند افشاری است. گوسفند قزل نیز از نژادهای دنبه‌دار است كه منطقه زیست آن در ایران، آذربایجان شرقی و مناطق كوهستانی تبریز می‌باشد. رنگ بدن این حیوان نیز معمولا بين قهوه اي روشن تا قهوه اي تيره متغير است. نژاد گوسفند قزل گوشتی_شیری است.

همچنین در شهر ایلخچی در شهرستان اسکو گوسفند رومانف و بز سانن نیز پرورش می یابد که می توان آن ها را به صورت گسترده تر در سطح شهرستان پرورش داد. البته پرورش این نزاد ها در اولویت های بعدی مزیت های شغلی این حوزه قرار می گیرد. گوسفند رومانوف جزء به صرفه ترین و بهترین گوسفندان گله گوشتی – زایشی است. این نوع گوسفند، یک گوسفند روسی است که اصل ‌نژاد آن متعلق به دره ولگا، در شمال غرب مسکو است. رومانوف یک ‌نژاد خالص بوده و از تلاقی نژاد‌ها به‌وجود نیامده است. باروری بسیار خوب، بالاترین میزان چندقلوزایی، فصل تولیدمثل بسیار طولانی، امکان تولیدمثل در تمام طول سال، سازگاری و عادت کردن به آب و هوای سرد و خوراک محلی برخی از ویژگی‌های خوب این نژاد هستند. نژاد رومانوف گرچه از دسته گوسفندان گوشتی است؛ اما پشم این نژاد بسیار محکم و باکیفیت است و سالانه 5/4 کیلوگرم پشم قابل استحصال دارد که از جنبه اقتصادی برای پرورش‌دهنده سرمایه ساز است. بز سانن یک نژاد شیری پرتولید است که نسبت به بزهای بومی، تولید شیر بسیار بیشتری دارد و می‌تواند بخشی از نیاز کشور به شیر و پروتئین حیوانی را تأمین نماید. نرخ تبدیل مواد خوراکی به شیر در بزهای سانن بالاتر می‌باشد که این امر موجب افزایش بازدهی بز سانن از خوراک مصرف شده توسط آن می‌شود. کسب و کار پرورش بز سانن موجب اشتغال‌زایی و رغبت بیشتر جوانان به امر دام‌پروری می‌شود. هر کیلوگرم شیر بز با قیمت بیشتری نسبت به شیر گاو فروخته می‌شود و در نقاط مختلف کشور طرفداران خاص خود را دارد.

توسعه پرورش بز گوشتی نیز در این شهرستان مزیت اقتصادی دارد. به طورکلی بز به‌عنوان یک حیوان اهلی نشخوارکننده جهت تولید شیر و گوشت در مناطق مختلف پرورش داده می‌شود. جثه کوچک، کم توقع بودن و مقاومت در برابر بیماری‌ها و شرایط سخت محیطی، باعث شده تا بز به‌عنوان حیوانی محبوب در بین دامداران تلقی شود. در نقاط مختلف از این حیوان علاوه بر تولید شیر و گوشت، جهت تولید پوست و الیاف مویی نیز استفاده می‌شود. البته پرورش بز گوشتی در اولولیت های بعدی مزیت های شغلی قرار می گیرد.

گاو نیز از جمله حیوانات اهلی به شمار می‌آید که فواید فراوانی دارد و انسان‌ها با علم به این موضوع به نگهداری و پرورش و بهره‌برداری از این حیوان می‌پردازند. گوشت و شیر، دو محصول مهم و عمده این حیوان به شمار می‌آیند که نقش اساسی در تامین مواد غذایی انسان‌ها دارد؛ اما شیر و گوشت علاوه بر آن‌که به‌صورت خام استفاده می‌شوند، با پالایش و فراوری در قالب محصولات لبنی و گوشتی گوناگون نیز مورد استفاده قرار می گیرند. مهمترین نکته در اهمیت پرورش گاو شیری و پرواربندی گاو ، تامین نیاز داخل کشور به محصولات لبنی و گوشتی و کاهش وابستگی به واردات است. علاوه بر تحقق این مهم، در ایجاد اشتغال و فعال شدن نیروهای جویای کار در سطح شهر و روستا و افزایش رونق اقتصادی و افزایش قدرت خرید مردم تاثیر دارد و تولید داخلی را تقویت می کند. در بین گاوهای پرورشی در شهرستان علاوه بر گاوهای بومی، گاوهای دورگه پرورش می یابند که بازدهی خوبی داشته اند. بنابراین گسترش فعالیت در این زمینه مقرون به صرفه است و پیشنهاد می شود.

همانطور که گفته شد شتر از دیگر دام های سنگین شهرستان است. این دام در حال حاضر در منطقه ایلخچی و مناطق نزدیک به آذرشهر و دریاچه ارومیه پرورش می یابد.[6] با توجه به پتاسیل پرورش این دام در شهرستان می توان نسبت به توسعه آن اقدام و کسب درآمد کرد. پرورش شتر نسبت به سایر دام ها مزیت‌هایی مانند قابلیت سازگاری با شرایط سخت محیطی مناطق خشک و نیمه خشک، تحمل گرما، کم آبی و کیفیت پایین علوفه و مقاومت نسبی در مقابل امراض و عوامل بیماری زا دارد. همچنین شتر در مقایسه با سایر دام های اهلی علوفه را با قابلیت هضم بالا و بازده بیشتری استفاده می نماید و قادر است از انواع خاص گیاهان مرتعی (خشبی و خاردار و تیغ دار) به میزانی استفاده نماید که سایر دام ها قادر به استفاده از آن نیستند. از دیگر فواید پرورش شتر، حداقلِ نیاز به تاسیسات، تجهیزات و امکانات پرورش و نگهداری و در نتیجه کمترین نیاز به سرمایه گذاری سنگین را در مقایسه با سایر دام‌ها دارد. گوشت شتر منبع بسیار خوبی برای بسیاری از مواد غذایی مهم و مورد نیاز بدن می‌ باشد. این گوشت حاوی پروتئین‌ هایی با ارزش غذایی بالا و تعدادی از ویتامین ‌های مفید و مورد نیاز بدن نظیر ویتامین ‌های گروه B و برخی از عناصر معدنی مهم نظیر آهن ، فسفر و کلسیم است. سازمان ملل متحد شیر شتر را جزو سالم‌ترین شیر حیوانی جهان شمرده است و به ‌دلیل خواص زیاد شیر شتر برخی محققان به آن «طلای سفید بیابان» می‌گویند. در تحقیقات جدید، خواص متعددی برای شیر شتر به‌اثبات رسیده، این تحقیقات بیانگر آن است که پادتن‌های موجود در شیر شتر علاوه بر اینکه موجب ماندگاری طولانی‌تری نسبت به اغلب محصولات لبنی می‌‌شود، سیستم ایمنی بدن را تقویت کرده و باعث غلبه سیستم دفاعی بدن در برابر بیماری‌هایی نظیر سرطان، ایدز، آلزایمر، هپاتیت C می‌‌شود و از این نظر شیر شتر ساختار و ‌خصوصیاتی بسیار شبیه شیر انسان دارد. لازم به ذکر است پرورش شتر در اولویت های بعدی مزیت های شغلی این حوزه قرار می گیرد.

