چرداول

مزيت‌سنجي و اولويت‌بندي كسب‌وكارهاي موجود در هر شهرستان برمبناي يک روش تحقيق انجام مي‌شود. در اين روش تحقيق، يک شناسنامه براي هر شهرستان و يک شناسنامه براي هر كسب‌وكار تدوين مي‌شود. اين شناسنامه‌ها به عنوان ورودي به نرم‌افزار داده‌شده و خروجي نرم‌افزار هم‌پوشاني اين دو شناسنامه و تعيين مشاغل مزيت‌دار شهرستان است. اين اولويت‌بندي‌ها توسط كارشناسان و افرادخبره هر شهرستان بازبيني و اصلاح مي‌شوند. يكي از منابع تحليل همين ليست مزيت‌سنجي اصلاح‌شده‌است. يكي ديگر از منابع تحليل، مصاحبه با كارشناسان و متخصصين حوزه اشتغال هر شهرستان است. در هر شهرستان با حداقل 3 نفر از اين افراد مصاحبه انجام مي‌شود. اين مصاحبه‌ها پياده‌سازي و ارزيابي مي‌گردد. در صورت وجود تناقض و ابهام بين اين 3 مصاحبه و ليست مزيت‌سنجي، مصاحبه‌هاي تكميلي و حتي مصاحبه بيشتر هم صورت مي‌گيرد تا تيم تحليل به نتيجه نهايي مطلوب دست‌يابد. بنابراين خروجي هر شهرستان از تجميع مصاحبه‌ها و ليست مزيت‌سنجي حاصل مي‌شود. در ادامه تحليل شهرستان چرداول ارائه‌شده‌است.

تعیین کسب‌وکارهای مزیت‌دار شهرستان

همانطوريكه در قسمت مقدمه اشاره‌شده مبناي تحليل، مصاحبه‌ها و ليست مزيت‌سنجي است. از بررسي اين دو منبع رسته‌هاي رايج و اولويت‌دار شهرستان تعيين شده‌است. مبناي اين اولويت‌بندي، فراواني و ميزان اشاره افراد كارشناس به كسب‌وكارهاي رايج در هر شهرستان و اولويتي كه اين مشاغل در ليست مزيت‌سنجي دارند، است. در هر رسته كسب‌وكارهاي رايج به ترتيب اولويت مشخص شده‌است. در تحليل به مشاغل موجود، مشاغل قابل توسعه و مشاغلي كه هنوز در شهرستان راه‌اندازي نشده و پتانسيل ايجاد آن‌ها در شهرستان وجوددارد، اشاره شده‌است. مزيت‌هاي شغلي به ترتيب اولويت در ادامه آورده شده‌است.

1.دامپروری
2.باغداری
3.زراعت
4.صنایع غذایی
5.صنایع تبدیلی و تکمیلی
6.صنایع دستی
7.صنعت
8.طیور
9.شیلات

 

دامپروری

مردم شهرستان چرداول ذاتا علاقه‌مند به پرورش دام هستند و در این زمینه هم بیشتر ترجیح می‌دهند تا دام‌های سبک پرورش دهند. پرورش گوسفند، میش و بز از نژادهای بومی در چرداول هستند که خوب جواب داده‌است. از آن‌جا که استان ایلام هم‌مرز با کشور عراق است از این موقعیت می‌توان در جهت صادرات گوشت دام و طیور استفاده نمود. پرورش گاو بیشتر در مناطقی انجام می‌شود که آب مناسب برای تغذیه این دام وجود داشته‌باشد.لازم به ذکر است که در بخش هلیلان شهرستان چرداول دامداری رونق خوبی دارد.

پرورش زنبور عسل در شهرستان وجود دارد و با توجه به شرایط موجود، قابلیت گسترش برای آن وجود دارد؛ اما به دلیل بالابودن دمای هوا در فصل تابستان، زنبورداران باید به صورت کوچ‌رو فعالیت خود را ادامه داده و کندوها را به مناطق ییلاقی انتقال دهند. این کسب‌و‌کار تا حد زیادی می‌تواند مزیت مناسبی برای شهرستان باشد چون ذائقه مردم عراق به سمت مصرف شیرینی‌جات و عسل است. تولید این محصول، با کیفیت بالا در طعم‌های مختلف می تواند امکان صادرات به این کشور را برای تولید‌کنندگان چرداول فراهم نماید.

در رابطه با اصلاح نژاد دام، آگاهی زیادی در بین مردم وجودندارد؛ اما انتظار می‌رود با افزایش دانش و فرهنگ‌سازی، استقبال خوبی از این نوع دام‌ها شود.

