اقلید
شهرستان اقلید یکی از مناطق کوهستانی و سرسبز استان فارس است و مرکز آن شهر اقلید می باشد. این شهرستان با وسعت ۷۰۵۴ کیلومتر مربع قریب به 7.5 درصد کل مساحت خاکی استان فارس را به خود اختصاص داده است. این شهرستان از شمال به شهرستان آباده، از شرق و جنوب شرق به شهرستان خرمبید و پاسارگاد، از جنوب و جنوب غرب به شهرستان مرودشت و از غرب به استان اصفهان و کهگیلویه و بویر احمد محدود میشود. اقلید دارای آب هوای سرد و زمستانی است. جمعیت این شهرستان طبق سرشماری سال 1395، برابر با 93763 نفر برآورد شده است که شامل و 27421 خانوار است.
مزیت های منطقه
مزيتسنجي و اولويتبندي كسب وكارهاي موجود در هر شهرستان بر مبناي يک روش تحقيق انجام ميشود. در اين روش تحقيق، يک شناسنامه براي هر شهرستان و يک شناسنامه براي هر كسب وكار تدوين ميشود. اين شناسنامهها به عنوان ورودي به نرمافزار داده شده و خروجي نرمافزار همپوشاني اين دو شناسنامه و تعيين مشاغل مزيتدار شهرستان است. اين اولويتبنديها توسط كارشناسان و افراد خبره هر شهرستان بازبيني و اصلاح ميشوند. يكي از منابع تحليل همين ليست مزيتسنجي اصلاح شده است. يكي ديگر از منابع تحليل، مصاحبه با كارشناسان و متخصصين حوزه اشتغال هر شهرستان است. در هر شهرستان با حداقل 3 نفر از اين افراد مصاحبه انجام ميشود. اين مصاحبهها پيادهسازي و ارزيابي ميگردد. در صورت وجود تناقض و ابهام بين اين 3 مصاحبه و ليست مزيتسنجي، مصاحبههاي تكميلي و حتي مصاحبه بيشتر هم صورت ميگيرد تا تيم تحليل به نتيجه نهايي مطلوب دست يابد. بنابراين خروجي هر شهرستان از تجميع مصاحبهها و ليست مزيتسنجي حاصل ميشود. در ادامه تحليل شهرستان اقلید ارائه شده است.
تعیین کسبوکارهای مزیتدار شهرستان
همانطوريكه در قسمت قبل اشاره شد مبناي تحليل، مصاحبهها و ليست مزيتسنجي است. از بررسي اين دو منبع رستههاي رايج و اولويتدار شهرستان تعيين شده است. مبناي اين اولويتبندي، فراواني و ميزان اشاره افراد كارشناس به كسب وكارهاي رايج در هر شهرستان و اولويتي كه اين مشاغل در ليست مزيتسنجي دارند، است. در هر رسته كسب وكارهاي رايج به ترتيب اولويت مشخص شده است. در تحليل به مشاغل موجود، مشاغل قابل توسعه و مشاغلي كه هنوز در شهرستان راهاندازي نشده و پتانسيل ايجاد آنها در شهرستان وجود دارد، اشاره شده است. مزيتهاي شغلي به ترتيب اولويت در ادامه آورده شده است.
1. صنایع غذایی
2. صنایع تبدیلی و تکمیلی
3. دامداری
4. طیور
5. باغداری
6. زراعت
7. صنایع دستی
8. صنعت
9. خدمات
10. شیلات
· صنایع غذایی
راهاندازی کسب و کار فرآوری انواع محصولات کشاورزی مهمترین روش برای ایجاد اشتغال پایدار و عاملی مهم در توسعه پایدار امنیت غذایی در شهرستان اقلید است. ایجاد صنایع غذایی، علاوه بر اشتغالزایی، باعث ارتقاء سطح درآمد و سودآوری میشود که به نوبه خود کاهش هدررفت محصولات کشاورزی و ایجاد ارزش افزوده از منابع را تا حد امکان ممکن میکند.
بررسی های انجام شده نشان میدهد که علیرغم تولید انبوه شیر در این شهرستان، واحدی برای فرآوری آن جهت تولید لبنیات به صورت صنعتی وجود نداشته و لبنیات مورد نیاز شهرستان به صورت سنتی و کارگاهی تولید میشوند؛ بنابراین تولید لبنیات از جمله فرصت های مناسب برای سرمایه گذاری و سوددهی خواهد بود.
شیر و فرآورده هاي آن از مهمترین اجزاي تشکیل دهنده جیره غذایی انسان هستند که از لحاظ ارزش غذایی غنی از کلسیم، فسفر، ویتامین هاي مورد نیاز و پروتئین میباشند و همیشه استقبال بسیار خوبی از این نوع محصولات می شود. البته باید توجه داشت برای موفقیت در این زمینه باید به بالابردن توانایی رقابت با نشانهای تجاری معروف نیز فکر کرد.
لوبیا در این شهرستان به مقدار زیادی تولید می شود ولی صنعتی برای تولید کنسرو آن وجود ندارد. از این رو با توجه به بازار فروش خوبی که برای این محصولات در داخل استان و استانهای اطراف وجود دارد؛ ایجاد چنین واحدی از جمله پیشنهادات راهبردی برای توسعه اقتصاد شهرستان به شمار میرود.
علیرغم تولیدات انبوه سیب زمینی در این شهرستان، واحدی برای فرآوری آن جهت تولید نشاسته سیب زمینی و چیپس سیب زمینی وجود ندارد؛ بنابراین ایجاد چنین واحدهایی توجیه اقتصادی دارد.
چیپس سیب زمینی یکی از محصولاتی است که به واسطه طعم جذاب خود مخاطبین زیادی در میان تمام اقشار جامعه دارد و اکثر افراد به ویژه کودکان و نوجوانان مخاطب استفاده از این محصول هستند. چیپس به عنوان یک ماده غذایی خوشمزه و پرطرفدار در بازار مصرف مواد غذایی کالایی رقابتی است؛ بنابراین افرادی که قصد ورود به این حرفه را دارند باید به این نکته توجه کنند که حتماً محصولات تولیدی آن ها، توانایی رقابت با نشانهای تجاری موجود در بازار را داشته باشند. نشاسته نیز ترکیب پیچیدهای از کربوهیدراتهای نامحلول در آب است و علاوه بر اینکه در صنایع غذایی استفاده میشود، برای تولید چسب، کاغذ و در صنایع بافندگی نیز کاربرد دارد.
مقدار تولید دانه های روغنی نظیر کلزا در این شهرستان به حدی است که احداث یک واحد روغن کشی دارای مزیت خواهد بود. روغن کشی از دانههای روغنی طی تکنیک پرس سرد صورت میگیرد. پرس سرد توسط دو ورقه سرما دیده آهنی و قرار دادن دانه ها بین دو ورقه انجام می شود.
در اولویتهای بعدی و پایینتر با توجه به تولید محصولات باغی نظیر انگور، سیب و زردآلو در شهرستان و بازار فروش خوب برای محصولات فرآوری شده آنها، احداث واحدی در حوزه صنایع غذایی برای فرآوری اصولی و بهداشتی این محصولات حائز اهمیت بوده و دارای مزیتهای اقتصادی است.
با توجه به اینکه کاشت صیفی جات در این شهرستان به صورت گسترده انجام میشود، مزیت هایی مانند تولید رب گوجه فرنگی، پودر گوجه فرنگی، خیارشور و ترشی جات برنامه های خوبی برای سرمایه گذاری و درآمدزایی هستند که در حال حاضر به صورت سنتی انجام میشوند.
صنعت تولید رب گوجه فرنگی دارای کاربردهای فراوانی از قبیل چاشنی و بهبود دهنده رنگ و طعم انواع غذا، ماده اولیه سسها و کنسروها است و با توجه به اینکه کاشت گوجه فرنگی در این شهرستان وجود دارد، تولید رب از مزیت های قابل سرمایه گذاری است.
پودر گوجهفرنگي محصولي است كه زمان زیادی از توليد آن در كشور نميگذرد و در همین مدت هم توانسته است جاي خود را در بازار باز كند. اين پودر به دليل داشتن وزن و حجم كمتر نسبت به ساير فرآوردههاي گوجهفرنگي، باعث سهولت و صرفهجويي در حملونقل و بستهبندي شده و ماندگاري و عمر مفيد بيشتري دارد. از طرفي برخی آنتي اكسيدانهای موجود در گوجهفرنگي طی فرايند توليد رب از بين مي روند؛ اما اين مواد در پودر گوجه فرنگی حفظ شده و از بين نميروند. مزيت ديگر اين پودر نداشتن مواد نگهدارنده در تركيبات آن نسبت به رب است؛ زیرا رب، ماندگاري كمتري دارد و براي جلوگيري از اين حالت از مواد نگهدارنده بيشتري در ترکیب آن استفاده می شود. پودر گوجه فرنگی در صنایع غذایی و دارویی دارای کاربردهای متنوعی است. از جمله کاربردهای گسترده این محصول میتوان به کاربرد آن در مواد غذایی منجمد شده و نیمه آماده، سوپهای آماده، اسنکها (شامل پفک، چیپس) و ... اشاره نمود. به طور کلی می توان گفت از این محصول به عنوان چاشنی در تولید محصولات مختلف استفاده میشود.
ترشی و شور، بیشتر به عنوان یک چاشنی در کنار غذا مصرف می شوند و به دلیل خاصیت اسیدی که دارند، باعث افزایش اشتها و میل به غذا خوردن در افراد میشوند. این محصول یکی از فرآیندهای نگهداری طولانی مدت صیفیجات و سبزیجات است. در جوامع امروزی به دلیل افزایش مشغله افراد و شاغل بودن بسیاری از زنان، فرصت کافی برای تهیه آن در منزل و توسط خود افراد وجود ندارد و اکثر خانوادهها تمایل دارند ترشی و شور مورد نیاز خود را به صورت آماده تهیه نمایند. بنابراین راه اندازی کسب وکار تهیه ترشی و شور میتواند راهی برای پاسخ به این نیاز افراد جامعه و کسب درآمد باشد.
راهاندازی خط تولید خیارشور به دلیل نیاز به سرمایه نسبتاً کم در مقایسه با دیگر خطوط تولید و همچنین مواد اولیه تولید شده در داخل شهرستان، فرصت مناسبی را برای سرمایه گذاری در این زمینه فراهم کرده است. از جمله خواص خیارشور می توان به بهبود وضعیت گوارش، منبعی غنی از آنتیاکسیدان، کمک به کنترل دیابت، حفظ سلامت کبد و حفظ سلامت معده اشاره نمود.
با توجه به اینکه کشت برخی از گیاهان دارویی در این شهرستان رونق گرفته است، فرآوری این گیاهان از جمله پیشنهادات سودده این حوزه قلمداد میشود. فرآوری گياهان دارويي، علاوه بر ارزش افزوده، نياز به سرمايهگذاري زيادي نداشته و ميتواند نقش مهمي در کارآفرینی داشته باشد. یکی از فرآوریهای گیاهان دارویی تولید عرقیات است. تولید عرقیات دارای تکنولوژی و دانش فنی پیچیده ای نمی باشد و با توجه به ظرفیت تولید گیاهان دارویی در این شهرستان و نیز سهولت صادرات این محصولات به شهرها و کشورهای دیگر، می توان با سرمایهای اندک به این کسب و کار مشغول شد. خشک کردن و بستهبندی نیز از دیگر فرآوریهای گیاهان دارویی است که میتوان با فعالیت در آنها به سود رسید.