زنبورداری از دیگر حرفه های مردم شهرستان اسکو است که به صورت کوچ رو و در سطح خوبی انجام می شود. با توجه به ظرفیت های شهرستان برای انجام این حرفه، می توان در زمینه توسعه آن سرمایه گذاری کرد. پرورش زنبور عسل از جمله مشاغلی است که می تواند سود خوبی به همراه داشته باشد. باردهی گل ها و میوه ها با گرده افشانی توسط زنبور عسل افزایش می یابد. این مسئله باعث شده ارزش اقتصادی پرورش زنبور عسل بسیار بیشتر از ارزش ریالی حاصل از تولید عسل باشد. در طی فرآیند پرورش و نگهداری زنبورعسل، با ازدیاد کندوها می توان به فروش کندو نیز فکر کرد و به سود خوبی دست یافت. در مناطق گرمسیری از هر کندو یک بچه کندو گرفته می شود. در ضمن محصول مزرعه پرورش زنبور عسل صرفاً کندو و عسل نیست؛ موم، زهر و ژل آن نیز قابل فروش است.

پرورش کرم ابریشم از دیگر فعالیت هایی است که در حوزه دامداری شهرستان اسکو انجام می شود. البته انجام آن در چند سال اخیر با رکود مواجه شده بود که خوشبختانه این حرفه دوباره احیا شده و درحال انجام است. نوغانداری مانند سایر سرمایه‌گذاری‌ها کاری تمام فصل نیست و به دلیل نیازهای اولیه مانند برگ درخت توت و دمای هوا، در مدت زمان محدودی صورت می‌پذیرد. کار پرورش کرم ابریشم تنها ۴۵ تا۵۰ روز طول می‌کشد و پیله‌تر ابریشم وارد بازار می‌شود و نوغانداران از دسترنجشان استفاده کرده و به سود می‌رسند این در حالی است که این حرفه نیازمند سرمایه‌گذاری کلان اولیه نیز نیست. همچنین با توجه به وجود صنعت ابریشم بافی در شهرستان اسکو و نیاز به نخ ابریشم، فعالیت در این حرفه با صرفه اقتصادی بسیار خوبی همراه خواهد بود.

 

· صنایع غذایی

راه‌اندازی کسب و کار فراوری محصولات کشاورزی مهم ترین روش برای ایجاد اشتغال پایدار و کاهش وابستگی به درآمد های نفتی و عاملی مهم در توسعه پایدار امنیت غذایی است. ایجاد صنایع غذایی، علاوه بر اشتغالزایی، باعث ارتقای سطح درآمد ارزی می‌شود که کاهش هدررفت محصولات کشاورزی و ایجاد ارزش افزوده از منابع را تا حد امکان ممکن می‌کند.

در شهرستان اسکو فعالیت هایی در زمینه ایجاد صنایع غذایی مختلف انجام شده است.اما بررسی ها حاکی از این مطلب است که ظرفیت های قابل توجهی در زمینه صنایع غذایی در شهرستان اسکو وجود دارد که تا به حال به آن ها توجه نشده است. بنابراین سرمایه گذاری در این زمینه ها، نه تنها ارزش افزوده زیادی را برای شهرستان ایجاد می کند، بلکه اشتغالزایی مناسبی نیز برای اهالی شهرستان به دنبال دارد.

گردو از تولیدات عمده باغی در شهرستان اسکو است. با توجه به این میزان از تولید این محصول باارزش، تنها فعالیتی که انجام شده، فرآوری آن در کارگاه های کوچک نیمه صنعتی بوده است. در صورتی که با سرمایه گذاری در زمینه احداث واحدی صنعتی (کارگاه یا کارخانه) در خصوص فرآوری و بسته بندی این محصول، سوددهی بسیار خوبی می توان داشت. منظور از فرآوری گردو تولید روغن گردو و ترشی گردوست. روغن گردو یکی از گران‌ترین روغن‌های طبیعی موجود در بازار است. این روغن به‌راحتی دردسترس است و در تمام جهان شناخته‌شده می‌باشد. ولی بسیاری از مردم هنوز از این روغن همه‌کاره که خواص فراوانی دارد بهره نمی‌برند، زیرا از خواص روغن گردو آگاهی ندارند، اما با آگاهی دادن به مردم می توان بازار فروش این روغن را گسترده تر کرد. روغن گردو خواص فراوانی دارد که کمک به سلامت قلب و عروق، کمک به کنترل قند خون و دیابت، جلوگیری از ریزش مو، ، بهبود عملکرد مغز و کاهش خطر ابتلا به سرطان از این دست هستند. ترشی گردو نیز علاوه بر طعم لذیذی که دارد در کاهش سطح کلسترول مفید است. اما لازم است در زمینه فروش این نوع ترشی بازاریابی قوی صورت بگیرد.

بادام تولید شده در شهرستان نیز میزان قابل توجهی دارد به گونه ای که سرمایه گذاری در زمینه احداث واحد صنعتی فرآوری آن را ممکن می کند. این محصول در حال حاضر به صورت نیمه صنعتی در کارگاه هایی فرآوری می شود ولی قابلیت گسترش این فعالیت به صورت صنعتی وجود دارد. فراوری بادام می‌تواند یکی از گزینه های شغلی مناسب برای درآمد زایی باشد. مغز بادام برای فرآوری بیشتر، توزین شده و عملیاتی چون برش زدن، خرد کردن، بو دادن ، نمک زدن و یا دودی کردن روی آنها انجام می‌گیرد. این محصولات نهایی درون شیشه، فویل، قوطی، کیسه یا جعبه، بسته بندی می‌شوند که بازار مصرف خوبی دارند. همچنین تکه های کوچک مغز نیز ممکن است آسیاب شده و به صورت آرد یا خمیر برای فرآورده های نانوایی استفاده شوند. علاوه بر موارد گفته شده تولید روغن بادام نیز از دیگر فعالیت هایی است که می توان در زمینه فرآوری بادام انجام داد.

همانطور که گفته شد گل محمدی از دیگر تولیدات انبوه شهرستان است. در زمینه فرآوری گل محمدی و سایر گیاهان دارویی کارخانه ای به نام عصاره ناب سهند وجود دارد. این کارخانه به تولید انواع عرقیات گیاهی، گلاب گیری و اسانس گیری و تولید دمنوش ها می پردازد. با این وجود مقدار گل محمدی تولید شده در شهرستان شرایط را برای احداث واحد یا واحدهای صنعتی دیگری در خصوص فرآوری گل محمدی به منظور تولید گلاب، اسانس و مربای گل محمدی فراهم کرده است. بسیاری از فعالان در عرصه صنعت عطرسازی، اسانس گل محمدی را مهم ترین ماده اولیه این صنعت می دانند. بخش اعظم اسانس گل محمدی تولید شده در دنیا به دلیل داشتن عطر و بوی بسیار خوش برای تهیه عطرهای گران قیمت استفاده می شوند. همچنین بررسی های علمی نشان می دهد اسانس گل محمدی در جلوگیری از پیشرفت و یا ایجاد بیماری های پارکینسون و آلزایمر موثر است.

با توجه به تولید انواع میوه (خصوصا زردآلو) در شهرستان اسکو می توان در زمینه ایجاد واحدی صنعتی برای تولید آبمیوه، کمپوت، مربا، چیپس میوه و میوه خشک(به همراه بسته بندی)[7] و لواشک اقدام کرد. تولید این محصولات در صورت بازاریابی مناسب، سوددهی بسیار خوبی خواهد داشت. لازم به ذکر است فعالیت هایی که در حال حاضر در زمینه فراوری میوه ها در شهرستان اسکو انجام می شود تولید برگه زردآلو به صورت سنتی است که رونق خوبی دارد [8] (می توان در زمینه گسترش این فعالیت به صورت خانگی نیز اقدام کرد) و تولید مربا به صورت خانگی است.