طبق بررسی‌های انجام‌شده، به شغل پرورش اسب، کمتر از بقیه اشاره شده است. از این رو در رده‌های بعدی قرار می‌گیرد که با سنجیدن جوانب مختلف، می‌توان آن را اجرایی نمود[1].

 

باغداری

کاشت سبزیجات و صیفی‌جات در مناطقی از شهرستان که دسترسی به منابع آبی دارند، به خوبی جواب می‌دهد. کاشت و تولید این محصولات، به دلیل کیفیت بالا و بازار فروش مناسب، همچنان قابلیت توسعه و سرمایه گذاری دارند.

کشت‌های گلخانه‌ای اعم از گوجه فرنگی، خیار و فلفل دلمه‌ای در چرداول پیشنهاد می‌شود که با برنامه‌ریزی مناسب سود خوبی را عاید گلخانه‌دار می‌کند. با توجه به قرارگرفتن صیفی‌جات گلخانه‌ای در سبد مصرف روزانه خانوارها، مشکلی برای فروش وجود ندارد و می توان در این بخش سرمایه گذاری نمود.

پرورش قارچ دکمه‌ای و صدفی به شرط داشتن علم و آگاهی، از دیگر کسب‌وکارهایی است که قابلیت اجرایی‌شدن در چرداول را دارند. این محصولات با دارابودن پروتئین مناسب می‌توانند بخشی از نیاز بدن را تامین کنند. همچنین امروزه فرهنگ مصرف قارچ در بسیاری از خانواده‌ها جا افتاده‌است. به همین دلیل اجرای چنین طرحی می‌تواند موفق باشد.[2]

تولید پسته در چرداول چندسالی است که خوب جواب داده و از کیفیت بالایی برخوردار است؛ بنابراین در جهت گسترش آن می‌توان باغاتی را احداث نمود. از دیگر مزیت‌هایی که در مورد پسته وجود دارد، این است که به کیفیت آب مورد استفاده برای آبیاری حساسیت نداشته و با آب شور هم می‌توان این محصول را تولید کرد. پسته را می‎‌توان در بازار با قیمت بالایی به فروش رساند.

کاشت درخت زیتون با شرایط آب‌وهوایی شهرستان مطابقت داشته و قابلیت گسترش کشت دارد. طبق آمار موجود تولید زیتون در استان ایلام نسبتا خوب بوده و بخشی از این تولیدات نیز در بخش هلیلان شهرستان چرداول صورت می‌گیرد.[3]

تولید انگور، سیب، گردو، فندق، هلو، زردآلو و گلابی در برخی باغات شهرستان انجام می‌شود و در صورتی‌که شرایط لازم وجود داشته‌باشد، می‌توان این محصولات را همچنان تولیدکرد. بدیهی است که با افزایش میزان تولید، می‌توان در بخش صنایع تبدیلی این محصولات نیز پیشنهاداتی ارائه‌نمود.

 

زراعت

امروزه با حجم زیادی از واردات دانه‌های روغنی مواجه هستیم. با همت جهاد کشاورزی در بسیاری از مناطق کشور کشت کلزا اجرا شده است؛ چرا که این محصول علاوه بر مصرف کم آب، بازار فروش خوبی دارد. شهرستان چرداول هم منطقه مناسبی برای کشت این محصول است؛ به همین دلیل در حوزه زراعت، کشت کلزا در اولویت‌های ابتدایی قرار می‌گیرد.[4]

کشت گیاهان دارویی نظیر اسطوخودوس، بابونه، مریم‌گلی، نعناع و مرزه از دیگر کشت‌های کم‌آبی هستند که می‌توان آن‌ها را اجرایی نمود. امروزه خواص و جنبه‌های درمانی که گیاهان دارویی دارند بر کسی پوشیده نیست؛ همچنین بسیاری از افراد به سمت مصرف آن، گرایش پیدا کرده‌اند. با سرمایه‌گذاری در این بخش می‌توان به سود خوبی دست یافت.

اگرچه زعفران محصول استراتژیک منطقه خراسان است؛ ولی کشت آن در بسیاری از مناطق کشور جواب داده‌است. در شهرستان چرداول نیز به صورت آزمایشی کشت این محصول را انجام داده‌اند و با توجه به کیفیت مطلوب و درصد رنگ بالای زعفران تولیدی این منطقه، پیشنهاد گسترش آن به علاقه‌مندان داده می‌شود.