با مقایسه سرانه مصرف آبزیان در سبد غذایی جامعه ایرانی و فاصله بسیار زیاد بین ارقام و اعداد سرانه مصرف جهانی بایستی علل عدم مصرف آن در جامعه را بررسی و به رفع آن پرداخت؛ زیرا قرار گرفتن آبزیان در سبد غذایی مردم نقش مهمی در سلامت جامعه ایفا می نماید. مصرف گوشت سفید در مقایسه با گوشت قرمز از سلامت بالاتری برخوردار است و بر طبق آخرین یافته های محققین علوم تغذیه و پزشکی مصرف صحیح آبزیان از بروز بسیاری از بیماریها جلوگیری می کند؛ بنابراین تنها راه افزایش مصرف سرانه آبزیان در کشور علاوه بر برگزاری برنامه های آموزشی، تولید غذاهای دریایی آماده مصرف نظیر انواع فیش برگر، ناگت، میگو برگر و ... و ترویج مصرف آن ها بین گروه های مختلف مصرف کننده است؛ لذا ایجاد چنین صنایعی ضمن وجود مواد اولیه آنها در شهرستان اقلید، توجیه اقتصادی مناسبی را به همراه خواهد داشت.
آجیل و خشکبار از جمله موارد مصرفی خانوارها هستند که سالها مورد استفاده قرار گرفتهاند و گاهی حتی در بازار جهانی و صادرات جایگاه خاصی دارند. با توجه به اینکه در این شهرستان کاشت گردو و بادام انجام می شود، سرمایه گذاری در این زمینه با موفقیت همراه خواهد بود؛ زیرا این محصولات نه تنها صادرات دارند، بلکه در بازارهای داخلی نیز تقاضا و ارزش افزوده آنها زیاد است.
شهرستان اقلید یکی از شهرستان هایی است که باغداری در آن عملکرد خوبی داشته و محصولات با کیفیتی در این حوزه تولید میشوند؛ بنابراین راه اندازی کسب و کارهایی مانند تولید آبمیوه، میوه خشک، چیپس میوه و سایر فرآورده های میوه مانند کمپوت، لواشک، کنسانتره، مربا و ... نرخ سودآوری کوتاه مدتی داشته و از جمله مزیت های اشتغالزا به شمار میرود. تهیه چیپس میوه به دلیل فراوانی تولید میوههای باغی در شهرستان زمینه اشتغال خوبی را چه در مقیاس کارگاهی و چه کارخانه ای برای علاقه مندان فراهم میکند. خشک کردن میوهجات، یکی از روشهاي جلوگیري از فساد میکروبی آنها است. در این روش، در اثر کاهش میزان رطوبت، امکان فساد میکروبی بسیار کم شده و سرعت دیگر واکنشهاي مضر نیز، به مقدار قابل توجهی کاهش مییابد. خشک کردن، ضمن اینکه روي محصول اثر حفاظتی دارد، وزن و حجم آن را نیز به میزان چشمگیری کاهش میدهد؛ در نتیجه از هزینههای حمل و نقل و ذخیرهسازي نیز میکاهد.
آبمیوه یکی از بهترین جایگزینها برای نوشابههای گازدار در سراسر دنیا است. این نوشیدنی تهیه شده از انواع میوه، از نظر سلامتی ارزش غذایی بالایی دارد و بر این اساس میزان مصرف آن در کشورهای مختلف جهان دائما در حال افزایش است. صنعت آبمیوه یکی از صنایع اساسی در بخش غذایی به شمار میرود و این موضوع موجب شده است که بازار جهانی انواع آبمیوه و کنسانتره بسیار پررونق باشد؛ اما نکته ای که بر بازار فروش آبمیوه تاثیر دارد و باید به آن دقت شود نوع بسته بندی محصول است. بسته بندی جذاب در کنار کیفیت خوب محصول تاثیر بسیار خوبی در افزایش محبوبیت کالا خواهد داشت.
فرآوری بادام و همچنین تولید روغن گردو از جمله مشاغلی هستند که در صورت افزایش سطح زیر کشت، توجیه اقتصادی خواهند داشت. فرآوری بادام میتواند یکی از گزینه های شغلی مناسب برای درآمدزایی باشد. مغز بادام برای فرآوری بیشتر، توزین شده و عملیاتی چون برش زدن، خرد کردن، بو دادن، نمک زدن و یا دودی کردن روی آنها انجام میگیرد. این محصولات نهایی درون شیشه، فویل، قوطی، کیسه یا جعبه، بسته بندی و در بازار عرضه میشود. همچنین تکه های کوچک مغز بادام نیز ممکن است آسیاب شده و به صورت آرد یا خمیر برای فرآورده های نانوایی استفاده شوند.
روغن گردو یکی از گرانترین روغنهای طبیعی موجود در بازار است. این روغن به راحتی در دسترس و در تمام جهان شناخته شده است. ولی بسیاری از مردم هنوز از این روغن با ارزش که خواص فراوانی دارد بهره نمیبرند؛ زیرا از خواص آن آگاهی ندارند، اما با آگاهی دادن به مردم می توان بازار فروش این روغن را گسترده تر کرد. یکی دیگر از محصولاتی که از گردو می توان تولید کرد، ترشی گردو است. این ترشی خوشمزه علاوه بر خواص بی نظیر در کاهش سطح کلسترول نیز مفید است.
طبق بررسی های انجام شده، تولید سوسیس و کالباس نیز از جمله مشاغلی هستند که به موجب رونق دامداری در این شهرستان، پیشنهاد می شوند. تولید محصولات مشتقی از گوشتهای فرآوری شده، در هر زمانی سوددهی دارد و از شغلهای آزاد پردرآمد محسوب میشود. در بین فرآورده های گوشتی، سوسیس و کالباس به دلیل آماده سازی سریع و همچنین طعم و مزه مطلوب، مصرف بیشتری دارند. سوسیس و کالباس حاوی پروتئین های حیوانی کافی، چربی، کربوهیدرات و ویتامین هستند و می توان آنها را از جمله غذاهای آماده در سفره خانواده ها نام برد. برای حفظ این جایگاه و افزایش تقاضای این محصولات، علاوه بر انتخاب روش های مناسب تولید و فرآوری، باید به نوع و شکل بسته بندی آنها نیز توجه نمود.
در انتها نیز میتوان به مزیت هایی مانند تولید نان، رشته آشی و شیرینی اشاره کرد که در صورت تقاضا و وجود بازار مصرف، ظرفیت های توسعه را خواهند داشت. در این زمینه لازم به ذکر است که تولید سایر فرآورده های گندم نیز مانند تولید پفک گندمی، آرد سوخاری، برشته کردن گندم و ... صرفه اقتصادی خواهند داشت.
با توجه به ورود تکنولوژیهای جدید و به همراه آن تغییر در فرهنگ تغذیه، غذاهای متنوعی در بین افراد رایج شده است و افراد نوع مواد مصرفی را با در نظر گرفتن دو فاکتور اساسی یعنی مطلوبیت فرهنگی و امکانات اقتصادی در برنامه غذایی خود گنجاندهاند. در این میان یکی از انواع غذاهایی که با توجه به معیارهای مورد اشاره در خور توجه واقع شده است، انواع رشته آشی و پلویی میباشد که گذشته از ظاهر مطلوب و تطابق با تحولات فرهنگی، از جنبه اقتصادی نیز مقرون به صرفه است. ماده اصلی این رشتهها گندم است که خوراک اصلی و دائمی ما را تشکیل میدهد. تبدیل آرد به رشته میتواند عمر ماندگاری آن را افزایش دهد و از این جهت در تأمین امنیت غذایی جامعه نیز نقش مهمی داشته باشد. در بلندمدت، فرآوریهای اینچنینی از میزان ضایعات غذایی کشور خواهد کاست و میزان سود حاصل از آن متوجه مردم جامعه خواهد شد. ضمن اینکه راهاندازی چنین واحدهای فرآوری محصولات غذایی، باعث ایجاد اشتغال و درآمدزایی در این منطقه خواهد شد.
شیرینی از دیرباز مورد توجه ایرانیان با ذائقه های مختلف بوده و در تمامی مراسم ها و جشن ها کاربرد داشته است. پخت شیرینی در ابعاد وسیع و کارگاهی و حتی در محیط کوچک (خانه) امکان پذیر است. شیرینی در انواع متفاوت و با طعم های متنوعی تهیه می شود. همچنین می توان با تغییر در مواد تشکیل دهنده آن برای افراد رژیمی هم شیرینی تهیه کرده و این افراد را نیز به بازار هدف خود اضافه کرد. این کسب و کار را می توان با تجهیزات کم و سرمایه اندکی شروع کرد و در زمان کوتاه با فروش محصول به سود بالایی رسید. پخت شیرینی یکی از مشاغل زودبازده بوده و یک فرصت شغلی مناسب مخصوصاً برای زنان خانه دار محسوب می شود. یافتن بازار فروش محصول یکی از ضروریات این حرفه بوده که با تبلیغات مناسب مخصوصاً در فضای مجازی می توان به آن دست یافت. توجه به این نکته ضروری است که یکی از لازمه های موفقیت در این شغل گذراندن دوره های آموزشی مرتبط با پخت شیرینی است.
· صنایع تبدیلی و تکمیلی
با وجود تنوع تولید محصولات کشاورزی در شهرستان اقلید، بررسیها نشان میدهد که سالانه مقداری از آنها در مراحل کاشت، داشت و برداشت به ضایعات تبدیل میشوند. از سوی دیگر برداشت و یا تولید بسیاری از محصولات کشاورزی در یک بازه زمانی مشخصی رخ میدهد اما مصرف آنها در طی سال صورت میپذیرد؛ لذا ایجاد و توسعه صنایع تبدیلی و تکمیلی میتواند زمان استفاده از این محصولات را افزایش دهد و از میزان ضایعات آنها بکاهد. همچنین گسترش این صنایع موجب اشتغالزایی، ایجاد درآمد و جلوگیری از اتلاف و ضایع شدن محصولات میگردد.
با افزایش جمعیت، رشد تکنولوژی و افزایش سطح استانداردهای زندگی در جوامع امروزی، مصرف محصولات با محتوای بسته بندی های کوچک افزایش یافته است. جامعه مصرفی نیازمند محصولاتی با سایزها و بسته بندی های متفاوت بوده و اهمیت صنعت بسته بندی به تدریج برای بنگاه ها و برنامه ریزان اقتصادی در حال آشکار شدن است. در بیشتر موارد شاهد هستیم که محصولات با بسته بندی های نامناسب در بازار عرضه شده یا به صورت فله ای و با قیمت های ناچیز به بازرگانان خارجی فروخته میشوند. این محصولات بعد از انتقال به خارج و انجام بسته بندی های مناسب بر روی آنان، با ارزش افزوده بالا و با قیمت های چند برابری و به اسم و برند همان کشورها به بازار کشورهای دیگر عرضه می شوند و این کار ضمن برندسازی برای آن کشورها، تجارت آن ها را هم توسعه میدهد و این نشان دهنده رابطه مستقیم توسعه صنعت بسته بندی با رشد و توسعه تجاری کشورهاست. با توجه به موارد گفته شده و تولیدات میوه های آجیلی، غلات و حبوبات در این شهرستان، بسته بندی خشکبار، غلات و حبوبات توجیه اقتصادی دارد. البته در این مورد لازم به ذکر است که در صورت کافی نبودن موارد تولیدی، میتوان مابقی نیاز این واحدها را از سایر مناطق تامین کرد.