آبمیوه یکی از بهترین جایگزین‌ها برای نوشابه‌های گازدار است. این نوشیدنی تهیه شده از انواع میوه، از نظر سلامتی ارزش غذایی بالایی دارد و میزان مصرف آن دائماً در حال افزایش است. صنعت آبمیوه از صنایع اساسی در بخش غذایی به شمار می‌رود و این موضوع موجب شده تا بازار انواع آبمیوه و کنسانتره بسیار پررونق و گرم باشد؛ اما نکته ای که بر بازار فروش آبمیوه تاثیر دارد و باید به آن دقت شود نوع بسته بندی محصول است. بسته بندی شکیل تر در کنار کیفیت خوب محصول تاثیر بسیار خوبی در افزایش محبوبیت کالا خواهد داشت. همچنین شرط موفقیت در این زمینه، توانایی رقابت با نشان‌های تجاری موجود است.

خشک کردن میوه‌جات، یکی از روش‌هاي جلوگیري از فساد میکروبی آن‌ها است. در این روش، در اثر کاهش میزان رطوبت، امکان فساد میکروبی بسیار کم شده و سرعت دیگر واکنش‌هاي مضر نیز، به مقدار قابل توجهی کاهش می‌یابد. خشک کردن، ضمن اینکه روي محصول اثر حفاظتی دارد، وزن و حجم آن را نیز به میزان چشمگیری کاهش می‌دهد، در نتیجه از هزینه‌های حمل و نقل و ذخیره‌سازي نیز می‌کاهد. با توجه به اینکه بخشی از بازار میوه خشک ایران، سهم محصولات وارداتی است، با تولید مشابه داخلی این میوه‌ها (از نظر نوع و کیفیت)، می‌توان مانع واردات و خروج میلیون‌ها دلار ارز از کشور شد. همچنین نیاز بیش از حد برخی از کشورها به این گونه محصولات (به دلیل شرایط ویژه اقلیمی آن‌ها، هزینه بالای حمل و نقل سبزیجات و میوه‌های تازه و محدود بودن زمان نگه‌داری آن‌ها)، فرصت مناسبی برای رونق تولید و صادرات چیپس میوه فراهم آورده است.

در رابطه با مزیت تولید کمپوت میوه نیز باید گفت امروزه با توجه به تولید انواع میوه بیش از مقدار مصرفی، باید با روش های مختلفی مانند تولید کمپوت، از مازاد میوه مصرفی نگهداری کرد تا علاوه بر کاهش ضایعات در تمام فصول مورد استفاده قرار بگیرند. تهیه کمپوت یکی از روش های نگهداری طولانی میوه با استفاده از حرارت است که طی آن آنزیم ها غیرفعال و اغلب میکروارگانیسم ها نابود می شوند. بسته بندی میوه های کمپوت شده به گونه ای است که از آلودگی مجدد آن ها جلوگیری می کند. انتخاب مواد اولیه مناسب و سالم در کیفیت محصول نهایی و رضایت مصرف کننده نقش مهمی دارد.

گندم از دیگر تولیداتی است که در این شهرستان به میزان زیادی تولید می شود. کارخانه تولید آرد به عنوان یکی از واحدهای مرتبط با فرآوری گندم در این شهرستان وجود ندارد و بررسی ها نیز نشان می دهد ظرفیتی برای احداث آن موجود نیست.[9] اما تولید نان سنتی اسکو که شهرت زیادی دارد در این شهرستان به صورت سنتی انجام می شود. این نان از بازار فروش خوبی خصوصا از جانب گردشگران برخوردار است، بنابراین سرمایه گذاری در زمینه احداث کارخانه ای برای تولید این نان به صورت صنعتی صرفه اقتصادی خوبی داشته و پیشنهاد می شود.[10] در تولید نان به روش صنعتی، نان با استفاده از تکنولوژی روز دنیا، ماشین‌آلات مدرن، به صورت مکانیزه (تمام اتوماتیک) و بدون دخالت دست و در مقیاس بالا تولید می گردد. از مزایای تولید صنعتی نان، ارتقاء کیفیت نان، ارزش غذایی بیشتر، ضایعات کمتر، تنوع محصول و استفاده بهینه از انرژی است. در رابطه با احداث سایر واحدهای مربوط به فرآوری گندم مانند تولید ماکارونی، کیک، کلوچه و بیسکوییت، رشته آشی و پلویی و... مزیتی به نظر نمی رسد.

تولید دوشاب (شیره انگور) یکی دیگر از فعالیت هایی است که توسط مردم این شهرستان انجام می شود و از رونق خوبی نیز برخوردار است. برای این کار، انگور مورد نیاز از خارج از شهرستان تامین می شود. با توجه به بازدهی بسیار خوب این حرفه در شهرستان اسکو می توان بازهم در این زمینه فعالیت داشت و درآمدزایی کرد.

میزان زیاد جو تولید شده در شهرستان اسکو قابلیت خوبی برای احداث واحد صنعتی فرآوری جو فراهم کرده است. تولیدات فرآورده هایی همچون آرد جو، نان جو و جوپرک از پیشنهادات شغلی در این حوزه است. این محصولات از بازارفروش خوبی در بین مردم برخوردارند، بنابراین تولید آن ها مقرون به صرفه خواهد بود.

همچنین در رابطه با شیر تولید شده کارخانه ای به نام سوتچی لر وجود دارد[11] که به تولید فراورده های لبنی می پردازد. همچنین، واحد تولید فراورده‌های لبنی آذرسانلی کندوان نیز در حال فعالیت است.[12] بنابراین احداث واحد صنعتی تولید لبنیات مزیت ندارد.

 

· زراعت

بخش زراعت در روند رشد و توسعه اقتصادی مناطق مختلف نقش‎های متعددی بر عهده دارد که از جمله مهم‎ترین آن‎ها می‎توان تامین مواد خام و اولیه مورد نیاز صنایع بالادستی، تامین نهاده‎هایی مانند نیروی کار، مصرف تولیدات سایر بخش‏های صنعتی از قبیل کودها و سموم شیمیایی و ماشین‌آلات کشاورزی، ارزآوری برای کشور و تامین مالی سایر بخش‎های زیربنایی را نام برد. شهرستان اسکو تولیدات قابل توجهی در زمینه برخی از محصولات زراعی دارد که می توان با سرمایه گذاری در توسعه کشت این محصولات، ارزش افزوده خوبی را برای شهرستان رقم زد.

گندم و جو از تولیدات زراعی شهرستان هستند که به میزان انبوه تولید می شوند. با توجه به اینکه کشت این محصولات به هزینه زیادی نیاز ندارد ولی سودآوری مناسبی دارد، فعالیت در زمینه گسترش سطح کشت آن ها پیشنهاد می شود. البته افزایش تولید جو در اولویت بعدی مزیت های شغلی این حوزه قرار می گیرد. در میان محصولات کشاورزی، کشت گندم نسبت به بقیه کم دردسرتر و کم آفت تر است. گندم در بازه زمانی حدودا هشت ماهه به ثمر نشسته و به مرحله سود دهی می رسد. خرید تضمینی گندم همه ساله توسط دولت انجام می گیرد. البته خود کشاورز هم می تواند گندم را بفروشد و درآمد خوبی کسب کند. کود شیمیایی و بذر نیز به شکل یارانه‌ای در اختیار کشاورزان قرار می گیرد؛ بنابراین گسترش تولید گندم ارزش افزوده زیادی را به دنبال دارد. جو از دیرباز در سبد تغذیه دام جایگاه ویژه داشته و به صورت دانه و علوفه سبز مورد استفاده قرار می‌گیرد. از جو برای تهیه نان و پخت سوپ استفاده می شود. این گیاه در تهیه غذای کودک نیز کاربرد دارد. جوشانده جو داروي خوبي براي مبتلايان به تب و كم خوني و سوء هاضمه بوده و پایین آورنده کلسترول است.