کشت عدس و نخود به صورت دیم در شهرستان چرداول رواج داشته و بسیاری از کشاورزان در این زمینه تخصص مورد نیاز را دارند؛ به همین دلیل پیشنهاد می‌شود تا کشت این حبوبات گسترش یابد. لوبیا به میزان کمتری در شهرستان کشت شده‌است ولی مشکلی برای زراعت آن وجود ندارد و بعد از عدس و نخود دیمی دارای مزیت است.

کشت گندم، جو و برنج عنبربو در حاشیه رودخانه سیمره که از شهرستان چرداول می‌گذرد، انجام می‌شود. از طرفی وجود کارخانه آرد و سیلوی در دست احداث، باعث‌شده تا نگرانی بابت نگهداری گندم و جو وجود نداشته باشد. البته گندم یک محصول استراتژیک بوده و توسط دولت خریداری می‌شود. با توجه به ذائقه مردم غرب کشور برای استفاده از برنج عنبربو، می‌توان کشت این محصول را گسترش داد. در صورت افزایش میزان تولید، در زمینه صنایع تبدیلی برنج هم می‌توان کارکرد.

کشت ماش نسبت به بقیه حبوبات مزیت کمتری دارد اما کشت آن کاملا در شهرستان جواب داده است و قابلیت گسترش دارند.

 

صنایع غذایی

وجود تولیدات متنوع محصولات دامی و کشاورزی از یک سو و موقعیت جغرافیایی استان ایلام به دلیل هم‌مرز بودن با کشور عراق که مصرف کننده به حساب می‌آید از سوی دیگر، باعث‌شده تا ظرفیت‌های مناسبی برای ورود در بحث صنایع غذایی وجود داشته‌باشد.

تهیه رب گوجه فرنگی، به خاطر تولید بالای مواد اولیه در شهرستان، مزیت مناسبی برای منطقه است. این ماده از مهم‌ترین چاشنی‌های مورد استفاده در آشپزی بوده و در صورتی که با رعایت تمامی ضوابط تهیه شود، بازار خوبی خواهد داشت؛ از این‌رو می‌توان در زمینه تولید آن ورود پیداکرد.

چیپس میوه به دلیل وجود باغات میوه در برخی مناطق شهرستان که مستعد تولید هستند، مزیت پیدا می کند. از آن‌جایی که تمامی میوه‌ها ممکن است به صورت تازه‌خوری مصرف نشود‌، با فراوری مناسب و تهیه برگه‌های خشک شده‌ی آن می‌توان زمینه فعالیت مناسبی حتی در منزل ایجادکرد.

تولید ترشی‌جات، فرآوری زیتون و تولید شوریجات به دلیل در دسترس بودن مواد اولیه در استان و شهرستان و بازار همیشگی این محصولات، می تواند گزینه مناسبی برای راه‌اندازی کارگاه به صورت خانگی و یا وسیع باشد. بسیاری از مردم این محصولات را درکنار غذای خود مصرف می‌کنند؛ بنابراین اگر این تولیدات با رعایت اصول و نکات انجام شود، موفق خواهدبود.

برداشت انگور از باغات شهرستان چرداول در سطح نسبتا بالایی انجام می‌شود؛ از این‌رو در زمینه فرآوری آن می‌توان ورود پیدا کرد. فرایندهایی که بر روی انگور انجام می‌شود باعث تولید مواد غذایی با ارزشی می‌گردد. از این رو تولید کشمش، شیره و سرکه‌ی انگور از مشاغل پیشنهادی مرتبط هستند. اگر سطح تولید در حد بالایی باشد ایجاد واحد فرآوری به صورت کارگاهی و کارخانه‌ای نیز مزیت پیدا می‌کند.

به دلیل تغییر ذائقه و تمایل مردم به سمت لبنیات سنتی، در بخش هلیلان که دامپروری رونق بیشتری دارد؛ می‌توان کارگاه‌های فرآوری و تولید محصولات لبنی را احداث نمود.

از آنجایی که سطح تولید دانه‌های روغنی در این منطقه زیاد است می‌توان احداث یک واحد روغن‌کشی را در شهرستان پیشنهاد داد.

با توجه به رونق تولید گندم در این شهرستان، می‌توان فرآورده‌هایی از آرد تهیه کرد. شیرینی‌پزی اگر در زمینه تولید شیرینی های فانتزی جدید باشد، احتمال موفقیتش بیشتر خواهدبود. در واقع اجرای این طرح بیشتر از هر چیز نیازمند خلاقیت و نوآوری است که با پیشرفت تکنولوژی و امکان دسترسی به اینترنت مشکلی در این زمینه وجود ندارد. تولید رشته آشی و پلویی در سطح خانگی و کارگاهی با بازاریابی مناسب قابلیت اجرا دارد.