از جمله مشاغل پیشنهادی دیگر در این حوزه می توان به بوجاری کردن غلات اشاره کرد. بوجاری به معنی پاک کردن غلات است. در حین عمل بوجاری، دانه از ساقه و پوسته جدا میشود. همچنین اگر تخم حشرات و یا آفتی هم در غلات باشد به وسیله بوجاری جدا میشود. اگر برای انجام بوجاری و ضدعفونی کردن بذر هزینه ای را پرداخت کنیم، در واقع سود خود را چندین برابر کردهایم و از بروز خسارتهای آتی جلوگیری میشود. با توجه به میزان غلات و حبوبات تولید شده در این شهرستان، احداث این واحد برای ارائه محصولی تمیز و با کیفیت، دارای مزیت خواهد بود.
بررسی های انجام شده نشان میدهد که ایجاد واحدی برای تولید خوراک دام در این شهرستان، فرصت مناسبی برای سرمایه گذاری است؛ زیرا این شهرستان فاقد چنین واحدی است و در حال حاضر خوراک دام مورد نیاز از طریق واردات تأمین می شود.
شهرستان اقلید دارای مراتع ارزشمندی است که به دلیل پایین بودن هزینه تأمین علوفه از آنها در مقایسه با راههای دیگر تأمین علوفه و از طرفی دیگر به دلیل افزایش تعداد واحدهای دامداری در معرض آسیب و خطر تخریب قرار گرفتهاند؛ به همین دلیل باید به سمت تولید خوراک دام به روشهای صنعتی رفت تا فشار روی مراتع شهرستان به حد قابل قبولی کاهش پیدا کند. سالانه تقاضا برای محصولات دامی در کشور در حال افزایش است و این امر باعث میشود تا آمار تعداد دام سیر صعودی داشته باشد، از این رو هر سال نسبت به سال گذشته مقدار بیشتری علوفه و خوراک دام مورد نیاز است؛ در نتیجه با اجرای پروژه های صنعتی که از ضایعات کشاورزی، خوراک دام با ارزش غذایی تولید شود غذای مورد نیاز دامها تأمین می شود و هم این که استفاده از مواد اولیه ارزانتر در تولید این محصول سبب خواهد شد که قیمت تمام شده خوراک پایینتر بوده و در نتیجه با قیمت کمتری به فروش میرسد. تولید خوراک دام می تواند زمینه اشتغال خوبی را به طور مستقیم و غیر مستقیم برای افراد ایجاد کند.
با توجه به تولید برخی از میوه های آجیلی مانند گردو و بادام در این شهرستان، می توان در زمینه احداث واحدی جهت فرآوری پوست خشکبار سرمایه گذاری کرد. امروزه در اکثر صنایع مساله بازیافت پسماندها مورد توجه خاص قرار گرفته است. صنایع تبدیلی، دیگر مانند گذشته پسماندها را جزء ضایعات به حساب نمیآورند و سعی میکنند با فرآوری آنها، ارزش افزوده بیشتری برای صنایع خود ایجاد نمایند و همچنین به محیط زیست آسیب کمتری برسانند. یکی از پسماندهایی که اخیرا در کشور ما به شکل محدود مورد توجه قرار گرفته است، مساله پسماندهای حاصل از پوست کنی، فرآوری و بسته بندی خشکبار است. یکی از سادهترین راههای فرآوری پوست خشکبار، آسیاب کردن و تبدیل آنها به پودر است. با خرید یک دستگاه آسیاب مناسب جهت انجام این کار می توان پودر به دست آمده را به شکل ماده اولیه سایر صنایع از قبیل تولید خوارک دام و طیور، کاغذ، مقوا، MDF، نئوپان، فیبر، کفپوش، لمینیت و تولید کربن خالص به فروش رساند. بنابر مطالعات انجام شده قیمت پودر به دست آمده 3 الی 4 برابر قیمت پوست خشکبار است. در صورت نداشتن توان مالی جهت خرید دستگاه آسیاب میتوان با کارگاههایی که دارای این دستگاهها هستند همکاری نموده تا با بستن قرارداد و دریافت مبلغی این پوستها را آسیاب کرده و پودری شبیه آرد سفید تحویل دهند. نوع دوم فرآوری که در آن نیاز به سرمایه بالاتر و جذب سرمایه گذار است تولید کربن فعال می باشد. کربن فعال مادهای است که برای تصفیه استفاده میشود و از آن میتوان در تصفیه خانههای بزرگ آب، صنایع پتروشیمی، نفت و گاز، صنایع غذایی و دارویی و همچنین پزشکی استفاده کرد. برای تولید هر کیلو کربن فعال به 12 کیلو پوست پسته نیاز است و هم اکنون چین بیشترین صادرات کربن فعال به کشورمان را دارد. متاسفانه در کشور ما بخش زیادی از پوست خشکبار به شکل خام و با قیمت بسیار پایین به دو کشور چین و ترکیه صادر میشود. در حالیکه با راهاندازی صنایع فرآوری مربوطه، میتوان از این پتانسیل قدرتمند برای ایجاد کسب و کاری پرسود به عنوان تولید مواد اولیه برای صنایع مختلف بهره برد و از خروج ارز از کشور جلوگیری کرد. از فواید دیگر این صنعت این است که سلولزهای پوست خشکبار میتواند جایگزین مناسبی برای چوب درختان و کاهش نیاز به سلولز درختان در صنعت بوده و کمک شایانی به بهبود شرایط زیستمحیطی و نابودی کمتر جنگلهای کشورمان نماید.
مقدار تولید عسل در این شهرستان به اندازهای است که می توان واحدی جهت بسته بندی آن احداث کرد. در حال حاضر چنین واحدی در شهرستان وجود نداشته و عسل تولید شده به صورت فله ای به فروش میرسد؛ بنابراین سرمایه گذاری در زمینه بسته بندی آن، ضمن ایجاد اشتغال، می تواند توجیه اقتصادی داشته باشد. لازم به ذکر است که تولید کندو نیز از جمله پیشنهادات مطلوب در این زمینه است که به دلیل گستردگی زنبورداری، قابلیت سرمایه گذاری را دارد.
عسل مادهای طبیعی است که به دلیل دارا نبودن آب، به شرط دوری از رطوبت، در مدت طولانی فاسد نمیشود. این ماده فقط در صورتی ارزش غذایی خود را از دست میدهد که بیش از ۶۰ درجه سانتی گراد حرارت ببیند. البته برای حفظ قدرت ضد میکروبی عسل باید آن را در مکانی تاریک و یا در ظرف شیشه ای مات یا تیره خارج از یخچال نگه داشت. نگهداری عسل در ظروف فلزی برای مدت طولانی مناسب نیست. بدین منظور امروزه بسته بندی عسل به شکل های جذاب، خلاقانه و مناسب جهت نگهداری رو به افزایش است. بستهبندی های شکیل، باعث جذب بیشتر مشتری و همچنن تسهیل در حمل و نقل عسل میشود.
شهرستان اقلید فاقد کشتارگاه صنعتی طیور است و طیور پرورش یافته در این شهرستان برای کشتار به سایر شهرستان ها ارسال میشوند. با توجه به اینکه در حال حاضر پرورش طیور در وضعیت مناسبی قرار گرفته است، احداث چنین واحدهایی یکی از نیازهای اساسی شهرستان است که علاوه بر اشتغالزایی، سوددهی بالایی را به همراه خواهد داشت.
هدف از احداث کشتارگاه طیور تأمین گوشت و رسانیدن آن و سایر متفرقات خوراکی به صورت بهداشتی و مطابق با موازین شرع مقدس اسلام به دست مردم، بالا بردن ظرفیت تولید، اشتغالزایی، کشتار متمرکز و به دست آوردن آمار دقیق جهت برنامه ریزیهای آتی و ... است.
در سال های اخیر با افزایش آگاهی های مردم نسبت به مواد غذایی و توجه بیشتر آنها به سلامت و نقش مواد غذایی مفید، مصرف گوشت ماهی از جایگاه ویژه ای نزد مردم برخوردار شده و مصرف آن در جوامع بشری افزایش چشمگیری پیدا کرده است. همچنین با توجه به فسادپذیری بالای ماهی و لزوم وجود آن در سبد غذایی انسان، استفاده از روش های بسته بندی مناسب بسیار ضروری است؛ لذا بسته بندی ماهیان پرورشی در این شهرستان صرفه اقتصادی دارد؛ زیرا تولیدات ماهی بیش از نیاز شهرستان است و ماهیهای مازاد با ماشین های یخچال دار و بدون بسته بندی به سایر نقاط ارسال میشوند.
با توجه به اینکه تولیدات باغی در این شهرستان به صورت گسترده وجود دارد، بسته بندی میوه یکی از مشاغلی است که علاوه بر اشتغالزایی، سوددهی خوبی را به همراه خواهد داشت. هدف از سورتینگ، دسته بندی و درجه بندی انواع محصول بر اساس سایز و کیفیت است؛ به طوری که بتوان محصول نهایی را به صورت یک دست و یک اندازه در بسته بندی های مختلف در بازار ارائه نمود و مشتری در طول زمان از یکنواختی خرید خود با برند مورد نظر مطمئن باشد. بسته بندی نهایی میوه و سبزی پس از عملیات سورتینگ به منظور حمل و نقل آسان و همچنین حفاظت از محصول نهایی سورتینگ شده صورت می گیرد. از ویژگی های بسته بندی مناسب میوه میتوان به عدم استفاده از مواد مضر و شیمیایی در ساختار بسته بندی، سهولت فریز کردن و نگهداری در سردخانه، قابلیت حمل و نقل مناسب، پاسخگویی به نیازهای نهایی بازار به طوری که در وزن ها و بسته های مختلف که همه سلیقه ها را در بر بگیرد، اشاره کرد.
صنعت فرآوری پشم و پوست دام در شهرستان اقلید به دلیل نبود واحدهای مرتبط با این حرفه، رونق نداشته و غالباً این محصولات ارزشمند به مرکز استان یا استانهای همجوار برای فرآوری ارسال میشوند. فرآوری پوست دام شامل استفاده از پوست گاو در صنعت چرم دوزی و همچنین استفاده از پشم و کرک گوسفند و بز در صنعت ریسندگی بوده که ضمن ایجاد درآمد مناسب برای سرمایهگذار، سود خوبی هم نصیب دامدار میکند. لذا ایجاد یک واحد صنعتی یا واحدهای کوچک نیمه صنعتی ریسندگی و تولید چرم مورد پیشنهاد است. با توجه به اینکه قالی بافی از صنایع دستی اصلی این شهرستان است و تامین مواد اولیه یعنی نخ برای این حرفه به سرمایه زیادی نیاز دارد؛ لذا فعالیت در این حوزه میتواند ضمن سودآوری، شهرستان را به خودکفایی برساند و برای جوانان جویای کار ایجاد شغل کند.