کلزا از جمله محصولات زراعی است که سطح کشت وسیعی را به خود اختصاص داده است. با توجه به سازگاری این محصول با شرایط شهرستان، سطح کشت آن در سال های اخیر افزایش پیدا کرده است. بررسی ها نشان می دهد ظرفیت لازم برای توسعه کشت این محصول در شهرستان وجود دارد. کشت کلزا باعث  از بین رفتن چرخه زندگی آفات، بیماری ها و علف های هرز گردیده و با کاهش جمعیت آنها موجب صرفه جویی در مصرف سموم و کاهش آلودگی های زیست محیطی می گردد. با توجه به آنکه زمان کشت کلزا در فصل پاییز است، نیاز گیاه به آب کم می‌باشد و با استفاده از نزولات جوی می توان به کشت آن اقدام نمود. کلزا با تولید مقادیر قابل توجهی علوفه می تواند در تغذیه دام های منطقه نقش موثری داشته باشد. همچنین برگردان بقای کلزا به خاک باعث افزایش حاصلخیزی خاک و بهبود ساختمان خاک خواهد شد. کشت کلزا به عنوان یک دانه روغنی بسیار مهم در تولید محصولات حوزه صنایع غذایی و یا تولید انواع نهاده‌های خوراکی دام و طیور متداول است. روغن کلزا ازجمله مشتقات این گیاه است که امروزه به دلیل سالم بودن و با داشتن کمترین کلسترول و اسیدهای چرب اشباع ‌شده مورد استقبال و استفاده قرار گرفته است. تحقیقات دانشمندان نشان می‌دهد که دانه کلزا 40-30 درصد روغن و کنجاله‌اش50-40 درصد پروتئین دارد.

شهرستان اسکو در زمینه کشت گیاهان دارویی نیز مستعد است و در حال حاضر انواع مختلفی از گیاهان دارویی (به صورت خودرو) را در دل خود جای داده است. البته افرادی نیز در حال کار روی کشت گیاهان دارویی هستند[13] اما لازم است این کسب و کار درآمدزا در شهرستان توسعه پیدا کند.کاکوتی، خاکشیر، مرزنجوش و مرزه کوهی انواعی از گیاهان دارویی موجود در شهرستان اسکو هستند.[14] تقاضای مصرف گیاهان دارویی به علت روی گردانی از داروهای شیمیایی و یا حتی استفاده شدن برخی از این محصولات در تولیدات کارخانه‌های بزرگ دارویی همواره رو به افزایش است. گیاهان دارویی گونه‌ها و مصارف مختلفی دارند. از این گیاهان نه تنها برای درمان بیماری‌ها بلکه در صنایع کنسروسازی، نوشابه سازی، ‌عطر سازی و غذایی نیز استفاده می‌شود.

پیاز از دیگر محصولات زراعی شهرستان است که در سطح مناسبی کشت می شود. البته میزان تولید این محصول در سال های گذشته بسیار بیشتر بوده است اما از آن جایی که پیاز آب زیادی مصرف می کند، اصلاح الگوی کشت در شهرستان مطرح شده و کشت کلزا جایگزین کشت پیاز در برخی از مزارع کشاورزی شده است. البته شهرستان اسکو مشکل کم آبی جدی ندارد ولی با این کار می توان از بروز بحران کم آبی جلوگیری کرد. بنابراین با وجود بازدهی خوب کشت پیاز در این شهرستان، توسعه تولید آن در اولویت بعد از توسعه محصولات گفته شده قرار می گیرد. لازم به ذکر است مطالب گفته شده دلیلی بر عدم مزیت توسعه کشت پیاز نیست، بلکه نشان دهنده این است که قابلیت توسعه آن نسبت به محصولاتی که در اولویت اول مزیت های شغلی قرار دارند، کمتر است. پياز محصولی است که به صورت یک‌ساله كشت می‌شود. این گیاه متعلق به فصل خنک است و بهترین دما برای جوانه زدن بذر پیاز 18 درجه سانتی‌گراد و حداقل و حداکثر دما برای این مرحله از رشد به ترتیب 7 و 29 درجه سانتی‌گراد است. از این محصول به‌عنوان چاشنی و طعم‌دهنده در اکثر غذاها استفاده می‌شود و دارای مصارف پزشکی و دارویی متعددی است؛ بنابراین بازار مصرف خوبی داشته و توسعه آن توجیه اقتصادی دارد.

در شهرستان اسکو حبوباتی همچون نخود، لوبیا و عدس نیز کشت می شوند. البته این محصولات سطح کشت زیادی را به خود اختصاص نداده اند اما می توان در زمینه توسعه تولید آن ها گام برداشت. از آن جایی که میزان مصرف آب لوبیا نسبت به نخود و عدس بیشتر است، بنابراین توسعه کشت آن نیز در اولویت پایین تری قرار می گیرد. نخود گیاهی است که به آب و هوای سرد نیاز دارد و دارای دو تیپ زمستانه و تابستانه است. نخود به علت دارا بودن اسید های آمینه مختلف، ویتامین ها و مواد معدنی، غذای بسیار خوبی است. نخود خواص بیشماری دارد، روشن شدن پوست صورت، درمان عفونت های قارچی و تقویت رشد مو نمونه هایی از این خواص هستند. عدس نیز از جمله حبوباتی است که کشت و برداشت آن نسبت به سایر حبوبات ساده تر بوده و در هر آب و هوایی با دو روش دیمی و آبی قابل کشت است. این گیاه با هوای سرد هم سازگاری دارد و در فصل پاییز میزان ثمردهی آن بیشتر از بهار است. این گیاه به حاصلخیزی خاک کمک کرده و همچنین به عنوان کود سبز برای تقویت خاک استفاده می شود.

لوبیا را نیز می توان از جمله حبوبات محبوب نام برد که گزینه مناسبی برای کشت در باغچه های کوچک و یا گلدان های اپارتمانی نیز محسوب می شود. زمین برای کشت لوبیا باید به اندازه کافی عمق داشته باشد و خاک نیز دارای سطحی نرم و حاصلخیز باشد. تهیه زمین لوبیا با هدف از بین بردن علف های هرز، زیر خاک بردن بقایای گیاهی، نرم کردن و افزایش عمق خاک زراعی، زیر خاک بردن مواد تقویت کننده و حفظ رطوبت موجود در خاک است.

سیب زمینی از دیگر محصولات زراعی شهرستان اسکو است که میزان تولید مناسبی دارد. با توجه به بازدهی خوب این محصول در شهرستان و وجود ظرفیت برای توسعه کشت آن می توان در زمینه افزایش تولید آن اقدام کرد. البته سیب زمینی نیز از محصولاتی است که آب زیادی مصرف می کند و لازم است در زمینه کشت آن زیاده روی صورت نگیرد و میزان تولید آن همراه با نظارت و کنترل باشد.

پتانسیل کشت محصولات باارزشی همچون زعفران نیز در شهرستان اسکو وجود دارد. این محصول در حال حاضر به میزان کمی تولید می شود اما می توان در رابطه با گسترش سطح کشت آن اقدام کرد و ضمن درآمدزایی خوب، اشتغالزایی مناسبی برای افراد داشت. مقاومت زعفران در برابر سرما زیاد است و به آب کمی نیاز دارد. زعفران به علت داشتن رنگ زیبا، عطر و طعم بسیار مطبوع، در صنایع غذایی کاربرد دارد. دمنوش زعفران آرام بخش بوده و استرس و نگرانی را برطرف می کند. کسب و کار کشت زعفران به علت خاصیت ضد سرطانی این گیاه اهمیت دو چندان پیدا می کند. ایران اولین کشور تولیدکننده زعفران بوده که قریب به 90 درصد از زعفران جهان را تأمین می کند. مصرف زعفران در ایران بالا است و نه تنها می تواند نیاز منطقه زیرکشت را تامین کند بلکه درسراسر ایران نیز مشتری دارد.