به دلیل فعالیت بیشتر افراد در زمینه کشاورزی و دامپروری و رونق تولیدات در این دو حوزه می‌توان با انجام فرایندهایی، مواد غذایی مختلفی تولید نمود که بیش از هرچیز نیازمند تحقیق و سنجیدن جوانب مختلف است. از این رو سایر فرآورده های تولیدی شامل پفک گندم, برشته کردن گندم، تهیه ژلاتین از استخوان گاو و تولید شیر خشک در این دسته قرارمی‌گیرند[5].

 

صنایع تبدیلی و تکمیلی

برای فروش و عرضه تولیدات دامی و کشاورزی، بهتر است با قرار گرفتن صنایع تبدیلی در کنار تولید علاوه‌بر ایجاد اشتغال، سود بیشتری هم کسب نمود. بسته‌بندی حبوبات و سبزیجاتی که تولید چرداول هستند گزینه‌ی شغلی مناسبی است که البته شرط ایجاد آن، گسترش تولیدات در شهرستان است.

بسته‌بندی ادویه‌جات از دیگر پیشنهادات کارشناسان برای ایجاد کسب‌وکار است. با توجه به تولیداتی که در شهرستان انجام می‌شود، وجود یک سردخانه صنعتی به منظور نگهداری بهتر و عرضه خارج از فصل تولید، از نیازهایی است که در حوزه صنعت نمود پیدا می کند.[6]

احداث کشتارگاه صنعتی وبسته‌بندی فرآورده‌های دام برای کشتار دام‌هایی که در شهرستان پرورش داده می‌شوند هم از دیگر پیشنهادات است.

با توجه به رونق تولیدات صنایع دستی محلی نظیر گلیم، جاجیم و فرش، تولید نخ از پشم گوسفند و رنگرزی به صورت کارگاه‌های کوچک می‌تواند در شهرستان موفق باشد.

بسته‌بندی عسل اگر چه به صورت شخصی انجام می‌شود؛ ولی با توجه به تولیدات و بازار فروش مناسب، قابلیت صنعتی شدن دارد.[7]

 

صنایع دستی

چرم‌دوزی چند سالی است که به همت کارشناسان اشتغال کمیته امداد در شهرستان آموزش داده شده‌است. در زمینه تولید کیف و کفش حتی صادرات به تهران هم انجام می‌شود، چون کیفیت محصولات تولیدی بالاست و بازار فروش خوبی دارد؛ بنابراین تولید مصنوعات چرمی همچنان قابلیت گسترش دارند.[8]

معرق‌کاری، میناکاری و تولید ظرف سفالی در قالب طرح‌های محدود در شهرستان اجراشده و با بازاریابی مناسب می‌توان آن‌ها را در قالب کارگاه‌های کوچک خانگی گسترش داد.

صنعت

طبق بررسی‌های انجام‌شده، ایجاد واحد تولید کاغذ و مقوا در شهرستان جواب خواهدداد.[9] از صنایع و کارگاه هایی که در چرداول فعال هستند می توان به موارد زیر اشاره نمود:

کارخانه شیر سحر، تولید فولاد آتنا، کارخانه نوشابه کوکاکولا، تولید دلستر هایسنس، بیسکویت ساناز طلایی، 2 واحد تولید خوراک دام و طیور، کارخانه آرد،کارگاه سنگ بری و گونی بافی، کارگاه آجرپزی، واحد کارگاهی بسته بندی سبزیجات و حبوبات[10]

طیور

پرورش مرغ محلی، بلدرچین و بوقلمون در شهرستان جواب داده است و حتی می‌توان در زمینه صادرات آن‌ها هم اقداماتی انجام داد؛ بنابراین قابلیت توسعه دارند. مرغ محلی چه با هدف تخمگذاری و چه با هدف تولید گوشت باشد مزیت زیادی دارد. اگر این مرغ از بومی‌های منطقه باشد بهتر است. بلدرچین و بوقلمون گوشت‌هایی با طبیعت گرم هستند و ارزش غذایی بالایی دارند. از این رو پرورش آن‌ها می‌تواند طرح خوبی برای علاقه مندان به حوزه طیور باشد.