بسته بندی گوشت مرغ نیز از جمله مزیت هایی است که به سبب رونق پرورش مرغ گوشتی و در صورت احداث کشتارگاه، قابلیت سرمایه گذاری و سوددهی را دارد. مصرف گوشت های قطعه بندی شدهای که در ظرف های یکبار مصرف ارائه می شوند و حاوی برچسبهایی هستند که نشان دهنده رعایت شرایط بهداشتی و نظارت دامپزشکی است، توصیه می شود. گوشت سالم و بهداشتی دارای رنگ، بو و شکل فیزیکی طبیعی، عاری از هر گونه فضولات و کاملاً تمیز و بدون آثار خون مردگی است. یکی از روشهای تازه ماندن گوشت، بستهبندی مناسب است. بسته بندی باید به گونهای باشد که گوشت را در مقابل نفوذ طعم، بو، رنگ و سایر عوامل خارجی محافظت کرده و از خشک شدن و تبخیر سطحی آن جلوگیری کند. همچنین بسته بندی باید خواص حسی و ظاهری و سایر ویژگیهای گوشت را حفظ و همچنین گوشت را در برابر آلودگی های میکروبی و سایر آلودگی ها نگهداری کند.
لازم به ذکر است که مشاغل فوق با احداث بیش از یک یا دو واحد به حالت اشباع میرسند و سرمایه گذار باید بازار مصرف و وجود مواد اولیه را به صورت دقیق مورد بررسی قرار دهد.
· دامداری
دامداری به عنوان یکی از حوزه های بخش کشاورزی، در سطح گسترده ای در شهرستان اقلید انجام میشود. انجام این حرفه سود اقتصادی مناسبی را برای شهرستان به همراه داشته است. با توجه به این که حوزه دامداری با یکی از مهم ترین نیازهای انسان، یعنی نیاز به منابع غذایی و خصوصاً منابع پروتئینی مرتبط میباشد، توجه به آن امری ضروری است. فعالیت در این حوزه شغلی و افزایش بهره وری در آن، ضمن ایجاد اشتغالزایی، می تواند عاملی برای توسعه صنایع غذایی، تبدیلی و تکمیلی محسوب شود.
دامداری در شهرستان اقلید بیشتر به صورت سنتی انجام میشود. البته دامداریهای صنعتی و نیمه صنعتی نیز در این شهرستان وجود دارند. مردم این شهرستان بیشتر از پرورش دام سبک مانند گوسفند بومی، گوسفند افشاری، گوسفند قشقایی و گوسفند بختیاری استقبال میکنند. البته پرورش بز بومی نیز در این شهرستان انجام می شود ولی به دلیل استقبال کمتر در اولویت بعدی قرار میگیرد. در زمینه دام سنگین نیز بیشتر گاو هلشتاین و گوساله پرواری انجام میشود. البته در برخی از نقاط روستایی این شهرستان پرورش گاو بومی نیز وجود دارد. پرورش تمام موارد فوق با اقلیم شهرستان سازگار است و ضمن اینکه مراتع خوبی در این شهرستان وجود دارد، توسعه پرورش دام های مذکور، سودآوری قابل توجهی را به دنبال خواهد داشت.
پرورش گوسفند بومی در میان سایر حیوانات بیشتر مورد توجه دامداران قرار گرفته است؛ زیرا گوسفند بومی توانایی زیادی برای تحمل اقلیم های متفاوت دارد. همچنین جیره غذایی کمتر و در نتیجه هزینه کمتری نیاز دارد و تمامی فرآورده های آن مانند گوشت، شیر، ماست، کره و حتی پشم و پوست این دام پرکاربرد هستند و فروش این فرآورده ها در تمامی روزهای سال انجام میشود. قیمت گوشت گوسفند بالا بوده و به علاوه سایر اجزای آن مانند دل، قلوه، جگر، سیرابی، کله پاچه، خوش گوشت و … قابل فروش هستند و خرید دام برای قربانی کردن در ایام مذهبی مانند عید قربان و … موجب رونق این کسب و کار میشود؛ بنابراین گسترش پرورش گوسفند بومی در این شهرستان سوددهی خوبی را به همراه خواهد داشت.
گوسفند افشاری یکی از نژادهای بسیار مهم گوسفند داشتی است که بومی استان زنجان است؛ البته امروز برای پرورش به سایر استان ها نیز ارسال میشود. مدیریت پرورشی بهینه این نژاد می تواند سودآوری واحد گوسفندداری را افزایش دهد. دلایل زیادی باعث شده است که امروزه گوسفندان نژاد افشاری جز پرفروشترین گوسفندان باشند. گوسفند افشاری جزو گوسفندان سنگین دنبه محسوب میگردد و دارای جثه بزرگی است. رشد سریع، تولید شیر خوب و پرچرب و بهترین گوشت قرمز (که باعث شده است این دام جزء گوسفندان دو منظوره گوشتی - شیری قرار بگیرد.)، بهبود کمی و کیفی پشم گوسفند، سازگاری و عادت پذیری با شرایط آب و هوای مناطق سردسیر، قدرت راهپیمایی و کوه پیمایی خوب، توان چندقلوزایی، مقاومت در برابر بیماری ها و انگلهای منطقه، بالا بودن ضریب تبدیل و داشتن بازده اقتصادی مطلوب از جمله مزایای پرورش گوسفند افشاری هستند.
گوسفندان نژاد قشقایی جزو نژادهای گوشتی در ایران هستند و در شرایط محیطی دشوار نیز قادرند زندگی کنند. این نژاد دارای گوشت مرغوب و باکیفیتی است؛ به طوری که میتوان گوشت آن را به عنوان یکی از با کیفیت ترین گوشت های گوسفند در ایران برشمرد. همانطور که گفته شد این نژاد یکی از محبوب ترین نژادهای گوسفندان در ایران است به همین دلیل هم اکثر دام هایی که در مناطق جنوبی ایران نگهداری میشوند از این دسته هستند و عمده گوشت قرمز مورد نیاز را تأمین میکنند.
گوسفند لری - بختیاری گونه ای از نژادهای گوسفندان ایرانی است که در ایران زیست بوم دارند و پرورش داده می شوند. همان طور که از اسم این نوع نژاد گوسفندان پیداست، این گوسفندان در مناطق لرنشین و به خصوص منطقه چهار محال بختیاری پرورش داده می شوند و این استان به عنوان زیست بوم اصلی این گونه گوسفندان زنده محسوب می شود. آنچه که جالب است این است که وجود مو روی پیشانی این دام و روی پوزه آن که کاکل یا چرک سر نامیده می شود، باعث شده است که ارزش قیمت قوچ لری بالا باشد. به طور کلی گوسفند لری - بختیاری را جزو دسته های گوسفندان گوشتی می نامند. تمایز این نژاد نسبت به دیگر نژادهای گوسفندان ایرانی در این است که در پشت دست و پا و حتی جلوی پوزه و دور چشم ها و روی گوش های آن لکه هایی به رنگ قهوه ای تیره یا مشکی دیده می شود.
توسعه پرورش بز بومی نیز میتواند سوددهی خوبی را برای شهرستان به همراه داشته باشد. بزها فاصله نسلی کوتاه تري و نسبت دوقلوزائی بالاتري نسبت به دیگر دام هاي اهلی دارند. همچنین این دام ها، نسبت به گاو وگوسفند قدرت زنده مانی بیشتر در مناطق حاره اي ( با کمبود علوفه با میزان بارندگی سالیانه کمتر از70 میلیمتر ) دارند؛ بنابراین از مزیت های خوب این شهرستان هستند. مطابق با نظر کارشناسان، پرورش بزسانن در حال حاضر در این شهرستان انجام نمیشود؛ اما با شرایط شهرستان سازگار بوده و میتوان در این زمینه فعالیت کرد.
بز سانن یک نژاد شیری پرتولید بوده که نسبت به بزهای بومی، مقدار زیادی شیر تولید می کند و میتواند بخشی از نیاز شهرستان به شیر و پروتئین حیوانی را تأمین نماید. نرخ تبدیل مواد خوراکی به شیر در بزهای سانن بالاتر بوده که این امر موجب افزایش بازدهی بز سانن از خوراک مصرف شده توسط آن میشود. کسب و کار پرورش بز سانن موجب اشتغالزایی و رغبت بیشتر جوانان به امر دامداری میشود. هر کیلوگرم شیر بز با قیمت بیشتری نسبت به شیر گاو فروخته میشود و در نقاط مختلف کشور طرفداران خاص خود را دارد؛ بنابراین پرورش این بز از مزیت های خوبی است که قابلیت سرمایه گذاری را دارد.
گاوهای هلشتاین که به نام هولشتاین هم شناخته می شوند جزو سنگین وزن ترین گاوهای شیری در جهان هستند. این نژاد که از نظر تولید شیر بهترین نژاد در میان گاوهای شیری است، حدوداً ۷۲۴۰ لیتر شیر در سال تولید میکند که این شیر 3.65 درصد چربی و ۳درصد پروتئین دارد. این گاوها به طور روزانه تقریباً ۳۴ کیلو شیر تولید می کنند که برای تولید شیر زیاد، بسیار مناسب هستند.
در راستای تامین گوشت، پرواربندی گوساله نیز می تواند مزیت موفقی باشد. مزایای ورود به عرصه پرورش گوساله دارای جنبه های مختلف است. از یک طرف، از پوست گاو گوشتی در چرمسازی استفاده میشود و از طرف دیگر از گوشت آن جهت استفاده در تغذیه انسان بهره برداری می شود. همچنین به لحاظ اقتصادی در درآمدزایی انسان تاثیر گذار است. علاوه بر این موارد، برای جلوگیری از واردات گوشت گوساله از کشورهای دیگر تولید آن اهمیت دارد. در کشور ما در حال حاضر پرورش گاو به دو صورت صنعتی و سنتی انجام می گیرد. برای پرواربندی صحیح باید علاوه بر تولید گوشت، کیفیت محصول نهایی نیز مدنظر قرار بگیرد. در پرواربندی علمی و صنعتی از دامهای نر جوان نژادهای گوشتی استفاده میشود. حدود نیمی از گوشت قرمز توسط گاوهای پروار شده تأمین میشود؛ بنابراین این بخش از دامپروری و دامداری دارای ظرفیت زیادی برای توسعه و پیشرفت است. افزایش تولید گوشت قرمز باعث کاهش وابستگی کشور به واردات این محصول غذایی، ایجاد اشتغال و فعال شدن نیروهای بیکار در سطح شهر و روستاها میشود. استفاده از ظرفیت ژنتیکی دامهای گوشتی و کاهش کشتار دامهای شیری و مولد از دیگر محاسن پرواربندی با روشهای نوین است. پرواربندی گوساله با روشهای علمی و نوین سبب کاهش دوره پرواربندی، کاهش هزینه تولید گوشت و جلوگیری از تخریب مراتع میشود.
گاوهای بومی به لحاظ تنوع و اختلاف ژنتیکی، ویژگی های خاص نژادی و مقاومت های طبیعی ایجاد شده در آن ها طی قرن ها زیست در شرایط سخت محیطی و آب و هوایی مختلف به عنوان یک منبع عظیم تولید شیر و گوشت می توانند نقش موثری در تامین مواد پروتئین حیوانی و اقتصاد جامعه ایفا نمایند. پوست گاو نیز به عنوان یک محصول با ارزش دامی امروزه به میزان 10 تا 20 درصد مصارف چرم سازی را تامین می کند. حتی شاخ، سم و فضولات این حیوان نیز ارزش اقتصادی داشته و به روش های مختلف مورد استفاده قرار می گیرد.