 

· خدمات

مشاغل خدماتی یکی از منابع مهم کسب درآمد از گذشته بوده است. تنوع در حوزه مشاغل خدماتی بسیار زیاد است و حرفه‌های زیادی را در برمی‌گیرد که میزان سودآوری حرفه ها با توجه به نیاز و ظرفیت منطقه با یکدیگر تفاوت هایی دارد. برای مثال گردشگری از فعالیت هایی است که با سودآوری بسیاری همراه است و در شهرستان اسکو نیز ظرفیت های بسیار خوبی برای سرمایه گذاری در زمینه گردشگری وجود دارد. با توجه به ظرفیت های گردشگری بسیار خوب شهرستان اسکو، می توان این شهرستان را به یکی از قطب های گردشگری در شمال غرب کشورمان تبدیل کرد و اینگونه  تاثیر بسزایی در اشتغالزایی برای اهالی شهرستان داشت. چشمه آقبلاغ اسکو، روستاهای کندوان، حیله ور، گنبرف و میلان، آرامگاه پیر حیدر و برکه گوگلی از جمله جاذبه های گردشگری شهرستان اسکو هستند که همه ساله گردشگران زیادی را به سوی خود جذب می کنند. با وجود اینکه فعالیت های خوبی در حوزه گردشگری شهرستان اسکو انجام شده است اما با گسترش این فعالیت ها می توان صنعت گردشگری شهرستان را توسعه داد. احداث اقامتگاه بومگردی، اقامتگاه تفریحی و رستوران های بومی از جمله فعالیت هایی هستند که در شهرستان اسکو قابلیت انجام داشته و پیشنهاد می شوند.

اقامتگاه بوم گردی فرصت مناسبی است تا مسافران ضمن گردشگری در هر منطقه و بازدید از جاذبه های توریستی، حس ایرانی زیستن به سبک سنتی را تجربه کنند. همچنین طبخ غذاهای محلی در برخی اقامتگاه ها، مصداق دیگری از مهمان نوازی ایرانی است.

رستوران‌های بومی، مکان‌هایی با فضای سنتی و متناسب با آداب ‌و ‌رسوم هر منطقه است که در آنها بیشتر به‌جای استفاده از میز و صندلی‌های مدرن از تخت یا سایر وسایل سنتی استفاده و علاوه بر سرو غذاهای محلی، ترشیجات خانگی، نوشیدنی‌هایی مانند چای و قهوه نیز داده می‌شود. رستوران‌ها جزء مهم‌ترین نمادهای فرهنگی محسوب می‌شوند و می تواند در خانه های قدیمی موجود در هر منطقه اجرا شود. بسیاری از گردشگران و توریست های غذایی برای امتحان کردن غذاهای مختلف به سفر می روند و این مسئله برای مناطق مختلف قابل استفاده و بهره برداری است؛ بنابراین ایجاد رستوران بومی نیز از کسب و کار های زود بازده است؛ زیرا هم تمایل مردم به سمت سرو غذا های محلی بیشتر شده و هم معاملات این کسب و کار به صورت نقدی انجام می‌شود.

ساخت و طراحی اقامتگاه‌های تفریحی توریستی به عنوان راهبردی جهت جذب گردشگر، یکی از اصلی‌ترین عناصر در توسعه  صنعت گردشگری محسوب می‌گردد. طراحان و معماران، بایستی با ارائه ایده‌های جدید و جذاب، اقامتگاه‌هایی را طراحی نمایند که توانایی جذب توریست را داشته باشند.

 

· صنایع دستی

صنايع دستي به آن گروه از صنايعي گفته مي شود كه مهارت، ذوق و بينش انسان در آن نقش اساسي دارد و يا اينكه تمام يا بخش اعظم مراحل ساخت فراورده‌هاي آن با دست انجام گرفته و در چارچوب فرهنگ و بينش هر منطقه و با ديدگاه هاي قومي ساخته و پرداخته مي شود. صنايع دستي بازتابي از تاريخ تمدن هر ملت و قومي است و مي تواند انتشار مؤثري براي فرهنگ و سنن مناطق مختلف باشد. شهرستان اسکو وضعیت بسیار خوبی در تولید صنایع دستی مختلف دارد.

یکی از هنرهایی که انجام آن در شهرستان اسکو رواج دارد، تولید روسری باتیک یا کلاقه ای است. در این حرفه، پارچه های مربوط به تولید روسری نیز در داخل شهرستان تولید می شود و در واقع مردم شهرستان به هنر پارچه بافی نیز مشغولند. این روسری ها بعد از دوخت و طراحی به کشور ترکمنستان، آذربایجان و کشورهای حاشیه دریای خزر نیز صادر می شوند.[15] صنعت دستی چاپ باتیک از درآمدزایی خوبی برخوردار است و توسعه فعالیت در این زمینه مزیت اقتصادی دارد.

ابریشم بافی یا تولید پارچه های ابریشمی از دیگر هنرهای مردم شهرستان اسکو است که به میزان زیادی انجام می شود.[16] ابریشم بافی در شهرستان اسکو هنری منحصربه فرد و بازارپسند است که با تولید نخ‌های ابریشم، زمینه تولید روسری های ابریشم ، فرش‌ها و تابلوفرش های دستباف ابریشمی فراهم می‌ شود. فعالیت در زمینه گسترش این حرفه نیز از جمله کسب و کارهای درآمدزاست که پیشنهاد می شود. لازم به ذکر است توسعه تولید پارچه های ابریشمی باعث می شود که وارداتی در این زمینه صورت نگیرد.

همچنین در شهرستان اسکو، متقال بافی نیز انجام می شود. متقال یک نوع پارچه نخی است. پارچه متقال به دلیل پرز ندادن و جذب رطوبت برای گردگیری و نظافت منزل بسیار مناسب است. با اینکه قابلیت گسترش این حرفه نیز وجود دارد اما در اولویت های بعدی مزیت های شغلی این حوزه قرار می گیرد.

قالی بافی از دیگر صنایع دستی مردم شهرستان اسکو است که به میزان قابل توجهی در برخی از روستاها مانند روستای اسفنجان انجام می شود.[17] افراد قالی‌باف در این شهرستان به تولید قالی ها و کناره های محلی می پردازند. در صورت بازاریابی صحیح می توان در زمینه تولید این صنعت دستی نیز موفق بود. بنابراین توسعه این فعالیت از جمله پیشنهادات شغلی در این حوزه است. قالی‌بافی از مشاغل خانگی پردرآمدی است که تسهیلات خوبی به آن تعلق می گیرد. بسیاری از زنان خانه دار این هنر را یک فرصت شغلی مناسب می دانند چون در کنار کارهای روزمره می توانند به این کار بپردازند و درآمد خوبی کسب کنند. از آن جایی که قالی انواع مختلفی دارد می توان با آموختن دانش آن، محصولات متنوع و متناسب با ذوق و سلیقه افراد تولید و به بازار عرضه کرد. همچنین با تولید فرش با کیفیت می توان به صادرات در این زمینه فکر کرد. این کسب و کار  را می توان در فضای کوچک و با سرمایه اولیه کم راه انداخت و با فروش محصول و افزایش مشتری، این کار را گسترش داد و زمینه اشتغال بسیاری از جوانان را فراهم کرد.