 

شیلات

وجود رودخانه سیمره می تواند زمینه خوبی برای پرورش ماهیان سردآبی باشد. البته بیشتر افراد ترجیح می دهند آب رودخانه را برای زراعت استفاده کنند [11]ولی در حال حاضر پرورش ماهی قزل آلا فقط در یکی از روستاها انجام می شود.[12]

 

صنایع				کشاورزی
صنعت	صنایع دستی	صنایع تبدیلی وتکمیلی	صنایع غذایی	شیلات	طیور	زراعت	باغداری	دامپروری	ردیف
تولید کاغذ و مقوا (1)	مصنوعات چرمی (1)	بسته بندی سبزیجات (1)	رب گوجه فرنگی (1)	پرورش ماهی قزل آلا (1)	پرورش مرغ بومی (1)	کشت عدس (1)	کاشت سبزیجات (1)	پرورش گوسفند (1)	1
	تولید کیف و کفش چرمی (2)	بسته بندی حبوبات (1)	چیپس میوه (1)		پرورش بوقلمون (2)	کشت نخود (1)	احداث گلخانه خیار (1)	پرورش میش داشتی (1)	2
	معرق کاری (3)	بسته بندی ادویه جات (1)	تولید ترشیجات (2)		پرورش بلدرچین (2)	کشت زعفران (1)	احداث گلخانه فلفل دلمه ای (1)	پرورش بز گوشتی (1)	3
	مینا کاری (3)	احداث سردخانه (1)	فرآوری زیتون (2)			کشت کلزا (1)	پرورش قارچ دکمه ای (1)	پرورش گاو شیری (2)	4
	تولید ظروف سفالی (3)	کشتارگاه صنعتی (2)	تولید کشمش (2)			کشت گیاهان دارویی (1)	احداث گلخانه گوجه فرنگی (1)	پرورش بز داشتی (2)	5
		تولید نخ (2)	تهیه سرکه و شیره انگور (2)			کشت برنج (2)	احداث باغ پسته (1)	پرورش زنبور عسل (2)	6
		رنگرزی (2)	تولید شوریجات(2)			کشت لوبیا (2)	پرورش قارچ صدفی (2)	پرورش اسب (3)	7
		بسته بندی گوشت (2)	واحد روغن کشی (3)			کشت جو (3)	احداث باغ انگور (2)		8
		فراوری پوست دام (2)	ایجاد کارگاه لبنیات (3)			کشت گندم (3)	احداث باغ زیتون (2)		9
		بسته بندی عسل (3)	رشته آشی و پلویی (3)			کشت ماش (3)	احداث باغ سیب (3)		10
		بسته بندی مرغ و ماهی (3)	شیرینی پزی (3)				احداث باغ فندق (3)		11
			سایر (3)				احداث باغ گردو (3)		12
							احداث باغ هلو (3)		13
							احداث باغ زردآلو (3)		14
							احداث باغ گلابی (3)		15

در انتهای تحلیل یک لیست مزیت‌سنجی 50 تایی در جدول زیر ارائه‌شده‌است. این جدول مشاغل فوق را در کنارهم نشان می‌دهد.

شغل	مزیت
پرورش گوسفند	1
پرورش بز گوشتی	2
پرورش میش	3
کاشت سبزیجات	4
پرورش زنبور عسل	5
احداث گلخانه خیار	6
پرورش گاو	7
احداث گلخانه گوجه فرنگی	8
کشت کلزا	9
پرورش مرغ بومی	10
کشت زعفران	11
احداث گلخانه فلفل دلمه ای	12
کاشت پسته	13
پرورش قارچ دکمه ای	14
کشت گیاهان دارویی	15
احداث باغ زیتون	16
بسته بندی سبزیجات	17
تولید چیپس میوه	18
کشت عدس	19
بسته بندی عسل	20
پرورش بوقلمون	21
احداث باغ انگور	22
بسته بندی حبوبات	23
فرآوری زیتون	24
احداث سردخانه	25
تولید سرکه و شیره انگور	26
تولید رب گوجه فرنگی	27
کاشت لوبیا	28
پرورش ماهی قزل آلا	29
بسته بندی ادویه جات	30
کاشت برنج عنبربو	31
پرورش قارچ صدفی	32
کاشت نخود	33
چرم دوزی	34
تولید و بسته بندی کشمش	35
احداث کشتارگاه	36
کشت گندم	37
پرورش بلدرچین	38
مصنوعات چوبی	39
تولید ترشی جات	40
احداث باغ گردو	41
احداث باغ سیب	42
احداث باغ هلو	43
احداث باغ فندق	44
شیرینی پزی	45
بسته بندی گوشت	46
پرورش ماهیان گرمابی	47
تولید رشته آشی و پلویی	48
رنگرزی	49
پرورش اسب	50

*این فایل با همکاری کمیته امداد امام خمینی(ره) تهیه و تدوین شده است.