زنبورداری نیز از جمله کسب و کارهایی است که در حال حاضر در شهرستان انجام می شود و به دلیل وجود مراتع خوب و کشت گیاه کلزا، پتانسیل های لازم برای گسترش را دارد.باردهی گل ها و میوه ها با گرده افشانی توسط زنبورعسل افزایش می یابد. این مسئله باعث شده است که ارزش اقتصادی پرورش زنبورعسل بسیار بیشتر از ارزش ریالی حاصل از تولید عسل باشد. در طی فرآیند پرورش و نگهداری زنبورعسل، با ازدیاد کندوها می توان به فروش کندو نیز فکر کرد و به سود خوبی دست یافت. در مناطق گرمسیری از هر کندو یک بچه کندو گرفته می شود. در ضمن محصول مزرعه پرورش زنبورعسل صرفاً کندو و عسل نیست؛ بلکه موم، زهر و ژل آن نیز قابل فروش است.
· طیور
پرورش طیور یکی از مشاغل سخت و پرکاری است که به دلیل نیاز جامعه به منابع غذایی، از اهمیت بالایی برخوردار است و سود سرشاری دارد. عمده پرورش طیور در این شهرستان به مرغهای گوشتی و مرغهای تخم گذار اختصاص دارد و پرورش مرغهای گوشتی به منظور تولید گوشت سفید در جهت تامین نیاز غذایی جمعیت رو به رشد شهرستان ضروری بوده و البته دارای مزیت اقتصادی است؛ لذا این فعالیت و گسترش آن مورد پیشنهاد بوده و در صورت بازارسنجی میتوان کمبود سایر استانها را با محصول تولیدی تامین کرد. ارزش غذایی بالای گوشت طیور، کم بودن افت پس از کشتار، سالم و بهداشتی بودن گوشت طیور، قابلیت هضم و جذب بالا، رشد سریع و دوره بازگشت سرمایه سریع از فواید پرورش مرغ گوشتی هستند. بدیهی است که گوشت مرغ به سبب مزیتهای فراوانی که دارد به عنوان منابع تامین پروتئین می تواند مطرح و نیاز عمومی را در این زمینه مرتفع نماید. نسبت ضایعات در گوشت مرغ در مقایسه با سایر دام ها کمتر است؛ به طوری که در گوشت گوسفند ضایعات حدود 50 درصد و در مرغ حدود 25 درصد است. با توجه به دلایل فوق ایجاد واحد پرورش مرغ گوشتی در شهرستان مزیت دارد و در صورت تأمین بازار فروش، با سودآوری خوبی همراه خواهد بود.
پرورش مرغ تخمگذار علاوه بر این که به تامین منابع غذایی طبیعی و رونق تولید کمک میکند نقش بهسزایی در امر اشتغالزایی، بهبود وضع اقتصادی و خودکفایی در تولید محصول ارگانیک و طبیعی ایفا میکند. راه اندازی کسب و کار پرورش مرغ بومی تخمگذار به صورت محدود، نیاز به تکنولوژی پرهزینهای ندارد و با بهره گیری از امکانات کم و موجود در روستا یا محل زندگی خود می توان شرایط اجرای طرح را فراهم کرد. پرورش مرغ تخمگذار حتی به صورت صنعتی و با تمام تجهیزات مدرن میتواند در صورت تأمین بازار مناسب، سالیانه تا 30 درصد سودآوری داشته باشد که رقم مناسبی است. همچنین پیدا کردن بازار فروش با حاشیه سود بالا از امور مهم در مورد این کسب و کار است که با تبلیغات مناسب مخصوصاً در فضای مجازی امکانپذیر است.
همچنین در اولویتهای بعدی می توان به پرورش مرغ بومی و مرغ مادر اشاره نمود. یکی از دلایل استقبال از پرورش مرغ بومی یا مرغ محلی، سوددهی ایدهآل آن است. مرغ بومی یا همان مرغهای محلی، نوعی نژاد بسیار مقاوم به شمار میآیند که در مقابل بیماری ها، گرما و سرما تحمل بالایی دارند و این مزیت باعث می شود که ایجاد واحدهای تولیدی مرغ بومی برای تولید کنندگان سوددهی مناسبی داشته باشد. یکی دیگر از مزیتهای پرورش مرغ بومی این است که این کار نیاز به تجهیزات ندارد. هر چند اگر در پرورش مرغ بومی از تجهیزات استفاده شود، سود بیشتری نصیب پرورش دهنده می شود. منظور از تجهیزات مواردی مانند آبخوری، دان خوری، لانه تخم گذاری و ... است.
یکی از صنایع مهم در زمینه پرورش ماکیان، صنعت پرورش مرغ مادر گوشتی و تخم گذار است که صنایع فرودستی و حتی پایین دستی را به شدت متاثر مینماید. صنایع مرغ مادر گوشتی و تخم گذار، با تامین تعداد مورد نیاز جوجه گوشتی و تخم گذار، سهم به سزایی در تامین پروتئین مورد نیاز جوامع بشری دارند. از آنجاییکه راندمان تولید مثل در این صنعت بسیار حائز اهمیت میباشد، هر عاملی که باعث کاهش درصد تخم گذاری و جوجه آوری شود، به شدت میتواند بر تولید جوجه یک روزه و لذا قیمت جوجه تاثیرگذار باشد که پیامد آن افزایش قیمت محصول نهایی یعنی گوشت و تخم مرغ است.
طبق بررسی های انجام شده، پرورش شترمرغ، بوقلمون، بلدرچین و کبک میتواند یکی از کسب و کارهای سودده در این حوزه محسوب شود؛ زیرا پرورش طیور ذکر شده در حال حاضر در شهرستان انجام می شود و بازدهی خوبی نیز داشته است؛ بنابراین پتانسیل های لازم برای سرمایه گذاری را دارد. البته در این زمینه بازاریابی و تبلیغات نقش مهمی را در فروش محصولات و سوددهی مضاعف خواهند داشت. شترمرغ در گروه پرندگان طبقه بندی شده و گوشت آن جزء گوشتهای قرمز محسوب میشود که نسبت به دیگر گوشتهای قرمز کم چربتر و سالمتر است؛ به طوری که ۹۰ درصد آن قابلیت هضم داشته و بعد از گوشت ماهی در رتبه دوم قرار دارد. پوست این پرنده از بهترین نوع چرم بوده، مقاومتش سه برابر چرم گاو است، ظرافت خاصی دارد و در تولید کیف و کفش با قیمت بالا به کار می رود. علاوه بر آن، از پر، تخم، ناخن و قرنیه چشم شترمرغ برای مصارف صنعتی، دارویی، زینتی و نیز تولید نخ بخیه استفاده می شود. همچنین با استفاده از پوکه تخم این پرنده در زمینه صنایع دستی و خلق آثار هنری، می توان اشتغال زایی کرد.
گوشت بوقلمون دارای خواص غذائي ويژه ای است و محدوديت مصرف خاصي نيز ندارد؛ بنابراین مي تواند جايگزين مناسبی براي گوشت قرمز علی الخصوص در بيمارانی که مصرف گوشت قرمز برای آنها با محدوديت هایی همراه است، مطرح گردد. از ديگر امتيازات گوشت بوقلمون وجود هر دو نوع گوشت سفيد و قرمز در يک لاشه است. گوشت سفيد 65 درصد و گوشت قرمز 35 درصد وزن يک لاشه 8 کيلوگرمی را تشکيل مي دهد. تولید بوقلمون گوشتی به دلیل به صرفه بودن تولید، در دسترس بودن نهادههای مصرفی بوقلمون، نیاز بازار داخلی و نیز امکان انجام صادرات به کشورهای منطقه حائز اهمیت است.
بلدرچین پرنده ای با جثه کوچک است و در برابر بسیاری از بیماری ها مقاوم می باشد. پرورش بلدرچین به دلیل هزینه های جاری پایین، اشباع نبودن بازار فروش، کوتاه بودن دوره پرورش (40 روز) و عدم پرورش انحصاری توسط شرکت های بزرگ دارای مزیت است. محصولات این پرنده شامل گوشت، تخم بلدرچین و کود است. گوشت و تخم این پرنده دارای ارزش غذایی و دارویی و همچنین سرشار از پروتئین است.
کبک پرندهای وحشی است که در کوهستانها زندگی میکند و از قدرت پرواز کمی برخوردار است. محصولات کبک نسبت به دیگر طیور به دلیل طعم و کیفیت مناسب و قیمت بیشتر، مشتریان خاص خود را دارد. از جهت دیگر به دلیل مقاومت نسبتاً بالای این پرنده در مقابل بیماریها، تلفات آن نسبت به دیگر پرندگان کمتر است. با پرورش کبک به صورت صنعتی میتوان بخشی از نیاز شهرستان در حوزه گوشت را تأمین کرد. همچنین میتوان به بازار جوجه و تخم کبک اشاره نمود که قابلیت تولید و عرضه را دارد.
· باغداری
باغداری یکی از حوزههای رایج بخش کشاورزی در شهرستان اقلید است. تولید اشتغال توسط باغداری بسیار زیاد میباشد و به اقتصاد شهرستان و فضای کسب و کار رونق میبخشد. کشاورزی و از جمله باغبانی در توسعه ملی و افزایش رفاه عمومی، فقرزدایی، تنوع بخشیدن و پایدار کردن الگوی توسعه شهری، توزیع درآمد و عدالت اجتماعی موثر است. در یک نگاه کلی می توان گفت نقش کشاورزی و به خصوص باغداری در کاهش فقر بسیار چشمگیر بوده و در برقراری الگوی صحیح توسعه شهری مؤثر است و در صورت بی توجهی به این بخش، توسعه شهرنشینی، الگوی متمرکز و ناسالمی به خود میگیرد که پیدایش شهرهای بزرگ با هزینه زندگی بسیار بالا مثال بارز آن است.
گردو و بادام دیمی از جمله میوه های آجیلی این شهرستان هستند که با کیفیت بالایی تولید شده و ظرفیتهای لازم برای توسعه را دارند. گردو، درختی چندساله و مقاوم است که پس از رشد کامل، هر درخت تا 18کیلوگرم تولید محصول خواهد داشت. محصول نهایی قیمت بالایی دارد که هم در داخل کشور طرفداران زیادی داشته و هم قابلیت بالای صادرات دارد. در صورت احداث باغ گردو، تا سال های سال نیاز به سرمایه گذاری و کشت دوباره وجود ندارد؛ زیرا درخت گردو دارای عمر طولانی است و تا ده ها سال قابلیت برداشت دارد. میوه گردو هم جزء معدود میوه هایی است که هیچ گونه نیازی به هزینه انبار در سردخانه ندارد و به دلیل ماندگاری طولانی، می تواند چند ماه و حتی چند سال مورد مصرف قرار گیرد. چوب درخت گردو برای منبت کاری، خراطی و کنده کاری، ساخت مجسمه و اشیاء دکوری، ساخت آلات موسیقی و همچنین در دکوراسیون داخلی منزل و ساخت روکش های چوب بسیار پرکاربرد است. این چوب نیمه سنگین و نیمه سخت بوده و مقاومت مناسبی در برابر فشار، خمش، رطوبت و کشش دارد.
با توجه به موضوع مهم کمآبی، کاشت درختان دیم و همچنین محصولات دیم بسیار پراهمیت بوده و مورد توجه قرار گرفته است. درخت بادام مقاومت خوبی در برابر خشکی دارد و در شرایطی که بیآبی وجود دارد، میوه خوبی میدهد و همچنین از لحاظ شرایط کاشت در زمینهای آهکی هم تا حد زیادی مقاومت دارد. با توجه به موارد گفته شده و ارزش افزوده خوبی که کاشت این محصول دارد، ایجاد باغات بادام در شهرستان اقلید، سوددهی خوبی را به همراه خواهد داشت.