قلاب بافی از دیگر هنرهای مردم شهرستان اسکو است. این حرفه نیز در صورت تامین بازارفروش برای محصولات تولیدی، جای کار و پیشرفت دارد.

چرم دوزی از دیگر فعالیت هایی است که به میزان کمی در شهرستان اسکو به آن پرداخته می شود. با توجه به اینکه تبریز از قطب های تولید چرم در ایران است و فاصله زیادی نیز با شهرستان اسکو ندارد، می توان اقدام به واردات چرم از این شهرستان کرد و حرفه چرم دوزی را رونق داد.

 

· صنایع تبدیلی و تکمیلی

با وجود تنوع تولید محصولات کشاورزی، بررسی‌ها نشان می‌دهد که سالانه مقداری از آن در مراحل کاشت، داشت و برداشت به ضایعات تبدیل می‌شوند. از سوی دیگر برداشت و یا تولید بسیاری از محصولات کشاورزی در یک بازه زمانی مشخصی رخ می‌دهد؛ اما مصرف آن‌ها در طی سال صورت می‌پذیرد. لذا صنایع تبدیلی می‌تواند زمان استفاده را افزایش دهد و از میزان ضایعات آن بکاهد. همچنین گسترش این صنایع موجب اشتغال‌زایی، ایجاد درآمد و جلوگیری از اتلاف و ضایع شدن محصولات می‌گردد. در شهرستان اسکو فعالیت هایی در زمینه صنایع تبدیلی و تکمیلی انجام شده است. اما پتانسیل‌ها نشان می دهد ظرفیت های بیشتری برای ایجاد این صنایع در شهرستان وجود دارد.

در شهرستان اسکو با توجه به پرورش تعداد مناسبی از طیور، کشتارگاهی جهت کشتار آن ها وجود ندارد. سرمایه گذاری در زمینه احداث کشتارگاه طیور یکی از پیشنهادات شغلی در این حوزه است[18] که مزیت اقتصادی شهرستان نیز محسوب می شود. یک کشتارگاه صنعتی طیور به عنوان یک واحد اقتصادی با اقدام به خرید طیور، سود اقتصادی خوبی را نصیب خود می کند. احداث کشتارگاه به لحاظ رعایت موارد بهداشتی، اشتغالزایی، کاهش آلودگی محیطی زیست، بالابردن ظرفیت تولید و... در هرمنطقه ای که تعداد طیور پرورشی زیادی دارد و ذبح آن ها به صورت سنتی انجام می شود، لازم است.

سورتینگ و بسته بندی محصولات کشاورزی اعم از باغی و زراعی از جمله فعالیت هایی است که قابلیت انجام در این شهرستان را دارد. البته در حال حاضر واحدی جهت بسته بندی میوه ها در شهرستان وجود دارد اما به هرحال به نظر می رسد بازهم ظرفیت مناسبی برای این کار وجود داشته باشد. هدف از سورتینگ محصولات، دسته بندی و درجه بندی انواع آن ها بر اساس سایز و کیفیت است؛ به طوری که بتوان محصول نهایی را به صورت یک دست و یک اندازه در بسته بندی های مختلف در بازار ارائه نمود و مشتری نهایی در طول زمان از یکنواختی خرید خود با برند مورد نظر مطمئن باشد. بسته بندی نهایی محصولات پس از عملیات سورتینگ به منظور جابجایی آسان و همچنین حفاظت از محصول نهایی سورتینگ شده صورت می گیرد. از ویژگی های بسته بندی مناسب ، می‌توان به عدم استفاده از مواد مضر و شیمیایی در ساختار بسته بندی، سهولت فریز کردن و نگهداری در سردخانه، قابلیت حمل و نقل مناسب، پاسخگویی به نیازهای نهایی بازار به طوری که در وزن ها و بسته های مختلف، همه سلیقه ها را در بر بگیرد، استحکام فیزیکی مناسب بسته بندی به خصوص در صورت سورتینگ صادراتی محصولات، پالت سازی و جایگذاری صحیح کارتن ها درون پالت است. همچنین بسته بندی باید به گونه ای باشد که درون بسته و محصول سورتینگ شده کاملا مشخص باشد.

با توجه به میزان دامداری در شهرستان، فراوری کرک و پشم گوسفند به منظور تولید نخ جوابگو است و پیشنهاد می شود.

در رابطه با تولید چرم نیز باید گفت با توجه به عدم وجود بازارفروش برای چرم تولیدی شهرستان اسکو(البته در حال حاضر تولید نمی شود.)، تولید آن پیشنهاد نمی گردد.[19]

با توجه به اینکه مقدار مناسبی عسل در شهرستان تولید می شود اما واحدی صنعتی جهت بسته بندی عسل وجود ندارد. بنابراین سرمایه گذرای در این زمینه سودآوری خوبی خواهد داشت. ویژگی مهم عسل آن است که این ماده طبیعی به دلیل دارا نبودن آب، به شرط دوری از رطوبت، در مدت طولانی فاسد نمی‌شود. این ماده فقط در صورتی ارزش غذایی خود را از دست می‌دهد که بیش از ۶۰ درجه حرارت ببیند. البته برای حفظ قدرت ضد میکروبی عسل باید آن را در مکانی تاریک و یا در ظرف شیشه ای مات یا تیره خارج از یخچال نگه داشت. نگهداری عسل در ظروف فلزی برای مدت طولانی مناسب نیست. بدین منظور امروزه بسته بندی عسل به شکل های جذاب، خلاقانه و مناسب جهت نگهداری رو به افزایش است. بسته‌بندی های شکیل، باعث جذب بیشتر مشتری و همچنن تسهیل در حمل و نقل عسل می‌شود؛ لذا کار کردن در حوزه بسته بندی عسل تولیدی شهرستان علاوه بر سودآوری باعث ایجاد اشتغال پایدار می‌شود.

لازم به ذکر است در صورت دقت نکردن به بازارفروش و ظرفیت شهرستان، تمام مشاغلی که در این حوزه نام برده شد با مشکل اشباع روبه رو خواهند شد. بنابراین در نظر گرفتن نیاز و ظرفیت شهرستان و همچنین بازارفروش در شهرستان های اطراف در زمینه راه انداری این مشاغل مهم است.

واحد تولید خوراک دام و طیور از دیگر صنایع تبدیلی این شهرستان است[20] و به نظر می رسد احداث واحد دیگری در این زمینه  مزیت نداشته باشد.

در شهرستان اسکو جهت کشتار دام ها کشتارگاهی وجود دارد و سرمایه گذاری مجدد در این زمینه مزیت ندارد. همچنین شاید این مطلب به ذهن برسد که با وجود کشتارگاه دام و تولید گوشت قرمز و پوست دام، قابلیت احداث واحدی جهت بسته بندی گوشت و فرآوری پوست وجود داشته باشد اما بررسی های صورت گرفته نشان می دهد راه اندازی چنین واحدهایی در شهرستان اسکو قابلیت ندارد.

در شهرستان برای نگهداری میوه های تولید شده، سردخانه وجود ندارد. اما در شهرستان همجوار آن یعنی آذرشهر سردخانه ای وجود دارد که مردم شهرستان اسکو میوه های تولیدی خود را برای نگهداری به آنجا می برند. بنابراین با توجه به نزدیکی این شهرستان به اسکو، احداث سردخانه در شهرستان ضرورت و مزیتی ندارد.[21]

 

· طیور

پرورش طیور یکی از مشاغل سخت و پرکاری است که به دلیل نیاز جامعه به منابع غذایی، از اهمیت بالایی برخوردار است و سود سرشاری دارد. در شهرستان اسکو فعالیت زیادی در زمینه پرورش طیور مختلف انجام نشده است. درصورتیکه می‌توان با فعالیت در این حوزه به سود خوبی دست یافت.