از دیگر پیشنهادات خوب حوزه باغداری، میتوان به احداث باغات زردآلو و سیب اشاره کرد که در حال حاضر در این شهرستان وجود داشته و محصول با کیفیتی را تولید میکنند. سیب از میوههای مهمی است که خاصیت ماندگاری زیادی دارد؛ به طوری که می توان این محصول را چند ماه انبار نمود؛ در حالیکه همچنان ارزش غذایی خود را حفظ می کند. توسعه باغات سیب در این شهرستان مزیت اقتصادی دارد. البته لازم به ذکر است که سیب معمولاً آب نسبتاً زیادی مصرف می کند و می توان با روش آبیاری قطره ای در این شهرستان، در مصرف آب صرفه جویی کرد. البته مقدار آب مصرفی بر اساس کیفیت خاک منطقه و نوع پایه سیب و همچنین شرایط آب و هوایی متغیر است.
یکی از فعالیتهای مربوط به حوزه باغداری که در شهرستان اقلید انجام شده است و قابلیت توسعه آن نیز وجود دارد، پرورش محصولات گلخانهای میباشد. در گلخانههای این شهرستان بیشتر صیفی جاتی مانند فلفل دلمه ای، کاهو، فلفل، خیار، گوجه فرنگی، نشاء صیفی جات و گل و گیاه زینتی را پرورش میدهند. البته استقبال از گلخانه گل و گیاه زینتی و نشاء صیفی جات کمتر است؛ لذا در اولویت های پایین تر قرار میگیرند. همچنین کاشت صیفی جات در فضای باز نیز وجود داشته و پتانسیل های توسعه را دارد.
گياهان براي داشتن رشد مطلوب نياز به شرايط خاصي از نظر شدت نور، دماي روزانه، دمايشبانه، ميزان رطوبت نسبي هوا و رطوبت خاک دارند. براي توليد و پرورش تجاري گياهان با کيفيت بالا و در تمام طول سال بايد شرايط محيطي مطلوب مهیا شده و عوامل خسارت زا نظير آفات و بیماری ها، باد، طوفان هاي ويرانگر، سرما و يخبندان و ...کنترل شوند. گلخانه محیطی است که به راحتی می توان در داخل آن شرایط محیطی را تحت کنترل درآورد و به سمت رشد مطلوب گیاه سوق داد. گلخانهها که از نظر اندازه متغیرند گیاهان را از سرمای بیش از حد زمستان یا گرمای بیش از حد تابستان حفظ میکنند. کشاورزی در گلخانهها نسبت به کشاورزی در فضای آزاد و در زمین های کشاورزی دارای ریسک کمتری است. همچنین بازه زمانی برای به ثمر نشستن و برداشت محصولات در گلخانه نسبت به کشاورزی سنتی، کوتاه تر است. اما با این وجود پرورش گلخانه ای محصولات نیز نیاز به مراقبت های خاص خود را دارد.
امروزه ﺑﺎ ﻓﺮاﻫﻢ کردن زﻣﻴﻨﻪ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﮔﻞ و ﮔﻴﺎﻫﺎن زینتی در ﺣﺠﻢ ﺑﺎﻻ و ﺻﺎدرات آن میﺗﻮان دربﻫﺎی ﺑﺎزارﻫﺎی ﺟﻬﺎنی را ﺑﺮ روی اﻗﺘﺼﺎد ﻛﺸﻮر ﮔﺸﻮد و سبب ﻛﺴﺐ درآﻣﺪ ارزی ﺑﺎﻻ شد و از ﻃﺮف دﻳﮕﺮ ﻛﺸﺖ ﮔﻞ و ﮔﻴﺎﻫﺎن زینتی در روﺳﺘﺎﻫﺎ ﻋﻼوه ﺑﺮ اﻳﺠﺎد اﺷﺘﻐﺎل و درآﻣﺪ ﺳﺒﺐ اﻓﺰاﻳﺶ ﭘﺲاﻧﺪاز و اﻧﺒﺎﺷﺖ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ روﺳﺘﺎﺋﻴﺎن ﺷﺪه و ﺑﻪ ﺗﻮﺳﻌﻪ اﻗﺘﺼﺎدی روﺳﺘﺎ و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﭘﺎﻳﺪار منجر میشود؛ بنابراین پرورش گل و گیاه زینتی علاوه بر اشتغال آفرینی، در توسعه صادرات غیر نفتی، رشد اقتصادی و ارزآوری برای کشور نقش موثری دارد. البته با توجه به اینکه میتوان شرایط خوبی را به وسیله گلخانه برای این کار فراهم کرد، احداث چنین واحدهایی سوددهی بالایی را به دنبال خواهد داشت.
تولید نشاء گیاهان زراعی در محیط گلخانه، کسبوکار پرسود و اشتغالزایی است که موجب کاهش مصرف آب و نهادهها و همچنین کاهش هزینههای بالای تولید خواهد شد. با شرایط امروز، تغییر کشت از فضای باز به گلخانه ضروری بوده و با توجه به گسترش گلخانهها نیاز به بذر و نشاء مرغوب نیز افزایش می یابد. با توجه به افزایش هزینههای تولید از جمله افزایش قیمت بذر و محدودیت نهادههای تولید، استفاده از نشاء به جای کشت مستقیم بذر، ضروری به نظر میرسد. کاشت نشاء به دلایل زیر از مزیت و جذابیتهای اقتصادی بیشتر در مقایسه با کاشت بذر برخوردار است. افزایش دوره برداشت به ویژه در مناطق سردسیر، تراکم مناسب بوته، افزایش عملکرد محصول پاییزه، کاهش مصرف آب تا 40 درصد، حداقل توقف رشد در مرحله انتقال، کاهش هزینه بذر، کاهش هزینههای جاری، یکنواختی رشد، محافظت محصول در برابر تگرگ و سرمازدگی و مبارزه مؤثر با بیماری، آفات و علفهای هرز، افزایش تعداد برداشتها در سال، افزایش برداشت محصول نسبت به سطح زیر کشت، تعیین زمان بهرهبرداری محصول و کاهش تعداد کارگران از جمله مزیتها و جذابیت های مالی کاشت نشاء می باشند.
پرورش قارچ نیز از جمله کسب و کارهایی است که در حال حاضر توسط برخی از افراد شهرستان در کارگاه های کوچک انجام میشود و پتانسیل های لازم برای توسعه و اشتغالزایی را دارد. میزان مصرف قارچ در سال های اخیر در ایران رشد خوبی داشته و سرانه مصرف افزایش یافته است. بازارفروش مناسب این محصول از یک سو و غنی از پروتئین و ویتامین بودن آن از سوی دیگر، باعث شده است که جایگزین مناسبی برای گوشت باشد. در برخی از شهرها و روستاها به دلیل عدم آشنایی با فواید قارچ، میزان مصرف این محصول پایین است که می توان با تبلیغ و معرفی این محصول، میزان مصرف را افزایش داد. همچنین پرورش قارچ از جمله مشاغلی است که می توان با سرمایه اولیه کم و محیط کوچک راه اندازی کرد. یک دوره کامل پرورش قارچ 60 روز طول می کشد که قابلیت کاهش به 35 روز را نیز دارد.
با توجه به اینکه باغات برخی از میوه ها مانند آلو، آلبالو و گیلاس در این شهرستان وجود دارد، توسعه این موارد نیز از جمله گزینه های شغلی مناسب برای اشتغالزایی و سوددهی است؛ زیرا کیفیت خوبی دارند و با اقلیم شهرستان سازگار هستند.
· زراعت
بخش زراعت در روند رشد و توسعه اقتصادی شهرستان اقلید نقشهای متعددی بر عهده دارد که از جمله مهمترین آنها میتوان تامین مواد خام و اولیه مورد نیاز صنایع بالادستی، تامین نهادههایی مانند نیروی کار، مصرف تولیدات سایر بخشهای صنعتی از قبیل کودها و سموم شیمیایی و ماشینآلات کشاورزی را نام برد.
با توجه به اهمیت تولید حبوبات در اقتصاد کشاورزی و مستعد بودن شرایط اقلیمی از نظر نوع خاک که سبک و غیر اسیدی است و آب و هوای معتدل این شهرستان، توسعه سطح زیر کشت حبوباتی مانند عدس و نخود از جمله مواردی هستند که ارزش افزوده زیادی را به دنبال دارند.
لوبیا نیز یکی از مواردی است که در انواع چیتی، قرمز و سفید و به صورت گسترده در این شهرستان کشت میشود و با توجه به عملکرد خوبی که داشته است، قابلیت توسعه و سوددهی را دارد. لوبیا از مهم ترین حبوبات جهان محسوب می شود و یكی از منابع مهم پروتئین و تولید انرژی برای انسان میباشد؛ به طوری که دارای 20 الی 25 درصد پروتئین است و می تواند جایگزین مناسبی برای پروتئین حیوانی باشد.
گندم و جو از جمله محصولات استراتژیک این شهرستان هستند که در حال حاضر در برخی از مناطق کشت میشوند و با توجه به اینکه با شرایط جوی شهرستان سازگار هستند، پتانسیل های لازم برای افزایش سطح زیر کشت و سوددهی را دارند. البته گندم سطح زیر کشت وسیع تری را به خود اختصاص داده است؛ به طوری که این شهرستان یکی از مراکز اصلی تولید گندم می باشد؛[10] لذا کشت گندم نسبت به کشت جو در اولویت بالاتری مزیت خواهد داشت.
در میان محصولات کشاورزی، کاشت گندم نسبت به بقیه دارای ریسک کمتری است. گندم در بازه زمانی حدوداً هشت ماهه به ثمر نشسته و به مرحله سوددهی می رسد. خرید تضمینی گندم همه ساله توسط دولت انجام می گیرد. البته خود کشاورز هم می تواند گندم را بفروشد و درآمد خوبی کسب کند. کود شیمیایی و بذر نیز به شکل یارانهای در اختیار کشاورزان قرار می گیرد؛ بنابراین گسترش سطح زیر کشت این محصول ارزش افزوده زیادی را به دنبال دارد.
جو از دیرباز در سبد تغذیه دام جایگاه ویژه داشته و به صورت دانه و علوفه سبز مورد استفاده قرار میگیرد. از جو برای تهیه نان و پخت سوپ استفاده می شود. این گیاه در تهیه غذای کودک نیز کاربرد دارد. جوشانده جو داروي خوبي براي مبتلايان به تب، كم خوني و سوء هاضمه بوده و پایین آورنده کلسترول است.
کشت برخی از دانه های روغنی مانند ذرت دانه ای وکلزا در حال حاضر به صورت پراکنده در برخی از نقاط شهرستان انجام می شود و با توجه به اینکه با اقلیم منطقه سازگار هستند، پتانسیل های توسعه را داشته و افزایش سطح زیر کشت آنها سوددهی خوبی را به همراه خواهد داشت.
کشت کلزا باعث از بین رفتن چرخه زندگی آفات، بیماری ها و علف های هرز گردیده و با کاهش جمعیت آنها موجب صرفه جویی در مصرف سموم و کاهش آلودگی های زیست محیطی می گردد. با توجه به آنکه زمان کشت کلزا در فصل پاییز است، نیاز گیاه به آب کم میباشد و با استفاده از نزولات جوی می توان به کشت آن اقدام نمود. کلزا با تولید مقادیر قابل توجهی علوفه می تواند در تغذیه دام های منطقه نقش موثری داشته باشد. همچنین برگردان بقایای کلزا به خاک باعث افزایش حاصلخیزی خاک و بهبود ساختمان خاک خواهد شد. کشت کلزا به عنوان یک دانه روغنی بسیار مهم در تولید محصولات حوزه صنایع غذایی و یا تولید انواع نهادههای خوراکی دام و طیور در بسیاری از کشورهای دنیا متداول است. روغن کلزا از جمله مشتقات این گیاه است که امروزه به دلیل سالم بودن و با داشتن کمترین کلسترول و اسیدهای چرب اشباع شده مورد استقبال و استفاده مللهای مختلف قرارگرفته است.