در بین طیور مختلف، مرغ بومی پرنده ای است که در شهرستان اسکو توجه خوبی به پرورش آن شده است. تعداد مرغ های بومی پرورشی زیاد است و با این حال بازهم می توان در این زمینه فعالیت داشت. یکی از دلایل استقبال از پرورش مرغ بومی، سوددهی بسیارخوب پرورش مرغ بومی یا محلی است. مرغ بومی یا همان مرغ های محلی، نوعی نژاد بسیار مقاوم به شمار می آیند که در مقابل بیماری ها، گرما و سرما تحمل بالایی دارند و این مزیت باعث می شود که ایجاد واحدهای تولیدی مرغ بومی برای تولید کنندگان سوددهی داشته باشد. یکی دیگر از مزیت های پرورش مرغ بومی این است که این کار نیاز به تجهیزات ندارد. هرچند اگر در پرورش مرغ بومی یا همان مرغ محلی از تجهیزات مدرن استفاده شود، سود بیشتری نصیب پرورش دهنده می شود. منظور از تجهیزات مواردی مانند آبخوری، دان خوری ، لانه تخم گذاری و... است.

همچنین در حال حاضر مرغداری هایی در زمینه پرورش مرغ گوشتی و مرغ تخم گذار وجود دارند و می توان نسبت به توسعه آن ها نیز اقدام کرد. پرورش هرکدام از این طیور مزایای قابل توجهی دارد که در ادامه به آن ها می پردازیم.

با افزایش روزافزون جمعیت در راستای تامین نیازهای مردم، ایجاب می‌کند در زمینه تولید گوشت سفید و پرورش مرغ گوشتی فعالیت کرد. ارزش غذایی بالای گوشت طیور، کم بودن افت پس از کشتار، سالم وبهداشتی بودن گوشت طیور، قابلیت هضم و جذب بالا، سرعت رشد سریع، صرفه جویی در جایگاه و زمین و برگشت سریع سرمایه از فواید پرورش مرغ گوشتی است. بدیهی است گوشت مرغ به سبب مزیتهای فراوانی که دارد به عنوان منابع تامین پروتئین می تواند در کشور مطرح و نیاز عمومی را در این زمینه مرتفع نماید. نسبت ضایعات در گوشت مرغ در مقایسه با سایر دام ها کمتر است، به طوری که در گوشت گوسفند ضایعات حدود 50 % و در مرغ حدود 25 % است. ضریب تبدیل جیره غذائی به گوشت در مرغ نسبت به سایر دام ها بالا بوده به طوری که در مرغ های اصلاح شده این ضریب 2 تا 2/2 و در گوساله و گاو بین 6 تا 9 % متغیر است. با توجه به دلایل فوق ایجاد واحد پرورش مرغ گوشتی در شهرستان مزیت دارد و تنها باید بازاریابی کرد تا بتوان محصول را با قیمت مناسب به فروش رساند.

پرورش مرغ تخمگذار نیز علاوه براینکه به تامین منابع غذایی طبیعی و رونق تولید کمک می کند نقش به‌سزایی در امر اشتغالزایی، بهبود وضع اقتصادی و خودکفایی در تولید محصول ارگانیک و طبیعی ایفا می‌کند. در صورتی که شخص بخواهد مشغول به پرورش مرغ تخم‌گذار به صورت محدود شود نیاز به تکنولوژی پرهزینه‌ای ندارد و با بهره گیری از امکانات کم و موجود در روستا یا محل زندگی خود می تواند شرایط اجرای طرح را فراهم کند. پرورش مرغ تخم‌گذار حتی به صورت صنعتی و با تمام تجهیزات مدرن می‌تواند در صورت پیدا کردن بازار مناسب، سالیانه حدود 20 تا 30 درصد سودآوری داشته باشد که رقم مناسبی است. همچنین پیدا کردن بازار فروش با حاشیه سود بالا از امور مهم درمورد این کسب و کار است که با تبلیغات مناسب مخصوصا در فضای مجازی امکان پذیر است.

در این شهرستان بوقلمون نیز به صورت خانگی پرورش می یابد و پرورش آن جوابگو بوده است. فعالیت در زمینه گسترش این حرفه از جمله پیشنهادات شغلی است که سودآوری مناسبی خواهد داشت. با توجه به اینکه گوشت بوقلمون دارای خواص غذائي ويژه ای است و محدوديت مصرف خاصي نيز ندارد؛ مي تواند به عنوان جايگزين مناسبی براي گوشت قرمز علی الخصوص در بيمارانی که مصرف گوشت قرمز برای آنها با محدوديت هایی همراه است، مطرح گردد. از ديگر امتيازات گوشت بوقلمون وجود هر دو نوع گوشت سفيد و قرمز در يک لاشه است. گوشت سفيد 65 درصد و گوشت قرمز 35 درصد وزن يک لاشه 8 کيلوئي را تشکيل مي دهد. تولید بوقلمون گوشتی به دلیل به صرفه بودن تولید، در دسترس بودن نهاده‌های مصرفی بوقلمون، نیاز بازار داخلی و نیز امکان انجام صادرات به کشورهای منطقه حائز اهمیت است.

در شهرستان اسکو بلدرچین نیز پرورش می یابد و پرورش آن جوابگو بوده است اما با توجه به میزان سازگاری این پرنده با شرایط شهرستان، احتمالا نسبت به برخی از مناطق که شرایط بسیار مساعدی برای پرورش این پرنده دارند، نتایج بسیار مطلوبی حاصل نخواهد شد اما می توان در خصوص گسترش آن سرمایه گذاری کرد و درآمد مناسبی کسب کرد. بلدرچین پرنده ای با جثه کوچک، در برابر بسیاری از بیماری ها مقاوم است. پرورش بلدرچین به دلیل هزینه های جاری پایین، اشباع نبودن بازار فروش، کوتاه بودن دوره پرورش(40 روز) و عدم پرورش انحصاری توسط شرکت های بزرگ دارای مزیت است. محصولات این پرنده شامل گوشت، تخم بلدرچین و کود است. گوشت و تخم این پرنده دارای ارزش غذایی و دارویی و همچنین سرشار از پروتئین است.

 

· صنعت

مشاغل صنعتی از مهم ترین عوامل توسعه اقتصادی کشور است. اما در کشور ما آن گونه که باید به آن توجه نشده است و لازم است از پتانسیل های هر شهرستان در این حوزه برای پیشرفت اقتصادی کشور استفاده شود. در شهرستان اسکو واحدهایی در زمینه مشاغل صنعتی وجود دارند و بررسی ها نشان می دهد که پتانسیل های بیشتری در این زمینه در شهرستان موجود است. یکی از پیشنهادات شغلی که در حوزه صنعت می توان مطرح کرد، احداث کارخانه ای جهت تولید پوشاک است.[22] با توجه به این که در حال حاضر نیز پارچه از شهرستان صومعه سرا وارد شهرستان می شود[23] می توان از این فرصت بیشتر بهره گرفت و در زمینه احداث واحدی صنعتی برای تولید پوشاک اقدام کرد.