ذرت با هر نوع آب و هوایی سازگاری دارد و در برابر خشکی مقاوم بوده و میزان ثمردهی آن در هکتار بالا است. ذرت در دو نوع علوفه ای و دانه ای کشت می شود. در ضمن دولت برای تشویق به کشت این گیاه، اقدام به خرید تضمینی ذرت از کشاورزان می کند. روغن ذرت، کنسرو بلال و دانه ذرت به مصارف انسانی می رسد و همچنین دانه ذرت در مرغداری ها و علوفه تر، خشک، سیلو شده و کنجاله دانه در دامداری ها استفاده می شود. کاکل ذرت نیز در داروسازی به کار می رود. از ساقه و برگ ذرت در صنایع کاغذ، مقواسازی و تولید کاغذدیواری استفاده می کنند. نشاسته ذرت در صنایع رنگرزی، داروسازی و پلاستیک سازی کاربرد دارد.
با توجه به اینکه کشت سیب زمینی در حال حاضر در این شهرستان وجود دارد و با شرایط شهرستان سازگاری دارد، توسعه سطح زیر کشت آن سودآور خواهد بود. سیب زمینی بعـد از گنـدم، برنـج و ذرت، بیشتریـن سـهم را در میـزان تولید محصولات غذایـي داراسـت و نقـش مهمـي در تغذیه و سـبد غذایي جمعیـت جهان دارد. بـرای تولید پایـدار محصول سـیب زمینی، آب مهم تریـن عامـل اسـت کـه بـا توجـه بـه مشـکل کم آبـی در کشـور، تـلاش در جهـت اسـتفاده بهینه از آبهاي اسـتحصالی و کاهش برداشـت از منابع آب زیرزمیني، اجتناب ناپذیر اسـت.
اقلیم شهرستان اقلید یکی از مناسبترین اقلیمها برای پرورش گیاهان دارویی مانند خاکشیر، بابونه، تخم شربتی، پونه، نعنا، آویشن، تره کوهی، بابونه، بادرنجبویه و ... است. امروزه افراد زیادی به استفاده از گیاهان دارویی متمایل شده اند. خواص بی نظیر این گیاهان و نداشتن عوارض جانبی ناشی از مصرف آنها باعث شده است که افراد زیادی به صورتهای مختلف از آن ها استفاده کنند. به همین دلیل کشت گیاهان دارویی را می توان جزو مشاغل پرمزیت محسوب کرد. با توجه به اینکه گیاهان دارویی برای کشت، به مراقبت خاص و شرایط حساسی نیاز ندارند؛ بنابراین می توان در زمینه کشت آن ها در این شهرستان سرمایه گذاری کرد. تقاضای مصرف گیاهان دارویی به علت روی گردانی از داروهای شیمیایی و یا حتی استفاده برخی از این محصولات در تولیدات کارخانههای بزرگ دارویی همواره رو به افزایش است. از این گیاهان نه تنها برای درمان بیماریها بلکه در صنایع کنسروسازی، نوشابه سازی، عطرسازی و غذایی نیز استفاده میشود.
چغندرقند از جمله محصولات زراعی است که کشت آن در برخی از نقاط این شهرستان که مشکل تأمین آب ندارند، انجام شده و در صورت مدیریت منابع آبی، پتانسیل توسعه را دارد. کشت چغندرقند علاوه بر این که از نظر اقتصادی بسیار سودآور است، می تواند در اصلاح خاک و کنترل علف های هرز نیز مؤثر باشد، همچنین به راحتی می توان این گیاه را در تناوب با گیاهان دیگر قرار داد. به خاطر سازگاری زیاد این گیاه با شرایط مختلف آب و هوا و خاک در اکثر نقاط می توان آن را کشت کرد. این گیاه با ریشه های عمیق خود نفوذپذیری خاک را افزایش داده و خاک مناسبی را برای کشت های بعدی آماده می کند. همچنین از چغندرقند علاوه بر قند محصولات دیگری مثل برگ چغندر و تفاله مخلوط با ملاس (بعد از برداشت قند در کارخانه) به دست می آید که می تواند مورد تغذیه دام قرار گیرد. لازم به ذکر است که کشت چغندرقند به آب زیادی نیاز دارد و برای شروع این کسبوکار باید این نکته را در نظرگرفت.
· صنایع دستی
صنایع دستی چکیده و ثمره ذوق و هنر هنرمندان و صنعتگرانی است که با دستان پرتوانشان روح و جان فرهنگ و هنر به یادگار مانده از نیاکان خویش را جاودانه میسازند. صنایع دستی نماد فرهنگ اصیل، تاریخ کهن و هنر بیمثال مردم این سرزمین اسطورهای است، گوهرِ پاکیزه و قیمتیِ مردمی که نه به وسیله صنعت بلکه به دستِ پرتوان صنعتگران، هنرمندان و بافندگان این دیار کهن تولید شده است.
با توجه به اینکه قالی بافی در حال حاضر در این شهرستان انجام میشود و برخی از مردم در انجام آن مهارت دارند، این مورد را میتوان گسترش داد و با استفاده از بازاریابی مناسب، سود چشمگیری را ایجاد کرد. قالیبافی از مشاغل خانگی پردرآمدی بوده که تسهیلات خوبی به آن تعلق می گیرد. بسیاری از زنان خانه دار این هنر را یک فرصت شغلی مناسب می دانند چون در کنار کارهای روزمره می توانند به این کار بپردازند و درآمد خوبی کسب کنند. از آن جایی که قالی انواع مختلفی دارد می توان با آموختن دانش آن، محصولات متنوع و متناسب با ذوق و سلیقه افراد تولید و به بازار عرضه کرد. در ضمن این کسب و کار را می توان در فضای کوچک و با سرمایه اولیه کم راه انداخت و با فروش محصول و افزایش مشتری، این کار را گسترش داد و زمینه اشتغال بسیاری از جوانان را فراهم کرد.
گليم بافي يكي از شاخه هاي قاليبافي است و در آن از طرح هاي مختلف محلي استفاده مي شود. برخی از مردم شهرستان با مهارت گلیم بافی آشنا هستند و این کار را انجام میدهند. این مورد نیز در صورت تامین بازارفروش، همچنان ظرفیت توسعه دارد.
جاجیم بافی نیز از جمله کسب و کارهای رایج در شهرستان اقلید است که قابلیت توسعه را دارد. جاجیم به عنوان زیرانداز، پلاس، فرش و رختخواب پیچ استفاده میشود و همچنین هنگام کوچ عشایر برای بستهبندی و جابهجایی اسباب و لوازم و گاهی بهعنوان بالاپوش گرم مورد استفاده قرار میگیرد. بافت جاجیم به سبب ویژگی و تمایز آن نسبت به سایر بافته ها به «جاجیم بافت » معروف است. مواد اولیه آن پشم است و بافت آن شبیه گلیم میباشد.
دوخت عروسک نمدی از جمله مشاغل خانگی است که هم اکنون در این شهرستان انجام می شود و با سرمایه اولیه کم قابل راه اندازی است. سرمایخ گذاری در این زمینه در صورت استقبال مردم، می تواند سود قابل توجهی را به ارمغان بیاورد. برای شروع این حرفه، نیاز به محیط بزرگی نبوده و می توان داخل خانه کار را شروع نمود. با افزایش تولید و بالارفتن سفارشات می توان، کار را توسعه داده و به احداث یک مکان بزرگ تر فکر کرد. این امر زمینه اشتغال بسیاری از افراد (مخصوصا زنان خانه دار) را فراهم می کند. بنابراین می توان این حرفه را یک فرصت شغلی مناسب دانست. دوخت عروسک، به دانش خاصی نیاز ندارد و با آموختن این مهارت می توان محصولات متنوعی تولید و به بازار عرضه کرد. بازار مصرف محصولات تولیدی، مغازه ها و نمایشگاه ها می باشند. با توجه با گسترش فضای مجازی، با تبلیغ در این شبکه ها می توان محصولات بیشتری را معرفی کرده و به فروش رساند.
در ادامه نیز میتوان به مزیت هایی مانند کیف دوزی و سوزن دوزی اشاره کرد که هم اکنون به صورت محدود در این شهرستان انجام میشوند و در صورت بازاریابی و تبلیغات مناسب، میتوان این تولیدات را افزایش داد.
· صنعت
صنعت یکی از عوامل مهم توسعه اقتصادی در همه کشورها به حساب میآید که متاسفانه در کشور ما آنچنان که باید و شاید به آن توجه نشده است؛ بنابراین ایجاد کسب و کارهای صنعتی در صورت داشتن دانش کافی و سرمایه های نسبتاً زیاد، ضمن ایجاد اشتغال برای جوانان منطقه، سودآوری زیادی را به همراه خواهد داشت.
طبق بررسی های انجام شده، تولید پوشاک گزینه شغلی مناسبی برای سرمایه گذاری در این شهرستان است؛ زیرا واحدهای موجود عملکرد خوبی داشته اند؛ اما برای تأمین نیاز شهرستان کافی نیستند و به همین دلیل بخشی از پوشاک مورد نیاز شهرستان از طریق واردات تأمین می شود. پوشاک پردرآمدترین صنعت موجود در کشور می باشد. با توجه به این که در مناسبت هایی همچون عید نوروز و شروع مدارس افراد زیادی اقدام به خرید لباس می کنند، همین امر باعث می شود که بیش از پیش این صنعت رونق پیدا کند؛ بنابراین ایجاد و گسترش تولیدی های پوشاک نیز از کسب و کارهایی است که قابلیت سرمایه گذاری دارد.
تولید مواد شوینده نیز از جمله کسب و کارهایی هستند که پتانسیل سرمایه گذاری را دارند؛ زیرا زیرساخت های لازم برای احداث چنین واحدهایی در شهرستان فراهم است. مواد شوینده در دنیای امروزی جزئی از ضروریات زندگی مردم محسوب می شوند و هر روز بر طیف این محصولات افزوده می شود. وجود انواع آلاینده ها و روش های بر طرف کردن این آلودگی ها در سطوح مختلف باعث شده است که اشکال متنوعی از مواد شوینده در بازار به وجود بیاید. هر چه جامعه و شهرها بزرگتر می شود و هر چه تنوع زندگی شهری بیشتر می شود لزوم تولید و ارائه متدهای ضروری تر و حرفه ای تر برای شستشو اهمیت زیادتری پیدا می کند. در ادامه نیز میتوان به مزیت هایی مانند احداث کارخانه تولید قطعات خودرو، ادوات کشاورزی و مصالح ساختمانی اشاره کرد که ظرفیت های لازم برای سودآوری را دارند.
در این شهرستان دو شهرک صنعتی وجود دارد. از جمله کارخانه های فعال این شهرستان می توان به تولید آرد، قند، نبات، فیلتر خودرو، مبل، لوله پلیکا، کاشی و سرامیک در داخل و خارج از این شهرک های صنعتی اشاره نمود.
· خدمات
تنوع در حوزه مشاغل خدماتی بسیار زیاد است و حرفه های زیادی را در برمی گیرد که میزان سودآوری حرفه ها با توجه به نیاز و ظرفیت منطقه با یکدیگر تفاوت هایی دارد. برای مثال گردشگری از جمله فعالیت هایی است که با سودآوری بسیاری همراه است و در شهرستان اقلید نیز ظرفیت های بسیار خوبی برای سرمایه گذاری در این زمینه وجود دارد.
دریاچه کافتر، تنگ براق، کوه بل، قدمگاه سده، چشمه بالنگان، باتلاق گور بهرام، آسپاس، حوضچه دختر گبر، امامزاده سید محمد، چشمه محمد رسولالله، منطقه شکارممنوع بصیران، سرداب، بید سبحان، پارک انقلاب، پارک پارسیان، باغ گل خارستان، قلعه شهرآشوب، فی منی حسنآباد، قورهدان، امامزاده اسماعیل و چشمههای متعددی که فضاهای فرحبخش و زیبایی را فراهم آوردهاند به همراه دامنه کوهها و سواحل رودخانهها و دریاچه سد ملاصدرا از مهمترین جاذبههای طبیعی شهرستان اقلید بهشمار میآیند که قابلیت احداث اقامتگاه بومگردی، هتل و اقامتگاه و رستوران بومی را دارند.
رستورانهای بومی، مکانهایی با فضای سنتی و متناسب با آداب و رسوم هر منطقه هستند که در آنها بیشتر به جای استفاده از میز و صندلیهای مدرن از تخت یا سایر وسایل سنتی استفاده می شود و علاوه بر سرو غذاهای محلی، ترشیجات خانگی، نوشیدنیهایی مانند چای و قهوه نیز عرضه میشود. رستوران بومی جزء مهمترین نمادهای فرهنگی محسوب میشود و می تواند در خانه های قدیمی موجود در هر منطقه اجرا شود. بسیاری از گردشگران و توریست های غذایی برای امتحان کردن غذاهای مختلف به سفر می روند و این مسئله برای مناطق مختلف قابل استفاده و بهره برداری است؛ بنابراین ایجاد رستوران بومی نیز از کسب و کارهای زود بازده است؛ زیرا هم تمایل مردم به سمت سرو غذاهای محلی بیشتر شده و هم معاملات این کسب و کار به صورت نقدی انجام میشود.
اقامتگاه بوم گردی فرصت مناسبی است تا مسافران ضمن گردشگری در هر منطقه و بازدید از جاذبه های توریستی، حس ایرانی زیستن به سبک سنتی را تجربه کنند. همچنین طبخ غذاهای محلی در برخی اقامتگاه ها، مصداق دیگری از مهمان نوازی ایرانی است. با توجه به اینکه علاقه مردم به سمت بازدید و اقامت در این مناطق بیشتر شده است، گسترش این اماکن توجیه اقتصادی دارد.
یک گردشگر پیش از آن که از این شهرستان بازدید کند، تحقیقاتی انجام میدهد که چگونه نزدیکترین هتل و اقامتگاه را پیدا کند. در واقع اگر این شهرستان هتل و اقامتگاههای استاندارد نداشته باشد، احتمالاً بازدیدکنندگان (گردشگران) کمتری جذب خواهد کرد. بنابراین سرمایهگذاری در زمینه احداث هتل و اقامتگاه میتواند یکی از پیشنهادات شغلی در این شهرستان باشد.
کشاورزی |
صنایع |
خدمات |
|||||||||
ردیف |
دامداری |
طیور |
باغداری |
زراعت |
شیلات |
صنایع غذایی |
صنایع تبدیلی و تکمیلی |
صنایع دستی |
صنعت |
خدمات |
|
1 |
پرورش گوسفند افشاری(1) |
پرورش مرغ گوشتی(1) |
احداث باغ گردو(1) |
کشت حبوبات(1) |
پرورش ماهی قزل آلا(1) |
تولید لبنیات(1) |
بسته بندی حبوبات(1) |
قالی بافی(1) |
تولید پوشاک(1) |
احداث اقامتگاه بومگردی(1) |
|
2 |
پرورش گوسفند بختیاری(1) |
پرورش مرغ تخم گذار(1) |
احداث باغ بادام(1) |
کشت لوبیا(1) |
فراوری سیب زمینی(1) |
بسته بندی غلات(1) |
گلیم بافی(1) |
تولید مواد شوینده(1) |
احداث رستوران بومی(1) |
||
3 |
پرورش گوسفند قشقایی(1) |
پرورش بوقلمون(2) |
احداث باغ زردآلو(2) |
کشت گندم(1) |
تولید کنسرو لوبیا(1) |
بسته بندی خشکبار(1) |
جاجیم بافی(2) |
تولید مصالح ساختمانی(2) |
احداث هتل و اقامتگاه(1) |
||
4 |
پرورش گوسفند بومی(1) |
پرورش مرغ مادر(2) |
احداث گلخانه صیفی جات(2) |
کشت کلزا(2) |
فراوری گیاهان دارویی(2) |
بوجاری کردن(1) |
دوخت عروسک نمدی(2) |
تولید ادوات کشاورزی(2) |
|||
5 |
پرورش گاو هلشتاین(2) |
پرورش بلدرچین(2) |
احداث باغ سیب(2) |
کشت ذرت دانه ای(2) |
روغن کشی از کلزا(2) |
تولید خوراک دام(2) |
کیف دوزی(3) |
تولید قطعات خودرو(2) |
|||
6 |
پرواربندی گوساله(2) |
پرورش کبک(2) |
کاشت صیفی جات(3) |
کشت سیب زمینی(2) |
فراوری ماهی(2) |
فرآوری پوست خشکبار(2) |
سوزن دوزی(3) |
||||
7 |
زنبورداری(2) |
پرورش شتر مرغ(2) |
پرورش قارچ(3) |
کشت گیاهان دارویی(2) |
تولید ترشی جات(2) |
احداث کشتارگاه طیور(2) |
|||||
8 |
پرورش گاو بومی(3) |
پرورش مرغ بومی(3) |
احداث گلخانه تولید نشاء(3) |
کشت چغندر قند(3) |
تولید رب گوجه فرنگی(2) |
بسته بندی عسل(2) |
|||||
9 |
پرورش بز سانن(3) |
احداث باغ گیلاس(4) |
کشت جو(3) |
تولید خیارشور(2) |
تولید کندو(2) |
||||||
10 |
پرورش بز بومی(3) |
احداث باغ آلو(4) |
تولید پودر گوجه فرنگی(2) |
بسته بندی ماهی(2) |
|||||||
11 |
احداث باغ آلبالو(4) |
تولید چیپس میوه(3) |
بسته بندی گوشت مرغ(3) |
||||||||
12 |
احداث گلخانه گل و گیاه زینتی(4) |
تولید سوسیس و کالباس(3) |
فراوری پوست دام(3) |
||||||||
13 |
تولید آبمیوه(3) |
بسته بندی و سورت میوه(3) |
|||||||||
14 |
تولید میوه خشک(3) |
||||||||||
15 |
تولید سایر فراورده های میوه(3) |
||||||||||
16 |
فراوری سیب(3) |
||||||||||
17 |
تولید خشکبار(3) |
||||||||||
18 |
فراوری بادام(3) |
||||||||||
19 |
تولید ترشی گردو(3) |
||||||||||
20 |
تولید روغن گردو(3) |
||||||||||
21 |
تهیه نان(4) |
||||||||||
22 |
تولید رشته آشی(4) |
||||||||||
23 |
شیرینی پزی(4) |
||||||||||
24 |
تولید سایر فراورده های گندم(4) |
||||||||||
· شیلات
شیلات از حوزه های شغلی سوددهی است که اگر به آن توجه شود، سودآوری قابل توجهی را به همراه خواهد داشت. با توجه به اینکه در حال حاضر برخی از افراد به پرورش ماهیان سردآبی مانند قزل آلا مشغول بوده و سودخوبی را کسب کرده اند، سرمایه گذاری در این زمینه نیز میتواند فرصت مناسبی برای درآمدزایی باشد.
ماهیان سردآبی در محدوده دمایی 18-12 درجه سانتیگراد بهترین رشد را دارند. ماهی قزل آلا یکی از معروف ترین گونه های ماهیان سردآبی است. قزل آلا یکی از منابع خوب آهن است، آهن در خونسازی و همچنین در حفظ مقاومت بدن در برابر میکروبها نقش مهمی به عهده دارد. علاوه بر آن، آهن موجود در قزل آلا، جذب آهن منابع گیاهی را هم افزایش می دهد؛ بنابراین نقش مهمی در پیشگیری از کم خونی ناشی از فقر آهن به عهده دارد. نتایج مطالعات نشان می دهند که امگا ۳ ماهی قزل آلا می تواند فشار خون و ضربان قلب را در بیماران صرع تنظیم کرده و از تعداد تشنج های آن به طور قابل توجهی بکاهد؛ بنابراین این نوع ماهی طرفداران زیادی در بین مردم دارد؛ لذا راه اندازی پرورش آن، علاوه بر ایجاد اشتغال پایدار، سوددهی خوبی خواهد داشت.
در انتهای تحلیل یک لیست مزیتسنجی 50 تایی در جدول زیر ارائه شده است. این جدول مشاغل فوق را در کنار هم نشان میدهد.
مشاغل |
مزیت |
فراوری سیب زمینی |
1 |
تولید کنسرو لوبیا |
2 |
بسته بندی حبوبات |
3 |
تولید لبنیات |
4 |
بسته بندی غلات |
5 |
پرورش گوسفند افشاری |
6 |
پرورش گوسفند بختیاری |
7 |
پرورش گوسفند قشقایی |
8 |
پرورش گوسفند بومی |
9 |
بسته بندی خشکبار |
10 |
پرورش مرغ گوشتی |
11 |
پروار بندی گوساله |
12 |
پرورش مرغ تخم گذار |
13 |
بوجاری کردن |
14 |
روغن کشی از کلزا |
15 |
احداث باغ گردو |
16 |
پرورش گاو هلشتاین |
17 |
کشت لوبیا |
18 |
کشت گندم |
19 |
احداث باغ بادام |
20 |
قالی بافی |
21 |
تولید پوشاک |
22 |
بسته بندی عسل |
23 |
تولید خوراک دام |
24 |
فراوری گیاهان دارویی |
25 |
زنیور داری |
26 |
احداث رستوران بومی |
27 |
پرورش ماهی قزل آلا |
28 |
کشت حبوبات |
29 |
پرورش بوقلمون |
30 |
تولید ترشی جات |
31 |
تولید پودر گوجه فرنگی |
32 |
احداث گلخانه صیفی جات |
33 |
کشت کلزا |
34 |
فراوری ماهی |
35 |
تولید رب گوجه فرنگی |
36 |
فراوری پوست خشکبار |
37 |
بسته بندی ماهی |
38 |
تولید کندو |
39 |
گلیم بافی |
40 |
احداث کشتارگاه طیور |
41 |
تولید خیارشور |
42 |
پرورش شترمرغ |
43 |
پرورش گاو بومی |
44 |
پرورش بز سانن |
45 |
احداث اقامتگاه بومگردی |
46 |
کشت ذرت دانه ای |
47 |
تولید خشکبار |
48 |
تولید چیپس میوه |
49 |
تولید سوسیس و کالباس |
50 |
*این فایل با همکاری کمیته امداد امام خمینی (ره) تهیه و تدوین شده است.