همچنین می توان در زمینه احداث کارخانه ای جهت تولید پارچه ابریشمی و دوخت های مربوط به روسری باتیک نیز فعالیت داشت.[24] احداث این مورد نیز با بازارفروش خوبی برای محصولات تولیدی همراه خواهد بود. با احداث این کارخانه می‌توان از واردات پارچه به شهرستان جلوگیری کرد.

صنایع فعال شهرستان عبارتند از: واحدهای تولید پرده چوبی و مبل سازی.[25][26]

 

کشاورزی

صنایع

خدمات

ردیف

زراعت

باغداری

دامداری

طیور

شیلات

صنایع تبدیلی و تکمیلی

صنایع دستی

صنایع غذایی

صنعت

خدمات

1

کشت گندم (1)

احداث باغ گردو (1)

پرورش گوسفند بومی (1)

پرورش مرغ بومی (1)

پرورش ماهی قزل آلا (1)

احداث کشتارگاه طیور (1)

چاپ طرح باتیک روی روسری و دوخت آن (1)

فرآروی گردو (1)

احداث کارخانه تولید پوشاک (1)

احداث اقامتگاه بومگردی (1)

2

کشت کلزا (1)

احداث باغ زردآلو (1)

پرورش گوسفند افشاری (1)

پرورش مرغ گوشتی (2)

سورتینگ و بسته بندی محصولات کشاورزی (1)

ابریشم بافی (1)

فرآوری بادام (1)

احداث کارخانه تولید پارچه ابریشمی و دوخت های مربوط به روسری باتیک (1)

احداث رستوران بومی (1)

3

کشت گیاهان دارویی (1)

کاشت گل محمدی (1)

پرورش گوسفند قزل (1)

پرورش مرغ تخم گذار (2)

تولید نخ (2)

قالی بافی (2)

فرآوری گل محمدی (1)

احداث اقامتگاه تفریحی (1)

4

کشت جو (2)

احداث باغ بادام (1)

پرورش گاو بومی (1)

پرورش بوقلمون (3)

بسته بندی عسل (2)

چرم دوزی (3)

تولید آبمیوه (1)

5

کشت پیاز (2)

احداث باغ پسته (2)

پرورش گاو دورگه (1)

پرورش بلدرچین (4)

قلاب بافی (3)

تولید چیپس میوه و میوه خشک و بسته بندی آن ها (1)

6

کشت نخود (2)

احداث باغ سیب (2)

پرورش گوسفند رومانف (2)

متقال بافی (4)

تولید لواشک، مربا و کمپوت (1)

7

کشت عدس (2)

احداث باغ توت (نوغان) (2)

پرورش بز سانن (2)

احداث کارخانه تولید نان صنعتی (2)

8

کشت لوبیا (3)

احداث باغ گیلاس (3)

پرورش بز گوشتی (2)

تولید دوشاب (شیره انگور) (3)

9

کشت سیب زمینی (3)

احداث باغ آلبالو (3)

پرورش شتر (2)

فرآوری جو (3)

10

کشت زعفران (3)

احداث باغ گلابی (3)

زنبورداری (2)

11

احداث باغ آلو (3)

پرورش کرم ابریشم (2)

12

احداث باغ گوجه سبز (3)

13

کاشت سبزیجات (4)

14

پرورش قارچ (4)

· شیلات

شهرستان اسکو در زمینه پرورش ماهی وضعیت نسبتا خوبی دارد. با توجه به شرایط آب و هوایی شهرستان، در این منطقه ماهی قزل آلا پرورش می یابد. البته پرورش این ماهی ها به صورت سنتی و در حوضچه های کوچک انجام می‌شود.[27]  با در نظر گرفتن ظرفیت های شهرستان اسکو و بررسی های انجام شده، می توان تا اندازه ای در رابطه با توسعه پرورش ماهی قزل آلا فعالیت کرد. البته از آن جایی که آب روان چندانی برای احداث مزراع بزرگ پرورش ماهی وجود ندارد،[28]می توان به صورت سنتی و در حوضچه ها یا استخرهای نه چندان بزرگ به این حرفه پرداخت.

ماهیان سردآبی در محدوده دمایی 18-12 درجه سانتیگراد بهترین رشد را دارند. ماهی قزل آلا یکی از معروف ترین گونه های ماهیان سردآبی است.  قزل آلا یکی از منابع خوب آهن است، آهن در خونسازی و همچنین در حفظ مقاومت بدن در برابر میکروبها نقش مهمی به عهده دارد. علاوه بر آن، آهن موجود در قزل آلا، جذب آهن منابع گیاهی را هم افزایش می دهد؛ بنابراین نقش مهمی در پیشگیری از کم خونی ناشی از فقر آهن به عهده دارد. نتایج مطالعات نشان می دهند امگا ۳ ماهی قزل آلا می تواند فشار خون و ضربان قلب را در بیماران صرع تنظیم کرده و از تعداد تشنج های آن به طور قابل توجهی بکاهد؛ بنابراین این نوع ماهی طرفداران زیادی در بین مردم دارد؛ لذا راه اندازی پرورش آن، علاوه بر ایجاد اشتغال پایدار، سوددهی خوبی را خواهد داشت.

لازم به ذکر است استفاده از استخرهای دو منظوره کشاورزی برای پرورش ماهی از جمله مواردی است که باعث صرفه جویی در مصرف آب می شود. در واقع بعد از صید ماهی، آب استخر به سوی زمین های کشاورزی روانه می شود و فضولات ماهی ها نیز به عنوان کود برای محصولات کشاورزی، مورد استفاده قرار می گیرد.

در انتهای تحلیل یک لیست مزیت‌سنج  55 تایی در جدول زیر ارائه‌شده‌است. این جدول مشاغل فوق را در کنارهم نشان می‌دهد.

مشاغل	مزیت
احداث باغ گردو	1
احداث باغ زردآلو	2
کاشت گل محمدی	3
احداث باغ بادام	4
پرورش گوسفند بومی	5
پرورش گوسفند افشاری	6
پرورش گوسفند قزل	7
پرورش گاو بومی	8
پرورش گاو دورگه	9
فرآوری گردو	10
فرآوری بادام	11
فرآوری گل محمدی	12
احداث باغ سیب	13
تولید آبمیوه	14
تولید میوه خشک و چیپس میوه (و بسته بندی آن ها)	15
احداث باغ توت (نوغان)	16
احداث باغ پسته	17
کشت گیاهان دارویی	18
کشت گندم	19
زنبورداری	20
پرروش کرم ابریشم	21
تولید لواشک، مربا و کمپوت	22
تولید نان	23
احداث اقامتگاه بومگردی	24
احداث رستوران بومی	25
احداث اقامتگاه تفریحی	26
پرورش گوسفند رومانف	27
پرورش بز سانن	28
پرورش بز گوشتی	29
پرورش شتر	30
چاپ طرح باتیک روی روسری	31
پرورش مرغ بومی	32
احداث باغ گیلاس	33
احداث باغ آلبالو	34
احداث کشتارگاه طیور	35
سورتینگ و بسته بندی محصولات کشاورزی	36
کشت جو	37
کشت پیاز	38
کشت نخود	39
کشت عدس	40
پرورش مرغ گوشتی	41
پرورش مرغ تخم گذار	42
تولید پوشاک	43
قالی بافی	44
تولید پارچه و دوخت های مربوط به روسری باتیک	45
تولید نخ	46
بسته بندی عسل	47
احداث باغ گلابی	48
احداث باغ آلو	49
احداث باغ گوجه سبز	50
تولید دوشاب	51
چرم دوزی	52
کشت زعفران	53
پرورش قارچ	54
کشت سیب زمینی	55

*این فایل با همکاری کمیته امداد امام خمینی(ره) تهیه و و تدوین شده است.